Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ေဆာင္းပါမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား။ ဝထၳဳမ်ား၊ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား စသျဖင့္

ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အလားအလာ

ဇန္နဝါရီ ၂၆ ၊ ၂၀၁၅
M-Media

– ဇန္န၀ါရီလ ပထမႏွစ္ပတ္အတြင္းမွာပင္ ရန္ကုန္ရွိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ား ညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာန DICA ႐ံုးခန္းသုိ႔ ႏုိင္ငံရပ္ျခား ကုမၸဏီေလးခုမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား လာေရာက္ၾကသည္ဟု DICA ၏ ၀ဘ္ဆုိက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အဆိုပါကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွာ Toyota Tsusho ေကာ္ပုိေရးရွင္း၊ နည္းပညာ ကုမၸဏီ ZTE ေကာ္ပိုေရးရွင္း၊ ေရနံကုမၸဏီ Shell Eastern Petroleum (Pte) Ltd ႏွင့္ Siam Commercial Bank (SCB) တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။ ၎တုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ DICA မွ အေထြေထြ ဒါ႐ုိက္တာ ဦးေအာင္ႏုိင္ဦးႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

SCB ၏ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကုိ ဦးေဆာင္သူကေတာ့ အမႈေဆာင္ေကာ္မတီဥကၠဌ၏ အႀကံေပးျဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ႐ံုးရွိ ႏုိင္ငံတကာ ဘဏ္လုပ္ငန္း႐ံုးခ်ဳပ္မွ ကမာလ္ခန္႔ အဂၢါ၀ါလ္ျဖစ္သည္။

စင္ကာပူအေျခစုိက္ ေရနံကုမၸဏီ Shell Eastern Petroleum (Pte) Ltd မွ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ မန္ေနဂ်ာ စတိဗ္ဂ်ဳန္းစ္ကုိလည္း ဇန္န၀ါရီ ၈ ရက္ေန႔က DICA႐ံုးခန္းတြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။

ထုိေန႔မတုိင္ခင္ တစ္ရက္က ဦးေအာင္ႏုိင္ဦးမွာ ZTE ကုမၸဏီ၏ ဘ႑ာေရးအရာရွိ ၀မ္ေ၀ေခ်ာင္ကို ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး ထုိေန႔မွာပင္ Toyota Tsusho ကုမၸဏီကုိယ္စားလွယ္ ဆင္နီခ်ီ ဟြန္ဒုိကုိလည္း ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။

SCB ႏွင့္ ZTE တုိ႔၏ ႐ံုးခန္းမ်ားက ရန္ကုန္တြင္ရွိေနၿပီး တုိယုိတာလုပ္ငန္းအုပ္စု၏ တစ္ခုတည္းေသာ ကုန္သြယ္ေရးကုမၸဏီျဖစ္ေသာ Toyota Tsusho က ဆက္သြယ္ေရး ႐ံုးမွတစ္ဆင့္ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ေနသည္။ Shell ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႐ံုးခန္းမရွိေသး။ သုိ႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လုပ္ငန္း လုပ္ပုိင္ခြင့္ရရွိခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံျခား သဘာ၀ သယံဇာတ ရွာေဖြေရးလုပ္ငန္းမ်ားထဲတြင္ တစ္ခု အပါအ၀င္ ျဖစ္ေလသည္။ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံက တံခါးဖြင့္လုိက္ကတည္းက ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွ ကုမၸဏီမ်ားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္ လုပ္ကုိင္ရန္ အတြက္ စိတ္၀င္စားမႈမ်ား ျပလာသည္။ ရလဒ္အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံျခားမွ တုိက္႐ုိက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ တိုးလာခဲ့ေလသည္။

ကန္ေဒၚလာ ၆.၆ ဘီလီယံ စီမံကိန္း မီးစိမ္းျပၿပီ

၂၀၁၄ ဧၿပီလက စတင္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ႑ာေရးႏွစ္ ပထမ ကိုးလအတြင္းမွာပင္ ကန္ေဒၚလာ ၆.၆ ဘီလီယံ တန္ဖုိးရွိ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ စီမံကိန္းသစ္မ်ားကုိ ျမန္မာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ MIC က လက္ခံအတည္ျပဳခဲ့သည္။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ႑ာေရးႏွစ္ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏ ကန္ေဒၚလာ ၄.၁ ဘီလီယံသာရွိခဲ့ၿပီး ယခုႏွစ္ ပထမကိုးလအတြင္းမွာပင္ ထုိပမာဏထက္ ၁.၄ ဘီလီယံ ေက်ာ္တက္ခဲ့ေလၿပီ။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အဆံုးသတ္သည့္အခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၃၇ ႏုိင္ငံမွ ကုမၸဏီေပါင္း ၈၅၉ ခုက လုပ္ငန္းလုပ္ပုိင္ခြင့္ရရွိခဲ့ၿပီး စုစုေပါင္း တန္ဖုိးမွာ ကန္ေဒၚလာ ၅၂.၈ ဘီလီယံ ရွိခဲ့သည္။ လုပ္ပုိင္ခြင့္ရခဲ့ေသာ ကုမၸဏီ စုစုေပါင္း၏ ၂၇.၄၃ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွျဖစ္ၿပီး နံပါတ္ ၁ ခ်ိတ္ခဲ့သည္။ ထုိင္းႏုိင္ငံက ၁၉.၄၁ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖင့္ ဒုတိယေနရာတြင္ရွိေနၿပီး၊ စင္ကာပူက ၁၅.၇၈ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖင့္ တတိယ၊ ေဟာင္ေကာင္က ၁၃.၁၆ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖင့္ စတုတၳ၊ ယူေကက ၇.၀၃ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖင့္ ပဥၥမေနရာတြင္ ရွိခဲ့ေလသည္။

ထုိအထဲမွ ႏုိင္ငံေပါင္း ၃၁ ႏုိင္ငံ၏ ကုမၸဏီေပါင္း ၅၉၈ ခုက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ကန္ေဒၚလာ ၄၂.၇၈ ဘီလီယံတန္ဖုိး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထုိကုမၸဏီမ်ားထဲတြင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ ၆၇ ခုပါ၀င္ၿပီး အျမင့္ဆံုးျဖစ္ခဲ့ကာ ၎တုိ႔၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတန္ဖုိးမွာ ကန္ေဒၚလာ ၁၄၄ ဘီလီယံအထိ ရွိေနသည္။ ကုမၸဏီအားလံုး၏ စုစုေပါင္း ရင္းႏီွးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၏ ၃၃.၇ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေနာက္တြင္ စင္ကာပူ (၁၈.၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ေဟာင္ေကာင္ (၁၆.၀၄ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ကုိရီးယားႏွင့္ ထုိင္း (၇.၃၆ ရာခုိင္ႏႈန္းစီ) အသီးသီးရွိေနၾကသည္။ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ရခဲ့ေသာ ထုိင္းကုမၸဏီ ၈၁ ခုတြင္ ၄၅ ခုက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ၾကၿပီး စုစုေပါင္း တန္ဖုိး ကန္ေဒၚလာ ၃.၂ ဘီလီယံ ရွိေနသည္။

