ဇူလိုင္-၁၄၊ ၂၀၁၃
via Thu Ya FB
၉၆၉ ဂိုဏ္း အေၾကာင္း အေထာက္အထားန႔ဲ တကြ ေျပာၾကားေတာ္မူေသာ အရွင္ဇဝန(ေ႐ႊျပည္သာ ပရိယတၲိ စာသင္တိုက္ တည္ေထာင္သူ) နွင့္ ကိုေမာင္ေမာင္ဝမ္း ၈၈ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ (ေရနံေခ်ာင္း)
Connection မေကာင္းေသာ M-Media ပရိတ္သတ္မ်ား Download လုပ္ျပီး ၾကည့္လုိလွ်င္
Size 26MB
From Drop Box => http://goo.gl/3rDhQR
ဇူလုိင္-၂၅၊ ၂၀၁၃
M-Media
ေက်ာက္ခဲ
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အတြင္း မြတ္စလင္မ္ မုန္းတီးေရး တရားပြဲႏွင့္ လႈံေဆာ္သည္ ဗီစီဒီ၊ စာရြက္စာတမ္းမ်ား အရိွန္အဟုန္ျဖင့္ ျပန္႔ႏွံခဲ့ျပီးေနာက္ ၿမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ ့အၿပားရိွ ျမိဳ႕ၾကီးတြင္ အၾကမ္းဖက္၊ မီးရႈိ ့၊လုယက္သတ္ၿဖတ္မႈမ်ားစြာ ၿဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီးသည့္တုိင္ ယေန ့အခ်ိန္အထိ ေသြးထုိးလႈံ ့ေဆာ္သူမ်ားမွာ အင္အားေကာင္းစြာ ေပၚေပၚ ထင္ထင္ လႈပ္ရွားလ်က္ရွိ ေၾကာင္းေတြ ့ရသည္။
ေတာင္ၾကီးၿမိဳ ့ႏွင့္ အနီးပတ္၀န္းက်င္ရွိၿမိဳ ့မ်ားတြင္ လက္ရွိရက္သတၱပတ္အတြင္း မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒစည္းရံုး ေရးစာအုပ္မ်ား၊ အစၥလာမ္ဘာသာႏွင့္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား မွားယြင္းေသာ အခ်က္အလက္မ်ားၿဖင့္ အပုတ္ခ်ေစာ္ကား ေသြးထုိး ထားေသာ မုန္းတီးေရးစာမ်ား ၿပန္ ့ႏွံ ့လ်က္ရွိသည္။
ယခုၿဖန္ ့ေ၀ေသာ စာမ်ားတြင္ မ်ဳိးခ်စ္လူငယ္မ်ား အက်ဳိးေဆာင္ ကြန္ရက္ ဟုေဖာ္ၿပထားၿပီး ထပ္ဆင့္ၿဖန္ ့ေ၀ လုိပါက မွာယူႏုိင္ရန္ ဖုန္းနံပါတ္မ်ား ေဖာ္ၿပထားရွိသည္။ “အရင္ကလည္း စာေတြေ၀တာ ရွိပါတယ္။
အခုတစ္ခါကေတာ့ ဖုန္းနံပါတ္ ေတြပါ ပါလာေတာ့ ဒါမ်ဳိးၿပႆနာၿဖစ္ေစမယ့္အရာေတြကုိ တရား၀င္ၿဖန္ ့ခ်ီလို ့ရေနၿပီလားလို ့ ေတာင္ထင္မိတယ္ “ဟု အဆိုပါဘာသာေရး မုန္းတီးမႈ လႈံ ့ေဆာ္ စာကုိ လက္ခံရရွိေသာ ေအးသာယာမွ ၿမိဳ ့ခံ တစ္ဦးက M Media သို ့ ေၿပာၾကားခဲ့သည္။
ယင္းလက္ခံရရွိေသာ စာရြက္မ်ားတြင္ အဖြဲ ့ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚသန္းသန္းေအး၊ မ်ဳိးဆက္သစ္ နယ္ေၿမ(၇-ဃ)၊ ေအးသာယာ(ဖုန္းနံပါတ္- 09 36046136) ဟုေရးသားထားသည္ ကုိေတြ ့ ရွိရသည္။
စာရြက္မ်ား၏ ေအာက္ေၿခတြင္လည္း ထပ္ဆင့္ၿဖန္ ့ေ၀လိုသူမ်ားမွာယူႏုိင္ၿပီး အခမဲ့ ေပးေ၀ပါမည္ဟု ေအာက္ပါဖုန္းနံပါတ္မ်ား ကုိေရးသားထားသည္။
ဖုန္းနံပါတ္မ်ားမွာ(09-73063600/09-401578331)တို ့ၿဖစ္သည္။
ဇူလိုင္-၉၊၂၀၁၃
မူရင္းေဆာင္းပါးThe Diplomat
ဘာသာျပန္- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္
ယေန႕ျမန္မာျပည္မွာ အရွိန္ျမွင့္ေနတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရး ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဒီပလိုမက္ thedipplomat.com အဖြဲ႕က တိက်မွန္ကန္တဲ့ဓာတ္ပံု အေထာက္အထား တစ္ခ်ဳိ႕ကို သံုးလို႕ ဓာတ္ပံုေဆာင္းပါး – photo essay တစ္ပုဒ္ တင္ဆက္လိုက္ပါတယ္။
၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ မီးေမႊးျခင္းေၾကာင့္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးလိႈင္းဂယက္ ႀကီးထြားျမင့္တက္လာရတဲ့ တိုင္းျပည္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီဂဏန္းနံပါတ္က ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ရတနာသံုးပါးျဖစ္တဲ့ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါး၊ ဓမၼဂုဏ္ေတာ္ ၆ ပါး၊ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ ၉ ပါး ဆိုတဲ့ ဂုဏ္ေတာ္ေပါင္း ၂၄ ပါးကို အေျခတည္ထားတယ္လို႕ ဆိုၾကတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုပါ၀င္ေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီေတြရဲ႕ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ ဒီဂဏာန္းနံပါတ္က ဘာသာေရးအရ ခြဲျခားရာသေကၤတ အသြင္ေဆာင္လာပါတယ္။ ခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံမႈ နဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးဆီ ဦးတည္သြားေစခဲ့တယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ေအာက္ရိွ အစိုးရပင္လွ်င္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးအတြက္ ရပ္တည္ေပးေနေရာ့သလားလို႕ အျငင္းပြားစရာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြရိွေနပါတယ္။ လူနည္းစုရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ႏိုင္ငံကေန ဖယ္ထုတ္လိုမႈ ကေန အဲ့ဒီလူမ်ဳိးစုတစ္ရပ္တည္းအေပၚမွာ ကေလးႏွစ္ဦးသာယူေစတဲ့ လက္မခံခ်င္စရာမူ၀ါဒ ကိစၥေတြအထိ ျဖစ္တယ္။
တိုင္းျပည္ရဲ႕ပင္မလမ္းေၾကာင္းထဲမွာ ဒီလႈပ္ရွားမႈကို လက္သိပ္ထိုးလက္ခံလာတာနဲ႕အမွ် ဗုဒၶဘာသာ၀င္သံဃာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အရွင္၀ီရသူဟာ ေက်ာ္ေစာထင္ရွားလာၿပီး၊ တရားမ၀င္ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို တမဟုတ္ခ်င္း ေရာက္လာပါေတာ့တယ္။ နီညိဳေရာင္သကၤန္းနဲ႕ ဦး၀ီရသူရဲ႕ပံုဟာ ဇူလိုင္လထုတ္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းမ်က္ႏွာဖံုးေပၚ “The Face of Buddhist Terror” စာသားနဲ႕အတူ ေဖာ္ျပခံရတယ္။ ဒါကို ျမန္မာျပည္က လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေဒါသထြက္ေစခဲ့တယ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာဘဲ ဒီတိုင္းျပည္ထဲက ဘာသာေရးတင္းမာမႈေတြကို ႏိုင္ငံတကာက အာရံုထားေနေၾကာင္း သိျမင္သြားခဲ့ၾကတယ္။
ဒီေဆာင္းပါးမွာပါတဲ့ ပထမဆံုးဓာတ္ပံုဟာ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေခါင္းႀကီးပိုင္းေရာက္ ဦး၀ီရသူကို မႏၱေလးက သူ႕ေက်ာင္းတိုက္မွာ ေထာက္ခံသူမ်ားက ႀကိဳဆိုေနၾကတဲ့ပုံပါ။ သူဟာ လူမႈကြန္ရက္ေတြအေပၚ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ထင္ထင္ရွားရွား ျမွင့္တင္သူျဖစ္လို႕ “ျမန္မာဘင္လာဒင္” ဆိုၿပီး အဖန္တလဲလဲ ေဖာ္ျပခံရသူ ျဖစ္တယ္။ ၉၆၉ နံပါတ္ကို ႏိုင္ငံတစ္၀ွန္းက လမ္း၊ အငွားယာဥ္၊ ဆိုင္ခန္းအ၀င္၀ နဲ႕ ကြမ္းယာဆိုင္ အစရိွတဲ့ ေနရာတိုင္းမွာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဂဏာန္းနံပါတ္ေတြအေပၚ အစြဲႀကီးလွတဲ့ႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶ၀ါဒ နဲ႕ ဗုဒၶသြန္သင္မႈကို ျပန္လည္ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဆိုၿပီး ဒီနံပါတ္နဲ႕ ကိုယ္စားျပဳေဖာ္ေဆာင္လိုက္တာလို႕ ဆိုၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာက်ေတာ့ လူေတြကို ဦးေႏွာက္ေဆးေၾကာၿပီး ဘာသာေရးအာဃာတ နဲ႕ အစြန္းေရာက္မႈျဖစ္ေအာင္ ေမာင္းႏွင္ေနတဲ့ ယႏၱရားတစ္ခုသာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ရႈတ္ခ်မႈ ခံရျခင္း ျဖစ္တယ္။
“ တကယ္လို႕ ျမန္မာေတြအေနနဲ႕ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းေနလိုရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႕မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို သီးသန္႕စီ ေနခိုင္းမွရမယ္ ” လို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ သတင္းဌာနကို ဦး၀ီရသူက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သကၤန္းၿခံဳထားတဲ့သံဃာ ဦး၀ီရသူကို ေရွးေဟာင္းမင္းေနျပည္ေတာ္ မႏၱေလးၿမိဳ႕က သူ႕ရဲ႕ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေတြ႕ဆံုစဥ္က သူဟာ စာေမးပြဲတစ္ခုကို ႀကီးၾကပ္ေနခ်ိန္ ျဖစ္တယ္။
သူ႕ရဲ႕ရံုးခန္းဧည့္ေဆာင္နံရံေပၚမွာ သူ႕ရဲ႕ဧရာမပံုတူပန္းခ်ီကားကို ခ်ိတ္ဆြဲထားတယ္။ အျပင္ဖက္မွာေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း ေဒသ နွင့္ – ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ (လူမ်ဳိးရွင္းလင္းေရးလုပ္ခံေနရတဲ့ လူနည္းစုရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ေနထိုင္ရာ ေဒသ) က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ရဲ႕ ေလာင္ကၽြမ္းထားတဲ့ ရုပ္အေလာင္းပံုကို ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပလပ္စတစ္ကားခ်ပ္ေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္။
