Author: M-Media

စက္တင္ဘာ ၅ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
.ေက်ာ္ေဇယ်ာဝင္းေရးသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ Asian Barometer Survey ရဲ႕ အပိုင္း(C)Political Identity: Role of Religions ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ “ဥပေဒေတြျပဳတဲ့အခါ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကို တုိင္ပင္သင့္တယ္၊ သူတို႔ဆီက အၾကံျပဳခ်က္ ေတြ ေတာင္းခံသင့္တယ္”ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ေထာက္ခံသူေပါင္း ၆၉% ရွိျပီး၊ ဒါကို လက္မခံဘူးဆိုသူ ၁၄% ပဲ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က “လူမ်ိဳးစံု၊ ယဥ္ေက်းမႈစံု၊ အယူ၀ါဒေပါင္းစံုပါ၀င္တဲ့ ဗဟုလူ႔အဖြဲ႕အစည္း(Pluralistic Society)ကို လက္မခံဘူး”လို႔ ေျဖဆိုသူဟာ ၉၅% ေတာင္ရွိေနပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ ျမန္မာျပည္က မတူကြဲျပားတဲ့ လူမ်ိဳးစံု၊ အယူ၀ါဒစံုေနထိုင္ေနတဲ့ တိုင္းျပည္တစ္ခုျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒီအေျဖဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ `Citizenship and Religion´ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၈၄% က “ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္မႈကို သတ္မွတ္ရာမွာ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာကို အေျခခံရမယ္”လို႔ ေျဖၾကတယ္။ ခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈကို ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္မႈနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္စဥ္းစားပံုကုိၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံသားသတ္မွတ္မႈျပႆနာေတြမွာ အစုိးရနဲ႔ျပည္သူ တသေဘာတည္းပဲလို႔ ယူဆစရာရွိေနတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဒီအခ်က္အလက္ေတြက ျမန္မာျပည္မွာ religious nationalism အားေကာင္းေနမႈကို ေဖၚညႊန္းေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ တခါ `ျမန္မာျပည္မွာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိ၊မရွိ´ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔ပက္သက္ျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၈၈% က ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရွိေၾကာင္း ေျဖဆိုၾကျပီး၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၆၆% က `ဘာသာတရားအသီးသီးကုိ တန္းတူညီမွ် ဆက္ဆံခံရတယ္´လို႔ ေျဖဆိုတာေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျခားဘာသာ၀င္ ၅၆%က အဲဒီအခ်က္ကို သေဘာမတူ ၾကပါဘူး။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုက တျခားလူနည္းစုဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ အခက္အခဲ၊ ခံစားခ်က္ေတြကို နားလည္ခံစားေပးဖို႔ ေနေနသာသာ၊ သိေတာင္ မသိၾကဘူးဆိုတာ ေပၚလြင္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ အစုိးရက ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ မူ၀ါဒေတြခ်မွတ္ရာမွာ ၾကီးၾကီးမားမား အဟန္႔အတားမရွိတာလို႔ ယူဆမိတယ္။

ျမင္သာေအာင္ ဥပမာတစ္ခုေလာက္ေျပာရရင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားေနသူေတြက စစ္အစိုးရေတြရဲ႕ မတရားမႈဥပေဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို ေ၀ဖန္ၾကသလဲဆိုတာ ေလ့လာၾကည့္ရင္ ပုဒ္မ(၁၈)တို႔၊ ၅၀၅(ခ)တို႔က စလို႔ ၅၉(စ)နဲ႔(၄၃၆)အဆံုး အားလံုးပါ၀င္ေပမယ့္၊ (၁၉၈၂)ႏိုင္ငံသားဥပေဒရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြ ကိုေတာ့ အေလးအနက္ထား ေထာက္ျပေ၀ဖန္တာ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါမွ မေတြ႕ဖူးေသးပါဘူး။ အဲဒီအစား (၁၉၈၂) ႏိုင္ငံသားဥပေဒက ျမန္မာျပည္ရဲ႕တံတိုင္းသဖြယ္ပါလို႔ လက္သီးလက္ေမာင္းတန္း ေအာ္ေနတဲ့ `ဒီမို´ဆိုသူေတြရယ္၊ `အဲဒီဥပေဒမွာ ျပင္စရာဆိုလို႔ ေငြဒဏ္ကို ေခတ္နဲ႔အညီ တိုးျမွင့္သတ္မွတ္ဖို႔ပဲရွိတယ္´လို႔ေျပာတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မ်ိဳးပဲ ေတြ႕ဖူးတယ္။ ဒါလည္း စဥ္းစားသင့္တဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ပါ။

