M-Media
မတ္လ ၃၀ ရက္၊ ၂၀၁၃
[Editorial]
လြန္ခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အဓိကရုဏ္းေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာေတြ မွာေတာ့ ျမန္မာ သတင္းေတြ ေခါင္းၾကီးပိုင္းက ဦးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း တုန္လွဳပ္ဖြယ္ေကာင္း တဲ့ ေခါင္းစဥ္မ်ိဳးေတြနဲ႔ အျဖစ္မွန္ကို ဒဲ့ေရးၾကသလို တခ်ိဳ႕ကလည္း သြယ္၀ုိက္စြာနဲ႔ အၾကံျပဳၾကတာမ်ိဳး ရွိပါတယ္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္တြင္း အေျခဆိုက္ မီဒီယာၾကီးေတြကေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ အဓိကရုဏ္းၾကီးကို ျဖစ္ရပ္မွန္ အတိုင္း ေခါင္းစဥ္တပ္ဖို႔ ရာ ေတာ္ေတာ္ေလး ရြ႔ံေနပံုရပါတယ္။ ထိုနည္းတူ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ၾကီး ဦးရဲထြဋ္ကလည္း အေမရိကန္ သံအမတ္ၾကီး ဒီရက္မစ္ခ်ဲလ္ရဲ႕ “violence against Muslim communities” ၊ “မြတ္စလင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အဓိကရုဏ္း” ဆိုတဲ့ အသံုးအႏွံဳးကို နားလည္မွဳ လြဲမွားျခင္း သာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အိမ္ရွင္/ဧည့္သည္ဆိုတဲ့ မွတ္ခ်က္အခ်ိဳ႕ေၾကာင့္လည္း ျပည္တြင္းက native ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ေတြ သာမက ခ်င္း၊ ကရင္၊ လီဆူး၊ ကခ်င္နဲ႔ လားဟူ စတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ပါ အနည္းနဲ႔ အမ်ားစိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ထိခိုက္မွဳေတြ ျဖစ္ခဲ့ရသလို အခ်ိဳ႕ေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ အျပဳ သေဘာေဆာင္ မွတ္ခ်က္ေတြ၊ လူသားခ်င္းစာနာစြာ ကူညီပံ့ပိုးမွဳေတြေၾကာင့္လည္း ေက်နပ္ပီတိျဖစ္စရာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ျပည္ပ မီဒီယာ ပေယာဂ
ျပည္ပမီဒီယာေတြအေနနဲ႔ လက္တံေျခတံရွည္တဲ့ အဖြဲ႔ၾကီးေတြဆီကေန ရတဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြအေပၚအေျခခံၿပီး၊ အျဖစ္အပ်က္ အေပၚမွာ ဂဃနဏနားမလည္ဘဲ ေရးသားတာေတြ၊ သတင္းထုတ္ျပန္တာေတြ ရွိေနတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ေပးမွဳမ်ိဳး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီမွတ္ခ်က္ကေတာ့ အဓိကရုဏ္းဆီ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္ရဲ႕ မွတ္ခ်က္နဲ႕ ကြဲျပားေနပါတယ္။ အဓိကရုဏ္းတားဆီးေရးနဲ႔ ဓားစာခံျပစ္မွတ္ေတြကို ဘယ္သို႔ဘယ္ပံု ကာကြယ္မလဲ၊ ကူညီမလဲဆိုတာေတြက သာၿပီး အဓိကက်ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒါမ်ိဳးမွတ္ခ်က္က စိတ္ပ်က္ဖြယ္ပါပဲ။
ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုေတာ့ အဲဒီလို ျပည္ပအေျခဆုိက္မီဒီယာေတြထဲမွာ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီၾကိဳးပမ္းမွဳ တေလ်ာက္ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ၾကတဲ့ မီဒီယာေတြ ပါေနသလို လက္ရွိမွာလည္း ျမန္မာျပည္အေရး ကြ်မ္းက်င္တဲ့ expert ေတြကို ဖိတ္ေခၚေဆြးေႏြး တင္ျပေနၾကတဲ့ မီဒီယာေတြလည္း ပါ၀င္ေနလုိ႔ပါပဲ။
ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္သူေတြနဲ႔ မ်က္ျမင္သက္ေသ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား
ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္ေရာက္ဖူးတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားေတြရဲ႕ မွတ္ခ်က္က ေသခ်ာၿပီး စိတ္ခံစားခ်က္ မပါတဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ မြတ္စလင္မ္ေတြနဲ႔ပတ္သတ္ရင္ ခက္ထန္တင္းမာတဲ့ ရဟန္းအခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႕က မ်က္စိမွိတ္ယံုေလ့ရွိတယ္၊ အဲဒီသူေတြထဲမွာ ထူးဆန္းစြာနဲ႔ပဲ ပညာတတ္ အသိုင္းအ၀န္းကလူေတြပါ ပါ၀င္ေနတယ္ဆိုတာကို သူတို႔ေတြရဲ႕ မွတ္ခ်က္ေတြမွာ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။
က) ဗုဒၶဘာသာဘုန္းၾကီးေတြရဲ႕ အမုန္းတရားမ်ားေစမယ့္ Hate Speech ေတြကို နားရည္၀ေနတာေၾကာင့္၊ မိတၳီလာျမိဳ႕ျဖစ္စဥ္မွာ မြတ္စလင္မ္ လူတန္းၾကီးကို ေခၚထုတ္လာတုန္း ေဘးကေန ရိုက္ရိုက္၊ သတ္ျပစ္လို႔ ေအာ္ေနၾကတဲ့ ဗီြဒီယိုဖိုင္ ဆုိရွယ္မီဒီယာေပၚမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့ပါတယ္။
ခ) အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ကိုတင္၀င္း အေၾကာင္းနဲ႔ အဆံုးသတ္ၿပီး အေတြးမ်ားစြာ ေမြးထုတ္ေပးတဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ကို ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္သူ ANU ပေရာ ဖက္ဆာႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Dr Andrew Walker နဲ႕ Dr Nicholas Farrelly တို့ ဦးစီးတဲ့ New Mandala မွာ ဖတ္ရွဳရျပန္ပါတယ္။
ဂ) ဧရာ၀တီမွာ မိတၳီလာက ကိုယ္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္ကေလးကို တင္ျပေပးခဲ့တဲ့ Geoffrey-hiller ရဲ႕ ေဆာင္းပါး ကလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေနတဲ့ ျမိဳ႕ကေလးကို သာမာန္စကားအေျခအတင္မ်ားရာကေန ျပာက်သြားတဲ့ ျဖစ္ရပ္က ဘာေၾကာင့္မ်ားပါလဲ ဆိုတာ လွလွပပ ပံုေဖာ္ျပထားျပန္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားသား ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္သူေတြ ကိုယ္တိုင္ ေဖာ္ျပပါေဆာင္းပါးေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းအခ်ိဳ႕ရဲ႕ မုန္းတီးေရးအေျခခံ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး တရားေတြကို မီးေမာင္းထိုး ေထာက္ျပေနၾကပါတယ္။
အရင္းအျမစ္ကို မထိုးဆြရဲတာ ဘာေၾကာင့္လဲ
ႏုိင္ငံတကာက ျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူမ်ားရဲ႕ မွတ္ခ်က္ေတြေပၚအေျခခံတဲ့ ႏိုင္ငံျခားမီဒီယာေတြကို မေ၀ဖန္ခင္၊ ျမန္မာျပည္မွာ သူတို႔ေထာက္ျပတဲ့ ရဟန္းေဟာ hate speech ေတြ ရွိေနသလားဆိုတာကို တိုက္ရိုက္ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုၾကရပါမယ္။
ဒါကို ယေန႔ထိ ျမန္မာျပည္က တာ၀န္ရွိသူေတြေရာ၊ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြပါ မျပဳလုပ္ၾကေသးပါ။ ဒီလိုမ်ိဳး လမ္းေဘး က အမုန္းတရားျဖန္႔ခ်ိေရး တရားပြဲေတြ၊ စာတမ္းျဖန္႔ေ၀မွဳ၊ စီဒီျဖန္႔ေ၀မွဳေတြ၊ စာအုပ္စာတမ္းျဖန္႔ေ၀မွဳေတြ ဟာ မိတၳီလာအဓိကရုဏ္းၾကီးမစတင္မီ အမွန္တကယ္ရွိခဲ့လို႔လည္း ၈၈ ေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏုိင္က သူ႔အေနနဲ႔ ဒီလိုမ်ိဳး အဓိ ကရုဏ္းၾကီးျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ ၾကိဳတင္ ခံစားမိေနတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့ျပင္ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာကို အရွိန္ျမင့္ေပးလိုက္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္က သတင္းေထာက္ေတြကို အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ရန္မူၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး အလဲဗင္း မီဒီယာကလည္း ဘာသာေရး အေဆာက္အဦကို ဖ်က္ဆီးေနခ်ိန္ မွာ ဓာတ္ပံုရိုက္ခြင့္မေပးဘူးလို႔ သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီလိုမ်ိဳး အမုန္းတရားျပန္႔ပြားဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ လူတစ္စုကို တားဆီးဖို႔၊ တိုက္ရိုက္ျပစ္တင္ေျပာဆိုဖို႔ ဘာေၾကာင့္ ပ်က္ကြက္ေနၾကတာပါလဲ။