အထူးသျဖင့္ ဂ်ပန္မွ ကုမၸဏီ ၄၆ ခုက ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈ လုပ္ခဲ့ၾကၿပီး ကန္ေဒၚလာ ၂၈၅ သန္း တန္ဖုိးရွိ၏။ ထုိမွ်မကေသး- သီလ၀ါအထူးစီးပြားေရးဇုန္ႏွင့္ ထား၀ယ္အထူးစီးပြားေရးဇုန္မ်ား တည္ေဆာက္ၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္မွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ထပ္မံ၍ ၀င္လာဖြယ္ရွိေနသည္။ သီလ၀ါ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ကုိလည္း ဂ်ပန္ကုမၸဏီမ်ားက ဦးေဆာင္ကာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ရွိၿပီးသား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားတြင္ ဥေရာပႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားႏွင့္ ႐ုရွား၊ ပနားမား၊ ေမာ္ေရးရွက္စ္ႏွင့္ ဆာမုိအာ ႏုိင္ငံမ်ားလည္း ပါ၀င္ေလသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ အတြင္းက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ထုိင္းရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္ ရွင္းလင္းေျပာၾကားမႈတစ္ခုတြင္ Standard Chartered Bank (Myanmar) မွ အႀကီးအကဲ တီနာ ဆင္းဆာခ်ာက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ပုိမုိျပဳလုပ္ရန္ ျမန္မာအစုိးရ၏ ကတိက၀တ္၊ သဘာ၀ သယံဇာတမ်ားႏွင့္ လုပ္သားအလွ်ံပယ္ရွိေနျခင္း စသည့္အခ်က္မ်ားက ႏုိင္ငံျခားသား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားကုိ အဓိကဆြဲေဆာင္ႏုိင္သည့္ အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ စီးပြားေရးတြင္ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားႏုိင္မည္ဟုလည္း သူမက ထည့္ေျပာခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ အတြင္း ေငြေၾကး ခ၀ါခ်မႈကုိ ေက်ာ္လႊားႏုိင္ခဲ့သည့္ ဥပမာတစ္ခုကုိ သူမက ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ေသးငယ္ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအနိမ့္ဆံုး ႏုိင္ငံမ်ားမွ တစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ေနေသာ္လည္း ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ ဘဏ္လုပ္ငန္း ၂၃ ခုက ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း မုိဘုိင္း ဘဏ္လုပ္ငန္း ၀န္ေဆာင္မႈေပးရန္ စီစဥ္ေနသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ရန္ကုန္အတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္အတြက္မွာ အလြန္ေစာေနေသးၿပီး ရန္ကုန္ရွိ လမ္းမ်ားပိတ္ဆုိ႔မႈ၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦးမ်ား အားနည္းမႈႏွင့္ အင္တာနက္ျမန္ႏႈန္း ေႏွးေကြးမႈတုိ႔က အဓိက စိန္ေခၚမႈမ်ားျဖစ္ေနသည္ဟု သူမက ေထာက္ျပခဲ့သည္။

`ႏုိင္ငံအေၾကာင္းနားလည္ဖုိ႔ ေအာက္ေျခကုိ တတ္ႏိုင္သေလာက္ဆင္းၾကည့္ၾကပါ။ မ်က္စိေတြနားေတြ ဖြင့္ထားဖုိ႔လုိၿပီး ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ထားဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းတစ္ေလွ်ာက္လုံမွာ စိတ္ရွည္ သည္းခံဖုိ႔လုိၿပီး ေရွ႕ေနေကာင္း တစ္ေယာက္လည္းလုိအပ္ၿပီး ေရရွည္ စြဲစြဲၿမဲၿမဲလုပ္ဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သားေတြ နည္းပါးတာေၾကာင့္ စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ေရး အစီအစဥ္ေတြရွိတဲ့ ဘယ္လုိလုပ္ငန္းမဆုိ ေရရွည္မွာ အက်ိဳးေက်းဇူးရႏုိင္ပါတယ္´ ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား အတြက္ လုိအပ္ေသာအခ်က္အခ်ိဳ႕ကုိ သူမက မီးေမာင္းထုိးျပခဲ့သည္။

ref: The Nation
ေလးေမာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။

January 26, 2015
အရိွန္တက္ တရုတ္-အေမရိကန္ အားၿပိဳင္မႈၾကားက ေျမစာပင္ ျမန္မာ

ဇန္နဝါရီ ၂၅ ၊ ၂၀၁၅
M-Media

ရပ္တည္ခ်က္အတိုင္း မယိုင္မလဲေရွ႕ဆက္ရန္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ၀ါရွင္တန္မွ တြန္းအားေပးလိုက္ၿပီးသည့္ေနာက္ တရုတ္ျပည္မွ လိပ္ခဲတည္းလည္း ခံစားေနရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေဘဂ်င္း၏ စြမ္းအင္လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ပိုးလမ္းမႀကီး စီမံကိန္းမ်ားဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာေဒသျဖစ္ေန၍ပင္။

ျပည္ပေန တရုတ္လူမ်ဳိးတို႔၏ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ျဖစ္ေသာ Duowei မွ တင္ျပသည္မွာ – ၀ါရွင္တန္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ လက္တင္ အေမရိကႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ လက္ပြန္းတတီးဆက္ဆံမႈ၌ တရုတ္၏ အာရံုစိုက္ေနမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား အေမရိကန္၏ တြန္းအားေပး ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ ၾသဇာသက္ေရာက္ေစရန္ျဖစ္သည္။

တရုတ္ျပည္၏ မဟာဗ်ဴဟာျပည္နယ္ တစ္ခုျဖစ္ေသာ ယူနန္သည္ ျမန္မာျပည္တြင္း အေမရိကန္၏ ထိုးေဖာက္မႈမ်ားအတြက္ အၾကြင္းမဲ့ ပစ္မွတ္ဟု သုေတသီမ်ားက ဆိုၾကသည္။ ယူနန္ျပည္နယ္သည္ ျမန္မာ၊ လာအို၊ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံနယ္နမိတ္မ်ားႏွင့္ ထိစပ္လ်က္ရိွၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွထြက္လမ္းအျဖစ္ တည္ရိွကာ သမၼတ စီဂ်င္းပင္၏ ၂၁ ရာစု ပင္လယ္ေဖာက္ ပိုးလမ္းမႀကီး 21st century Maritime Silk Road (MSR) စီမံကိန္း စတင္ရာ အပါအ၀င္နယ္ေျမတစ္ခု ျဖစ္၏။

ေအာက္တိုဘာလတြင္က်င္းပမည့္ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲ အႀကိတ္အနယ္ အခ်ိန္တြင္ ၾသဇာၿပိဳင္ဆိုင္မႈမွာ အထြဋ္ အထိပ္သို႔ ေရာက္ လာႏိုင္ၿပီး၊ ၎၏ရလဒ္မ်ားက ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးေရခ်ိန္အား သတ္မွတ္ေပးဖြယ္ရိွေနသည္။

Duowei ၏အဆိုအရ ဇႏၷ၀ါရီလ ၁၁ ရက္မွ ၁၅ ရက္အတြင္း အေမရိကႏွင့္ ျမန္မာအၾကား လူ႔အခြင့္အေရး စကား၀ိုင္းမ်ား ရိွခဲ့သည္။ စကား၀ိုင္းအတြင္း အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ဦးေဆာင္သူ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ လုပ္သားေရးရာ ဒု၀န္ႀကီး Tom Malinowski အျပင္ အေမရိကန္ ပစိဖိတ္စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ ထိပ္တန္း အရာရိွႀကီးႏွစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး အင္ေထာ္နီ ခရခ်္ဖီးလ္ဒ္၊ အေရွ႕အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ ကာကြယ္ေရးေရး ဝန္ၾကီး David F Helvey လည္း ပါ၀င္ခဲ့၏။ ျပည္တြင္းစစ္၌ ၾကားညွပ္ေနေသာေဒသျဖစ္သည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရိွ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕သို႔လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခရခ်္ဖီးလ္ဒ္ မွ အလည္အပတ္ သြားေရာက္ခဲ့ေသးသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္၏တိုက္ပြဲမ်ားအၾကား ပိတ္မိေနသည့္ တရုတ္ႏိုင္ငံသားအခ်ဳိ႕အတြက္ လတ္တေလာတြင္ တရုတ္သံ အမတ္ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕တစ္ခုသည္ ျမစ္ႀကီးနားသို႔ ေရာက္လ်က္ရိွသည္။

ျမန္မာအစိုးရတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ KIA အၾကား အသည္းအမည္း တိုက္ပြဲ တစ္ရပ္ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေျခအေနဆိုးမွန္သမွ်ကို တရုတ္ျပည္အား စိုးရိမ္လာေစသည္၊ အေၾကာင္းမွာ ယင္း စစ္မက္ဇံုႏွင့္ မေ၀းကြာလွသည့္ ယူနန္ျပည္နယ္သို႔ ဒုကၡသည္မ်ား လွိမ့္၀င္လာႏိုင္ေစျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားကဆိုသည္။

တရုတ္နယ္စပ္အနီး ကခ်င္အေျခစိုက္တစ္ခုျဖစ္ေသာ ဖားကန္႔အား ျမန္မာစစ္တပ္မွ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈက ယူနန္နယ္အတြင္း ဒုကၡသည္မ်ား ထိန္းမရေအာင္ ၀င္ေရာက္ေစမည့္ေျခလွမ္းအစ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယူနန္နယ္စပ္ ကိုးကန္႔အထူးေဒသအတြင္း အစိုးရတပ္ဖြဲ႕မ်ား ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အေျခအေနအတိုင္းျဖစ္ေၾကာင္း Sina Military Network ၀က္ဘ္ဆိုဒ္မွလည္း သတင္းမ်ား ထုတ္လႊင့္ေနသည္။