ဒီထက္ပို ျမင္သာတဲ့အခ်က္က ဒီရက္ပိုင္း ကရင္ျပည္နယ္မွာ ခရစ္ယာန္ ခ်ာ့ခ်္ေက်ာင္းတစ္ခုနားမွာ ျမိဳင္ၾကီးငူဘုန္းၾကီး အိပ္မက္အရဆိုျပီး ေစတီတစ္ဆူ သြားတည္တယ္။ အဲဒီခ်ာ့ခ်္ေက်ာင္းေတာ့ သိပ္မၾကာခင္ ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ရတယ္။ အရင္ကလည္း ဗလီေအာက္မွာ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ရွိတယ္လို႔ အဲဒီဘုန္းၾကီးက အိပ္မက္မက္တယ္ဆိုျပီး ဗလီေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္ ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြ ရွိဖူးတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကလည္း ရမည္းသင္းက ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ သက္တမ္းရွိတဲ့ ေရွးေဟာင္းဗလီ တစ္လံုးနားမွာ ခုလိုပဲ ေစတီတစ္ဆူလာတည္ျပီး သိပ္မၾကာပါဘူး၊ ေစတီ၀င္းထဲမွာ ဗလီခိုးေဆာက္ထားတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္တစ္ခုကို ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ပက္သက္ျပီး ဘယ္ႏိုင္ငံေရး သမား၊ ဘယ္မီဒီယာ၊ ဘယ္ majority ဆီကမွ ကန္႔ကြက္သံ မၾကားမိခဲ့ဘူး။ ဒါဟာ အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ စစ္တမ္းရဲ႕ အေျဖကို ထင္ဟပ္ေစတယ္။

အခုဆိုခဲ့တဲ့ စစ္တမ္း ရလဒ္ေတြအရ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက အလြန္ေရွးရိုးဆန္ျပီး အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြမွာ ဘာသာေရး ကဲလြန္းတယ္ဆိုတဲ့ ေတြ႕ရွိခ်က္ဟာ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအေနနဲ႔ လူထုကို မဲဆြယ္စည္းရံုးတဲ့အခါ အသံုးျပဳသင့္တဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို တနည္းတဖံု အၾကံျပဳေနသလိုပဲ။ ပိုျပီးတိတိက်က်ဆိုရရင္ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္က တကယ္ေျဖရွင္းသင့္တဲ့ ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ကို အပ ထားျပီး မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ျပဌါန္းလိုက္တာေတြ၊ သမၼတ ကိုယ္တိုင္က ေရေဘး ဒုကၡသည္ေတြကို ေရ၊အစားအစာ လႈဳရမယ့္အစား ဘုရား ဆင္းတုေတာ္ေတြ လႈဳဒါန္းတာ(ဒါက ျပည္သူ႔ ဘ႑ာေတြကို အလြဲသံုးစားလုပ္တာ)၊ သမၼတအၾကံေပးေဟာင္း လက္ရွိ အမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးပါတီ ဥကၠဌ ဦးေနဇင္လတ္လို ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ဗိုလ္မွဴးေဇာ္ေဌး (မွဴးေဇာ္) တို႔လို သမၼတရံုးက၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ဘာသာေရး၊လူမ်ိဳးေရးအေျခခံ မုန္းတီးေရး၀ါဒကို လက္နက္တစ္ခုအေနနဲ႔ ကိုင္စြဲထားတာ၊ ေနမ်ိဳးေ၀တို႔လို fake party ေတြ ေထာင္ခိုင္းျပီး လူထုအာရံုေမွာက္မွားသြားေအာင္ တရစပ္ ေဟာင္ခိုင္းေနတာ… စတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဘာသာေရးကို အသံုးခ်တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ပက္သက္ျပီး အေျဖေပးေနတာလို႔ ျမင္တယ္။ ဒါဟာ မေတာ္တဆ တိုက္ဆိုင္မႈသက္သက္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ စနစ္တက်စီစဥ္ထားတဲ့ ကာလရွည္စီမံကိန္းေတြရဲ႕ အသီးအပြင့္ေတြပါပဲ။

တကယ္တမ္း ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ကိုလိုနီေခတ္မွာ အဂၤလိပ္အစုိးရကို ဆန္႔က်င္မႈ အားေကာင္း လာေစဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ စတင္လာရာက ဖဆပလေခတ္၊ အာဏာရွင္ေခတ္စတဲ့ ေခတ္တိုင္းမွာ အစုိးရ အဆက္ဆက္ဟာ သူတို႔ကို လူထုၾကည္ညိဳလာေစဖို႔၊ သူတို႔အာဏာ ဆက္လက္တည္ျမဲေစဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေတြကို အေျခခံျပီး ဘာသာေရးကို နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ အသံုးခ်ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီထဲမွာ ပညာေရးစနစ္ကို အသံုးခ်ခ့ဲတာ ကေတာ့ အဆိုးဆံုးပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီေန႔ေခတ္မွာ ဆိုရင္ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုက ျဖစ္ရပ္တိုင္းကို က်ိဳးေၾကာင္း ဆင္ျခင္မႈရွိရွိ ေတြးေတာရမယ့္အစား ဘာသာေရးအေျခခံ ေဘာင္ထဲကေန တန္ဖိုးျဖတ္လာၾကတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဟာ ဘာသာေရးအေတြးအေခၚရဲ႕ လြမ္းမိုးမႈေအာက္ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ေရာက္ေနျခင္းဟာ ဘာသာေရးအေျခခံ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ(Religious Nationalism) အခ်ိန္မေရြးေခါင္းေထာင္ လာေစဖို႔ရာ အေျခအေန ေတြ ဖန္တီးေပးျပီးသား ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကိုေျပာဖို႔ဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (Nationalism) သူငယ္နာမစင္ေသးတဲ့ အေၾကာင္းကေန စေျပာဖုိ႔လိုမယ္။

