Tag: featured

၂၀၁၄ သန္းေခါင္ စာရင္းႏွင့္ ျမန္မာမြတ္စလင္

ဒီဇင္ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၃
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္-O’Laie Manzu

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံတဲ့အခါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြက ဘယ္လူမ်ိဳးအျဖစ္ ျဖည့္စြက္ သင့္သလဲဆိုတဲ့ အေမးခြန္းအေပၚမွာ ေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ ျငင္းခုန္မႈေတြေပၚလာပါတယ္။ ဒီကိစၥဟာ သမိုင္းတြင္မယ့္ အေရးၾကီးကိစၥရပ္ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေဆြးေႏြးသင့္တယ္။ ျငင္းခုန္သင့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျဖရွိရာဆီကိုေတာ့ ဦးတည္သင့္ပါတယ္။ သမိုင္း တေလၽွာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ အစၥလာမ္သာသနာဝင္ေတြရဲ႕ လူမ်ိဳးေရးကိစၥ အျငင္းပြားလာခဲ့ၾကရင္း ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြ နင္းျပား ျပားေနၾကရတယ္။ တစ္စုတစ္စည္းတည္းေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ အင္အားလည္းမရွိဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလိုျငင္းၾက ခံုၾကရင္း ဒီနင္းျပားဘဝ ေႏွာင္မ်ိဳးဆက္ေတြကို အေမြအျဖစ္ လက္ဆင့္ကမ္းၾကရမယ့္အေရး စိုးရိမ္မိျပီး သံုးသပ္မိသမၽွကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။

ဘံုအမည္

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အစၥလာမ္သာသနာဝင္ေတြကို ပသီ၊ ပသီကုလား၊ ေဇတဘာဒီ၊ ကုလား၊ မဟာေမဒင္၊ ဗမာမူဆလင္ နဲ႔ ျမန္မာမြတ္စလင္ ဆိုျပီး ဘံုနာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔သမိုင္းတေလ်ာက္ေခၚလာခဲ့တယ္ဆိုတာ အားလံုးအသိဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘံုနာမည္ ေတြထဲမွာမွ ပသီ နဲ႔ ဗမာမူဆလင္ ကေတာ့ ဘံုနာမည္အျဖစ္ေခၚ တာရွိသလို ေရွးအက်ဆံုး အစၥလာမ္သာဝင္လူမ်ိဳးစုကေနဆင္းသက္လာတဲ့ သီးျခားလူမ်ိဳးစု တစ္စုကို ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးစုနာမည္လို႔လည္း သက္မွတ္ေနၾကတာရွိပါတယ္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္မွာက်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ဗမာမြတ္စလင္ကြန္ဂရက္ (ဗမက) ရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ဗမာမူဆလင္ (အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ဗမာ လူမ်ိဳး) ဆိုတဲ့ ဘံုနာမည္ေအာက္မွာ ဗမာ လူမ်ိဳးေတြနဲ႔တန္းတူ လူမ်ားစုအခြင့္အေရးယူမယ္ဆိုျပီး ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ႏိုင္ငံအမည္ကို အဆြဲျပဳျပီး ျမန္မာမူဆလင္၊ ျမန္မာ မြတ္စလင္လို႔ ျဖစ္လာျပန္တယ္။ ဘံုနာမည္ အေၾကာင္းေျပာမယ္ဆိုရင္ အဓိကထား စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိတယ္။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ ဒီဘံုနာမည္ဟာ ဘယ္သူေတြကို ရည္ညြန္း ေခၚေဝၚတဲ့ဘံုနာမည္လဲ ဆိုတာသံုးသပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာကိုအေျခခံတာလား၊ လူမ်ိဳးစုေတြကိုအေျခခံတာလား၊ မ်ိဳးရိုးဇစ္ျမစ္ကိုအေျခခံတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းတစ္ခုကိုအေျခခံတာလား ဆိုတာ ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ထပ္အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ဒီလို ဘံုနာမည္ တစ္ခု လိုအပ္သလား ဆိုတာကိုလည္း ခြဲျခားစိတ္ျဖာဖို႔လိုပါတယ္။

ျမန္မာမြတ္စလင္

၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းကိစၥေဆြးေႏြးၾကရင္း ကုလား၊ ပသီ၊ ျမန္မာ နဲ႔ ျမန္မာမြတ္စလင္ဆိုတဲ့ အမည္နာမည္ေတြအနက္က ဘံုနာမည္တစ္ခုရဲ႕ေအာက္မွာ တရားဝင္ တညီတညြတ္တည္းသံုးစြဲၾကဖို႔ တိုက္တြန္းတာေတြေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းအရ ယခုလက္ရွိသံုးစြဲေနတဲ့ ျမန္မာမြတ္စလင္ဆိုတာ လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာဒြန္တြဲေနတဲ့အတြက္ လူမ်ိဳးတစ္ခုအျဖစ္ရပ္တည္ဖို႔မရႏိုင္ေၾကာင္း အေတာ္မ်ားမ်ားလက္ခံလာတဲ့သေဘာရွိပါတယ္။ အကယ္လို႔သာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြကို ရည္ညြန္းေခၚေဝၚတဲ့ ဘံုနာမည္ဆိုရင္ေတာ့ “ျမန္မာမြတ္စလင္” ဆိုတာ အသင့္ေတာ္ဆံုးပါဘဲ။ ဒါဟာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းတစ္ခုလံုးကို ျခံဳငံုျပီး ေခၚေဝၚတဲ့အမည္တစ္ခုသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္လို လူထုကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ေခတ္ကာလမွာ ျမန္မာမြတ္စလင္ (ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္) ေတြကို ကိုယ္စားျပဳဖို႔ ႏိုင္ငံေရးအရလည္း စဥ္းစားဖို႔လိုေသးတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ရွိမွလည္း ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြရဲ႕အေရး ႏိုင္ငံေရးစဥ္္ျမင့္မွာ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးလို႔ရမွာကို။ တခ်ိန္တည္းမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘာသာေရးကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္မဟုတ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာမြတ္စလင္ဆိုတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြကို သီးျခားကိုယ္စားျပဳမယ့္ ကိုယ္စားလွယ္ရႏိုင္ဖို႔ကေတာ့ သဘာဝမက်ျပန္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဘာသာတူသူေတြကို စုျပီးေခၚတဲ့ ဘံုအမည္အစား လူမ်ိဳးစုကို အေျခခံတဲ့ ဘံုအမည္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ စဥ္းစားလာၾကခဲ့တယ္။ ျမန္မာမြတ္စလင္ဆိုတာ ဘယ္လိုလူေတြလည္း ဆိုတာကို စဥ္းစားလာခဲ့ၾကတယ္။ ပသီ၊ ကုလား၊ ျမန္မာ ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးစုအမည္ကို စဥ္းစားဖို႔ ေပၚလာတယ္။

ပသီ လူမ်ိဳး

အခုတေလာ ပသီလူမ်ိဳးအျဖစ္ခံယူၾကဖို႔ တိုက္တြန္းေနတာေတြျပန္ေပၚလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက ပသီဆိုတာကိုရႈ႕ျမင္တဲ့ အျမင္ေတြကလည္း ကြဲေနေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕က ပသီလူမ်ိဳးဆိုတာ ေရွ႕အက်ဆံုး ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႔အလယ္ပိုင္းက ဆင္းသက္လာတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြကေန ေပါက္ဖြားလာတဲ့ သီးျခားလူမ်ိဳးစုတစ္စုျဖစ္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ၾကျပန္ေတာ့ ပသီဆိုတာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ပန္းေသး၊ ပသၽွဴး၊ ပထန္၊ မယ္မန္၊ က်ဴလီယာ၊ စူရ္သီ အစရွိတဲ့လူမ်ိဳးေတြအပါအဝင္ ေတာင္အာရွ လူမ်ိဳးစုေတြနဲ႔မ်ိဳးစပ္တဲ့ ကျပားေတြ အားလံုးကို ျခံဳငံုေခၚေဝၚတဲ့ ဘံုအမည္ျဖစ္တယ္လို႔သက္မွတ္ၾကျပန္တယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြ အနက္က ပသီလူမ်ိဳးဟာ သီးျခားလူမ်ိဳးစုတစ္စုျဖစ္တယ္လို႔ျမင္တဲ့သူေတြရွိသလို ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြအားလံုးပါတဲ့ ဘံုလူမ်ိဳးအမည္တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ျမင္ေနတာေတြလည္းရွိပါတယ္။

ပသီလူမ်ိဳးရဲ႕သမိုင္းကိုျပန္ၾကည့္ရင္ အာရပ္ ကုန္သည္ေတြ၊ ပါရွန္လူမ်ိဳးေတြ၊ ပေဒသရာဇ္ေခတ္က စစ္မႈထမ္း ေတာင္အာရွမ်ိဳးဆက္ေတြ လည္းပါတယ္။ မ်ိဳးရိုးဇစ္ျမစ္ကိုအေျခခံတယ္လို႔ယူဆသူေတြရွိသလို အမ်ားအားျဖစ္ကေတာ့ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသ ကိုေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြကို ဘံုလူမ်ိဳးအျဖစ္ေခၚေဝၚခဲ့ၾကတယ္လိုမွတ္ယူထားၾကပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္အျမင္အရ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ ကတည္းက ျမန္မာ့နယ္နမိတ္အတြင္းကို ေရာက္ရွိေနထိုင္ၾကသူေတြအားလံုးဟာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္မွတ္ယူထားတဲ့အတြက္ ပသီေတြဟာ ႏိုင္ငံျခားသားလို႔ သတ္မွတ္လို႔ မရပါဘူး။ ပသီေတြဟာ ႏိုင္ငံျခားသားမဟုတ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံျခားသားနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစပ္တဲ့ ကျပားေတြလို႔လည္း ယူဆလို႔မရပါဘူး။ ဒီလိုဘဲ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ပန္းေသး၊ ပသၽွဴး၊ ေျမဒူး နဲ႔ ကမန္ လူမ်ိဳးေတြကလည္း ပေဒသရာဇ္ေခတ္ ကတည္းက ပသီေတြနဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမိုင္းေၾကာင္းတေလၽွာက္ သီးျခားလူမ်ိဳးစုေတြ အျဖစ္ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ပန္းေသး၊ ပသၽွဴး၊ ေျမဒူး နဲ႔ ကမန္ လူမ်ိဳးေတြကို ပသီလူမ်ိဳးေအာက္ထဲ ဆြဲထည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ သဘာဝမက်ပါဘူး။