ကခ်င္လူမ်ဳိးမွ မ်ဳိးႏြယ္တစ္စုျဖစ္ေသာ ဂ်ိန္းေဖာတို႔သည္ ယူနန္ျပည္နယ္၌ မွီတင္းေနထိုင္လ်က္ရိွသည့္ တုိင္းရင္းအုပ္စုတစ္စုႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္သျဖင့္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူမ်ားအား စာနာနားလည္ေပးမည္မွာလည္း သဘာ၀ပင္။ သို႔ျဖစ္ရာ ဒုကၡသည္တစ္ဦးဦးမွ လူမႈေရးတင္းမာမႈမ်ား မီးေမႊးေပးႏိုင္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းေဒသ မတည္ၿငိမ္မႈက စီးပြားေရးက႑ကိုလည္း အရႈပ္အေထြး ျဖစ္ေစႏိုင္ျပန္၏။ အေၾကာင္းေသာ္ ကခ်င္ေတာင္တန္းမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံထြက္ရိွေနေသာ ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ရတနာမ်ား၊ ကၽြန္းသစ္မ်ားအတြက္ တရုတ္ျပည္မွာ အဓိကေစ်းကြက္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း။

ျမန္မာျပည္ရိွ စားက်က္တစ္ခုအားဆံုးရႈံးျခင္းက စီးပြားေရးခါးစည္း ပိုးလမ္းမႏွင့္ MSR ၏ အခ်က္အျခာတစ္ရပ္ကို ဖယ္ရွားပစ္ႏိုင္သည္။ ပိုးလမ္းမႏွင့္ MSR ႏွစ္မ်ဳိးလံုးသည္ အာရွႏွင့္ဥေရာပ စီးပြားေရးမ်ားေပါင္းစုေရးအတြက္ တရုတ္ျပည္ၾကားခံထားရန္ မရိွမျဖစ္ အေရးပါလြန္းလွသည္။ ဘဂၤလားပင္လယ္၀ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေက်ာက္ျဖဴဆိပ္ကမ္းႏွင့္ ယူနန္ျပည္နယ္အၾကား ရထားလမ္းေဖာက္လုပ္ရန္ တရုတ္ျပည္မွ သေဘာတူလက္မွတ္ ေရးထိုးထားသည္။ သို႔ေသာ္ စီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေပၚပါက အေမရိကမွ လႊမ္းမိုးထားေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေရေၾကာင္း ကုန္သြယ္ လမ္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ မလကၠာေရလက္ၾကားကို တရုတ္ျပည္အေနျဖင့္ ေရွာင္ ကြင္းသြားႏိုင္ေပမည္။ ထိုထိုေသာ အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ အႀကီးအက်ယ္ ေသာကေရာက္ေနျခင္းျဖစ္၏။ ေရြးေကာက္ပြဲ ၏ေနာက္ ၀ါရွင္တန္ေထာက္ခံသည့္ အစိုးရတစ္ရပ္လတက္လာလွ်င္ကား ဤအတားအဆီးမ်ား ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ ႀကီးမားလာေပလိမ့္မည္။

ေက်ာက္ျဖဴသည္လည္း ယူနန္နယ္သို႔ ေရွ႕ရႈေသာ ေရနံႏွင့္သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္း၏ အစျပဳေနရာျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မိမိတို ႔အေပၚ သေဘာထား ညႊတ္ေျပာင္းျခင္း မရိွသည့္ အစိုးရတစ္ရပ္ တာ၀န္ယူလာခဲ့လွ်င္ ေဒသတြင္း စီမံကိန္းဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပမႈမ်ား ဆင့္ကဲျမင့္မားလာႏိုင္ျခင္းကို ေဘဂ်င္းမွ အလစ္မေပး ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ဆိုၾက၏။

xxxxxxxxxxx
မူရင္း – Myanmar becomes battleground for growing China-US rivalry(The Hindu)
ဘာသာျပန္ – ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

January 25, 2015
သုသာန္ကုိ အိမ္လုပ္၍ နိစၥဓူ၀ ခက္ခဲစြာ ေလွ်ာက္လွမ္းေနရသည့္ ဂါဇာမွ ဘ၀မ်ား

ဇန္နဝါရီ ၂၄ ၊ ၂၀၁၅
M-Media

– ေဟရွမ္ အလ္-မုိဂ္ရာဘီတစ္ေယာက္ အိမ္၏ ဧည့္ခန္းအလယ္တြင္ ရပ္ေနၿပီး အျပင္ရွိ အုတ္ဂူႀကီး ႏွစ္ခုကုိ စူးစုိက္ၾကည့္ေနသည္။ သူ၏ ေဘ့စ္ေဘာဦးထုပ္ကုိ ခၽြတ္လုိက္ၿပီး အျခားလက္တစ္ဖက္ျဖင့္ ေခါင္းကုိ ပြတ္ကာ ဦးထုပ္ကုိ ျပန္ေဆာင္းလုိက္သည္။

`ကၽြန္ေတာ့္မွာ ဒီေနရာကလြဲကုိ အျခားသိတဲ့ေနရာ မရွိပါဘူး´

တာယာမ်ား၊ ထင္းေခ်ာင္းမ်ား၊ ပလတ္စတစ္ပံုးမ်ား၊ ဖိနပ္အေဟာင္းမ်ားႏွင့္ သံေခ်ာင္းအပုိင္းအစမ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနေသာ တဲပုတ္အတြင္းမွ မုိဂ္ရာဘီက ေျပာေနသည္။

ထုိအေျခအေနက ဂါဇာစီးတီးရွိ အလ္-ရွိခ္ရွာဘန္ သုသာန္မွ မုိဂ္ရာဘီ၏ ဘ၀ပင္ျဖစ္သည္။

အသက္ ၄၃ ႏွစ္အရြယ္ ရွိၿပီျဖစ္သည့္ မုိဂ္ရာဘီတစ္ေယာက္ အုတ္ဂူမ်ားအၾကား ေဆာက္လုပ္ထားေသာ လက္ျဖစ္အိမ္ကေလးတြင္ ေနထုိင္ရသည့္ဘ၀မွာ မည္ကဲ့သုိ႔အဆံုးသတ္မည္ကုိ မေျပာတတ္။ သူသိသည္က ပါလက္စတုိင္းမ်ား မိမိတုိ႔၏ အမိေျမမွ အစၥေရး၏ ေမာင္းထုတ္ျခင္းကုိ ခံခဲ့ရသည့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွစ၍ သူႏွင့္ သူ႕မိသားစုတစ္ခုလံုး သုသာန္အတြင္းရွိ ဤေနအိမ္တြင္သာ ဘ၀ခရီးလမ္းကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္ ဆုိသည္ပင္။

`ကေလးေတြအတြက္ကေတာ့ ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္ဖြယ္ရာပါပဲ´ ဟု သူကဆုိၿပီး မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ ဘ၀အေျခအေနေၾကာင့္ ကေလးမ်ားမွာ ေက်ာင္းတြင္လည္း မ်က္ႏွာငယ္ရသည္ဟု သူက ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ မိသားစုအားေထာက္ပံ့ရန္အတြက္ ခက္ခဲသည္ဟုလည္း မုိဂ္ရာဘီက ထပ္ေျပာသည္။ ျမင္းျဖင့္ဆြဲသည့္ လွည္းကေလးျဖင့္ အိမ္နီးနားခ်င္းမ်ားအား လုိက္လံ ပုိ႔ေဆာင္ေပးသည့္ အလုပ္မွ တစ္ေန႔လွ်င္ ၀င္ေငြအနည္းငယ္သာရသည္။

`အခ်ိန္အမ်ားစုကေတာ့ ကေလးေတြ ဗုိက္ဆာဆာနဲ႔ အိပ္ခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြပါပဲ။ ပုိးမႊားေတြ၊ ႂကြက္ေတြၾကားထဲမွာေပါ့ဗ်ာ´