လူမ်ိဳး(Nation)ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ႔ပက္သက္ျပီး ေယဘုယ်ခ်ဥ္းကပ္ပံု ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ တစ္မ်ိဳးက Nation ဆိုတာ လူသားေတြ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရွိဘဲ ေမြးရာပါ သတ္မွတ္ျပဌာန္းျပီးသား(primordial)ဆိုတဲ့ ရႈေထာင့္ကေနခ်ဥ္းကပ္ျပီး လူမ်ိဳးစု(ethnic)ေတြကို အေျခခံတဲ့ Ethno-Cultural groups ေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္တဲ့ပံုစံျဖစ္တယ္။ (ျမန္မာျပည္မွာ ဒီအယူအဆကေန ခ်ဥ္းကပ္တယ္)။ ေနာက္ တစ္မ်ိဳးက Nation ဆိုတာ လူမႈေဘာင္ထဲက တည္ေဆာက္ထားတာ (social construction)ဆိုတဲ့ ရႈေထာင့္ကေနခ်ဥ္းကပ္ျပီး State သို႔မဟုတ္ political membership ျဖစ္ျခင္းကို အေျခခံတဲ့ Politico-Cultural entity အျဖစ္ သတ္မွတ္တဲ့ပံုစံျဖစ္တယ္ (ဥပမာ- US)။ လူမ်ိဳး(Nation)နဲ႔ ပက္သက္ျပီး ဒီလိုမတူညီတဲ့ ရႈျမင္ပံုေတြေပၚအေျခခံျပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (Nationalism)ဟာလည္း သ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားပါတယ္။ ျမန္မာ့သမိုင္းကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒဟာ ေအာက္ပါ အတိုင္း ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ရွင္သန္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။

(၁) ကိုလိုနီစနစ္ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (Anti-Colonial nationalism)
———————————————
လြတ္လပ္ေရးမရခင္က ျမန္မာလူမ်ိဳးက တျခားလူမ်ိဳးစုေတြထက္ ပိုျပီး ေအာက္က်ေနာက္က်တဲ့ လူမ်ိဳး (ethnic underclass) ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကိုလိုနီအစိုးရရဲ႕ စစ္တပ္နဲ႔ တျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၀န္ထမ္းေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကခ်င္ေတြ၊ ကရင္ေတြ ေနရာပိုရတယ္။ ျမန္မာေတြက ကၽြန္ဘာသာစကားဆိုျပီး အဂၤလိပ္စကားကို အားမေပးဘူး။ ဒီေတာ့ အဂၤလိပ္စကား(language of power)တတ္တဲ့ တျခားလူမ်ိဳးေတြက ေရွ႕ေရာက္သြားတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ျမန္မာေတြရဲ႕အျမင္မွာ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြက ကိုလိုနီအစုိးရနဲ႔ပူးေပါင္းသူ (colonial collaborators)လို႔ သတ္မွတ္ျပီး အျမင္မၾကည္ၾကဘူး။ အဂၤလိပ္ရဲ႕ စနစ္တက်ေသြးခြဲမႈ လို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီလို ျမန္မာေတြက ငါတို႔လူမ်ိဳးေတြ ဖိႏွိပ္ခံေနပါလားဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးေရးအသိ(Ethnic Consciousness)ေတြက တဆင့္ Anti-Colonial nationalism ကို ေမြးဖြားလာေစပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ထူးျခားတာတစ္ခုက ျမန္မာေတြက အဂၤလိပ္ကိုေမာင္းထုတ္ျပီး ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ရွိခဲ့တဲ့ အေျခအေနကို ျပန္သြားခ်င္ၾကတာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း မင္းေလာင္းေမွ်ာ္ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြနဲ႔ လူတခ်ိဳ႕ စုစည္းခဲ့ၾကတယ္။ ဆရာစံေတာင္မွ အဂၤလိပ္ကို တိုက္လို႔ ေအာင္ျမင္ရင္ အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ သက္ဦးဆံပိုင္ အာဏာရွင္ေတြလိုမ်ိဳး သူကိုယ္တိုင္ ဘုရင္တက္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပဲရွိခဲ့တာပဲ။ အဂၤလိပ္ ကၽြန္ဘ၀က လြတ္ေျမာက္ျပီး ဗမာကၽြန္ျပန္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚထက္ မပိုပါဘူး။

