Rove Beetle ပုိးေကာင္တုိ႔၏ အရည္ ရူပေဗဒ ဗဟုသုတ

မတ္ ၂ ၊ ၂၀၁၆
M-Media
ေအးထြန္း ရွာေဖြတင္ဆက္သည္။

အရည္ေမာ္လီက်ဴးေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ဆြဲကပ္ၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အရည္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေရေမာ္လီက်ဴးေတြဟာလဲ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဆြဲကပ္ (Cohesion) ၾကပါတယ္။

အလည္ မွာရွိတဲ့ ေရေမာ္လီက်ဴးေတြဟာ အဖက္ဖက္က အားဟန္ခ်က္ညီညီ ဆြဲေနတာကုိ ခံရတဲ့ အတြက္ မည္သည့္ လားရာ (Direction) ကုိမွ မကပ္သြားပဲ တည္ၿငိမ္ေနပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အေပၚဆံုး မ်က္ႏွာျပင္က ေရေမာ္လီက်ဴးေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ အေပၚဘက္မွာ သူတုိ႔ကုိ ဆြဲငင္မဲ့ေရေမာ္လီက်ဴးေတြ မရွိပါဘူး၊
ေအာက္ဘက္က ေရေမာ္လီက်ဴးေတြကသာ သူတုိ႔ကုိ ဆြဲငင္ပါတယ္။ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ဟာ ေအာက္ဘက္ ေရေမာ္လီက်ဴးေတြဆီသုိ႔ ပုိမုိနီးကပ္လာပါတယ္။

ဒီလုိ နီးကပ္သြားတဲ့အတြက္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ဟာ က်ံဳ႕သြားၿပီး တင္းမာခုိင္ခန္႔မူ ရွိသြားပါတယ္။
ဒါကုိ ေရရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ ဆြဲတင္းအား (Surface Tension) လုိ႔ ေခၚပါတယ္။

ဒီလုိ ေရရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ဆြဲတင္းအားေၾကာင့္ တစ္ခ်ဳိ႕ေသာ ေရထက္ ပုိမုိသိပ္သည္းတဲ့ အရာဝတၳဳေတြ ၊ သက္ရွိေတြဟာ ေရေပၚမွာ မနစ္ျမဳပ္ပဲ ရပ္တည္ေနႏုိင္တာျဖစ္ပါတယ္။

မတူညီေသာ အရည္ေတြမွာ မတူညီေသာ မ်က္ႏွာျပင္ဆြဲတင္းအား တန္ဖုိးေတြရွိပါတယ္။

ဥပမာ ေရရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ ဆြဲတင္းအားဟာ ဆပ္ျပာရည္ရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ ဆြဲတင္းအားထက္ ပုိမုိ အားေကာင္း ပါတယ္။ ဒီလုိပါပဲ ျပဒါးရည္ရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ ဆြဲတင္းအားဟာ ေရရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ ဆြဲတင္းအားထက္ ပုိမုိ အားေကာင္း ပါတယ္။

ဒါဆုိ တကယ္လုိ႔မ်ား မ်က္ႏွာျပင္ ဆြဲတင္းအားမတူညီေသာ အရည္ ၂ခု ေရာလုိက္ရင္ ဘာမ်ားျဖစ္မလဲ၊

ဒီလုိဆုိရင္ ဆြဲတင္းအားျမင့္တဲ့ ေနရာက အရည္ေတြဟာ ဆြဲတင္းအားနည္းရာ အရည္နဲ႔ ေဝးရာကုိ ေျပးသြားပါတယ္။  ဒါကုိ Marangoni Effect လုိ႔ ေခၚပါတယ္။

ဒီျဖစ္စဥ္ကုိ ေလ့လာဆည္းပူး ျဖန္႔ေဝခဲ့သူ အီတလီ ရူပေဗဒပညာရွင္ Carlo Marangoni ကုိ ဂုဏ္ျပဳၿပီး ေပးထားတဲ့ အမည္ပါ။

အခု ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ Rove Beetle (Stenus bipunctatus) ပုိးေကာင္ေလးေတြရဲ႕ ရန္ေရွာင္နည္းကုိ ၾကည့္ရေအာင္ပါ။

ေရရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ဆြဲတင္းအားေၾကာင့္ Rove Beetle ပုိးေကာင္ေတြဟာ ေရေပၚလမ္းေလွ်ာက္ႏုိင္ပါတယ္ ။ ပံုမွန္အားျဖင့္ သူတုိ႔ဟာ ေရေပၚမွာ တစ္စကၠန္႔ကုိ ၂-၃ စင္တီမီတာ ႏႈန္းေလးနဲ႔ ေျဖးေျဖးေလး လမ္းေလွ်ာက္ တာပါ။

