၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔က ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီျမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာမိသားစုမ်ား ေတြ႔ဆံုပြဲ၌ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရး ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေမးျမန္းခ်က္ကို တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီမွ ျပန္လည္ေျဖၾကားခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
ရိုက္ကူး- ကိုျမင့္မိုရ္မ႑ိဳင္
ေကာင္းကင္ကို ေရးသည္။ (အေတြးအျမင္)
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစု ေနထိုင္သည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္း ႏွင့္ ဗလီမ်ား အမ်ားအျပား တည္ရွိသည့္ ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထိုအခ်က္ကုိသာၾကည့္၍၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဘာသာမတူသူမ်ား အျမဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူ ယွဥ္တြဲေနထုိင္ေနၾကသည္ ဟူ၍ေတာ့ မဆိုႏုိင္ေတာ့ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မၾကာခဏ ျဖစ္ပြါးခဲ့ေသာ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွစ၍ အနည္းဆံုး လူ ၂၄၀ ေသဆံုးခဲ့ရျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ရုိက္တာ သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ဘာသာမတူသူမ်ားၾကား နားလည္မွႈ လြဲမွားျခင္းမ်ားသည္ အမုန္းတရားကုိ မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ေပးသလို ျဖစ္ႏုိင္ကာ၊ ထုိအမုန္းမ်ားသည္ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မွႈမ်ားဆီသုိ႔ ဦးတည္သြားေစႏိုင္သည္။ ဘာသာမတူသူမ်ားၾကား နားလည္မွႈလြဲမွားျခင္းမ်ားကုိ ေလ်ာ့ပါးေစမည့္ နည္းလမ္းမ်ားအနက္ တစ္ခုမွာ ေမတၱာတရားကုိ အေျခခံသည့္ ဘာသာေပါင္းစံု ျငိမ္းခ်မ္းေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာရဟန္းတစ္ပါးျဖစ္သူ အရွင္ ဇယဒိသ (ေခၚ) ဦးဇင္းသုညက မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
“၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေလာက္ကစၿပီး မႏၱေလး ပတ္၀န္းက်င္က ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္ေတြမွာ လုပ္အားေပး ဆရာေတြစုၿပီး အဂၤလိပ္စာ အခမဲ့သင္ေပးတယ္။ အဲဒီကေန ၂၀၁၀ ေလာက္က်ေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့သင္တန္းေတြ လိုက္တက္ရင္း တျခား အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မိလာတယ္။ ၂၀၁၁ ေလာက္က်ေတာ့ ဘာသာေပါင္းစုံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အစည္းအေ၀းေတြ၊ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ စတက္ျဖစ္ခဲ့တယ္” ဟု ဦးဇင္းသုညက မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။ ဦးဇင္းသုညမွာ စာေရးဆရာ ေဖျမင့္ ေရးသားထားေသာ “မဟာကရုဏာရွင္မ်ား” စာအုပ္ထဲတြင္ ပါဝင္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္မ်ားကို ငယ္စဥ္ကတည္းက အားက်ခဲ့သူျဖစ္ျပီး ထိုစာအုပ္မွာ မာသာထရီဇာ၊ ေဒါက္တာအယ္လ္ဘတ္ရႊိဳက္ဇာ၊ ဘြတ္ကာတီဝါရွင္တန္ ႏွင့္ အျခား ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္မ်ားအေၾကာင္းကုိ ေရးသားထားေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္သည္။
ဦးဇင္းသုညသည္ လူ႔အခြင့္အေရး ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလွႈပ္ရွားသူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကုိဟယ္ရီမ်ိဳးလင္း ႏွင့္ အတူ “The Seagull” (စင္ေရာ္) လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ကုိ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ အဖြဲ႕၏ နာမည္ကို ကမၻာေက်ာ္ ဝတၳဳျဖစ္သည့္ “Jonathan Livingston Seagull” (ေယာနသံစင္ေရာ္) ဝတၳဳမွေန၍ စိတ္ကူးရခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကိုဟယ္ရီက ေျပာျပခဲ့သည္။
“အရင္က ဘာသာေပါင္းစံု(လွႈပ္ရွားမွႈ) ဆိုရင္၊ မတူညီတဲ့ ဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုဖိတ္ၿပီး ေဆြးေႏြးတာမ်ိဳးေတြ၊ ေနာက္… ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေနာက္လိုက္ေတြကို တရားေဟာတာေတြနဲ႔ စလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ လူငယ္ေတြကို ဘာသာေရးေတြအေၾကာင္း၊ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေလ့လာတာေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ conflict transformation အေၾကာင္းေတြကို ပညာေပးတာေတြ လုပ္လာၾကတယ္” ဟု ကုိဟယ္ရီက ဆုိသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္မ်ားအတြင္း ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဘာသာေပါင္းစံု ျငိမ္းခ်မ္းေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ား လိုအပ္ေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သတ္၍ မြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ကုိမိုးေက်ာ္က “ဘာသာေရးကို ဘ၀မွာ အရမ္းအေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုအျဖစ္ လက္ခံယူဆထားၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပဳျပီး အမုန္းမီးတိုက္ေနသူေတြ ရွိလာတဲ့အခါ၊ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းခံျပီး ခ်စ္ခင္မွႈကုိ တည္ေဆာက္တဲ့၊ ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ဒီလွႈပ္ရွားမွႈေတြ လုပ္ဖို႔လိုအပ္လာတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္” ဟု ဆုိခဲ့သည္။
