ႏိုဝင္ဘာ-၂၈ ၂၀၁၃
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္- (ေဒါက္တာ)ေမာင္ဇာနည္
ဘာသာျပန္-ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္
မ်ားမၾကာေသးမီက လူေပါင္းရာေက်ာ္ေသဆံုးေစၿပီး တစ္ေသာင္းႏွစ္ေထာင္ကို အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္သြားေစသည့္ မြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစုအေပၚ အက်ည္းတန္စြာျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ား၏ ဗဟိုခ်က္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၉၆၉ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈ ရိွေန၏။ သို႔ေသာ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ႏွင့္ ျပည္တြင္းရိွလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒီတို႔အၾကား အျပန္အလွန္ ပူးေပါင္းမႈတစ္ဖက္မွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘုန္းႀကီးမ်ား ဦးေဆာင္ထားသည့္အုပ္စုကို နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ရသည္။
ေအာက္ပါ ဆက္ႏႊယ္က႑မ်ားကို စစ္ေဆးသံုးသပ္မႈ မျပဳဘဲ ရွင္းျပ၍ရႏိုင္ဦးမည္မဟုတ္။
(က) ႏိုင္ငံေတာ္မွ ျပည္တြင္းနာဇီလက္သစ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို အျပစ္လြတ္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးေနမႈ
(ခ) လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္မ်ားအား မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းေရးလကၡဏာမ်ား ထင္ရွားလာေနသည့္ၾကားမွ ဦးသိန္းစိန္၏ တုန္႔ျပန္အေရးယူမႈ မရိွျခင္း
(ဂ) အက်ဥ္းအၾကပ္ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္ေသာ အတိုက္အခံအုပ္စုတို႔၏ အက်င့္ပ်က္ယိုယြင္းခ်က္မ်ား
အၾကမ္းဖက္မႈ၏ ပရမ္းပတာျမင္ကြင္းက တိုင္းျပည္၏လားရာ၊ ျပန္လည္ျပဳျပင္မြမ္းမံေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အဓိက ေမးခြန္းမ်ားစြာ ထြက္ေပၚလာေစသည္။
၉၆၉ ဂိုဏ္း၏လႈပ္ရွားမႈသည္ အဘယ္ကဲ့သို႔ ေရပန္းစားက်ယ္ျပန္႔လာသနည္း၊ တိုင္းျပည္တစ္ခြင္ အဘယ္ကဲ့သို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ရပါသနည္း ?
လူမ်ဳိး ႏွင့္ ဘာသာ သန္႔စင္ေရး အတြက္ ဦးထိပ္ထားသည္ဟု အသံထုတ္ခ်က္ႏွင့္အတူ ထြက္ေပၚလာေသာ ေခတ္သစ္ အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္ရွားမႈသည္ ဗုဒၶအႏွစ္တရား၊ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ စီးပြားေရးအေပၚ တလြဲ အသံုးခ်ထားသည္ျဖစ္၍ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းက ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ၏ နာဇီ၀ါဒႏွင့္ ကြဲလြဲျခားနားျခင္း မရိွေၾကာင္း၊ေတြ႕ရသည္။ ၄င္း ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈေရပန္းစားလာသည့္ အဓိက အခ်က္သံုးရပ္ ရိွေၾကာင္းကို ေတြ႕ရသည္။
ပထမအခ်က္မွာ ၉၆၉ ေခါင္းေဆာင္ ဦး၀ီရသူကဲ့သို႔ ဗုဒၶဓမၼသင္ၾကားေရးဌာနမ်ားမွ စစ္ေသြးၾကြ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေဟာေျပာသ ူ အခ်ဳိ႕က အေထြေထ ြစီးပြားေရး အၾကပ္အတည္းမ်ား ႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ယဥ္ေက်းမႈပ်က္စီးေနမႈအတြက္ ျပည္တြင္း မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို ဓားစာခံအျဖစ္ အမိအရ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔ကို မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ စီးပြားေရးလက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈႏွင့္ ဂုတ္ေသြးစုပ္မႈကို စုေပါင္းခံစားရသည့္ သားေကာင္မ်ားအလား ပံုေဖာ္ၾကသည္။
ဒုတိယအခ်က္မွာ ၉၆၉ အုပ္စုသည္ အစဥ္အလာရိွခဲ့ေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး၀ါဒကို လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား မေနမနား ေပါက္ေပါက္ေဖာက္ၾကသည္။
တတိယအခ်က္မွာ ရဲဌာန၊ ေထာက္လွမ္းေရး၊ စစ္တပ္၊ ဌာနဆိုင္ရာ ႏွင့္ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႕ပင္မက်န္ ဦးသိန္းစိန္၏ စီမံမႈေအာက္၌ ရိွေနၾကကုန္ေသာ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္း အားလံုးနီးပါးက ျမင္သာထင္သာစြာ နာဇီလက္သစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အုပ္စုကို ျပစ္ဒဏ္မွ ေဘးမဲ့ေပးထားသည့္ အျပင္ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳလုပ္ေနၾကေပသည္။
ေနျပည္ေတာ္အစိုးရသည္ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈမ်ားအေပၚ မည္သည့္ၿဖိဳခြင္းမႈ ျပဳလုပ္ပါသနည္း ?