တခ်ိန္တည္းမွာ မိမိကိုယ္မိမိ အာရပ္ကုန္သည္ေတြ၊ ပါရွန္လူမ်ိဳးေတြ၊ ပေဒသရာဇ္ေခတ္က စစ္မႈထမ္း ေတာင္အာရွ မ်ိဳးဆက္ေတြကေန ေပါက္ဖြားလာတယ္လို ႔ခံယူၾကရင္ေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ပသီလူမ်ိဳးလို႔ ခံယူပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္မွမဟုတ္ပါဘူး၊ ကိုလိုနီေခတ္ အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္လာတဲ့ ေတာင္အာရွ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြ ကေနေပါက္ဖြားလာသူေတြလည္း ပသီလူမ်ိဳးအျ ဖစ္ ခံယူခြင့္ရွိပါတယ္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးဆိုတာ ေနခ်င္းညခ်င္းေပၚေပါက္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူမ်ိဳးဆိုတာ အခ်ိန္ကာလႏွင့္အမၽွေျပာင္းလဲတက္တဲ့ Process ျဖစ္တည္မႈမ်ိဳးပါ။ လူအုပ္စု တစ္စုဟာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးအသြင္ေဆာင္လာဖို႔အတြက္ ႏွစ္ေပါင္း ရာနဲ႔ေထာင္နဲ႔ခ်ီၾကာေလ့ရွိပါတယ္။ ပထဝီအေနအထား၊ လူမႈဘဝ၊ ဘာသာစကား၊ ကိုယ္ကြယ္တဲ့ဘာသာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးစံ အစရွိတဲ့ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔အတူ လူမ်ိဳးစုေတြဟာလည္းေပၚလာတက္တယ္၊ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတက္တယ္။ ေျပာင္းလဲသြားတက္ပါတယ္။ ပသီလူမ်ိဳးျဖစ္တည္မႈ Process က အဂၤလိပ္-ဗမာ ပထမစစ္ျဖစ္လိုက္တာနဲ႔ ရပ္မသြားပါဘူး။ အဂၤလိပ္-ဗမာ ပထမစစ္ ရဲ႕ အေရွ႕ပိုင္းေတြ၊ အေနာက္ပိုင္းေတြနဲ႔ အခ်ိန္ကာလ စည္းမၽွဥ္းျခားတာက သက္ဆိုးရွည္ခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးေနဝင္းရဲ႕ အယူအဆသာျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္-ဗမာ ပထမစစ္ျပီးခဲ့တဲ့ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္ကိုအေျခခံျပီးပိုင္းျခားတဲ့ တိုင္းရင္သားလူမ်ိဳး-ႏိုင္ငံျခားသာလူမ်ိဳးဆိုတဲ့ ဦးေနဝင္းရဲ႕ခြဲျခားသက္မွတ္မႈနည္းနာအတိုင္းလည္း ရပ္တည္ဖို႔မလိုပါဘူး။ ယခုမ်က္ေမွာက္ေခတ္ကိုလည္း ပသီလူမ်ိဳးအသြင္ကူးေျပာင္းေနတဲ့ ကာလတစ္ခုအျဖစ္ မွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာရပ္ကုန္သည္ေတြ၊ ပါရွန္လူမ်ိဳးေတြ၊ ေတာင္အာရွမ်ိဳးဆက္ေတြကေနဆင္းသက္လာျပီး ျမန္မာ့လူ႔ယဥ္ေက်းမူေရစီးေၾကာင္းအတိုင္းေနထိုင္သူတိုင္းဟာ ပသီလူမ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႔ ခံယူပိုင္ခြင့္ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ (ဗမာ) လူမ်ိဳး

၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဇႏၷဝါရီလ မွာက်င္းပတဲ့ ဖဆပလ ေရႊတိဂံုအလယ္ပစၥယံ ညီလာခံမွာ ဗမာမူဆလင္ ေတြဟာ လူနည္းစုအခြင့္အေရးအျပည့္အဝရသင့္တယ္၊ ဒီလို လူနည္းစုအခြင့္အေရးအျပည့္အဝရဖို႔အတြက္ကိုလည္း ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ၾကီးကတာဝန္ယူတယ္ ဆိုျပီး ဆရာၾကီးဒီဒုတ္ဦးဘခ်ိဳကအဆိုတင္သြင္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာက်င္းပတဲ့ ဗမကအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံမွာ လူနည္းစုအခြင့္အေရးကိစၥနဲ႔ပါတ္သက္ျပီး (၃၇)မဲ – (၃၇)မဲ မဲခ်င္းတိုက္ေနေတာ့ သဘာပတိျဖစ္တဲ့ ဆရာၾကီးဦးရာဇတ္က ဘယ္ဘာသာဘဲကိုးကြယ္ကိုးကြယ္ ဗမာလူမ်ိဳးဟာ ဗမာလူမ်ိဳးဘဲ ဆိုတဲ့အယူအဆကို လက္ကိုင္ထားျပီး ဗမာလူမ်ိဳးနည္းတူ လူမ်ားစုအခြင့္အေရးသာ ရယူသင့္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ေပးခဲ့တယ္။

မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိရွိသမၽွ လူမ်ိဳးစုေတြအားလံုးကို ျခံဳငံုျပီး “ျမန္မာလူမ်ိဳး” လို႔က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ၾကသလို ဆရာၾကီးဦးရာဇာတ္တို႔ေခတ္က လက္ခံထားၾကတဲ့ “ဗမာလူမ်ိဳး” ဆိုတဲ့ သက္မွတ္ခ်က္က က်ယ္ျပန္႔တယ္။ Inclusive ေတာ္ေတာ္ေလးျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ဗမာလူမ်ိဳးဆိုတဲ့ သက္မွတ္ခ်က္ဟာ မ်ိဳးရိုးဗီဇကိုအေျခခံတဲ့ သီးျခားလူမ်ိဳးစုတစ္စုအသြင္ကို ဦးတည္လာခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ၾကျပန္ေတာ့လည္း ဗမာဆိုတာ ႏိုင္ငံအမည္ကိုဘဲေခၚတာပါလို႔ေျပာၾကျပန္တယ္။ ဗမာနဲ႔ျမန္မာ အမည္နာမေတြကိုလက္ခံတဲ့ပံုေတြအေပၚမွာ အျငင္းပြားမႈေတြျဖစ္လာခဲ့တယ္။ တစ္ဖက္မွာေတာ့ ဗမာ ဆိုျပီးျပည္မ မွာေနထိုင္ၾကတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြနဲ႔ တန္းတူရပ္တည္ၾကတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ဗမာ (ဗမာ မူဆလင္) ေတြဟာ ဗမာအျဖစ္မရပ္တည္ၾကေတာ့ဘဲ ႏိုင္ငံအမည္နဲ႔အတူ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ျမန္မာလူမ်ိဳး (ျမန္မာမြတ္စလင္) လို႔ တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္က ဒီႏိုင္ငံ၊ ဒီနယ္နမိတ္အတြင္းမွာ တေျမတည္းေန၊ တေရတည္းေသာက္ အတူတကြေနထိုင္ၾကသူေတြကို ဗမာလူမ်ိဳးေတြပါဘဲလို႕ တေျပးညီသက္မွတ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ အခုေခတ္ ျမန္မာလူမ်ိဳး (အခ်ိဳ႕အယူအဆအရ ဗမာလူမ်ိဳး) ဆိုတဲ့အထဲမွာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ လူမ်ိဳးစုကြဲေတြရွိေနျပန္တယ္။ ဒါကို တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုဆိုတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြခ်ထားတယ္။ တိုင္းရင္းသားဆိုတာကလည္း ဦးေနဝင္းသက္မွတ္ေပးခဲ့တဲ့ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္ကို ေပတံတစ္ခုအျဖစ္ လက္ရွိတိုင္းတာေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္က တိုင္းရင္းသားအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳေပးခဲ့တဲ့ ရခိုင္-စစ္တေကာင္း၊ ျမန္မာမူဆလင္၊ ေျမဒူး၊ ျမန္မာ-အိႏၵိယေတြကိုလည္း ျမန္မာတိုင္းရင္းသားစာရင္းကပယ္ဖ်က္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိအေနအထားအရ ဗမာ၊ ကရင္၊ ရွမ္း အစရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ဆိုရင္ေတာ့ အားလံုးတန္းတူ ျမန္မာလူမ်ိဳးလို႔လက္ခံႏိုင္တယ္။ ဒါဟာ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာအေပၚအေျခခံတာမဟုတ္ဘဲ လူမ်ိဳးစုအေပၚ အေျခခံတာျဖစ္တယ္။ ျမန္မာ့နယ္နမိတ္ အတြင္းမွာ သေႏၶတည္ခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ပသီ၊ ပန္းေသး၊ ေျမဒူး နဲ႔ ပသၽွဴး လူမ်ိဳးေတြကေတာ့ ျမန္မာ့လူမ်ိဳးစုေတြ ဟုတ္မဟုတ္ဆိုတာ ဆက္လက္အျငင္းပြားေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူမ်ိဳးစုဝင္ေတြအေနနဲ႔ အျခားျမန္မာလူမ်ိဳးေတြနည္းတူ တန္းတူအခြင့္အေရးရဖို႔အတြက္ ဆက္လက္ခ်ည္တက္ရမယ့္ ေတာ္လွန္ေရးၾကီး တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ စူရ္သီ၊ မယ္မာန္၊ က်ဴလီယာ၊ ဘန္ဂါလီ၊ ပထန္ အစရွိတဲ့ ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ သေႏၶတည္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြကိုေတာ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးအျဖစ္ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တိုင္းရင္းဌာေနလူမ်ိဳးစုေတြအျဖစ္ တရားဝင္လက္ခံေပးမွာမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ျမင္သာေနပါတယ္။