သို႔ရာတြင္ အခ်ိဳ႕က ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ားမွာ ေနာက္ကြယ္မွ ၾကိဳးကုိင္ ဖန္တီးသူ အနည္းငယ္၏ လက္ခ်က္သာ ျဖစ္ျပီး သာမန္လူမ်ားႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သာမန္လူမ်ားအေပၚသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွႈ ရွိႏုိင္မည့္ ဘာသာေပါင္းစံုခ်စ္ၾကည္ေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားမွာ အေပၚယံဆန္ေသာ လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားသာ ျဖစ္ျပီး ထိေရာက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ဆုိၾကသည္။
သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၌ သာမန္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အခ်ိဳ႕ ႏွင့္ သာမန္ မြတ္စလင္မ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ မုန္းတီးမွႈမ်ား၊ ထိတ္လန္႔မွႈမ်ားႏွင့္ သံသယမ်ား ရွိေနသည္ ဆိုျခင္းမွာလည္း တကယ့္ အရွိတရား တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ား အၾကား အျပန္အလွန္ ဆဲဆိုပုတ္ခတ္မွႈမ်ားကုိ လူမွႈကြန္ယက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ မၾကာခဏ ေတြ႕ျမင္ေနၾကရသည္။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားလည္း အရွိန္အဟုန္ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ ထုိ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားမွာ မြတ္စလင္မ်ားအေပၚသာမက အိႏၵိယႏြယ္ဖြားမ်ား၊ မြတ္စလင္ႏွင့္ ရုပ္သြင္တူသည္ဟု ထင္ခံရသူမ်ား၊ မြတ္စလင္ျဖစ္သည္ဟု ေကာလာဟလ ျဖန္႔ခံရသူမ်ားအေပၚပါ ရုိက္ခတ္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားမွာ ကေမၻာဒီးယားမွ စံုတြဲတစ္တြဲကုိပင္ ရုိက္ခတ္ခဲ့သည္။ ထုိစံုတြဲမွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ၎တို႔၏ မဂၤလာပြဲအၾကိဳ ဓာတ္ပံုမ်ားကုိ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္တြင္ တင္ခဲ့ရာ အခ်ိဳ႕ျမန္မာမ်ားက ထုိစံုတြဲထဲမွ အမ်ိဳးသမီးမွာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးျဖစ္ကာ အမ်ိဳးသားမွာ မြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း မွားယြင္းထင္ျမင္ခဲ့ၾကျပီး ထုိစံုတြဲကုိ ျမန္မာစာျဖင့္ ဝိုင္း၍ ဆဲဆုိခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ထုိနည္းတူစြာပင္ မြတ္စလင္ဟု အထင္ခံရေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ နာမည္ေက်ာ္ ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ ႏွင့္ သာမန္ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕မွာလည္း ေစာ္ကားမွႈမ်ား၏ ပစ္မွတ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကရကာ အခ်ိဳ႕မွာ မြတ္စလင္မဟုတ္ေၾကာင္း ေျဖရွင္းခဲ့ၾကရသည္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ နာမည္ေက်ာ္ အဆိုေတာ္လင္းလင္းက သူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ စာမ်က္ႏွာ၌၊ ေရြးေကာက္ပြဲကိစၥအတြက္ “ေတာင္ကုတ္ျမိဳ႕ အသြားလမ္းတြင္ ဦးစိုးဝင္း ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္လင္းလင္း အား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ဟု သတင္းလႊင့္ထားေသာေၾကာင့္ လူအုပ္စုမ်ား ေစာင့္ကာ အသက္အႏၱရာယ္ ရွိေသာေၾကာင့္ လွည့္ျပန္ရန္ ၿမိဳ႕နယ္ေထြအုပ္က ေျပာကာ၊ ရဲမ်ား၊ အရပ္ဝတ္မ်ား၊ ေထြအုပ္အဝတ္အစားမ်ား ႏွင့္ လူမ်ားမွ ေျပာဆို၍ ျပန္လႊတ္ပါသည္” ဟု ေရးသားခ့ဲသည္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္မူ လင္းလင္းသည္ ထိုျမိဳ႕ထဲသုိ႔ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းစြာျဖင့္ ဝင္ေရာက္ႏုိင္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေကာလာဟလမ်ားကလည္း မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာထားမ်ားကုိ ပုိမို အားေကာင္းလာေစခဲ့သည္။ ဗလီမ်ားထဲသုိ႔ မြတ္စလင္မဟုတ္သူမ်ား ဝင္ေရာက္ခြင့္ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ ဗလီမ်ားထဲတြင္ လက္နက္မ်ား ရွိေၾကာင္း အခ်ိဳ႕သူမ်ားက စြပ္စြဲခဲ့ၾကသည္။
ထိုေကာလာဟလမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လွႈပ္ရွားသူ ဦးဇင္းသုညက “ဘာသာေပါင္းစုံရဲ႕ ဘာသာေရးေက်ာင္းေတြကို ကေလးေတြနဲ႔ ေလ့လာေရးခရီး ခဏခဏ ထြက္ေနတာပဲ။တစ္ခါမွ သူတို႔ေျပာသလို မေတြ႕ဖူးပါဘူး။ ဆြမ္းစားခ်ိန္ေရာက္လို႔ ဦးဇင္းက ဗလီထဲေရာက္ေနရင္ သူတို႔က ဆြမ္းကပ္လိုက္တာပဲ။ ေက်ာင္းေရာက္ေနလို႔ သူတို႔ ဗိုက္ဆာရင္လည္း ေက်ာင္းမွာရွိတာ စားလိုက္တာပဲ။ အားလုံး ေအးေဆးပဲ။ ဘာမွ မသကၤာ ျဖစ္မေနဘူး။တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ယုံၾကည္မႈ အျပည့္ရွိၾကၿပီးသားပဲ” ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
ျပီးခဲ့သည့္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္တြင္ “ေမတၱာႏွင့္ ခြင့္လႊတ္ခ်စ္ၾကည္ၾကစုိ႔” ဘာသာေပါင္းစံု ျငိမ္းခ်မ္းေရး အခမ္းအနားတစ္ခုကုိ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ဦးဇင္းသုညက မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။ ထုိအခမ္းအနားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ျမဝတီဆရာေတာ္ ႏွင့္ ဦးဇင္းသုည၊ မြတ္စလင္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦး၊ ခရစ္ယာန္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး တစ္ဦးႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးတို႔ ပါဝင္ ေဟာေျပာခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခမ္းအနားသို႔ လူ ၃၀၀ ခန္႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ဦးဇင္းသုညက မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
