Category: အာဖရိက

စက်တင်ဘာ ၇၊ ၂၀၂၁
M-Media

-အစ္စရေးက လုံခြုံ​ရေးအဆင့်မြင့်ထောင်ကနေ ပါလက်စတိုင်းအကျဉ်းသား ၆ ဦး မယုံနိုင်စရာ ထောင်ဖောက်ထွက်ပြေးသွားခဲ့ပြီး အစ္စရေးအာဏာပိုင်တွေကတော့ ပိုက်စိပ်တိုက် ရှာဖွေနေပါတယ်။

အစ္စရေးမြောက်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ Gilboa ထောင်ကနေ လှိုင်ခေါင်းဖောက်ပြီး အကျဉ်းသားတွေ ထွက်ပြေးသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ Gilboa ဟာ အစ္စရေးက အလုံခြုံဆုံးထောင်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒီလို ထောင်ဖောက်​ပြေးတာမျိုး အရင်က မရှိခဲ့ပါဘူး။

ရဲတပ်ဖွဲ့၊ စစ်သားနဲ့ ပြည်တွင်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ Shin Bet တို့ ပူးပေါင်းကာ ပိုက်စိပ်တိုက် ရှာဖွေမှုတွေ ပြုလုပ်နေပြီး၊ ပါလက်စတိုင်းပိုင် အနောက်ဖက်ကမ်းမှာလည်း အစ္စရေးစစ်တပ်က တပ်တွေ ထပ်တိုးချထားဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။

ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားတဲ့ အကျဉ်းသားတွေထဲမှာ ပါလက်စတိုင်းအာဏာရ ဖာတာပါတီရဲ့ မြို့နယ်အဆင့် ခေါင်းဆောင်ဟောင်း အသက် ၄၆ နှစ်အရွယ် ဇာကာရီယီ ဇူဘိုင်ဒီနဲ့ ပါလက်စတိုင်းတော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်း Islamic Jihad က အဖွဲ့ဝင် ၅ ဦး ပါဝင်ပါတယ်။

၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွေက အစ္စရေးရဲ့ ကျူးကျော်မှုကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ပါလက်စတိုင်းလူထုအုံကြွမှုအတွင်း အစ္စရေးတွေကို တိုက်ခိုက်တယ်ဆိုတဲ့ စွဲချက်နဲ့ ဒီ ၆ ဦးကို အစ္စရေးအာဏာပိုင်တွေက တစ်သက်တစ်ကျွန်း ချထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူတို့အတူနေရတဲ့ အကျဉ်းဆောင် အိမ်သာအောက်ကနေ လှိုင်ခေါင်းတူးကာ ထွက်ပြေးခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး ပြင်ပက အကူအညီ ပါလိမ့်မယ်လို့လည်း ယူဆရပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်းအကျဉ်းသားများအဖွဲ့ အကြီးအကဲ ကွာဒူရာ ဖာရက်စ်က လုံခြုံရေးမြင့်တဲ့ အကျဉ်းထောင်ကနေ ဒီလို ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားမှုဟာ မတရားဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ပါလက်စတိုင်းအကျဉ်းသားတွေရဲ့​ ​အောင်မြင်မှုဖြစ်တယ်လို့ ​ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်းလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့တွေဖြစ်တဲ့ ဟားမက်စ်နဲ့ Islamic Jihad အဖွဲ့တို့ကလည်း ဒီလွတ်မြောက်မှုကို ချီးကျူးပြောဆိုခဲ့ပြီး ဒါဟာ အစ္စရေးရဲ့ လုံခြုံရေးစနစ်ကို အောင်နိုင်မှုဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အစ္စရေးဟာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းက အကျဉ်းထောင်တွေမှာ ပါလက်စတိုင်း စုစုပေါင်း ၄၇၅၀ ကို ဖမ်းဆီးအကျဉ်းချထားပြီး အဲဒီအထဲမှာ အမျိုးသမီး ၄၂ ဦး၊ ကလေးငယ် ၂၀၀၊ တရားစွဲမှုမလုပ်ဘဲ လုံခြုံရေးအကြောင်းပြချက်နဲ့ တရားလက်လွတ် ဖမ်းဆီးထားသူ ၅၅၀ ဦး ပါဝင်ပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်းတွေရဲ့ ဒီထောင်ဖောက်မှုဟာ ပထမဆုံးအကြိမ် မဟုတ်ပါဘူး။ ၁၉၉၅ ခုနှစ်က Kfar Yona အကျဉ်းထောင်က ပါလက်စတိုင်း ၃ ဦး ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားခဲ့ပြီး၊ အခုဖြစ်တဲ့ အကျဉ်းထောင်အနီးက Shata ထောင်မှာလ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တုန်းက အခုလို လှိုင်ခေါင်းဖောက်ထွက်ပြေးဖို့ကြိုးစားမှု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