ကုလား လူမ်ိဳး

တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေတာင္အာရွမ်ိဳးဆက္ကို ေရွ႕တန္းတင္ျပီး ကုလားဆိုတာကိုဘဲ ဘံုလူမ်ိဳးအျဖစ္ရပ္တည္ဖို႔ တိုက္တြန္းေနတာေတြကိုလည္းေတြ႕ရပါတယ္။ လူမ်ိဳးနာမည္ဘယ္လိုဘဲတပ္တပ္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တိုင္းကို ကုလားလို႔ေခၚေနမယ့္အတူတူေတာ့ မထူးဇတ္ခင္းတဲ့သေဘာနဲ႔ ကုလားလို႔သာခံယူၾကမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚျဖစ္ပါတယ္။ ကုလားဆိုတာဟာ ခ်ိဳးႏွိမ္ေခၚေဝၚရံုသက္သက္မဟုတ္ဘဲ ေျပာင္းေရႊ႕လာသူေတြကိုေခၚတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုလားလို႔ ခံယူျခင္းဟာ ေျပာင္းေရႊ႕လာသူေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာကို တရားဝင္လက္ခံလိုက္တဲ့သေဘာသက္ေရာက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ေနထိုင္ၾကသူတိုင္းဟာ အျခားေဒသတစ္ခုကေျပာင္းေရြ႕လာသူေတြပါဘဲ၊ အခ်ိန္ကာလဘဲ ကြာတယ္လို႔ ေစာဒက တက္ႏိုင္စရာရွိပါတယ္။ ဒါဟာ “ေျပာင္းေရႊ႕လာသူ” ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္သက္မွတ္ခ်က္အေပၚမွာ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုရဲ႕ပိုင္းျခားခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ကုလားလို႔သာလက္ခံလိမ့္ၾကမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ကုလားလူမ်ိဳးေတြရွိတယ္ဆိုတာကို အစိုးရက အျမန္ဆံုးအသိအမွတ္ျပဳေပးလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအသိအမွတ္ျပဳျခင္းနဲ႔အတူ ေျပာင္းေရႊ႕လာသူေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားမ်ိဳးႏြယ္စုေတြ ဆိုတဲ့အမွတ္တံဆိပ္ကလည္း တပါတည္း တြဲပါလာလိမ့္မယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ သတိမူသင့္ပါတယ္။ အထက္မွာေဖာ္ျပခဲ့သလို ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ သေႏၶတည္လာခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးေတြအျဖစ္ခံယူၾကမယ္၊ ေတာင္အာရွ ယဥ္ေက်းမႈကိုေလ့လာလိုက္ၾကစားမယ္၊ ေတာင္အာရွရဲ႕ မ်ိဳးရိုးအျဖစ္သာ ရပ္တည္ၾကမယ္ဆိုရင္ က်ဴလီယာ၊ မယ္မန္၊ စူရ္သီ၊ ဘန္ဂါလီ၊ ပထန္ စတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြအျဖစ္နဲ႔ရပ္တည္ၾကျပီး ကုလားလူမ်ိဳးဆိုတဲ့ ဘံုနာမည္ေအာက္မွာေနထိုင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာျဖစ္ဖို႔အေရး ကုလားေသြးေဖာက္ထုတ္ေပးလို႔ မရဘူးလို႔ခံယူေနၾကတဲ့ ေတာင္အာရွမ်ိဳးခ်စ္ဝါဒီေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသားလူမ်ိဳးစုေတြအျဖစ္သာရပ္တည္ၾကမယ္ဆိုရင္လည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုယ့္လမ္းကိုယ္ေရြးပိုင္ခြင့္အျပည့္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကုလားလုပ္လို႔သူေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ေတြ႕ရမယ့္ေဘး ၾကိဳေတြးထားဖို႔လိုသလို ျမန္မာ့နယ္နမိတ္အတြင္းမွာ သမိုင္းေၾကာင္းခ်ီျပီး သေႏၶတည္လာတဲ့ ပသီ၊ ပသၽွဴး၊ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ကမန္၊ ပန္းေသး၊ ေျမဒူး စတဲ့ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ရပ္္တည္မႈကို မထိခိုက္မိေစဖို႔အတြက္ အထူးသတိျပဳဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

ကျပားျပႆနာ

ျမန္မာမြတ္စလင္အေၾကာင္းေျပာရင္ ကျပား ဆိုတာက အျမဲပါလာတက္ပါတယ္။ ကမၻာေန႔ရာအႏွံ႔မွာ မတူကြဲျပားတဲ့ လူမ်ိဳးေတြေရာေထြးေနထိုင္ၾကတာျဖစ္တဲ့အတြက္ လူမ်ိဳးမတူသူေတြအခ်င္းခ်င္း ထိမ္းျမွားၾကတာဟာ ထူးစမ္းတဲ့ကိစၥရပ္မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြကသာ တမူထူးျပီး ကျပား ဇာတိျပေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ ကျပားဆိုတာကိုလည္း ေရွ႕တန္းတင္ဖို႔မလိုအပ္ပါဘူး။ ကျပား ဟုတ္ျခင္း-မဟုတ္ျခင္း ဆိုတာဟာ လူေတြရဲ႕သက္မွတ္ခ်က္သာျဖစ္ပါတယ္။ မ်ိဳးရိုး သတ္မွတ္မႈေတြကိုျပန္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာ အေဖဖက္ နဲ႔ အေမဖက္ မ်ိဳးရိုးႏွစ္ခုလံုးကို တန္းတူညီမၽွအသိအမွတ္ျပဳတဲ့ Bilateral Rules ကိုလက္ခံက်င့္သံုးသူေတြသာလၽွင္ ကျပား အျဖစ္ခံယူၾကပါတယ္။ ဒီနည္းနာဟာ မ်ိဳးရိုးသက္မွတ္ခ်က္မွာ တစ္ခုတည္းေသာနည္းနာ မဟုတ္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ လူမ်ိဳးေတြကလည္း ဒီနည္းနာအတိုင္းက်င့္သံုးရမယ္လို႔ ဥပေဒနဲ႔ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းအရဘဲျဖစ္ျဖစ္ အတည္တက်သက္မွတ္ထားတာမရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ိဳးမတူသူ မိဘ ႏွစ္ပါးက ေပါက္ဖြားလာသူတိုင္း ကျပားျဖစ္တယ္လို႔ တသက္မွတ္တည္း မွတ္ယူလို႔မရပါဘူး။ တခ်ိဳ႕က Unilineral Rules လို႔ေခၚတဲ့ မ်ိဳးရိုးတစ္ခုတည္းကိုဘဲ လိုက္တဲ့ နည္းနာေတြအတိုင္းလိုက္ခံၾကပါတယ္။ မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ တစ္ေလၽွာက္ အေဖဖက္ ဒါမွမဟုတ္ အေမဖက္ တစ္ခုခုကိုဘဲ အစဥ္တစိုက္ လိုက္တာျဖစ္တယ္။ ဒီထဲမွာမွ အေဖဖက္လိုက္တယ္ဆို Patrilineal၊ အေမဖက္လိုက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ Matrilineal လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေဖဖက္ ကိုဘဲ လိုက္ရမယ္၊ အေမဖက္ကိုဘဲ လိုက္ရမယ္ဆိုတဲ့ စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္လည္းမရွိျပန္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ၾကျပန္ေတာ့ Ambilineal Rule ဆိုတဲ့ အေနနီးတဲ့ ေဆြမ်ိဳးအသိုင္းအဝိုင္းဖက္ကို လိုက္ၾကပါတယ္။ အေဖရဲ႕အမ်ိဳးေတြၾကားမွာၾကီးျပင္းလို႔ အေဖရဲ႕လူမ်ိဳးအျဖစ္ ခံယူတာမ်ိဳး၊ အေမရဲ႕အမ်ိဳးေတြၾကားမွၾကီးျပင္းရင္ အေမရဲ႕လူမ်ိဳးအျဖစ္ ခံယူတာမ်ိဳးျဖစ္္ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ Double Descent ဆိုတဲ့ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ခြႏွင္းတဲ့ သက္မွတ္ခ်က္လည္းရွိပါေသးတယ္။ အေဖရဲ႕အမ်ိဳးေတြၾကားေရာက္ေတာ့ အေဖရဲ႕လူမ်ိဳး၊ အေမရဲ႕အမ်ိဳးေတြၾကားေရာက္ေတာ့ အေမလူမ်ိဳးလုပ္တာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ လူမ်ိဳးေတြဟာ ဒီလို လူမ်ိဳးသက္မွတ္ရာမွာ ဘယ္နည္းနာကိုဘဲ အတည္တက် က်င့္သံုးမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြ မရွိတဲ့အတြက္ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြကိုလည္း အေဖဖက္ေရာ အေမဖက္ပါ လိုက္ျပီး အေပါင္းလကၡဏာေတြနဲ႔ လူမ်ိဳးႏွစ္ခုစလံုးကိုထည့္ရမယ္လို႔ အတင္းအဓၶမ လုပ္လို႔မရပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီမွာ ကိုယ္ပိုင္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာ အရင္ဆံုး ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔လိုပါတယ္။ ကရင္ေသြးစပ္လို႔ ကရင္လူမ်ိဳးအျဖစ္ ခံယူခ်င္တယ္ဆိုရင္လည္း ကရင္လူမ်ိဳးအျဖစ္ ခံယူပိုင္ခြင့္အျပည့္အဝရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကရင္လူမ်ိဳးအျဖစ္ခံယူမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကရင္ရဲ႕ရိုးရာဓေလ့နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြကိုလည္း ျမတ္ႏိုးတန္ဖိုးထားျပီး လိုက္နာက်င့္သံုးဖို႔လိုပါတယ္။ ဘာသာေရးနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားတက္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြအေနနဲ႔ လက္ရွိအစိုးရကအသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ စုထဲက လူမ်ိဳးစုတစ္ခုခုအျဖစ္ သန္းေခါင္စာရင္းမွာေရြးခ်ယ္ျဖည့္စြပ္လိုက္တာနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျဖစ္သြားျပီလို႔ မွတ္ယူလို႔မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သန္းေခါင္စာရင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာတဲ့အခါမွာ ဘယ္လူမ်ိဳးရဲ႕ ဘယ္ေလာက္ရာခိုင္ႏႈန္းက ဘယ္ဘာသာကိုကိုးကြယ္တယ္ဆိုျပီး လူမ်ိဳးနဲ႔ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာ ယွဥ္တြဲေနလိမ့္မယ္ဆိုတာကို သတိမူသင့္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းမွာမပါေပမယ့္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျမန္မာအျဖစ္ခံယူထားၾကတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြက လူမ်ိဳးစုေနရာမွာ “အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ား” ဆိုတာကိုသာေရြးခ်ယ္ျပီး မိမိသက္ဆိုင္ရာ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ပသီ၊ ပန္းေသး၊ ပသၽွဴး၊ ေျမဒူး ဆိုတာကို လက္ေရးနဲ႔ေရးထည့္ဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီက မိမိကိုယ္မိမိ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေၾကြးေၾကာ္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါမွမဟုတ္ ကုလားအျဖစ္ခံယူျပီး ႏိုင္ငံျခားေသြးေႏွာတယ္လို႔ လက္ခံထားသူေတြကလည္း “ျမန္မာ-ႏိုင္ငံျခားေသြးေႏွာမ်ား” ဆိုတာကိုေရြးျပီး မိမိခံယူတဲ့ က်ဴလီယာ၊ မယ္မန္၊ စူရ္သီ၊ ဘန္ဂါလီ၊ ပထန္ အစရွိတဲ့ လူမ်ိဳးတစ္ မ်ိဳးမ်ိဳးဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေပါင္းလကၡဏာေတြခံျပီး ႏွစ္မ်ိဳးသံုးမ်ိဳးဘဲျဖစ္ျဖစ္ လက္ေရးနဲ႔ထည့္ေရးႏိုင္ပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းျဖည့္တဲ့အခါမွာ ‘ျမန္မာ-ႏိုင္ငံျခားေသြးေႏွာမ်ား’၊ ‘အိႏိၵယ’၊ ‘ပါကိစၥတန္’၊ ‘ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ဘဂၤလီ’ အစရွိတဲ့ လူမ်ိဳးေတြကို ေရြးခ်ယ္ထားၾကျပီး အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြပါဆိုရင္ေတာ့ “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ႏိုင္ငံျခားသားအျဖစ္ ခံယူၾကသူေတြ၊ ႏိုင္ငံသားေသြးေႏွာ သူေတြအျဖစ္ ခံယူၾကသူေတြ၊ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္မေရြးခ်ယ္ၾကသူေတြ ပါလို႔” တရားဝင္မွတ္တမ္းတင္လိုက္သလိုျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဦးေနဝင္းနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြ ေပးခဲ့တဲ့ “ႏိုင္ငံျခားသားေသြးေႏွာတယ္” ဆိုတဲ့ အယူအဆကို သက္ဆိုးရွည္ေအာင္ အင္အားျဖည့္သလိုျဖစ္သြားမယ္ဆိုတာ သတိျပဳၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