အလ္-ရွိခ္ ရွာဘန္ သုသာန္အတြင္း ဂါဇာျပည္သူမ်ားစြာမွာ အိမ္မ်ားေဆာက္၍ ေနၾကရသည္။ မည္သူမွ် မေနခ်င္ၾက။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎တုိ႔အေနျဖင့္ အျခား သြားစရာေနရာလည္း မရွိၾကေပ။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အစၥေရး၏ တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း ဗံုးမ်ားထိမွန္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေနရာအခ်ိဳ႕က သုသာန္ဆုိသည္ထက္ အမႈိက္ပံုႏွင့္ ပုိတူေနသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာက သုသာန္၊ တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာက သံတုိသံစ၊ သစ္တုိသစ္စမ်ား ပံုထားသည့္ေနရာ ျဖစ္ေနသည္။ အခ်ိဳ႕ေနရာကေတာ့ ၿမိဳ႕ျပင္မွ တဲစုရပ္ကြက္ႏွင့္တူ၏။ တစ္ေနရာတြင္ ညစ္ပတ္ေပေရေနေသာ ေၾကာင္တစ္ေကာင္က ငွက္ေသတစ္ေကာင္ကုိ ၿမိန္ေရယွက္ေရ စားေသာက္ေနသည္။ ေတာထေနေသာ ေျမပံုမ်ားေပၚတြင္ ပတ္၀န္းက်င္မွ စြန္႔ပစ္ထားေသာ အမႈိက္မ်ား၊ စားႂကြင္းစားက်န္မ်ား၊ ထင္းတုိထင္းစမ်ား၊ ၀ုိင္ယာႀကိဳးမ်ားႏွင့္ အ၀တ္စုတ္မ်ားျဖင့္ စုပံုေနသည္။ ကေလးမ်ားကေတာ့ အုတ္ဂူအႀကီးစားတစ္ခု၏ ေျပာင္ေခ်ာေနသာ ေက်ာက္ျပားေပၚ၌ ေဂၚလီလံုးမ်ားျဖင့္ ကစားေနၾက၏။

`သိပ္ကုိ စိတ္ပ်က္စရာပါပဲ။ ကေလးေတြအတြက္ ပုိဆုိးတာေပါ့ဗ်ာ။ သူတုိ႔မွာ ကစားဖုိ႔ တစ္ျခားေနရာ မရွိဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေျမပံုေတြၾကားထဲမွာပဲ သူတုိ႔ ကစားရပါတယ္´

အျခားေသာ ဂါဇာျပည္သူမ်ားက ထုိသုသာန္သုိ႔ လာေရာက္သည့္အခါ အုတ္ဂူမ်ားအၾကား ခုန္ေပါက္ေျပးလႊား ေဆာ့ကစားေနေသာ ကေလးမ်ားကိုေတြ႕ၿပီးစိတ္ဆုိးေဒါသထြက္ၾကသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ကေလးမ်ားအား ေအာ္ဟစ္ေငါက္ငမ္းမႈမ်ား၊ ႐ုိက္ႏွက္မႈမ်ားလည္း ရွိသည္ဟု သုသာန္အတြင္း ေနထုိင္ၾကသူမ်ားက ဆုိသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ေသေသသပ္သပ္မရွိသည့္ ဤသုသာန္၏ ေနရာတုိင္း၌ ဘ၀၏ လကၡဏာမ်ား ရွိေနေလ၏။ သစ္သားတုိင္ ၂ ေခ်ာင္းၾကားတြင္ ေနလွမ္းထားသည့္ အ၀တ္အထည္မ်ားက ေလေျပေလညႇင္းႏွင့္အတူ ေျခာက္ေသြ႕သြား၏။ သားငယ္ေလး တစ္ေယာက္ ႏုိ႔ဘူးခြံကုိ ဘီးတပ္ထားေသာ လွည္းကေလးအား ဟုိဟုိဒီဒီတြန္း၍ ကစားေနသည္။ သမီးငယ္ေလး တစ္ဦးကလည္း ပလတ္စတစ္ ကြင္းႏွစ္ခုကုိ တိပ္ျဖင့္ကပ္ကာ လုပ္ထားေသာ ခါးလွည့္ကြင္းျဖင့္ ေဆာ့ေန၏။ ဤေဒသတြင္ ေနအိမ္အပါအ၀င္ အရာအားလံုးမွာ အဖာအေထးမ်ားႏွင့္ပင္ျဖစ္ေလသည္။

မုိဂ္ရာဘီ၏ အိမ္အျပင္ဖက္မွာေတာ့ တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္မႈအျပင္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အစၥေရး၏ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း ေသဆံုးသြားခဲ့သူ ၂ ဦးကုိ ျမႇဳပ္ထားသည့္ အုတ္ဂူသစ္ႏွစ္ခုကို ေတြ႕ေနရသည္။ ထုိအထဲမွ တစ္ဦးမွာ အလ္-ရွိခ္ ရွာဘန္ သုသာန္တြင္ ေနထိုင္သူျဖစ္သည္။ သုသာန္အတြင္းေနထုိင္သူမ်ားမွာ ေသဆံုးသူမ်ား၏ ၀ိညာဥ္မ်ားႏွင့္ ထိစပ္ဆက္ႏြယ္မႈအတြက္ အထူးသတိထားၾကသည္ဟု ဟာရီမ္းကဆုိသည္။

`ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အုတ္ဂူအေပၚမွာ အိပ္ၾကတာပါ။ လူေသေတြရဲ႕ အေပၚမွာေပါ့ဗ်ာ။ ညဘက္က်ရင္ ဟုိဟုိဒီဒီေတြ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျမင္ရတယ္။ ကေလးေတြကလည္း အိပ္ေနရာကေန အလန္႔တၾကားႏုိးလာၿပီး `ကယ္ပါ၊ ကယ္ပါ´ လုိ႔ ေအာ္ၾကပါတယ္´

၈ တန္းတက္ေနေသာ မုိဟာမက္ ဆန္ဘူလ္က ထုိကဲ့သုိ႔ေသာေနရာတြင္ မေနခ်င္ေတာ့ဟု ၀န္ခံခဲ့ေသာ္လည္း အုတ္ဂူမ်ားကုိ မေၾကာက္ဟု သတိၱခဲေလးက ဆုိ၏။

`အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ကလြဲလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ဘာကုိမွ မေၾကာက္ပါဘူး။ ညဘက္ေတြေတာင္မွာ ကၽြန္ေတာ္ထြက္လာၿပီး အုတ္ဂူေတြေပၚမွာ ကစားပါတယ္။ အျခားကေလးေတြကေတာ့ ေၾကာက္တာေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ မေၾကာက္ပါဘူး´

အဆုိပါ သုသာန္က ျပည္သူပုိင္ေနရာျဖစ္ေသာ္လည္း အစုိးရက ၎တုိ႔အား ေနခြင့္ျပဳထားသည္ဟု သူတုိ႔ကဆုိသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ၎တုိ႔အား ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး အတြက္ ေငြသံုးစြဲဖုိ႔ မလုိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း သုသာန္အတြင္း အိမ္ရာသစ္မ်ား တုိးခ်ဲ႕ ေဆာက္လုပ္မႈကုိေတာ့ တားျမစ္ထားသည္။

ပါလက္စတုိင္း သာသနာေရးရာ၀န္ႀကီးဌာနမွ ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ မြန္ဇာ မူဂါရီက အစုိးရေနျဖင့္ ထုိသူမ်ားအတြက္ ေနစရာအိမ္ရာမ်ား ရွာေဖြေပးမည္ဟု ၀န္ခံခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ျဖစ္မည္၊ မည္သည့္ေနရာျဖစ္မည္ဆုိသည္ကုိေတာ့ ၎ကုိယ္တုိင္လည္း မေျပာတတ္။

`သုသာန္မွာေနတဲ့လူေတြကုိ ေထာက္ပံ့တာေတြရပ္ဖုိ႔၊ ကန္႔သတ္မႈေတြလုပ္ဖုိ႔၊ ဒဏ္ေၾကးေတြ ေကာက္ခံဖုိ႔ ျမဴနီစီပယ္ဌာနကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာထားပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ သုသာန္နယ္နမိတ္ကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ လုပ္တာပါ´ ဟု မူဂါရီက ေျပာခဲ့သည္။

ထုိသုသာန္တြင္ေနထုိင္သူ ကမီလီယာ ကူေဟးလ္တစ္ေယာက္ အပ်က္အစီးမ်ားႏွင့္ ျပန္႔က်ဲေနသည့္ ခ်ိဳင့္တစ္ခုကုိ စုိက္ၾကည့္ေနသည္။ ထုိေနရာက ၂၀၁၄ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အစၥေရးတုိ႔ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္ျခင္းမျပဳမီ သူမ၏ေနအိမ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဤသုသာန္တြင္ ေနထုိင္ၾက သူမ်ားမွာ ယခုလက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ပို၍ ထိခိုက္ခံစားေနရၿပီး ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းမွ ၾကား၀င္ေျဖရွင္းေပးမႈမ်ား လုိအပ္ေနသည္ဟု ကူးေဟးလ္က ဖြင့္ဟခဲ့သည္။

