News @ M-Media

Tag: Muslim Nobel Prize Winners

  • ယီမင္ ႏုိဘယ္ဆုရွင္ ဆုေၾကးေငြအား လွဴဒါန္း

    ႏိူဝင္ဘာ ၅ ၂၀၁၃
    M-Media

    Kerman donates Noble Prize to Revolt Victims

    ယီမင္ႏုိင္ငံရွိ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ႏုိဘယ္ဆုရွင္လည္းျဖစ္သူ တာ၀ါကုိလ္ကာရ္မန္မွာ ၎ရရွိသည့္ ဆုေၾကးေငြအား ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ယီမင္ႏုိင္ငံ၏ ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း ဒုကၡျဖစ္ခဲ့သူမ်ားႏွင့္ က်ဆံုးသြားသူမ်ား၏ မိသားစုမ်ားကုိ ကူညီေထာက္ပ့ံေပးသည့္ အဖြဲ႕အား လွဴဒါန္းခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

    “ကၽြန္မပုိင္ဆုိင္ခဲ့တဲ့ တန္ဖုိ႔ရွိဆံုးအရာကုိ ကၽြန္မအၿမဲတမ္း ခ်စ္ရသူေတြအတြက္ ေပးဆပ္ဖုိ႔ ကၽြန္မေစာင့္ေနခဲ့တာပါ” ဟု လွဴဒါန္းမႈအၿပီးတြင္ ကာရ္မန္  (Tawakkol Karman)  က ၎၏ facebook စာမ်က္ႏွာတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။

    အဆုိပါ လွဴဒါန္းမႈကုိ ယီမင္ႏုိင္ငံ ဆန္နာၿမိဳ႕ရွိ Cultural Center တြင္ “၂၀၁၁ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ က်ဆံုးသူမ်ားႏွင့္ ဒဏ္ရာရရွိသူမ်ားအား ေထာက္ပံ့ေသာ ရန္ပံုေငြပြဲ ” Aid Fund for Families of Martyrs and Wounded in the 2011 Revolution) အမည္ျဖင့္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အခမ္းအနားတြင္ လွဴဒါန္းေပးအပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

    သမၼတ ဟာဒီသည္ ကာမန္၏ အစြမ္းအစ၊ သူမ၏ ေတာ္လွန္ေရး ႏွင့္ ေျပာင္းလဲမွဳ ေပၚမွာ စိတ္အားကိုယ္အား ျဖင့္ ပါ၀င္မွဳအား လက္ခုပ္တီးဂုဏ္ျပဳခဲ့သည္။

    “ဒါဟာ လူငယ္တိုင္းရဲ့ တာ၀န္ပဲ၊ ေျပာင္းလဲမွဳအတြက္ ေပးဆပ္ျပီး။ လြတ္လပ္မွဳ၊ တရားမွ်တမွဳ၊ တူညီမွဳ ႏွင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳ ေတြေအာက္မွာရိွေနေသာ ယီမင္လူမ်ိဳးတစ္ဦး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္” ဟု ကာမန္ကဆိုသည္။

    ကာရ္မန္မွာ ၂၀၁၁ ယီမင္ေတာ္လွန္ေရး၏ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ ယီမင္သမၼတ အဗ္ဒူ ရာဘူ မန္ဆူရ္က ဦးစီးျပဳလုပ္သည့္ အဆုိပါေထာက္ပံ့ေၾကးေပးအပ္ပြဲတြင္ ယခုကဲ့သုိ႔ လွဴဒါန္းရန္အတြက္ ၂ ႏွစ္တာေစာင့္ဆုိင္းခဲ့ရသည္။ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ပါ၀င္ခဲ့သည့္ သူမ၏ ရဲစြမ္းသတၱိေၾကာင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေအာက္တုိဘာလတြင္ လုိက္ေဘးရီးယားသမၼတ အဲလင္ ဂၽြန္ဆင္ စီရ္လိဖ္ႏွင့္ သူမ၏ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဘက္ျဖစ္သူ ေလမာဂဘုိ၀ီႏွင့္အတူ ႏုိဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကုိ ပူးတြဲခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။

    ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ဆန္နာ အလယ္ပိုင္းရိွ ‘ေျပာင္းလဲမွဳေျမ(Change Square)’ တြင္ ယာယီစခန္းခ်ကာ စာေလ(Saleh) မိသားစု၏ ဆယ္စုႏွစ္ သံုးခုတိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳကို ဖ်က္သိမ္းဖို့ ေတာ္လွန္စဥ္ လူငယ္လွဳပ္ရွားသူမ်ား၏ စံနမူနာသည္ သူမျဖစ္ခဲ့သည္။

    သူမသည္ အာရဗ္ ရုပ္သံမ်ား၌ လမ္းေပၚတြင္ လွဳပ္ရွားေသာ ေတာ္လွန္သူမ်ား၏ အသံတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ျပီး။ မီဒီယာမ်ားအား ဆန္နာ တကၠသိုလ္ အျပင္က ကြင္းျပင္တြင္ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုကြင္းျပင္သည္ ေတာ္လွန္သ ူအေျမာက္အမ်ားအား အစိုးရအဖြဲ့မ်ားက ေသနတ္မ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့ရာေနရာျဖစ္သည္။

