အရိုးစြဲေနေသာ ခြဲျခားကန္႔သတ္မႈ႕မ်ားလည္း ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ျပီ

စိုင္းလတ္ ဧရာဝတီ ၂၀၁၆ ဧျပီ ၀၄
.

လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးခင္ရီကို သူ၏ ႐ုံးခန္းေရွ႕တြင္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းက ျမင္ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု – Reuters)
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ရွမ္း-ဓႏု တိုင္းရင္းသား မြတ္ဆလင္္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ တဦးႏွင့္ အတူ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ လူ၀င္မႈႀကီး ၾကပ္ေရး ႐ံုးတ႐ံုးသို႔ က်ေနာ္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းမွတဆင့္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးကတ္ျပား ေလွ်ာက္ထား ခဲ့ျခင္းအတြက္ စံုစမ္းရန္သြားေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သူ၏ သူငယ္ခ်င္းမ်ားကေတာ့ မွတ္ပံုတင္ရခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း သူ႔ကို လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး႐ံုးသို႔ လာေရာက္ရန ္ေခၚသည္။
.
သူက သူ႔ကို ေခၚရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကို ေမးသည့္အခါ သူ႔ကို “မင္းက ေသြးေရာတဲ့ ကျပားလား” ဟု ေမးပါသည္။ ေမး ခြန္းကို မိန္းကေလးက နားမလည္ပါ။ “မင္းက တ႐ုတ္လား” ဟု အဆိုပါ တာ၀န္ရွိသူက ထပ္ေမးပါသည္။ မိန္းကေလးက တ႐ုတ္လူမ်ိဳးႏွင့္ အနည္းငယ္သာ တူပါသည္။ သူ၏ ဖခင္က ဓႏုတိုင္းရင္းသား ျဖစ္ၿပီး မိခင္က ရွမ္းတိုင္းရင္းသူ တဦးျဖစ္ သည္။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္သလို သူတို႔၏ မိဘမ်ားကလည္း ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္သည္။
.
“က်မက မြတ္ဆလင္္ပါ” ဟု မိန္းကေလးက ျပန္ေျဖသည္။
.
“ဟုတ္တယ္ အဲဒါ ကျပားေပါ့” ဟု တာ၀န္ရွိသူက စိတ္မရွည္ေသာ ေလသံျဖင့္ ေျပာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႐ံုးသို႔ လာရျခင္းျဖစ္ သည္ဟုလည္း ထပ္ေျပာသည္။
.
ေသြးေရာျခင္းက သူ သို႔မဟုတ္ သူ႔မိဘမ်ား၏ လူမ်ိဳးႏွင့္ မဆိုင္ပါ။ ကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ မြတ္ဆလင္္ မ်ားအတြက္ အတန္းအစား ခြဲျခား သတ္မွတ္ခ်က္ ရွိသည့္ သေဘာျဖစ္ေနသည္။
.
သူ႔ကို ေသြးေရာသည့္ ကျပားတေယာက္အျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ေငြေၾကးအကုန္အက်ခံဖို႔ ျဖစ္လာသည္။ သူ၏ ေလွ်ာက္လႊာကို လက္ခံဖို႔အတြက္ အငယ္တန္းအရာရွိတေယာက္ကို က်ပ္ ၇၀၀၀ ေပးလိုက္ရသည္။ သူလုပ္လိုက္သည္မွာ မိန္းကေလး၏ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို ဖိုင္ အေဟာင္းတခုထဲသို႔ ထည့္လိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
.
အဆိုပါ မိန္းကေလး၏ အျဖစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မြတ္ဆလင္္ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေရးအရ အေျခအတင္ ကိစၥမ်ား တိုးလာေနသည္ကို ေဖာ္ျပေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အလြန္ ႐ႈပ္ေထြးပါသည္။ ျမန္မာမဟုတ္သူဟု ယူဆျခင္းခံရသူမ်ားကို ဆန္႔က်င္သည့္ သေဘာထားမ်ား ျမင့္တက္လာေနသည့္ နိမိတ္ဆိုးတခုလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံသား အျဖစ္မွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းမႈမ်ားလည္း အေျမာက္အျမားရွိခဲ့သည္။
.
