News @ M-Media

Category: သုတ၊ရသႏွင့္အေထြေထြ

ေဆာင္းပါမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား။ ဝထၳဳမ်ား၊ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား စသျဖင့္

  • ရခုိင္ေဒသပဋိပကၡႏွင့္ မီဒီယာအေၾကာင္း SEAPA မွ သမၼတသုိ႔ အိတ္ဖြင့္ေပးစာ

    ရခုိင္ေဒသပဋိပကၡႏွင့္ မီဒီယာအေၾကာင္း SEAPA မွ သမၼတသုိ႔ အိတ္ဖြင့္ေပးစာ

    Source: ဧရာဝတီ

    အိတ္ဖြင့္ေပးစာ  ႏို၀င္ဘာ ၈၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

    ဦးသိန္းစိန္
    ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ သမၼတ
    ေနျပည္ေတာ္၊  ျမန္မာႏိုင္ငံ

    သမၼတႀကီးခင္ဗ်ား
    အေရွ႕ေတာင္အာရွစာနယ္ဇင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔ (SEAPA) သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူမ်ားစု ရခိုင္တိုင္းရင္းသားႏွင့္ လူနည္းစု ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအၾကား ေနာက္ထပ္တဖန္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအေပၚ အထူး စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရေသာေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႕ စာေရးသားတင္ျပရျခင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ တခ်ိဳ႕ မီဒီယာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ ထိပ္တန္းအရာရိွမ်ားထံမွ လူမ်ိဳးစြဲ၀ါဒ၊ က်ဥ္းေျမာင္းေသာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ ႏွင့္ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္မႈမ်ား ထြက္ေပၚလာေနျခင္းအေပၚ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္မိပါသည္။

    အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း တိုင္းျပည္မ်ားသုိ႕ ရိုုဟင္ဂ်ာမ်ား နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ထြက္ေျပးၾကရသည့္ လက္ငင္း ျပႆနာမ်ားအျပင္ ေဒသတြင္းရိွ က်န္တိုင္းျပည္မ်ားတြင္လည္း အလားတူ တင္းမာမႈမ်ားျဖစ္ေနၿပီး သမၼတႀကီး ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရ၏ ယင္းျပႆနာအား ကိုင္တြယ္ပံုကို စိတ္၀င္တစား ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည္။ ထို႕အျပင္ ေဒသတြင္း မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ စည္းရံုး တိုက္တြန္းေရး ေဒသဆိုင္ရာကြန္ရက္တခုျဖစ္ေသာ SEAPA  သည္  ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ ပိုမို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ရလာခ်ိန္ႏွင့္ တၿပိဳင္တည္း အဆိုပါျဖစ္ထြန္းမႈမ်ားကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနသည္။ ၎အၾကမ္းဖက္္မႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မီဒီယာေလာကအတြက္ ၾကီးမားေသာ စိန္ေခၚခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။ တင္/ထုတ္ ဆင္ဆာတည္းျဖတ္ျခင္းမ်ား ပယ္ဖ်က္ေပးျခင္း အပါအ၀င္ ယခင္ကေလာက္ အကန္႕အသတ္မ်ား မရိွေတာ့သည့္ ျမန္မာ့မီဒီယာမ်ားသည္ ၎အေျခအေနႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ အတိမ္းအေစာင္း မခံသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကုိ ဂရုုတစိုက္ ကိုင္တြယ္ရမည္။

    ပဋိပကၡအတြက္ တာရွည္ခံ အေျဖတခု ရွာသည့္ေနရာတြင္ ယခုု စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ သတင္း အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုု ေျဖရွင္းျခင္းသည္ တျခား ပဋိပကၡ စီမံခန္႕ခြဲမႈ အားထုုတ္မႈမ်ား နည္းတူ အေရးႀကီးေၾကာင္း လြန္ခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္ ႏွစ္ပတ္က တဖန္ျပန္ျဖစ္ခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက ညႊန္ျပေနသည္။

    ၎အေၾကာင္းအရာႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တခ်ိဳ႕ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ သတင္းအခ်က္အလက္အမွားမ်ား ေဖၚျပခြင့္ရေနျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံေသာ၊ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အျမင္မ်ားေဖၚျပေနျခင္းကိုု မိမိတို႕ ေလ့လာေတြ႔ရိွရသည္။

    ထိုအျမင္မ်ားသည္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားအၾကား တင္းမာမႈ ႏွင့္ မတည္ၿငိမ္မႈကိုသာ အရွည္တည္တန္႕ေစႏုုိ္င္သည္။ ထိုထက္အႏၱရာယ္ပိုဆိုုးသည္မွာ တခ်ိဳ႕ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ မီဒီယာမွ တဆင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လူမႈမီဒီယာမ်ားမွေသာ္ လည္းေကာင္း အလြတ္သေဘာ ဆန္ဆန္ျဖင့္ ဘက္တဖက္တည္းကို မ်က္ႏွာလိုက္ေသာ အျမင္မ်ား ထုတ္ေဖာ္ျပသေနျခင္း ျဖစ္သည္။

    ထိုေျပာဆိုုမႈမ်ားအား  အစိုးရ၏ ရပ္တည္ခ်က္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲယူသြားမည္ကို မိမိတို႕ အထူးစိုုးရိမ္သည္။ ရလဒ္အျဖစ္ မတူညီေသာအျမင္မ်ားကုိ မီဒီယာမ်ားတြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပင္ပတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုုသူမ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္ရိွႏိုုင္သကဲ့သို႕၊ ၎ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ လူထုုအၾကား ေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္လည္း အေၾကာက္တရားမ်ား လႊမ္းမိုးေစသည္။