နာမည္ဆိုးနဲ႕ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ အဲ့ဒီသံဃာေတာ္ဟာ သူ႕အသက္ ၄၆ ႏွစ္ထက္ကို အရြယ္တင္ႏုပ်ဳိေနပါတယ္။ သူက ေအးတိေအးစက္ ေလျပည္ေလးနဲ႕ဒီလိုဆိုပါတယ္ “ မြတ္စ္လင္မ္ေတြက ပင္ကိုယ္အားျဖင့္ ဆိုးသြမ္းၾကတယ္။ သတၱ၀ါေတြကို သတ္ျဖတ္ဖို႕ (တမန္ေတာ္)မုဟမၼဒ္က သူတို႕အေပၚ ၫႊန္ၾကားထားတယ္ေလ။ အစၥလာမ္ဆိုတာ သူခိုးေတြရဲ႕ ဘာသာျဖစ္တယ္။ သူတို႕ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မလိုလားၾကဘူး ”။
သူ႕ရဲ႕မတည္ၿငိမ္တဲ့ ပရမ္းပတာလူမ်ဳိးႀကီးစကားေတြက YouTube နဲ႕ အင္တာနက္လူမႈကြန္ယက္ေတြေပၚမွာ အလြန္ပဲ ပ်ံႏွံ႕ေနပါတယ္။ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ကလည္း ေတြ႕ျမင္ၾကည့္ရႈထားၾကၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႕က်င္ေရး အမုန္းတရားလႈံ႕ေဆာ္ခ်က္အတြက္ သူဟာ ေထာင္ဒဏ္ ၂၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရတယ္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးစဥ္ အတူေရာၿပီး လြတ္ေျမာက္လာခဲ့တယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လကစလို႕ အာဏာရလာတဲ့ စစ္တပ္တစ္ပိုင္းအရပ္သားတစ္ပိုင္းအစိုးရက ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အမ်ားအသိအမွတ္ျပဳေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီေဖာ္ေဆာင္မႈေတြထဲက လြတ္လပ္စြာ သြားလာေျပာဆိုခြင့္နဲ႕အတူ ဦး၀ီရသူက ျပန္လည္ေခါင္းေထာင္လာခဲ့တယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕တရား၀င္ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ ၅၅ သန္းမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားက ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရိွတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ ၉၆၉ အဖြဲ႕သားမ်ားစြာကေတာ့ ၂၄ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရိွေနတယ္လို႕ ဆိုၾကတဲ့အခါ မခန္႕မွန္းတတ္ေအာင္ ျဖစ္သြားရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံတကာက အစၥလာမ္နိုင္ငံမ်ားရဲ႕ လွ်ဳိ႕၀ွက္ႀကံစည္မႈ သားေကာင္ဘ၀ ေရာက္ေနရပါတယ္ဆိုၿပီး အဲ့ဒီအဖြဲ႕သားေတြဆီမွာ အသိသြင္းခံထားၾကရတယ္။ သူတို႕အျမင္ရႈေထာင့္မွာ လူနည္းစု မြတ္စ္လင္မ္ေတြက ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ေတြလို ႏိုင္ငံမ်ားထံကေန စာနာေထာက္ပံ့ေရးရံပံုေငြေတြ မရိုးသားတဲ့နည္းနဲ႕ရယူႏိုင္ဖို႕ အဓိကရုဏ္းျဖစ္လာေအာင္ အကြက္ခ်ဖန္တီးလိုက္တာပါတဲ့။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါစကားက ဒီသေဘာကို ေဖာ္ျပေနပါတယ္။
“ ခင္ဗ်ားတို႕က ေရခဲျပင္ရဲ႕အစြန္းအစ(အေပၚယံ)ကိုသာ ျမင္ေနၾကတာကိုး။ ဒီမွာရိွတဲ့မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို အာရပ္ႏိုင္ငံ ၅၈ ခုထက္မက ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးထားၾကတယ္။ သူတို႕ကိုပိုက္ဆံေပးေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ မ်ားသထက္ မ်ားျပားလာေနတယ္ ”။
ျမန္မာမြတ္စ္လင္မ္ကြန္ရက္ရဲ႕ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ ဦးမ်ဳိး၀င္းရဲ႕အဆိုအရ – မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၈ % ကေန ၁၀ % အတြင္းမွာသာရိွတဲ့အေၾကာင္း မြတ္စ္လင္မ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ခန္႕မွန္းထားၾကတယ္။ သူအိမ္ျပန္ေရာက္ၿပီး သံုးလအလြန္မွာ လူ ၄၄ ဦး(အမ်ားစု မြတ္စ္လင္မ္) အသက္ဆံုးရႈံးရတဲ့ ပထမဆံုး တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီအၾကမ္းဖက္မႈႀကီးအတြင္း မိတၳီလာၿမိဳ႕ရဲ႕ရပ္ကြက္ေတြဟာ ေျမပံုထဲကေန ဖယ္ရွားခံလိုက္ရတယ္။ မီးေလာင္ကၽြမ္းပ်က္စီးေနတဲ့ ကြင္းျပင္ေတြအျဖစ္သာ က်န္ရစ္ခဲ့ရတယ္။
သံုးရက္အေတာအတြင္းမွာပဲ အေဆာက္အဦ ၈၂၀ ထက္မနည္း ဖ်က္ဆီးခံရတယ္လို႕ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈအဖြဲ႕က ဆိုပါတယ္။ သစ္ပင္ေတြဟာလည္း မီးေလာင္ကၽြမ္း၊ တစ္ခ်ိန္ကရိွခဲ့တဲ့ အိမ္ေတြဟာလည္း အုတ္တံုးနဲ႕သံတုိသံစ ပင္လယ္ျပင္ အသြင္ေဆာင္ေနပါေတာ့တယ္။ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတြကလည္း ခုခ်ိန္ထိ ျပန္လည္ မဖြင့္လွစ္ႏိုင္ၾကေသးဘူး။ ရဲ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ တင္းၾကပ္တဲ့ကာကြယ္မႈေအာက္က ဒုကၡသည္စခန္း ၅ ခုမွာ ဒုကၡသည္ေပါင္း တစ္ေသာင္းႏွစ္ေထာင္ေလာက္ အကြဲကြဲအျပားျပား ရိွေနၾကဆဲ။ ေမလကုန္ပိုင္းက်ေတာ့ အဲ့ဒီ အေရးအခင္းမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္တယ္ဆိုၿပီး မြတ္စ္လင္မ္ ၇ ဦးကို ႀကီးေလးတဲ့ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္စီရင္ခဲ့ၾကတယ္။ (အဲ့ဒီအခ်ိန္အထိ) ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ဦးကိုမွ အေရးယူတာ မေတြ႕ခဲ့ရဘူး။ အဲ့ဒီေန႕မွာဘဲ လံုၿခံဳေရးေပးထားတဲ့ ေဒသတြင္းက မြတ္စ္လင္မ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ျပန္ခြင့္ျပဳလိုက္တယ္။ မိမိတို႕ေနရပ္က အပ်က္အစီးေတြရွင္းလင္းဖို႕ရယ္၊ အဖ်က္ဆီးမခံရတဲ့အရာေတြ ျပန္လည္ ရယူႏိုင္ဖို႕အတြက္ေပါ့။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္နဲ႕မြတ္စ္လင္မ္တို႕အၾကား ႀကီးထြားလာတဲ့ ပဋိပကၡကို အေျဖရွာေရးဆိုၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ဆင္ေျခဖံုးရဲ႕ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတစ္ခုမွာ သံဃာေတာ္ အပါး ၂၀၀ ေက်ာ္ပါ၀င္တဲ့အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဦး၀ီရသူ (အလယ္ပံု) နဲ႕ ဦး၀ိမလ(၀ဲဖက္)က ေခၚယူစုရံုးခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီစည္းေ၀းပြဲဟာ ပဋိပကၡဆိုင္ရာမ်ားကို အေျဖရွာႀကိဳးပမ္းျခင္းဆိုတာထက္ မ်ားမၾကာမီ အစိုးရဆီတင္ျပမယ့္ ဘာသာျခားထိမ္းျမားမႈပိတ္ပင္ေရးဆိုတဲ့ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ကို ထပ္တိုးလုပ္ေဆာင္ဖို႕သာ ျဖစ္ေနတယ္လို႕ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမီဒီယာမ်ားက ဆိုပါတယ္။
စကၤာပူက ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ကိုမွီးၿပီး မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားမ်ား နဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ဳိးသမီးမ်ား ထိမ္းျမားေရးကို ပိတ္ပင္တားျမစ္ေစလိုတဲ့ ဥပေဒျပဳဖို႕ စီမံခ်က္တစ္ခုပါ။ ဥပေဒၾကမ္းမွာေဖာ္ျပထားတာက မြတ္စ္လင္မ္ေတြအဖို႕ အဲ့ဒီလို ေပါင္းဖက္ခ်င္ယင္ သက္ဆိုင္ရာေဒသအာဏာပိုင္မ်ားရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ရယူရမယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။
“ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသားေတြက သူတို႕ရဲ႕မ်ဳိးပြားေရးအတြက္ ဆင္းရဲတဲ့ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ေမတၱာကို ရယူတဲ့နည္းနဲ႕ ႀကိဳးပမ္းေနၾကတယ္။ သူတို႕ ကေလးေတြ အမ်ားႀကီး ေမြးၾကလို႕ သူတို႕လူဦးေရ အဆမတန္ မ်ားျပားလာတယ္။ အလႊမ္းမိုးမခံရေအာင္ မိမိကိုယ္ကိုကာကြယ္ဖို႕ တာ၀န္ရိွတယ္ ” ဆုိၿပီး ဦး၀ိမလ (၄၁ ႏွစ္)က အဲ့ဒီ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ေထာက္ခံေျပာဆိုခဲ့တယ္။
ဦး၀ီရသူရဲ႕ေနာက္လိုက္မ်ားဟာ မီးေရာင္ေတြ၊ အျပင္အဆင္ေတြ ခမ္းခမ္းနားနားရိွတဲ့ေနရာမွာ သူ႕မိန္႕ခြန္းကို စုရံုးနားဆင္ခဲ့ၾကတယ္။ သူ႕ေဟာေျပာမႈကို ပိတ္ကားႀကီးတစ္ခ်ပ္နဲ႕လည္း တစ္ၿပိဳင္တည္း ထုတ္လႊတ္ျပသထားပါေသးတယ္။ သူ႕ေဟာေျပာမႈဟာ ၂ နာရီနီးပါးၾကာျမင့္ၿပီး၊ ေဟာေျပာခ်က္ရဲ႕ ၇၀ % ေလာက္က မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးမ်ားသာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တက္ေရာက္သူတစ္ဦးက The Diplomatic ကို ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
ဦး၀ီရသူမွ ေဟာေျပာေနစဥ္မွာပဲ မကြာေ၀းလြန္းလွတဲ့ ဓမၼသာလခန္းမမွာ ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းနဲ႕လူမႈအဖြဲ႕အစည္းလႈပ္ရွားသူအမ်ားအျပားက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေျခလွမ္းတစ္ရပ္အတြက္ စုစည္းေနခဲ့ၾကတယ္။ ဘာသာေပါင္းစံုက လူေပါင္း ၂၀၀၀ နီးပါးတက္ေရာက္လာၾကၿပီး ဘာသာတရားအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္နားလည္မႈဆိုင္ရာ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားကို နာယူခဲ့ၾကေလရဲ႕။
လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပတ္ အလ်င္က ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မွဳေကာလဟလေတြေၾကာင့္ မိဘေတြက ကေလးေတြကို စာသင္ေက်ာင္းေတြကေန ျပန္ေခၚသြားခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ပဋိပကၡမ်ားႀကိဳတင္တားဆီးေရးေကာ္မတီက ကနဦးေျခလွမ္းကို စတင္ဦးေဆာင္ခဲ့တာပါ။
Photo Credit-The Diplomat
**thedipplomat တြင္ေဖာ္ျပထားသည့္ The Mad Monks of Myanmar ေဆာင္းပါးကို(ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္) ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာလိုျပန္ဆိုပါသည္။
ဇူလုိင္ -၁ ၊ ၂၀၁၃
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္- ေမာင္သမာဓိ
ဦးေနဝင္းႏွင့္ မဆလ ပါတီဝင္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၏ အမွားမ်ား အက်ဥ္းခ်ဳပ္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ေဝဖန္ဆန္႔က်င္သည့္ အသံမ်ား တိတ္ဆိတ္သြားေစရန္ အတြက္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္း သားသမဂၢကုိ ဗုံးခြဲခဲ့ေသာ ဦးေနဝင္း အစိုးရသည္ တစ္ပါတီအာဏာ႐ွင္ စနစ္ကုိ အသက္သြင္းကာ ႏုိင္ငံႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအေပၚ ဖုံးဖိ မရႏုိင္သည့္ အမွားမ်ားကုိ အထိန္းအကြပ္ မဲ့စြာ က်ဴးလြန္ခြင့္ ရသြားေလေတာ့သည္။
အေ႐ွ႕ေတာင္ အာ႐ွတြင္ အခ်မ္းသာဆုံးႏိုင္ငံတစ္ခု၏ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားစုမ်ားႏွင့္ ကုန္လုပ္ အရင္းအႏွီးမ်ားကုိ ျပည္သူပုိင္သိမ္းျခင္း ဟု နာမည္လွလွ ေပး၍ အဓမၼလုယူခဲ့ကာ ဆုိ႐ွယ္လစ္စီးပြားေရးစနစ္ ကုိ ေဖၚေဆာင္ခဲ့ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ တြင္ ႏုိင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၌ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ား လြဲမွားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေနာက္ဆုံးတြင္ ကမာၻ႔ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံမ်ား၏ အကူေငြကုိ ေမွ်ာ္ကုိး ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ LDC (Least Developed Country) အျဖစ္ ဦးေနဝင္းကိုယ္တုိင္ အ႐ွက္အ႐ြံ႔မဲ့စြာ ေၾကျငာခဲ့ေလသည္။
တုိင္းျပည္တြင္ အရံဆန္မ်ား႐ွိပါလွ်က္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းေသာေၾကာင့္ ဆန္ျပတ္လတ္မႈ ျပႆနာႏွင့္ အတူ ရခုိင္ျပည္၊ စစ္ေတြ ဆန္လုပြဲႏွင့္ အလုပ္သမား အေရးအခင္းမ်ား ဆက္တုိက္ျဖစ္ေပၚလာခ်ိန္တြင္ အာ႐ုံေျပာင္း လမ္းေၾကာင္းလြဲသည့္အေနျဖင့္ တ႐ုတ္ ဗမာ အေရးအခင္း ကုိ ဖန္တီးကာ မၾကာမီက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ မိတၳီလာ၊ လား႐ႈိး၊ ပဲခူးတုိင္းအေနာက္ျခမ္း ဘာသာေရး ႏွိပ္ကြပ္မႈ မ်ားကဲ့ သုိ႔ပင္ ႏုိင္ႏိုင္နင္းနင္း မထိန္းသိမ္းဘဲ လႊတ္ထား ခဲ့ဘူး၏။
သုိ႔ေသာ္ တုိင္းျပည္မွာ GDP (Gross Domestic Product) တိုးတက္မႈ မရွိဘဲ မြဲၿမဲ မြဲေနေသာ အခါ အႀကံကုန္ ဂဠဳံဆားခ်က္သည့္ အေနျဖင့္ ၇၅ က်ပ္တန္၊ ၃၅ က်ပ္တန္ႏွင့္ ၂၅ က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားကုိ ျပန္လည္ လဲလွယ္မေပးဘဲ ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္း ေၾကျငာျခင္းျဖင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္သူအားလုံးကုိ ဓါးျပ တုိက္ကာ သမိုင္းဝင္ အမွားတစ္ခုကုိ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ က်ဴးလြန္ လုိက္ပါေတာ့သည္။
ျပည္သူမ်ား၏ အစုိးရအေပၚ အယုံအၾကည္ (Trust) မဲ့ေစေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ၏ ေလွ်ာ္ေၾကး မေပးဘဲ ေငြေၾကး ဖ်က္သိမ္းမႈကုိ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳေပးျခင္းျဖင့္ ထပ္ဆင့္ အမွားမ်ားကုိ က်ဴးလြန္ လုိက္ၾကေသာေၾကာင့္ အစုိးရေရာ လႊတ္ေတာ္ကိုပါ မယံုၾကည္ေသာ ျပည္သူလူထုတရပ္လုံး အုံၾကြ လာပါေတာ့သည္။
ထုိအခါ ထုံးစံအတုိင္း ဘာသာေရးကုိ ခုတုံးလုပ္ကာ ျပည္သူလူထု အာ႐ုံကုိ လႊဲလုိေသာ(သုိ႔မဟုတ္) ႏုိင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္ လုိေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အထိက႐ုံးမ်ား ကုိ ျပည္ၿမဳိ႕ႏွင့္ ေတာင္ႀကီးၿမဳိ႕ တုိ႔တြင္ ႏုိင္ငံေရး ကစားကြက္ အျဖစ္ ဖန္းတီးခဲ့ေသးေသာ္လည္း ၈ ေလးလုံး ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဦးေဆာင္မႈႏွင့္ ျပည္သူလူထု၏ တခဲနက္ ပါဝင္မႈေၾကာင့္ မဆလ တစ္ပါတီ အာဏာ႐ွင္ စနစ္ဆုိးႀကီးသည္ ၁၉၈၈ ခုတြင္ အၿပီးတုိင္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့ေလသည္။
ဦးေနဝင္း၏ အမွားမ်ားကုိ ဦးသန္းေ႐ႊက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံႏွင့္ ကုစားျခင္း။
ဦးေနဝင္း၏ အထိန္းအေၾကာင္းမဲ့ တစ္ပါတီ အာဏာ႐ွင္ စနစ္ဆုိးကုိ ကုစားရန္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ (၇) တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ သည္ ပါတီစုံ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ ကုိ က်င့္သုံးသည္ဟု ျပဌာန္းလုိက္ပါသည္။
ေမွာင္ခုိစီးပြားေရးစနစ္ကုိ ဖြံ႔ၿဖဳိးေစေသာ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ စီးပြားေရး စနစ္တခုျဖစ္သည့္ ဆို႐ွယ္လစ္ စီးပြားေရးစနစ္ဆုိးကုိ ကုစားရန္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ (၃၅) တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရးစနစ္သည္ ေဈးကြက္ စီးပြားေ ရးစနစ္ ျဖစ္သည္ဟု ျပဌာန္း ထားပါသည္။ တဖန္ ခ႐ုိနီ စီးပြားေရး စနစ္ကုိ ဟန္႔တားရန္ ပုဒ္မ (၃၆) အပုိဒ္ခြဲ (ခ) တြင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း မ်ားတြင္ တရားသျဖင့္ယွဥ္ၿပဳိင္ျခင္းကုိ ပ်က္ျပားေစရန္ တစ္ဦး တစ္ေယာက္က ျဖစ္ေစ၊ အစုအဖြဲ႔ကျဖစ္ေစ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ေဆာင္႐ြက္မႈ သုိ႔မဟုတ္ ေဈးကစားမႈ ျပဳျခင္းျဖင့္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔၏ အက်ဳိးစီးပြားကုိ ထိခုိက္နစ္နာေစျခင္းမွ တားဆီးကာကြယ္မည္ဟု အတိအလင္းဆုိထား၏။
အမ်ားျပည္သူ၏ အစုိးရအေပၚ အယုံအၾကည္မဲ့ေစမည့္ အဓမၼ ဓါးျပတုိက္သည့္ နည္းလမ္းႏွစ္ခု ျဖစ္ေသာ ျပည္သူပုိင္သိမ္းျခင္းႏွင့္ တရားမဝင္ေငြေၾကး ေၾကျငာျခင္းကုိ ကုစားရန္ အတြက္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ (၃၆) အပိုဒ္ခြဲ (ဃ) ႏွင့္ (င) တုိ႔တြင္ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ႏုိင္ငံပုိင္ သိမ္းယူျခင္းမျပဳ ႏွင့္ တရားဝင္ ထုတ္ေဝထားေသာ ေငြေၾကးကုိ တရားမဝင္ေငြေၾကးအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းမျပဳ ပါဟု ကတိျပဳထား၏။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ဦးသန္းေ႐ႊလက္ထက္တြင္ မႏၱေလး၌ တည္႐ွိေသာ ေဒၚဝင္းဝင္းႏုပုိင္ ဘီယာ စက္႐ုံကုိ ႏိုင္ငံပုိင္ သိမ္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ အစုိးရမွ တရားတေဘာင္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရေသးသည္။)
ႏုိင္ငံေရးအက်ဳိးအျမတ္အတြက္ ဘာသာ၊ သာသနာမ်ားအား အလြဲသုံးမႈမ်ားကုိ ကာကြယ္ ကုစားရန္ အတြက္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ (၃၆၄) တြင္ ႏုိင္ငံေရးကိစၥအလုိ႔ငွာ ဘာသာသာသနာကုိ အလြဲသုံးစားမျပဳရ။ ထုိ႔အျပင္ လူမ်ဳိးေရးေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္၊ တစ္ဂုိဏ္းႏွင့္ တစ္ဂုိဏ္း မုန္းတီးျခင္း၊ ရန္မူျခင္း၊ စိတ္ဝမ္းကြဲျခင္းတစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ေပၚေပါက္လာေစရန္ ရည္ရြယ္ေသာ သုိ႔မဟုတ္ ေပၚေပါက္လာရန္ အေၾကာင္း႐ွိေသာ အျပဳအမူသည္ ဤဖြဲ႔စည္းပုံ ဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည္။ ထုိအျပဳအမူမ်ဳိးအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ေပးႏုိင္ရန္ ဥပေဒျပဌာန္းႏုိင္သည္ဟု ေရးသား ကုစား ထားပါသည္။
ကုစားမႈမ်ား၏ ထိေရာက္ အက်ဳိး႐ွိမႈႏွင့္ အေဟာသိကံ ျဖစ္မႈမ်ား။