** ေဆာင္းပါးရွင္၏ အျမင္ႏွင့္ အာေဘာ္သာျဖစ္ပါသည္။

December 10, 2013
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ၉၆၉ တရားပြဲ၌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ NLD ပါတီကို တိုက္ခုိက္ လႈံ႕ေဆာ္စာမ်ား တရား၀င္ေ၀ငွ

ဒီဇင္ဘာ ၇ ၊ ၂၀၁၃
M-Media
နန္းႏြယ္နီႏိုင္ (ေတာင္ႀကီး)

၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၂၈ ရက္ညဥ့္၊ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ သိမ္ေတာင္ပရိယတၱိစာသင္တိုက္၌ ဓမၼေရာင္စဥ္အဖြဲ႕မွ ႀကီးမွဴးက်င္းပေသာ တရားပြဲတြင္ အညတရဘိကၡဴ (မဟာဓမၼာစရိယ)အမည္ျဖင့္ ေရးသားထားေသာ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ NLD ႏွင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏အနာဂတ္မ်ား” စာရြက္စာတမ္းမ်ားအား တရားနာရန္ လာေရာက္သူမ်ားကို ေၾကာင္း သိရသည္။

၄င္းစာရြက္စာတမ္းပါအေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ပါတီ၀င္မ်ားအေပၚ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အထင္အျမင္လြဲမွားေစရန္ ရည္ရြယ္၍ တမင္လုပ္ႀကံဖန္တီးေရးသားထားသည္မ်ားကို ေတြ႕ရိွရသည့္အျပင္ အဆိုပါစာရြက္စာတမ္းပါ အခ်က္အလက္ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပါ ပုဒ္မ ၃၆၄ ႏွင့္ဆန္႔က်င္ေနသည့္အတြက္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း၊ စာျဖန္႔ေ၀သူမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူေပးပါမည့္အေၾကာင္း ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၊ ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ ဥကၠဌထံသို႔ စာအမွတ္ ၀၁၂/(ၿမိဳ႕နယ္စည္း)/၁၁/၂၀၁၃ ျဖင့္ ေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု သတင္းရရိွသည္။

အညတရဘိကၡဴ (မဟာဓမၼာစရိယ)အမည္ျဖင့္ ေရးသားထားေသာ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ NLD ႏွင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏အနာဂတ္မ်ား” စာရြက္စာတမ္းအတြင္း ပါရိွသည့့္စာသားမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ NLD ႏွင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏အနာဂတ္မ်ား
————————————————————–
၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ NLD ပါတီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သမၼတျဖစ္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါၿပီ။ အရင္အေျခအေနအတိုင္းဆို သူမ သမၼတျဖစ္မွာကို အားလံုးက လုိလားေနၾကတာပါ။ ဒီအထဲမွာ ရဟန္းသံဃာေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအေျခအေနေတြက ေျပာင္းလဲသြားပါၿပီ။ သူမ သမၼတ ျဖစ္မယ္မျဖစ္ဘူးဆိုတာကိုေတာ့ သံဃာေတာ္တစ္ပါးအေနနဲ႔ ဘာမွမေျပာတတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာ သံဃာေတာ္ေတြ ဘာကို ေတြးေနမလဲဆိုတာကိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ကို သိေစခ်င္ပါတယ္။

အမွန္တကယ္ သံဃာေတာ္ေတြ ေတြးေနတာကေတာ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မဲႏိုင္လို႔ အာဏာရၿပီး သမၼတျဖစ္လာခဲ့ရင္ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕အေျခအေန ဘယ္လိုရိွမလဲ ? ဆိုတာပါပဲ။ တကယ္ဆို ဒီအေတြးကို စေတြးျဖစ္ခဲ့ၾကတာလည္း မၾကာေသးပါဘူး။ အရင္တုန္းကေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ကို အၾကြင္းမဲ့ေထာက္ခံသူေတြပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD အတြက္ သံဃာေတာ္ေတြ အသက္ေပးခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးက သာဓကပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD ပါတီဟာ ျပဒါးတစ္လမ္း သံတစ္လမ္း ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္လာေနပါၿပီ။ ဒါေတြျဖစ္တာ ဘယ္သူ႔ေၾကာင့္ပါလဲ ? ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေၾကာင့္ပါပဲ။

ဆရာေတာ္ ဦးဘိစိတၱာဘိ၀ံသ(၀ီရသူ)က ခြပ္ေဒါင္းကေန မြတ္ေဒါင္း ျဖစ္သြားၿပီလို႔ တရားေဟာလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ အစၥလာမ္နဲ႔မူဆလင္ေတြ လႊမ္းမိုးေနတဲ့ မိမိတို႔ပါတီကို မျပဳျပင္ဘဲ NLD ပါတီ၀င္ေတြဟာ ဦး၀ီရသူကို ရန္သူႀကီးတစ္ေယာက္လို အဆက္မျပတ္ တိုက္ခိုက္လာေတာ့တာပါပဲ။
ဒီတိုက္ခိုက္မႈဟာ ေနာက္ပိုင္းၾကေတာ့ သံဃာေတာ္အားလံုးကို တိုက္ခိုက္တဲ့ပံုစံမ်ဳိး အသြင္ေဆာင္ၿပီး NLD ပါတီ၀င္ေတြက သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ဂုဏ္ေက်းဇူးမဲ့ကို ဗုဒၶဘာသာတစ္ေယာက္နဲ႔ မတူေလာက္ေအာင္ကိုသံဃာေတာ္ေတြအေပၚကို တိုက္ခိုက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ သံဃာထုဘက္က
မေနႏိုင္ေတာ့လို႔ ျပည္တြင္းျပည္ပမွာရိွတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြပါ NLD နဲ႔တိုက္တဲ့တိုက္ပြဲမွာ ပါ၀င္လာခဲ့ၾကတာေပါ့။

ဒီတိုက္ပြဲကို အရွိန္ျမွင့္ေပးလိုက္တာကေတာ့ “မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ” ကိစၥပါ။ ေမွာ္ဘီသံဃာ့အစည္းအေ၀းမွာ ဦး၀ီရသူက “အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ” တင္သြင္းမယ္လို႔ မီဒီယာေတြမွာေဖာ္ျပၿပီး၊ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္(opinion) ကို မီဒီယာေတြ ေမးျမန္းၾကတဲ့အခါ ေဒၚဇီးကြက္၊ ဒၚဇင္မာေအာင္ႏွင့္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔က တညီတညြတ္တည္း ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကတယ္။

“လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္တယ္” လို႔ ေျပာခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီအခါမွာေတာ့ ႏွစ္ဖက္ (Online) တိုက္ခိုက္မႈေတြ ပိုမိုျပင္းထန္လာခဲ့တယ္။ NLD က ခြန္ဒီးယမ္ ေခၚ ေမဇင္ေအးရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ တိုက္ခိုက္မႈေတြက ဗုဒၶဘာသာေတြက လက္ခံႏိုင္စရာအဆင့္ကို ေက်ာ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေမဇင္ေအးတို႔ ႏွစ္ေယာက္အတူ တြဲရိုက္ထားတဲ့ပံုေတြ အင္တာနက္မွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာတဲ့အခါမွာေတာ့ NLD က ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ သံဃာေတာ္ေတြကို ရႈတ္ခ်အပုပ္ခ်တဲ့ေနရာမွာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကပါ အလိုတူအလိုပါ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ သံဃာေတာ္ေတြက
ယံုၾကည္လာၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာပဲ သံဃာေတာ္ေတြက သူတို႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕အနာဂတ္ကို စတင္စဥ္းစားလာခဲ့ၾကတာပါ။ အကယ္၍ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ခဲ့ရင္ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာအတြက္ ဘယ္ေလာက္အာမခံခ်က္ ရိွႏိုင္မလဲ ? ဆိုတာကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေမးခ်င္တာပါ။ အဲဒီလို ဘာလို႔ ေမးရတာလဲဆိုရင္ – ယေန႔အခ်ိန္ထိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ဗုဒၶဘာသာကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့စကား (လံုး၀) မေျပာေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မူဆလင္နဲ႔အစၥလာမ္ကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့စကားကို
သြယ္၀ိုက္ၿပီးေျပာေနတယ္လို႔ သံဃာေတာ္ေတြက ယူဆေနၾကတာပါ။

ဒီအယူအဆဟာ Time မဂၢဇင္းက ဦး၀ီရသူအပါအ၀င္ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာေတြကို (The Face of Buddhist Terror) ဆိုတဲ့ မ်က္ႏွာဖံုးေဆာင္းပါး ပါလာခ်ိန္မွာ ပိုၿပီးေတာ့ ခိုင္မာေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီ (The Face of Buddhist Terror)ေဆာင္းပါးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သမၼတရံုးအပါအ၀င္ ျမန္မာမီဒီယာအမ်ားစုက Time မဂၢဇင္းကို ကန္႔ကြက္ေနခ်ိန္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမည္ခံထားပါလ်က္ ဗုဒၶဘာသာအတြက္ မည္သည့္ကာကြယ္ေျပာဆိုမႈမ်ား တစ္ခုမွ် မလုပ္သည့္အျပင္ NLD ပါတီ၀င္ေတြက Time မဂၢဇင္းကိုကန္႔ကြက္တဲ့ campaign ကို ရႈတ္ခ်ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဘက္ကေန အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တာဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ပါတီ၀င္ေတြကို အစၥလာမ္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္လို႔ ယူဆေနၾကတာပါ။

ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ အာဏာေတာင္မရေသးဘူး။ သံဃာကို အာခံခ်င္ေနၿပီ။ အာဏာသာရရင္ သံဃာေတာ္ေတြကို ဟာလာလုပ္ပစ္မလားေတာင္ မသိဘူးလို႔ ေျပာေနၾကပါၿပီ။ ဒါက ဘာကိုျပသလဲဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ေတြအေပၚ အစၥလာမ္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈရိွေနတာကို ျပတာပါပဲ။ ဒါေတြဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ပါတီ၀င္ေတြက ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ လ်စ္လ်ဴရႈေနတာကို ျပေနတယ္လို႔ သံဃာေတာ္ေတြက ခံစားေနရပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ OIC နဲ႔ အဆက္အသြယ္ရိွေနပါတယ္။ OIC ရံုးခြဲ
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ OIC ရံုးခြဲဖြင့္လွစ္ခြင့္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က က်ိန္းေသေပါက္ ေပးလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ေနပါတယ္။