`ဒီေနရာကုိ စြန္႔ခြာၿပီး ကေလးရဲ႕ ဘ၀ေလးေတြ ေကာင္းသြားဖို႔သာ ကၽြန္မအလုိရွိပါတယ္။
ဒီမွာက အစားအေသာက္လည္း မရွိဘူး။ ခ်က္စရာလည္း ဘာမွမရွိဘူး။ ကေလးေတြ မွဲ႔တစ္ေပါက္ မစြန္းဖုိ႔ ေန႔ေရာညပါ ကၽြန္မက ေစာင့္ေရွာက္ေနရပါတယ္။ ဒီေနရာဟာ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ေနရာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ကၽြန္မတုိ႔ ဘယ္သြားရမလဲရွင္´

ကူေဟးလ္က သူမ၏ ဒုကၡသုကၡမ်ားကုိ ဖြင့္ဟျခင္းျဖစ္သည္။

ေဒသခံအစုိးရကလည္း ၎တုိ႔အား ကူညီျခင္းမရွိဟု ဟာရီမ္းကဆုိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ားမွာ ျပင္ပအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ လာၾကသည္။ လံုေလာက္သည့္ ေငြေၾကး မရွိျခင္းေၾကာင့္ သုသာန္အတြင္း ေနထုိင္သူမ်ားက ၎တုိ႔ကုိယ္တုိင္လည္း ေရႊ႕ေျပာင္း မေနထုိင္ႏုိင္ၾက။ ယခင္ ႏုိင္ငံတကာမွ အကူအညီေတာင္းထားမႈမွာလည္း သတင္းသဲ့သဲ့ပင္ မၾကားရ။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အစၥေရး၏ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္မႈ ၿပီးကတည္းက ၎တုိ႔၏အေျခအေနမ်ားမွာ ပုိ၍ ဆုိးရြားလာခဲ့သည္ဟု ဟာရီမ္းက ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

သူငယ္ခ်င္းေရာင္းရင္းတစ္ဦး၏ အုတ္ဂူကုိ ဟာရီးမ္က ၾကည့္ေနသည္။ ထုိသူမွာ ဤေနရာတြင္ေမြး၊ ဤေနရာတြင္ႀကီး၍၊ ဤေနရာတြင္ပင္ ေသဆံုးခဲ့ရသူျဖစ္သည္။

`အကူအညီလုိခ်င္ပါတယ္။ တစ္ျခားေနရာမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေနခ်င္ပါတယ္။ ဒီသုသာန္ထက္ ပုိေကာင္းတဲ့ ဘယ္ေနရာမဆုိေပါ့ဗ်ာ´

ဟာရီးမ္၏အသံမွာ တိမ္၀င္၍ သြားေလ၏။

ref:Aljazeera
ေလးေမာင္(M-Media) ျမန္မာျပန္ဆိုသည္။

January 24, 2015
ေစတနာထားတဲ့ ဥကၠဌႀကီး

ဇန္နဝါရီ ၂၄၊ ၂၀၁၅
M-Media
Z.Y ေရးသည္။

သိပ္ေတာ့မၾကာေသး ဟိုတစ္ေလာကမွျဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္ကထဲက ခင္မင္ခဲ့ရေသာ ေက်ာင္းေနဖက္သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ဖုန္းဆက္လာသည္။ “သူရန္ကုန္ေရာက္ေနတယ္ လာေတြ႔ပါတဲ့” ဟုတ္ၿပီ အတူဆံုၾကမယ္ေျပာၿပီး ကတိေပးလိုက္သည္။

ငယ္စဥ္ကေလးဘဝထဲက နယ္တစ္နယ္ထဲမွာေနၿပီး တစ္ေက်ာင္းတည္ဒအတူတက္ခဲ့ၾကေသာ သူငယ္ခ်င္းေတြဆိုေတာ့လည္း ခင္မင္မႈ သံေယာဇဥ္ေၾကာင့္ ေတြ႔ခ်င္တာလည္းပါသည္။ တစ္ခ်ိန္က ကိုယ္ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ေလး၏ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈ၊ အျခားေသာ အဆင္ေျပမႈ၊ မေျပမႈ တို႔ကို မွ်ေဝ ခံစားေစခ်င္တာလည္ းပါသည္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီမွာစၿပီး ငါးပါးေမွာက္ေလေတာ့သည္။ ျဖစ္ပံုက ဒီလို…..

သူငယ္ခ်င္းခ်ိန္းသည့္ေနရာက သူတို႔အလုပ္မွ သင္တန္းေပးရန္ဌားေပးထားေသာ တိုက္ခန္းဟုဆိုသည္။ သူငယ္ခ်င္းခ်ိန္းေသာ တိုက္ခန္းထဲသို႔ ဝင္ဝင္ခ်င္းမွာပင္ ဘာမွန္းမသိေသာ စကားမ်ားကိုေျပာလိုက္ လက္ခုပ္ လက္ဝါးတီးလိုက္လုပ္ေနေသာ လူတစ္စုကိုေတြ႔ရသည္။ အံ့ၾသစရာေကာင္းေပမယ့္ ကိုယ္ႏွင့္ ဘာမွမဆိုင္ေသာေၾကာင့္ အသာပင္ မသိမသာေနေပးလိုက္သည္။

ထိုင္ေစာင့္ၿပီး မၾကာခင္မွာပင္ သူငယ္ခ်င္းက အတြင္းခန္းထဲက ထြက္လာသည္။ ကၽြန္ေတာ ္ဝမ္းသာအားရ ႏႈတ္ဆက္ၿပီး နယ္ကအေၾကာင္း အျခားေသာ သူငယ္ခ်င္းမ်ားအေၾကာင္းကိုေမးလိုက္သည္။ ထိုအခါ သူငယ္ခ်င္းက အဲဒီကိစၥေတြ အေရးမႀကီးဘူးထားလိုက္ အခုငါကမင္းကို သူေဌးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးမွာ ဟုဆိုကာ သူ၏ သူေဌးျဖစ္သည့္နည္း ၾသဝါဒကို မနားတမ္းပို႔ခ်ေလသည္။

သူတို႔၏အလုပ္က (Network Marketing) ဟုဆိုသည္။ ေလာေလာဆယ္ ကၽြန္ေတာ္က (Member) ဝင္ရမည္။ ၿပီးလွ်င္ သူတို႔ဆီက ေဆးပစၥည္း၊ အလွကုန္ စသည္တို႔ကို သိန္း ဂဏန္းဖိုးဝယ္ရမည္။ ကိုယ့္လက္ေအာက္ခံဆီမွ ေကာ္မ႐ွင္ စားခြင့္ရေအာင္ ကိုယ္က အျခားသူမ်ားကို ဆြယ္ကာ (Member) ဝင္ခိုင္းၿပီး ပစၥည္းမ်ားေရာင္းရမည္ စသျဖင့္ေပါ့တဲ့။

ေျပာတာေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ကိုလြယ္သည္။ တစ္ကယ္တမ္း ကိုယ္ျပန္ အက်ိဳးအျမတ္ရမည္ မရမည္ကမေသခ်ာ။ ဒါကုိ သူတို႔သတိမထားမိဘူးလား။

ၿပီးေတာ့ ဆက္ေျပာေသာသည္သူတို႔၏ သူေဌးက ဒီႏုိင္ငံသားမဟုတ္ေသာ ႏုိင္ငံျခားသား တစ္ဦး၊ သူတို႔တေတြက ထို သူေဌးကို ဥကၠဌႀကီးဟုေခၚသည္တဲ့။ ဥကၠဌႀကီး၏ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းဆိုကာ ထုတ္ထားေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ကိုလည္း ထုတ္ျပေသးသည္။ ဘယ္ႏုိင္ငံကသာ ဘြဲ႕ရခဲ့တာ။ ဘယ္လို အစည္းအေဝးမွာ ဘယ္ပံု တက္ေရာက္ခဲ့တာ။ ႏုိင္ငံရပ္ျခား တိုင္းျပည္ဘယ္ႏွစ္ခုမွာ စက္႐ုံ ဘယ္ႏွစ္ခုပိုင္တာ စသျဖင့္ေရးသားထားေသာ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး မွတ္တမ္းတစ္အုပ္ပင္ျဖစ္သည္။