    တဖက္သတ္ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားအား အၾကမ္းဖက္မႈ (သို႕မဟုတ္) ရန္လို တိုက္ခိုက္မႈမ်ားျဖစ္ေအာင္ တိုက္ရိုုက္ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္မႈအျဖစ္ လတ္တေလာ မသတ္မွတ္ႏိုုင္ေသာ္လည္း ၎တို႕သည္ သေဘာထားကြဲမႈမ်ား၊ ပဋိပကၡအား ပို၍ နက္ရိႈင္းေစသည့္ လူထုုအၾကား နားလည္မႈအလြဲမ်ား၊ မုန္းတီးမႈမ်ား၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။

    ထိုသိုု႕အေျခအေနမ်ားျဖစ္ေနေသာ္လည္း မိမိတုိ႔က  မီဒီယာလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ထိပါးေစေသာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခြင့္ကုိ အကန္႕အသတ္ျဖစ္ေစေသာ တားျမစ္မႈမ်ား ျပဳလုုပ္ရန္ တိုက္တြန္းေနျခင္း မဟုတ္သည္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိေစလိုုပါသည္။ ယခုပဋိပကၡကုိ ေျဖရွင္းရာတြင္ လြတ္လပ္ေသာ သတင္းမီဒီယာသည္သာ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပံ့ပိုုး ကူညီေပးႏုိင္သည္ဟုု မိမိတို႕ အခိုင္အမာ ယံုၾကည္သည္။

    ထို႕ေၾကာင့္ မီဒီယာမ်ား၊  မီဒီယာႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ပဋိပကၡတြင္ ပါ၀င္သူအားလံုုး၏ လူ႕အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုုက္နာၿပီး ခိုင္မာေသာ၊ တာရွည္ခံေသာ အေျဖထုတ္ခ်က္မ်ိဳးကိုု ဦးတည္ေစသည့္ ရွင္းလင္းေသာ၊ အေရးႀကီးေသာ၊ ခိုင္မာေသာ အျမင္ဖလွယ္မႈမ်ားကို အားေပးရမည္။
    သို႕ပါေသာေၾကာင့္ သမၼတႀကီးအား..    လူမ်ိဳးစြဲ၀ါဒႏွင့္ ေသြးထိုုးလံႈ႕ေဆာ္ေပးေနေသာ အစိုးရအမႈထမ္းမ်ားႏွင့္ မီဒီယာမ်ားကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရႈတ္ခ်ရန္    အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ အတတ္ႏုိင္ဆုံး လြတ္လပ္စြာ၊ ဓမၼဓိဌာန္က်စြာ၊ တိက်စြာ၊ မွ်တစြာ တင္ျပႏိုုင္ေသာ မီဒီယာ၀န္းက်င္တခုုျဖစ္လာေစေရး အားေပးရန္
    ရခုုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ပဋိပကၡအေၾကာင္း သတင္းယူေနေသာ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား လြတ္လပ္စြာ သြားလာ သတင္းယူႏိုင္ေရးအတြက္ လံုၿခံဳမႈႏွင့္ ကာကြယ္ေပးမႈမ်ား ရိွေစရန္ စသည္တုိ႔ကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေတာင္းဆိုုပါသည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္မ်ား ပိုအားေကာင္းလာေစေရးအတြက္ တင္ျပေသာ မိမိတို႕၏ စိုးရိမ္ခ်က္မ်ား၊ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကုိ အခ်ိန္ယူ ထည့္သြင္း စဥ္းစားေပးသည့္အတြက္ သမၼတႀကီးအား ေက်းဇူး တင္အပ္ပါသည္။
    တည္ၾကည္စြာျဖင့္

    Gayathry Venkiteswaran (Ms.)
    SEAPA အမႈေဆာင္ဒါရိုုက္တာ

    မိတၱဴကို….
    ဦးေအာင္ၾကည္၊ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး
    ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းစာနယ္ဇင္းေကာင္စီ (ယာယီ) အဖြဲ႕၀င္မ်ား
    အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္


    ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အိတ္ဖြင့္ေပးစာကုိ ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

  • ငါတို႔သိေနတယ္

    ငါတို႔သိေနတယ္

    မေျပာခ်င္လည္း ေျပာရဦးမယ္၊- ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ရင္ေလးလြန္းလို႔-၊ ျမန္မာျပည္ကို ဦးေဆာင္တဲ့ ေခါင္း ေဆာင္မ်ား မြတ္ဆလင္ သုတ္သင္ေရး၊ မြတ္ဆလင္မ်ာအား ႏွိပ္ကြပ္ေရး၊ အစၥလာမ္သာသနာကို ၀င္မိရင္ သိမ္ ငယ္ေနေစေရးေတြကို ဆက္တိုက္လုပ္ဦးမွာ ကမၻာတစ္ခုလံုးက သိေနတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႔ အတြင္းစိတ္ကိုယ္တိုင္က သူတို႔ ရပ္တည္ေနတဲ့ ဘာသာတရားေပၚမွာ မ်က္လံုးစံုမွိတ္ အယူသည္းေနတာလား၊ သို႔မဟုတ္ လူအမ်ားစုႀကီး ကိုလွည့္စားၿပီး- မိမိအာဏာတည္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတာလား ဆိုတာေတာ့ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ အသိျဖစ္မွာပါ။