ပထမဦးစြာ ကုစားမႈမ်ား၏ ထိေရာက္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကုိ စတင္ ေဆြးေႏြးပါမည္။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား ကုိ ႏိုင္ငံပုိင္သိမ္းယူျခင္း မျပဳဆုိေသာ ကုစားမႈ ပုဒ္မေၾကာင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း႐ွင္မ်ား ပုိမုိ ရင္းႏွီး ျမႈပ္ႏွံ လာသည္ကုိ ေတြ႔ေနရပါသည္။ တရားဝင္ လွည့္လည္ သုံးစြဲေနေသာ ေငြေၾကးကုိ တရားမဝင္ ေငြေၾကး အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းမျပဳပါ ဟူေသာ ကုစား မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲလွယ္မႈ လက္မွတ္ (FEC, Foreign Exchange Certificate) ကုိ အိေျႏၵ႐ွိစြာ ႐ုပ္သိမ္းႏုိင္ခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ဆုံး သတ္မွတ္ရက္ နီးေလ ေဈးတက္ ေလ ျဖစ္ျခင္းသည္ ဖြဲ႔စည္းပုံပါ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ မူဝါဒကုိ ျပည္သူလူထုမွ ယုံၾကည္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ သည္။
ကုစားမႈမ်ား မေအာင္ျမင္၊ မထိေရာက္သည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံပါ ပုဒ္မမ်ားကုိ ေဆြးေႏြးပါဦးမည္။ လက္႐ွိ ဦးပုိင္ကုမၸဏီႏွင့္ ခ႐ိုနီတုိ႔၏ စီးပြားေရးနယ္ပယ္တြင္ လႊမ္းမုိးထားႏိုင္မႈသည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ ပုဒ္မ (၃၆) အပုိဒ္ ခြဲ (ခ) သည္ ထိေရာက္မႈ မ႐ွိေၾကာင္း ျပသေနပါသည္။
ယခုေဆာင္းပါးတြင္ အဓိက ေထာက္ျပလုိသည့္ အခ်က္မွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ (၃၆၄) သည္ လုံးဝ အသက္ဝင္ျခင္းမ႐ွိ သည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ထက္ ပုိ၍ဆုိးသည္မွာ ႏုိင္ငံေရးပါတီႏွစ္ခုက လာမည့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ၿပဳိင္ဖက္ပါတီအေေပၚ လူမ်ားစု၏ အမုန္းတရားမဲႏွင့္ လူနည္းစု၏ အစြန္းေရာက္ေဘးရန္ အေၾကာက္တရားမဲ တုိ႔ကုိ ရလုိေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာႏွုင့္ သံဃာေတာ္တုိ႔ကုိ အသုံးခ်၍ အမ်ဳိး သားေရးလႈပ္႐ွားမႈ ႏုိင္ငံေရး ကစားကြက္ကုိ ဖင္လိမ္ကြင္း (Hoopla hoop) ေလးလွည့္ကာ၊ လွည့္ကာ ကစားရာ ပရိတ္သတ္ေ႐ွ႕ ပုဆုိးကၽြတ္က်၍ အ႐ွက္ကြဲရသည့္အလား ဗုဒၶသားေတာ္ သံဃာတစ္ပါး ျဖစ္ေသာ မႏၱေလး မစုိးရိမ္ ေက်ာင္းတုိက္ ဆရာေတာ္ ဥဴးဝီရသူကုိ အၾကမ္းဖက္သမား တစ္ဦးအျဖစ္ ကမာၻ႔ မီဒီယာႀကီးမ်ားက မွတ္တမ္း တင္ခံရသည္ အထိ ဗုဒၶဘာသာ၏ ပုံရိပ္သည္ ကမာၻေပၚတြင္ က်ဆင္းခဲ့ရ ပါေတာ့သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား ကပ္လွဴေသာ ေႏွာင္ႀကဳိးပါသည့္ ဆြမ္းႏွင့္ ဝတၳဳပစၥည္းတုိ႔ကုိ သတိ ႀကီးစြာျဖင့္ လက္ခံရန္ ႀကဳံႀကဳိက္တုံး ဥဴးဝီရသူ အပါအဝင္ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ေလွ်ာက္တင္ ခ်င္ပါသည္။ အဘယ္ ေၾကာင့္ ဆုိေသာ္ ႏိုင္ငံေရး သမားတုိ႔သည္ ၎တုိ႔ အာဏာရေရး၊ မဲႏုိင္ေရးအတြက္ဆုိလွ်င္ ေမတၱာဝါဒီ ဗုဒၶ ဘာသာ သံဃာကုိပင္ ေအာ့ေၾကာလန္ အၾကမ္းဖက္ဝါဒီ အျဖစ္ ကမာၻက သမုတ္ခံရသည္အထိ ဘာသာေရးကုိ အလြဲသုံးစား ျပဳရန္ ဝန္မေလးသူမ်ားျဖစ္သည္ကုိ မ်က္ျမင္ဒိဌ ေတြ႔ေန ရေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ လုိအပ္တုံးအခါ အသုံးခ်၍ မလုိအပ္ခ်န္တြင္ ထုိးေၾကြးျခင္းႏွင့္ ႏွိပ္ကြပ္ျခင္းတုိ႔ကုိလည္း ခံရႏုိင္ပါေသးသည္။
ပရိယတၱိ၊ ပရိပတၱီ၊ ပ႐ိေဝဒ သာသနာ့ တာဝန္ သုုံးရပ္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ျခင္းကသာ အေကာင္းဆုံးကုစားမႈ။
မိမိသမီးတြင္ ရည္းစား႐ွိေၾကာင္း ေနာက္ဆုံးမွ သိသူမွာ မိဘႏွစ္ပါးသာ ျဖစ္သည္။ ပတ္ဝန္းက်င္မွ သူတုိ႔၏ နားႏွင့္ မ်က္ေစ့မ်ား လွ်ံထြက္လာမွသာ မိသားစုဝင္မ်ားက သိႏုိင္ၾကပါလိမ့္မည္။ လူမ်ားစုမွ လူနည္းစု မူဆလင္မ်ား အေပၚ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မေနာကံတုိ႔ျဖင့္ တုိက္ခုိက္ေဆာ္ကားေနမႈမ်ားကုိ ခံေနရသူ မြတ္ဆလင္ မ်ားက အရင္ဆုံး သိပါလိမ့္မည္။ ဒုတိယအေနျဖင့္ ၾကားလူ (Third Person) က သတိျပဳမိပါလိမ့္မည္။ ရည္းစား တိတ္တိ္တ္ခုိးထားသည့္ သမီး႐ွင္၏ မိဘမ်ားႏွင့္ တူေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ စစ္စစ္ ျပည္သူအမ်ားစုမွာ ျပည္တြင္း တြင္ မြတ္ဆလင္မ်ား ႏွိပ္ကြပ္ ခံရမႈကုိ ေနာက္ဆုံး ဗုဒၶပုံရိပ္ေပၚ၌ ႏုိင္ငံေရး အရိပ္ထုိးခံရခ်ိန္က်မွ အိပ္ယာမွ လန္႔ႏုိးကာ သတိထားမိ သူမ်ား ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္။
ဆရာဝန္ တစ္ဦးသည္ လူနာ၏ ေသြးနမူနာဓါတ္ခြဲမႈ အေျဖကုိ ၾကည့္ၿပီးေနာက္ ဆရာဝန္တုိ႔၏ နည္းပရိယာယ္ (Counseling) ကုိ မသုံးဘဲ ခင္ဗ်ားမွာ HIV ပိုး႐ွိတယ္ဟု ႐ုတ္တရက္ ေျပာလုိက္လွ်င္ (Breaking the bad news) လူနာ၏ ပထမဆုံး တုံ႔ျပန္မႈမွာ ျငင္းဆုိျခင္း (Denial) ပင္ျဖစ္သည္။ ဒုတိယအဆင့္ အေနျဖင့္ ဆရာဝန္ သည္ လူနာ၏ တုိက္ခုိက္ ျခင္းကုိ ခံရႏုိင္ပါသည္။ တတိယ အဆင့္တြင္ လူနာသည္ ေသြးေအးလာၿပီး တျဖည္း ျဖည္း လက္ေတြ႔ အေျခ အေနကုိ လက္ခံ လာပါ လိမ့္မည္။
ထုိ႔အတူ ကမာၻေက်ာ္ Time မဂၢဇင္းက အၾကမ္းဖက္ သံဃာတစ္ပါး အေၾကာင္း ဆုိင္းမဆင့္ ဗုံမဆင့္ ထုတ္ေဖၚလုိက္ခ်ိန္တြင္ တစ္ခါမွ် မၾကားခဲ့ဘူးေသာ အေၾကာင္းအရာျဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အမ်ားစုက လက္ မခံ ျငင္းဆန္ၾကပါသည္။ Time မဂၢဇင္းတုိက္ အနီးအနားတြင္႐ွိလွ်င္ အတုိက္အခုိက္ ခံရမည္မွာ ေသခ်ာ သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ဤအျဖစ္အပ်က္သည္ ျပန္ျပင္၍ မရေသာ သမုိင္းအမဲစက္ အျဖစ္ ျပည္သူအမ်ား လက္ခံၿပီး သင္ခန္း စာ ယူလာခ်ိန္တြင္ ေနာင္အခါ ဘာသာတရား ကုိးကြယ္ယုံၾကည္မႈတုိ႔ကုိ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား အက်ဳိးအျမတ္ အ တြက္ ကမာၻ႔ဘာသာႀကီးမ်ား အၾကား ဂုဏ္ငယ္ေစသည္အထိ အသုံးခ်ျခင္း မခံရေလေအာင္ ကာကြယ္ဖုိ႔ စဥ္းစား လာပါလိမ့္မည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခုသံဃာေတာ္မ်ား ႀကဳိးပမ္းေနၾကေသာ အမ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒထက္စာလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာကုိ သန္႔႐ွင္းေသာ ေမတၱာတရား ေ႐ွ႕႔ထားသည့္ ဘာသာအျဖစ္ ထာဝရတည္တန္႔ေစရန္အတြက္ ႏုိင္ငံေရးသမားႏွင့္ စည္းျခားသည့္ ဥပေဒသည္သာ အျမန္ဆုံးျပဌာန္းသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၏ ႀကဳိးကုိင္ ခုိင္း ေစမႈကုိလည္း သံဃာေတာ္မ်ား အေနျဖင့္ သတိျဖင့္ ေ႐ွာင္႐ွားၾကရပါလိမ့္မည္။ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ ေရာ ေထြး ယွက္တင္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေသာ သံဃာကုိလည္း ရဟန္းအျဖစ္မွ က်ဥ္ျခင္းမ်ဳိးျဖင့္ ကုစားမွသာ လူ႐ုိေသ ႐ွင္ ႐ုိေသ သာသနာ ျဖစ္လာ႐ုံမွ်မက ေနာက္ထပ္ Time မဂၢဇင္း မ်က္ႏွာဖုံး႐ွင္ သံဃာတစ္ပါး မေပၚေပါက္ေစရန္ ကာကြယ္ၿပီးလည္း ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။
တနည္းအားျဖင့္ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ဥပေဒျပဳဖုိ႔ ႀကဳိးစားေနၾကျခင္းထက္ ပရိယတ္၊ ပရိပၸတ္၊ ပရိ ေဝဒ သာသနာ့တာဝန္ သုံးရပ္ကုိ ဘုရားေဟာ အတုိင္း က်င့္ႀကံအားထုတ္ျခင္းကသာလွ်င္ ဗုဒၶသာသနာႀကီးကုိ ဂုဏ္ေရာင္ ေျပာင္ေစမည့္ ေနာက္ထပ္ သမုိင္းအမဲစက္ မထင္ေစရန္ အေကာင္းဆုံး ကုစားမႈ ျဖစ္ေပသည္။ ခရစ္ ယာန္ ဘာသာကလည္း လူသားတုိ႔ ျပဳစုေသာ ဥပေဒႏွင့္ လူသားတို႔ ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈသည္ မည္သုိ႔မွ် တရား မွ်တမႈ မ႐ွိႏုိင္ဟု ဆုိေသာေၾကာင့္ ဥပေဒျပဳသူ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ အဂတိတရား ၄ ပါး ကင္းရန္ မျဖစ္ႏုိင္ပါေသာ ေၾကာင့္ အစဥ္ အၿမဲ အာဘတ္ သင့္ေနပါလိမ့္မည္။
၂၀၁၃ ခု ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ အင္းစိန္ ႐ြာမ၌ က်င္းပေသာ သံဃာ့ညီလာခံတြင္ သီတဂူ ဆရာေတာ္ ဘုရားက မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ လြန္ကဲေသာ လူငယ္မ်ားကုိ သံဃာေတာ္မ်ားက ထိန္းသိမ္းရမည္ဟု မိန္႔ၾကားခ်က္ အေပၚ တပည့္ေတာ္ ဘဝင္မက်ပါ။ ထုိသုိ႔ေသာ အစြန္းေရာက္တုိ႔ကုိ အာဏာစက္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းရန္ အတြက္ အစုိးရႏွင့္ လုံၿခဳံေရး အဖြဲ႔မ်ား တြင္သာ တာဝန္ အျပည့္႐ွိမည္ဟု ျမင္ပါသည္။