ဆြန္နီ အမ်ားစုျဖစ္သည့္ မြတ္ဆလင္္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံလူဦးေရ၏ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာရွိသည္ဟု ေနာက္ဆံုး ေကာက္ယူခဲ့သည့္ အစိုးရ သန္းေခါင္စာရင္းအရ သိရေသာ္လည္း ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ရွိႏိုင္သည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အစၥလာမ္ ပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။ သူတို႔ကို လူဦးေရ၏ ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိသည့္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၏ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕က မေကာင္းဆိုးရြားမ်ားသဖြယ္ ယူဆထားၾကသည္။ လူအမ်ားအျပားက ဘဂၤလီမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၊ ပဋိပကၡ ဖန္းတီးေနသည့္ ျပႆနာလုပ္သူမ်ား ျဖစ္ၾက၍ သူတို႔၏ ဘာသာေရးကို ႏွိပ္ကြပ္ရမည္ဟု အထပ္ထပ္ ေျပာခဲ့ၾကပါသည္။ အစိုးရ၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေနာက္ကြယ္မွ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းလိုေသာ စစ္တပ္က လံႈ႔ေဆာ္ျခင္းဟုလည္း သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည္။ ပဋိပကၡမ်ားကို အျမန္ဆံုးရပ္တန္႔ရမည္၊ နားလည္မႈလြဲမွားျခင္းႏွင့္ ျပႆနာမ်ားကို ရွင္းလင္းရန္ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား လိုအပ္သည္ ဆိုျခင္းကို လူအမ်ားစုက လက္ခံၾကပံု မရပါ။
.
လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသည့္ ေရးသားေဖာ္ျပမႈမ်ားက လူမႈကြန္ရက္၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားႏွင့္ ပံုႏိွပ္စာရြက္စာတမ္းမ်ားတြင္ ေန႕စဥ္လို ေပၚထြက္ခဲ့ၿပီး ျပင္းထန္ေသာ မြတ္ဆလင္္ဆန္႔က်င္ေရး ေျပာဆိုစည္း႐ံုးမႈမ်ားကို မီးထုိုးေပးခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ႐ံုးအသီးသီးတြင္လည္း “ေျမၿပိဳ၍ လူမ်ိဳးမျပဳတ္၊ လူမ်ိဳမွ လူမ်ိဳးျပဳတ္မည္။” ဟုေရးထားသည့္ ဆိုင္းဘုတ္ကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။
.
သားေကာင္ဘဝက်ေရာက္ေနျပီဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ျခင္း၏ ႏိုင္ငံေရးသက္ေရာက္မႈက မြတ္ဆလင္္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈ အေပၚ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစခဲ့သည္ကို ႀကီးမားေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက သက္ေသျဖစ္သည္။
.
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ တရား၀င္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုဆိုသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ ပိုင္နက္ နယ္ေျမေဒသမ်ားတြင္ ၁၈၂၃ ခုႏွစ္ မတိုင္မီကထဲက အၿမဲေနထိုင္ခဲ့သည့္ လူမ်ိဳးစုမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမ စစ္ပြဲမတိုင္မီ တႏွစ္ အလိုက ျဖစ္သည္။
.
ထိုအခ်ိန္က ယခုျမန္မာႏိုင္ငံဟု က်ေနာ္တို႔သိၾကသည့္ ႏိုင္ငံမရွိေသးပါ။ ထို႔ျပင္ တရား၀င္သတ္မွတ္ထားသည့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳး ဆိုသည္မွာလည္း သမိုင္းတေလွ်ာက္တြင္ အမ်ိဳးအစားသတ္မွတ္ခ်က္ ကြဲျပားမႈမ်ား ရွိေနသည္။ ဥပမာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တခုတြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၅၀ ခန္႔ရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းေဖာ္ ျပထားေသာ္လည္း ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနမွ ထုတ္ေ၀သည့္ လက္စြဲစာအုပ္တြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး ၁၄၄ ခု စာရင္းသြင္းထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
.