ဦးဇင္းသုည ႏွင့္ ကုိဟယ္ရီမွာ ျပည္တြင္း ဘာသာေပါင္းစံု လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားတြင္ ပါဝင္လွႈပ္ရွားရံုသာ မကဘဲ ျပည္ပမွ တက္ၾကြလွႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္လည္း ခ်ိတ္ဆက္ကာ ႏုိင္ငံတကာ ဘာသာေပါင္းစံု လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားတြင္လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။
“၂၀၁၄ တုန္းက နီေပါမွာ ေတာင္အာရွႏိုင္ငံက သင္တန္းသားေတြနဲ႔ ႏွစ္ပတ္တိတိ သင္တန္းတက္၊ အျမင္ေတြ ဖလွယ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ၂၀၁၅ မွာ အင္ဒိုနီးရွားကို exchange programအေနနဲ႔ ၁၀ ရက္ သြားခဲ့ဖူးတယ္။ ၂၀၁၅ မွာပဲ ဘန္ေကာက္မွာ က်င္းပတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ ပထမဦးဆုံးေသာ လြတ္လပ္စြာ ယုံၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္ဆိုင္ရာ ကြန္ဖရင့္ ကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။အဲဒီ ကြန္ဖရင့္ ကို လြတ္လပ္စြာ ယုံၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အထူးကုိယ္စားလွယ္လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။အဲဒီ အထူးကုိယ္စားလွယ္နဲ႔ ျမန္မာႏို္င္ငံ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ႏွစ္နာရီ နီးပါးေလာက္ သီးသန္႔ေတြ႔ဆုံခြင့္ရခဲ့ပါတယ္” ဟု ဦးဇင္းသုညက မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
ဘန္ေကာက္ ကြန္ဖရင့္ အတြက္ စီစဥ္ ဖိတ္ၾကားေပးခဲ့သူမွာ ျဗိတိန္ႏုိင္ငံသား လူ႔အခြင့္အေရး လွႈပ္ရွားသူ Benedict Rogers ျဖစ္ေၾကာင္း ႏွင့္ အင္ဒုိနီးရွား ခရီးစဥ္ကုိလည္း Benedict Rogers ကပင္ စီစဥ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးဇင္းသုညက မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္ မတ္လထဲတြင္လည္း exchange program တစ္ခု အျဖစ္ အင္ဒုိနီးရွားမွ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လွႈပ္ရွားသူမ်ားအား ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ေစလႊတ္ရန္ Benedict Rogers က စီစဥ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ Benedict Rogers မွာ”Than Shwe – Unmasking Burma’s Tyrant” (ျမန္မာ့ အာဏာရွင္၏ မ်က္ႏွာဖံုးကုိ ခၽြတ္ၾကည့္ျခင္း) ဟူသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး သန္းေရႊအေၾကာင္း စာအုပ္ကုိ ေရးသားခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံတကာ ကြန္ဖရင့္မ်ား ႏွင့္ ဘာသာေပါင္းစံု လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားမွေန၍ မ်ားစြာ သင္ယူႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း ဦးဇင္းသုညက မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။ “ကြန္ဖရင့္ ေတြကေန ရခဲ့တာကေတာ့ အမ်ားႀကီးပဲ။ အဓိကေတာ့ ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡေတြအေၾကာင္း၊ သူတို႔ရဲ႕ အခက္အခဲေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြအေၾကာင္း စသျဖင့္ အမ်ားႀကီးပဲ။ ကိုယ့္ဘဝမွာ တစ္ခါမွ မၾကားဖူးေသးတဲ့ ယုံၾကည္မႈ ပုံစံေတြ နဲ႔ ဘာသာေတြအေၾကာင္းရယ္၊ဗုဒၶဘာသာဆိုေပမယ့္ တစ္ႏိုင္ငံေရာက္သြားရင္ ပုံစံတစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတာေတြကိုရယ္ ထူးထူးျခားျခား ၾကံဳခဲ့ရပါတယ္။ ထူးျခားတာကေတာ့ ဘယ္ေရာက္ေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း အားလုံးက စိတ္၀င္တစား ေမးခြန္းထုတ္ၾကတာပဲ” ဟု ဦးဇင္းသုည က မိန္႔ခဲ့သည္။
ဘာသာေပါင္းစံု ျငိမ္းခ်မ္းေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားအား ေထာက္ခံၾကသူမ်ားထဲမွ အခ်ိဳ႕ကမူ လွႈပ္ရွားမွႈမ်ား၏ ထိေရာက္မွႈအတိုင္းအတာ ႏွင့္ ပတ္သတ္၍မူ သံသယ ဝင္ေနၾကသည္။ ကုိမုိးေက်ာ္က “ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရး လုပ္တဲ့သူေတြဟာ သူတို႔အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာပဲ ပတ္လုပ္ေနရသလို ျဖစ္ျပီး အဲဒီလို ဘာသာေပါင္းစံု ပြဲေတြကို တကယ္တမ္း အမုန္းတရား ရွိေနသူေတြ၊ အမုန္းတရား လွံႈ႔ေဆာ္သူေတြက မလာၾကဘူးဗ်” ဟု ဆိုခဲ့သည္။
သုိ႔ရာတြင္ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားေၾကာင့္ အေပါင္းလကၡဏာ ဆန္ေသာ ရလဒ္မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္မွာလည္း ထင္ရွားပါသည္။ မတူေသာ ဘာသာမ်ားမွ ဘာသာဝင္မ်ားအၾကား နားလည္မွႈ လြဲမွားျခင္းမ်ားသည္ ျပႆနာ အမ်ားအျပားကို ျဖစ္ေပၚလာေစႏုိင္ရာ ဘာသာမတူသူမ်ားအၾကား ခ်စ္ၾကည္ေရး ႏွင့္ အျပန္အလွန္ နားလည္မွႈကို ျမွင့္တင္ေပးမည့္ ဘာသာေပါင္းစံုလွႈပ္ရွားမွႈမ်ား လိုအပ္ေနေပသည္။
