အာရကာနစၥတန္ (Arakanistan) အပိုင္း-၁

ရဲရင့္သစၥာ

အာရကာနစၥတန္ (Arakanistan) ဆိုတဲ့ အမည္ကို ၾကားလိုက္တာနဲ႕႐ိုဟင္ဂ်ာကုလားေတြ က ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ဖို႕ရည္ရြယ္ထားတဲ့နာမည္ဘဲလို႕ ဒီေခတ္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစု က သိလိုက္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။  ႏိုင္ငံျခားေတြမွာစာတမ္းေတြက်မ္းေတြျပဳစုေနပါတယ္ ဆိုတဲ့ ပညာတတ္မ်ား က ေရးသားဝါဒျဖန္႕ လူထုဆီနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕အေရာက္ပို႕ေနတာေၾကာင့္  ျမန္မာ လူထု (အထူးသျဖင့္ အြန္လိုင္းလူထု) လည္း ဟုတ္ႏိုးႏိုးနဲ႕ ေရာေယာင္ျပီး မခံမရပ္ႏိုင္ေတြျဖစ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကို ဆဲဆို စတာေတြ ကို တစိုက္ မတ္မတ္ ျပဳလုပ္လာေနၾကတာလို႕ျမင္မိပါတယ္။  ျဖစ္သင့္ပါတယ္၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ခြဲထုတ္ျပီးသီးသန္႕ႏိုင္ငံ တခု တည္ေထာင္ဖို႕ လူတစု  က ၾကိဳးစားေနတာသိရရင္ စိတ္ဆိုးေဒါသ ထြက္ၾကတာ ဟာ တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္ လူတိုင္းျဖစ္သင့္တဲ့သဘာဝခံစားခ်က္ပါ။

႐ိုဟင္ဂ်ာ မဟုတ္တဲ့ ကြၽန္ေတာ္၊ ျမန္မာမြတ္စလင္တဦးျဖစ္တဲ့ ကြၽန္ေတာ္ ဟာလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသူေတြ ဟာ  အာရကာနစၥတန္ (Arakanistan) လို႕ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ဖို႕ၾကိဳး စားေနသူေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း စၾကားရ၊ စဖတ္ရေတာ့ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္မိပါတယ္။ ဘာသာတူျဖစ္ျဖစ္ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို ဆန္႕က်င္စိတ္ တဖြားဖြား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဟာ အာရကာနစၥတန္ ႏိုင္ငံ ထူေထာင္ဖို႕ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္ စဖတ္ ရတာ Islamization of Burma Through Chittagonian Bengalis as “Rohingya Refugees“ စာတမ္းမွာပါ။ စာတမ္းေရးသားသူ က ေခတ္ပညာတတ္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးခင္ေမာင္ေစာ ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ပါ။  အဲဒီစာတမ္း ေခါင္းစဥ္ 4.1 မွာ- ဘင္းဂလား က ဝင္ေရာက္လာတဲ့ စစ္တေကာင္းဘဂၤလီ လူမ်ိဳး ေတြဟာ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးရျပီးခ်ိန္ မွာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံ “Arakanistan” ကို တည္ေထာင္ဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္ လို႕ ေရးထားပါတယ္။  ဦးခင္ေမာင္ေစာ ေရးထားတာကို အေထာက္အကူျပဳျပီး ဦးခင္ေမာင္ေစာလို စာတတ္ေပတတ္ေတြ အပါအဝင္ အခ်ိဳ႕လူေတြကလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ က သီးျခားႏိုင္ငံ အာရကာနစၥတန္ တည္ေထာင္ဖို႕ လုပ္ေနသူေတြျဖစ္ေၾကာင္းဝါဒျဖန္႕ ေျပာဆိုလာၾကတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ တစ္ရက္မွာ မိတ္ေဆြ႐ိုဟင္ဂ်ာ၁ ေယာက္နဲ႕ စကားစပ္မိရင္း အာရကာနစၥတန္ အေၾကာင္းေျပာျပမိေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အာရကာနစၥတန္ (သို႕) သီးျခားခြဲထြက္ခြင့္ေတာင္းခံခဲ့သူေတြ လုံးဝ မဟုတ္ေၾကာင္း အခိုင္အမာေျပာဆိုခဲ့ျပီး၊ ကိုရဲရင့္အေနနဲ႕ အဲဒီ သမိုင္းေၾကာင္းကို ေသခ်ာသုေတသန ျပဳေလ့လာျပီး ေတြ႕ရွိတဲ့ အမွန္တရားကို လူထု သိေအာင္ေရးျပေစလိုေၾကာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ေကာင္းပါျပီ သုေတသန ျပဳေလ့လာျပီး ေတြ႕တဲ့ အမွန္ကို အမွန္အတိုင္းေရးသားပါ့မယ္လို႕ သူ႕ကို ကတိေပးခဲ့ပါတယ္။

