အုိမရန္ ဒက္နီးရွ္ သုိ႔မဟုတ္ ဆီးရီးယားမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့မႈ၏ ျပယုဂ္တစ္ခု

ၾသဂုတ္ ၁၉၊ ၂၀၁၆
M-Media

– သူ႔နာမည္က အုိမရန္ ဒက္နီးရွ္ပါ။ ေသြးအလိမ္းလိမ္း ဖုန္အထပ္ထပ္နဲ႔ လူနာတင္ယာဥ္ထဲမွာထုိင္ၿပီး အကူအညီေစာင့္ေနတဲ့ သူ႕ရဲ႕ပံုဟာ ဆီးရီးယားမွာျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲရဲ႕ အနိဌာ႐ံုေတြကုိ သတိေပးေနတဲ့ ေနာက္ထပ္ အမွတ္အသား တစ္ခုပါပဲ။

မ်က္ျမင္သက္ေသေတြကေတာ့ ဒီကေလးငယ္ရဲ႕အသက္ဟာ ၅ ႏွစ္ေလာက္သာရွိေသးၿပီး ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္သက္တမ္းနဲ႔ မတိမ္းမယိမ္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕ ၀ၿဖိဳးတဲ့ ေျခလက္ေတြ၊ ဗံုးႀကံခဲရတဲ့ အိမ္ကေန သူ႕ကုိ ဆြဲထုတ္လာသူရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္မွာ တြဲခုိလာေတြကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သူဟာ ဒီထက္ပုိငယ္ႏုိင္ၿပီး ေတာက္ေတာက္သြားတတ္တဲ့ အရြယ္ေလာက္သာ ရွိမယ့္ပံုပါပဲ။

အုိမရန္ေလးဟာ မိခင္ ဖခင္၊ အစ္ကုိတစ္ေယာက္၊ အမတစ္ေယာက္တုိ႔နဲ႔အတူ အဲလစ္ပုိၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္တာျဖစ္ၿပီး ဗုဒၶဟူးေန႔က သူတုိ႔အိမ္ကုိ ေလေၾကာင္းကတုိက္ခုိက္မႈမွာ တစ္မိသားစုလံုး ဒဏ္ရာရသြားခဲ့ပါတယ္။ ကံေကာင္းေထာက္မစြာနဲ႔ပဲ တစ္ေယာက္မွ အသက္ဆံုး႐ံႈးျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒီတုိက္ခုိက္မႈကုိ ဆီးရီးယားအစုိးရနဲ႔ ႐ုရွားတုိ႔က ေဆာင္ရြက္တာလုိ႔ သတင္းေတြ ထြက္ခဲ့ပါတယ္။

ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းက အဲလစ္ပုိၿမိဳ႕ဟာ ႏွစ္ေတာ္ေတာ္ၾကာ ပိတ္ဆုိ႔ခံထားရၿပီး ကေလးငယ္ ၄၅၀၀ အပါအ၀င္ လူေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။

ကေလးငယ္ရဲ႕ ဘ၀အေၾကာင္း

အုိမရန္ေလးရဲ႕ ေၾကာက္စရာ၊ ေၾကကြဲဖြယ္ရာ ဗီဒီယုိကုိ ‘အဲလစ္ပုိမီဒီယာစင္တာ’က လႊင့္တင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဆုိရွယ္မီဒီယာေတြမွာ အလ်င္အျမန္ပဲ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့ပါတယ္။

တုိက္ခုိက္မႈအၿပီး ေသြးအလိမ္းလိမ္း၊ ဖုန္အထပ္ထပ္ေပးေနတဲ့ အုိမရန္ေလးကုိ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားတစ္ဦးက အပ်က္အဆီးေတြထဲက ဆြဲထုတ္ကာ ကယ္ဆယ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ လူနာတင္ယာဥ္ထဲမွာ ထုိင္ေနေပမယ့္ သူ ဘာျဖစ္္ေနတယ္ဆုိတာ အုိမရန္တစ္ေယာက္ မသိပါဘူး။

“သူ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ျခားသြားတာပါ” ပါလုိ႔ အဲလစ္ပုိ မီဒီယာစင္တာက တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အုိမရန္ေလးဟာ ကံေကာင္းသြားခဲ့တာလည္းပါၿပီး သူတုိ႔မိသားစုထဲမွာ သူ႕ကုိ ပထမဆံုး ကယ္ဆယ္ႏုိင္ခဲ့ကာ ေနာက္ပုိင္းက်မွ က်န္တဲ့လူေတြကို ကယ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ေန႔စဥ္ျဖစ္ေန