ဘာသာေပါင္းစံု ျငိမ္းခ်မ္းေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ား၏ အက်ိဳးေက်းဇူးအခ်ိဳ႕နွင့္ ပတ္သတ္၍ ဦးဇင္းသုညက “ကိုယ့္ေၾကာင့္ သူတို႔ေတြ …ဘာသာမတူသူေတြ… စိတ္သက္သာရာရခဲ့ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ဘာသာျခား ကေလးေတြဆိုရင္ ဦးဇင္းကို သူတို႔ရဲ႕ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္လိုပဲ သတ္မွတ္ထားသူေတြလည္း ရွိတယ္။တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ ဘာသာတူခ်င္း ေျပာတဲ့စကားထက္ ဦးဇင္းရဲ႕ စကားကို ပိုၿပီး အေလးအနက္ထားတာမ်ိဳးကိုလည္း မၾကာခဏ ၾကံဳဖူးတယ္။ သူတို႔ ဘာသာျခား အခ်င္းခ်င္း ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြကိုလည္း ၾကားထဲကေန ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္နဲ႔ ၀င္ေရာက္ ေျဖရွင္းေပးခဲ့ဖူးတယ္။ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္းကုိလည္း သူတို႔ ပုိနားလည္လာျပီး ပိုေလးစားလာၾကတယ္” ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
ျငိမ္းခ်မ္းေရး လွႈပ္ရွားေနစဥ္တြင္ ဦးဇင္းသုညသည္ အခက္အခဲမ်ား ႏွင့္လည္း ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ “မက္ေဆ့ပို႔ျပီး ျခိမ္းေျခာက္တာတို႔၊ ေနာက္ျပီး ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာဆုိရင္ ျခိမ္းေျခာက္တာေတြ ဘာေတြ ရွိတယ္” ဟု ဦးဇင္းသုညက မိန္္႔ခဲ့သည္။
ဘာသာေပါင္းစံု အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပၾကပံုႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ေျပာၾကရာတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ လူမွႈေရး ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားတြင္ တက္ၾကြစြာ ပါဝင္ေလ့ရွိသူ ဦးညီညီေက်ာ္က၊ ခမ္းနားလွေသာ ဟုိတယ္ၾကီးမ်ားတြင္ က်င္းပၾကသည့္ ပြဲမ်ားထက္ ရုိးရွင္းေသာပြဲမ်ားကုိသာ ပိုမိုႏွစ္သက္ေၾကာင္း ဆုိခဲ့သည္။ “ပြဲဆန္တဲ့ တင္ဆက္မွႈၾကီးေတြ၊ ဦးေနဝင္းေခတ္က ေအာ္ပရာဆန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနားၾကီးေတြလို မလုပ္ဘဲနဲ႔ တကယ္ျငိမ္းခ်မ္း ခ်စ္ၾကည္ခ်င္ရင္ အတူတကြ အလုပ္လုပ္တာမ်ိဳးေတြ၊ ခရီးသြားတာမ်ိဳးေတြ၊ လူမွႈသင္းဖြဲ႕ ဖြဲ႕ၾကတာမ်ိဳးေတြ ဒါမ်ိဳးေတြကုိ ပုိျပီးေတာ့ ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္” ဟု ေျပာခဲ့သည္။
မၾကာမီတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ အစိုးရသစ္တစ္ရပ္ ေပၚထြက္လာေတာ့မည္ျဖစ္ျပီး ဘာသာေရး ပဋိပကၡ ျပႆနာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အနာဂတ္ အတြက္ ၾကီးမားေသာ စိန္ေခၚမွႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာႏုိင္သည္။ လက္ရွိကာလတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ အစြန္းေရာက္အင္အားစုမ်ား အတန္အသင့္ အားေကာင္းေနဆဲျဖစ္ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ေျပာင္းလဲမွႈမ်ားကုိ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားက ဘယ္ေလာက္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏုိင္လိမ့္မလဲ ဆိုေသာ ေမးခြန္းႏွင့္ပတ္သတ္၍ ခန္႔မွန္းရ ခက္ေနေသးသည္။
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစကာမူ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ခ်စ္ၾကည္ေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားကုိ လိုအပ္ေနပါသည္။ တင္စား၍ ေျပာရမည္ဆုိလွ်င္ ပဋိပကၡမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ပြါးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ေရနစ္ေနသူ တစ္ဦး ဆုိပါက ဘာသာေပါင္းစံုျငိမ္းခ်မ္းေရး လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားမွာ ေရနစ္ေနသူျမန္မာႏုိင္ငံ အားကုိးတၾကီး ဆြဲကုိင္ရမည့္ ေကာက္ရုိးမွ်င္ တစ္မွ်င္ ျဖစ္ပါသည္။
http://mizzimaburmese.com/article/10884 မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
ဒီဇင္ဘာ ၄၊ ၂၀၁၅
M-Media
မိုးစက္
ရန္ကုန္။ ။ မတူကြဲျပားသည့္ ဘာသာတရားမ်ားရဲ႕ အလွတရားမ်ားကို ေဖာ္ညႊန္းထားသည့္ The Beauty of Religious Diversity ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အႏုပညာ ျပပြဲတစ္ရပ္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုမ်ားတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္လွ်က္ ရွိေနပါတယ္။
ထိုျပပြဲကို Smile Education မွ ဦးေဆာင္က်င္းပၿပီး ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုမ်ားမွ တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားဖို႔ လူငယ္ေတြရဲ႔ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ လူငယ္အႏုပညာရွင္ေတြက ကိုယ္ပိုင္ဖန္တီးၿပီးေတာ့ ဘာသာေပါင္းစံုျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဆာင္ရြက္တာျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ယခုကဲ့သို႔ ပြဲျပဳလုပ္ရျခင္းႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး Smile Education မွ Project Co-coordinator ျဖစ္သူ မျမတ္ျဖိဳးျဖိဳးရွိန္က M-Media ကိုေျပာပါတယ္။
ဘာသာေပါင္းစံုက မတူညီေပမယ့္လည္း အလွတရားေပါင္းစံုရွိတယ္ဆိုတာကို ေဖာ္က်ဴးထားတဲ့ အႏုပညာေတြျဖစ္ၿပီး ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္အေနႏွင့္ ပေရာဂ်က္တစ္ခု ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သူမက ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဆိုပါအႏုပညာျပပြဲတြင္ ဘာသာေပါင္းစံုအလွတရားကို ေဖာ္က်ဴးထားသည့္ ပန္းခ်ီကားမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား၊ ဓာတ္ပံုမ်ား ပါဝင္ပါတယ္။