ဦးခင္ေမာင္ေစာ က သူ႕စာတမ္းမွာ အထက္ပါအတိုင္း  ေရးရုံ ေရးထားတာပါ၊ စာအုပ္စာတမ္း အေထာက္အထားမည္မည္ရရ ေပးမထားပါဘူး။ သူျပထားတဲ့ အေထာက္အထား က ေတာ့ ၁၉၄၇ က ဖဆပလအသင္းဝင္ ဦးရရွစ္နဲ႕ ဦးႏုတို႕ ရဲ့ မိန္႕ခြန္းျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါနဲ႕ ကြၽန္ေတာ္ လည္း လြန္ခဲ့တဲ့ ၇ ရက္ေလာက္ က စျပီး ဦးခင္ေမာင္ေစာေရးထားတဲ့ “Arakanistan” နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အေထာက္အထားကို လိုက္ရွာခဲ့ပါတယ္။ မေန႕ည ကမွ “Arakanistan” နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အေထာက္အထားေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ၾကိဳးစားရွာေဖြထားတဲ့ အေထာက္အထားကို လူတိုင္းသိႏိုင္ဖို႕အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ေရးျပပါ့မယ္။ စာဖတ္သူမိတ္ေဆြေတြ အေနနဲ႕လည္း သမိုင္းေၾကာင္းကို သမိုင္းေၾကာင္းလိုဘဲ ျမင္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ့ တင္ျပမႈ အေပၚ အျခားအေရာင္ေတြ မစြန္းပါေစနဲ႕လို႕ၾကိဳတင္ ေမတၱာရပ္ခံလိုပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

၁၉၅၈-၁၉၆၂ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး (တတိယတြဲ) စာအုပ္ ကို ဖတ္မိပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ က တကၠသိုလ္မ်ားပုံႏွိပ္တိုက္ ၊ ရန္ကုန္ မွာ ႐ိုက္ႏွိပ္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ စာေပ ခြင့္ျပဳခ်က္အမွတ္ (၃၆၉၉) နဲ႕ တကၠသိုလ္မ်ား ပုံႏွိပ္တိုက္ မန္ေနဂ်ာ ဦးစိုးျမင့္ က ထုတ္ေဝခဲ့တာပါ။ ျပဳစုသူေတြက ေတာ့ဦးေက်ာ္ဝင္း၊ ဦးျမဟန္ နဲ႕ ဦးသိန္းလိႈင္ တို႕ ျဖစ္ၾကျပီး၊ ျမန္မာ့သမိုင္းျဖစ္ရပ္အမွန္မ်ား ေရးသားျပဳစုေရး အဖြဲ႕ က စိစစ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ “အခန္း ၁၂ ၊ ရခိုင္ မြန္ ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ ေတာင္းဆိုျခင္း” အခန္းမွာ၊ ရခိုင္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ၁၉၃၀ လန္ဒန္မ်က္ႏွာစုံညီ အစည္းအေဝး ကို သြားတက္ကတည္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ ကို သီးျခား လြတ္လပ္ေရးေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုရန္ အစီအစဥ္ရွိခဲ့ေပမဲ့၊ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ဦးခ်စ္လိႈင္နဲ႕ ဦးဘေဘ တို႕ ကေတာင္းပန္တဲ့ အတြက္ မေတာင္းဆိုျဖစ္ခဲ့ လို႕ေရးထားပါတယ္။ ၁၉၃၀ လန္ဒန္ အစည္းအေဝးကို တက္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ နဲ႕ မစၥေမေအာင္ (ေဒၚျမစိန္) တို႕ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ၉၁ ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပၚေပါက္လာခ်ိန္မွာ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ရခိုင္အမတ္ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းဆရာၾကီး ဦးထြန္းေအာင္ က ရခိုင္ကိုျပည္နယ္ တစ္နယ္အျဖစ္ ေအာ္တိုေနာ္မီ (Autonomy) ေပးသင့္ေၾကာင္း ရခိုင္တိုင္းမွာ လံႈ႕ေဆာ္ခဲ့တယ္လို႕ အေထာက္အထားေပးျပီးေရးထားပါတယ္။