ကၽြန္ေတာ္ တစ္ခုေတာ့ေမးလိုုက္ခ်င္သည္။ ထိုဥကၠဌႀကီးသည္ ထိုသူသည္ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာ သူ႕ဟာသူဘာေတြပဲလုပ္ခဲ့လုပ္ခဲ့ သူေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ထြင္ထားေသာ (႐ုိင္း႐ုိင္းေျပာရရင္) ခိုင္းစားေနေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ ေငြတစ္က်ပ္ တစ္ျပားေတာင္မွ လွဴခဲ့ဖူးရဲ႕လားဟုပင္။ သို႔ေသာ္ မေမးခဲ့ပါ။ စိတ္အားတက္ၾကြေနေသာ သူငယ္ခ်င္းကို အားနာေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတို႔၏ေဆး ပစၥည္းေတြကိုလည္းၾကည့္ဦး။ ဒီေဆးေသာက္လွ်င္ အသည္း က်န္းမာေရးေကာင္းမည္ဆိုပါစို႔။ သို႔ေသာ္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး (side effect) က ႏွလံုးထိမည့္တဲ့။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏွလံုးအတြက္ ေကာင္းတဲ့ေဆးပါတြဲေသာက္။ ထိုေဆးမွာပါ side effect ႐ွိေနျပန္သျဖင့္ ေနာက္ထပ္ဘာႏွင့္ တြဲေသာက္စသျဖင့္ ေဆးတစ္မ်ိဳ း ဝယ္ေသာက္လွ်င္ ေနာက္က ထပ္၍ ေဆးေျခာက္ မ်ိဳးေလာက္လိုက္ေသာက္ ရေတာ့မလို ျဖစ္ေနသည္။

ထပ္မံၿပီး သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူက သူအေရာင္းအဝယ္ေတာ္ေသာေၾကာင့္ (Promotion) ရေသာ ႏုိင္ငံျခားခရီးစဥ္မွသူႏွင ့္အျခားတြဲဘက္ လုပ္ငန္းကိုင္သူမ်ား၏ ဓါတ္ပံုကို ထုတ္၍ျပေသးသျဖင့္ အားနာပါးနာၾကည့္ေပးရျပန္သည္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ အခ်ိန္ေတြလည္း အေတာ္ကုန္သြားၿပီျဖစ္သျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္လည္း သူငယ္ခ်င္းကိုမရမက ႏႈတ္ဆက္ ကာျပန္ခဲ့ ရေတာ့သည္။ ဒါေတာင္သူမက မေလွ်ာ့ အတင္းကာေရာ (Member) ဝင္ခိုင္းေနသျဖင့္ မ်က္ႏွာခပ္ေျပာင္ေျပာင္ထားကာာ ပိုက္ဆံမပါလို႔ဟုသာ ျငင္းပစ္ခဲ့ရေလသည္။

ထိုသူငယ္ခ်င္းႏွင့္ေတြ႔အၿပီး ေနာက ္တစ္ပတ္ခန္႔အၾကာမွာပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔နယ္မွအျခားေက်ာင္းေနဖက္ သူငယ္ခ်င္းေနာက္ တစ္ေယာက္က ကၽြန္ေတာ့္ဆီ ဖုန္းဆက္လာေသာေၾကာင့္ ေထြရာေလးပါးေျပာရင္းထို (Member) ဝင္ခိုင္းသူ သူငယ္ခ်င္းအေၾကာင္းကို အစအဆံုးပင္သိခဲ့ရပါေလေရာ။

သူ (Promotion) ရလို႔သြားခဲ့သည္ဆိုေသာ ထိုႏုိင္ငံျခားခရီးစဥ္ကို လိုက္ပါႏိုင္ရန္ ပိြဳင့္မ်ားလိုေနျခင္းေၾကာင့္ ထိုကုမၸဏီမွ ေဆးပစၥည္းႏွင့္ အျခားအသံုးအေဆာင္မ်ားကို သူကိုယ္တိုင္ပင္ျပန္ဝယ္ကာ ပိြဳင့္ျဖည့္၍ လိုက္ပါခဲ့ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း။ ထိုႏိုင္ငံျခားခရီးစဥ္ အတြက္ လိုအပ္ေနေသာ ပြိဳင့္မ်ားကိုျဖည့္ရန္ သူဝယ္ယူခဲ့ေသာ ေငြကစုစုေပါင္း သိန္းႏွစ္ဆယ့္ဖိုးေက်ာ္ေၾကာင္း ထိုအတြက္သူ႔အေမ၊ သူ႔ညီမႏွင့္ သူ႔အမ်ိဳးသမီးတို႔က လက္ဝတ္လက္စားမ်ားပါ ခၽြတ္ကာေရာင္းခ်ေပးခဲ့ရေၾကာင္း စသည္တို႔ကို အံ့အားသင့္စြာပင္ၾကား သိခဲ့ရေလေတာ့သည္။

သူတို႔ညႊန္ဆုိေသာ သူတို႔ ဥကၠဌၾကီး၏ ေစတနာထားခ်က္ကေတာ့ ကမ္းကုန္ေအာင္ပင္ ဟုဆိုရမလို။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူသိန္းႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ ကုန္က်ခံခဲ့ေသာ ထိုႏုိင္ငံျခား ခရီးစဥ္မွာ သူတို႔မိသားစု လိုက္သြားရင္ေတာင္ ဆယ္သိန္း ဆယ္ငါ့သိန္း ထက္ပိုမကုန္ေသာ ခရီးျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။

“ေၾသာ္…. ေစတနာ တကယ္ကိုေကာင္း႐ွာတဲ့ ဥကၠႀကီးပါလား” ဟုတီးထိုးေရ႐ြတ္ရင္းသာ။

Z.Y

January 24, 2015
ပုိးသတ္ေဆး၊ ကင္ဆာရထားႏွင့္ အိႏၵိယျပည္သူမ်ား

ဇန္နဝါရီ ၂၂ ၊ ၂၀၁၄
M-Media

– ဒစ္ဂ်စ္တယ္နာရီမွ ည ၉ နာရီတိတိကုိ ေဖာ္ျပလုိက္သည့္အခ်ိန္တြင္ ပလက္ေဖာင္းေပၚ၌ တုိးေ၀ွ႕ေနၾကသည့္၊ `ကင္ဆာရထားႀကီး´ ေပၚတြင္ ထုိင္ခံုရရန္ စုၿပံဳ တက္ေနၾကသည့္ ခ်ည့္နဲ႔ေနေသာ လူနာမ်ားျဖင့္ မီးေရာင္မွိန္ျပျပႏွင့္ မသတီစရာေကာင္းသည့္ ဘာသင္ဒါ ဘူတာ႐ံုမွာ သက္၀င္လႈပ္ရွားလာသည္။

အသက္ကို မနည္း႐ႈေနရၿပီး ေခ်ာင္းမ်ားလည္း အဆက္မျပတ္ဆုိးေနသည့္ အသက္ ၅၀ အရြယ္ ရမ္ကစ္ရွန္တစ္ေယာက္ လူအုပ္ႀကီး ၿငိမ္သြားသည့္တုိင္ေအာင္ ပလက္ေဖာင္းေပၚတြင္ ထုိင္ေန၏။ ထုိ႔ေနာက္တြင္မွ ယိုင္နဲ႔နဲ႔ေျခလွမ္းမ်ားျဖင့္ အထူးတြဲရွိ ျပတင္းေပါက္ေဘး ထုိင္ခံု၌ ၀င္ထုိင္လုိက္သည္။

`ကၽြန္ေတာ္ ဘီကာနာ ေဆး႐ံုကုိ သြားမလုိ႔ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ကင္ဆာေရာဂါကုိ ခံစားေနရတယ္လုိ႔ ဆရာ၀န္ေတြက ေျပာတယ္။ ဒီခရီးဟာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးခရီးျဖစ္မယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္သိေနတယ္ဗ်ာ´ ဟု ရမ္ကစ္ရွန္က အသက္မဲ့စြာ ေျပာေလ၏။

အိႏၵိယႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္း ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္တြင္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ႐ုတ္တရတ္ျမင့္မားလာၿပီး ေရာဂါသည္ အမ်ားစု ေဆး႐ံုသြားရန္ အတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ အားထားစရာ အစီးအနင္း ျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ ၁၂ တြဲပါသည့္ အဆုိပါ ရထားမွာ `ကင္ဆာရထား´ ဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ မ်ားလာျခင္းမွာ ေလထုညစ္ညမ္းမႈႏွင့္ ပုိးသတ္ေဆးအသံုးျပဳျခင္း မ်ားျပားလာသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ျပည္သူမ်ားက ေစာဒကတက္ၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကေတာ့ မည္သည္ကုိမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္းမရွိခဲ့။