(၂) ဘာသာေရးအေျခခံ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (Religious Nationalism)
—————————————————–
ေနာက္တစ္ခုက Anti-Colonial nationalism အားေကာင္းလာေစတဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ Religious Nationalism လည္းပါတယ္။ Religious Nationalism မွာ ထူးျခားတာက လူမ်ိဳးျဖစ္မႈကို ကိုးကြယ္မႈနဲ႕ တြဲျပီးစဥ္းစားတာျဖစ္တယ္။ ဥပမာ – ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳး´ဆိုတဲ့ အယူအဆမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီလို လူမ်ိဳးနဲ႔ဘာသာကိုတြဲျပီး အေျခခံ တည္ေဆာက္တဲ့အတြက္ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ေတြကို ဆန္႔က်င္ရာမွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ထားသူေတြဆိုတဲ့ ရႈေထာင့္အျပင္ `မိမိတို႔ ဘာသာသာသနာကို ဖ်က္ဆီးေနတဲ့လူေတြ´ဆိုတဲ့ အျမင္ပါ တြဲပါလာတယ္။ အဲဒီလို ဘာသာေရးကို ေရွ႕တန္းတင္လႈံ႕ေဆာ္တဲ့အတြက္ ကိုလိုနီဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓါတ္က ပိုျပီးအားေကာင္းလာသလို၊ လူထုရင္ထဲ လြယ္လြယ္ကူကူ ၀င္ေရာက္သြားေစတယ္။ YMBA ကစလို႔ ဒီေန႔ေခတ္ မဘသ နဲ႔ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈေတြထိ အားလံုးက ကမာၻေက်ာ္ Muslim Brotherhood တို႔ Taliban တို႔လို Religious Nationalism ရဲ႕ ျပယုဂ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလိုနီ ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားေနတဲ့ အခ်ိန္အခါတုန္းကေတာ့ ဒါေတြက အက်ိဳးရွိႏိုင္ေပမဲ့ ဒီလို အေတြးအေခၚေတြကို ယေန႔ေခတ္ထိ လက္ဆင့္ကမ္း ကိုင္စြဲလာတဲ့ အတြက္ ေရရွည္မွာ ျပႆနာေတြမီးေမႊးေပးသလို ျဖစ္ေစတယ္။ အစုိးရအဆက္ဆက္ကလည္း သူတို႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႔ပက္သက္ျပီး တရား မွ်တမႈရွိေၾကာင္းျပဖို႔ရာ လူထုကို ဘာသာတရားနဲ႔ႏြယ္တဲ့ အယူအဆေတြ သြပ္သြင္းျပီး Religious Nationalism ကို လက္ဆင့္ကမ္း ပ်ိဳးေထာင္လာခဲ့တယ္။ ဒါထက္ ပိုဆိုးတာက ျမန္မာဘုရင္ေတြက စလို႔ အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္က သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ စၾက၀ေတးမင္း၊ ဘိုးေတာ္ဘုရား၊ အေလာင္းဘုရား စတဲ့ Embryo Buddha ျဖစ္ေလဟန္ ရာဇ၀င္ေတြ ဖန္တီးတာမ်ိဳး၊ ဒါမွမဟုတ္ လူအမ်ားစု ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ရာ ဘုရားရွင္နဲ႔ ေသြးသားေတာ္စပ္ေလဟန္ ဇါတ္လမ္းေတြဖန္တီးျပီး ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိတာမ်ိဳး၊ သာသနာျပဳမင္းျဖစ္သေယာင္ ေရႊတိဂံုထီးေတာ္ တင္တာျပတာမ်ိဳး၊ ဘာသာ သာသနာကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ အစုိးရျဖစ္ေလဟန္ မ်ိဳးေစာင့္ဥပပေဒေတြ ျပဌါန္းတာမ်ိဳး စတဲ့လုပ္ရပ္မ်ားျဖင့္ လူထုရဲ႕ legitimacy ရဖို႔ လူျပိန္းၾကိဳက္ျဖတ္လမ္းနည္းနဲ႔ ၾကံေဆာင္ခဲ့တယ္။ ခုေနာက္ဆံုးေတြ႕ရတဲ့ သတင္းအရဆိုရင္ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးသန္းေရႊ အာဏာရခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာင္ ဘုရားဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ရွိခဲ့တယ္ဆိုပဲ။ တတ္လည္းတတ္ႏိုင္တဲ့ လူေတြ။