ထုိ႔အျပင္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘာသာေရးကုိ ညစ္ပတ္ေလ့႐ွိေသာ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ေရာေထြးယွက္တင္ မျဖစ္ ေစရန္အတြက္ သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ပါတီေထာင္ခြင့္၊ မဲေပးခြင့္မ်ားကုိ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဖြဲ႔စည္းပုံမ်ားက ဟန္႔တားထားေသာေၾကာင့္ ဘုရားသားေတာ္ သံဃာမ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ကင္း႐ွင္းသင့္ပါသည္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ရခုိင္ပဋိပကၡ စုံစမ္းေရး ေကာ္မ႐ွင္ ဖြဲ႔စဥ္က ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ားက မိမိတို႔နည္းတူ အုိလမာအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႏွင့္ ေမာ္လဝီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တုိ႔သည္ သာသနာ့ ဝန္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ မပတ္သက္သင့္သည္ျဖစ္၍ ေကာ္မ႐ွင္တြင္ မပါဝင္သင့္ေၾကာင္း ေထာက္ျပကန္႔ကြက္သည့္အတြက္ သံဃာ့ အဖြဲ႔အစည္း၊ အုိလမာႏွင့္ ေမာ္လဝီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တုိ႔မွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ေကာ္မရွင္တြင္ ထည့္သြင္း ဖြဲ႔စည္းျခင္း မ႐ွိေသာျဖစ္စဥ္ ႐ွိခဲ့ဘူးေသာ္လည္း ယေန႔သံဃာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ဥပေဒျပဳရန္ ၾကိဳးစားေနသည္ကို အံ့ၾသ ဖြယ္၊ ဝမ္းနည္းဖြယ္ အျဖစ္ ေတြ႔ေနရပါသည္။)
စစ္အာဏာ႐ွင္ေဟာင္း ဦးသန္းေ႐ႊ၏ အမွားမ်ားကုိ ကုစားရန္ ႀကဳိးစားျခင္း။
(က) ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းသည္ ဦးႏုကုိ၎၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္သည္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ကုိ၎၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ သန္းေ႐ႊသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ကုိ၎ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲရန္ အေၾကာင္းမ်ဳိးစုံျပ အခ်ိန္ဆြဲျခင္းျဖင့္ အာဏာ႐ွင္ စနစ္ကုိ ႐ွည္ၾကာေစခဲ့ၾကေလသည္။ ထုိင္းႏိုင္ငံသည္ ကမာၻေပၚတြင္ အာဏာ အသိမ္းဆုံးႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း ပွ်မ္းမွ် တႏွစ္အတြင္း ဖြဲ႔စည္းပုံ အသစ္ေရးဆြဲၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ျပန္လည္ က်င္းပေပးေလ့႐ွိေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ အစစ အရာရာ သာေလသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံကုိျပင္ဆင္ေရးဆြဲလွ်င္ ႏုိင္ငံေတာ္ အာဏာသိမ္းျခင္းကုိ ဟန္႔တားသည့္ ဥပေဒ ကုိ တည္ထြင္ျပဌာန္းျခင္းျဖင့္ မၾကာခဏ အာဏာသိမ္းမႈမ်ားကုိ ကုစားသင့္ပါသည္။
(ခ) ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကုိ ျငင္းပယ္ျခင္းသည္ ဦးသန္းေရႊ၏ မဟာ့ မဟာ အမွားတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ အမ်ားစုက စည္းပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ လက္ေလွ်ာ့ ေနာင္တရခ်ိန္တြင္ တုိင္းျပည္သည္ သူမ်ား ေၾကြးကုိ မဆပ္ႏုိင္သည့္ ႏုိင္ငံ အျဖစ္သို႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ရေလသည္။ ဆရာကLDC (Least Developing Country) ဂုဏ္ေဆာင္၍ တပည့္က ေဒဝါလီ ခံေလ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အသစ္ျပင္ဆင္ ေရးဆြဲလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကုိ ျငင္းပယ္ျခင္းမ်ားကုိ ကာကြယ္ ကုစားႏိုင္ရန္ ဥပေဒ အသစ္တစ္ခုကုိ ေရးဆြဲရန္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္သည္။
(ဂ) ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ႐ွင္ကုိယ္တုိင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေသာ မဲလိမ္မႈ မ်ဳိးမ်ား ေနာက္ထပ္ မေပၚေပါက္ေစရန္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ႐ွင္ ဥပေဒ ကုိ ျပန္လည္ ေရးဆြဲၿပီး ဘက္မလုိက္ လူ႐ုိေသ၊ ႐ွင္႐ုိေသ ေကာ္မ႐ွင္ အသစ္ ကုိလည္း ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းသင့္ပါသည္။
(ဃ) ေနာက္ဆုံးကုစားရမွာကေတာ့ ဒီပဲယင္း အၾကမ္းဖက္မႈကဲ့သုိ႔ေသာ အစုိးရ ကုိယ္တုိင္ဦးစီးသည့္ အၾကမ္း ဖက္မႈမ်ား ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈမ်ားကုိ ကာကြယ္ ကုစားေရး ဥပေဒ မ်ား ဖြဲ႔စည္းပုံ အသစ္တြင္ ထည့္ သြင္း ျပဌာန္း ေရးဆြဲ ကုစား ေရးဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ဦးသန္းေ႐ႊ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ ကာလတြင္ ေတာင္ငူႏွင့္ ေက်ာက္ဆည္ၿမဳိ႕တုိ႔တြင္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ပ႗ိပကၡမ်ား အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ ယေန႔ နာမည္ေက်ာ္ ဥဴးဝီရသူသည္လည္း ေက်ာက္ဆည္ အၾကမ္းဖက္မႈအတြက္ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၅ က်ခံခဲ့ဘူးသူ အၾကမ္းဖက္ သမုိင္းဝင္ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးျဖစ္ေပသည္။
ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ၏ အမွားမ်ားကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာျပတုိက္၊ ၉၆၉ ျပတုိက္မ်ားဖြင့္ၿပီး ကုစားရန္ ႀကဳိးစားျခင္း။
(က) ျမန္မာႏိုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ပါကစၥတန္ ေခါင္းေဆာင္ အလီ ဂ်င္းနား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထမဆုံး သမၼတ စဝ္ေ႐ႊသုိက္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ ေမယုခ႐ုိင္ စစ္ေဒသ စစ္တုိင္းမွဴး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ႀကီး တုိ႔က တုိင္းရင္းသား အျဖစ္လက္ခံေသာ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးကုိ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရက ဇြတ္တ႐ြတ္ ျငင္းဆန္ေနျခင္းသည္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ တစုံတရာ ႐ွိပုံရ၏၊၊
ရုိဟင္ဂ်ာျပတုိက္တစ္ခု ဖြင့္ႏုိင္ေလာက္သည့္ အေထာက္အထားမ်ားျဖစ္ေသာ ရခုိင္ျပည္္နယ္ ေျမာက္ဦး ၿမဳိ႕ ကုိးေသာင္းဘုရား ႐ွိ ေက်ာက္စာတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဘာသာႏွင့္ ေရးသားထားျခင္း၊ ျမန္မာ တုိင္းရင္းသား မ်ားတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ပါဝင္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ ကုိယ္တုိင္ေရာက္႐ွိ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည့္ ေဒါက္တာဖရန္စစ္ ဘူခ်နန္၏ ၁၇၉၉ ခုတြင္ ေရးသားခဲ့ေသာ စာအုပ္တြင္ ပါ႐ွိျခင္း၊ ျမန္ မာႏိုင္ငံသုိ႔ အစၥလာမ္ ဘာသာ စတင္ျပန္႔ပြားရာေဒသျဖစ္၍ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ပလီအလုံးေရ ၁၆၀၀ ေက်ာ္႐ွိျခင္းေၾကာင့္ တႏုိင္ငံလုံးတြင္ ပလီအေရအတြက္ အမ်ားဆုံး႐ွိျခင္း၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္က တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ စႏီၵခန္းပလီ တည္႐ွိရာ အရပ္ျဖစ္ျခင္း၊ ၁၉၄၇ ဖြဲ႔စည္းပုံေရးဆြဲရာတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္အတူ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ႏွစ္ဦးျဖစ္ေသာ အဗၺဒူဂဖါးႏွင့္ ဆူလတန္အာမက္တုိ႔႔ႏွစ္ဦး ပါဝင္ျခင္း၊ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ႐ုိိဟင္ဂ်ာ (မူဂ်ာေဟဒင္) လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔႐ွိျခင္း၊ လက္နက္ခ်ၿပီးေနာက္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အမည္ကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီးႏွင့္ ရခုိင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႐ုိဟင္ဂ်ာ အလယ္သံေက်ာ္ Conference တြင္ လက္ခံသေဘာတူျခင္း၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုေခတ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာ သတင္းစာ ထုတ္ေဝခဲ့ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာ့အသံ တုိင္းရင္းသား အစီအစဥ္မွ ႐ုိဟင္ဂ်ာ တုိင္းရင္းသား အစီအစဥ္ကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဦးဘထြန္းမွ အသံလႊင့္ခဲ့ျခင္း၊ ရခုိင္ျပည္တြင္ ဗမာစကားေျပာလွ်င္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသာတုိ႔က တုိက္ခိုက္ေလ့ ႐ွိေသာ္လည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာ စကားကုိေျပာခြင့္ေပးျခင္း၊ စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွ ႐ုိဟင္ဂ်ာကုိ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလုိက္လွ်င္ ရခုိင္ျပည္ အျမန္ဆုံး ေအးခ်မ္းသြားစရာ အေၾကာင္း ႐ွိသည္ကုိ အဘယ္အတြက္ေၾကာင့္ အခ်ိန္ဆြဲေနၾက သနည္း။