Final communique of the OIC contact Group on Myanmar Muslim Rohingya Minory ဆိုတဲ့ OIC ေနာက္ဆံုးေၾကညာခ်က္ အပိုဒ္ေရ(g)မွာ Muslim opinion leaders and NGOs should convey their views to their counterparts in Myanmar, first and foremost to Ms. Aung San Suu Kyi, chairperson of the National League for Democracy လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ OIC ပတ္သက္မႈကို အတိအလင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ OIC ဆိုတာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြအတြက္ လံုး၀မဟုတ္ပါဘူး။ ဘဂၤါလီနဲ႔ အစၥလာမ္ အက်ဳိးစီးပြား သက္သက္မွ်သာပါ။

၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္နဲ႔အညီျဖစ္ေအာင္ ျပင္မယ္လို႔ ေျပာေနတာေတြဟာ သူအကာအကြယ္ေပးေနတဲ့ ဘဂၤါလီေတြကိုယ္တိုင္ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္နဲ႔ညီေအာင္ ေနႏိုင္စြမ္းမရိွဘဲနဲ႔ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈဥပေဒကိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္နဲ႔ညီေအာင္ ျပင္မယ္ဆိုေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္၊ ဒီျပင္ဆင္မႈဟာ ဗုဒၶဘာသာအတြက္လည္း မဟုတ္ဘူး၊ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္လည္း မဟုတ္ဘူး၊ ဘဂၤါလီေတြအတြက္သက္သက္၊ အစၥလာမ္ေတြအတြက္သက္သက္ပဲ။ အာဏာမရေသးတဲ့ခုလိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာေတာင္ ဒီဥပေဒကို ျပင္မယ္တကဲကဲလုပ္ေနရင္ အာဏာသာရသြားလို႔ကေတာ့ က်ိန္းေသေပါက္ျပင္မယ္ဆိုတာ ေျမႀကီးလက္ခတ္မလြဲပါပဲ၊ ၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ NLD ပါတီရဲ႕အဓိကေနရာမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ ေနရာယူထားရံုတင္မကဘဲ အျခား NLD ပါတီ၀င္ေတြအေပၚမွာလည္း အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြက
လႊမ္းမိုးေနပါၿပီ။ ယခုဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အမတ္သံုးဦးရိွပါတယ္။ အကယ္၍ NLD ပါတီကသာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရသြားရင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အမတ္ အေယာက္ ၃၀ ေလာက္ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ သံဃာေတာ္ေတြက တြက္ထားပါတယ္။ အဲ့ဒီလို တကယ္ျဖစ္ခဲ့ရင္ သူတို႔အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြဟာ ၀န္ႀကီး၀န္ေလးအမတ္ေနရာေတြ ရလာၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အားကိုးနဲ႔ သခင္အားရကၽြန္ပါး၀ၿပီး ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကတစ္မ်ဳိး၊ ဥပေဒျပင္ပကတစ္ဖံု သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာကို ဒုကၡေပးလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆေနၾကပါၿပီ။ ဒီအယူအဆဟာ အေၾကာင္းမဲ့ (Groundless) မဟုတ္ဘူးဆိုတာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD တို႔က ပိုၿပီးသိပါလိမ့္မယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ပါတီဟာ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အႏၱရာယ္လို႔ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျပည္သူေတြက ျမင္လာရင္ေတာ့ သူတို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ပါတီ၀င္ေတြကို မဲမေပးႏိုင္ေအာင္ မဲမရေအာင္ သံဃာေတာ္ေတြမက ျပည္သူေတြကပါ လႈပ္ရွားလာပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေခါင္းေဆာင္သမၼတလုပ္ခ်င္တဲ့သူဟာ ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား တစ္နည္းအားျဖင့္ အမ်ဳိးဘာသာသာသနာရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို အာမခံခ်က္ ေပးႏိုင္မယ့္သူျဖစ္ရပါမယ္။ အမ်ဳိးဘာသာသာသနာအတြက္ အာမခံခ်က္မေပးႏိုင္တဲ့ အဘယ္ပုဂၢိဳလ္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေခါင္းေဆာင္သမၼတ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ရင္ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အနာဂတ္ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ထင္ပါသလဲ ? ….။ ေကာင္းတဲ့အနာဂတ္လား ?…။ မေကာင္းတဲ့အနာဂတ္လား ?…။ တကယ္ဆို သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာျပည္သူေတြ လိုခ်င္တာက ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းၿပီး ဗုဒၶဘာသာျပန္႔ပြားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္က အစၥလာမ္ကို မ်က္ႏွာသာေပးတဲ့အခါမွာ ဗုဒၶဘာသာျပည္သူေတြက အစၥလာမ္လႊမ္းမိုးမဲ့ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံကို သြားမဲ့အစား ဗုဒၶဘာသာလႊမ္းမိုးတဲ့ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံကို ျပန္သြားမယ္လို႔ေတာင္ ေျပာေနၾကပါၿပီ။ ယခုအခ်ိန္မွာ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာျပည္သူေတြ အတြက္ေတာ့ ဆုပ္လည္းစူး၊ စားလည္းရူး၊ (between the devil and the deep blue) ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အားငယ္ေနစရာ မလိုပါဘူး။ အဆံုးအျဖတ္ေပးမွာက ဗုဒၶဘာသာျပည္သူေတြပါ။ ရဟန္းသံဃာေတြကေတာ့ တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္လို႔မရပါဘူး။ ျပည္သူေတြမွာသာ တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရိွတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မိမိတို႔ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ေရြးခ်ယ္မမွားဖို႔လိုပါတယ္။ ျပည္သူေတြ ေရြးခ်ယ္မွားရင္ ျပည္သူေတြတင္ ဒုကၡခံစားရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ျပည္သူေတြကိုးကြယ္ေနတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြပါ ဒီဆိုးက်ဳိးကို ခံစားရမွာပါ။

ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈက အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ သိထားဖို႔လိုပါတယ္။ အဓိကေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ (တစ္နည္းအားျဖင့္) အမ်ဳိးဘာသာသာသနာရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားကို အာမခံႏိုင္မည့္ ေခါင္းေဆာင္သမၼတကိုသာ ေရြးခ်ယ္ပါလို႔
အေလးအနက္တိုက္တြန္းလိုက္ပါရေစ။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ေျပာရရင္ …
* ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္လို႔ OIC ရံုးခြဲဖြင့္ခြင့္ျပဳခဲ့မယ္ဆိုရင္ …
* ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈဥပေဒကို ျပင္ဆင္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ …
* NLD ပါတီတြင္းမွာရိွတဲ့ မူဆလင္ အစၥလာမ္ေတြကို မဖယ္ထုတ္ခဲ့ဖူးဆိုရင္ …
* NLD ပါတီကို မူဆလင္ အစၥလာမ္ေတြက ဆက္လက္လႊမ္းမိုးေနမယ္ဆိုရင္ …
* ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ဘဂၤါလီမူဆလင္ အစၥလာမ္ဘာသာကို ဆက္လက္အကာအကြယ္ေပးေနမယ္ဆိုရင္ …
* ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔NLDပါတီက သံဃာေတာ္မ်ားနဲ႔ဗုဒၶဘာသာေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ဆက္လက္ပ်က္ကြက္ေနမယ္ဆိုရင္ …
ေနာက္ပိုင္းသံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ဘ၀နဲ႔ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အနာဂတ္ကေတာ့ လွပလိမ့္မယ္လို႔ မထင္။

အညတရဘိကၡဴ (မဟာဓမၼာစရိယ)

December 7, 2013
ျမန္မာျပည္မွာ အျပန္အလွန္ အၾကမ္းဖက္မႈ ဆိုတာ မရိွခဲ့ (ဘာသာျပန္ ေဆာင္းပါး)

ႏိုဝင္ဘာ- ၂၈ ၂၀၁၃
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္- Rachel Wagley
ဘာသာျပန္- ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

ဓာတ္ပံုအညႊန္း – အဓမၼေနရာေရႊ႕ေျပာင္းျခင္း ႏွင့္ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံျခင္း ခံစားေနရဆဲ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား
(Evangelos Petratos EU/ECHO January 2013)

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ထုတ္ျပန္စာတစ္ေစာင္ ထြက္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ရိွ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ရာ၌ “အျပန္အလွန္ အၾကမ္းဖက္မႈ”၊ “လူမ်ဳိးေရးအၾကမ္းဖက္မႈ”၊ “လူ႔အဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာပဋိပကၡ” ဟူေသာအသံုးအႏႈန္းျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရမွ အဖန္တလဲလဲ သံုးႏႈန္းေဖာ္ျပေနၾကသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္၌ျဖစ္ပြားေသာ တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ရပ္မ်ားအေပၚ အထူးရည္ညႊန္းသံုးစြဲခဲ့ၾကသည္။ ယင္းအသံုးအႏႈန္းမ်ားမွာ အတိုင္းအတာတစ္ရပ္အထိေတာ့ လက္ခံႏိုင္ေသး၏။ သို႔ရာတြင္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားလာေသာ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးတိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို ဤအသံုးအႏႈန္းမ်ားျဖင့္ လႊမ္းၿခံဳေဖာ္ျပေနသည္မွာ တိက်မွန္ကန္မႈမရိွသည္သာမက လူမိုက္အားေပး အဆင့္သို႔ပင္ ေရာက္သြားေစပါသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း အၾကမ္းဖက္သားေကာင္မ်ား ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ က်ဴးလြန္သူမ်ား ႏွစ္မ်ဳိးလံုး တစ္ၿပိဳင္တည္းျဖစ္ေနသည့္ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္း တစ္ရပ္ကဲ့သို႔ အထင္ေရာက္ေအာင္ အထင္လြဲအျမင္မွား သြားေစပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အေနအထား၌ ဤသို႔အထင္မွားမႈသည္ မြတ္စ္လင္မ ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို လက္ခံေအာင္ျပဳရာေရာက္ေန၏။ ထို႔အျပင္ ဤလႈပ္ရွားမႈမ်ားအတြင္း အာဏာပိုင္မ်ား၏ ပါ၀င္ပတ္သက္ က်ဴးလြန္ေနမႈမ်ားကိုလည္း အာရံုလႊဲလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္၌ျဖစ္ေစ ျမန္မာႏို္င္ငံ အတြင္းပိုင္း၌ျဖစ္ေစ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ဆက္ဆံမႈမ်ားမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အာဏာပိုင္တို႔၏ ေကာက္က်စ္မႈ၊ ဘက္လိုက္မႈ၊ စြက္ဖက္ေစာ္ကားေျပာဆိုမႈ၊ အစီအစဥ္ခ် မႈိင္းတိုက္မႈမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ မယံုႏိုင္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ရႈပ္ေထြးသြားရသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ဤႏွစ္ပိုင္းအတြင္း တိုက္ခိုက္မႈမ်ားသည္ အျပန္အလွန္/ပဋိပကၡ ဟူ၍ မဟုတ္ေလၿပီ။ အျပန္အလွန္အၾကမ္းဖက္မႈ (တစ္နည္း) ပဋိပကၡ Communal Violence ဟူသည္ ဥပမာအားျဖင့္ လူမ်ဳိး သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရးအုပ္စုႏွစ္စု အတြင္း အျပန္အလွန္အၾကမ္းဖက္/တိုက္ခိုက္မႈကို ေဖာ္ျပသံုးႏႈန္းသည့္ ေ၀ါဟာရ တစ္ခုျဖစ္၏။ အုပ္စု ၂စု သို႔မဟုတ္ ၄င္းတို႔ထက္ ပိုမိုပါ၀င္ေနသည့္ အုပ္စုမ်ားမွာ အၾကမ္းဖက္ က်ဴးလြန္သူမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ခံ သားေကာင္မ်ားအျဖစ္ ေခၚဆိုႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္မွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ မြတ္စ္လင္မ္တို႔မွာ စတင္ အၾကမ္းဖက္ က်ဴးလြန္မႈမ်ဳိး မျပဳထားၾက။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ဦးေဆာင္သည့္ ၀ါဒျဖန္႔လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ား၊ မီဒီယာမ်ား၊ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ား၊ ခြဲျခားျခင္းအေျခတည ္ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဘာသာေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ မဲေပးခြင့္ မရေစမႈမ်ား၊ ဘက္လိုက္တရားစီရင္မႈမ်ား၏ ဓားစားခံ သားေကာင္တို႔မွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ရွင္းလင္း ထင္ရွားလ်က္ရိွေနေပသည္။