ပန္ဂ်ပ္နယ္တစ္၀ုိက္မွ ဆင္းရဲခ်ိဳ႕တဲ့သည့္ လူနာမ်ားက ကႏၱရာၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ ဘီကာနာၿမိဳ႕တြင္ သြားေရာက္ေဆးကုသရန္အတြက္ ည ၉ နာရီခြဲရထားကုိ မွီေအာင္လုိက္ၾကရသည္။ ၇ နာရီၾကာေသာ ခရီးစဥ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေနာက္ေန႔မနက္ေစာေစာ ေဆး႐ံုသုိ႔ ေရာက္ရွိႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ ထုိအခါမ်ိဳးတြင္ ခရီးသည္ ၇၂ ဦး လုိက္ပါစီးနင္းႏုိင္သည့္ ရထား၏ အထူးတြဲမွ ထုိင္ခံု ၃၀ မွာ ကင္ဆာေရာဂါသည္မ်ားႏွင့္ ျပည့္ေနသည္။

`အရင္ကေတာ့ ဒီရထားကုိ (တီဘီေရာဂါသည္မ်ား ေဆးကုသရန္သြားသည့္အခါ အသံုးျပဳေသာေၾကာင့္)`တီဘီရထား´ လုိ႔ ေခၚၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္ေလာက္ကစၿပီး `ကင္ဆာရထား´ လုိ႔ ေျပာင္းေခၚလာၾကတယ္´ ဟု ထုိရထားတြင္ ၂၅ ႏွစ္ၾကာ တြဲေစာင့္လုပ္လာခဲ့သည့္ ဒီပီ ကက္ထရီယာက ဆုိသည္။

အမည္မေဖၚလုိသည့္ လက္မွတ္စစ္တစ္ဦးကလည္း ကက္ထရီယာ၏ စကားကုိ ေထာက္ခံသည္။

`ဒီရထားဟာ ကင္ဆာေရာဂါသည္ေတြအတြက္ လုိပါပဲ။ ရထားရဲ႕ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ ထုိင္ခံုေတြက ဘီကာနာနဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ လူနာေတြနဲ႔ပဲ ျပည့္ေနပါတယ္။ အျခား ေရာဂါသည္ေတြကေတာ့ အထူးတြဲအတြက္ မတတ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ ႐ုိး႐ုိးတြဲမွာပဲ ႁပြတ္သိပ္ က်ပ္ညပ္ေနပါတယ္´ ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။

ထုိရထားတြဲတြင္ လုိက္ပါလာသည့္ အသက္ ၅၀ အရြယ္ ေက်ာင္းဆရာ ဆီမာရ္ပဲလ္ ကူးရ္က ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ျမင့္တက္ လာျခင္းမွာ မသန္႔ရွင္းေသာ ေသာက္သံုးေရႏွင့္ အသီးအႏွံမ်ားတြင္ အသံုးျပဳေသာ ပိုးသတ္ေဆး မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။

ကင္ဆာေရာဂါ ျမင့္တက္လာျခင္း
—————————————–
ထုိျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္အစုိးရက `ကင္ဆာရြာ´ ဟု အမည္တြင္သည့္ ဘူသီ၀ါလာကဲ့သုိ႔ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားေသာ ရြာငယ္မ်ားတြင္ ေရသန္႔စက္မ်ားကုိ တပ္ဆင္ေပးသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ထုိစက္မ်ားက ေရမ်ားကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ မသန္႔စင္ႏုိင္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆုိၾကသည္။

`ပန္ဂ်ပ္မွာ ကင္ဆာေရာဂါ ျပန္႔ႏွံ႔မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည့္စံုတဲ့ စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈေတြ မရွိပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္အလက္ တိတိက်က်လည္း မရွိပါဘူး´ ဟု က်န္းမာေရး အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္သည့္ Baba Farid Centre for Special Children မွ ေဒါက္တာ ပရစ္ပါလ္ ဆင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

`ပုတ္ခတ္ေျပာဆုိခံရမွာ ေၾကာက္တာေၾကာင့္ အိမ္မွာ တစ္ေယာက္ေယာက္က ကင္ဆာျဖစ္ေနရင္ အိမ္သားေတြက ဖြင့္မေျပာၾကပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အမ်ားစုက ေနာက္ဆံုးအဆင့္ေလာက္ေရာက္မွ ေရာက္ေရာက္လာၾကပါတယ္´ဟု

၎က ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ၈ လခန္႔က ဘူသီ၀ါလာရြာေလးတြင္ ကင္ဆာေရာဂါသည္ ၂၀ ဦးခန္႔ရွိသည္ဟု Baba Farid Centre က စစ္တမ္းေကာက္ယူထားသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မိမိတုိ႔က ၎တုိ႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရန္ သြားေရာက္ရာတြင္ေတာ့ ထုိအထဲမွ ၁၈ ေယာက္က ဘ၀တစ္ပါးသုိ႔ ကူးေျပာင္းခဲ့ၿပီ ျဖစ္၏။

ယူေကရွိ Exeter တကၠသုိလ္မွ သိပၸံပညာရွင္မ်ား သုေတသနျပဳလုပ္ကာ ထုတ္ျပန္ေသာ Greenpeace အစီရင္ခံစာတြင္ နမူနာစစ္ေဆးခဲ့သည့္ ေရတြင္း ၂၀ ရွိ ေရမ်ားတြင္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး WHO က သတ္မွတ္ထားေသာ ေသာက္သံုးေရ၌ ႏုိက္ထရိတ္ပါ၀င္မႈ သတ္မွတ္ခ်က္ ၁ လီတာ ၅၀ မီလီဂရမ္ထက္ ေက်ာ္လြန္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ေသာက္သံုးေရမ်ားတြင္ ႏုိက္ထရိတ္ပါ၀င္မႈ ျမင့္မားျခင္းက က်န္းမာေရးကို ဆုိးရြားစြာ ထိခုိက္ႏုိင္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ Baba Farid Centre မွာ ဂ်ာမနီမွ Micro Trace Minerals Laboratory အဖြဲ႕ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေလ့လာမႈတစ္ခု လုပ္ခဲ့ရာ ပန္ဂ်ပ္ေဒသတြင္ရွိသည့္ အသက္ ၁၃ ႏွစ္မွ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ကေလးမ်ားတြင္ ေဘရီယမ္၊ ကာဒီယမ္၊ မန္းဂနီးစ္၊ ခဲ၊ ယူေရနီယံ စသည့္ သတၱဳဓာတ္မ်ား လြန္စြာမ်ားျပားေနသည္ကုိ အံ့ၾသဖြယ္ ေတြ႕ရွိခဲ့ရေလသည္။

ထုိေတြ႕ရွိမႈက ဆုိးရြားသည့္ ကိစၥျဖစ္ၿပီး အေရးတယူေဆာင္ရြက္ရန္ အာဏာပုိင္မ်ားအား သတိေပးေနျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း တာ၀န္ရွိသူမ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားက အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ အနည္းငယ္သာ ရွိခဲ့သည္ဟု ေဒါက္တာဆင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ ေမြးရာပါ ခႏၶာကုိယ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းေနေသာ ကေလးမ်ား၊ စိတ္ေ၀ဒနာႏွင့္ ဥာဏ္ရည္မျပည့္၀သည့္ေရာဂါ စသည့္ ေရာဂါမ်ားသစ္မ်ားကုိ ခံစားေနရသည့္ ကေလးငယ္မ်ားမွာ ၃၀ ခန္႔ ရွိလာသည္ကုိလည္း ေတြ႕ရသည္ဟု ၎က ဆုိသည္။

`ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈအျဖစ္ ပန္ဂ်ပ္အစုိးရက ေရသန္႔စက္ေတြကုိ တပ္ဆင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိတ္အပုိင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အလုပ္မလုပ္တာေၾကာင့္ ဒီပစၥည္းေတြကလည္း အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ စက္မႈဇုန္ေတြက မဆင္မျခင္ စြန္႔ထုတ္လုိက္တဲ့ ေရဆုိးေတြပါေနတဲ့ ေခ်ာင္းေတြ၊ ေျမာင္းေတြက ေရေတြကိုယူကာ ျဖန္႔ျဖဴးေနတဲ့ ဒီပုိက္ေရကုိ ေသာက္႐ံု၊ သံုး႐ံုမွတစ္ပါး ျပည္သူေတြမွာ ေရြးစရာမရွိပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး စုိက္ပ်ိဳးေရးမွာ ပုိးသတ္ေဆးေတြကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သံုးေနတာ၊ ေရသြင္းစုိက္ပ်ိဳးမႈ အတြက္ ေျမေအာက္ေရေတြကုိ အလြန္အကၽြံသံုးစြဲတာေတြက ေျမေအာက္ေရ ညစ္ညမ္းမႈကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါဟာ ပန္ဂ်ပ္က ေျမဆီ၊ ေရနဲ႔ အစားအေသာက္ညစ္ညမ္းမႈေတြ ဆုိးရြားစြာ ျဖစ္ေနမႈပါပဲ´