တဖန္ ၉၆၉ အဖြဲ႔ အေၾကာင္းေဆြးေႏြးပါဦးမည္။ ၉၆၉ အဖြဲ႔ဝင္ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ လူပုဂၢဳိလ္ အဖြဲ႔ဝင္ တုိ႔သည္ ဘာသာေရး မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေဟာေျပာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား႐ွိေၾကာင္း ယေန႔ အခ်ိန္ အခါတြင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုႀကီးက လက္ခံေၾကာင္း ဇြန္လ ၃၀ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔ နံက္ပုိင္းက ထုတ္လႊင့္ သြားေသာ VOA ေဆြးေႏြးခန္းက သက္ေသျပေနပါသည္။
အစုိးရအဖြဲ႔ ေၾကျငာခ်က္တြင္ ၉၆၉ အမွတ္ တံဆိပ္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ သေကၤတျဖစ္၍ လႈံ႔ေဆာ္ဆူပူ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတြင္ မသုံးရန္တည့္သြင္းေရးသား ထားေသာ္လည္း ၉၆၉ အဖြဲ႔၏ တရားဝင္မႈကုိ ဒုဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က အာမ မခံႏိုင္ပါ။ သုိ႔ေသာ္ ၉၆၉ အဖြဲ႔ကုိ ဆက္လက္ လႈပ္႐ွားခြင့္ေပးထားျခင္းက ေတာင္သာတြင္ ေျဗာင္က်က် ဆုိင္းဘုတ္တင္ထားေသာ စြမ္းအာ႐ွင္ ဝါးရင္းတုတ္ တပ္ရင္းကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံေရး ကစားကြက္တြင္ အသုံးခ်ရန္ ရည္႐ြယ္ထားပုံရ၏။
(မွတ္ခ်က္။ ။ တႏုိင္ငံလုံး႐ွိ မြတ္ဆလင္ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက တာဝန္သိစြာျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ သံဃာ့မဟာနာယကအဖြဲ႔၊ သာသနာေရး ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပုိင္ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးထံ ေပးပုိ႔ထားေသာ ျပည္သူလူထုအတြင္း လြတ္လပ္စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည့္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး လႈံ႔ေဆာ္မႈ မ်ားပါဝင္ေသာ DVD, VCD ႏွင့္ စာ႐ြက္စာတန္း၊ ဓါတ္ပုံမ်ားသည္ Holocaust Museum ကဲ့သို႕ ၉၆၉ ျပတုိက္ တစ္ခု ဖြင့္ႏိုင္ေလာက္သည္ အထိ မ်ားျပား၏။ ေနာင္အခါ ကုိယ္က်ဳိး႐ွာ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား ဗုဒၶဘာသာကုိ Abuse မလုပ္ႏိုင္ေစရန္ ၉၆၉ ျပတုိက္တစ္ခု သို႔မဟုတ္ Web Site တစ္ခုကုိ ဖြင့္သင့္ပါသည္။)
ဤေနရာတြင္ အႀကံေပးလုိသည္မွာ ၉၆၉ အဖြဲ႔ကို မတရားအသင္းအျဖစ္ ေၾကျငာျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနတြင္ တရားဝင္ မွတ္ပုံတင္ေပးျခင္းကသာလွ်င္ ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံ တကာ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံခ်ိန္တြင္ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရ အေနျဖင့္ ဂုဏ္သိကၡာ႐ွိ႐ွိ ေျပာဆုိႏိုင္မည္ျဖစ္၏။ အစုိးရတရပ္၏ ႏိုင္ငံတကာသုိ႔ လွည့္ပတ္လိမ္ညာေနျခင္းသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံသား မ်ား၏ ပုံရိပ္ႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာ က်ဆင္းေစပါသည္။
ထုိ႔အျပင္ ၉၆၉ အဖြဲ႔ႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ ျပႆနာကုိ ဆြဲဆန္႔ထားျခင္း ေနာက္ကြယ္တြင္ ႏုိင္ငံေရး ရည္႐ြယ္ခ်က္ ႀကီးႀကီးမားမား ႐ွိပုံရ၏။ ေဒၚစုကုိမုန္းေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား၏ မဲႏွင့္ အစြန္းေရာက္ကုိ ေၾကာက္ေသာ မြတ္ဆလင္တုိ႔၏ မဲတုိ႔ကုိ ေမွ်ာ္ကုိးေသာ ႏိုင္ငံေရး ကစားကြက္ (Political Games) မ်ားအျဖစ္ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာအကဲခတ္သူမ်ားက ယူဆၾက၏။ ကၽြႏု္ပ္၏ ကုိယ္ပုိင္အျမင္ကုိ ေျပာရလွ်င္ ၂၀၁၅ တြင္ ေဒၚစု မေတာ္တဆ သမၼတ ျဖစ္သြားလွ်င္ တည္ၿငိမ္စြာ မအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ေအာင္ ေထာင္ထားေသာ နင္းမုိင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆုံး တြင္ ေဒၚစုကုိယ္တုိင္ စစ္တပ္ကုိ အာဏာျပန္အပ္သည္ အထိ ရည္႐ြယ္ခ်က္ႀကီးမား၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေဒၚစုအေနျဖင့္ ဤျပႆနာမ်ားကုိ ၂ ႏွစ္အတြင္း အၿပီးအျပတ္ မေျဖ႐ွင္းဘဲ သမၼတ အလွ်င္စလုိ မလုပ္သင့္ဟု ျမင္ ပါသည္။ မိမိသမၼတ မျဖစ္မီအရင္ ဤကိစၥမ်ားကုိ အေၾကြး မထားေစဘဲ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရ လက္ထက္တြင္ အေၾကအလည္ ေျဖ႐ွင္းဖုိ႔ နည္းမ်ဳိးစုံ သုံးၿပီး လုပ္ေဆာင္သင့္ပါသည္။
(ခ) ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ၏ ႏုိင္ငံျခားမွ အရင္းအႏွီးမ်ား ဝင္လာေစရန္ မက္လုံးမ်ားေပး၍ ဆြဲေဆာင္ ေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မြတ္ဆလင္တုိ႔၏ ပုိင္ဆုိင္မႈ အရင္းအႏွီးမ်ားကုိ မကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္းသည္ တုိင္းျပည္ကုိ ဆင္းရဲတြင္းနက္ေစယုံမွ်မက ဥပေဒမစုိးမုိးေသာ၊ မတည္ၿငိမ္ေသာ တုိင္းျပည္တြင္းသုိ႔ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈမ်ား ဝင္မလာေစရန္ ဟန္႔တားလုိက္သကဲ့သုိ႔ျဖစ္ေစ၍ အျမန္ဆုံးတည္ၿငိမ္ေအာင္ ျပန္လည္ ထိန္းသိမ္း သင့္ပါသည္။
(ဂ) ဗုဒၶဘာသာဝင္ ေအာ့ေၾကာလန္ (Face of Buddhist Terror) တစ္ဦးကုိ ေပၚထြက္ လာေစျခင္း သည္ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရ၏ အဆုိးဆုံးေသာ သမုိင္းအမဲစက္ျဖစ္သည္။ How militant monks are fueling anti-muslim violence in Asia ဟု Time မဂၢဇင္း မ်က္ႏွာဖုံးတြင္ ေရးထားေသာေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ ေအာ့ေၾကာလန္မ်ား ထပ္ထြက္မလာေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ရန္ ယခုေခၚယူထားေသာ ကာ-လုံ (အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံၿခဳံေရး ေကာင္စီ) အစည္းအေဝးတြင္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးသင့္ပါသည္။
သေရာ္စာႏွင့္ ကုစားျခင္း။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အခါသမယတြင္ ဘုန္းဘုန္းတို႔အေနျဖင့္ ဥပေဒျပဳရန္ စိတ္ဝင္စား လာ႐ုံမွ်က ႏုိင္ငံေတာ္ သံဃာ့မဟာနာယက အဖြဲ႔ႏွင့္ အစုိးရ အဖြဲ႔တုိ႔မွလည္း ကန္႔ကြက္ျခင္းမ႐ွိေသာေၾကာင့္ အင္အားခ်ိန္ခြင္ညွာ ညွိၿပီးလည္းျဖစ္ေစမည့္အျပင္ ဘုန္းဘုန္းတုိ႔ လူထြက္ရန္လည္း မလုိဘဲ ဥပေဒျပဳႏိုင္ေသာ အခြင့္ အေရး တစ္ရပ္ကုိ တင္ျပခ်င္ပါသည္။
လက္႐ွိတည္ဆဲ ဖြဲ႔စည္းပုံအရ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သားတုိင္းတြင္ မဲေပးခြင့္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးတြင္ ေရြးေကာက္ခံစရာ မလုိဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္မွ စစ္သား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ၂၅% (တမတ္သား) ခန္႔အပ္ခြင့္ ႐ွိပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ အင္အားခ်ိန္ခြင္ညွာ ညီေအာင္ ကုစားသည့္အေနျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံအသစ္တြင္ တပ္မေတာ္သား မ်ားက မဲေပးခြင့္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ခံပုိင္ခြင့္ကုိယူလွ်င္၊ ဘုန္းဘုန္းတုိ႔က လႊတ္ေတာ္ တမတ္သား အခြင့္အေရးကုိ အရယူၿပိီး လႊတ္ေတာ္ အတြင္းသုိ႔ အေရာက္ၾကြပါ။ သုိ႔မဟုတ္ လႊတ္ေတာ္ တမတ္သား အခြင့္အေရးကို တပ္မ ေတာ္သားမ်ား အတြက္ ပစားေပးမွ်ေဝစြန္႔ႀကဲၿပီး ဘုန္းဘုန္း တုိ႔အတြက္ မဲေပးပုိင္ခြင့္ႏွင့္ ကုိယ္တုိင္ ေရြးေကာက္ ခံပုိင္ခြင့္ကုိ ဖြဲ႔စည္းပုံ အသစ္တြင္ ျပင္ဆင္ ထည့္သြင္း ေရးဆြဲေစျခင္းျဖင့္ လူထြက္စရာမလုိ၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အခ်င္းခ်င္း ကဲ့ရဲ့ခံေနစရာလည္း မလုိေတာ့ဘဲ ဘုန္းဘုန္းတုိ႔ အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ဘာသာေရးကုိ ဒြန္တြဲကာ ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္ၾက ပါလိမ့္မည္။