“ခင္ဗ်ားတုိ႔ ျမင္ေနရတဲ့ ဒီပံုရိပ္မ်ိဳး အဲလစ္ပုိမွာ ေန႔စဥ္ျဖစ္ေနတာပါ။ အဲလစ္ပုိမွာ ေန႔တုိင္း ဒီလုိ ေၾကာက္စရာအျဖစ္အပ်က္ေတြ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႐ုိက္ကူးေနရပါတယ္။ ဗံုးႀကဲခံရတဲ့ေနရာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သြားတဲ့အခါ အစုိးရတပ္က ေလယာဥ္ေတြက အဲဒီေနရာမွာ တစ္၀ဲလည္လည္လုပ္ေနၿပီး အရပ္သားေတြကုိ ကယ္ဆယ္တဲ့ သူေတြကုိေသေအာင္ ဗံုးထပ္ႀကဲခ်တတ္ပါတယ္” လုိ႔ မီဒီယာစင္တာက ကင္မရာဆရာ မြတ္စ္တာဖာ အလ္ ဆာ႐ူက္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အုိမရန္ေလးကေတာ့ အဲဒီတုိက္ခုိက္မႈအတြင္းက အျခားလူေတြထက္စာရင္ ဒဏ္ရာအနည္းငယ္သာရခဲ့ၿပီး လက္ရွိမွာ ေဆး႐ံုးကဆင္းသြားၿပီလုိ႔ သူ႕ကုိကုသေပးတဲ့ ေဒါက္တာ မုိဟာမက္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေန႔တစ္ေန႔တည္းမွာပဲ အဲလစ္ပုိအေရွ႕ပုိင္းက သူပုန္ေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ကြာတာခ်ီရပ္ကြက္မွာ ဗုံးႀကဲတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ လူ ၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး ၁၂ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲက ေသဆံုးသူတစ္ဦးဟာ အုိမရန္ေလးရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးထဲကျဖစ္တယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ရပါတယ္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔ကစလုိ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔အထိ အဲလစ္ပုိျပည္နယ္မွာ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ အရပ္သားအေရအတြက္ဟာ ၁၈၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္လုိ႔ ယူေကအေျခစုိက္ ‘ဆီးရီးယားလူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕’ က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေသဆံုးသူေတြထဲက ၄၅၀၀ ေက်ာ္ကေတာ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

“အဲလစ္ပုိမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ကေလးေတြအေပၚ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီရာဇ၀တ္မႈေတြအတြက္ တစ္ကမၻာလံုးက ႏႈတ္ဆိတ္ေနၾကတယ္။ အုိမရန္လုိ ဗံုးႀကံခံရတဲ့ကေလးမ်ိဳး အဲလစ္ပုိ႔မွာ ေန႔စဥ္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီရွိပါတယ္။ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း ၿမိဳ႕ထဲကုိ လက္နက္ေပါင္းစံုနဲ႔ ပစ္ခတ္ၿပီး ရာဇ၀တ္မႈ ပံုစံေပါင္းစံုကုိ က်ဴးလြန္ၾကပါတယ္။ ေနရထုိင္ရတဲ့ဘ၀ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ဆုိးရြားပါတယ္။ ၿမိဳ႕အျပင္ထြက္ေပါက္ဟာလည္း စိတ္မခ်ရလုိ႔ ပိတ္ထားတယ္။ ဒီအစုိးရနဲ႔ ျပည္သူ႕စစ္ေတြဟာ ကေလးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အဲလစ္ပုိက ကေလးေတြကုိ သတ္ျဖတ္ေနတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကမၻာႀကီးကုိ အသိေပးခ်င္ပါတယ္။ အဲလစ္ပုိက ဒီရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ မျဖစ္မေန ရပ္တန္႔ရမွာပါ” လုိ႔ ဆာ႐ူက္က ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေရြးစရာလမ္းမရွိ

တစ္ခ်ိန္က ဆီးရီးယားရဲ႕ အႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အဲလစ္ပုိမွာ ပိတ္မိေနသူအေရအတြက္ဟာ တစ္သန္းခြဲကေန ႏွစ္သန္းေလာက္ရွိေနၿပီး၊ ၿမိဳ႕ကလည္း အစုိးရထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အပုိင္းနဲ႔ သူပုန္ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အပုိင္းဆုိၿပီး ၂ ပုိင္းကြဲေနပါတယ္။

ျပည္သူေတြကေတာ့ အေတာမသတ္ႏုိင္တဲ့ဗံုးႀကဲမႈေတြၾကားမွာေနၿပီး သူတုိ႔အသက္၊ အထူးသျဖင့္ ကေလးေတြရဲ႕အသက္ကုိရင္းရမလား။ ဒါမွမဟုတ္ ျပန္လမ္းမရွိႏုိင္တဲ့ ပင္လယ္ျပင္ကုိျဖတ္ၿပီး ဒုကၡဆင္းရဲတြင္းကေန လြတ္ေအာင္ ေျပးရမလား – ဆုိတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈ ၂ ခုသာ ရွိပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကလည္း လြတ္ေျမာက္ရာထြက္ေျပးရင္ ပင္လယ္ျပင္မွာ မိသားစုလုိက္ ေလွနစ္ေသဆံုးလုိ႔ တူရကီမွာ လာတင္တဲ့ အသက္ ၂ ႏွစ္အရြယ္ အလန္ကာဒီေလးရဲ႕ ဓာတ္ပံုကလည္း ကမၻာႀကီးကုိ တုန္လႈပ္ေစခဲ့ပါတယ္။

