ေမ ၂၅၊ ၂၀၁၄
M-Media
Credit to -ေအာင္သန္းလြင္ (UCSY)
Chemistry (ဓာတုေဗဒ) ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရ စကားလံုးဟာ အာရဗီ စကားလံုး အယ္လ္ကင္မ္ယာ(Al-Kimya) ကေနဆင္းသက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ႀကိမ္ဖန္တလဲလဲ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္းဆိုတဲ့ နည္းပညာရပ္ကို ထည့္သြင္းျပီး ဒီဘာသာရပ္ကို အဆင့္ျမင့္ တိုးတက္ျမင့္မားေအာင္ အာရဗ္ မြတ္စလင္ေတြက ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ။
(၁၈) ရာစု မတိုင္ခင္ အဲ့ဒီလိုနည္းပညာရပ္ေတြဟာ ဥေရာပမွာ က်ယ္ျပန္႕ထြန္းကားျခင္း မရွိေသးပါ။ ပလပ္စတစ္၊ ေရယြန္(ပိုးထည္ျပဳလုပ္ရာတြင္သံုးသည့္ ဓာတုပစၥည္း တစ္မ်ိဳး(သို႕) နာနတ္ေလွ်ာ္)၊ လူလုပ္ရာဘာ၊ ေရနံ တို႕အျပင္ အင္ဆူလင္ ၊ ပင္နယ္စလင္ စတဲ့ ေဆးဝါးေတြဟာလည္း အေစာပိုင္း မြတ္စလင္ေတြဆီက အစျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဂ်ဗာရ္ အိဗ္ေန႕ ဟိုင္ယာန္ သို႕ ဂ်ီဗာ (Geber)
ဂ်ဗာရ္ကို ဓာတုေဗဒရဲ႕ ဖခင္လို႕ လူသိမ်ားႀကပါတယ္။ သူဟာ အယ္လ္ခမီ (Alchemy) ဆိုတဲ့ ဘာသာရပ္ကို စနစ္က်တဲ့ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြနဲ႕ ေပါင္းစပ္ျပီး စစ္မွန္တဲ့ သိပၸံပညာရပ္ျဖစ္လာေအာင္ အေျမာက္အျမားလုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဓာတုေဗဒ ဓာတ္ခြဲခန္းသံုး ကိရိယာပစၥည္းေပါင္းအမ်ိဳး ( ၂ဝ ) ေက်ာ္ကို တီထြင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။
အဲ့ဒီထဲမွာ ေပါင္းေခ်ာင္(Alembic)၊ ဖန္အိုးလက္ရွည္ (Retort) တို႕ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဟိုက္ဒရိုကလိုရစ္၊ ႏိုက္ထရစ္ အက္ဆစ္ စတဲ့ ဓာတုေဗဒ ျဒပ္စပ္ေတြကိုလည္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ သူဟာ ဓာတုေဗဒ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြျဖစ္တဲ့ သန္႕စင္ျခင္း (Purification)၊ အခဲခံျခင္း (Crystallization) ၊ စစ္ထုတ္ျခင္း (Filtration) အပါအဝင္ လုပ္ငန္းစဥ္ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ( ၉ ) မ်ိဳးေက်ာ္ကို ပံုစံခ်ေပးျပီး ပိုမိုျပည့္စံုေအာင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
မုိဟမၼဒ္ အိဗ္ေန႕ ဇကရီယာ အယ္လ္ ရာဇီ
မိုဟမၼဒ္ ရာဇီဟာ ယေန႕ထိတိုင္ အသံုးျပဳေနဆဲျဖစ္တဲ့ ဓာတုေဗဒ ကိရိယာ တန္ဆာပလာေပါင္းမ်ားစြာကို တီထြင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ကိုပိုမိုျပီး လူသိမ်ားရျခင္းကေတာ့ ေပါင္းခံျခင္း (Distallation) ၊ ခြဲထုတ္ျခင္း (Extraction) နဲ႕ဆိုင္တဲ့ ဓာတု လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ပိုေကာင္းမြန္ျပည့္စံုေအာင္လုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါပဲ။
သူ႕ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈအက်ိဳးဆက္အားျဖင့္ ဆာလျဖဴရစ္ အက္ဆစ္ (Sulphuric Acid) ကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိေစခဲ့ပါတယ္။ ေရနံဆီ (Kerosene) နဲ႕ ေရနံ (Petroleum) ေတြကို ပထမဆံုး ေပါင္းခံျခင္းျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒီရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈေတြဟာ တျခား အစၥလာမ့္ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ေတြကို လမ္းခင္းေပးခဲ့သလိုလည္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ဗာရ္ရဲ႕ မ်ားစြာေသာ ဓာတ္သတၳဳ အက္ဆစ္ ေတြရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈကလည္း ဤနည္းႏွင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အယ္လ္ ကင္ဒီ