ဦးလွထြန္းျဖဴ နဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ ဟာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွာ “အာရကံနီစတန္” ရခိုင္ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုေရးအတြက္ အစည္းအေဝးက်င္းပဖို႕ စိုင္းျပင္းေနၾကေၾကာင္းေရး သားထားပါတယ္။ အာရကာနစၥတန္ (Arakanistan) ဆိုတဲ့ အမည္ ကို ဘယ္သူစသုံးခဲ့ တာလည္း ေပၚလာပါျပီ။ စဖတ္ရျခင္းေတာ့အလြန္ကို အံ့ဩမိပါတယ္။ စာဖတ္သူေတြလည္းအံ့ဩမိမွာပါ။ မယုံမရွိၾကပါနဲ႕။

၁၉၅၈-၁၉၆၂ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး (တတိယတြဲ) စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ (၁၆၈)

၁၉၅၈-၁၉၆၂ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး (တတိယတြဲ) စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ (၁၆၈)

ဒါေတြ က လြတ္လပ္ေရးမရခင္  အာရကာနစၥတန္ (Arakanistan) လႈပ္ရွားမႈေတြပါ။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေတာ့လည္း အာရကာနစၥတန္ (Arakanistan) ဝါဒီေတြ က အျပင္းအထန္ လႈပ္ရွားခဲ့ပါေသးတယ္။ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္မွာ ေတာင္းဆိုတာေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အက်ယ္တဝင့္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ေရးမျပေတာ့ပါဘူး။ ထူးျခား တာ က ရခိုင္ က ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြ ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြက္ရေရးအဆို ကို လုံးဝ မေထာက္ခံခဲ့တဲ့အျပင္ အျပင္းအထန္ ကန္႕ကြက္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၅၆ ေဖေဖာ္ဝါရီ လ ၂၂ ရက္ေန႕မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမွာ ရမ္းျဗဲ အမတ္ ဦးဘျမိဳင္ က ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒ (ျပင္ဆင္ခ်က္) ဥပေဒၾကမ္း ကို ေဆြးေႏြးစဥ္းစားဖို႕ အဆိုသြင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အဆိုရဲ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္ က ေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္ အျဖစ္ ဖန္တီးဖို႕နဲ႕ ဗဟိုအစိုးရရဲ့ခ်ဳပ္ကိုင္မႈကေန ကင္းလြတ္ေစဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးဘျမိဳင္ရဲ့ အဲဒီအဆိုကို ဘူးသီးေတာင္အမတ္ ျဖစ္တဲ့ အဘူ(ရ္) ေဘာေရွာ (ရ္) က ကန္႕ကြက္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္ က ေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အလိုမရွိေၾကာင္း၊ အကယ္၍သာ အစိုးရ က ရခိုင္တိုင္းကို ျပည္နယ္ေပးမယ္ဆိုရင္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ နယ္ေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း မထည္႔သြင္း ဘဲ သီးျခား ခ႐ိုင္တစ္ခု အျဖစ္ ျပည္မ လက္ေအာက္မွာသာ ထားေပးဖို႕ေမတၱာရပ္ခံေၾကာင္း။  