(၃) လူမ်ိဳးေရးအေျခခံ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (Ethnic Nationalism)
——————————————————-
ဘာသာစကား တူရမယ္.. ကိုးကြယ္ရာဘာသာတရား တူရမယ္.. ဆင္းသက္လာတဲ့မ်ိဳးဆက္ေသြး တူရမယ္.. ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို အေျခခံျပီး ကိုယ္နဲ႕မတူတဲ့တန္ဖိုးစံေတြကို ဖယ္ထုတ္ေလ့ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကေတာ့ လူမ်ိဳးစုအေျခခံ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ(Ethnic Nationalism) ျဖစ္တယ္။ သူတို႔အယူအဆအရ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မွတ္မႈမွာေတာင္မွ ယုတၱိမတန္တဲ့ ေသြးသတ္မွတ္ခ်က္ကို အေျခခံတယ္။ လူတိုင္းဟာ တူညီတဲ့ မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ ကေန ဆင္းသက္လာတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေပၚမွာ အေျခခံထားတဲ့အတြက္ လူမ်ိဳး(Nation)ဆိုတာဟာ သမိုင္းရဲ႕ ထုတ္ကုန္ တစ္ခုလို႔ ယူဆတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Nation ဆိုတာ သဘာ၀ဆိုင္ရာ ၾကိဳတင္ေပးအပ္ခံထားရတဲ့ ကံၾကမၼာကို ပိုင္ဆိုင္ ထားၾကသူေတြသာ ျဖစ္ျပီး၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ဆိုတာကလည္း ဒီေျမ၊ဒီေရေပၚမွာ ေမြးဖြားမႈ၊ မ်ိဳးဆက္ေသြးတူညီမႈ ဆိုတာေတြကေန ဆံုးျဖတ္ခံရတယ္။ ဒါဟာ သမိုင္းအစဥ္ဆက္ကတည္းက ဒီေျမ၊ဒီေရေပၚမွာ ေနထိုင္လာခဲ့တယ္လို႔ အသိအမွတ္ျပဳခံရတဲ့ လူတစ္စုတစ္ဖြဲ႔ကလြဲရင္ က်န္တဲ့လူေတြအားလံုးကုိ ႏိုင္ငံသား (political membership) အျဖစ္လက္မခံဘဲ ဖယ္ထုတ္ပစ္တဲ့၀ါဒ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းကို အေျခခံတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ အစြန္းေရာက္သြားတဲ့အခါ `ဖက္ဆစ္ဇင္´ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ကမာၻ႕သမိုင္းမွာ နာမည္ဆိုးခဲ့တဲ့ နာဇီ၀ါဒ၊ ဖက္ဆစ္၀ါဒဆိုတာ Ethnic Nationalism ကေနျဖစ္လာတာပါ။

ႏိုင္ငံသားျဖစ္၊မျဖစ္ ေသြးျဖင့္ ဆံုးျဖတ္တဲ့ႏိုင္ငံေတြ ကမာၻေပၚမွာ မရွိမဟုတ္၊ ရွိပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာမွာ က်င့္သံုးေနတဲ့ (jus sanguinis) ဆိုတဲ့ ေသြးျဖင့္ ဆံုးျဖတ္တဲ့ ပံုစံဟာ ျမန္မာျပည္မွာ က်င့္သံုးေနတဲ့ ပံုစံနဲ႔ လံုး၀မတူပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေသြးအရ ဆံုးျဖတ္တယ္ဆိုတာ `ႏိုင္ငံသားေသြး´ကို ေျပာတာပါ။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေနတဲ့ မိဘကေမြးဖြားလာတဲ့ သားသမီးေတြ (ႏိုင္ငံသားရဲ့ေသြး)ကလည္း ႏိုင္ငံသားျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ လက္ရွိက်င့္သံုး ေနတာကေတာ့ ဘယ္သူေတြက ဘယ္လိုအခ်က္ေတြေပၚ အေျခခံျပီး သတ္မွတ္ထားတယ္ဆိုတာ မသိရတဲ့၊ ေရရာေသခ်ာမႈမရွိတဲ့ `တိုင္းရင္းသား´ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ေသြး၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေသြး … ဒါေတြေပၚမွာအေျခခံျပီး ဆံုးျဖတ္တာပါ။ ဒီအေၾကာင္းေတြကေတာ့ လူတိုင္းသိျပီးျဖစ္တဲ့အတြက္ အရွည္ မေရး ေတာ့ဘူး။

(၄) အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (Aggressive Nationalism)
——————————————–
Religious and Ethnic Nationalism တုိ႕ကေန ပိုျပီးအစြန္းေရာက္သြားတဲ့အခါ Aggressive Nationalism အျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ကိုယ့္လူမ်ိိဳးသီးသန္႔ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ဘယ္နည္းလမ္းကို မဆိုသံုးမယ္၊ ရန္လိုမယ္၊ သိမ္းပိုက္မယ္၊ နယ္ေျမေတြ က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းဟာ တရားတယ္ဆိုတဲ့ အစြန္းေရာက္အေတြးအေခၚေပၚ အေျခခံထားတဲ့ ၀ါဒတစ္မ်ိဳးပါ (ဥပမာ- နာဇီ၀ါဒ၊ ဇီယြန္၀ါဒ)။ ဒီ၀ါဒရဲ႕ ထူးျခားခ်က္က သူတို႔ရဲ႕တန္းဖိုးစံေတြနဲ႔ မတူကြဲျပားတဲ့ တျခားေသာတန္ဖိုးစံေတြကို တုန္႔ျပန္တိုက္ခိုက္ျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဆီမွာ အဓိကေတြ႕ရမွာက သူတို႔လူမ်ိဳး(Nation) နဲ႔ သူတို႔ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးေတြရဲ႕ လံုျခံဳမႈ၊ ရွင္သန္မႈအတြက္ ၾကီးၾကီးမားမား စိုးရိမ္ေသာကေတြ ရွိေနေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚျပီး အျခားေသာအရာေတြကို တုန္႔ျပန္ႏိုင္ဖို႔၊ စည္းရံုးလႈံ႕ေဆာ္မႈေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ၾကတယ္။ ဒီလိုစိုးရိမ္ေသာကေတြ ေဖၚထုတ္ျပျခင္းဟာ တျခားေသာအရာေတြကို တန္ျပန္တိုက္ခိုက္ဖို႔ အတြက္ တရားမွ်တေၾကာင္း ရွာေဖြမႈသာလွ်င္ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္က မဘသေတြနဲ႔ သူတို႔ေနာက္လိုက္ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မွန္သမွ်ကို ျပန္ၾကည့္ရင္လည္း နာဇီဖက္ဆစ္ အေတြးအေခၚေတြနဲ႕ မျခားတာေတြ႕ရတယ္။