“ဒီျပပြဲေလးမွာ ဘာသာတရားတို႔ရဲ႕ ကြဲျပားစံုလင္မႈနဲ႔ အလွတရားေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ပူးေပါင္း ပါဝင္ရတာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတ့ဲ ဘာသာေရး အမုန္းတရားေတြကို ေပ်ာက္ပ်က္ေစခ်င္လို႔ပါ” ၅၉လမ္း ဆုေတာင္းျပည့္ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ ကုရ္အာန္ အသိပညာျပန္႔ပြားေရး အဖြဲ႔ မွ ဦးဆန္းေအာင္က သံုးသပ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ထိုအႏုပညာျပပြဲကို ဒီဇင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔မွ ၆ ရက္ေန႔ထိ ဓမၼပီယဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၊ ၅၉လမ္း ဆုေတာင္းျပည့္ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္၊ မဟာသွ်ီဝ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း၊ စိန္ေမရီကာဒီနယ္ ခ်ာလ္ဘိုေက်ာင္း တို႔တြင္ တစ္ရက္စီ ျပသသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာ ၃ ၊ ၂၀၁၅
ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း ( ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ R.I.T)
လူႏွင့္တိရစာၧန္ကြဲျပားျခားနားျခင္းသည္ အသိဥာဏ္ပညာ၊ ဆင္ျခင္တံုတရားျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းႏွင့္အ က်ဳိး၊ အေကာင္းႏွင့္အဆိုး၊ အမွားႏွင့္အမွန္ကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္ေသာ စြမ္းအား၊ တိရစာၧန္တြင္ မရွိပါ။ လူတြင္ရွိသည္။
လူအခ်ိဳ႕တြင္ အယူအဆအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေတြးအေခၚအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဘာသာအယူ၀ါဒ၊ ဓေလ့ထံုးစံ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူရွိလွ်င္ ျပႆနာရွိေကာင္းရွိႏိုင္သည္။ ျပႆနာရွိလွ်င္၊ ဆင္ျခင္ဥာဏ္ႏွင့္ မေျဖရွင္းပဲ ေဒါသေရွ႕ထား၊ စိတ္လိုက္မာန္ပါ၊ ျပဳလုပ္မိပါက ရာဇ၀တ္မႈတစ္ခုခုကို က်ဴးလြန္မိေပမည္။ က်ဴးလြန္သူကို အေရးယူ အျပစ္ေပးႏိုင္ရန္၊ တရားဥပေဒရွိသည္။ က်ဴးလြန္သည့္ အမႈေပၚ မူတည္၍ ေငြဒဏ္၊ ေထာင္ဒဏ္၊ ေသဒဏ္ စသည္ျဖင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးအတြက္ က်ဴးလြန္သူတိုင္းကို အေရးယူ အျပစ္ေပးႏိုင္ရန္၊ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ တရားဥပေဒ ရွိၿပီးျဖစ္သည္။
ဥပေဒသည္ ႏိုင္ငံသားတို႔၏ အသက္အိုးအိမ္၊ စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ရာတြင္ “မဟာတံတိုင္းတစ္ခုသဖြယ္” ျဖစ္သည္။ အားကိုးရာ မိဘသဖြယ္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရေရႊမန္း က “ဥပေဒရဲ႕အထက္မွာ ဘယ္သူမွ်မရွိေစရ” ဟူ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရားေရး၀န္ထမ္းမ်ားအား မွာၾကားခဲ့ ဖူးသည္။
တရားဥပေဒသည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံျပည္သူလူထုအေပၚ လႊမ္းမိုးမႈရွိရမည္။ ဩဇာသက္ ေရာက္မႈရွိရမည္။ အသက္၀င္မႈရွိရမည္။ ကမာၻေပၚတြင္ အင္အားအႀကီးဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခုအေနျဖင့္၊ ကမာၻ အလယ္ ႏွစ္(၇၀)မွ် ဦးေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ သမၼတ ဘစ္လ္ကလင္တန္သည္ အိမ္ျဖဴေတာ္ White House ၀န္ထမ္းေမာ္နီတာ လူ၀စ္စကီးဆိုသူ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ လိင္ကိစၥတရားစြဲ ခံရ၍သမၼတကိုယ္တိုင္ အာဏာရွိစဥ္အတြင္း တရားရုံးကို သြားခဲ့သည္။ ကမာၻ႕အင္းအားအႀကီးဆံုးႏိုင္ငံ
အေမရိကန္သမၼတႀကီးလည္း တရားရုံးေတာ္ကို ေလးစားသည္။ ဥပေဒကို ေလးစားသည္ကို ကမာၻ႔တလႊားႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ား အတုယူသင့္သည္။
ယဥ္ေက်းေသာႏိုင္ငံ၊ ယဥ္ေက်းေသာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတိုင္းသည္ တရားဥပေဒကို ေလးစားသည္။ တရား ဥပေဒ၏အကာအကြယ္ကို ရယူသည္။ တရားေရး၀န္ထမ္းမ်ားသည္လည္း၊ တရားစီရင္ရာ၌ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမၾကည့္ အာဏာ power ကိုမၾကည့္၊ တရားမွ်တမႈ (Justice) ကိုသာၾကည့္သည္။
အတိတ္ေဟာင္း၊ စနစ္ေဟာင္းမွ လူသားမ်ားသည္ “အင္အားသည္ အမွန္တရား” (Might is Right) ဟု လႊဲမွားစြာ လက္ခံယံုၾကည္ခဲ့ၾကသည္။ အင္အားရွိသူ၊ အာဏာရွိသူတို႔က၊ အင္အားခ်ိဳ႕တဲ့သူ အာဏာမဲ့သူ တို႔အေပၚ၊ အႏိုင္က်င့္၊ ဗိုလ္က်၊ လုယက္တိုက္ခိုက္၊ သိမ္းပိုက္ရာမွ၊ အရသာေတြ႕သြားကာ ပေဒသရာဇ္စ နစ္၊ အာဏာရွင္စနစ္တို႔ ကမာၻတလႊားေပၚေပါက္ခဲ့ၾကသည္။
ယေန႕ကမာၻေပၚတြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၃၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၀၀ နီးပါးရွိ သည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စစ္အာဏာရွင္မ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ တိုင္းျပည္မ်ား မပါသေလာက္ ျဖစ္သည္။ ဥပမာျပရလွ်င္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၊ က်ဴးဘားႏိုင္ငံႏွင့္ ဇင္ဘာေဘြ၊ ဆူဒန္ စသည့္ႏိုင္ငံမ်ားကို ေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။