ယမန္ႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ ဦးသိန္းစိန္မွ လူမ်ဳိးေရး မုန္းတီးမႈျဖန္႔ခ်ိေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ကို တရား၀င္ျပစ္တင္ စကားဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူ၏ အစိုးရအဖြဲ႕သည္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးအမုန္းတရား သို႔မဟုတ္ ရိုဟင္ဂ်ာမုန္းတီးေရးတို႔ကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း သြတ္သြင္းလႈံ႕ေဆာ္ေနသူ မည္သူတစ္ဦးကိုမွ်ပင္ မည္သည့္အေရးယူမႈမ်ား မျပဳလုပ္ခဲ့ၾက။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး
အမုန္းတရားမ်ားကို ျဖန္႔ေ၀ သြတ္သြင္းျခင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား တစ္ဆင့္ခ်င္း လက္စတံုးပစ္ရန္ လႈံ႕ေဆာ္ျခင္း၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အေပၚ ၾသဇာသံုးျခင္း စသည္တို႔ကို လုပ္ေဆာင္ေနၾကသူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး တစ္ေလကိုမွ်ပင္ သူ၏အာဏာပိုင္တို႔မွ ထိန္းသိမ္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ဟန္႔တားျခင္းလည္း မရိွခဲ့ေခ်။
“ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ အခ်ဳိ႕ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ တစ္သီးပုဂၢလမ်ားထံ၌ လူမ်ဳိးေရး မုန္းတီးမႈ ႀကီးထြားျမင့္တက္လာေနသည္။ ၄င္းတို႔သည္ ျပည္တြင္းႏွင့္ျပည္ပရိွ (ရခိုင္)လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ပင္ ပတ္သက္ အားေပးမႈရိွေနသည္ ” ဟု ပါလီမန္သို႔ ၾသဂုတ္လကတင္သြင္းေသာ သမၼတအစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထား၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အေနာက္တိုင္းထိပ္တန္း မီဒီယာမ်ားမွ ေခါင္းႀကီး သတင္းအျဖစ္ တခမ္းတနား ေဖာ္ျပထားေသာ ဦးသိန္းစိန္၏ သဟဇာတအတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးအဆို ႏွင့္ သူ႔အစိုးရ၏တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈမရိွျခင္းအၾကား၀ယ္ တံတားထိုးမရႏိုင္သည့္ ကြက္လပ္ျဖစ္ေနေပသည္။
အၾကမ္းဖက္လူအုပ္ႀကီးက မ်က္ေမွာက္၌ေသာင္းက်န္းေနပါလ်က္ ေဒသခံရဲတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ မတုန္မလႈပ္ ရပ္ၾကည့္ေနခဲ့ေၾကာင္း ဟူသည့္ သူ႔အစိုးရ၏ တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈ မရိွပံုကို အထက္ပါ မီဒီယာမ်ားကပင္ ေလ့လာသံုးသပ္ တင္ျပမႈ မျပဳခဲ့ၾက။
မည္သူမဆို ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွန္းတြင္ မ်ားေျမာင္လွစြာေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈံ႕ေဆာ္ခ်က္မ်ား၊ စီဒီႏွင့္ဒီဗီဒီမ်ား၊ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀မႈမ်ားကို အလြယ္တကူ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာလာေသာ ႏို္င္ငံ့လူမႈ၀န္းက်င္၌ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး သတင္းလိမ္မ်ား၊ မုန္းတီးေရးအျမင္မ်ားျဖန္႔ေ၀ရန္ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သို႔တေစ Voice Weekly သတင္းစာမွ သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာန၏အလြဲသံုးစားမႈဆိုင္ရာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္မွ် ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပရာတြင္မူ အာဏာပိုင္မ်ားက တရားစြဲခဲ့ေပသည္။