ထိုစာရင္းတြင္ မြတ္ဆလင္္ႏွင့္ ေတာင္အာရွ လူမ်ိဳးစုမ်ားကို ရခိုင္-စစ္တေကာင္း၊ ဗမာ မြတ္ဆလင္္၊ ရခိုင္-ကမန္ ႏွင့္ ဗမာ-အိႏၵိယ စသည္ျဖင့္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အစိုးရက မည္သည့္အခ်ိန္မွာမွ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိခဲ့ေသာ ေနာက္ဆံုးစာရင္းတြင္မူ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ ခုသာ ပါ၀င္ေတာ့သည္။ မြတ္ဆလင္္ အားလံုးႏွင့္ ေတာင္အာရွ ႏြယ္ဖြားမ်ား ဖယ္ထုတ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ၃ ခုတို႔မွ ၀ိေရာဓိမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား မိဘမ်ားမွ ေမြးဖြားေသာ ႏိုင္ငံသားမ်ား၊ ေမြးရာပါ ႏိုင္ငံသားမ်ား၊ ဧည့္ႏို္င္ငံသားမ်ား၊ ႏိုင္ငံသား အဆင့္အတန္းအတြက္ သံသယရွိသူမ်ား၊ ေမြးရာပါ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိသူမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပ ြဲ၀င္ခြင့္ရွိသည့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ခြင့္ မရွိသည့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ဟူ၍ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ား ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု တရား႐ံုးခ်ဳပ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီက ျပည္သူ႔ေခတ္ ဂ်ာနယ္တြင္ ေရးသားခဲ့သည္။
.
ဥပေဒျပဳေရးဆုိင္ရာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ား၊ ဥပေဒ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး သို႔မဟုတ္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ျခင္း ဆိုင္ရာ ခြဲျခားမႈမ်ားအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မြတ္ဆလင္္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံသား သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားသား တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျဖစ္ေနႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည္။
.
ပထမဆံုး အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသား အဆင့္အတန္း ရရွိသူတေယာက္ကို ထုတ္ေပးေသာ အသိအမွတ္ျပဳ ကတ္ျပား၏ အမည္ပင္ လွ်င္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးကတ္ဟူ၍ ျဖစ္ေနသည္။ သံုးစြဲထားသည့္ စိစစ္ေရးဆိုသည့္ စကားလံုးက ေစာင့္ၾကည့္ စစ္ေဆး ေနသည့္ အေျခအေနဟု အဓိပၸါယ္ထြက္ေနသည္။ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို လူပုဂၢိဳလ္အလိုက္ စိစစ္ျခင္းသာမက လူမ်ိဳးႏွင့္ ဘာသာကို ကာကြယ္သည္ဆိုေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ျပည္သူတို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္း ကန္႔သတ္ထားသည္။
.
လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ႐ံုးမ်ားတြင္ က်ေနာ္ အေဖာ္လိုက္သြားေပးခဲ့ေသာ မိန္းကေလးကဲ့သို႔ပင္ “ေသြးေရာ ကျပား” ဆိုသည့္ အသံုးကို မၾကာခဏ ဆိုသလို သံုးစြဲလ်က္ ရွိသည္။ ေသြးေရာျခင္းက ၂၁ ရာစု၏ လူမႈႏိုင္ငံေရးတြင္ ရွက္စရာ တခု မဟုတ္ပါ။ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးခင္ရီက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံသား သတ္မွတ္မႈကို ေသြးျဖင့္ သတ္မွတ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
.
