အောက်တိုဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၁
M-Media
-ဒီကနေ့မှာ စတင်ကျင်းပတဲ့ အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေး အဖွင့်မိန့်ခွန်းမှာ ခေါင်းဆောင်တွေက မြန်မာအာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေကို ဖြေရှင်းရေး အာဆီယံရဲ့ အစီအစဉ်တွေကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မရှိတဲ့အတွက် အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို အာဆီယံက ထိပ်သီးအစည်းအဝေး တက်ခွင့် မပေးပါဘူး။
ဒါဟာ နှစ် ၆၀ နီးပါး သက်တမ်းရှိပြီဖြစ်တဲ့ အာဆီယံအဖွဲ့က အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်ခုအပေါ် ထူးထူးခြားခြား ဖယ်ကျဉ်မှုဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးချမ်းအေးကို နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်က မဟုတ်တဲ့ မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အာဆီယံက ဖိတ်ကြားခဲ့ပေမယ့် မြန်မာစစ်ကောင်စီက ခေါင်းဆောင်ကိုဖိတ်မှ တက်ရောက်မယ်လို့ အကြောင်းပြန်ခဲ့ပါတယ်။
လာမယ့်နှစ်မှာ အာဆီယံဥက္ကဌအဖြစ် တာဝန်ယူမယ့် ကမ္ဘောဒီယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က စစ်ကောင်စီဟာ ကိုယ့်အခွင့်အရေးကို ကိုယ်တိုင်စွန့်လွှတ်လိုက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ ဒီနေ့ အဖွင့်မိန့်ခွန်းမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ဒီကနေ့ အာဆီယံဟာ မိမိတို့ရဲ့ မူဘောင်စည်းမျဉ်းကနေ မြန်မာနိုင်ငံကို ထုတ်ပယ်လိုက်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ မြန်မာကသာ ကိုယ့်အခွင့်အရေးကို ကိုယ်တိုင်စွန့်လွှတ်လိုက်တာပါ။ အခု အာဆီယံက အနှုတ်-၁ ဖြစ်သွားတဲ့ အခြေအနေမျိုးပါ။ ဒါဟာ အာဆီယံအဖွဲ့ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံကြောင့်သာ ဖြစ်ပါတယ်”
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရက်တနိုမာဆူဒီကလည်း ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် နေရာတစ်ခု အဆင်သင့်ရှိပေမယ့် မြန်မာကိုယ်တိုင်က မတက်ဖို့ ရွေးချယ်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကိုဝီဒိုဒိုဟာ မြန်မာပြဿနာ ဖြေရှင်းရေး အာဆီယံက သံတမန်နည်းလမ်းနဲ့ ကြိုးပမ်းမှုတွေကို စစ်ကောင်စီက လက်မခံတဲ့ အပြုအမူအပေါ် စိတ်ပျက်ရတယ်လို့ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ကြောင်း ထည့်ပြောခဲ့တယ်လို့ မာဆူဒီက ဆိုပါတယ်။
“ဝင်မစွက်ရေးမူဝါဒကို အလေးထားဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့ သမ္မတက ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ခြားတစ်ဖက်မှာလည်း ဒီမိုကရေစီထွန်းကားရေး၊ ကောင်းမွန်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားရေး၊ ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ညီတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်လာရေးလို အခြားမူဝါဒတွေကို ထိန်သိမ်းဖော်ဆောင်ဖို့ ကျွန်မတို့မှာ တာဝန်ရှိပါတယ်”
အာဏာသိမ်းကာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာတဲ့ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် စစ်ခေါင်းဆောင်ဟောင်း ပရာယွတ် ချန်အိုချာက စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ အာဆီယံက အဆိုပြုထားတဲ့ သဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကို လိုက်နာဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ ချန်အိုချာဟာ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်နဲ့ နီးကပ်တဲ့ဆက်ဆံရေး ရှိသူ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာပြဿနာဖြေရှင်းရေးဟာ အာဆီယံအဖွဲ့ရဲ့ ဂုဏ်သတင်းအတွက် အရေးပါတဲ့ စမ်းသပ်မှုတစ်ခု ဖြစ်တယ်လို့လည်း ပရာယွတ်က ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“ဒီပြဿနာကိုဖြေရှင်းရေး အာဆီယံက အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ဖို့ဟာ အလွန်အရေးပါပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေက အာဆီယံအဖွဲ့ရဲ့ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို နိုင်ငံတကာမျက်နှာစာမှာ ထင်ဟပ်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်”
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် အရီဝမ်ယူစွဖ် မြန်မာနိုင်ငံကိုလာရောက်ကာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်က သက်ဆိုင်သူအားလုံးနဲ့ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းဖို့ တောင်းဆိုထားပေမယ့် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ခွင့်မပြုပါဘူး။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း လူပေါင်း ၁၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး ထောင်နဲ့ချီ ဖမ်းဆီးခံထားရပါတယ်။ ဧပြီလ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် တက်ရောက် သဘောတူခဲ့တဲ့ အာဆီယံရဲ့ သဘောတူညီချက် ၅ ချက်မှာ အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှု ရပ်တန့်ရေး၊ ဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးရေး ပါဝင်ပေမယ့် စစ်ကောင်စီက အကောင်အထည် ဖော်ခြင်း မရှိပါဘူး။
၃ ရက်တာကြာမြင့်မယ့် အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအပြီး ထုတ်ပြန်မယ့်ကြေငြာချက်မှာ အာဆီယံရဲ့ သံတမန်ရေးဆောင်ရွက်ချက်တွေကို လိုက်နာရေး စစ်ကောင်စီကို ဆက်လက်ဖိအားပေးသွားမယ့်အကြောင်း ပါဝင်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။
အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေဟာ အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ တောင်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့လည်း အွန်လိုင်းကတစ်ဆင့် ဆွေးနွေးဖို့ ရှိနေပါတယ်။
Ref: Reuters