အစၥလာမ္အေပၚအျမင္မွားေၾကာက္ရြံ႕ၿပီးအၾကမ္းဖက္လာေအာင္စီစဥ္သူမ်ား၊ အမုန္းတရားပြဲမ်ားကို ဦးသိန္းစိန္အစိုးရမွ နည္းလမ္းတက် မႏွိမ္နင္းပါလွ်င္၊ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္အျခား တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္ေစာ္ကားေနသူမ်ားအား ျပစ္ဒဏ္ မေပး ကာကြယ္ထားေသာ သက္ဆိုးရွည္ေနသည့္ မူ၀ါဒကို အဆံုးမသတ္ပါလွ်င္ – ၉၆၉ ၏ အႏၱရာယ္မ်ားက မ်ဳိးျဖဳတ္သုတ္သင္ျခင္း လႈပ္ရွားမႈအသြင္သို႔ စုၿပံဳေျပာင္းလဲသြားေပေတာ့မည္။ ဦးသိန္းစိန္၏ စစ္တပ္ တစ္ပိုင္းအစိုးရသည္ အတိုက္အခံမ်ားကို ခ်ဳိးႏွိမ္ရာ၌ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ မက အေတြ႕အႀကံဳရိွေနပါ၏။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မေရာက္ရိွေစလိုေသာ သတင္းႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ထိထိေရာက္ျဖတ္ေတာက္ ပိတ္ပင္ႏိုင္ခဲ့ပါ၏။
ဦးသိန္းစိန္၏ထိပ္တန္းအႀကံေပး ႏွင့္ အစိုးရ၏ Myanmar Peace Center (MPC) အား ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေနသူ – City University of Hong Kong မွ ဗမာ လူမ်ဳိးပညာရွင္ ဦးေက်ာ္ရင္လိႈင္က ( Fletcher Forum of World Affairs in 2008 တြင္ ထုတ္ေ၀သည့္ ) သူ၏ “Challenging the authoritarian state: Buddhist monks and peaceful protests in Burma, issues and policy” ေဆာင္းပါး၀ယ္ တစ္ခ်ိန္က မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအဓိကရုဏ္းမ်ား၌ စစ္တပ္သည္ အဓိက အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပဖူးသည္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးရိွ နာမည္ႀကီး ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူအား စစ္ဗိုလ္ခ်ဴပ္ တေယာက္မွ မရိုးေျဖာင့္ေသာ အႀကံျဖင့္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ မြမ္းမံျခင္းအေပၚ သံဃာေတာ္မ်ား၏ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမည့္ အစီအစဥ္ကို စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ရိပ္စားမိခဲ့သည္။ သံဃာေတာ္မ်ားမွ မစတင္ႏိုင္မွီ မြတ္စ္လင္မ္ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးအား မုဒိန္းက်င့္ပါသည္ဟူေသာ ေကာလဟလ သတင္းထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဴပ္ အေပၚရိွေနသည့္ အာရံုကို မြတ္စ္လင္မ္လုပ္ငန္းရွင္ဖက္လွည့္ကာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အဓိကရုဏ္းအား ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ အစိုးရ ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား၌ အမ်က္ထြက္ေနေသာ သံဃာေတာ္မ်ား မပါ၀င္ေစေရးအလို႔ငွာ ေထာက္လွမ္းေရးသမားတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အဓိကရုဏ္းမ်ားျဖစ္လာေအာင္ မၾကာခဏ လႈံ႕ေဆာ္ဖန္တီးတတ္ေၾကာင္း