    ဇန္န၀ါရီလ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ တူနီးရွားမွ အာဏာရွင္ ဇိုင္းအလ္အဗ္ဒိုင္း ဘင္အလီ (Zine al-Abidine Ben Ali) အားျဖဳတ္ခ်ကာ တြန္းလွန္ခဲ့အျပီးတြင္၊ ယီမင္ႏိုင္ငံတြင္ ေတာ္လွန္ေရး စတင္ခဲ့တာ ျခင္းျဖစ္သည္။
    Ref: OnIslam

  • အဗၺဒြတ္စ္ ဆလာမ္ (ပါကစၥတန္) – ရူပေဗဒဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆု ၊ ၁၉၇၉

    အဗၺဒြတ္စ္ ဆလာမ္ (ပါကစၥတန္) – ရူပေဗဒဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆု ၊ ၁၉၇၉

    ေအာက္တိုိဘာ၊ ၁၀၊ ၂၀၁၂
    M-Media

     

    ” မိုးကုပ္စက္၀ို္င္းကို ေျမာ္ၾကည္႔လိုက္ပါ။ က်ဳပ္တို႔ ပါကစၥတန္မွာ ဆလာမ္ေနာက္တစ္ေယာက္ေပၚလာဖို႔ဆိုတာ ျမဴမႈန္ေလာက္ရွိတဲ့အရိပ္ အေယာင္ေတာင္ မေတြ႕ရေတာ့ပါ။ ” (usa အေျခစိုက္ pakistanlink သတင္းစာ၊ ၁၉၉၆ ခုနွစ္)
    ေမြး – ၁၉၂၆ ဇန္န၀ါရီလ ၂၉
    ေမြးဖြားရာေနရာ – ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ ၊ ဂ်န္းေဒသ
    ကြယ္လြန္ – ၁၉၉၆ ႏို၀ါဘာလ ၂၁

    လူသိမ်ားရသည္႔အေၾကာင္းရင္း – အီလက္ထရို ၀ီက္ သီအိုရီ (electro weak theory) ၊ အိုင္းစတိုင္း-၀ိုင္းဘဂ္-ဆလာမ္ သီအိုရီ (Einstein-Weinberg-Salam theory ) မ်ားအပါအ၀င္ အျခားေသာ ရူပေဗဒ၏ သီအိုရီပိုင္းဆိုင္ရာ ေလ့လာေတြ႔ရွိမႈမ်ား။ ပါကစၥတန္ႏို္င္ငံ၏ ႏူးကလီးယား ဖခင္ၾကီး ။

     

    ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံသား ၊ ႏူးကလီးယားဆိုင္ရာ ရူပေဗဒပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ၁၉၇၉ တြင္ စတီဗင္၀ိန္းဘာဂ္ႏွင့္ ရွယ္လ္ဒန္လဲ ဂလက္စဂိုတို႔ ႏွင့္အတူ ” အီလက္ထရို ၀ီက္ သီအိုရီ ” ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့မႈေၾကာင့္ ႏိုဘယ္ဆုရရွိခဲ့သည္။ ထိုသီအိုရီက အီလက္ထရိုမဂ္နီတစင္မ္ ဟုေခၚသည္႔ လွ်ပ္စစ္သံလုိက္စက္ကြင္းမ်ား ႏွင့္ အင္အားနည္း ႏူးကလီးယားစြမ္းအင္တို႔ ပူးေပါင္းျခင္းသေဘာတရားကို ရွင္းျပသည္။

    Prof. Dr Abdus Salam ၏ CV အျပည္႔အစံုကိုhttp://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1979/salam-cv…. တြင္ ေလ့လာနိုင္ပါသည္။

     

    ဆလာမ္သည္ လာဟိုရ္ၿမိဳ႕ အစိုးရေကာလိပ္တြင္ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး ၁၉၅၂ ခုႏွစ္၌ ကိန္းဘရစ္ဂ်္ တကၠသိုလ္မွ သီအိုရီပိုင္းဆိုင္ရာ ရူပေဗဒဘာသာရပ္ျဖင့္ Ph.D. ဘြဲ႕ ရရွိေလသည္။၁၉၅၁ မွ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ဆလာမ္သည္ ေမြးရပ္ေျမ၌ သခၤ်ာပါေမာကၡတာ၀န္ကို ထမ္းရြက္ခဲ့ၿပီး အဂၤလန္သို႔ျပန္ကာ ကိန္းဘရစ္ခ်္ တကၠသိုလ္ ၌ပင္ သခၤ်ာကထိကတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

    ၁၉၅၇ တြင္ ယေန႔ကမၻာ့အေကာင္းဆံုးတကၠသိုလ္ၾကီးမ်ားထဲတြင္ နံပါတ္ ၅ ေနရာလိုက္သည္႔ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ ေတာ္၀င္ေကာလိပ္ (Imperial College of Science and Technology, London ) တြင္ သီအိုရီပိုင္းဆုိင္ရာ ရူပေဗဒပါေမာကၡအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းခဲ့ေလသည္။
    (ရည္ညႊန္း – http://www.usnews.com/sections/education/worlds-best-universities )