ထိုသို႕ အံ့ဩဖြယ္ ေကာင္းေသာ အလားတူျဖစ္ရပ္မွာ မြတ္ဆလင္မ်ား၏ မွတ္ပံုတင္ကတ္မ်ားတြင္ လူမ်ိဳးႏွင့္ ဘာသာကို ေဖာ္ျပသည့္နည္း ျဖစ္သည္။ ဓႏုတိုင္းရင္းသား ဖခင္ႏွင့္ အင္းသားတိုင္းရင္းသူ မိခင္တို႔မွ ေမြးဖြားသည့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား တေယာက္၏ စိစစ္ေရး ကတ္ျပားတြင္ သူ၏ လူမ်ိဳးႏွင့္ ဘာသာကို အိႏၵိယ+ဗမာ+ဓႏု+အင္းသား+ အစၥလာမ္ ဟု အျဖတ္အေတာက္မရွိ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ မြတ္ဆလင္တိုင္းက ၎တို႔သည္ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္ သို႔မဟုတ္ ဘဂၤါလီ ျဖစ္ေၾကာင္း စိစစ္ေရး ကတ္ျပားတြင္ ေဖာ္ျပရန္ လိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
.
လူမ်ိဳး အေခၚအေ၀ၚမ်ားသဖြယ္ ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း အိႏၵိယႏွင့္ ပါကစၥတန္ တို႔သည္ ႏိုင္ငံမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။ အဆိုပါ စကားလံုးမ်ားကို ႏိုင္ငံသား သို႔မဟုတ္ လူမ်ိဳး အျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ တရား၀င္ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပထားျခင္းမ်ိဳး မရွိေသာ္လည္း လူမ်ိဳးႏွင့္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာကို ေခါင္းစဥ္တပ္ရန္ အလြယ္တကူ သံုးစြဲလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပံုရပါသည္။
.
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေလး၏ ကိစၥတြင္သူ၏ မိခင္ အေၾကာင္းမွာလည္း စိတ္၀င္စားစရာ ျဖစ္သည္။ မိခင္ျဖစ္သူမွာ အင္းသား တုိင္းရင္းသူ ျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလီလူမ်ိဳးႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္မႈ မရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး ကတ္ျပားတြင္ ဘဂၤလီဟု ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး ကတ္ျပားမ်ားထုတ္ေပးသည့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး တာ၀န္ရွိသူမ်ားက အင္းေလးကန္ေဒသရွိ ေက်းရြာငယ္ေလးတခုတြင္ ေနထိုင္ေသာ အဆိုပါ အမ်ိဳးသမီး၏ ဖခင္ ျဖစ္သူကို ဘဂၤလီဟု စာရင္းသြင္းရန္ ေျပာခဲ့ၾကသည္။ နားမလည္သည့္ အဘိုးအိုကလည္း “ကိစၥမရွိဘူး၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ေရးခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေရးလိုက္” ဟု ခြင့္ျပဳခဲ့သည့္ အတြက္ ဘဂၤလီ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
.
ေနာက္ဆက္တြဲ အေနျဖင့္ သမီးအတြက္ စိစစ္ေရး ကတ္ျပားထုတ္ေပးသည့္ အခ်ိန္တြင္လည္း ဘဂၤလီဟု ေဖာ္ျပျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ဘဂၤလီဟု သတ္မွတ္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ရမည္ကို နားလည္လိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ၿမိဳ႕နယ္တရား႐ံုးသို႔ သြား၍ သူသည္ ဘဂၤလီ မဟုတ္ဘဲ အင္းသား ျဖစ္ေၾကာင္း က်မ္းက်ိန္ ခဲ့သည္။ က်မ္းက်ိန္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူ၏ တိုင္းရင္းသား အမည္သတ္မွတ္ခ်က္ကို ၿမိဳ႕နယ္လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး အရာရွိက ေျပာင္းမေပးခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ဆံုးတြင္ သူအႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။ ဘဂၤလီဆိုသည့္ သတ္မွတ္ခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္ႏိုင္ခဲ့သည္။
.