ဆန္းစစ္ေလ့လာသူအခ်ဳိ႕က ေထာက္ျပထား၏ (စာမ်က္ႏွာ ၁၃၇-၁၃၈)။ မ်ားမၾကာေသးမီကပင္ မတ္လ ၂၉ ရက္ထုတ္ New York Times တြင္ေဖာ္ျပလိုက္ေသာ “Kristallnacht in Myanmar:” ေခါင္းစဥ္တပ္ကာ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္အား The Disorder in Order: the Army-State in Burma since 1962 စာအုပ္ေရးသားသူ ပေရာ္ဖက္ဆာ Donald Seekin က မတ္လ ၃၀ ရက္တြင္ ေအာက္ပါကဲ့သို႔ ေခ်ပေရးသားခဲ့သည္။
“ ျမန္မာလူ႔အသိုင္းအ၀ို္င္း၌ မြတ္စ္လင္မ္မုန္းတီးေရးသည္ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း အျမစ္တြယ္ေနပါသည္။ ၄င္းမွာ ၁၉၆၂ မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကာလအတြင္း ဦးေန၀င္းႏွင့္တစ္ကြ အာဏာရွင္အစဥ္အဆက္တို႔က အားေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔၏ သည္းေျခႀကိဳက္ နည္းဗ်ဴဟာမ်ား အနက္တစ္ခုမွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို မုဒိန္းက်င့္ျခင္း (ႏွင့္) ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ကို အစၥလာမ္သို႔ေျပာင္းလဲ သြတ္သြင္းရန္ႀကံစည္ျခင္း ဟူ၍ ေကာလဟလ ထုတ္လႊင့္ျခင္းသာတည္း။ အာဏာပိုင္တို႔၏ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း နည္းဗ်ဴဟာသည္ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီအစိုးရ၏ တြဲေရးခြဲေရး အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ၀ါဒမွ ျမစ္ဖ်ားခံလာဖြယ္ ရိွ၏။ ဦးသိန္းစိန္သည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ဘာသာတရားအားလံုး သဟဇာတ အတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးကို တဖြဖြဆိုေနေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တြင္မူ နာဇီလက္သစ္ ၉၆၉ ဗုဒၶဘာသာ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စကားအဟ မခံခဲ့ေခ်။ စစ္တပ္သည္ အကန္႔အသတ္မရိွ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကမ္းတမ္းၾကပ္မတ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဒုစရိုက္သားမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးထားျခင္းႏွင့ ္အေရး မယူျခင္းတို႔သည္ အေၾကာက္တရားႏွင့္ေ၀၀ါးမႈအား ဖန္တီးရန္ ေနျပည္ေတာ္၏ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အတြက္အခ်က္ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားဟန္ ရိွေပသည္။ ႏိုင္ငံႏွင့္ စီးပြားေရးကို ျပိဳင္ဖက္မဲ့ လႊမ္းမိုးထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန (the divide-and-rule tactics it has always used to exert unrivaled control and influence over the state and economy) တစုိက္မတ္မတ္ အသံုးခ်ေလ့ရိွသည့္ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္မႈနည္းဗ်ဴဟာမ်ားဟု ဆိုရေပမည္။
မိမိအားအဓိကေထာက္ခံအားေပးၾကသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူထုအၾကား အၾကမ္းဖက္၀ါဒ လိႈင္းလံုးႀကီး ရပ္တန္႔ေစေအာင္ အၾကမ္းမဖက္ေရး၌ ထင္ရွားသည့္ ကမာၻေက်ာ္ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ဘာမ်ားေဆာင္ရြက္ေနပါသနည္း ?
ေဒၚစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က အစၥလာမ့္အမုန္းတရားႏွင့္ အေၾကာက္တရား က်ယ္ျပန္႔လာမႈ၌ ပါ၀င္လံုးေထြးလိုက္ျခင္းမွာ နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္သြားေစသည္။ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ဖန္တီးျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ရပ္လံုးထံျဖစ္ပြားေသာ ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ားအေပၚ စာနာေၾကာင္းျပသရန္၌ လည္းေကာင္း အၾကြင္းမဲ့ ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ ေနခဲ့ပါသည္။ မည္သည္ ့အေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစကာမူ သူမ လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့သည့္ အက်ည္းတန္မႈမ်ား အနက္ ထင္ရွားသည့္ အေၾကာင္းသံုးရပ္မွာ –
၁။ မ်က္ႏွာစိမ္းမ်ားႏွင့္ေဒသခံမ်ား ႏွစ္မ်ဳိးလံုးျဖင့္ စုစည္းထားသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူရမ္းကားအုပ္စုမွ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကိုသာ တစ္ဖက္သတ္ ဦးတည္ပစ္မွတ္ထားေနသည့္ အမုန္းတရားျဖန္႔ခ်ိမႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား
၂။ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ႏွင့္ ကခ်င္ကဲ့သို႔ အျခားလူနည္းစု၀င္တို႔အေပၚ အလြန္အကၽြံအၾကမ္းဖက္မႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈ ႏွင့္ ဖ်က္ဆီးေသာင္းက်န္းမႈမ်ား
၃။ စစ္တပ္ႏွင့္လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔သည္ အဓိကရုဏ္းၿဖိဳခြင္းရာ၌ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ အေတြ႕အႀကံဳရိွေနျခင္း။
ေဒၚစုၾကည္သည္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအေပၚ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ဆိတ္ဆိတ္ေနခဲ့ျခင္းေတာ့ မဟုတ္။ မိတၳီလာအၾကမ္းဖက္မႈႀကီးအၿပီး သံုးရက္ေျမာက္တြင္ သူမက ေဒသခံလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ အေျခအေနထိန္းသိမ္းမႈ ညံ့ဖ်င္းပံုကို ဖြင့္ေျပာေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ လူရမ္းကားမ်ား စိတ္တိုင္းက်ခုတ္ျဖတ္ မီးရိႈ႕ေနခ်ိန္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔မွ လက္ပိုက္ရပ္ၾကည့္ေနသည့္ အခ်က္ကိုမူ မေ၀ဖန္ခဲ့ေခ်။ သံုးရက္စလံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း၊ မြတ္စလင္မ္ေစ်းဆိုင္ႏွင့္ေနအိမ္မ်ား အပါအ၀င္ အေဆာက္အဦးေပါင္း တစ္ေထာင္နီးပါးကို လက္နက္ကိုင ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူရမ္းကားအုပ္စုမ်ားမွ မီးေလာင္ တိုက္သြင္းေနျခင္းအား လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔က လက္လႊတ္ထားခဲ့ၾက၏။ ၄င္းတို႔၏ တမင္သက္သက္ အေရးမယူဘဲေနျခင္းအေပၚ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေမးျမန္းခန္း၌ ဒီမိုကေရစီအကူး အေျပာင္းကာလသစ္တြင္ ေဒသခံလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔မွာ အဓိကရုဏ္းကိုင္တြယ္မႈ အေတြ႕အႀကံဳနည္းပါးေနသည္ဟူေသာ ဆင္ေျချဖင့္ သူမက ဖံုးဖိကာကြယ္ေပးခဲ့သည္။
ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္တရုတ္၏ အက်ဳိးတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ သတၳဳတြင္းစီမံကိန္းအား ဆႏၵျပျခင္းကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္း ခဲ့သည့္ျပႆနာအေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ေသာ ေဒၚစုၾကည္၏ မွတ္ခ်က္က ……. မိမိတို႔၏ေျမယာ ဆံုးရႈံး၍ ဆႏၵျပၾကသူမ်ား ႏွင့္ ေထာက္ခံ ပံ့ပိုးပါ၀င္ၾကသူ သံဃာေတာ္မ်ားအား လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔မွ မီးစုန္းဓာတ္ပါ မီးေလာင္ဗံုးမ်ားအသံုးျပဳကာ ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္းၿဖိဳခြင္းခဲ့ျခင္း အျဖစ္ကို ေက်ာ္ခြပစ္ခဲ့သည္။ မိတၳီလာရိွ အၾကမ္းဖက္ခံ သားေကာင္မ်ားထံ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈအားေပးရမည့္အစား မတ္လ ၂၇ ရက္တြင္က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ တပ္မေတာ္ေန႔ အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္ကာ အလန္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ အလြန္ေႏြးေထြးသည့္ ရင္းႏွီးမႈကို ျပသခဲ့ေပသည္။
လက္ရိွေကာလဟလမ်ားႏွင့္အၾကမ္းဖက္မႈတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ရပ္မ်ားအတြင္း လူအမ်ားထပ္မံ ပါ၀င္လာေအာင္ တြန္းပို႔မည္ေလာ ? ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အစၥလာမ္အေပၚဆင္ယင္ထားသည့္ ေကာလဟလမ်ားသည္ မည္သည့္ေနရာမွ စတင္ ျမစ္ဖ်ားခံလာသနည္း ?
သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ေျပာဆိုခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဗိုလ္မွဴးေဟာင္း ေဇာ္ေဌး သို႔မဟုတ္ မွဴးေဇာ္ သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈ ပထမလိႈင္းမွာကတည္းက မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး ေကာလဟလမ်ား ႏွင့္ သြားပုပ္ေလလြင့္ စကားမ်ားကို အဓိက တင္ျပေနသူျဖစ္ေၾကာင္း သိရေသာအခါ လူဦးေရသန္း ၆၀ အနက္ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာရိွသည့္ ျပည္တြင္း မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအဖို႔ တုန္လႈပ္စရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူ၏ေဖ့စ္ဘြခ္ စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းတရားႏွင့္ စိုးေၾကာက္မႈမ်ားတြင္ က်ယ္ေစမည့္ အခိုင္အမာ သတင္းေယာင္ေယာင္ ပို႔စ္မ်ားစြာ ေရးတင္ခဲ့သည္။ ၄င္းတို႔အနက္သာဓကတစ္ရပ္မွာ “ လက္နက္ကိုင ္မြတ္စ္လင္မ္ အၾကမ္းဖက္သမား တစ္စုသည္ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွ သတင္းရရိွထားၿပီ။ သတိရိွၾကကုန္ ” ဟူ၏။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာမ်ား၏ ေဆာင္းပါးမ်ားစြာတြင္လည္း “ကုလား” ဟူ၍ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အသံုးအႏႈန္းအား ေဇာင္းေပးေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကုလား ဆိုသည့္ ျမန္မာ စကားမွာ ၾကမ္းေထာ္မည္းညစ္သူ ဟု အဓိပၸာယ္ရၿပီး မြတ္စ္လင္မ္မ်ားႏွင့္ အိႏိၵယႏြယ္ဖြားတို႔ကို ရည္ညႊန္းကာ ႏွိမ့္ခ်ေခၚဆိုခ်က္ျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္၏လံုၿခံဳေရးႏွင့္ စီမံေရးဌာနမ်ားႏွင့္ တစ္ကြ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အေတြးအေခၚပိုင္း၌ ၾသဇာႀကီးမားၾကသူတို႔က မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းတရား အေၾကာက္တရား သြတ္သြင္းျခင္းကို ေပါင္းလုပ္ၾကေသာ အခါ ျပည္သူမ်ားသည္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ပင္ အျမင္ျဖစ္ေပၚလာတတ္ၾက၏။ ထံုးဓေလ့အားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတို႔သည္ ျမန္မာလူ႔ အဖြဲ႕အစည္းတြင္ မိဘဘိုးဘြားႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားထက္ အလြန္ၾသဇာေညာင္းၾကသည္။ အစိုးရ၏ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ရပ္ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒီ ၾသဇာရိွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတို႔၏ ၀ါဒျဖန္႔မႈမ်ားအၾကား စည္းျခားေဖာ္ျပရန္မွာ မလြယ္ကူ လြန္းလွပါေလ။ ေဖ့စ္ဘြခ္ေပၚ၌ မိတၳီလာ၏ေသေၾက ပ်က္စီးမႈ ပံုရိပ္မ်ားအပါ၀င္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးပို႔စ္မ်ားမွာ “liked” မ်ားကို ေထာင္ခ်ီေတြ႕ရၿပီး လူထုျမင္ကြင္းမွာပင္ ၄င္းတို႔၏ နာဇီ လက္သစ္အျမင္ သေဘာထားမ်ားကို မေအာင့္အည္းႏိုင္ေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ ဖြင့္ခ်ေနသည္ကို ေတြ႕ေနရသည္။