    ရခိုင္နယ္က အစံုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္ ေမာင္းထုတ္ခံရမႈမွာ- ဘယ္သူေတြ တာ၀န္မကင္း ဘူးဆိုတာ သိေနလွ်က္-၊ ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးယူေပးပါမယ္ ကတိေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္ေပးလွ်က္-၊ တစ္ ကယ္တမ္း ဖမ္းဆီးႏွိပ္ကြပ္ေနတာက တရားခံအစစ္မ်ား တစ္ေယာက္မွ မပါေသးဘူး။ ဒီၾကားထဲ မြတ္ဆလင္ ေတြကပဲ အၾကမ္းဖက္သလို၊ ႏိုင္ငံတစ္ကာ အၾကမ္းဖက္မ်ားနဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိသလို ၀ါဒေတြက ဆက္တိုက္ ျဖန္႔ခ်ီဦးမယ္။ လက္သပ္ေမြး လူဆိုးလူမိုက္မ်ား သို႔မဟုတ္ လက္သပ္ေမြး တပ္စိတ္တစ္ခုေလာက္ကို မြတ္ဆ လင္ေယာင္ေဆာင္ခိုင္း- မုတ္ဆိတ္ေမြးေတြ တပ္ေပး- အက်ႌရွည္ႀကီးေတြ ၀တ္ေပး၊ ေခါင္းေပါင္းေတြ ေပါင္းေပး ၿပီး- အစိုးရစစ္တပ္ သို႔မဟုတ္ ရဲတပ္ဖြဲ႔တစ္ခုေလာက္ကို ၀င္ပစ္ခိုင္းမယ္၊ တိုက္ပြဲအတုေတြ ဖန္တီးဦးမယ္။- ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ကုလားဆိုး ေသာင္းက်န္းသူေတြ ထႂကြေနၿပီ ဆိုၿပီး အႀကီးအက်ယ္ ၀ါဒျဖန္႔မယ္။ ႏိုင္ငံ တစ္ကာကိုလည္း လွည့္ပတ္ လိမ္ဦးမယ္။ — ဒါေတြကို အားလံုး ငါတို႔လည္းသိေနသလို၊ ႏိုင္ငံတစ္ကာကလည္း သိေနပါတယ္။ လိမ္ကြက္ေတြကို လက္ပူးလက္က် ဖမ္းဘို႔ ေစာင့္ေနသူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

    ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီးေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တရုတ္လက္ထဲကို မေရာက္သြားေအာင္ ဒီမိုကေရစီ လမ္းစေအာက္မွာ အတင္း၀င္ေရာက္ကူညီၿပီး- ဒီမိုကေရစီဘက္ကို တြန္းပို႔ ကူညီေနတာကို ပံုမွားရိုက္ၿပီး- ငါတို႔ကိုေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ ကာနဲ႔ ကုလသမဂၢကေတာင္ ကူညီေနၿပီ-၊ ငါတို႔ ဒီမိုကေရစီကို အေရာင္ျပၿပီး လူနည္းစုကို အၿပီး ႀကိတ္လိုက္ မယ္ ေတာ့ စိတ္ကူး မမွားဘို႔ လိုတယ္။

    ႏိုင္ငံတစ္ကာက ကူညီေနတာက “ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းအတြက္ ျဖစ္တယ္။” ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ သမၼတ အဖြဲ႔ကို အာဏာၿမဲေစဘို႔၊ လူဆိုးလူမိုက္ေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးရွင္သန္ေစဘို႔ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာေတာ့- ျမန္မာေခါင္း ေဆာင္ေတြ သိေစဘို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

    ၿပီးေတာ့ မြတ္ဆလင္ စီးပြားေရး သမားေတြကို နာမည္ပ်က္စာရင္းသြင္းေနတာ၊ စီးပြားေရး လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ပိတ္ ဆို႔ဘို႔ ႀကိဳးစားေနတာ၊ အတြင္းေပၚလစီခ်ၿပီး- မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႔ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကို အတင္းသိမ္းပိုက္ဘို႔ စီမံ ခ်က္ခ်ထားတာ၊- ႏိုင္ငံအႏွံ႔မွာ လက္သပ္ေမြး သကၤန္း၀တ္ေတြကို မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈ႔ံေဆာ္ခိုင္းထား တာ- ဒါေတြအားလံုးဟာ ကမၻာ့မ်က္လံုးရဲ႔ ေအာက္မွာ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေတြကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္သြားေအာင္ လုပ္ ေဆာင္ႏိုင္ေပမယ့္- လႊတ္ေပးထားတာ ကိုယ္တိုင္က ကမၻာ့ ခံုရံုး တရားခံဟာ ဘယ္သူ ျဖစ္သလဲလို႔ ထပ္ျပန္ တစ္လဲလဲ သက္ေသခံေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ျမန္မာ့ရာဇ၀င္မွာ ကမၻာ့ခံုရံုးကို တက္ရသူ မရွိေသးဘူး ဆိုတဲ့ သမိုင္းက ေျပာင္းေတာ့မွာပါ။- ဒီတင္မက-၊ မြတ္ ဆလင္မ်ားကို camp သြင္းၿပီး ေလွာင္ပိတ္ထားမယ့္ သူေတြကိုယ္တိုင္လည္း မိမိရဲ႔ ရပ္ရြာထဲက အျပင္ကို မထြက္ႏိုင္တဲ့ camp ထဲကို ၀င္ရေတာ့မွာပါ။ ကိုယ့္ရြာမွာ ကိုယ္သူေဌးလုပ္ေနခ်င္ရင္ေတာ့ အဆင္ေျပႏိုင္ပါ တယ္။ သားစဥ္ေျမးဆက္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ပညာသင္ခြင့္၊ စီးပြားေရး လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြပါ ပိတ္သြားေစရပါမယ္။ ႏိုင္ငံအျပင္ကို ထြက္တာနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႔ ဥပေဒ သက္ေရာက္မႈ စက္၀န္းထဲကို ေရာက္သြားၿပီ ဆိုတာကိုလည္း ခံစားေစရပါမယ္။

    Freedom of Speech (လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္)နဲ႔ Hate Speech (အမုန္းတရား လႈံ႔ေဆာ္စကား) ကြဲျပား တယ္ ဆိုတာမ်ားကိုလည္း မၾကာမွီ သိလာရပါေတာ့မယ္။