အႏွစ္ခ်ဳပ္။ (Summary)
(က) စစ္အာဏာ႐ွင္ အစုိးရအဆက္ဆက္ႏွင့္ အသြင္ေျပာင္း စစ္သားအစုိးရ လက္ထက္တြင္ တုိင္းျပည္ ဆုတ္ယုတ္ခဲ့ရျခင္း အဓိက အေၾကာင္းရင္းသည္ ဥပေဒ စုိးမုိးမႈမ႐ွိဘဲ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ခြဲျခားဆက္ဆံေရး အေျခခံ ပ႗ိပကၡမ်ား အႀကိမ္ႀကိမ္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာေၾကာင့္ တုိင္းျပည္၏ ပုိင္ဆုိင္မႈ (Asset) မ်ားၿပဳိကြဲကာ ကုန္ထုတ္ အရင္းအႏွီးႏွင့္ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ား ျပည္ပတုိင္းျပည္မ်ားမွ ဝင္မလာသည့္အျပင္ ျပည္ပတုိင္းျပည္မ်ားသုိ႔ စီးထြက္ေစသည့္အတြက္ တုိင္းျပည္ ဆင္းရဲတြင္းနက္ေစခဲ့ ေသာေၾကာင့္ ဤျပႆနာ မ်ားကုိ ကုစားရန္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာ ေရး ပဋိပကၡကာကြယ္ေရး ဥပေဒ မ်ား ဖြဲ႔စည္းပုံ အသစ္တြင္ ခုိင္ခိုင္မာမာ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲရန္ႏွင့္ တရားဥပေဒ စုိးမိုးရန္ အေရးတႀကီး ေဆာင္႐ြက္သင့္ပါသည္။
(ခ) လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡလုပ္ရန္ လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ား႐ွိလာပါက Potential Victims တုိ႔ အေန ျဖင့္ လႈံ႔ေဆာ္သည့္ သက္ေသ အေထာက္အထား အျပည့္အစုံႏွင့္ တရား႐ုံးမ်ားထံ ဦးတုိက္ ေလွ်ာက္ထားၿပီး တရား႐ုံး၏ လႈံ႕ေဆာ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းအား ဟန္႔တားမိန္႔႔ ကုိ ေတာင္းခံႏုိင္သည့္ ပဋိပကၡကာကြယ္ေရး ဥပေဒ မ်ားကုိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ (၃၆၄) ကေပးအပ္ထားေသာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အရ မၾကာမီ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲမည့္ ဖြဲ႔စည္း ပုံတြင္ ထည့္သြင္း ေရးသား သင့္ ေၾကာင္း အႀကံျပဳအပ္ပါသည္။
(ဂ) သက္ဆုိင္ရာ ဘာသာေရး အဖြဲ႔ အစည္းမ်ား၏ တင္ျပလာသည့္ ခုိင္လုံေသာ သက္ေသ အေထာက္ အထားမ်ားႏွင့္တကြ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ဗဟုိတရား႐ုံး ေ႐ွ႕ေနတဦးမွ အၾကမ္းဖက္ရန္ လႈံ႕ေဆာ္သူ သုိ႔မဟုတ္ စည္း႐ုံးသူ သုိ႔မဟုတ္ လက္နက္ကုိင္ေဆာင္ အားထုတ္သူ ထံ သတိေပးစာ (Letter of Notice) ထုတ္ဆင့္ခြင့္ကုိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ (၃၆၄) ကေပးအပ္ထားေသာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အရ အသစ္ေရးဆြဲရာတြင္ ျဖည့္စြက္သင့္ပါ သည္။
(ဃ) ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ မီးအာမခံထားေသာ အိမ္၌တပ္ဆင္ထားေသာ မီးလန္႔ အခ်က္ေပး ဥၾသသည္ မီးလန္႔ခ်ိန္တြင္ မီးသတ္ဌာနႏွင့္ မီးအာမခံ ဌာနတုိ႔တြင္ တၿပဳိင္နက္ ျမည္ေအာင္ (Network) ခ်ိတ္ဆက္ထား ေသာ ေၾကာင့္ မီးလန္႔သည့္ အိမ္ေ႐ွ႔သုိ႔ မီးသတ္ဌာနႏွင့္ အာမခံဌာနမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ခ်က္ခ်င္းေရာက္႐ွိလာၿပီး မီးမကူး ဆက္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္းႀကဳိးပမ္းၾကသည္ဆုိ၏။
ျမန္မာ့အာမခံလုပ္ငန္းမွ အထိက႐ုံး အာမခံ ပ႐ီမီယံ အသစ္ထုတ္ေရာင္းျခင္းျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ရန္ လူစု သည္ႏွင့္တၿပဳိက္နက္ အာမခံဌာနသည္ အရပ္ဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပုိင္မ်ားကုိ လုံၿခဳံေရး အျမန္ေပးဖုိ႔ တုိက္ တြန္းႏႈိးေဆာ္ျခင္းျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ မီး႐ႈိ႕မႈ၊ လူသတ္မႈမ်ားကုိ ကာကြယ္ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။
(င) ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ (၃၅၆) တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္သည္ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ တရားဝင္ ရ႐ွိပုုိင္ဆုိင္ထား ေသာ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ေသာ ပစၥည္း၊ မေ႐ႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ေသာပစၥည္းမ်ားႏွင့္ စပ္လွ်င္း၍ ဥပေဒအရ ကာကြယ္ ေပးရ မည္ဟု ပါ႐ွိပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေသဆုံး ဒဏ္ရာရသူမ်ားႏွင့္ ပ်က္စီး ဆုံး႐ႈံးခဲ့ ရေသာ ပစၥည္းႏွင့္ အိမ္မ်ားအတြက္ အစုိးရမွ ေလွ်ာ္ေၾကးေပးရန္ ဥပေဒ အား ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ မွ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံကုိ ျပင္ဆင္ ေရးဆြဲ ရာတြင္ ထည့္သြင္းေရးဆြဲျခင္းျဖင့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားကုိ အစုိးရအေနျဖင့္ အီေလးမဆြဲဘဲ မျဖစ္မေန အျမန္ဆုံး ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ႀကဳိးစားပါလိမ့္မည္။
ထုိင္းနယ္စပ္႐ွိ ေ႐ွးေဟာင္း ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း ပုိင္ဆုိင္မႈ အျငင္းပြားသည့္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ကေမာၻ ဒီးယား ႏုိင္ငံအတြင္း႐ွိ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံသား ထုိင္းလူမ်ဳိးတုိ႔ ပိုင္ဆုိင္ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား ကေမာၻဒီးယားတုိ႔က အၾကမ္းဖက္ ဖ်က္စီးရာ ကေမာၻဒီးယား အစုိးရက ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈမ်ား အတြက္ ေလွ်ာ္ေၾကး ေပးပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံသားတုိ႔၏ ဥစၥာပစၥည္း ပုိင္ဆုိင္မႈကုိ အစုိးရမွ အာမခံျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေလွ်ာ္ေၾကးမေပးသည့္အျပင္ အၾကမ္းဖက္ခံရေသာ မိတၳီလာေန မြတ္ဆလင္တုိ႔ ပုိင္ဆုိင္သည့္ ေျမကြက္ မ်ားကုိပင္ ျပန္မေပးဘဲ သိမ္းယူျခင္းမ်ား ႐ွိေနပါသည္။ ဤအခ်က္သည္ ျမန္မာအစိုးရ ႏွင့္ ကေမာၻဒီးယား အစုိးရတုိ႔၏ သိသာ ထင္႐ွားေသာ ကြာျခားခ်က္ျဖစ္ရာ ဤအတုိင္းဆက္သြားေနလွ်င္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၏ ဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္မႈသည္ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံ၏ ေနာက္တြင္ အၿမဲက်န္ ေနပါလိမ့္မည္။
(စ) ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္ေထာင္ခ်ီၿပီး အတူတကြ ေနထုိင္လာခဲ့ၾကေသာ ဗုဒၶဘာဝင္ႏွင့္ မြတ္္ဆလင္ တုိ႔အၾကား ပဋိပကၡမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚေနျခင္းသည္ တဖက္ႏွင့္ တဖက္ နားလည္မႈ လြဲမွားေအာင္ ႏွစ္႐ွည္လမ်ား စနစ္က်စြာ ေသြးခြဲေနသည့္ ဥပေဒ အထက္တြင္ ႐ွိေသာ လူတစ္စု ႐ွိေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ေသြးခဲြေနသူမ်ား ကုိယ္တုိင္လည္း ျမန္မာမြတ္ဆလင္တုိ႔၏ ႐ွည္လွ်ားေသာ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ မသိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။
ယခုအခါ အင္တာနက္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္း PhD. ဆုိသူ၏ ဦးရာဇတ္ကုိ အာဇာနည္ ၉ ဦးစာရင္းမွ ပယ္ထုတ္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိသည့္ Video file တစ္ခု ပ်ံ႕ႏွံေနပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ေသနတ္ျပစ္ ခံရ႐ုံႏွင့္ အာဇာနည္အျဖစ္ သတ္မွတ္ရသနည္း၊ မသိ၍ေမးပါသည္ဟု ဆုိ၏။ အဆုိပါ ပုဂၢိဳလ္သည္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွ PhD ဘြဲ႔ရခဲ့ေသာ္လည္း ၎ငယ္စဥ္က ေနခဲ့သည့္ TTC အထက္တန္းေက်ာင္းက အေျခခံ ပညာကုိ ေကာင္းစြာ သင္ မေပးႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသျဖစ္ပါသည္။
Internet Google ႏွင့္တကၠသိုလ္မ်ား ဗဟုိစာ ၾကည့္တုိက္တြင္ ဦးရာဇတ္အမည္ႏွင့္ ႐ွာလွ်င္ အေထာက္အထား စာ႐ြက္စာတမ္း၊ ဓါတ္ပုံႏွင့္ စာအုပ္မ်ား တစ္ထမ္းစာ ရႏိုင္ပါသည္။ ပန္းဆုိးတန္း စာအုပ္ အသစ္ႏွင့္ အေဟာင္းဆုိင္မ်ားတြင္ စာေရးဆရာ အသီးသီး တုိ႔ ေရးသားထားေသာ ဦးရာဇတ္ႏွင့္ဆုိင္သည့္ စာအုပ္မ်ားကုိ ႐ွာလွ်င္ ဆုိကၠားတစ္စီးစာမွ်ရႏုိင္ပါလွ်က္ ေၾကာင္ကုိ ေရးခ်ဳိးၿပီး သန္း႐ွာေပးေနေသာ ပီအိပ္ခ်္ဒီ ေဒါက္တာဆုိသူ Video ဖိုင္ပုိင္ရွင္ႏွင့္ ထုိဗီဒီယို ဖိုင္ကုိ LIKE လုပ္ေနသူတို႔သည္ စာၾကည့္တုိက္ (Libiary) ကုိ သုံးတတ္ေအာင္ မသင္ေသာ အေျခခံ ပညာသင္ၾကားေရးကုိသာ ရခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ စာဖတ္ပ်င္းလွ်င္ ဝမ္းအုိဝမ္း ဦးေက်ာ္ဝင္းေမာင္ ေရးသားေသာ ဦးရာဇတ္ အထုပၸတၱိ စာေပဆုရ စာအုပ္ ပါးပါးေလးကုိ ဝယ္ဖတ္ႏုိင္ပါသည္။)
