ကုသရန္ခက္ခဲသည့္ တုပ္ေကြးကဲ့သုိ႔ ကူးစက္ေရာဂါတစ္မ်ိဳးက လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေန

ဇန္န၀ါရီ ၁၅၊ ၂၀၁၆
M-Media

– လူသိနည္းေသာ္လည္း ေသေစေလာက္တဲ့အထိ ျပင္းထန္တဲ့ melioidosis ေရာဂါဟာ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတယ္လုိ႕ သုေတသနတစ္ရပ္က ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။

Whitmore ေရာဂါလုိ႕သိထားၾကတဲ့ အဲဒီကူးစက္ေရာဂါဟာ Burkholderia pseudomallei ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားတာျဖစ္ၿပီး အေရျပားခ်င္းထိေတြ႕မႈနဲ႔ ဘက္တီးရီးယားရွိေနတဲ့ေရကုိ ေသာက္သုံးျခင္း၊ ႐ႈ႐ႈိက္မိျခင္းကေနလည္း ကူးစက္ႏုိင္ပါတယ္။

ေရာဂါရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့ တုပ္ေကြးလကၡဏာေတြလုိပဲ ေခါင္းကုိက္တာ၊ ဖ်ားတာ၊ ႏွာေခ်တာ၊ ေခ်ာင္းဆုိးတာ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာနဲ႔ ပါးစပ္ပ်က္တာေတြပါပဲ။

Burkholderia pseudomallei ဘက္တီးရီးယားကို ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ ၾသစေတးလ်ေျမာက္ပိုင္းေဒသေတြမွာရွိတဲ့ ေရနဲ႔ ေျမဆီလႊာေတြမွာ အမ်ားအားျဖင့္ ေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီဘက္တီးရီးယားပိုးဟာ ပိုမုိက်ယ္ျပန္႔စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာၿပီး အနည္းဆုံး ၇၉ ႏုိင္ငံခန္႔ကုိ ေရာက္ရွိေနကာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူ ၁၆၅၀၀၀ ခန္႕ကို ကူးစက္လ်က္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးသူဟာ ၈၉၀၀၀ အထိ ရွိေနပါတယ္။

ေရာဂါပိုးမွာ အဆုတ္၊ ေသြး၊ အာ႐ုံေၾကာစနစ္ေတြမွာ ပုန္းေအာင္းေနေလ့ရွိၿပီး ေရာဂါရွာေဖြဖုိ႔ ခက္တဲ့့အတြက္ ယခင္က သုေတသနျပဳခ်က္မ်ား မရွိသေလာက္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါပုိးဟာ ႀကီးထြားလာတဲ့အခ်ိန္ကုိ ေစာင့္ၿပီး မုိက႐ုပ္ပုိးမႊား ရွာေဖြရတဲ့ ကိရိယာနဲ႔ ရွာေဖြရတာျဖစ္လုိ႔ ေဆးဘက္ဆုိင္ရာရင္းျမစ္ ကန္႔သတ္ခ်တ္ရွိတဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာ ရွာေဖြကုိ ခက္ခဲတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေရာဂါကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ မကုသရင္ေတာ့ ေသဆံုးမႈႏႈန္းဟာ ၇၀ ရာခုိင္းေက်ာ္ေလာက္ကုိ ရွိလာႏုိင္တယ္လုိ႔ သုေတသနပညာရွင္ေတြက ဆုိပါတယ္။ အဲဒီအေရအတြက္ဟာ ၀က္သက္ေရာဂါေလာက္ အေသအေပ်ာက္ႏႈန္းျဖစ္ၿပီး ငွက္ဖ်ားထက္ကုိ ပုိမုိျမင့္မားပါတယ္။ အဆုိပါ melioidosis ေရာဂါဟာ ပဋိဇီ၀ေဆးအခ်ိဳ႕ကုိ ခံႏုိင္ရည္ရွိတာေၾကာင့္ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသႏုိင္တဲ့ ေဆး၀ါးမရွိပါဘူး။ ေပ်ာက္ကင္းဖုိ႔ ကုသမႈဟာလည္း ႐ႈပ္ေထြးၿပီး အကုန္အက်မ်ားပါတယ္။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ေလ့လာခ်က္အရ အိႏၵိယနဲ႕ ဗီယက္နမ္မွာ ကူးစက္ႏႈန္းအရမ္းျမင့္မားမယ္လုိ႕ ခန္႕မွန္းထားပါတယ္၊ အဲ့ဒီေနရာေတြမွာ ေရာဂါပိုးကို အေတြ႕စိတ္လာပါတယ္” လုိ႔ ဒီဗုိင္းရပ္စ္ပုိးအေၾကာင္း သုေတသနျပဳမႈမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ ေဒါက္တာ လီမာသူ႐ုိဆာကူလ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ပိုေကာင္းတဲ့ ေရာဂါရွာေဖြေရးနည္းလမ္းေတြအသုံးျပဳဖုိ႕၊ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ေရးအတြက္စည္း႐ုံးလႈံ႕ေဆာ္ဖို႕အၾကံျပဳထားျပီး က်န္းမာေရးလုပ္သားေတြအေနနဲ႕ ႏုိင္ငံတကာက်န္းမာေရးဌာနေတြနဲ႕ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူေတြကို ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ခိုင္းေစဖုိ႕ သုေတသနအဖြဲ႕က အႀကံျပဳထားပါတယ္။

Ref: Aljazeera