    လူသားခ်င္းအၾကား မေတာ္မတရား စီမံသူ၊ ၫႊန္ၾကားသူ၊ ၀ါဒျဖန္႔သူ၊ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္သူ၊ ေထာက္ခံအားေပးသူ၊ တာ၀န္ရွိသူ- အားလံုး- ကမၻာ့ဥပေဒ ဆိုတာဘာလဲ၊ ဥပေဒ သက္ေရာက္မႈ ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲ- ဆိုတာကို ႀကံဳရတဲ့ေန႔မ်ားမွာ ေျပးလြတ္ေနရင္ေတာင္ “ငါဟာ ကမၻာရဲ႔ ရာဇ၀တ္သားေကာင္ပါလား၊”လို႔ တစ္သက္လံုး ယူႀကံဳးမရ ျဖစ္သြားရေတာ့မွာပါ။– အဲ့ဒီေန႔ရက္မ်ားကို လက္ခ်ိဳးေရတြက္ ေစာင့္ေနလိုက္ပါ-လို႔ သတိေပးလိုပါတယ္။

    ေဌးလြင္ဦး

    MMCRM

     

    (ေဆာင္းပါးရွင္၏ အျမင္ႏွင့္ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။)

  • မသြားျဖစ္ေတာ့မယ့္ ပြဲေစ်းတန္းရယ္ လြမ္းမိပါတယ္ကြယ္

    မသြားျဖစ္ေတာ့မယ့္ ပြဲေစ်းတန္းရယ္ လြမ္းမိပါတယ္ကြယ္

    ႏိုဝင္ဘာ၊ ၇  ၊ ၂၁၀၂
    M-Media
    ေဇယ်ာသူ

    ကၽြန္မတုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး ၁၂-လရာသီ ပြဲေတာ္မ်ားနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ တုိင္းျပည္တစ္ခုပါ။ အဲလုိ ပြဲေတာ္ေတြရွိတဲ့အနက္ ဘုရားပြဲေတာ္လုိ႔ နာမည္တပ္တဲ့ ပြဲေတာ္ေတြက ပုိလုိ႔ေတာင္မ်ားေနပါတယ္။ ကၽြန္မသိျမင္ရသေလာက္ ဘုရားပြဲေတာ္႐ွိလာၿပီဆုိရင္ ဇာတ္ပြဲေတြ၊ အၿငိမ့္ေတြ၊ စားေသာက္ဖြယ္ရာဆုိင္ေတြ အမ်ားအျပားပါ၀င္တယ္။

    ပြဲေစ်းတန္း တခု ( Photo HotNews Journal )

    ဘုရားပြဲေတာ္႐ွိၿပီဆုိရင္ တစ္ျခားသူေတြေတာ့ ဘယ္လုိေၾကာင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကလဲ ကၽြန္မ မသိဘူး။ ကၽြန္မကေတာ့ ပြဲေစ်းတန္းသြားၿပီး မုန္႔ေတြစားရတာ အလြန္သေဘာက်တယ္။ ပြဲေစ်းတန္းသြားတယ္။ စားစရာေတြ၀ယ္တယ္။ ေကာက္ညင္းက်ည္ေထာက္ (တခ်ဳိ႕ေဒသေတြက ခဲတံေခ်ာင္းလုိ႔လည္းေခၚတယ္လုိ႔ေျပာတယ္။)၊ မုန္႔ေမာင္ႏွမ (မုန္႔လင္မယားလုိ႔လည္း ေခၚၾကေသးတယ္။)၊ မုန္႔ေရပါး၊ မုန္႔သိုင္းခ်ဳံ၊ မုန္႔လုံးႀကီး အဲဒါေတြကုိ ကၽြန္မ အလြန္ႀကိဳက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ မုန္႔ေလေပြလုိ႔ေခၚသလား ဘယ္လုိေခၚသလဲမသိဘူး။ မီးကင္လိုက္ရင္ မုန္႔က အႀကီးႀကီးျဖစ္သြားၿပီး စားလုိ႔သိပ္ေကာင္းတာပဲ အဲဒါကုိလည္းႀကိဳက္တယ္။

    ပြဲေစ်းတန္းထဲ ေလွ်ာက္ရင္း မုန္႔ေတြ၀ယ္ရင္း ဗိုက္ဆာလာတဲ့အခါျဖစ္ျဖစ္ ၾကာဇံခ်က္ ေသာက္ခ်င္လာတ့ဲ အခါမွာျဖစ္ျဖစ္ ၾကာဇံခ်က္ေရာင္းတဲ့ မြတ္စလင္မ္ ဆိုင္ကုိ အေျပးအလႊားရွာေဖြၿပီး ၀င္ေသာက္တာေပါ့။ ဘာျဖစ္လုိ႔ မြတ္စလင္မ္ဆုိင္က ၾကာဇံခ်က္မွ ေသာက္ရသလဲဆုိရင္ေတာ့ ကၽြန္မက မြတ္စလင္မ္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ တျခားဘာသာေတြ ေရာင္းတဲ့ဆိုင္က ၾကာဇံခ်က္ကုိ ကၽြန္မတုိ႔ စားလုိ႔မရလုိ႔ပါ။ ၾကာဇံခ်က္က အမ်ားအားျဖင့္ ၾကက္သားနဲ႔ခ်က္ၾကတယ္။ မြတ္စလင္မ္ေရာင္းတဲ့ဆိုင္ကသာ ဟလာလ္ၾကက္သားျဖစ္လုိ႔ ကၽြန္မတုိ႔အေနနဲ႔ စိတ္သန္႔သန္႔နဲ႔ စားလုိ႔ ပုိ၀င္တာေၾကာင့္ မြတ္စလင္မ္ေရာင္းတဲ့ဆုိင္ကုိ ရွာၿပီး စားရတာေပါ့။