ကုလ ကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာကင္တားနားကေတာ့ မြတ္စလင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မွဳေတြမွာ ရဲ၊ စစ္တပ္နဲ႔ တျခားေသာ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြ ကိုယ္တိုင္ ရပ္ၾကည့္ေနတာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳေနာက္ကြယ္မွာ အစိုးရ အဖြဲ႕အစည္း အခ်ိဳ႕ပါ၀င္ပတ္သတ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ရရွိတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီအခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရက ျငင္းဆိုေပမယ့္ က်ိဳးေၾကာင္းျပရာမွာေတာ့ အားနည္းခ်က္ေတြ၊ သံသယ ပြားစရာေတြ ရွိေနသလို ႏိုင္ငံတကာကလည္း ဒီအဓိကရုဏ္းၾကီးက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္လာသလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ အာရံုခံေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ အရင္းအျမစ္ကို ခ်ျပထားတာမ်ိဳး မရွိေသးပါ။ ေျမျပင္အေျခ အေနကို တိုက္ရိုက္ျမင္ေတြ႔ခဲ့တဲ့ ကိုမင္းကိုႏုိင္နဲ႕ NLD အမတ္ ဦး၀င္းထိန္တို႔ရဲ႕ မွတ္ခ်က္ကလည္း ကင္းတားနားအဆိုကို ေထာက္ခံေနတယ္ဆိုတာ သတိခ်ပ္ရမွာပါ။
ျမန္မာျပည္ရဲ႕အလားအလာ
တစ္နွစ္အတြင္းမွာတင္ အဓိကရုဏ္းေတြ စဥ္ဆက္မျပတ္ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ထဲ ဘယ္သူေတြက ရင္းနွီးျမႇပ္ႏွံဖို႔ စြန္႔စားရဲပါ့မလဲ။ နုိင္ငံတကာ ရင္းနွီးျမႇပ္ႏွံမွဳေတြနဲ႔အတူ ဘာသာေပါင္းစံု လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ၀င္လာမယ့္အေပၚမွာ ၉၆၉ ဆိုတဲ့ အဟန္႔အတားကို ဘယ္သူက တာ၀န္ယူေပးမလဲ။ စတဲ့ေမးခြန္းေတြ စီရရီထြက္ေပၚလာပါၿပီ။ အလားအလာမေကာင္းတဲ့ လကၡဏာလို႔ သံုးသပ္ၾကမွာျဖစ္သလို ႏုိင္ငံျခားေရာက္ ျမန္မာျပည္သား အသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္ေတြအေနနဲ႔လည္း ႏုိင္ငံတြင္း ျပန္လာဖို႔ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေနပါၿပီ။
ေနာက္ဆံုးအေျဖ
အမ္-မီဒီယာအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္တြင္းက ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားသာမက အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားရဲ႕ လူသားခ်င္း စာနာမွဳ၊ ေမတၱာ ကရုဏာေရွ႕ထားၿပီး ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အမွဳမ်ားကို ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ္ ယူစြာျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳ မွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။
ထို႔အတူ ဒီလိုအေရးအခင္းၾကီးမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ေစဖို႔ အမ္-မီဒီယာက ရွဳေထာင့္က႑ တစ္ခုကေန တင္ျပခ်င္တဲ့ အေျဖမ်ား သို႔မဟုတ္ ေတာင္းဆိုမွဳမ်ားကေတာ့ –