အကူအညီေတြ ရပ္တန္႔

တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျမင့္တက္ေနလုိ႔ ဆီးရီးယားကုိ ပုိ႔ေပးေနတဲ့ အကူအညီေတြအားလံုးကုိ ကုလက ရပ္တန္႔လုိက္ပါတယ္။

“ဆီးရီးယားမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ တုိက္ပြဲေတြ၊ ထုိးစစ္ေတြ၊ ခံစစ္ေတြ၊ အေျမာက္ေတြ၊ ဗုံးေတြ၊ ေမာ္တာေတြ၊ အေျမာက္ဆံေတြ၊ ကလုိရင္းဓာတ္ေငြ႕တြ၊ စႏုိက္ပါ၊ ေလေၾကာင္းတုိက္ခိုက္မႈ၊ အေသခံဗံုးခြဲသမား- ဒါေတြကုိပဲ ျမင္ေန၊ ၾကားေနရပါတယ္။ ပိတ္ဆုိ႔ထားတဲ့ အဲဒီၿမိဳ႕ကုိ ဒီတစ္လအတြင္းမွာ အကူအညီေပးေရးယာဥ္တန္း တစ္ခုေတာင္ မေရာက္ေသးပါဘူး။ တစ္ခုေတာင္ မေရာက္ေသးတာပါ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြေၾကာင့္ပါပဲ” လုိ႔ ဆီးရီးယားဆုိင္ရာ ကုလသံအမတ္ စတာဖင္ ဒီ မစ္တူရာက ဂ်ီနီဗာမွာ သတင္းေထာက္ေတြကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး အလဲစ္ပုိမွာ ၄၈ နာရီအပစ္ရပ္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ကုိလည္း မစ္တူရာက အေမရိကန္ရဲ႕ ႐ုရွားတုိ႔ကုိ ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။

ခံစားရမႈ မ်ားလြန္း

ႏုိင္ငံတကာလူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Amnesty က လြတ္ေျမာက္လာသူေတြရဲ႕ ေျပာၾကားမႈကုိ ကုိးကားၿပီး အစီရင္ခံစာကုိ ထုတ္ျပန္ရာမွာ ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြရဲ႕ ဆုိးရြားတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ အဓမၼက်င့္မႈ၊ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ႐ုိက္ႏွက္မႈ၊ မီး႐ႈိ႕မႈ၊ မီးၿမိႇဳက္မႈ စတဲ့ ရက္စက္တဲ့ ႏွိပ္စက္ျငႇင္းပမ္းမႈ နည္းလမ္းေတြကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

ယူနီဆက္ဖ္ကေတာ့ ဆီးရီးယားနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံတြမွာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီ လုိအပ္ေနသူ ကေလးငယ္ ၈.၄ သန္း ရွိေနတယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ႕ ဒုတိယအတြင္းေရးမွဴး ဂ်န္ အဲလီယက္ဆန္က အုိမရန္ေလးရဲ႕ ဇာတ္ေၾကာင္းနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ပံုရိပ္ဟာလူသားေတြနဲ႔ ႏွလံုးသားနဲ႔ ဦးေႏွာက္ကုိ စုိးမုိးႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

“တစ္ကမၻာလံုးက ဆီးရီးယားျပည္သူေတြအတြက္ မလုပ္ေပးႏုိင္ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ အုိမရန္ေလးရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ ဆီးရီးယားျပည္သူေတြ ျဖတ္သန္းေနရတဲ့ ဆုိးရြားတဲ့ ကပ္ဆုိးကုိ ေဖာ္ျပေနပါတယ္။ ဒါေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က တစ္ခါတစ္ရံမွာ အိပ္မက္ဆုိးအျဖစ္ ေဖာ္ျပၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ အိပ္မက္ဆုိးတစ္ခုထက္ကုိပုိပါတယ္။ အိပ္မက္ဆုိးက ႏုိးထႏုိင္ေသးတယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ ဆီးရီးယားမွာေတာ့ အိပ္မက္ဆုိးေတြထဲက ႏုိးထရဖုိ႔ လမ္းမျမင္ပါဘူး” လုိ႔ အဲလီယက္ဆန္က ျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Ref: CNN

(CNN သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Little boy in Aleppo a vivid reminder of war’s horror ေဆာင္းပါးကုိ
ေလးေမာင္မွ ေကာက္ႏႈတ္ျပန္ဆုိသည္။)