ဒါေပမဲ့ တကယ္လုိ႔ သူတုိ႔ဟာ ရန္သူရဲ႕ အႏၲရာယ္ တစ္စံုတစ္ရာကုိ သကၤာမကင္းျဖစ္ သတိထားမိလုိက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳက္နက္ သူတုိ႔ရဲ႕ စအုိကေန Stenusin လုိ႔ ေခၚတဲ့ ဓာတုေဗဒပစၥည္းကုိ စြန္႔ထုတ္လုိက္ပါတယ္ ။

ဒီ Stenusin ဆုိတဲ့ ဓာတုေဗဒပစၥည္းဟာ က်ေရာက္ရာေနရာက ေရရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ဆြဲတင္းအားကုိ ေလွ်ာ့က်ေစႏုိင္တဲ့ အစြမ္းသတိၱရွိေနပါတယ္။

ဆုိေတာ့ ဒီပုိးေကာင္ေတြရဲ႕ စအုိရွိရာ ခႏၶာကုိယ္ေနာက္ဘက္က ေရဟာ မ်က္ႏွာျပင္ဆြဲတင္းအား နည္းသြားပါၿပီ၊ ခႏၶာကုိယ္အေရွ႕ဘက္က ေရရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ဆြဲတင္းအားကေတာ့ နဂုိအတုိင္း အားေကာင္းဆဲပါ။

ဒီအခါမွာ မ်က္ႏွာျပင္တင္းအား မတူညီေသာ အရည္ ၂ခု ေရာေနတဲ့ အေျခအေနျဖစ္သြားၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ Marangoni Effect ဟာ ျဖစ္တည္လာပါၿပီ ။

( Insect edited by Wikipedians ,Produced by Pedia Press GmbH, Boppstrasse 64 , Mainz, Germany , Pg . 19)

မ်က္ႏွာျပင္တင္းအားမ်ားတဲ့ ေရေတြဟာ ပုိးေကာင္ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ေနာက္ဘက္က မ်က္ႏွာျပင္တင္းအားနည္းတဲ့ ေရေတြထံမွ အေဝးကုိ ထြက္ေျပးကုန္ပါတယ္။ ထြက္ေျပးတဲ့ ေရနဲ႔အတူ ပုိးေကာင္လဲ ပါလာတာေပါ႔။

ဒီအျမန္ႏႈန္းဟာ တစ္စကၠန္႔ကုိ ၄၅-၇၀ စင္တီမီတာၾကားရွိပါတယ္။ ပုိးေကာင္အေနနဲ႔ နဂုိရွိရာေနရာကေန ျမန္ဆန္တဲ့ႏႈန္းနဲ႔ ထြက္ေျပးႏုိင္ၿပီေပါ႔ ။

ခႏၶာကုိယ္အလွ်ား ၅မီလီမီတာေတာင္မရွိတဲ့ Rove Beetle ေတြအတြက္ အလြန္ကုိ ျမန္ဆန္တဲ့ ထြက္ေျပး ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ အရြယ္အစားအရ ႏႈိင္းယွဥ္ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္နာရီကုိ ၃၇၃-၅၅၉ မုိင္ၾကား ေျပးသြားႏုိင္တဲ့ ပံုစံပါ။

(Extraordinary Animals: An Encyclopedia of Curious and Unusual Animals By Ross Piper ၊ Pg , 138)

ဒီပုိးေကာင္ေတြဟာ Surface Tension ကုိ နားလည္ႏုိင္ပါသလား ???

ဒီပုိးေကာင္ေတြဟာ Marangoni Effect ကုိ နားလည္ႏုိင္ပါသလား။ ???

အႏၲရာယ္ၾကံဳေတြ႕စဥ္မွာ Marangoni Effect ျဖစ္တည္ၿပီး အလွ်င္အျမန္ထြက္ေျပးႏုိင္ေစရင္ ခႏၶာကုိယ္ အေနာက္ဘက္က ေရရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ဆြဲတင္းအား (Surface Tension) ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ဖုိ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ စအုိကေန Stenusin လုိ႔ ေခၚတဲ့ ဓာတုေဗဒပစၥည္းကုိ စြန္႔ပစ္ရမယ္လုိ႔ သူတုိ႔ဘယ္လုိသိေနပါသလဲ ။ ??? ဒါဟာ အႏၶရာယ္ ၾကံဳမွ ဘာလုပ္ရမလဲ စဥ္းစားရင္း သိႏုိင္တဲ့ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။

Stenusin ဓာတုေဗဒပစၥည္းဟာ ေရမ်က္ႏွာျပင္ ဆြဲတင္းအားကုိ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ႏုိင္တယ္ လုိ႔ေကာ သူတုိ႔ ႀကိဳတင္သိႏုိင္ပါသလား။ ???

———————-

**M-Media Knowledge က႑မွ အပတ္စဥ္ ဗုဒ္ဓဟူးေန႔ တိုင္း တင္ဆက္ပါမည္။