ဂ်ာမန္ နာဇီေတြရဲ႕ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး ၀ါဒဆိုးကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ဖူးတဲ့ `အဲလ္ဘတ္ အိုင္းစတိုင္း´ က “Nationalism (အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ) ဆိုတာ သူငယ္နာမစင္တဲ့ ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးပဲ.. ၾကီးမွ ၀က္သက္ေပါက္သလို မ်ိဳးေပါ့..” လို႔ ဆိုခဲ့တယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ အာဏာရွင္ေတြက ဘာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို အားေကာင္းေအာင္ မီးေမႊးေပးေနတာလဲလို႔ ေမးလာရင္ (ေျဖစရာရႈေထာင့္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတဲ့ထဲက) `Nation-State´ေပၚလစီကလည္း တစိတ္တပိုင္း ပါ၀င္တယ္လို႔ က်ေနာ္ေျဖခ်င္တယ္။ Nation-State Policies ဆိုတာကို “Crafting State Nation”ဆိုတဲ့ စာအုပ္ထဲက အတိုင္းေျပာရရင္ “တိုင္းျပည္တစ္ခုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး နယ္နိမိတ္ႏွင့္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ နယ္နိမိတ္ေတြ လိုက္ဖက္ညီေအာင္ ႏိုင္ငံေရး အင္စတီက်ဴးရွင္းနည္းလမ္းေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ျခင္း”ကို ဆုိလိုတယ္။ တိုင္းျပည္တခုမွာ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္းက ထင္ရွားလႊမ္းမိုးထားၿပီး တိုင္းျပည္နဲ႔လူမ်ိဳးက တထပ္တည္း ျဖစ္သြားေအာင္ လုပ္တာပါ။ တနည္းအားျဖင့္ တိုင္းျပည္မွာ နဂိုမူလကတည္းက ရွိေနတဲ့ ကြဲျပားစံုလင္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈ အထိမ္းအမွတ္ လကၡဏာေတြကို ေမွးမွိန္ေအာင္လုပ္ျပီး လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းရဲ႕ အမွတ္လကၡဏာ(socio-cultural identity)ေတြကိုပဲ အထူးအခြင့္အေရးေပးကာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ ပံုေဖၚဖန္တီးျခင္း ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္ မွာေျပာေလ့ရွိၾကတဲ့ Burmanization ဆိုတာ Nation-State policies ကို ဆုိလိုတာ။ အဲဒီလို လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းကို အေျချပဳတည္ေထာင္တဲ့ Nation-State ဆိုင္ရာမူ၀ါဒတခ်ိဳ႕ကို ေဖၚျပရမယ္ဆိုရင္ –

(၁) ႏိုင္ငံတြင္းမွာရွိေနတဲ့ လူမ်ိဳးစုအားလံုးကို အထူးသစၥာခံမႈ ပံုစံတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဘံုယဥ္ေက်းမႈ အမွတ္လကၡဏာ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာေအာင္ ဖန္တီးျခင္း၊
(၂) အဲဒီလို ဖန္တီးလိုက္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အမွတ္လကၡဏာကို အစပိုင္းမွာ မေထာက္ခံသူေတြအေနနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ Nation-state ရဲ႕ အမွတ္လကၡဏာကို မိမိတို႔ ဆႏၵအေလ်ာက္ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာေအာင္ တြန္းအားေပးျခင္း၊
(၃) ထိုသို႔ျဖစ္လာေအာင္လည္း လူမႈေရးအရ လူမႈေရးအရ ဖိအားေတြေပးျခင္း၊ အက်ပ္ကိုင္ျခင္း (Social Pressures and Coercion) နည္းလမ္းေပါင္းစံုက်င့္သံုးျပီး အျခား ယဥ္ေက်းမႈအမွတ္လကၡဏာမ်ား မေပၚေပါက္ေစရန္ ထိန္းခ်ဳပ္တားျမစ္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ရွိေနေသာ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးစံမ်ားကို ေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္ျပဳျခင္း၊
(၄) တခ်ဳိ႕ျဖစ္ရပ္ေတြမွာေတာ့ အတင္းအက်ပ္ ဖိအားေပးရာကေန လူမ်ိဳးသုဥ္း သုတ္သင္မႈပံုစံ(Ethnic Cleansing) အထိ အင္အားသံုးက်ဴးလြန္ျခင္းတို႔အထိ ပါ၀င္ပါတယ္။