လတ္တစ္ေလာအင္တာဗ်ဴးမ်ား၌ ၉၆၉ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦး၀ီရသူ က အၾကမ္းဖက္မႈကို ရႈံ႕ခ်ျပစ္တင္ သေယာင္ ျပဳလာသည္။ မိမိသည္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္သူမ်ား၊ ဆူပူမႈမ်ားကို ရပ္တန္႔ တားဆီးခဲ့သည္ဟုပင္ ဆိုလာသည္။ ဤသည္မွာ သူ၏မိႈင္းတိုက္ လႈပ္ရွားမႈအား အသံတိုးလိုက္ျခင္းေပေလာ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ လႊမ္းမိုးမႈအား ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ဆက္လက္ေခ်မႈန္းရန္ ႏႈိးဆြျခင္းေပေလာ မေျပာတတ္ၿပီ။ ဦး၀ီရသူ၏ေဖ့စ္ဘြခ္ စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို လက္မခံသည့္ အေၾကာင္းမ်ားစြာ ေရးတင္ထား၏။ တစ္ေန႔နံနက္ပိုင္းက ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ခႏၱီစ ႏွင့္ ေမတၱာတရား အေၾကာင္းကို ေရးတင္၏။ ထိုေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာပင္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးစာသားမ်ားကို အားပါးတရ ေရးတင္ျပန္သည္။
မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ထိမ္းျမားေသာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာ အဓမၼ ဘာသာေျပာင္းေစျခင္း၊ ျမန္မာအမည္မွ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ အိႏိၵယအမည္မ်ား အျဖစ္ အလိုမတူ ေျပာင္းလဲေစျခင္း စသည့္အေၾကာင္းမ်ားအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ ဦး၀ီရသူသည္ လူသိရွင္ၾကား ေစာ္ကားေျပာဆိုခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕တြင္ မြတ္စ္လင္မ္ မိသားစု တစ္ခုလံုးအား မီးရိႈ႕သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေထာင္ နန္းစံခဲ့ရသည္။ ယင္းသို႔ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအဖို႔ မိမိ၏မီးေမႊးမိႈင္းတိုက္မႈမ်ားအေပၚ ခ်က္ျခင္း လက္ငင္း ယူက်ဳံးမရ ခံစားခ်က္မ်ားျဖစ္ေပၚမည္မဟုတ္။ လက္ရိွ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၌ ပါ၀င္ေသာ သူ၏အခန္းက႑ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္း ေနာင္တ၏လကၡဏာကို စိုးစဥ္းမွ် မျပသေသးေခ်။
လြန္ခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္တုန္းက ဦး၀ီရသူမွာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအျမင္ထားရိွသည့္ အစြန္းေရာက္သူတစ္ဦးသာ ျဖစ္၏။ ယခုေသာ္ ႏိုင္ငံေတာ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ လက္သစ္ နာဇီ၀ါဒ ျမင့္တက္လာျခင္းႏွင့္အတူ သူသည္ အမုန္းတရားဖန္တီး ပ်ဳိးေထာင္ရွင္တစ္ဦး၊ ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာတို႔မွာ မေတြ႕မျဖစ္ ဆံုေတြ႕ရမည့္သူတစ္ဦး ျဖစ္လာေပၿပီ။ ဤသို႔ေသာ နာဇီလက္သစ္ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ေဟာေျပာသူ၏ေက်ာ္ၾကားမႈမွာ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအတြက္လည္းေကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းရိွ မြတ္စလင္မ္မ်ားႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ အတြက္ လည္းေကာင္း ပံုရိပ္ေကာင္းတစ္ခု မဟုတ္ေတာ့ပါေလ။
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
(ေဒါက္တာ)ေမာင္ဇာနည္၏ Should we call it Buddhist terrorism ? ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။
ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္ဇာနည္သည္ Free Burma Coalition (1995-2004) ၏ တည္ေထာင္သူျဖစ္ၿပီး၊ London School of Economics မွ Civil Society and Human Security Unit ၏ ဧည့္သည္ေတာ္အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ မိမိဇာတိျမန္မာျပည္မွ လူမ်ဳိးေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ႏွင့္ နာဇီ လက္သစ္ဗုဒၶ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒတို႔အေပၚ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ တင္ျပေနသူလည္း ျဖစ္သည္။