ရခိုင္ အမတ္ ဦးဘျမိဳင္ရဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုအစိုးရအဖြဲ႕ က မလိုက္ေလ်ာခဲ့ပါဘူး။

ဦးဘျမိဳင္ရဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ အေျခခံ ဥပေဒ (ျပင္ဆင္ခ်က္) ဥပေဒၾကမ္းအဆို အေရးနိမ့္သြားျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ရခိုင္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ တစ္ခ်ိဳ႕ဟာအခါအခြင့္ သင့္တိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ရရွိေရးကို လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

၁၉၅၇ ခု မတ္လ ၇ ရက္ေန႕မွာ က်င္းပတဲ့ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမွာ ျမိဳ႕ေဟာင္းအမတ္ ဦးလွထြန္းျဖဴ က ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္းဆိုျခင္း ဟာဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ အရ ေတာင္းဆိုျခင္း သာျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဦးလွထြန္းျဖဴ ရဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု က အဘယ္ေၾကာင့္ရခိုင္ျပည္နယ္ မေပးလိုေၾကာင္း ျပန္လည္ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္အမ်ိဳးသားေတြ ဟာ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပမွာလည္း ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုမႈကိုလုပ္ေဆာင္ခဲ့ ၾကေၾကာင္း ဖတ္ရပါတယ္။ ၁၉၅၇ စက္တင္ဘာ ၂၈ ၊ ၂၉ ရက္ေတြမွာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ မွာ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ရပ္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲ မွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဦးေက်ာ္မင္းက သဘာပတိ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီး သဘာပတိအဖြင့္မိန္႕ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့ ပါတယ္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေတြ က သူတို႕ရဲ့ မေက်နပ္ခ်က္ေတြကို တင္ျပခဲ့ၾကျပီး ဖဆပလအစိုးရ ဟာ မတရားေၾကာင္းဖြင့္ဟခဲ့ၾကပါတယ္။

၁၉၅၇ စက္တင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႕ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမွာ အတိုက္အခံပါတီျဖစ္တဲ့ ပမညတ အမတ္ ဦးသိန္းေဖျမင့္ (ဘုတလင္) က လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ေပးသင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၇ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႕ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမွာ ရတည အမတ္ ဦးလွထြန္းျဖဴ က ရခိုင္ျပည္နယ္ ေပးဖို႕ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါေသးတယ္။ ဦးေဖာ္သင္ (ပုဏၰားကြၽန္းအမတ္) နဲ႕ ဦးေက်ာ္မင္း (စစ္ေတြအမတ္) တို႕ က ေထာက္ ခံေဆြးေႏြးခဲ့ျပီး၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ဦးအဘူခိုင္ (ေမာင္ေတာ ေတာင္ပိုင္းအမတ္) က ကန္႕ကြက္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ မာန္ေအာင္ အမတ္ ျဖစ္တဲ့ ဦးလုံးျဖဴ ကလည္း ကန္႕ကြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ပမညတ ေဒါက္တာ ဦးဧေမာင္ (ျပည္အမတ္) က ေတာ့ ဦးလွထြန္းျဖဴ အဆိုကို ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဦးေက်ာ္တင္ (သံတြဲ ေျမာက္ပိုင္း အမတ္) က ေတာ့ ဦးလွထြန္းျဖဴေဆြးေႏြးခ်က္ကိုအျပင္းအထန္ ကန္႕ကြက္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ဝန္ၾကီး ဦးဘေစာ နဲ႕ ဝန္ၾကီး ဦးခင္ေမာင္လတ္တို႕ကလည္း ကန္႕ကြက္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရရွိေရးလႊတ္ေတာ္တြင္းၾကိဳးပမ္းမႈ (၁၉၅၈) ဟာ လည္း အေရးနိမ့္ခဲ့ရျပန္ပါတယ္။

ေဆာင္းပါးရွင္ ရဲရင့္သစၥာထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းျပီး ေဖာ္ျပပါသည္။