Ref: Aljazeera

စက်တင်ဘာ ၇၊ ၂၀၂၁
M-Media

-အာဖရိကအနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဂီနီမှာ တနင်္ဂနွေနေ့က စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဗိုလ်မှူးကြီး မာမာဒီ ဒွမ်ဘူယာက အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ဦးဆောင်ပြီး အာဏာသိမ်းခဲ့တာပါ။

အသက် ၄၁ နှစ်အရွယ်သာရှိသေးတဲ့ ဗိုလ်မှူးကြီးဟာ ပြင်သစ်ကြေးစားစစ်သားဟောင်းတစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ်။ သမ္မတ အလ်ဖာကွန်ဒီလက်အောက်မှာ အလွန်အမင်းခြစားမှုတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ၊ စီးပွားရေး စီမံခန့်ခွဲမှုအမှားတွေကြောင့် စစ်တပ်မှာ အာဏာသိမ်းဖို့ကလွဲရင် အခြားရွေးစရာ သိပ်မရှိခဲ့ဘူးလို့ မာမာဒီက ပြောပါတယ်။

ဂီနီမှာ နိုင်ငံရေးကို ကိုယ်ကျိုးအတွက်အသုံးချတဲ့ခေတ် ကုန်ဆုံးသွားပြီဖြစ်​ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးကို လူတစ်ဦးရဲ့လက်ထဲမှာ အပ်ထားတော့မှာမဟုတ်ဘဲ ပြည်သူအပေါ်မှာသာ အပ်ထားမှာဖြစ်ကြောင်း မာမာဒီက နိုင်ငံပိုင်သတင်းဌာနကနေ မိန့်ခွန်းပြောခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ တိုင်းပြည်ကို ကယ်တင်လိုက်တာလို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ဖြုတ်ချခံလိုက်ရတဲ့ သမ္မတ အလ်ဖာကွန်ဒီဟာ အသက် ၈၃ နှစ်အရွယ်ရှိပြီး အာဏာကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ကိုင်ထားမှု​ကြောင့် လူထုရဲ့ ငြိုငြင်မှုကို ခံနေရသူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ် ကုလသမဂ္ဂ၊ အာဖရိကသမ္မဂနဲ့ အနောက်အာဖရိက စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအဖွဲ့ Ecowas တို့က စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ရှုတ်ချပါတယ်။

ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပျက်ပြယ်သွားပြီး အစိုးရကိုလည်း ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီလို့ မာမာဒီက ကြေငြာခဲ့ပါတယ်။ မနေ့က ဝန်ကြီးဟောင်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးတဲ့နောက် သီတင်းပတ်အနည်းငယ်အတွင်း အစိုးရဖွဲ့မှာဖြစ်ကြောင်း မာမာဒီကပြောခဲ့သလို၊ အစိုးရတာဝန်ရှိသူဟောင်းတွေကို ဖယ်ရှားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