    ၁၉၆၄တြင္ ၊ အီတလီနို္င္ငံ ၊ ထရစ္စတီးၿမိဳ႕၌ ႏိုင္ငံတကာ သီအိုရီပိုင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာ ရုပေဗဒစင္တာတည္ေထာင္ရာတြင္ founder တစ္ဦး အေနျဖင့္ ပါ၀င္ခဲ့ေလသည္။ ထိုစင္တာက တတိယကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားရွိ ရူပေဗဒပညာရွင္မ်ားအား ကူညီေထာက္ပံ့ရန္ ရည္ရြယ္ေလသည္။ ဆလာမ္သည္ မိမိကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ ထိုစင္တာ၏ ဒါရိုက္တာအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေလသည္။

    ၁၉၆၀ ျပည္႔လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ ဆလာမ္သည္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ ေတာ္၀င္ေကာလိပ္ ( Imperial College ) တြင္ပင္ မိမိအား ႏို္ဘယ္ဆုရရွိေစမည္႔ သုေတသနလုပ္ငန္းကို တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္ကိုင္ေနခဲ့သည္။

    သူ၏ ရူပေဗဒနိယာမ ရွင္းလင္းတင္ျပခ်က္သည္ လွ်ပ္စစ္သံလိုက္အင္အား (electromagnetic forces) မ်ားႏွင့္ အင္အားနည္း ႏူးကလီးယားအင္အား (weak nuclear forces) တို႔အၾကား အေျခခံ စပ္ဆက္တည္ရွိေနမႈကို ေဖာ္ျပသည္။

    ဘို႕စ္ – အိုင္းစတိုင္းနိယာမ ( Bose-Einstein statistics )

    ပိုမိုၾကီးမားသည္႔ particle အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုမွ ခြဲထြက္လာၿပီး ၀ ၊ ၁ ၊ ၂ ၊ ၃ စသည္ …. အစဥ္အတိုင္း လည္ပတ္ေနေသာ particle အစိတ္အပိုင္းေသးေလးမ်ားျဖစ္ေနျခင္းကို Bosons ဟုေခၚသည္။

    Bosons မ်ားထဲမွ အင္အားနည္း ဗက္တာ Bosons မ်ားကို w – z bosons မ်ားဟုေခၚသည္။ ထို w – z bosons မ်ား၏ အင္အားေၾကာင့္ အင္အားနည္း ႏူးကလီးယား (weak nuclear forces) တို႔သည္ ထုတ္လႊတ္ျခင္းခံရေၾကာင္း (transmit) ကို ဆလာမ္က ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။

    ၀ိန္းဘာဂ္ႏွင့္ ဂလက္စဂိုတို႔သည္လည္း ထိုေဖာ္ျပခ်က္အတုိင္း ေဖာ္ျပႏိုင္ၾကၿပီး အေၾကာင္းအက်ိဳး တင္ျပရာ၌မူ ဆလာမ္၏ တင္ျပခ်က္ႏွင့္ ကြဲျပားေလသည္။ w – z bosons မ်ားတည္ရွိျခင္းကို ၁၉၈၃ တြင္ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ေလသည္။ ( ရည္ညႊန္း – http://www.britannica.com/EBchecked/topic/518872/Abdus-Salam# )

    ဆလာမ္၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားသည္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံအတြက္ အဆံုးစြန္ေသာေအာင္ျမင္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစသည္သာမက ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ၏ ႏူးကလီးယားဆိုင္ရာ ေလ့လာေတြ႕ရွိမႈမ်ား ၊ အာကာသဆိုင္ရာ ေလ့လာေတြ႕ရွိမႈမ်ားအတြက္ ထူးကဲသာလြန္သည္႔ စြမ္းေဆာင္မႈတစ္ခုကို ျဖစ္ေပၚေစေလသည္။ ( ရည္ညႊန္း –http://en.wikipedia.org/wiki/Abdus_Salam#Legacy )

    ဆလာမ္သည္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံအတြက္ အာကာသ အစိီအစဥ္တစ္ခုစတင္ရန္ အၾကံျပဳခဲ့ၿပီး ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ ၊ အာကာသအစီအစဥ္ ( space program ) ၏ ပထမဆံုး ဥကၠဌအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။

    “The Holy Quran enjoins us to reflect on the verities of Allah’s created laws of nature; however, that our generation has been privileged to glimpse a part of His design is a bounty and a grace for which I render thanks with a humble heart.” (Professor Dr. Abdus Salam of Pakistan)

    ” က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ရဲ႕ ဖန္ဆင္းျခင္းနိယာမဥပေဒအမ်ိဳးမ်ိဳးအျပားျပားကို ခံစား သိျမင္လာေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔မ်ိဳးဆက္ေတြက အလႅာဟ္အရွင္ရဲ႕ ဖန္ဆင္းျခင္းပံုစံထဲက လွ်ပ္တျပက္ေလာက္စာကေလးကို သိနားလည္ခြင့္ဆိုတဲ့ ဆုလာဘ္ေကာင္းခ်ီး ခ်ီးျမႇင့္ေပးသနားခံရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ႔ အရွင္ျမတ္အား ႏွိမ္ခ်ေသာနွလံုးသားျဖင့္ ေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္းေဖာ္ျပလိုပါတယ္။ ” (http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1979/salam-bio… ၏ ဆလာမ္အထုပၸတၱိ ေဖာ္ျပခ်က္မွ)

    ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ႏူးကလီးယားနည္းပညာပိုင္းအတြက္ မည္မွ်အေရးၾကီးေနသည္ကို ဆလာမ္က သိရွိခဲ့သည္။ ဆလာမ္သည္ ပါကစၥတန္ႏူးကလီးယားအစီအစဥ္၌ အခ်က္အခ်ာက်သည္႔ ပံုရိပ္တစ္ခုအျဖစ္ရွိေနေပသည္။

    ပါကစၥတန္၌ နူးကလီးယားသုေတသန တကၠသိုလ္တစ္ခု တည္ေထာင္ရန္ ဆလာမ္အားတာ၀န္ေပးအပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၇၂ တြင္ ပါကစၥတန္အစိုးရက အိႏၵိယ၏ ႏူးကလီးယားလက္နက္အစီအစဥ္ကို ေလ့လာမိေလသည္။ ထိုမွစ၍ ပါကစၥတန္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အလီဘူတိုက ႏူးကလီယားနည္းပညာဆိုင္ရာ သိပၸံပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားပါ၀င္ေသာ အဖြဲ႕တစ္ခုကို ဖြဲ႕စည္းကာ ဆလာမ္အား ကနဦး ဦးေဆာင္ေစခဲ့သည္။ ဆလာမ္သည္ မိမိ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္လည္းျဖစ္ ၊ ႏွစ္ရွည္တြဲလာခဲ့သည္႔ သူငယ္ခ်င္းလည္းျဖစ္ေသာ မစၥတာ မူနီး အဟ္မဒ္ခန္း ႏွင့္တြဲ၍ ပါကစၥတန္ႏူးကလီးယား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းကို သတိ၀ီရိယထားကာ ေျပာင္ေျမာက္စြာလုပ္ေဆာင္ခဲ့ ေလသည္။

    ၁၉၇၂ ဒီဇင္ဘာတြင္ အိုင္စီတီပီ အဖြဲ႕ကို ဆလာမ္က ညႊန္ၾကားခဲ့ၿပီး ေနာင္ ၅ ႏွစ္အၾကာ ဆလာမ္၏ တျပည္႔တဦး ျဖစ္သည္႔ ရီယာဇြတ္ဒင္း ဦးေဆာင္ေသာ္ တီပီဂ်ီအဖြဲ႕က ႏုူးကလီးယားလက္နက္၏ သီအိုရီပိုင္းဆုိင္ရာ ပံုစံကို ေဆာင္ရြက္ေအာင္ျမင္ခဲ့ေလသည္။

    ( ရည္ညႊန္း – http://en.wikipedia.org/wiki/Abdus_Salam#Involvement_in_Pakistan.27… )
    Become the fan of Prof Dr. Abdus Salam on Facebook –

    http://www.facebook.com/#/pages/Dr-Abdus-Salam/11024211686

  • နာဂီ်ဘ္ မာဟ္ ေဖာ္ဇ္ (အီဂ်စ္) – စာေပေရးရာ နိုဘယ္ဆု ၊ ၁၉၈၈

    နာဂီ်ဘ္ မာဟ္ ေဖာ္ဇ္ (အီဂ်စ္) – စာေပေရးရာ နိုဘယ္ဆု ၊ ၁၉၈၈

    ေမြး – ၁၉၁၁ ဒီဇင္ဘာ ၁၁
    ေမြးဖြားရာေနရာ – ကိုင္ရို ၊ အလ္ဂ်မာလီယာေဒသ
    ကြယ္လြန္ – ၂၀၀၆ ၾသဂုတ္ ၃၀
    လူသိမ်ားရျခင္းအေၾကာင္း – ၁၉၈၈ ခုနွစ္ စာေပဆိုင္ရာ ႏို္ဘယ္ဆု ၊ ရပ္ရွ္ဒီအား ေသဒဏ္ဖသ္သ၀ါ ထုတ္ခဲ့ေသာ အီရန္အၾကီးအကဲ အယာတိုလာခိုေမနီအား အၾကမ္းဖက္သမားဟု သမုတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ လုပ္ၾကံရန္ၾကိဳးပမ္းမႈ ခံခဲ့ရသူ။

    နာဂီ်ဘ္ မာဟ္ ေဖာ္ဇ္ (အီဂ်စ္) – စာေပေရးရာ နိုဘယ္ဆုရွင္ ၊ ၁၉၈၈

    အီဂ်စ္လူမ်ိဳး ၀တၳဳႏွင့္ တီဗီြဇတ္လမ္းတြဲမ်ားေရးသားသည္႔ စာေရးဆရာတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ တြင္ စာေပဆိုင္ရာ ႏိုဗယ္ဆု ရရွိခဲ့သည္။ သူသည္ အာရပ္ လူမ်ိဳးမ်ားထဲ၌ ႏိုဗယ္ဆုရရွိသည္႔ ပထမဆံုးစာေရးဆရာလည္းျဖစ္သည္။
    သူသည္ ယခုကိုင္ရိုတကၠသိုလ္ဟုေခၚတြင္သည္႔ ေဖာင္ဒီတကၠသိုလ္တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး ၁၉၃၄တြင္ ဒႆနိကေဗဒျဖင့္ ဘြဲ႕ရရွိသည္။ ၁၉၃၄ မွ ၁၉၇၁ အထိကာလအေတာအတြင္း သူသည္ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ အစိုးရဌာနမ်ား၌ ရာထူးအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အမႈထမ္းခဲ့ၿပီး ၁၉၇၁ တြင္ အနားယူခဲ့သည္။

