ခုိးယူထားသည့္ေျမမွ အစၥေရးေဘာလံုးကလပ္မ်ားအား ပိတ္ပင္ရန္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕မ်ား ဖီဖာထံ ေတာင္းဆုိ

စက္တင္ဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၆
M-Media

– ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္မ်ားတြင္ အစၥေရးက က်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္ထားေသာ တရားမ၀င္အိမ္ယာမ်ားတြင္ အေျခစုိက္ထားသည့္ ေဘာလံုးအသင္းမ်ားကုိ ကစားခြင့္ပိတ္ပင္ရန္အတြက္ ပါလက္စတုိင္းလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ PLO မွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ကမၻာ့ေဘာလံုးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဖီဖာထံ ေတာင္းဆုိလုိက္သည္။

“တရားမ၀င္အိမ္ယာေတြ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ပါလက္စတုိင္းေျမမွာ ေဘာလံုးပြဲကစားခြင့္ကုိ ခြင့္ျပဳျခင္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒအရ တရားမ၀င္တဲ့၊ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ အဲဒီ အိမ္ယာေတြကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ၊ စီးပြားေရးအရ ေထာက္ခံအားေပးမႈမွာ ဖီဖာကလည္း အလုိတူအလုိပါ ျဖစ္လာမွာပါ” ဟု PLO ၏ အားကစားဆုိင္ရာ ေကာ္မတီမွ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ အလီ အစၥဟာ့က္က ယမန္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကျငာခ်က္၌ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ရက္လည္း လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ Human Rights Watch က ပါလက္စတုိင္းပုိက္နက္ျဖစ္ေသာ အေနာက္ဖက္ကမ္းရွိ အစၥေရး၏ တရားမ၀င္ အေျခခ်အိမ္ယာမ်ားတြင္ အေျခစုိက္ေသာ အသင္း ၆ သင္းအား အေရးယူရန္ ဖီဖာအား တုိက္တြန္းခဲ့သည္။

“ခုိးယူထားတဲ့ နယ္ေျမေတြမွာ ေဘာလံုးပြဲေတြ က်င္းပျခင္းအားျဖင့္ ဖီဖာဟာ ေဘာလံုးအားကစားနည္းရဲ႕ လွပတဲ့ပံုရိပ္ကုိ ညစ္ႏြမ္းေစပါတယ္” ဟု အစၥေရးႏွင့္ ပါလက္စတုိင္းေဒသမ်ားဆုိင္ရာ HRW ၏ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဆာရီ ဘရွီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ႏုိင္ငံတကာဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ေစရန္အတြက္ အဆုိပါကလပ္အသင္းမ်ားမွာ အစၥေရးပုိင္နက္သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ကစားရမည္ဟုလည္း သူမက ဆုိသည္။

အစၥေရးစစ္တပ္မွာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ စစ္ပြဲတြင္ အေနာက္ဖက္ကမ္းကုိ သိမ္းယူၿပီးကတည္းက ထုိေဒသအား ၎တုိ႔၏ ပုိင္နက္အျဖစ္ သိမ္းပုိက္လာျခင္းျဖစ္သည္။

ထုိတရားမ၀င္အေျခစိုက္အိမ္ယာမ်ားတြင္ အေျခစုိက္သည့္ ကလပ္အသင္းမ်ား အစၥေရးေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈကုိလည္း ပါလက္စတုိင္းက အခ်ိန္အေတာ္ၾကာကတည္းကပင္ ဆန္႔က်င္ခဲ့သည္။ ထုိကလပ္သင္းမ်ားမွာ မ်ားသာေအားျဖင့္ တတိယတန္း၊ စတုတၳတန္းႏွင့္ ပဥၥမတန္းတုိ႔တြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ ကစားေနသည္။

ဖီဖာက ထုိကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ေအာက္တုိဘာ ၁၃-၁၄ ရက္မ်ားတြင္ ျပဳလုပ္မည့္ အမႈေဆာင္ေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းတြင္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။

“ဖီဖာရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔အညီ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြၾကားတဲ့မွာ ရင္းႏွီးတဲ့ ဆက္ဆံေရးကုိ ျမႇင့္တင္ဖုိ႔ အားထုတ္မႈေတြကုိ ဖီဖာက ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ၿပီး ေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲနဲ႔ အဲဒီၿပိဳင္ပြဲမွာ ပါ၀င္သူတုိင္း အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ အေျဖမ်ိဳး ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ကုိလည္း လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ” ဟု ဖီဖာမွထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကျငာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အစၥေရးေဘာလံုးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကေတာ့ HRW ၏ လုပ္ရပ္မွာ ေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲကုိ ေဘာလံုးကြင္းထဲမွ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္ထဲကုိ ဆြဲသြင္းေနသည္ဟု တုန္႔ျပန္ခဲ့ၿပီး ဖီဖာအေနျဖင့္ ထုိျပႆနာကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖရွင္းႏုိင္မည္ဟု ယံုၾကည္သည္ဟုလည္း ဆုိသည္။

ပါလက္စတုိင္းေဘာလံုးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အႀကီးအကဲ ဂ်ီဘရီလ္ ရာဂၽြဘ္က ထုိျပႆနာအား ေျဖရွင္းေပးရန္ အာရွေဘာလံုးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢတုိ႔ကုိလည္း ေတာင္းဆုိထားၿပီး ဖီဖာအမႈေဆာင္ေကာ္မတီကလည္း ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ဖြင့္ဟခဲ့သည္။

ထုိျပႆနာကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္ပါက ပါလက္စတုိင္းေဘာလံုးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွာ အစၥေရးကုိ ဖီဖာမွ ဖယ္ရွားရန္ သုိ႔မဟုတ္ ပိတ္ပင္ရန္ အားထုတ္မႈကုိ ထပ္မံေဆာင္ရြက္လာႏုိင္သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ပါလက္စတုိင္းကစားသမားမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာသြားလာမႈကုိ ပိတ္ပင္သည့္ အစၥေရးအား အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္မွ ရပ္ဆုိင္းရန္အတြက္ ဖီဖာကုိ တုိက္တြန္းသည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခု ထြက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။ ထုိလႈပ္ရွားမႈတြင္ တရားမ၀င္ အေျခခ်ိအိမ္ယာမ်ားမွ အသင္းမ်ားအား ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ရန္လည္း ပါ၀င္သည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္က်မွ ထုိအစီအစဥ္ကုိ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ၿပီး ဖီဖာက ထုိျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ထုိေကာ္မတီက ဖီဖာ၏ လာမည့္အစည္းအေ၀းတြင္ ၎တုိ႔၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကုိ တင္သြင္းမည္ ျဖစ္သည္။

ယခုႏွစ္အေစာပုိင္းကလည္း ဥေရာပ ပါလီမန္မွ အမတ္ ၆၆ ဦး လက္မွတ္ေရးထုိးကာ ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္မ်ားရွိ တရားမ၀င္ အေျခခ်အိမ္ယာမ်ား၌ အေျခစုိက္သည့္ အစၥေရးကလပ္မ်ားကုိ ပိတ္ပင္ရန္အတြက္ ဖီဖာဥကၠဌ ဂီယန္နီ အင္ဖန္တီႏုိအား တုိက္တြန္းသည့္ စာတစ္ေစာင္ကုိ ေပးပုိ႔ခဲ့သည္။

အဆုိပါ အမတ္မ်ားက ခ႐ုိင္းမီးယားအေျခစုိက္ ကလပ္မ်ားကုိ ႐ုရွားၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ကစားခြင့္ ပိတ္ပင္ရန္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဖီဖာက ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ အစၥေရး၏ တရား၀မင္အိမ္ယာမ်ားမွ အသင္းမ်ားကုိ ပိတ္ပင္ရန္ ေရွ႕ေျပးနမူနာ ျဖစ္သည္ဟု ေထာက္ျပၾကသည္။

ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္မ်ား ျဖစ္သည့္ အေနာက္ဖက္ကမ္းႏွင့္ ေဂ်႐ုစလင္တုိ႔တြင္ အစၥေရးက အေျခခ်အိမ္ယာမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းမွာ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအရ တရားမ၀င္ဘဲ ပါလက္စတုိင္းႏွင့္ အစၥေရးတုိ႔အၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈတြင္လည္း အဓိက အဆီးအတား ျဖစ္ေနသည္။

ထုိကဲ့သုိ႕ က်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္မႈမ်ားကုိ ကုလအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာအစုိးရမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ႐ႈတ္ခ်ထားၿပီး ယခုလ အေစာပုိင္းကလည္း ကုလအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္က ထုိ အေျခခ်အိမ္ယာမ်ားမွာ ႏုိ္င္ငံတကာ ဥပေဒအရ တရားမ၀င္ဟု ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

Ref: Aljazeera