သမုိင္းမွာ Nation-State ေပၚလစီေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဥပမာအေနနဲ႔ ျပင္သစ္ျပည္ကို ၾကည့္လို႔ရတယ္။ (၁၉)ရာစုအခ်ိန္ထိ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီျမိဳ႕ရဲ႕ (၇)မိုင္၀န္းက်င္ေလာက္ထိသာ ျပင္သစ္စကားေျပာသူမ်ားရွိၾကျပီး၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ဆိုရင္ မ်ားျပားလွတဲ့ ဘာသာစကား၊ စံုလင္တဲ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကြဲျပားတဲ့ကိုးကြယ္မႈမ်ား ရွိခဲ့တယ္။ သို႔ေသာ္ စစ္ဘုရင္နပိုလီယံ လက္ထက္ေလာက္ကစလို႔ ယဥ္ေက်းမႈအရေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးအရပါ အမွတ္လကၡဏာတခုတည္းရွိေစဖို႔ မူ၀ါဒေတြခ်မွတ္ျပီး ႏိုင္ငံအတြင္းမွာရွိတဲ့ တျခားေသာ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ထံုးတမ္းအစဥ္အလာေတြ အားလံုးကို ဖိအားေပးပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ ျပင္သစ္ဘာသာစကား တခုတည္းကိုပဲ အားလံုးက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လက္ခံလာေအာင္ မက္လံုးေတြနဲ႔ေရာ၊ ဖိအားေပးမႈျဖင့္ပါ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းလံုးမွာရွိတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းတစ္မ်ိဳးတည္းကိုပဲ သင္ၾကားေစတယ္။

အစုိးရေပၚလစီ ေတြကို ပိုမိုထိေရာက္ေစဖို႔အတြက္ ဆရာေတြအားလံုးကို ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနကေန ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးျပီး အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ေတြ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစံု ေပါင္းစည္းေပ်ာ္၀င္ျပီး ျပင္သစ္အမ်ိဳးသားေရး အမွတ္လကၡဏာ တခုတည္းျဖစ္လာေစဖို႔ အရြယ္ေရာက္သူတိုင္း စစ္မႈမထမ္းမေနရဥပေဒကို ျပဌာန္းခဲ့တယ္။ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ကိုေဖၚေဆာင္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာမ်ိဳးကို ေသဒဏ္ ထိေပးႏိုင္တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ျပစ္မႈႀကီး အျဖစ္ သတ္မွတ္ ခဲ့တယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ လူအစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြလည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီလို Nation-State ေပၚလစီေတြ ခ်မွတ္ျပီး ျပင္သစ္ ဘာသာစကားနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈသရုပ္သကန္ေတြကို အတင္းအက်ပ္ သြပ္သြင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ဒီေန႔ေခတ္ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ဆိုတာ ျပင္သစ္လူမ်ိဳး ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး အမွတ္လကၡဏာ တစ္မ်ိဳး တည္းကိုသာ ကိုယ္စားျပဳေဖၚက်ဴးေနတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကို French Style Nation Building model လို႔ ေခၚပါတယ္။ Nation-State တည္ေဆာက္ရာမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတယ္လို႔ယူဆျပီး လူမ်ိဳးစုငယ္ေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးေတြ၊ ရိုးရာထံုးတမ္းအစဥ္အလာေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ေဖ်ာက္ဖ်က္တာဟာ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ သေဘာေဆာင္တဲ့ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈ မဟုတ္ရင္ေတာင္ ယဥ္ေက်းမႈအရ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈ သေဘာပဲလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ယေန႔ေခတ္(၂၁)ရာစုမွာ French Style Nation Building  ပံုစံမ်ိဳး အတင္းအဓမၼ Unitary Nation-State တည္ေဆာက္ရင္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေခ်မရွိဘူးလို႔ တညီတညႊတ္တည္း ဆိုထားၾကပါတယ္။ ဥပမာ-စပိန္ႏိုင္ငံလို သမိုင္းေၾကာင္းၾကီးျပီး အေတြ႔အႀကံဳ ရင့္က်က္ျပည့္၀ ၿပီးသား ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာေတာင္ ေအာင္ျမင္ဖို႔မလြယ္တာ ေတြ႕ရတာပဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္လည္း French Style Nation Building model လိုမ်ိဳး မဟာဗမာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ သြတ္သြင္းျခင္း (Burmanization)ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း(၆၀)လံုးလံုး ပုန္းလွ်ိဳးကြယ္လွ်ိဳးတခါ၊ ေျဗာင္က်က်တစ္မ်ိဳးနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ပံု (Modus operandi) အျဖစ္ ရွိေနခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပင္သစ္လိုမ်ိဳး Nation-State ျဖစ္လာရမယ့္အစား တကယ့္ ရလဒ္ကေတာ့ မျငိမ္းႏိုင္ေသးတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ အစုိးရက သူတို႔ကို Burmanize လုပ္ေနတယ္လို႔ခံစားရတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြကလည္း ကိုယ့္ identity ကို ကိုယ္ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ ၾကိဳးစားရင္း အျပန္အလွန္အားျဖင့္ တိုင္းျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ အပါအ၀င္ လူမ်ိဳးစုတိုင္းမွာ Nationalism အားေကာင္းေမာင္းသန္ ျဖစ္လာၾကတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီနဲ႔ လူနည္းစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ငဲ့ကြက္စရာ မလိုဘူးဆိုတဲ့ အတြင္းစိတ္ သ႑ာန္ေတြ ကိန္းေအာင္လာေစတယ္။ ဒါကလည္း ဒီမိုကရက္တစ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္လာဖို႔ အတြက္ဆို ၾကီးမားတဲ့ အဟန္႔အတားပါပဲ။