    မာဟ္ ေဖာ္ဇ္သည္ ကနဦးတြင္ ၀တၳဳတိုမ်ားကို စတင္ေရးသားခဲ့သည္။ ၁၉၁၁ခုႏွစ္ ၊ သူ၏အသက္ ၁၇ နွစ္တြင္ စာေရးသားျခင္းကို စတင္ခဲ့သည္။

    သူ၏ပထမဆံုး၀တၳဳကို ၁၉၃၉တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၂ ၊ ဂ်ဴလိုင္လတြင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ အီဂ်စ္ေတာ္လွန္ေရးမတိုင္မီအထိ ၀တၳဳ ၁၀ အုပ္ ေရးသားၿပီးျဖစ္ေလသည္။

    သူ၏အေစာပိုင္းကာလတြင္ ေရးသားခဲ့ေသာ ၀တၳဳ ျဖစ္သည္႔ “ရာဒိုဘစ္ (၁၉၄၃)” ၌ သူသည္ အီဂ်စ္၏ ေရွးေခတ္ကာလအေျခအေနမ်ားကို မ႑ိဳင္ျပဳေရးသားခဲ့ၿပီး စာေရးျခင္းအလုပ္ကို သူ၏ အဓိကအသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအျဖစ္ျပဳလုပ္လာခဲ့ သည္႔ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၅၆-၅၇တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္႔ အပိုင္း ၃ပိုင္းပါ၀င္ေသာ ကိုင္ရို၀တၳဳရွည္ၾကီး (ကိုင္ရို ထရုိင္ေလာ္ဂ်ီ ) အျဖစ္ေက်ာ္ၾကားေသာ “အလ္သူလာ ေသရာ” ၀တၳဳတြင္မူ ေခတ္ဆန္ေသာ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံအေျခအေနမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

    အလ္သူလာ ေသရာ၀တၳဳသည္ အျခားအမည္မ်ားျဖင့္ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ၀တၳဳ ၃ခုကို ေပါင္းစည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထို ၀တၳု ၃ ခုမွာ ၁၉၅၆ တြင္ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ “ပဲေလ့စ္ ေ၀ါ့လ္ခ္ (1956; Palace Walk)” ေခၚ ေဘးန္ အလ္ ကစၥရားန္ ၊ ၁၉၅၇ တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ “ပဲေလ့စ္ ေအာ့ဖ္ ဒီဆုိင္းရာ (1957; Palace of Desire) ” ေခၚ ကဆရ္အလ္ေရွာက္ ၊ ၁၉၅၇ တြင္ပင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ “ရႈးဂါး စထရိတ္ (1957; Sugar Street)” ေခၚ အလ္ဆကၠရီယာ တုိ႔ျဖစ္သည္။ ထို၀တၳဳ သံုးခုသည္ ပထမကမၻာစစ္မွ ၁၉၅၂ ခုနွစ္တြင္ ဖာရြတ္ဘုရင္အား ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္႔ ေက်ာ္ၾကားလွေသာ အီဂ်စ္စစ္တပ္ အာဏာရလာခ်ိန္ထိ ကာလမ်ားအတြင္း ကိုင္ရိုၿမိဳ႕ေန မိသားစု သံုးခု၏ အမ်ိဳးအဆက္အႏြယ္မ်ားအေၾကာင္းကို ကိုယ္စားျပဳ ျခယ္မႈန္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