ရွမ္းျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတာင္ႀကီးမွ ေနာက္ထပ္မိသားစုတစုတြင္ ကေလးငယ္တေယာက္ကို “အိႏၵိယ+ဗမာ+အစၥလာမ္” ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ကေလး တေယာက္ကို မူ“ပါကစၥတန္+ရွမ္း+ဗမာ+အစၥလာမ္” ဟု သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ သူတို႔ မွာ မိသားစုတစုတည္းမွ ျဖစ္ၾကသည္။ အစိုးရအတြက္ေတာ့ အေရးမႀကီးသည့္ အသြင္ျဖစ္သည္။
.
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ မ်ိဳးဆက္ ၄ ခုမွ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ားကို ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားအျဖစ္ ဖန္တီးလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သူတို႔သည္ ေရႊ႕ေျပာင္း၀င္ေရာက္လာၾကသူမ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ သို႔ေသာ္လည္း တရား၀င္ အမည္သတ္မွတ္ခ်က္ေၾကာင့္ “ကုလား”ဟု သိၾကသည့္ ေတာင္အာရွေဒသမွ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ျဖစ္သြားၾကသည္။ ပထမ ကိစၥ ၂ ခု (အထက္တန္းေက်ာင္းသူေလးႏွင့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား) တြင္ ေပၚလြင္ထင္ရွားေနသည့္ အခ်က္မွာ မိမိတို႔ေဒသတြင္ ေကာင္းစြာသိရွိ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ား၏ ေျမးမ်ားကို ရွမ္းျပည္နယ္သို႔ အစိုးရတာ၀န္(မည္သူသည္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သင့္သည္ မျဖစ္သင့္သည္ကို စိစစ္ သတ္မွတ္ခ်က္)ျဖင့္ ေျပာင္းေရႊ႕လာေသာ ဗမာမ်ားက ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊ အျပင္လူမ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္မွ ေရာက္လာသည့္ သူစိမ္းမ်ားက ေဒသခံ မိသားစုမ်ားကို အျပင္လူမ်ား အျဖစ္ ေျပာလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
.
ႏိုင္ငံအတြင္းတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ေသာ မြတ္ဆလင္မ်ားကို ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲလိုက္ျခင္း အျပင္ အာဏာပိုင္မ်ား က လူမ်ိဳးစုမ်ားကို စနစ္တက် ေဖ်ာက္ဖ်က္ျခင္းမ်ားလည္း ဆက္ရွိေနသည္။ ဥပမာ ျပရလွ်င္ ပသီလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းတြင္ အမ်ားဆံုးေနထိုင္ၾကသည့္ မြတ္ဆလင္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ျမန္မာဘုရင္မ်ားလက္ထက္ကတည္းက ေနထိုင္ခဲ့သည့္ သမိုင္းေၾကာင္း ရွိသူမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကသည္။ ၁၉ရာစု ႏွစ္အလယ္ပိုင္းခန္႔မွစ၍ ွဗမာ မြတ္ဆလင္မ်ားအျဖစ္ ေယဘုယ် ရည္ညႊန္းခဲ့ၾကေသာ္လည္း ပသီလူမ်ိဳးဆိုသည့္ အမ်ိဳးအစားက ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔ကိုယ္တိုင္ကသာ ပသီ ဆိုသည့္ အသံုးကို ဆက္လက္သံုးစြဲခဲ့ၾကသည္။
.