ထုိ႔ေၾကာင့္ ပုဂံေခတ္၊ ပင္းယေခတ္၊ အင္းဝေခတ္၊ စစ္ကုိင္းေခတ္၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ စသည္ ေခတ္ အသီးသီးတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး၊ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ ၿမဳိ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတုိ႔တြင္ ႐ြပ္႐ြပ္ခၽြန္ခၽြန္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကေသာ ျမန္မာမြတ္ဆလင္ တုိ႔၏ ထြန္းေျပာင္ေသာ သမုိင္းဆုိင္ရာ အေထာက္အထား စာ႐ြက္ စာတန္းႏွင့္ ဓါတ္ပုံမ်ား၊ ကုိလုိနီေခတ္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ လြတ္လပ္ေရးႀကဳိးပမ္းမႈမ်ားႏွင့္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာမြတ္ဆလင္ ကြန္ကရက္ (မမက)တုိ႔၏ အေထာက္အထား စာ႐ြက္ စာတန္းမ်ားႏွင့္ ဓါတ္ပုံမ်ား၊ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ဆုိင္ရာ အေထာက္အထားမ်ား၊ ပါလီမန္ေခတ္ ျမန္မာမြတ္ဆလင္ ဝန္ႀကီးႏွင့္ ပါလီမန္အမတ္မ်ား၏ သမုိင္းဆုိင္ရာ အေထာက္အထားမ်ား၊ မြန္ဘုရင္၊ ရခုိင္ဘုရင္ႏွင့္ ျမန္မာ ဘုရင္တုိ႔ စစ္တုိက္ရာတြင္ သုံးဖက္စလုံးတြင္ ပါဝင္ေသာ သစၥာ႐ွိ မြတ္ဆလင္ တပ္မွဴးတပ္သားမ်ား၏ သမုိင္းဆုိင္ရာ အခ်က္လက္မ်ား၊ ၈ ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံတြင္ မြတ္ဆလင္တုိ႔ ပါဝင္ခဲ့ေသာ အေထာက္ အထားမ်ားကုိ သိမ္းဆည္းထားရန္ ျမန္မာမြတ္ဆလင္ သမုိင္းေမာ္ကြန္းတုိက္ (Myanmar Muslim Archive) တစ္ခုကုိ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕တြင္ တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ က်န္ႏို္င္ငံသားမ်ားႏွင့္ ယုံၾကည္မႈ ပုိမုိတည္ေဆာက္ႏုိင္ပါ လိမ့္မည္။ ထုိေမာ္ကြန္းတုိက္အား အမ်ား ျပည္သူကို ေလ့လာခြင့္ေပးျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားႏွင့္ မြတ္ဆလင္ မ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ နားလည္မႈမ်ား႐ွိလာခ်ိန္တြင္ ဘာသာေရး အလြဲသုံးစားျပဳမည့္သူမ်ား၏ သားေကာင္ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။
ေမာင္သမာဓိ ႏုိင္ငံေရး ေဗဒင္ အတတ္ေဟာၿပီး ကုစားမည္။
(က) ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆင္းရဲေနတာ ႏုိင္ငံနဲ႔ ျပည္သူေတြေၾကာင့္လား၊ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ ၄င္းတုိ႔ခ်မွတ္ ေသာ စနစ္ေၾကာင့္လား အရင္စဥ္းစားၾကည့္ေသာအခါ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ားႏွင့္ လြဲမွားေသာ စနစ္ေၾကာင့္ဟု တညီတညြတ္တည္း ေျဖၾကပါလိမ့္မည္။
(ခ) ျပည္ပရန္ ၿခိမ္းေခ်ာက္မႈ မ႐ွိတဲ့ လူမ်ဳိးစုံ၊ ဘာသာစုံ ေနထုိင္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းျပည္ တည္ ၿငိမ္ေရး၊ ဥပေဒစုိးမုိးေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကုိ ဦးစား မေပးဘဲ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာေရးကုိ ခြဲျခား ဆက္ ဆံေရး၊ ႏူိင္ငံေရး ဦးတည္ခ်က္ေတြ အေနနဲ႔ အေလးထားေဖၚေဆာင္ေနမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တကၠႏုိ လုိဂ်ီ ပညာအသုံးခ် စီးပြား ေရးေတာင့္တင္းေသာ ႏိုင္ငံ တစ္ခုျဖစ္လာစရာအေၾကာင္း မ႐ွိဘဲ၊ ကမာၻအႏွံ႔ အလုပ္ ၾကမ္း သမားေတြကုိ အဆက္မျပတ္ ဆက္လက္ တင္ပုိ႔ ေပးေနရဦးမယ္ ဆုိတာကေတာ့ ေျမႀကီးလက္ခတ္ မလြဲ ေသခ်ာပါသည္ဟု အတတ္ေဟာပါသည္။
(ဂ) ျမန္မာျပည္၏ ကံၾကမၼာသည္ အာဏာၿမဲေရး အဓိကထားေသာ ညံ့ဖ်င္းသည့္ ကုိယ္က်ဳိး႐ွာ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား လက္သုိ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ခန္႔ ေရာက္႐ွိခဲ့၍ တျဖည္ျဖည္း ျပာပုံျဖစ္ခဲ့၊ ျဖစ္ဆဲျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၏ ကံၾကမၼာသည္ ၿပီးျပည့္စုံေသာ ေရခံေျမခံ ႐ွိသည့္ ျမန္မာျပည္၏ လက္တြင္း ေရာက္ေသာေန႔တြင္ တဟုန္ထုိ းတုိးတက္ လာပါလိမ့္မည္။
သုိ႔ေသာ္ သတိျပဳစရာ အခ်က္တစ္ခုမွာ အာဏာရ႐ွိေသာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ အဆက္ဆက္တုိ႔သည္ ေနာင္လာ လတ့ံေသာ ႏုိင္ ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ တုိင္းျပည္အေပၚ မေဖါက္ျပန္ႏိုင္ေအာင္(Check & Balance) ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ ရန္ ေစတနာျဖင့္ လုိအပ္သည္ဟု ထင္ျမင္ေသာ ဥပေဒ အသီးသီးကုိ အေမရိကန္သမၼတမ်ား ျပဳလုပ္သကဲ့သုိ အတည္ျဖစ္ေအာင္ ႀကဳိးစားျပဌာန္းရစ္ခဲ့မွ သာ ျမန္မာျပည္ အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားကုိ ႏုိင္ႏုိင္နင္းနင္း ႀကဳိးကုိင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဗဒင္ေဟာ စာတမ္း ေရးသားရင္း နိဂုံးသံပတ္ ဆုံးသတ္ လုိက္ပါသည္။
ေမာင္သမာဓိ
* ေဆာင္းပါးရွင္၏ အျမင္ႏွင့္ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။
ဇြန္ ၃၀၊ ၂၀၁၃
M-Meida
ကြာလာလမ္ပူ၊ ။ ျပည္တြင္း၌ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေသာအၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အျမန္အေရးယူရန္ ျမန္မာအစိုးရအား မေလးရွားမွ တိုက္တြန္းလိုက္သည္။
ဇြန္လ ၂၉ ရက္၊ ဘရူႏိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ဒါစရီဘီဂ၀ါန္၌က်င္းပသည့္ ၄၆ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ားအစည္းအေ၀း AMM အတြင္း ႏွစ္ႏိုင္ငံေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးစဥ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဒါတြတ္စရီ အနီဖာအမန္ မွ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္အား ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေသာအၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ မေလးရွားမွ စိုးရိမ္မႈရိွေၾကာင္း၊ ထိုကိစၥသည္ မေလးရွား အပါအ၀င္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတို႕ကိုလည္း ထိခိုက္ေစၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း အနီဖာမွ ေဖာ္ျပခဲ့သည္ဟု အာဆီယံ-မေလးရွား အမ်ဳိးသားစီမံေရးရာ၏ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
အၾကမ္းဖက္သမားတို႕အား ေဖာ္ထုတ္၍ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူရန္၊ မွ်တမႈႏွင့္ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းကိုလည္း ၄င္းမွ ျမန္မာအစိုးရထံ တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
၄င္းအျပင္ ၀န္ႀကီးက အစၥလာမ့္ေရးရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖြဲ႕အစည္း OIC – Organisation of Islamic Cooperation ၏ ဆက္သြယ္ေရးအုပ္စုမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ လာေရာက္ေရး သေဘာတူညီခ်က္အတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ ထိုကိစၥ အထေျမာက္ေအာင္ ျပည့္ျပည့္၀၀ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ အေရးႀကီးသည္ဟုလည္း ဆိုသည္။
အနီဖာသည္ ဘန္ဒါစရီဘီဂ၀ါန္တြင္ ဇြန္ ၂၉ မွ ဇူလိုင္ ၂ ရက္အထိ ဆက္တိုက္က်င္းပမည့္ အာဆီယံအေရးဆိုင္ရာေဆြးေႏြးပြဲ၌ မေလးရွားကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဦးေဆာင္တက္ေရာက္လ်က္ရိွသည္။
ယင္းေဆြးေႏြးပြဲႀကီးတြင္ ၄၆ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ားအစည္းအေ၀း – AMM အျပင္ လႊတ္ေတာ္၀န္ႀကီးမ်ားညီလာခံ – Post-Ministerial Conferences (PMC)၊ ၂၀ ႀကိမ္ေျမာက္ အာရွေဒသတြင္းဖိုရမ္ – 20th Asean Regional Forum ၊ အာဆီယံႏွင့္သံုးႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ားအစည္းအေ၀း – Asean Plus Three Foreign Ministers’ Meeting ၊ တတိယႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီးႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ားအစည္းအေ၀း – 3rd East Asia Summit Foreign Ministers’ Meeting တို႕ကိုလည္း ထည့္သြင္းထားသည္။
Ref: Bernama
Photo Credit- sabahkini.net