၁) အၾကမ္းဖက္မွဳမွာ ဘာသာသာသနာမရွိပါ။ အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႔ၾကီးေတြ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခဲ့ သလိုပါပဲ၊ အေရျခံဳသံဃာ အခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳကို အေျခတည္ၿပီး ဘာသာသာသနာတစ္ခုကို ယိုးမယ္ဖြဲ႔ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါ။ သို႔ေသာ္ လူမ်ိဳးဘာ သာေပါင္းစံု ပါ၀င္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုၾကီးထဲက အုပ္စုတစ္စုကိုေတာ့ျဖင့္ ငါးပိတုန္းက်ီးခ်ီသလို တတိတတိနဲ႔ မ်ိဳးမတုန္းသြားဖုိ႔ရာ သေဘာထား တင္းမာသူေတြ၊ သကၤန္းျခဳံၿပီး မူတစ္မ်ိဳးထြင္ ေနၾကတဲ့အုပ္စုေတြ၊ စတာေတြသာမက အခ်ိန္ကုိက္ ၀ါဒျဖန႔္မွိဳင္းတိုက္ သူေတြကိုပါ ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူရပါမယ္။
၂) ဘာသာသာသနာအခ်င္းအခ်င္း သေဘာေပါက္နားလည္မွဳျမင့္ တက္ေစဖို႔ ၉၆၉ တရားပြဲေတြေနရာမွာ အေမရိကန္ သံအမတ္ၾကီး အဆိုျပဳတဲ့ interfaith dialogue ေတြ၊ ဖိုရမ္ေတြ၊ ဒါ့အျပင္ အေျခခံပညာေက်ာင္းမ်ားမွာပါ ကေလးမ်ား အၾကား အျမင္မၾကည္လင္မွဳေတြကိုကုစားေပးမယ့္ အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ အစားထိုးရပါမယ္။
၃) ျပည္သူလူထုရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ဖို႔၊ လံုျခံဳမွဳေပးဖို႔ဆိုတာ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားယံုနဲ႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ လက္ေတြ႔အေကာင္ အထည္ေဖာ္မွဳေတြသာမက ေနာက္ကြယ္ၾကိဳးကိုင္လွဳပ္ရွားသူေတြကိုပါ ျပည္သူ႔ေရွ႕ ခ်ျပဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
၄) ဒါ့ေၾကာင့္ မိတၳီလာ အဓိကရုဏ္းစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မတီရဲ႕ အစီရင္ခံစာက အဓိကအခ်က္အလက္မ်ားကို တိုက္ရိုက္ေျပာဆို တင္ျပတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနၿပီး ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ သို႔ေလာသို႔ေလာအေျခအေနမ်ားသာမက ျပည္သူလူထုရဲ႕ က်ီးလန္႔စာ စားေနရတဲ့အျဖစ္မ်ားကိုပါ ပေပ်ာက္သြားေစမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
၅) အေျခခံဥပေဒမွာ အတိအလင္းပါရိွတဲ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ပိုင္ခြင့္ကို ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္ေျပာဆိုခ်က္ကို မဆို ေက်ာသားရင္သား မခြဲျခားဘဲ တရားဥပေဒႏွင့္ အညီ အေရးယူေဆာင္ ရြက္ႏုိင္မယ့္ တရားေရးမ႑ိဳင္ အားေကာင္းမွန္ကန္ဖို႔ ေဆာင္ ရြက္ေပးေစ လုိပါတယ္။
၆) ယခင္ အာဏာရွင္ လက္ထက္မွာ “အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္စရာ” လိုမ်ိဳး အပုတ္ခ်အျမတ္ထုတ္ ၀ါဒျဖန္႔တဲ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြ လက္သိပ္ ထိုးျဖန္႔ခ်ိခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔မွာေတာ့ အဲဒီစာအုပ္ပါ အေၾကာင္းအရာမ်ိဳးေတြကို ေပၚေပၚထင္ထင္ ေဟာေျပာ တင္ျပေနတာေတြ၊ အေခြမ်ား၊ စာအုပ္ မ်ားျဖန္႔ခ်ိေနတာေတြ ျပဳလုပ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အုပ္စုႏွစ္ခုအၾကား အမုန္းတရား ပြားမ်ားျခင္းမ်ိဳးမရွိဖို႔အတြက္ ျပစ္မႈဆုိင္ရာဥပေဒ (ယခင္ ရာဇသတ္ႀကီး) အခန္း ၁၅ ဘာသာသာသနာ ဆုိင္ရာျပစ္မႈမ်ား ပုဒ္မ ၂၉၅(က) အား လက္ေတြ႔ အသက္၀င္လာေစ ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးေစ လိုပါတယ္။
ေအးခ်မ္းသာယာေသာ လူမ်ိဳးသာသနာေပါင္းစံု စုစည္းရာ ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုၾကီးကို လိုလားလ်က္ –