ကမာၻ႕ Media မ်ား၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ကမာၻ႕ျပည္သူလူထုသည္ လူထုကိုအေျခခံေသာ လူထုကတင္ ေျမွာက္ေရြးေကာက္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္အရသာကို ျမည္းစမ္းမိၾကသည္။ လိုလားေတာင့္တ လာၾကသည္။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း အဖိႏွပ္ခံ ကမာၻတ၀န္းမွ ျပည္သူလူထုသည္ အသက္ေသြး၊ ေခၽြးတို႔ကို စြန္႔လႊတ္ အနစ္နာခံကာ၊ ဒီမိုကေရစီ ပန္းတိုင္အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ “အမွန္တရားသည္ အင္အား” (Right is Might) ျဖစ္သည္။ လူျဖဴ၊ လူမဲ၊ ဘာသာအယူ၀ါဒ၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ မည္မွ်ပင္ ကြဲျပားျခားနားပါေစ လူထုေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ “အသည္းၾကားက မဲတစ္ျပား” သည္ အေရးပါလာသည္။ သက္ဆိုင္ရာဒီမိုကရက္တစ္ အစိုးရမ်ားသည္၊ ျပည္သူလူထု၏ဆႏၵကို အေလးထားရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဥာဏ္နီ၊ ဥာဏ္နက္၊ ကလိမ္ကက်စ္၊ ဥာဏ္ဆင္သံုးၿပီး မဲလိမ္၊ မဲခိုး၊ ႀကိဳတင္မဲ စသည္ျဖင့္ လူထု၏ဆႏၵကို ဥပကၡာျပဳကာ၊ လူထု၏ခံုကို အေခ်ာင္လုထိုင္ခ်င္သူ၊ ထင္ရာစိုင္း ရာဇ၀င္ရုိင္းေအာင္ ျပဳလုပ္ေနသည့္ အာဏာရွင္မ်ားလည္း၊ ကမာၻတ၀န္းမွာ က်န္ေနေသးသည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လတြင္၊ ဇင္ဘာေဘြ အာဏာရွင္ ေရာဘတ္မူဂါဘီ၏အတြင္းေရးမ်ားကို လူမႈေရးကြန္ရက္ Facebook ေပၚတြင္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပမႈေၾကာင့္၊ ထိုအာဏာရွင္ႀကီးသည္ အႀကီးအက်ယ္ေဒါသအိုးေပါက္ကြဲကာ Post တင္သူအား ေဖာ္ထုတ္ေပးႏိုင္သူအား ဆုေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃ သိန္းေပးမည္ဟု ဆုေငြထုတ္ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အာဏာရွင္မ်ားသည္ Media ကိုေၾကာက္ၾကသည္။ ဥာဏ္နီ၊ ဥာဏ္နက္ မီးကုန္ယမ္းကုန္သံုး၍ Media ကိုထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကသည္။
Media ေၾကာင့္လည္း ၎တို႔၏ အဓမၼလုပ္ရပ္သည္ “ဘူးေပၚသလို” ေပၚခဲ့သည္။ ယေန႔လူထုသည္ Media ကိုအားေပးသည္။ အားကိုးသည္။ Media သည္လူထုအတြက္ နားမ်က္စိ ျဖစ္လာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္းMedia ကို ႏိုင္ငံ၏စတုတၳမ႑ိဳင္ ဟုတင္စားေျပာဆိုၾကျခင္းျဖစ္သည္။ Media ေၾကာင့္ ယေန႔ကမာၻႀကီး သည္ ရြာပံုစံ (Globalization) ျမင္လာရသည္။
ကမာၻေပၚရွိ ဘာသာတရားမ်ားကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ မည္သည့္ဘာသာတရားကမွ် အစြန္းေရာက္သူမ်ား (Extremists)၊ အၾကမ္းဖက္သူမ်ား (terrorists)ကို လံုး၀အားေပးျခင္း မရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ဘာသာတရားတိုင္းသည္ ယံုၾကည္သူတိုင္းကို လိမၼာယဥ္ေက်းေအာင္ အက်င့္စာရိတၱေကာင္းမြန္ေအာင္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေအာင္ သင္ၾကားေပးသည္။ မယုတ္၊ မလြန္၊ အလယ္၊ အလတ္ လမ္းစဥ္သည္ ေလာကလူအားလံုးအတြက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေၾကာင္းကို သင္ၾကားေပးသည္။
လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးမွာ အစြန္းေရာက္လွ်င္ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္း၏ အျပင္ဖက္ကို ေရာက္သြားတက္သည္။ လူမ်ိဳးစြဲ ဘာသာစြဲ အစြန္းေရာက္မိႈင္းမိေနသူမ်ားသည္ “စိတ္ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ားႏွင့္ တူသည္”ဟု ကမာၻေက်ာ္ အေမရိကန္စိတ္ပညာပါရဂူတစ္ဦးက မိန္႔ဆိုခဲ့ဖူးသည္။ ထိုသူမ်ားကို ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး”အဆိပ္မိႈင္းမ်ား” သြတ္သြင္းရန္ အလြန္လြယ္ကူသည္။ ထိုသူမ်ားသည္ ထိလြယ္၊ ရွလြယ္၊ ခံစားလြယ္တက္ၿပီး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းစဥ္ႏွင့္ ကင္းေ၀းတတ္သည္ဟု ထိုပညာရွင္ႀကီးက မွတ္ခ်က္ခ် ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။
ကမာၻေပၚတြင္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေ၀းမ်ား၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည့္အနက္ေစ့စပ္၊ ေဆြးေႏြး၊ အေျဖရွာသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ အခ်ိန္အၾကာဆံုးပြဲစဥ္ ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ရမည္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ အေလ်ာ့၊ အတင္း၊ အေပး၊ အယူျဖင့္သာ “ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပန္းတိုင္” ကို ေရာက္ႏိုင္သည္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန္မာန၊ အတၱစိတ္မ်ား ပါ၀င္လာပါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစမည္။
ယေန႔ကမာၻေပၚတြင္ လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၇၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ လူမ်ိဳးေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ ဘာသာစကားေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ အေရွ႕ေတာင္ အာရွတြင္ လူဦးေရ အမ်ားဆံုး သန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ ေျပာဆိုသံုးစြဲသည့္ ဘာသာစကား ၂၅၀ ေက်ာ္ရွိသည္ကို ေထာက္ရႈလွ်င္ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္ သိႏိုင္သည္။
B.B.C အသံလႊင့္ဌာန၏ မွတ္တမ္းအရ ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ သန္းေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္သည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္ၾကသည္။ သန္းေပါင္း ၁၆၀၀ ေက်ာ္သည္ အစၥလာမ္ဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္ၾကသည္။ သန္းေပါင္း ၈၀၀ ေက်ာ္သည္ ဟိနၵဴဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္သည္။ သန္းေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္သည္ ဗုဒၶဘာသာကို သက္၀င္ယံုၾကည္ၾကသည္။ မည္သည့္ဘာသာကိုမွ် သက္၀င္ယံုၾကည္ျခင္းမရွိသည့္သူေပါင္း သန္း ၈၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည္။ ဂ်ဴးဘာသာ၊ ဆစ္ခ္ဘာသာ၊ ဂ်ိန္းဘာသာ၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္၀ါဒႏွင့္ နတ္ကိုးကြယ္သည့္သူမ်ားလည္း ဒုနဲ႔ေဒးရွိသည္။
လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ ရိုးရာအစဥ္အလာ ယဥ္ေက်းမႈ မတူကြဲျပားျခင္း (Diversity) ကို “ငါႏွင့္မတူ ငါ့ရန္သူ” ဟု မ်က္မွန္စိမ္းတပ္ ၾကည့္ေနမည့္အစား “မတူကြဲျပားျခားနားျခင္းကို” အင္အားတစ္ရပ္ အလွအပတစ္ရပ္၊ ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာတစ္ခုအေနႏွင့္ အသံုးခ်သင့္ပါတယ္ဟု ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ခ်စ္ၾကည္ေရးအလည္အပတ္ေရာက္ရွိစဥ္ အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အိုဘားမားက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ခန္းမတြင္ သမိုင္း၀င္ မိန္႔ခြန္းတစ္ခုႃမြက္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ထိုအခမ္းအနားကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုရွင္ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သီတဂူ ဆရာေတာ္ႀကီး ေဒါက္တာ အရွင္ညာနိသရ၊ “၈၈” မ်ိဳးဆက္ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
လူတစ္ေယာက္တြင္ လက္ေခ်ာင္းငါးမတူကြဲျပား၊ ပံုသ႑ာန္ရွိေနျခင္းသည္ လက္ေတြ႕တြင္ အသံုးတည့္ျခင္းကိုျဖစ္ေစသည္။ သဘာ၀က်သည္။ အဓိပၸါယ္ရွိသည္။ “ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ စမ္းေရေအးေအးကို ေသာက္သံုးလိုလွ်င္ ကမာၻျပည္သူလူထုသည္ လူသား၀ါဒ(Humanism) ကို က်င့္သံုးေဆာက္တည္ရမည္။ လူသား၀ါဒဟူသည္ ေလာကတြင္ လူကို လူလိုျမင္၊ လူလူခ်င္း တန္ဖိုးထားဆက္ဆံသည့္ လမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။ႏိုဘယ္ဆုရွင္ ကမာၻေက်ာ္ ရူပေဗဒပညာရွင္ႀကီး ပါေမာကၡ အိုင္းစတိုင္းက “အၾကမ္းဖက္ျခင္းသည္ အၾကမ္းဖက္ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။” (Violence breeds Violence) ဟု ေျပာခဲ့ဖူးသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေနရာေဒသတစ္ခုတြင္ မတူကြဲျပားျခားနားသည့္ လူမ်ား ထာ၀ရအတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္လိုလွ်င္တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးျပင္ပ ပေရာဂမ်ား၊ ေသြးထိုးလႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ား၊ သံသယမ်ားကို အသိႏွင့္ယွဥ္ၿပီး လက္ခံရမည္။ ဘာသာအယူ၀ါဒ၊ ဓေလ့ထံုးစံမတူကြဲျပားသူမ်ား အခ်င္းခ်င္း ပြင့္လင္းမႈရွိရမည္။ နားလည္မႈရွိရမည္။ အျပန္အလွန္ ေလးစားခ်စ္ခင္မႈရွိရမည္။ ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရးပြဲမ်ား၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပျခင္း၊ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ဦးေဆာင္၍ လူထုတရားပြဲမ်ားကို စုေပါင္းက်င္းပျခင္းသည္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ျဖစ္ေစၿပီး ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္သည္။
“သည္းခံခြင့္လႊတ္ျခင္းသည္ နိဗၶာန္၏ ေသာ့ကိုပိုင္ဆိုင္ျခင္း “(Patience is the key of paradise) ျဖစ္ သည္။ အေကာင္းဆံုးေသာ ကလဲ့စားေခ်ျခင္းသည္ သည္းခံခြင့္လႊတ္ျခင္း (The best revenge is forgiveness) ျဖစ္သည္ဟူေသာ ဘာသာေရး အဆံုးအမမ်ားသည္ ကမာၻႀကီးကို ၿငိမ္းခ်မ္းေစေသာၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတရားမ်ားကို လက္ကိုင္ထားၿပီး၊ လူသားအခ်င္းခ်င္း၊လူသား ၀ါဒကို က်င့္သံုးမည္။ လူပီသေအာင္ ေနထိုင္ၾကမည္။ “မိမိေၾကာင့္ ကမာၻႀကီး၏ ေရ၊ ေျမ၊ ေလ၊ေတာ၊ ေတာင္၊ သဘာ၀အလွတရားမ်ား (Natural Beauty) ဘယ္ေတာ့မွ မပ်က္စီးေစရ” ဟူေသာ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳး ကမာၻခ်စ္စိတ္ဓာတ္ (Global spirit) လူတိုင္းရင္မွာ ထားႏိုင္လွ်င္၊ ကမာၻႀကီးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနေသာ အစြန္းေရာက္၀ါဒ (Extremism) အၾကမ္းဖက္၀ါဒ (Terrorism) မ်ား အေႏွးႏွင့္ အျမန္ပေပ်ာက္သြားၿပီး၊ သာယာ၀ေျပာေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာကမာၻႀကီးတစ္ခုကို မုခ်ဧကန္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေပမည္။
ေဆာင္းပါးရွင္ ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း ( ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ R.I.T) ေပးပို႔လာသည့္ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။
စက္တင္ဘာ ၂၅ ၊ ၂၀၁၅
တင္ဝင္း (ေခတၱ-ဂ်ပန္) ေရးသည္။
ဒီႏွစ္ဆန္းပိုင္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဂ်ဴးဘာသာဝင္မ်ားရဲ႕ ဝတ္ျပဳပဲြမွာ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္မ်ားက အတူတကြ ပါဝင္ ဝတ္ျပဳခဲ႔ၾကသလို အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ဝတ္ျပဳပဲြမွာ ဂ်ဴးဘာသာဝင္ေတြက အတူတကြ ပါဝင္ ဝတ္ျပဳခဲ႔ၾကပါတယ္။
ဂ်ဴးဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ ႏွစ္သစ္ကူးပဲြ Rosh Hashana မွာ အီရန္ ႏိုင္ငံ သမၼတ ဟာဆန္ ရိုဟာနီ က ဂ်ဴး ျပည္သူမ်ား ထံ ႏႈတ္ခြန္းဆက္ လႊာ ေပးပို႔ခဲ႔ပါတယ္။
တနလၤာေန႔ နံနက္ေစာေစာ အီရန္ ႏိုင္ငံ သမၼတ ဟာဆန္ ရိုဟာနီရဲ႕ တြီတာ အေကာင္႔မွာ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ သာသနာေတြ(ဂ်ဴးႏွင္႔ အစၥလာမ္) ရဲ႕ အတူတကြ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာခဲ႔တဲ႔ ပင္မ ျဖစ္တဲ႔ အီဗရာဟီမီ ရင္းျမစ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ပိုမိုနက္နက္ရႈိင္းရႈိင္း အျပန္အလွန္ ေလးစားၾကဖို႔ႏွင္႔ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ ေတြတိုးပြားလာၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရယူႏိုင္ဖို႔ ေဆာင္က်ဥ္းေပးပါေစ” လို႔ေရးသားခဲ႔ပါတယ္။ သင္႔အေပၚ ေကာင္းေသာႏွစ္သစ္ က်ေရာက္ပါေစလို႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ႔ ဂ်ဴးဘာသာစကာဒအရ L’shanah tovah tikatev v’taihatem ကို အတိုေကာက္ေခၚေဝၚတဲ႔ L’Shanah Tovah လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။