အီသေနာကို လံုးဝသန္႕စင္တဲ့ ဓာတ္ေပါင္းအျဖစ္ ခြဲထုတ္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပထမဆံုး ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တာဟာ အယ္လ္ ကင္ဒီ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အေမႊးအႀကိဳင္ (ေရေမႊး)၊ ရနံ႕နဲ႕ ပတ္သတ္တဲ့ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေပါင္းမ်ားစြာကို တီထြင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။
သူ႕ကို ယေန႕ အေမႊးအႀကိဳင္ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ဖခင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ႀကပါတယ္။ သူဟာ ရနံ႕နဲ႕ ဆိုင္တဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြ အတြက္ က်ယ္ျပန္႕တဲ့ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြ၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အပင္ေတြနဲ႕ အျခားပစၥည္းေတြ ေပါင္းစပ္တဲ့ စပ္းသပ္မႈေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
(1001 Inventions : Muslim Heritage in Our World)
“ကြ်ႏ္ုပ္တို႕ကမၻာရွိ မြတ္စလင္မ်ားကေပးခဲ့ေသာ အေမြအႏွစ္မ်ား” စာအုပ္မွ အက်ဥ္းထုတ္ႏႈတ္ခ်က္
ကမၻာကို တိုးတက္ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ မြတ္စလင္တို႔၏ ဆန္းသစ္ တီထြင္မႈမ်ား – ၁ (စာသင္ေက်ာင္းမ်ား) ဖတ္ရန္
http://www.m-mediagroup.com/news/27979
(အစၥလာမ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ားကို ေဖာ္ျပရျခင္းအေၾကာင္း)
ယေန႕ကာလမွာ ကမၻာ့လူသားထုတိုးတက္ေရးအတြက္ အစၥလာမ္ကမၻာကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အေရးပါအရာ ေရာက္လွတဲ့ ျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြကို အသိ နည္းေနႀကပါေသးတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ( ၅ဝဝ ) ေက်ာ္မွ် အစၥလာမ္က သိပၸံပညာရပ္ေတြမွာ ကမၻာကို ဦးေဆာင္ခဲ့ရံုမွ်မက စည္းစနစ္က်တဲ့ အသိပညာရွာေဖြမႈေတြမွာ တက္တက္ႀကြႀကြ ရွိေနခဲ့ႀကတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
( ၈ ) ရာစုအလယ္က စလို႕ သိပၸံနဲဲ႕ ပညာေရးဟာ ဘဂၢဒက္ျမိဳ႕ေတာ္ကိုအေျချပဳတဲ့ တန္ခုိးႀကီး အစၥလာမ့့္ အင္ပါယာေအာက္မွာ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈအျဖစ္နဲ႕ အႀကီးအက်ယ္ထြန္းကားေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုးတက္မႈအေနအထားဟာ ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း (၅ဝဝ) ႀကာျပီးတဲ့အခါ မြတ္စလင္ေတြ ႏိုင္ငံေရးအရ က်ဆင္းလာတဲ့ အခ်ိန္ကိုေက်ာ္လြန္ျပီးတဲ့တိုင္ေအာင္ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။
အစၥလာမ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ား အျဖစ္နဲ႕ ေဖာ္ျပသြားမယ့္ ေဆာင္းပါးေတြဟာ အစၥလာမ့္ ေရႊေခတ္လို႕ေခၚတဲ့ ကာလေတြမွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ အသိပညာရွာေဖြရာမွာနဲ႕ အေရးပါအရာေရာက္လွတဲ့ လူ႕သမိုင္းတိုးတက္ေရးေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္စြာျဖည့္စြက္ခဲ့ၾကသလဲ ဆုိတာကို ေဖာ္ျပသြားဖို႕ရည္ရြယ္ပါတယ္။
ေအာင္သန္းလြင္ (UCSY)