အျပန္အလွန္၊ ပဋိပကၡ ႏွင့္အလားတူ သံုးႏႈန္းေဖာ္ျပမႈမ်ားက ဆိုးက်ဳိးႏွစ္ရပ္ကို ေပၚေပါက္ေစသည္။
၁။ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၏ ဇာစ္ျမစ္ႏွင့္ သေဘာ သဘာ၀ကို နားလည္မႈလြဲမွားႀကီးထြားလာေစသည္။
၂။ အၾကမ္းဖက္မႈကို အားေပးေနသည့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒႏွင့္ႏိုင္ငံေရး ဆက္စပ္မႈမ်ားကို မျမင္ေတာ့ဘဲ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့ ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ေအာ္သံမ်ား အေပၚ ျပည္သူတို႔မွ စိတ္၀င္သြားေစရန္ ဦးတည္လိုက္ျခင္းျဖင့္ အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္း အစိုးရ၏ပါ၀င္မႈအခန္းက႑အား ျပည္ဖံုးကားခ်လိုက္ရာ၌ အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည္။

ဤဆိုးက်ဳိးႏွစ္ရပ္က ျပႆနာေျဖရွင္းေရး၏လမ္းေၾကာင္း အစစ္အမွန္ကို အစေဖ်ာက္လိုက္ပါေတာ့သည္။

ယင္းသို႔သံုးႏႈန္းလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ မီဒီယာႏွင့္ ကမာၻ႕ဇာတ္စင္ေပၚရိွသူမ်ားသည္ ျပႆနာ၏ အေၾကာင္းရင္းမွန္မွ လမ္းေခ်ာ္ကာ၊ လူထု အေတြးအျမင္ႏွင့္မူ၀ါဒမ်ားကို အမွားမွား အယြင္းယြင္းျဖစ္ေစေသာ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈမ်ားထဲ နစ္၀င္သြားၾကသည္။ အကယ္၍မ်ား အျပန္အလွန္အၾကမ္းဖက္မႈ (၀ါ) ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မွန္ပါက ယင္းျပႆနာမ်ားအေပၚ အုပ္စုအားလံုးမွ တူညီစြာ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်မႈမ်ား ရိွရေပမည္။ ယခုေသာ္ တကယ့္သားေကာင္မ်ားမွာ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ဥပေဒစိုးမိုးေရး၌ က်ဴးလြန္သူမ်ားထက္ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းဆက္ဆံခံေနရ၏။ အေၾကာင္းေသာ္ သူတို႔သည္သာ က်ဴးလြန္သူတရားခံမ်ားအျဖစ္ တမင္ေကာက္က်စ္စြာ အသိသြင္းခံရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။ သူတို႔၏ လူမ်ဳိးစု၊ ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားပင္လွ်င္ ထိုအစြန္းအထင္း မကင္းစင္ခဲ့။

ဤအေရးအရာမ်ားကို အျပန္အလွန္/ပဋိပကၡအျဖစ္ ေဖာ္ျပေနျခင္းသည္ – ဗမာလူမ်ဳိးႏွင့္ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္သူမ်ားမွာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္းႏွင့္တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္မထိုက္တန္ ဟူသည့္ အေတြးအျမင္အား အေျချပဳထားေသာ ဗမာအစိုးရ၏ လူမ်ဳိးဘာသာခြဲျခားျခင္းမူ၀ါဒအေပၚလည္း အျမင္လွ်မ္းသြားေစျခင္းျဖစ္သည္။ အစိုးရသည္ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာကတည္းက ၄င္း၏လူမ်ဳိးဘာသာခြဲျခားေရးအစီအမံအား – ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံေသာဥပေဒႏွင့္လည္းေကာင္း၊ လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ ထင္သာျမင္သာ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္လည္းေကာင္း အလ်ဥ္မျပတ္ေအာင္ ဖန္တီးထားခဲ့၏။

၁၉၇၈ ခုႏွစ္ နဂါးမင္းစီမံခ်က္/စစ္ဆင္ေရးက ျမန္မာအစိုးရ၏ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံမႈအစီအမံအား နားလည္သေဘာေပါက္ေစသည့္ မီးေမာင္းထိုးျပခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ၄င္းစစ္ဆင္ေရးကာလအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာ ႏွင့္ လူနည္းစု၀င္အျခားအုပ္စုမ်ား၏ တရား၀င္တည္ရိွမႈကို ပယ္ဖ်က္ေသာအားျဖင့္ အာဏာပိုင္ႏွင့္ေဒသခံတို႔မွ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားခ်က္၊ ဖ်က္ဆီးမႈတို႔ကို သံုး၍ မ်ဳိးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္ေအာင္ ႀကံေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္က ရခိုင္ျပည္ရိွ ရိုဟင္ဂ်ာေပါင္း ႏွစ္သိန္းမွာ ျမန္မာျပည္ျပင္ပသို႔ ေမာင္းထုတ္ခံၾကရသည္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မ်ား တစ္ေလွ်ာက္တြင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ အျခားမြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို တမင္ႀကံစည္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ သမိုင္းႏွင့္ခ်ီ၍ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံမႈမ်ားက ၂၀၁၂-၂၀၁၃ တိုက္ခိုက္မႈအားလံုးနီးပါး၌ အစိုးရလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ငုတ္တုတ္ရပ္ၾကည့္ေစခဲ့သည္ သာမက၊ ၄င္းတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား အၾကမ္းဖက္သည့္ ျဖစ္ရပ္ အမ်ားအျပားတြင္လည္း ပါ၀င္ေစခဲ့သည္အထိ ခြင့္ျပဳခံရသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွစတင္လာေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးတိုက္ခိုက္မႈမ်ားသည္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတို႔၏ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရးလက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား၊ ၀ါဒျဖန္႔ လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ားအားျဖင့္ အစိုးရက ကန္႔လန္႔ကာေနာက္ကြယ္မွ စံနစ္တက် ႀကိဳတင္ႀကံစည္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး၌ အမည္ပ်က္ျဖင့္ေက်ာ္ၾကားလွေသာ ဦး၀ီရသူအား က်ားက်ားမီးယပ္ အကာအကြယ္ေပးေနသည့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကိုယ္တိုင္က “ ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာ၏ တစ္ခုတည္းေသာ အေျဖမွာ ၄င္းတို႔အားလံုးကို ႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာသြားေစျခင္း သို႔မဟုတ္ ဒုကၡသည္ စခန္းသို႔ ပို႔ေဆာင္လိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ” ဟု လူသိရွင္ၾကား ဆိုဖူးသည္။ သူ႔ရည္မွန္းခ်က္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ ျပည့္၀ခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ရိုဟင္ဂ်ာေပါင္း တစ္သိန္းေလးေသာင္းခန္႔မွာ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားအတြင္း အက်ယ္ခ်ဳပ္ အက်ဥ္းသားဘ၀သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ ႏိုင္ငံစြန္႔ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားျဖစ္ပြားသည္ကို အစိုးရဖက္မွ ၀န္ခံေနေသာ္လည္း ၾကား၀င္တားျမစ္ျခင္း မရိွသည့္အျပင္ ဦးစားေပး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈလည္း မျပဳခဲ့ေခ်။ ဤသို႔ျဖစ္ေနျခင္းမွာ ယင္းတိုက္ခိုက္မႈမ်ားသည္ အစိုးရ၏ လူမ်ဳိးဘာသာ ခြဲျခားေရးမူ၀ါဒမွ ကၽြံထြက္လာသည့္ေျခလွမ္းထဲမွ ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ပင္။ ထို႔အတူ ထိုတိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အစိုးရ၏ အင္အားႏွင့္ၾသဇာကို ပို၍ ႀကီးမားလာေစသည္ဟု ကၽြမ္းက်င္သူအခ်ဳိ႕မွဆိုၾကသည္။

တစ္ဖက္သတ္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို ပဋိပကၡဟု သံုးႏႈန္းျခင္းက မုသာ၀ါဒ လမ္းေၾကာင္းမွား တစ္ရပ္ ျဖစ္သည့္အျပင္ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ရပ္၏ အတြင္းအျပင္၌ လိမ္ညာသြတ္သြင္းထားမႈ တည္တံ့ေအာင္ အားျဖည့္ေပးရာေရာက္ေန၏။ ကုလသမဂၢႏွင့္ အျခား ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းတို႔သည္လည္း အျပန္အလွန္ပဋိပကၡအေရးဟု ရႈျမင္သြားၿပီး လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရး တင္းမႈမ်ားအေပၚ ေျပၿငိမ္းေလ်ာ့ပါးေစရန္ ျမန္မာအစိုးရ အတြက္ အင္တိုက္အားတိုက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ျဖစ္လာၾကကုန္သည္။ သို႔ေစကာမူ ျမန္မာ အစိုးရမွာကား လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရး တင္းမာမႈမ်ားကို ေျဖေလ်ာ့ေပးသူျဖစ္လာရန္ေ၀းစြ၊ ၄င္းကိုယ္တိုင္ကပင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေပၚ ခြဲဲျခားဆန္႔က်င္မႈ၏ အဓိကေသာ့ခ်က္၊ လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရး အဓိကရုဏ္းျဖစ္လာေအာင္ မီးေမႊးရာ၌ ကၽြမ္းက်င္သူ၊ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဤက႑၌ ေပါက္ေျမာက္ေစခဲ့သူ ျဖစ္ေနေလ၏။