    အခုရက္ပိုင္း ပြဲေစ်းတခ်ဳိ႕ကုိ ေရာက္ေတာ့ တစ္ျခားမုန္႔ေတြ စားရေပမယ့္ ၾကာဇံခ်က္ေသာက္ခ်င္လုိ႔ ဆိုင္လိုက္႐ွာရင္ မြတ္စလင္မ္ဆုိင္ မေတြ႕ရဘူး။ ဒါနဲ႔ ကၽြန္မစိတ္ထဲမွာ တစ္မ်ဳိးျဖစ္သြားတယ္။ ပြဲေစ်းတစ္ခု တစ္ေလဆုိ ကၽြန္မသတိထားမိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အဲလုိျဖစ္ေနတာေတြ႕ရေတာ့ ဘယ္လုိျဖစ္လုိ႔လဲဆုိတာ ကၽြန္မသိခ်င္လာတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ ကၽြန္မစုံစမ္းၾကည့္မိေတာ့ ပြဲေတာ္ေစ်းတန္းေတြမွာ မြတ္စလင္မ္ေတြကို ေစ်းေရာင္းခ်ခြင့္ မေပးဘူးလုိ႔ သိလာရတယ္။ ကၽြန္မေတာ္ေတာ္အ့ံၾသသြားတယ္။

    တစ္ေန႔ကေတာ့ ကၽြန္မသူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ရဲ႕ စကားစပ္မိရင္း သူတုိ႔ၿမိဳ႕က နာမည္ႀကီး ဘုရားပြဲတစ္ခုက်င္းပမယ့္ရက္ ေရာက္ေတာ့မယ့္အေၾကာင္းေျပာျဖစ္ၾကရင္း သူက ေျပာျပလာတယ္။ ဒီႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္မယ့္ ရမည္းသင္းၿမိဳ႕ ရန္ေအာင္ျမင္ဘုရားပြဲ (ကထိန္ပြဲ)မွာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း မြတ္စလင္မ္ေတြလည္း ဆိုင္ခန္းငွားၿပီး ေစ်းဆုိင္ေတြဖြင့္ၾကတယ္။ ဒီႏွစ္ေတာ့ မြတ္စလင္မ္ေတြကို ဆုိင္ခန္းငွားရမ္းခြင့္ေရာ ေစ်းေရာင္းခ်ခြင့္ပါ မေပးဘူးလုိ႔ ဘုန္းႀကီးေတြနဲ႔ ေဂါပကအဖြဲ႕က ေျပာတယ္။ ေ႔႐ွေနဦးေအာင္စုိးဆုိတဲ့
    ေဂါပကအဖြဲ႕၀င္က ဒါမ်ဳိးမလုပ္သင့္ဘူး မျဖစ္သင့္ဘူးလုိ ေျပာၾကရင္း ေဂါပက အဖြဲ႕ကေန သူႏႈတ္ထြက္သြားတယ္။ အခုမွ သိလာရတာက ပြဲေစ်းတန္းမွာ ရဲက လုံၿခံဳေရးတာ၀န္မယူလုိ႔ ေဂါပက မြတ္စလင္မ္ ေစ်းေရာင္းသူေတြကုိ ခြင့္မျပဳဘူးလုိ႔ေျပာတယ္တဲ့။ ကၽြန္မ အဲဒါကုိ ၾကားလိုက္ရေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ ကၽြန္မငယ္ငယ္ကတည္းက ဒီလုိ ပြဲေစ်းေတြမွာ ဘာသာေပါင္းစုံ ပါ၀င္ေနၾကတာ။ အခုမွ ဒီလုိ ခြဲျခားမႈေတြလုပ္လာတာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။

    ဒီလုိလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အခု လတ္တေလာမွာ ဘယ္သူေတြ အခက္အခဲသြားျဖစ္ၿပီး ေနာင္ေရ႐ွည္မွာ ဘယ္သူေတြမွာ ပုိမုိထိခိုက္နစ္သြားမလဲဆုိတာလည္း ျမင္ေယာင္မိလာတယ္။

    ပြဲေစ်းေတြမွာ မြတ္စလင္မ္ေစ်းသည္မ်ား ေစ်းေရာင္းခြင့္ ပိတ္ပင္ခံရတာဟာ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္ခြဲျခားမႈ မဟုတ္ဘူးလား။

    မသြားျဖစ္ေတာ့မယ့္ ပြဲေစ်းတန္းရယ္ လြမ္းမိပါတယ္ကြယ္။

  • ႏုိင္ငံသားတုိင္းသည္ ႏုိင္ငံေတာ္အတြင္း လြတ္လပ္စြာ အေျခစုိက္ေနထုိင္ခြင့္ ရွိ – မရွိ

    ႏုိင္ငံသားတုိင္းသည္ ႏုိင္ငံေတာ္အတြင္း လြတ္လပ္စြာ အေျခစုိက္ေနထုိင္ခြင့္ ရွိ – မရွိ

    ႏိုဝင္ဘာ၊ ၅ ၊ ၂၀၁၂
    M-Media
    ေအာင္တင္

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ NLD အမတ္ေတြ၊ ရွမ္း၊ ရခုိင္အပါအဝင္ တုိင္းရင္းသားအမတ္ေတြပါဝင္တဲ့ ရခုိင္အေရးေဆြးေႏြးပဲြကုိ ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏုိဝဘၤာ(၅) ၂၀၁၂ေန႔တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း SNDP သီေပါျမိဳ႕နယ္အမတ္ ဦးရဲထြန္းက BBC ႏွင့္ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခန္းမွာ ေျပာလုိက္ပါတယ္။

    ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားပါတီအမတ္ေတြက ဦးေဆာင္ျပီး – – “မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြ အတူယွဥ္တဲြ ေနထုိင္လုိ႔ မရဘူးဆုိတဲ့သေဘာကုိ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း – – ျပသနာေျဖရွင္းႏုိင္ေရး အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ဘန္ဂၤါလီေတြကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ရွိေနတဲ့ကၽြန္းေတြဆီ ေရႊ႕ေျပာင္းဖုိ႔ ေျပာသူရွိသလုိ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရျပီးသား မြတ္စလင္ေတြကုိ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ေရႊ႕ခ်င္တဲ့ေနရာ ေရႊ႕ခြင့္ျပဳဖုိ႔ အႀကံေပးသူေတြလည္းရွိတယ္ – – ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ၁၉၈၂ခုႏွစ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံသားဥပေဒအရ ရုိဟင္ဂ်ာတစ္ေယာက္ဟာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိရင္ ရွိႏိုင္ျပီး သူ႔ကုိ ရုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ အေခၚအေဝၚအရ ေခၚႏုိင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ကုိ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားအျဖစ္ေတာ့ လက္မခံႏုိင္ဘူးလုိ႔လည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လုိ႔” – – ဦးရဲထြန္းက ေျပာပါတယ္။

    ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “ႏွစ္ႏုိင္ငံနယ္စပ္ျပသနာ၊ လူဝင္မႈ တံခါးမလုံလုိ႔ ျဖစ္လာတဲ့ျပသနာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒရွ္ႏိုင္ငံ၊ ဘဂၤလားေဒရွ္ အစုိးရအေနႏွင့္လည္း ဒီျပသနာႏွင့္ပတ္သက္လုိ႔ တာဝန္ယူသင့္တယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံနယ္ျခားမွာျဖစ္ေနတဲ့ လူဝင္လူထြက္ ျပသနာလုိ႔” ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ဦးရဲထြန္းက BBCကုိ ဆက္လက္ေျပာသြားပါတယ္။ မၾကာခင္ NLD ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားအမတ္ေတြ စုေပါင္းျပီး ေၾကညာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ျပန္ဖုိ႔ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္ဟုလည္း ေျပာပါတယ္။

    ေအာက္တုိဘာ (၂၁) ၂၀၁၂ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတရုံးမွာက်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ေအာက္ပါ ေျပာၾကားခ်က္ႏွင့္

    • လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ၂ ခုဟာ တေနရာထဲမွာ အတူေနၾကတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဘယ္လုိနည္းလမ္းေတြနဲ႔ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ အေရးအၾကီးဆံုးအခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း၊
    • အတူယွဥ္တြဲျပီးေနႏိုင္ဖို႔ လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြမ်ားေၾကာင္း၊
    • အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႔မွာ အေျခခံက်တဲ့ အခ်က္ဟာ ပညာေရးျဖစ္ေၾကာင္း၊
    • အသိပညာက်ယ္ဖို႔၊ အျမင္က်ယ္ဖုိ႔လိုေၾကာင္း၊
    • ကိုယ္လူမ်ိဳးကိုပဲ ကိုယ္ခ်စ္လို႔မရေၾကာင္း၊ တျခားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ လူအခြင့္အေရးကိုလဲ အေလးထားလိုက္နာျပီး လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုေၾကာင္း၊ – – ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ႏုိင္ၾကပါတယ္။

    ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံက လူမဲေတြကုိ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေသာ္လည္း လူမဲေတြ ေနခြင့္မရ သြားခြင့္မျပဳ လုပ္ခြင့္မျပဳ စသျဖင့္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ့တဲ့အတြက္ တစ္ကမၻာလုံးက လူမ်ိဳးခဲြျခားတဲ့စနစ္ (Apartheid) က်င့္သုံးတဲ့ႏုိင္ငံအျဖစ္ ဝုိင္းဝန္း ရႈံ႕ခ်ဖယ္က်ဥ္ျခင္း ခံခဲ့ရဘူးတယ္။ ဒီစနစ္ကုိ လိမၼာပါးနပ္စြာ က်င့္သုံးျပီး ပါလက္စတုိင္းေတြကုိ လူမ်ိဳးေရးအရ ခဲြျခားဖိႏွိပ္ေနတဲ့ အစၥေရးႏုိင္ငံကုိ အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း Jimmy Carterက Israel’s Apertheid ဆုိတဲ့စာအုပ္တစ္အုပ္ကုိ ေရးသားျပီး ေတာင္အာဖရိကမွာထက္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တယ္လုိ႔ ေဝဖန္ခဲ့ပါတယ္။

    ၂၁ရာစု ကမာၻ႕အလယ္တြင္ ဂုဏ္သိကၡာရွိ တုိးတက္ဖံြ႕ျဖိဳးတဲ့ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေထာင္မဲ့ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ RNDP ဥကၠဌႀကီး ေဒါက္တာ ဦးေအးေမာင္က ဟစ္တလာရဲ့ နာဇီပါတီရဲ့ လက္ရုံး ေဒါက္တာဂုိးဘဲလ္ကုိ အားက်ျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အစၥေရးႏုိင္ငံကုိ အတုယူျပီး တည္ေထာင္ရမယ္လုိ႔ ဒီေလာက္အႏၲရယ္ႀကီးလွတဲ့ စကားကုိ စာနယ္ဇင္းေတြကတဆင့္ လူသိရွင္ၾကား ေျပာၾကားေၾကျငာလိုက္တဲ့ အခါမွာ ျမန္မာျပည္က ဘယ္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကမွ ကန္႔ကြက္သံမၾကားရပါဘူး။

     

    ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊစတဲ့ ဖိႏွိပ္လွပါတယ္ဆုိတဲ့ စစ္အာဏာရွင္အဆက္ဆက္မွာ မၾကံဳဘူး၊  မၾကားဘူးတဲ့ မြတ္စလင္ကင္းစင္ေရးဇုံ၊ မြတ္စလင္မရွိလုိ႔ ဂုဏ္ယူလက္မေထာင္တဲ့ ျမိဳ႕နယ္၊ မြတ္စလင္ကုိ အိမ္မငွားရ၊ အိမ္မေရာင္းရ၊ အိမ္မေဆာက္ေပးရ၊ အေရာင္းအဝယ္ အဆက္အဆံ မလုပ္ရဆိုတာေတြႏွင့္ ဂ်ပန္ေခတ္၊ ကုိလုိနီေခတ္၊ စစ္အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္ ေခတ္ေတြမွာေတာင္ အခုလုိ ရခုိင္ျပည္နယ္ လုံးကၽြတ္ အထိကရုဏ္းေတြ၊ လူေတြသတ္ျဖတ္၊ ေသေၾကၾကတာကုိ ဒီမုိကေရစီ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္ အမိျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုဆက္တုိက္ၾကံဳလာေနရျပီ။