    ထို ကိုင္ရို၀တၳဳရွည္ၾကီး (ကိုင္ရို ထရုိင္ေလာ္ဂ်ီ )သည္ ၂၀ရာစုတြင္ အီဂ်စ္၏အေတြးအေခၚ ၊ သေဘာထားႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာေျပာင္းလဲျဖစ္တည္ျခင္းမ်ားကို ၿခံဳငံုျမင္ရေသာ အေနအထားတစ္ခုအား လွစ္ဟေပးထားသည္။မာဟ္ ေဖာ္ဇ္၏ ေနာက္ဆက္တြဲစြမ္းေဆာင္မႈမ်ား အေနျဖင့္ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံအာဏာရွင္စနစ္အေပၚ အခ်က္က်က်ရႈျမင္သံုးသပ္ထားပံု ၊ ၿဗိတိသွ်တို႔လက္ေအာက္ ကိုလိုနီဘ၀က်ေရာက္ခဲ့စဥ္အေနအထားမ်ားႏွင့္ ေခတ္သစ္အီဂ်စ္နိုင္ငံအေနအထားေဖာ္ျပမႈမ်ား စသည္တို႔ျဖစ္သည္။သူ၏ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေရးရာမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးေရးရာမ်ားပါ၀င္ေသာ လူမႈေရးျပႆနာမ်ားအား ဆက္ႏြယ္ေရးသား ထားေသာ အသိအမွတ္ျပဳေလာက္ဖြယ္ အဆင့္ရွိ ၀တၳဳမ်ားစြာလည္း ရွိေလသည္။၁၉၅၉ တြင္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္႔ “တန္းလ်ား မွ ကေလးမ်ား (1959; Children of the Alley)” ေခၚ ေအာ္လက္ ဟာရတိနာ ၀တၳဳသည္ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္ ၊ မိုးစက္ႏွင့္ အျခားေသာ သူေတာ္စင္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားရာ ထုိေဖာ္ျပခ်က္မ်ားရွိ အသံုးအႏံႈး၀ိေသသမ်ားေၾကာင့္ သာမက သာသနာအေပၚ အျငင္းပြားဖြယ္ သံုးသပ္ေဖာ္ျပထားမႈမ်ားေၾကာင့္ ပိတ္ပင္ခံရသည္။ ၁၉၉၄ တြင္ ၈၂ နွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ မာဟ္ ေဖာ္ဇ္အား အခ်ိဳ႔လူမ်ားက လုပ္ၾကံရန္ၾကိဳးပမ္းခဲ့ရာ ကိုင္ရိုရွိ သူ၏ေနအိမ္တြင္ လည္ပင္းတြင္းၾကိဳးကြင္းစြပ္နိုင္သည္႔ အေနအထားထိ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သူ၏ညာဘက္လက္ အေၾကာမ်ား ေသသြားခဲ့ေသာ္လည္း အသက္မေသခဲ့ေပ။ ထုိသည္႔ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ သူသည္ ကိုုယ္ရံေတာ္မ်ား ျဖင့္သာ သြားလာလႈပ္ရွားခဲ့သည္။

    မာဟ္ေဖာ္ဇ္ ႏွင့္ အစၥလာမ့္အ၀န္းအ၀ိုင္းမွ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္မ်ား

    ၁၉၇၈ တြင္ အီဂ်စ္သမၼတ ဆာဒက္၏ ေဒးဗစ္ကမ့္ဖ္ ၌ အစၥေရးနွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုမႈအား မာဟ္ေဖာ္ဇ္က ေလာကြတ္ေခ်ာ္၍ ေထာက္ခံေရးသားခဲ့သျဖင့္ သူ၏စာအုပ္မ်ားကို အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားက သူႏိုဗယ္ဆုမရခင္အထိ ပိတ္ပင္ခဲ့ၾကသည္။အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ၏ အျခားေသာ စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ အေက်ာ္ေဒးယ်မ်ားနည္းတူ မာဟ္ေဖာ္ဇ္သည္လည္း အခ်ိဳ႕လူမ်ား၏ လုပ္ၾကံရန္စာရင္းတြင္ နံပါတ္ခ်ိတ္ခဲ့ေလသည္။ ၁၉၈၉တြင္ အီရန္အၾကီးအကဲ အယာတိုလာခိုေမနီက ဆလ္မန္ရပ္ရွ္ဒီက ေသဒဏ္ဖသ္သ၀ါထုတ္ခဲ့သည္တြင္ မာေဖာ္ဇ္က ရပ္ရွ္ဒီဘက္မွ ရပ္တည္၍ ခိုေမနီအား ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ တဆက္တည္းပင္ ရပ္ရွ္ဒီ၏ ေစတန္နစ္ဗားစက္ကိုလည္း အစၥလာမ္အား တဖက္သတ္ပုတ္ခတ္ထားေသာ စာအုပ္အျဖစ္ ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။မာဟ္ေဖာ္ဇ္သည္ လြတ္လပ္စြာေရးသားေဖာ္ျပပိုင္ခြင့္အား ေထာက္ခံေသာ္လည္း ရပ္ရွ္ဒီ၏လုပ္ရပ္ကိုမူ ွ ဆန္႔က်င္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ရပ္ရွ္ဒီအား ေသဒဏ္အျဖစ္ ဖသ္သ၀ါထုတ္ျခင္းအား သင့္ေလ်ာ္မႈအျဖစ္ လက္မခံခဲ့ေပ။ သူကခုိေမနီအားေ၀ဖန္သည္႔ျပင္ ခုိေမနီသည္ အစၥလာမ္အား ကိုယ္စားျပဳသည္႔အေန အထားတြင္မရွိသည္ကိုလည္း ယံုၾကည္ခဲ့သည္။၁၉၈၉တြင္ ခိုေမနီက ရပ္ရွ္ဒီႏွင့္ သူ၏စာအုပ္ထုတ္ေ၀သူတို႔အား ေသဒဏ္ဖသ္သ၀ါထုတ္သည္တြင္ မာဟ္ေဖာ္ဇ္က ခိုေမနီအား အၾကမ္းဖက္သမားဟု ေခၚခဲ့ေလသည္။ မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ မာဟ္ေဖာ္ဇ္သည္ အျခားအေက်ာ္ေဒးယ် ၈၀ ဦးပါ၀င္ေသာအဖြဲ႕က “ စာေရးဆရာတစ္ဦးအား သာသနာအားေ၀ဖန္သျဖင့္ ေသဒဏ္ေပး၏။ ဤသည္ အစၥလာမ္ႏွင့္ မြတ္စလင္တို႔အား ထိခိုက္ေစသည္။ ” ေၾကညာခဲ့ရာတြင္ ထိုေၾကညာမႈအား ေထာက္ခံသူမ်ားဘက္မွ ပါ၀င္ခဲ့ေလသည္။