အီရန္ နိုင္ငံရဲ႕ အထြဋ္အထိပ္ ႏုိင္ငံဦးေသွ်ာင္လည္း ျဖစ္၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ တဦးလည္း ျဖစ္သူက အခုလို အႀကီးဆုံးရန္ဘက္လို႔ အီရန္ေတြက အၿမဲ ယူဆေလ႔ရွိတဲ႔ ဂ်ဴးေတြဆီကို ႏွစ္သစ္ကူး သဝဏ္လႊာ ပို႔သခဲ႔ျခင္းက မတူတဲ႔ ဘာသာ၊ သာသနာမ်ား အၾကား အျပန္အလွန္ ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳေရး အတြက္ နမိတ္ေကာင္း တခုျဖစ္တာ ေသခ်ာပါတယ္။
“Koran And Holy Bible Are The Same” His holiness Pope Francis At White House
လြန္ခဲ႔တဲ႔ ဗုဒၶဟူးေန႔ (၂၂/၉/၂၀၁၅) အေမရိကန္ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ႕ ျမက္ခင္းျပင္မွ တနာရီၾကာ ေျပာဆိုခဲ႔တဲ႔ သူရဲ႕မိိန္ခြန္းမွာ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးက က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင္႔ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ပါ တရား ေဒသနာမ်ား သမၼာက်မ္းေတာ္ႏွင္႔ တန္းတူ ခိုင္မာ မွန္ကန္တဲ႔ က်မ္းျဖစ္တာေၾကာင္႔ သမၼာက်မ္းေတာ္ႏွင္႔ တန္းတူ ရုိေသျမတ္ႏွိးၾကရမယ္လို႔ မိန္႔ၾကားခဲ႔ပါတယ္။ ေယရႈသခင္၊ (ဂ်ဴးတို႔၏) ဂ်ဟိုးဝါး ဘုရားသခင္ႏွင္႔ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္တို႔ဟာ ကမာၻအႏွံ႔ အမည္နာမ အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင္႔ ေခၚဆိုေနၾကေပမယ္႔ တဆူတည္းေသာ ဘုရားသခင္ကို ရည္ညြန္းတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ တူညီတဲ႔ ယုံၾကည္ ကိုးကိုယ္ရာကို ခဲြျခားပစ္ဖို႔ ရာစု ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ မလိုအပ္ပဲ ေသြးေခ်ာင္း စီးခဲ႔ၾကရပါတယ္။
အမွန္မွာေတာ႔ ဒီ တဆူတည္းေသာ ကိုးကြယ္ရာကို စည္းကပ္ ကိုးကြယ္ျခင္းက ကၽြန္ပ္တို႔ကို လူထုႀကီး အျဖစ္၊ အမ်ဳိးသားေတြ ႏိုင္ငံေတြ အျဖစ္ ကမာၻ တဝွန္း ေပါင္းစည္း ေပးထားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သတ္မွတ္ ေခၚေဝၚတဲ႔ အမည္နာမေတြ ဘယ္လိုပဲ ကဲြျပားေနပါေစ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလုံးဟာ တဆူတည္း ေသာ ဘုရားရွင္ရဲ႕ သားသမီးမ်ားသာ ျဖစ္ၾကၿပီး၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကဟာ တဦးရဲ႕ ယုံၾကည္မႈကို တဦးက ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳႏိုင္တဲ႔ အျဖစ္ကို ေရာက္ၿပီဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ကမာၻေပၚမွာ ဘယ္တုန္းကမွ ရယူေအာင္ျမင္ ႏုိင္ခဲ႔ျခင္း မရွိဘူးေသးတဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔ ေခတ္ကာလႀကီးကို ေဆာင္က်ဥ္း နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ယုံၾကည္ကိုးကြယ္မႈေတြကို တစုတစည္းထည္း ျဖစ္ေအာင္ ေပါင္းစည္းျခင္းျဖင္႔ အံ႔ဘြယ္သရဲ ေအာင္ျမင္မႈ တရပ္ကို ရယူရမယ္႔ အခ်ိန္ဟာ အခု အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။
လြန္ခဲ႔တဲ႔ ဒီဇင္ဘာလက ခရစ္ယာန္မ်ားရဲ႕ အဓိက ဘာသာေရး ဗဟိုဌာန ျဖစ္တဲ႔ ဗာတီကန္ နန္းေတာ္ႀကီးမွာ ရွည္လ်ားလွတဲ႔ အစၥလာမ္ ဘာသာေရး ဝတ္ျပဳ ဆုေတာင္းမႈကို ျပဳလုပ္အၿပီး၊ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္မ်ားက ေပးအပ္ခဲ႔တဲ႔ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ကို သက္ေတာ္ (၇၈)ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္တဲ႔ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က နမ္းရႈပ္ခဲ႔ပါတယ္။
ဗာတိကန္ နန္းေတာ္ႀကီးက ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးက လာမည္႔ ေအာက္တိုဘာလ ကုန္ေလာက္မွာ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ အႀကီးအကဲမ်ားႏွင္႔ ေနာက္တခ်ိန္ေတြ႔ဆုံၿပီး အစၥလာမ္သာသနာ အေၾကာင္း လူအမ်ား ပိုမို သိရွိၿပီး၊ ပိုမိုနားလည္ လာေအာင္ ဘယ္ပုံဘယ္နည္း လုပ္ေဆာင္ၾကမွာလဲ ဆိုတာကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကဖို႔ စီစဥ္ ထားပါတယ္။
ခရစ္ယာန္ သာသနာရဲ႕ အထြဋ္အထိပ္ ျဖစ္တဲ႔ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးရဲ႕ အထက္ပါ အျပဳအမူဟာ မတူတဲ႔ ဘာသာ၊ သာသနာမ်ား အၾကား အျပန္အလွန္ ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳေရး အတြက္ အလြန္အေရးပါတဲ႔ ေျခလွမ္းသစ္ တရပ္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ ကေတာ႔ အေသအခ်ာပါပဲ။
ဒါ႔ေၾကာင္႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသား မြတ္စ္လင္မ္ေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနာင္ေတာ္ေတြႏွင္႔ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈျပန္လည္ရရွိဖို႔၊ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ ျပန္လည္ရရွိဖို႔ ႏွင္႔ ေရွးယခင္ကလို ျပန္လည္သင္႔ျမတ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ္႔ နည္းလမ္းေတြကို စဥ္းစားရွာေဖြၾကပါစို႔။
တင္ဝင္း (ေခတၱ-ဂ်ပန္)
၂၀၁၅ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂၅)ရက္။
** စာေရးသူ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ M-Media တြင္ ေဖာ္ျပပါသည္။