    က်ေနာ္တုိ႔ေတြ လုိခ်င္လွခ်ီရဲ့လုိ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ တုိက္လာခဲ့ၾကတဲ့ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိတာ ဒါလားဗ်ာ။

    ရည္ညႊန္း http://www.bbc.co.uk/burmese/burma/2012/11/121105_dawsuu_ethnics_meeting.shtml

  • ႐ိုဟင္ဂ်ာ အက္သနစ္ ဟုတ္ မဟုတ္

    ႐ိုဟင္ဂ်ာ အက္သနစ္ ဟုတ္ မဟုတ္

    ႏိုဝင္ဘာ၊ ၆ ။ ၂၀၁၂

    ဧရာဝတီ မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

    စစ္ေတြၿမိဳ႕ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ခိုလႈံေနတဲ့ မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္မ်ား (ဓာတ္ပံု- Reuters)

    ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ ျပသနာရဲ ့ အရင္းအျမစ္ဟာ အက္သနစ္ (Ethnic) ကို တိုင္းရင္းသားလို ့ဘာသာျပန္ဆို (သို႕မဟုတ္) နားလည္သေဘာေပါက္ တာက စတယ္လို ့ျမင္ပါတယ္။ အက္သနစ္ ကို ျမန္မာလို တိုင္းရင္းသား လို ့ဘာသာျပန္ဆိုလိုက္တာနဲ ့ေအာ္တိုမစ္တစ္  တြဲပါလာတာက မူရင္းဌာေနလူမ်ိဳး ဆိုတဲ့ အဓိပၺါယ္ ပါပဲ။ မူရင္းဌာေနလူမ်ိဳးဆိုတာကေတာ့ Native (or) Indigenous ပါပဲ။ အမွန္က အက္သနစ္ နဲ ့မူရင္း ဌာေနလူမ်ိဳးဆိုတာကြာပါတယ္။ ဒီ ၂ ခုကို ၁ ခုတည္း အေနနဲ ့ တိုင္းရင္းသား ဆိုျပီး ျပန္ဆိုလိုက္တဲ့ေနရာမွာ ေရာေထြးျပီး ရိုဟင္ဂ်ာ အက္ သနစ္ ဟုတ္မဟုတ္ကေန  ျမန္မာျပည္ရဲ ့ လူမ်ိဳး ဟုတ္မဟုတ္၊ တိုင္းျပည္ရဲ ့ အရင္း ဟုတ္မဟုတ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ရွိမရွိ ဆိုတာေတြျဖစ္လာပါတယ္။

    ဒီ concepts ေတြကို အႀကမ္းအားျဖင့္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္

    (၁) အက္သနစ္ ဆိုတာ လူစု (Cultural group) ပါပဲ။ လူတစုမွာ ဘာသာ၊ စကား၊ စသျဖင့္ အုပ္စုတစ္ခု ရဲ ့သြင္ျပင္လကၡာေတြရွိမယ္၊ လူအစုအေ၀း အေနနဲ ့ျပစရာရွိမယ္ဆိုရင္ သူဟာ အက္သနစ္ (သို ့) ကာခ်ရာဂရုပါပဲ။ အက္သနစ္ သြင္ျပင္လကၡဏာဟာ တသက္လံုး တည္ျငိမ္မွဳမ ရွိႏိုင္ပါဘူး။ သူ ့သေဘာသဘာ၀အရ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စသျဖင့္ လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ျပီး အက္သနစ္သြင္ျပင္ေတြ ကို ေျပာင္း လဲျခင္း၊ ျပင္ျခင္းျခင္း၊ အသစ္သြင္းျခင္း၊ ထုတ္ျပစ္ျခင္း စသျဖင့္လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြ အေႀကာင္း ေလ့လာတဲ့ Edmond Leach က ၁၉၅၀ ေလာက္ကတည္းက ဒီအခ်က္ကို ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ခ်င္းနဲ ့ ကယားလူမ်ိဳးေတြအေႀကာင္းေလ့လာတဲ့ Dr. FK Lehman (aka) Chit Hlaing ကလည္း ၁၉၇၀ ေလာက္ကတည္းက ဒီလိုပဲဆိုပါတယ္။ အက္သနစ္နဲ့ပတ္သက္ျပီး ေလ့လာသူတိုင္း ဒီအခ်က္ကို နားလည္ပါတယ္။

    ဥပမာ အက္သနစ္ နာမည္ျဖစ္တဲ့ ရွမ္း (သို ့) သွ်မ္း ဆိုတာ အရင္က မရွိခဲ့ပါဘူး။ ရွမ္းေတြက အခုထက္ထိ သူတို ့ကိုယ္သူတို ့ တိုင္း (Tai) လို ့ေခၚပါတယ္။ ရွမ္းျပည္ကို မုံးတိုင္း လို ့ေခၚပါတယ္။ ကိုလိုနီ ေခတ္ပတ္၀န္းက်င္တုန္းက ရွမ္းေတြနဲ ့လူမ်ိဴခ်င္းနီးစပ္တဲ့ တိုင္းလူမ်ိဳးေတြေနထိုင္တဲ့ စယမ္ (Siam) – ယခုု ထိုင္းႏိုင္ငံ – ကို အေျချပဳျပီး စယမ္ – စယမ္ ဆိုရာကေန တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲလာျပီး Shan/သွ်မ္း ဆိုတာျဖစ္လာတာပါ။ ပတ္ကေညာကေန ကရင္၊ ကယားလီကေန ကယားကေန အခု ကရင္နီ (Karenni)၊ ဂ်ိမ္းေဖာ္အုပ္စုတစုက အစခ်ီျပီး ကခ်င္ စတဲ့ နာမည္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဘာသာစကားဆိုရင္လည္း အရင္က ကရင္နီစာေပမရွိခဲ့ေပမဲ့ အခု ကရင္နီဘာသာစာေပအသစ္ကို ဒီႏွစ္ဆန္းပိုင္းက ကြယ္လြန္သြားတဲ့ ကရင္နီ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ထယ္ဗူးဖဲ က တီထြင္ခဲ့တာပါ (May his soul rest in peace)။