ကုိလိုနီလက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ ၾကိဳးပမ္းစဥ္ အခ်ိန္အခါမွာေတာ့ `အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ´ ဆိုတာ အသံုးတည့္ေကာင္းတည့္ႏိုင္ေပမဲ့ ေရရွည္ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ရာမွာေတာ့ ဒီမိုကရက္တစ္တန္ဖိုးစံေတြကို အေျခခံထားတဲ့ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ၊ တသီးပုဂၢလ လြတ္လပ္မႈ၊ ညီမွ်မႈ နဲ႔ မတူကြဲျပားမႈေတြအေပၚ နားလည္လက္ခံႏိုင္မႈ၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ အလုပ္လုပ္တတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ ထြန္းကားမႈ စတဲ့ ေရခံေျမခံေကာင္းေတြမရွိဘူး ဆိုလွ်င္ေတာ့ `အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ´ ဆိုတာ သင့္ေတာ္ေကာင္းမြန္တဲ့ အိုင္ဒီယုိေလာ္ဂ်ီ တစ္ရပ္ ျဖစ္မလာႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေသခ်ာေရရာမႈမရွိတဲ့ အေနအထားဆီကို ဦးတည္ေနတဲ့ လက္ရွိ အခ်ိန္အခါမ်ိဳးမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကလည္း ႏိုင္ငံေရးအိုင္ဒီယိုေလာ္ဂ်ီ ကင္းမဲ့ေနတဲ့အတြက္ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ေခါင္းေထာင္လာတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ေရသာခိုအေခ်ာင္လိုက္ဖို႔ အခြင့္ေကာင္း ေခ်ာင္းေနသူေတြ အတြက္ ႏိုင္ငံေရး စင္ျမွင့္ေပၚတက္ႏိုင္မယ့္ ေလွကားထစ္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ကိုလိုနီေခတ္တည္းကရွိခဲ့တဲ့ `အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ´ဟာ လက္ရွိ(၂၀၁၅)ခုႏွစ္ေရာက္တဲ့ထိ အမ်ိဳးသားေရး သူငယ္နာ မစင္ေသးတဲ့ အတြက္ သက္တမ္းအရွည္ၾကာဆံုး ျပည္တြင္းစစ္ေတြ၊ လူမ်ိဳးေရးမုန္းတီးမႈေတြ၊ ဘာသာေရး အေျခခံ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ တိုင္းျပည္လည္း လံုးပါးပါးေနျပီး၊ ျပည္သူေတြ လိုလားေတာင့္တေနတဲ့ `ဒီမိုကေရစနစ္´ တည္ေဆာက္ေရး အိပ္မက္ေတြလည္း သေႏၶသားဘ၀မွာတင္ အၾကိမ္ၾကိမ္ သားေလွ်ာကာ တိုင္းျပည္အနာဂတ္ ေ၀၀ါးလ်က္သာ ရွိေနပါေသးတယ္။ ။

ေက်ာ္ေဇယ်ာ၀င္း
(၅- ၉- ၂၀၁၅)

ကိုးကား-
(1) 2015 Asian Barometer Survey – Myanmar Political Aspirations
(2) Alfred Stepan, Juan J. Linz and Yogandra Yadaw: Crafting State-Nation
(3) Andrew Heywood: Political Ideologies – An Introduction
(4) From Nation-Building To The Construction Of Europe: The Lessons And Limitations Of The French Example (Brain Jenkins: University of Portsmouth)
(5) Renan, E., 1882, “What is Nation?” in Nation and Narration, H. Bhabha (ed.) London: Rotledge; reprinted in Nationalism, J Hutchinson and A. Smith (ed.), Oxford: Oxford University Press.