    ( ရည္ညႊန္း – http://en.wikipedia.org/wiki/Naguib_Mahfouz#Clash_with_Fundamentalists )

  • ၂၀၁၁ ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုရွင္ ရီမန္သူ မြတ္စလင္မ္ အမ်ိဳးသမီး Tawakkol Karman

    ဆီြဒင္လူမ်ိဳး တစ္ဦးျဖစ္သည္႔ Alfred Nobel ဆိုသူ ကမကထျပဳ တည္ေထာင္ခ့ဲတ့ဲ ႏိုဘယ္ဆုကို ၁၉၀၁ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခ့ဲျပီး ဆုေပါင္း ၉၂ ခုကို ခ်ီးျမွင့္ခ့ဲျပီး ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုဘယ္ဆုမွာ အမ်ိဳးအစားခြဲ ၆ ခု ျဖစ္သည္႔ ရူပေဗဒ၊ ဓာတုေဗဒ၊ ေဆးပညာနယ္ပယ္၊ စာေပအႏုပညာ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ စီးပြားေရး စသည္႔  အသီးသီးမွာ ထူးခြ်န္သူမ်ားကို ေပးအပ္ပါသည္။ ႏိုဘယ္ဆုမ်ား အနက္မွ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံတြင္ ေပးအပ္သည္မွ လြဲ၍ က်န္ဆုေပးပြဲမ်ားကို ဆီြဒင္ႏိုင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္သည္။

    ႏိုဘယ္ဆုမွာ တစ္ဦးတည္း သီးသန္႔ ခ်ီးျမွင့္ျခင္းႏွင့္ အမ်ားႏွင့္ ႏွစ္ေယာက္ သို႔မဟုတ္ သုံးေယာက္ အတူ ပူးတြဲ ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ဆိုျပီး ရွိပါသည္။ ယခုႏွစ္ ၂၀၁၁ တြင္ ဆုရရွိခ့ဲသူမ်ားမွာ ပူးတြဲဆုမ်ား ျဖစ္ျပီး အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး အတြက္ မိမိတို႔ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ ႀကိဳးပမ္းခ့ဲႀကတ့ဲ အမ်ိဳးသမီး သုံးေယာက္ ျဖစ္ပါသည္။

    သူတို႔ေတြကေတာ့ Liberia ႏိုင္ငံမွ Ellen Johnson Sirleaf၊ ေနာက္တစ္ဦးမွာလည္း Liberia ႏိုင္ငံမွ Leyman Gbowee ႏွင့္ ေနာက္ဆုံးတစ္ေယာက္မွာ Yemen ႏိုင္ငံမွ  Tawakkol Karman  တို႔ျဖစ္ႀကပါတယ္။

        ယခု အက်ယ္ခ်ဲ႕ ေရးမည္႔ ႏိုဘယ္ဆုရွင္၏ အမည္မွာ Tawakkol Karman (သ၀ဂ္ကယ္ ကားမန္းဟု အသံထြက္သည္) ျဖစ္ျပီး အသက္ ၃၀ အရြယ္ သားသမီး သုံးေယာက္၏ မိခင္ျဖစ္သည္။ အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ အခ်ိန္မ်ားတြင္ (The Arab Spring) သူမသည္ ရီမန္ႏို္င္ငံ၏ ဆႏၵျပပြဲမ်ားတြင္ (ဆႏၵျပေတာင္းဆိုသူမ်ားသည္ အလုပ္လက္မ့ဲႏွင့္ ဆိုးရြားေသာ စီးပြားေရး အေျခအေန၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားေနေသာ မတရား လာဘ္စားမႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္ျခင္း) လူထုကို ကိုယ္စားျပဳေသာ မ်က္ႏွာတစ္ခု ျဖစ္လာခ့ဲသည္။

    Karman သည္ ေရွ႕ေန တစ္ဦး ျဖစ္သလို ဂ်ာနယ္လစ္ တစ္ဦး၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ တစ္ဦး ျဖစ္ကာ Al-Islah အမည္ရွိ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ “Women Journalists Without Chain” ဆိုသည္႔ အဖြဲ႔ကိုလည္း ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ဖြဲ႔စည္းခ့ဲသည္။ သူမသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ အပတ္စဥ္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုပြဲမ်ားကို ဦးစီးခ့ဲသည္။ ရီမန္ႏိုင္ငံ၏ သမၼတ Ali Abdullah Saleh အစိုးရ အဖဲြ႔ ျဖဳတ္ခ်ေရး အတြက္ ဆႏၵျပေနခ့ဲစဥ္ အရပ္အ၀တ္အစားႏွင့္ လုံျခံဳေရးမ်ားက သူမအား ဓားခြ်န္ျဖင့္ ထိုးသတ္ရန္ ႀကံစည္ခ့ဲစဥ္ သူမႏွင့္ အတူွဆႏၵျပေနသူမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ကာကြယ္မႈရရွိခ့ဲသည္။

    ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး၊ မိမိ၏ အျမင္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္ ရရွိလိုျခင္းသည္ သူမ အဖြဲ႔ “Women Journalists Without Chain” ၏ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္သည္။ Karman အား ျခိမ္းေျခာက္စာ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ျခိမ္းေျခာက္ျခင္းမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ခံခ့ဲရသည္။ သတင္းစာေပ လြတ္လပ္ခြင့္ကို အေလးထားေသာ သူမသည္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ တစ္ဦးျဖစ္ကာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား တန္ဖိုးထား ျမတ္ႏိုးေသာ တမန္ေတာ္ျမတ္၏ ရုပ္ပုံကာတြန္းမ်ားကို ဒိန္းမိတ္သတင္းစာ တစ္ခုတြင္ ေဖာ္ျပျခင္း အေပၚ၌လည္း ဤသို႔ တုန္႔ျပန္ခ့ဲသည္။ “We are not to call for tyranny and bans on freedom” (စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုတာ လူအမ်ား တညီတညႊတ္တည္း တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားေသာ {သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရး ေစာ္ကားမႈမ်ား မျပဳလုပ္သင့္ေႀကာင္း လူသားဆန္စြာ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ လက္ခံထားေသာ} အေႀကာင္းအရာ တစ္ခုအား အာဏာ၊ အခြင့္အေရးကို အလြဲသုံးစား ျပဳလုပ္သူ လူတစ္စုမွ တစ္ပါးသူကို မတရားသျဖင့္ ေစာ္ကားျခင္း မဟုတ္ဟု ဆိုခ့ဲသည္)

    သူမ ေျပာခ့ဲေသာ စကားတစ္ခြန္းကေတာ့ ကြ်န္မ ႏွစ္သက္မိတယ္။ “Women should stop being or feeling that they are part of the problem and become part of the solution. We have been marginalized for a long time and now is the time for women to stand up and become active without needing to ask for permission or acceptance. This is the only way we can give back to our society and allow for Yemen to reach the great potentials it has.”

    Karman သည္ အသက္ ၁၇ ႏွစ္ေအာက္ ငယ္ရြယ္သည္႔ မိန္းကေလးမ်ားအား မိမိ၏ ဆႏၵမပါဘဲ လက္ထပ္ေပးျခင္းကိုလည္း ေရွ႕ေနအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ကူညီ ပံ့ပိုးသည္။ ထိုသုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး၊ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ စသည္မ်ားကို တက္ႀကြစြာ ေဆာင္ရြက္ေသာ Karman သည္ အျခားႏိုင္ငံမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈမ်ား သူမ အေပၚ သက္ေရာက္ျခင္း မရွိေစဘဲ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္သည္။

    သူမ၏ မ်က္လုံးမ်ားဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ အေရာင္ေတာက္ပစြာ ျပံဳးေနသည္။ သူမ၏ ပုံပန္းသ႑န္သည္ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးသည္။ သူမသည္ ဦးေခါင္းတြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဆင္ယင္ေလ့ ရွိေသာ Hijab ဟီဂ်ဘ္ ဟုေခၚေသာ ပ၀ါေလး ျခံဳထားသည္။ သူမသည္ ရီမန္ႏိုင္ငံသားမ်ား အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ တစ္စုံတရာ ျဖစ္ပါသည္။

    Ref: http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2011/

    http://en.wikipedia.org/wiki/Tawakel_Karman

    Nisa

  • အန္၀ါရ္ အလ္ ဆာဒက္ ( အီဂ်စ္ ) – ၿငိမ္းခ်မ္းေရး နိုဘယ္ဆု ၊ ၁၉၇၈

    ေမြး – ၁၉၁၈ ဒီဇင္ဘာလ ၂၅
    ေမြးဖြားရာေနရာ – အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ ၊ တာလာေဒသ
    ကြယ္လြန္ – ၁၉၈၁ ေအာက္တိုဘာလ ၆
    လူသိမ်ားရသည္႔အေၾကာင္းရင္း – ၁၉၇၀ မွ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ထိ အီဂ်စ္သမၼတ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့။

    အန္၀ါရ္ အလ္ ဆာဒက္ သည္ ၁၉၇၀ မွ လုပ္ၾကံမခံရမီ ၁၉၈၁ ထိ အီဂ်စ္သမၼတတာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ခဲ့သည္။ သူသည ္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို အီဂ်စ္သမၼတေဟာင္း ဂမားလ္ အဗၺဒလ္နာဆာႏွင့္ မိတ္ဖက္အေနျဖင့္ ရရွိလာျခင္းျဖစ္ၿပီး အဗၺဒလ္နာဆာအစိုးရသည္ ၁၉၅၂တြင္ ၿဗိတိသွ်တို႔၏ ကိုလိုနီစနစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားတစ္ခုျဖစ္ေသာ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ဖယ္ရွားခဲ့သည္။

    (more…)