အစိမ္းေရာင္ေတာ္လွန္ေရး
—————————
ေျမဆီ၊ ေရႏွင့္ ေလထုတုိ႔ ျပန္လည္သန္႔စင္၍ မရေအာင္ ပ်က္ဆီးျခင္းအတြက္ `အစိမ္းေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး´ ကုိ ဆင္းက ျပစ္တင္ေျပာဆုိခဲ့သည္။ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳးေရးက႑ လ်င္ျမန္စြာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ ၁၅၆၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားက ထုိေတာ္လွန္ေရးကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳသည့္ စုိက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား မ်ားျပားျခင္းေၾကာင့္ ပန္ဂ်ပ္က `အိႏၵိယ၏ ေပါင္မုန္႔ျခင္း´ ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။

`ပန္ဂ်ပ္က အေျခအေနဆုိးဟာ အစိမ္းေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကုိ အင္အားျဖစ္ေစဖုိ႔အတြက္ ပုိးသတ္ေဆးေတြကို မဆင္မျခင္ သံုးစြဲခဲ့ျခင္းမွာ တာ၀န္ရွိေနပါတယ္´ ဟု ဆင္းက ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့၏။

သုိ႔ေသာ္လည္း စာေရးဆရာႏွင့္ လူမႈေရးဆုိင္ရာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးျဖစ္သူ အဗာတာ ဂြန္ဒါရီက အိႏၵိယ၏ သန္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ေသာ လူဦးေရအား လံုေလာက္ေအာင္ ေကၽြးေမြးရန္ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳးမႈက႑ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲေရးမွာ လုိအပ္သည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။

`အစိမ္းေရာင္ေတာ္လွန္ေရးဟာ ပန္ဂ်ပ္ကျပည္သူေတြရဲ႕ လူေနမႈဘ၀ကို ျမႇင့္တင္ေပးခဲ့တယ္ဆုိတာ ဘယ္သူမွ မျငင္းႏုိင္ပါဘူး။ ပန္ဂ်ပ္ရဲ႕ ဘယ္ေနရာကုိပဲ သြားၾကည့္သြားၾကည့္ တဲပုတ္ေတြကုိ ေတြ႕ရမွာမဟုတ္ပါဘူ။ ဒီေဒသမွာ လယ္သမားေတြေတာင္မွ တုိက္နဲ႔တာနဲ႔ ေနႏုိင္တယ္။ ကားစီးႏုိင္တယ္။ အမွန္အကန္ အ၀တ္အစားေတြ ၀တ္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ အစိမ္းေရာင္ေတာ္လွန္ေရးက အခ်ိန္တုိင္းလုိအပ္ေနတဲ့ အရာတစ္ခုပါပဲ။ ဒါမ်ိဳးမရွိခဲ့ဘူးဆုိရင္ေတာ့ တုိးတက္လာေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕လူဦးေရကုိ ေကၽြးေမြးႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး´

တာ၀န္ရွိသူမ်ားမွာ ထုိညစ္ညမ္းမႈျပႆနာကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈထားဆဲဟု ေ၀ဖန္သူမ်ားက ဆုိ၏။ အန္ဒိုဆာလ္ဖန္ႏွင့္ DDT ကဲ့သုိ႔ေသာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားကုိ ကမၻာတစ္၀ွမ္းတြင္ တားျမစ္ ပိတ္ပင္ထားေသာ္လည္း အိႏၵိယတြင္ေတာ့ အဆုိပါ ပုိးသတ္ေဆးမ်ားက လြယ္လြယ္ကူကူ ၀ယ္လုိ႔ရေနသည္။

ပန္ဂ်ပ္အစုိးရမွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ကင္ဆာေရာဂါ စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈတြင္ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္၌ လူ ၁ သိန္းတြင္ ကင္ဆာေရာဂါသည္ ၁၃၀ ရွိေနသည္ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။

ထုိစစ္တမ္းေကာက္ယူမႈတြင္ အသံုးျပဳခဲ့ေသာနည္းလမ္းကုိ ဆင္းက ေ၀ဖန္ခဲ့ၿပီး ကင္ဆာ စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈတြင္ ပ်က္ရယ္ျပဳစရာေကာင္းေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

စိုးရိမ္မႈမ်ား ႀကီးထြားလာ
————————–
ပန္ဂ်ပ္ က်န္းမာေရးဒါ႐ုိက္တာ ေဒါက္တာ ကန္ဂ်စ္ဆင္းက ျပည္နယ္အတြင္း ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈကို အေထာက္အကူျပဳေသာ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားစြာ ရွိေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

`အသည္းေရာင္အသား၀ါ B ပုိးလုိ ဗုိင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈလုိ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းလုိ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားစြာလည္း ရွိေနပါေသးတယ္။ ပုိးသတ္ေဆး အဆိပ္သင့္ျခင္း တစ္ခုတည္းက ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းလုိ႔ ေျပာရင္ေတာ့ မွားပါလိ့မ္မယ္´ ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အိႏၵိယ ဗဟုိအစုိးရကေတာ့ ပုိးသတ္ေဆး အဆိပ္သင့္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဓာတ္ေျမၾသဇာႏွင့္ ပုိးသတ္ေဆး သံုးစြဲမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္လည္း စီစဥ္ေနသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထုိသုိ႔ျပဳလုပ္ပါက ထုႏွင့္္ထည္ႏွင့္ ရွိေနေသာ ဓာတ္ေျမၾသဇာႏွင့္ ပုိးသတ္ေဆး ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သူမ်ား၏ ဆန္႔က်င္ျခင္းကုိေတာ့ ခံရႏုိင္ဖြယ္ရွိေနသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း အစုိးရကေတာ့ ထိုေလာ္ဘီအုပ္စုမ်ား၏ ဖိအားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျငင္းဆုိသည္။

`တကယ္လုိ႔ ေလာ္ဘီေတြရွိမယ္ဆုိရင္ အဲဒီေလာ္ဘီေတြက လယ္သမားေတြအတြက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္´ ဟု လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳးေရး၀န္ႀကီး ဆန္ဂ်ီးဗ္ ကူးမာရ္ ဘာလီယန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အန္ဒိုဆာလ္ဖန္ ပုိးသတ္ေဆးသံုးစြဲမႈႏွင့္ ရက္လြန္ ပုိးသတ္ေဆး သံုးစြဲမႈ လံုး၀ရပ္တန္႔ေရးကုိ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ေနာက္ဆံုး ထား၍ ေဆာင္ရြက္ရန္ အိႏၵိယ အစုိးရက သေဘာတူထားသည္။

ပုိးသတ္ေဆးမ်ားသံုးစြဲမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ လံုး၀ဥႆံု ပိတ္ပင္လုိက္ေရး အစုိးရက မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဟု ဘာလီယန္က ၀န္ခံခဲ့ၿပီး ေအာ္ဂဲနစ္ စုိက္ပ်ိဳးေရးကဲ့သုိ႔ ေရြးခ်ယ္စရာ တစ္ခုခုကုိ ရွာေဖြေနသည္ဟုလည္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

`ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြကို ပုိးေကာင္ေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ကေန ကာကြယ္ဖုိ႔ ပုိးသတ္ေဆးေတြက အဓိက အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီပုိးသတ္ေဆးမွာ အဆိပ္ဓာတ္ေတြလည္း ရွိေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတုိ႔ကုိ လွည့္သံုးဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ေအာဂဲနစ္စိုက္ပ်ိဳးေရးကို ျမႇင့္တင္ေပးဖုိ႔အတြက္ တတ္ႏုိင္တာအားလံုးကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္´

Aljazeera တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ Sanjay Pandey ၏ On the ‘Cancer Train’ of India’s pesticides ေဆာင္းပါးကို ေလးေမာင္ (M-Media) မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။

January 22, 2015