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ပသီအမည္ျဖင့္ မွတ္ပံုတင္သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုကို တားျမစ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ အလားတူပင္ ၎တို႔၏ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး ကတ္ျပားတြင္လည္း ပသီဟု စာရင္းသြင္းျခင္း မျပဳေတာ့ပါ။ မႏၲေလးၿမိဳ႕မွ က်ေနာ္ႏွင့္ ခင္မင္သည့္ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္၏ ကတ္ျပား အသစ္တြင္ “အိႏၵိယဗမာ+အိႏၵိယဗမာ/အစၥလာမ္” ဟု ေရးထားသည္။ သူ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ အရြယ္က ရရွိခဲ့ေသာ ကတ္ေဟာင္းတြင္မူ သူ၏ လူမ်ိဳးက ပသီ ျဖစ္ၿပီး ဘာသာကို အစၥလာမ္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ သူ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီး ကတ္သစ္လဲလွယ္ရမည့္ အခ်ိန္ေရာက္သည့္အခါ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဌာနက ပသီ ဆိုသည့္ လူမ်ိဳးနာမည္ႏွင့္ ကတ္ထုတ္ေပးရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူက ကတ္သစ္လဲလွယ္ျခင္း မျပဳဘဲ ၁၂ ႏွစ္ ေက်ာ္ေအာင္ ေနခဲ့သည္။ လဲလိုက္ၿပီးသည့္ ေနာက္တြင္ သူ၏ ဆႏၵမပါဘဲ အိႏၵိယဗမာ အျဖစ္သတ္မွတ္ထားသည့္ ကတ္ကို ကိုင္ေဆာင္ခဲ့ရသည္။
.
အာဏာပိုင္မ်ားက သူ႕ကို လွည့္ဖ်ားခဲ့သည္။ လူမ်ိဳး နာမည္ကို ပသီဟု သတ္မွတ္ေပးရန္ ေသခ်ာသည့္အခ်ိန္အထိ သူက ကတ္သစ္လဲလွယ္ျခင္း မျပဳဘဲ ၁၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာေအာင္ ေနခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း စာရြက္စာတမ္းမ်ား လက္မွတ္ထိုး၍ ကတ္ကို ယူလိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ “အိႏၵိယဗမာ+အိႏၵိယဗမာ/အစၥလာမ္” ဟု ေရးထားသည္ကို ေတြ႔လိုက္ရသည္။ ယခုအခါ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္အရြယ္ ပသီလူမ်ိဳး အမ်ိဳးသမီးတေယာက္သည္ “အိႏၵိယဗမာ” လူမ်ိဳး ျဖစ္သြားသည္။
.
ယခု စနစ္တြင္ ဘာသာေရးက အဓိက ခြဲျခားခ်က္တခု ျဖစ္သည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕မွ အမ်ိဳးသားတေယာက္၏ ကတ္တြင္ အိႏၵိယဟုေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း မိခင္ဘက္သို႔လိုက္၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ သူ႕အကို၏ ကတ္တြင္မူ ထိုသို႔ ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိပါ။
.
မြတ္ဆလင္မ်ားကို မႏွစ္ခ်ိဳက္ျခင္းႏွင့္ ခြဲျခားျခင္းတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မထူးဆန္းပါ။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈက ဖန္တီးခဲ့သည့္ ေနာက္ဆံုး ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ မြတ္ဆလင္မ်ားၾကားမွ ဆက္ဆံေရးအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ သက္ေရာက္မႈ ရွိခဲ့သည္။
.
မၾကာေသးမီက ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ က်ေနာ္ ေလ့လာမႈျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ မူလတန္းေက်ာင္းမွ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက ကေလးငယ္မ်ားကို ခြဲျခားဆန္႔က်င္မႈႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့သည္။ ဆရာဆရာမမ်ားက ၎တို႔၏ ကေလးငယ္မ်ားကို “ကုလား” သို႔မဟုတ္ “ကုလားမ” ဟု ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲသည့္အတြက္ မြတ္ဆလင္ မိဘမ်ား စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မွ ေက်ာင္း တေက်ာင္းတြင္ ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသူ မြတ္ဆလင္ မိန္းကေလးတဦးမွာ “ကုလား” အသြင္အျပင္ရွိသည့္အတြက္ စင္ျမင့္ ေဖ်ာ္ေျဖမႈတြင္ ပါ၀င္ခြင့္မရခဲ့သည့္ အတြက္ ေက်ာင္းမသြား၀ံ့ဘဲ ျဖစ္ခဲရသည္။
.