    (၂) အက္သနစ္ဆိုတာ မူရင္းဌာေနလူမ်ိဳး နဲ ့ကြာပါတယ္။ ကေနဒါလိုႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာ Red Indian (က်ေနာ္တို ့ငယ္ငယ္တုန္းကအ တန္း ေက်ာင္းေတြမွာ သင္ရတဲ့ အက္စကီးမိုး) ေတြဟာ ေန ့တစ္ဖ္ ေတြျဖစ္ပါတယ္။ သူတို ့ဟာ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ကေနဒါမွာ ေနေနတဲ့လူေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ အင္ဒီးဂ်ီးနက္စ္ (သို ့) ေန့တစ္ဖ္ လို ့ေခၚတဲ့ မူရင္းဌာေနလူမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္မွ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ ဗီယက္နမ္တုိ ့၊ ျမန္မာတို ့ကို ကေနဒါမွာ အက္သနစ္ ေတြလို ့ေခၚပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ Ethnic Communities of Canada ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ အိုင္းရစ္ေတြ၊ တရုတ္ေတြ၊ ဗီယက္နမ္ေတြ၊ ျမန္မာေတြလည္း ပါတာပါ။ ဥပမာအေနနဲ ့ ဒီကေနဒါအစိုးရ လင့္ခ္ကို ၀င္ႀကည့္ပါ။ http://www.statcan.gc.ca/bsolc/olc-cel/olc-cel?catno=89-621-X&CHROPG=1&lang=eng

    ဒီလင့္ခ္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ကိုးရီးယား၊ ဗီယက္နန္ စတဲ့ လူစုေတြက မုုရင္းဌာေနလူမ်ိုုးေတြမဟုတ္၊ အက္သနစ္ေတြျဖစ္ျပီး နိုင္ငံသားစည္း ကမ္းနဲ ့ညီရင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိျပီး ႏိုင္ငံသားအခြင့္ အေရး အျပည့္အ၀ရႀကသလို ႏိုင္ငံအေပၚထားရွိရမဲ့ တာ၀န္၀တၳရားကို လည္း ေက်ပြန္ရပါမယ္။

    ဒါေႀကာင့္ အက္သနစ္ သို ့ ယဥ္ေက်းမွဳအုပ္စု (Cultural group) လို ့ေျပာတိုင္း အဲ့ဒီအုပ္စုေတြဟာ ကေနဒါမွာ ႏွစ္ေပါင္း ရာ ေထာင္ခ်ီကတည္းကရွိတဲ့ အင္တီးဂ်ီးနက္စ္ေတြလို ့ယူဆစရာမလိုပါ။

    အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေျပာရရင္
    – အက္သနစ္ (Ethnic) ဆိုတာ လူစုတစု (Cultural group) ပဲျဖစ္ျပီး မူရင္းဌာေနလူမ်ိဳး (Native သို ့Indigenous) နဲ ့ကြာပါတယ္။
    – သွ်မ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္ စတဲ့ နာမည္ေတြဟာ အသစ္ အသစ္ေတြခ်ည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာစကားနဲ ့ သြင္ျပင္လကၡဏာတခ်ိဳ ့ေတြက လည္း ေျပာင္းလဲ၊ တီထြင္၊ လ်စ္လ်ဴရွဳ စသျဖင့္ ရွိတတ္ပါတယ္။

    ဒါေႀကာင့္
    – ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ အက္သနစ္ဟုတ္ပါသလားဆိုရင္ ဟုတ္ပါတယ္။ သြင္ျပင္လကၡဏာ၊ လူစုလူေ၀းရွိလို ့။
    – ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ ရွိလို ့ရပါ့မလားဆိုရင္ ရွိႏိုင္ ရႏိုင္ပါတယ္။ တျခား လူမ်ိဳးနာမည္လည္း တီထြင္ေျပာင္းလဲခဲ့ႀကတာပါပဲ။
    – ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ႏိုင္ငံသားနဲ ့ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး ေပးသင့္သလားဆိုရင္ စည္းကမ္းနဲ ့ညီရင္ ေပးသင့္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္အေပၚ သစၥာလည္းရွိ၊ ႏိုင္ငံသား၀တၳရားလည္း ထမ္းေဆာင္ဖို ့လိုပါတယ္။
    – ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ မူရင္းဌာေနလူမ်ိဳးေတြဟုတ္သလားဆိုရင္ေတာ့ ဒီအခ်က္က ေဆြးေႏြးစရာပါ။ အခု ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုရင္  ေဆြးေႏြးရမွာက ရိုဟင္ဂ်ာ နာမည္ ရွိမရွိမဟုတ္ပါ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ အက္သနစ္ဟုတ္မဟုတ္ပါ။ မူရင္းဌာေနလူမ်ိဳးုဟုတ္မဟုတ္ ဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

    စာေရးသူသည္ ကေနဒါႏိုင္ငံ Simon Fraser တကၠသိုလ္တြင္ ပါရဂူဘြဲ႕ယူစာတမ္း ျပဳစုေနသူ ျဖစ္သည္။