ကြံရာပါလား

သမ္မတ ကွန်ဒီလိုပဲ ဗိုလ်မှူးကြီး မာမာဒီဟာလည်း မာလင်ကီလူမျိုးစုကဖြစ်ပြီး ဂီနီနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်း ကန်ကန်ဒေသက ဖြစ်ပါတယ်။

သူဟာ ထက်မြက်တဲ့ ဗိုလ်မှူးတစ်ဦးဖြစ်တယ်လို့ တစ်ချို့တွေက ပြောဆိုနေကြပေမယ့်၊ ဘယ်လောက်အထိ ယုံကြည်ရနိုင်လဲဆိုတာကတော့ မေးခွန်းထုတ်စရာပါ။

သမ္မတကွန်ဒီလက်ထက် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေအတွက် ဥရောပသမဂ္ဂက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုလုပ်ထားတဲ့ ဂီနီအာဏာပိုင် ၂၅ ဦးစာရင်းမှာ ဗိုလ်မှူးကြီး မာမာဒီလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

တနင်္ဂနွေ​နေ့ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်မှာတော့ မိမိတို့အားလုံး ကျူးလွန်ခဲ့ဖူးကြတဲ့ အမှားတွေကနေ သင်ခန်းစာ ယူရမယ်လို့ တိုင်းပြည်ကို သူက ပြောပါတယ်။

၁၉၇၉ ဂါနာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်စဉ်က အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဂျာရီ ရော်လင်ပြောခဲ့တဲ့ ‘လူထုခေါင်းဆောင်တွေက လူထုကို ဖိနှိပ်ညှင်းပမ်းလာရင် ပြည်သူတွေကို လွတ်မြောက်အောင် စစ်တပ်က လုပ်ပေးရမှာပဲ’ ဆိုတဲ့စကားကို ဗိုလ်မှူးကြီး မာမာဒီက ပြန်သုံးပါတယ်။

စစ်မှုထမ်းသက် ၁၅ နှစ်ရှိတဲ့ မာမာဒီဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အိုက်ဗရီကို့စ်၊ ဒီဘောက်တီ၊ ဗဟိုအာဖရိကနိုင်ငံတွေမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးပြီး အစ္စရေး၊ ဆိုက်ပရက်စ်၊ ယူကေနဲ့ ဂီနီနိုင်ငံတို့မှာ အနီးကပ်လုံခြုံရေးတာဝန်တွေ ယူခဲ့ဖူးပါတယ်။

အစ္စရေးက နိုင်ငံတကာ လုံခြုံရေးအကယ်ဒမီ၊ ဆီနီဂေါ၊ ဂါဘွန်နဲ့ ပြင်သစ်တို့က အထူးတပ်ဖွဲ့ သင်တန်းကျောင်းတွေမှာ လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုတွေကို ထူးထူးချွန်ချွန် အောင်မြင်ခဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ပြင်သစ်ရဲ့ နိုင်ငံခြားတပ်ဖွဲ့မှာ နှစ်များစွာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ မာမာဒီကို သူဖြုတ်ချလိုက်တဲ့ သမ္မတ အလ်ဖာကွန်ဒီက ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ပြန်ခေါ်ခဲ့ပြီး အထူးတပ်ဖွဲ့အသစ် GFS ကို ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းခိုင်းခဲ့ပါတယ်။

မာမာဒီဟာ နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ဖိုရီကြာရီယာမှာ ရုံးထိုင်ပြီး နယ်မြေစောင့်ကြည့်ရေးဗျူရို (DST) နဲ့ ထောက်လှမ်းရေးဌာနတွေကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခဲ့ပါတယ်။

ဗိုလ်မှူးကြီး မာမာဒီကို ပြန်ခေါ်ပြီး GFS တပ်ဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခိုင်းလိုက်တာဟာ သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးနိဂုံး အစဆိုတာ အလ်ဖာကွန်ဒီတစ်ယောက် မသိခဲ့ရှာပါဘူး။

Ref: BBC