Prairie Dog ႏွင့္ Bemoulli’s Principle

မတ္ ၁၆ ၊ ၂၀၁၆
M-Media
ေအးထြန္း ရွာေဖြတင္ဆက္သည္။

၁၈ရာစုတံုးက ဆြစ္ဇာလန္သား သခ်ၤာနဲ႔ ရူပေဗဒပညာရွင္ Daniel Bernoulli ဟာ အရည္ ၊ အေငြ႕ေတြနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းတစ္ခုကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။

အရည္/အေငြ႕တစ္ခုရဲ႕ စီးဆင္းမူအျမန္ႏႈန္းဟာ အဲဒီ အရည္/အေငြ႕ရဲ႕ ဖိအားနဲ႔ ေျပာင္းျပန္အခ်ဳိးက်တယ္လုိ႔ ။

ဆုိေတာ့ ျမန္ျမန္စီးဆင္းေလ ဖိအားနည္းေလ ။ စီးဆင္းမႈေႏွးေလ ဖိအားမ်ားေလေပါ႔။

ဒါကုိ Bernoulli’s principle လုိ႔ ေခၚပါတယ္။

Bernoulli’s principle ကုိ လူသားတုိင္းနားလည္ခ်င္မွ နားလည္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ပညာရွင္ Daniel Bernoulli မတုိင္ခင္ကတည္းက Prairie Dog ေတြဟာ ဒီစည္းမ်ဥ္းကုိ နားလည္လုိ႔ လက္ေတြ႕အသံုးခ်ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

Prairie Dog ေတြဟာ ေျမေအာက္ ကြၽင္းလႈိင္ေခါင္းထဲမွာေနထုိင္တဲ့ သတၱဝါေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔အတြက္ ကြၽင္းထဲမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေလဝင္ေလထြက္စနစ္ ရွိဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ သူတုိ႔ အသက္႐ႈၾကပ္ ေသဆံုးကုန္မွာပါ။

သူတုိ႔ဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ေျမေအာက္ကြၽင္းလႈိင္းေခါင္းကုိ တူးတဲ့အခါမွာ ေလဝင္ေလထြက္ အတြက္ လႈိင္ေခါင္းထိပ္၂ဖက္ကုိ အေပါက္ ၂ေပါက္ ေဖာက္ထားပါတယ္။

တစ္ေပါက္ရဲ႕ တည္ေနရာဟာ က်န္တစ္ေပါက္ရဲ႕ တည္ေနရာထက္ ပုိျမင့္မားပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သိတဲ့အတုိင္း ေလတုိက္ခုိက္မူဟာ အျမင့္ေရာက္ေလ ျပင္းထန္ျမန္ဆန္ေလျဖစ္ၿပီး၊ အနိမ့္ကုိေရာက္ေလ ေလတုိက္ႏႈန္းေႏွးေကြးေလ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိေတာ့ Prairie Dog ေတြရဲ႕ ကြၽင္းေပါက္ ၂ေပါက္ဟာ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု အနိမ့္အျမင့္ မတူတဲ့အတြက္ အဲဒီ ၂ေနရာမွာရွိတဲ့ ေလတုိက္ႏႈန္းေတြဟာ မတူညီပါဘူး။

အနိမ့္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ ကြၽင္းေပါက္နား ေလတုိက္ခုိက္မူက ေႏွးေကြးၿပီး ၊ အျမင့္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ ေလတုိက္ခုိက္မူက ျမန္ဆန္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ Bernoulli’s principle အရ အနိမ့္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ ကြၽင္းေပါက္နား ေလထုဖိအားဟာ မ်ားျပားၿပီး၊ အျမင့္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ ကြၽင္းေပါက္နား ေလထုဖိအားဟာ နည္းပါးေနပါတယ္။

အရည္/အေငြ႕ေတြဟာ ဖိအားမ်ားရာကေန ဖိအားနည္းရာဆီ စီးဆင္းသြားလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖိအားမ်ားတဲ့ အနိမ့္ပုိင္းကြၽင္းေပါက္ကေန ေလေတြဝင္လာၿပီး အသုိက္လႈိင္ေခါင္း တစ္ေလွ်ာက္ျဖတ္သန္းကာ ဖိအားနည္းတဲ့ အျမင့္ပုိင္းကြၽင္းေပါက္ကေန ထြက္သြားပါတယ္။

တကယ္လုိ႔မ်ား သူတုိ႔ေတြသာ ကြၽင္းေပါက္၂ခုကုိ အျမင့္တူတူမွာ တည္ေဆာက္ထားမယ္ဆုိ ေလဝင္ေလထြက္စနစ္ဟာ ဒီလုိ ေကာင္းမြန္ေနမွာမဟုတ္ပါဘူး။

(South Carolina Science Grade 8 , Chapter 12: Gravity, Friction, and Pressure ၊ Pg , 421)
( Animal Physiology, Third Edition, by Richard Hill, Gordon Wyse, and Margaret Anderson , Chapter 22 : Induction of Internal Flow by Ambient Currents)

Fluid Mechanics နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္မွမဖတ္႐ႈဖူးတဲ့ ၊ Bernoulli’s principle အေၾကာင္း မသင္ၾကားခဲ့ရဖူးတဲ့ Prairie Dog ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အသုိက္တစ္ေလွ်ာတ္ ေလဝင္ေလထြက္ေကာင္းမြန္ေစရန္ ကြၽင္းေပါက္၂ခုရဲ႕ အျမင့္ေတြကုိ ကြဲျပားစြာ ထားရွိရမယ္ဆုိတာကုိ ဘယ္လုိမ်ား သိနားလည္ေနၾကပါလိမ့္။

** အပတ္စဥ္ ဗုဒၶဟူးေန႔တိုင္း တင္ဆက္ပါသည္။