တဘက္ႏွင့္ တဘက္ ေလးစား သည္းခံၾကရန္ ဆရာဆရာမမ်ားက သင္ၾကားေပးၾကပံုမရပါ။ သူငယ္တန္းေက်ာင္းသူေလး တဦးမွာ သူ၏႐ုပ္ရည္ (အထူးသျဖင့္ မ်က္ခံုး ၂ ခု ဆက္ေနျခင္း)ေၾကာင့္ အျခားကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းသင္းျခင္း မျပဳႏိုင္ခဲ့ပါ။
.
မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ အတူ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရးတြင္လည္း မြတ္ဆလင္မ်ားအေပၚ ခြဲျခားျခင္းမ်ား တိုးလာသည္။ ယခင္ကဆိုလွ်င္ မြတ္ဆလင္မ်ားကို စစ္ဘက္ႏွင့္ အရပ္ဘက္ဌာနမ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္ခန္႕ထားျခင္း မျပဳခဲ့ပါ။ ယခုအခါ မိသားစု စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားက မြတ္ဆလင္မ်ားကို အလုပ္သမားအျဖစ္ ငွားရမ္းရန္ ဆႏၵ နည္းပါးလာၾကသည္။ မၾကာေသးမီက တကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႔ရခဲ့ေသာ မြတ္ဆလင္ မိန္းကေလးတေယာက္ ဘဏ္တခုတြင္ အလုပ္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ရာ သူ႔ကို ခန္႔မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဘဏ္က သူ႔ကို ေျပာခဲ့သည္။
.
ဗမာ အားလံုး၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အားလံုးက မြတ္ဆလင္မ်ားကို မုန္းတီးေနျခင္း မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မြတ္ဆလင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား က်ယ္ျပန္႔လာသည္ကို စိုးရိမ္ေနၾကေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ သာမန္ျပည္သူမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔၏ သနားၾကင္နာတတ္ေသာ စိတ္ထားႏွင့္ အသံမ်ားက အင္အားနည္းေနသည္။
.
တင္းက်ပ္သည့္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒက မြတ္ဆလင္မ်ားကို ဒုတိယတန္းစား ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ေစသည့္အျပင္ ၎တို႔ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားက ဥပေဒေရးအရသာမဟုတ္ဘဲ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ အျပင္ကို ဖယ္ထုတ္ျခင္း အထူးသျဖင့္ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈႏွင့္ ဥေပကၡာျပဳျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည့္ ေပၚေပၚထင္ထင္ ျငင္းပယ္သည့္ အေလ့အထကို ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ မြတ္ဆလင္မ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းက သူတို႔၏ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ သို႔မဟုတ္ လူမ်ိဳးစုႏွင့္ ဘာသာေရး အေပၚတြင္ အေျခခံျခင္း ျဖစ္သည္။
.
ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို မျဖစ္မေန ေျဖရွင္းရမည္ျဖစ္သလို ပစ္ပယ္ထားျခင္း၊ လူမ်ိဳးအမည္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ျခင္းႏွင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ားကို လူမႈေရးအရ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းရန္လည္း အေရးႀကီးပါသည္။ အျပန္အလွန္ ေလးစားျခင္း၊ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမ်ားကို ျမွင့္တင္ေပးျခင္းမ်ား နည္းတူ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိမႈမ်ားကို ရပ္တန္႔ရန္ႏွင့္ လူမ်ားစု၏ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသည့္ အေတြးအေခၚမ်ားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကိုလည္း မျဖစ္မေန ေျဖရွင္းရမည္ ျဖစ္သည္။
.
(စိုင္းလတ္သည္ ကေနဒါႏိုင္ငံ Simon Fraser တကၠသိုလ္တြင္ Ph.D. စာတမ္းျပဳစုေနသူ ျမန္မာသုေတသီတဦးျဖစ္သည္။ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ Asia Sentinel အြန္လိုင္းသတင္းဌာနပါ Sai Latt ၏ Burma’s Ominous Political Debate over Ethnicity ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္)

အ႐ိုးစြဲေနေသာ ခြဲျခားကန္႕သတ္မႈမ်ားလည္း ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ျပီ