မုသာ၀ါဒလမ္းေၾကာင္းမွားက ႏိုင္ငံတကာအေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအတြက္ နက္ရိႈင္းခက္ခဲသည့္ ျပႆနာမ်ားကို အေျခခံက်က် ေဖာ္ထုတ္တင္ျပမႈမွ ေရွာင္လႊဲႏိုင္သည့္ ဆင္ေျခတစ္ခုျဖစ္လ်က္ရိွသည္။ အၾကမ္းဖက္မီးေမႊးရာ၌ လည္းေကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္မႈေရွ႕ဆက္ေနမႈ၌လည္းေကာင္း အလြန္ၾသဇာေညာင္းလွေသာ ထိုအေျခခံျပႆနာမ်ားဟူသည္ ျပစ္ဒဏ္မွ ကင္းလြတ္ေအာင္ စံနစ္တက် ဖန္တီးထားျခင္း၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ခြဲျခားခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံျခင္း၊ အစိုးရ၏မူ၀ါဒႏွင့္ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနမႈမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ လူမႈေရးတင္းမာမႈမ်ားကို မဆိုင္းမတြ ေျဖခ်ေလ်ာ့ပါးႏိုင္ေစသည့္ တိုင္ေအာင္ ျမန္မာ့ အေရးအား ေျဖရွင္း၌ မရႏိုင္ေသးေခ်။ ႏိုင္ငံတြင္းရိွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အၾကား အခိုင္အမာစိုက္ထူထားသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈ၏ အရင္းအျမစ္မ်ားအတြင္းမွသာလွ်င္ အေျဖထုတ္ႏိုင္ပါမည္။

အာဏာပိုင္အစိုးရ၏ အခန္းက႑ပါ၀င္ေၾကာင္း လက္ခံထုတ္ေဖာ္မႈ မရိွဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈအား အေျဖရွာရန္ ခ်ဥ္းကပ္ စူးစမ္းျခင္းက ရူးသြပ္မႈသာ ျဖစ္ခ်ိမ့္မည္။ မည္သည့္အေၾကာင္းရင္းေၾကာင့္ မြတ္စ္လင္မ္ေရးရာျပႆနာျဖစ္ရသည္ကို တိက်ပီျပင္စြာ သတ္မွတ္ေဖာ္ျပႏိုင္ရပါမည္။ အဖိႏွိပ္ခံလူနည္းစု တစ္ရပ္အေပၚ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား စံနစ္တက် က်ယ္ျပန္႔လာေအာင္ အာဏာပိုင္မ်ားမွ ေဖာ္ေဆာင္အားေပးေနျခင္းတည္းဟူေသာ အခ်က္သည္သာလွ်င္ အျမန္ဆံုး အေျဖမွန္ရရိွေရးအတြက္ ပထမဦးဆံုး ႏွင့္ ပဓာနအက်ဆံုး ဦးတည္ေရွ႕ရႈရမည့္ေျခလွမ္းပင္ ျဖစ္ေပ၏။

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Rachel Wagley ၏ In Burma, There is No ‘Communal Violence’ သံုးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားပါသည္။

November 30, 2013
ဒါကို ဗုဒၶအၾကမ္းဖက္ဝါဒီဟု ေခၚ(ေဝၚ)သင့္သလား? (By ေဒါက္တာ ေမာင္ဇာနည္)

ႏိုဝင္ဘာ-၂၈ ၂၀၁၃
M-Media
ေဆာင္းပါးရွင္- (ေဒါက္တာ)ေမာင္ဇာနည္
ဘာသာျပန္-ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္

မ်ားမၾကာေသးမီက လူေပါင္းရာေက်ာ္ေသဆံုးေစၿပီး တစ္ေသာင္းႏွစ္ေထာင္ကို အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္သြားေစသည့္ မြတ္စ္လင္မ္ လူနည္းစုအေပၚ အက်ည္းတန္စြာျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ား၏ ဗဟိုခ်က္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၉၆၉ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈ ရိွေန၏။ သို႔ေသာ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ႏွင့္ ျပည္တြင္းရိွလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒီတို႔အၾကား အျပန္အလွန္ ပူးေပါင္းမႈတစ္ဖက္မွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘုန္းႀကီးမ်ား ဦးေဆာင္ထားသည့္အုပ္စုကို နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ရသည္။

ေအာက္ပါ ဆက္ႏႊယ္က႑မ်ားကို စစ္ေဆးသံုးသပ္မႈ မျပဳဘဲ ရွင္းျပ၍ရႏိုင္ဦးမည္မဟုတ္။

(က) ႏိုင္ငံေတာ္မွ ျပည္တြင္းနာဇီလက္သစ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို အျပစ္လြတ္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးေနမႈ
(ခ) လူနည္းစုမြတ္စ္လင္မ္မ်ားအား မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းေရးလကၡဏာမ်ား ထင္ရွားလာေနသည့္ၾကားမွ ဦးသိန္းစိန္၏ တုန္႔ျပန္အေရးယူမႈ မရိွျခင္း
(ဂ) အက်ဥ္းအၾကပ္ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္ေသာ အတိုက္အခံအုပ္စုတို႔၏ အက်င့္ပ်က္ယိုယြင္းခ်က္မ်ား

အၾကမ္းဖက္မႈ၏ ပရမ္းပတာျမင္ကြင္းက တိုင္းျပည္၏လားရာ၊ ျပန္လည္ျပဳျပင္မြမ္းမံေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အဓိက ေမးခြန္းမ်ားစြာ ထြက္ေပၚလာေစသည္။

၉၆၉ ဂိုဏ္း၏လႈပ္ရွားမႈသည္ အဘယ္ကဲ့သို႔ ေရပန္းစားက်ယ္ျပန္႔လာသနည္း၊ တိုင္းျပည္တစ္ခြင္ အဘယ္ကဲ့သို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ရပါသနည္း ?

လူမ်ဳိး ႏွင့္ ဘာသာ သန္႔စင္ေရး အတြက္ ဦးထိပ္ထားသည္ဟု အသံထုတ္ခ်က္ႏွင့္အတူ ထြက္ေပၚလာေသာ ေခတ္သစ္ အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္ရွားမႈသည္ ဗုဒၶအႏွစ္တရား၊ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ စီးပြားေရးအေပၚ တလြဲ အသံုးခ်ထားသည္ျဖစ္၍ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းက ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ၏ နာဇီ၀ါဒႏွင့္ ကြဲလြဲျခားနားျခင္း မရိွေၾကာင္း၊ေတြ႕ရသည္။ ၄င္း ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈေရပန္းစားလာသည့္ အဓိက အခ်က္သံုးရပ္ ရိွေၾကာင္းကို ေတြ႕ရသည္။

ပထမအခ်က္မွာ ၉၆၉ ေခါင္းေဆာင္ ဦး၀ီရသူကဲ့သို႔ ဗုဒၶဓမၼသင္ၾကားေရးဌာနမ်ားမွ စစ္ေသြးၾကြ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေဟာေျပာသ ူ အခ်ဳိ႕က အေထြေထ ြစီးပြားေရး အၾကပ္အတည္းမ်ား ႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ယဥ္ေက်းမႈပ်က္စီးေနမႈအတြက္ ျပည္တြင္း မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို ဓားစာခံအျဖစ္ အမိအရ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔ကို မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ စီးပြားေရးလက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈႏွင့္ ဂုတ္ေသြးစုပ္မႈကို စုေပါင္းခံစားရသည့္ သားေကာင္မ်ားအလား ပံုေဖာ္ၾကသည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ ၉၆၉ အုပ္စုသည္ အစဥ္အလာရိွခဲ့ေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး၀ါဒကို လူမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား မေနမနား ေပါက္ေပါက္ေဖာက္ၾကသည္။

တတိယအခ်က္မွာ ရဲဌာန၊ ေထာက္လွမ္းေရး၊ စစ္တပ္၊ ဌာနဆိုင္ရာ ႏွင့္ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႕ပင္မက်န္ ဦးသိန္းစိန္၏ စီမံမႈေအာက္၌ ရိွေနၾကကုန္ေသာ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္း အားလံုးနီးပါးက ျမင္သာထင္သာစြာ နာဇီလက္သစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အုပ္စုကို ျပစ္ဒဏ္မွ ေဘးမဲ့ေပးထားသည့္ အျပင္ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳလုပ္ေနၾကေပသည္။

ေနျပည္ေတာ္အစိုးရသည္ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈမ်ားအေပၚ မည္သည့္ၿဖိဳခြင္းမႈ ျပဳလုပ္ပါသနည္း ?

ယမန္ႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ ဦးသိန္းစိန္မွ လူမ်ဳိးေရး မုန္းတီးမႈျဖန္႔ခ်ိေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ကို တရား၀င္ျပစ္တင္ စကားဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူ၏ အစိုးရအဖြဲ႕သည္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးအမုန္းတရား သို႔မဟုတ္ ရိုဟင္ဂ်ာမုန္းတီးေရးတို႔ကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း သြတ္သြင္းလႈံ႕ေဆာ္ေနသူ မည္သူတစ္ဦးကိုမွ်ပင္ မည္သည့္အေရးယူမႈမ်ား မျပဳလုပ္ခဲ့ၾက။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး

အမုန္းတရားမ်ားကို ျဖန္႔ေ၀ သြတ္သြင္းျခင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား တစ္ဆင့္ခ်င္း လက္စတံုးပစ္ရန္ လႈံ႕ေဆာ္ျခင္း၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အေပၚ ၾသဇာသံုးျခင္း စသည္တို႔ကို လုပ္ေဆာင္ေနၾကသူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး တစ္ေလကိုမွ်ပင္ သူ၏အာဏာပိုင္တို႔မွ ထိန္းသိမ္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ဟန္႔တားျခင္းလည္း မရိွခဲ့ေခ်။

“ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ အခ်ဳိ႕ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ တစ္သီးပုဂၢလမ်ားထံ၌ လူမ်ဳိးေရး မုန္းတီးမႈ ႀကီးထြားျမင့္တက္လာေနသည္။ ၄င္းတို႔သည္ ျပည္တြင္းႏွင့္ျပည္ပရိွ (ရခိုင္)လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ပင္ ပတ္သက္ အားေပးမႈရိွေနသည္ ” ဟု ပါလီမန္သို႔ ၾသဂုတ္လကတင္သြင္းေသာ သမၼတအစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထား၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အေနာက္တိုင္းထိပ္တန္း မီဒီယာမ်ားမွ ေခါင္းႀကီး သတင္းအျဖစ္ တခမ္းတနား ေဖာ္ျပထားေသာ ဦးသိန္းစိန္၏ သဟဇာတအတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးအဆို ႏွင့္ သူ႔အစိုးရ၏တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈမရိွျခင္းအၾကား၀ယ္ တံတားထိုးမရႏိုင္သည့္ ကြက္လပ္ျဖစ္ေနေပသည္။

အၾကမ္းဖက္လူအုပ္ႀကီးက မ်က္ေမွာက္၌ေသာင္းက်န္းေနပါလ်က္ ေဒသခံရဲတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ မတုန္မလႈပ္ ရပ္ၾကည့္ေနခဲ့ေၾကာင္း ဟူသည့္ သူ႔အစိုးရ၏ တုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈ မရိွပံုကို အထက္ပါ မီဒီယာမ်ားကပင္ ေလ့လာသံုးသပ္ တင္ျပမႈ မျပဳခဲ့ၾက။

မည္သူမဆို ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွန္းတြင္ မ်ားေျမာင္လွစြာေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးလႈံ႕ေဆာ္ခ်က္မ်ား၊ စီဒီႏွင့္ဒီဗီဒီမ်ား၊ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀မႈမ်ားကို အလြယ္တကူ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာလာေသာ ႏို္င္ငံ့လူမႈ၀န္းက်င္၌ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး သတင္းလိမ္မ်ား၊ မုန္းတီးေရးအျမင္မ်ားျဖန္႔ေ၀ရန္ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သို႔တေစ Voice Weekly သတင္းစာမွ သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာန၏အလြဲသံုးစားမႈဆိုင္ရာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္မွ် ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပရာတြင္မူ အာဏာပိုင္မ်ားက တရားစြဲခဲ့ေပသည္။

အစၥလာမ္အေပၚအျမင္မွားေၾကာက္ရြံ႕ၿပီးအၾကမ္းဖက္လာေအာင္စီစဥ္သူမ်ား၊ အမုန္းတရားပြဲမ်ားကို ဦးသိန္းစိန္အစိုးရမွ နည္းလမ္းတက် မႏွိမ္နင္းပါလွ်င္၊ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္အျခား တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္ေစာ္ကားေနသူမ်ားအား ျပစ္ဒဏ္ မေပး ကာကြယ္ထားေသာ သက္ဆိုးရွည္ေနသည့္ မူ၀ါဒကို အဆံုးမသတ္ပါလွ်င္ – ၉၆၉ ၏ အႏၱရာယ္မ်ားက မ်ဳိးျဖဳတ္သုတ္သင္ျခင္း လႈပ္ရွားမႈအသြင္သို႔ စုၿပံဳေျပာင္းလဲသြားေပေတာ့မည္။ ဦးသိန္းစိန္၏ စစ္တပ္ တစ္ပိုင္းအစိုးရသည္ အတိုက္အခံမ်ားကို ခ်ဳိးႏွိမ္ရာ၌ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ မက အေတြ႕အႀကံဳရိွေနပါ၏။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မေရာက္ရိွေစလိုေသာ သတင္းႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ထိထိေရာက္ျဖတ္ေတာက္ ပိတ္ပင္ႏိုင္ခဲ့ပါ၏။

ဦးသိန္းစိန္၏ထိပ္တန္းအႀကံေပး ႏွင့္ အစိုးရ၏ Myanmar Peace Center (MPC) အား ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေနသူ – City University of Hong Kong မွ ဗမာ လူမ်ဳိးပညာရွင္ ဦးေက်ာ္ရင္လိႈင္က ( Fletcher Forum of World Affairs in 2008 တြင္ ထုတ္ေ၀သည့္ ) သူ၏ “Challenging the authoritarian state: Buddhist monks and peaceful protests in Burma, issues and policy” ေဆာင္းပါး၀ယ္ တစ္ခ်ိန္က မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအဓိကရုဏ္းမ်ား၌ စစ္တပ္သည္ အဓိက အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပဖူးသည္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးရိွ နာမည္ႀကီး ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူအား စစ္ဗိုလ္ခ်ဴပ္ တေယာက္မွ မရိုးေျဖာင့္ေသာ အႀကံျဖင့္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ မြမ္းမံျခင္းအေပၚ သံဃာေတာ္မ်ား၏ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမည့္ အစီအစဥ္ကို စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ရိပ္စားမိခဲ့သည္။ သံဃာေတာ္မ်ားမွ မစတင္ႏိုင္မွီ မြတ္စ္လင္မ္ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးအား မုဒိန္းက်င့္ပါသည္ဟူေသာ ေကာလဟလ သတင္းထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဴပ္ အေပၚရိွေနသည့္ အာရံုကို မြတ္စ္လင္မ္လုပ္ငန္းရွင္ဖက္လွည့္ကာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အဓိကရုဏ္းအား ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ အစိုးရ ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား၌ အမ်က္ထြက္ေနေသာ သံဃာေတာ္မ်ား မပါ၀င္ေစေရးအလို႔ငွာ ေထာက္လွမ္းေရးသမားတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အဓိကရုဏ္းမ်ားျဖစ္လာေအာင္ မၾကာခဏ လႈံ႕ေဆာ္ဖန္တီးတတ္ေၾကာင္း ဆန္းစစ္ေလ့လာသူအခ်ဳိ႕က ေထာက္ျပထား၏ (စာမ်က္ႏွာ ၁၃၇-၁၃၈)။ မ်ားမၾကာေသးမီကပင္ မတ္လ ၂၉ ရက္ထုတ္ New York Times တြင္ေဖာ္ျပလိုက္ေသာ “Kristallnacht in Myanmar:” ေခါင္းစဥ္တပ္ကာ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္အား The Disorder in Order: the Army-State in Burma since 1962 စာအုပ္ေရးသားသူ ပေရာ္ဖက္ဆာ Donald Seekin က မတ္လ ၃၀ ရက္တြင္ ေအာက္ပါကဲ့သို႔ ေခ်ပေရးသားခဲ့သည္။

“ ျမန္မာလူ႔အသိုင္းအ၀ို္င္း၌ မြတ္စ္လင္မ္မုန္းတီးေရးသည္ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း အျမစ္တြယ္ေနပါသည္။ ၄င္းမွာ ၁၉၆၂ မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကာလအတြင္း ဦးေန၀င္းႏွင့္တစ္ကြ အာဏာရွင္အစဥ္အဆက္တို႔က အားေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔၏ သည္းေျခႀကိဳက္ နည္းဗ်ဴဟာမ်ား အနက္တစ္ခုမွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို မုဒိန္းက်င့္ျခင္း (ႏွင့္) ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ကို အစၥလာမ္သို႔ေျပာင္းလဲ သြတ္သြင္းရန္ႀကံစည္ျခင္း ဟူ၍ ေကာလဟလ ထုတ္လႊင့္ျခင္းသာတည္း။ အာဏာပိုင္တို႔၏ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း နည္းဗ်ဴဟာသည္ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီအစိုးရ၏ တြဲေရးခြဲေရး အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ၀ါဒမွ ျမစ္ဖ်ားခံလာဖြယ္ ရိွ၏။ ဦးသိန္းစိန္သည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ဘာသာတရားအားလံုး သဟဇာတ အတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးကို တဖြဖြဆိုေနေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တြင္မူ နာဇီလက္သစ္ ၉၆၉ ဗုဒၶဘာသာ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စကားအဟ မခံခဲ့ေခ်။ စစ္တပ္သည္ အကန္႔အသတ္မရိွ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကမ္းတမ္းၾကပ္မတ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဒုစရိုက္သားမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးထားျခင္းႏွင့ ္အေရး မယူျခင္းတို႔သည္ အေၾကာက္တရားႏွင့္ေ၀၀ါးမႈအား ဖန္တီးရန္ ေနျပည္ေတာ္၏ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အတြက္အခ်က္ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားဟန္ ရိွေပသည္။ ႏိုင္ငံႏွင့္ စီးပြားေရးကို ျပိဳင္ဖက္မဲ့ လႊမ္းမိုးထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန (the divide-and-rule tactics it has always used to exert unrivaled control and influence over the state and economy) တစုိက္မတ္မတ္ အသံုးခ်ေလ့ရိွသည့္ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္မႈနည္းဗ်ဴဟာမ်ားဟု ဆိုရေပမည္။

မိမိအားအဓိကေထာက္ခံအားေပးၾကသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူထုအၾကား အၾကမ္းဖက္၀ါဒ လိႈင္းလံုးႀကီး ရပ္တန္႔ေစေအာင္ အၾကမ္းမဖက္ေရး၌ ထင္ရွားသည့္ ကမာၻေက်ာ္ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ဘာမ်ားေဆာင္ရြက္ေနပါသနည္း ?

ေဒၚစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က အစၥလာမ့္အမုန္းတရားႏွင့္ အေၾကာက္တရား က်ယ္ျပန္႔လာမႈ၌ ပါ၀င္လံုးေထြးလိုက္ျခင္းမွာ နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္သြားေစသည္။ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ဖန္တီးျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ရပ္လံုးထံျဖစ္ပြားေသာ ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ားအေပၚ စာနာေၾကာင္းျပသရန္၌ လည္းေကာင္း အၾကြင္းမဲ့ ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ ေနခဲ့ပါသည္။ မည္သည္ ့အေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစကာမူ သူမ လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့သည့္ အက်ည္းတန္မႈမ်ား အနက္ ထင္ရွားသည့္ အေၾကာင္းသံုးရပ္မွာ –

၁။ မ်က္ႏွာစိမ္းမ်ားႏွင့္ေဒသခံမ်ား ႏွစ္မ်ဳိးလံုးျဖင့္ စုစည္းထားသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူရမ္းကားအုပ္စုမွ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကိုသာ တစ္ဖက္သတ္ ဦးတည္ပစ္မွတ္ထားေနသည့္ အမုန္းတရားျဖန္႔ခ်ိမႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား

၂။ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ႏွင့္ ကခ်င္ကဲ့သို႔ အျခားလူနည္းစု၀င္တို႔အေပၚ အလြန္အကၽြံအၾကမ္းဖက္မႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈ ႏွင့္ ဖ်က္ဆီးေသာင္းက်န္းမႈမ်ား

၃။ စစ္တပ္ႏွင့္လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔သည္ အဓိကရုဏ္းၿဖိဳခြင္းရာ၌ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ အေတြ႕အႀကံဳရိွေနျခင္း။

ေဒၚစုၾကည္သည္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအေပၚ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ဆိတ္ဆိတ္ေနခဲ့ျခင္းေတာ့ မဟုတ္။ မိတၳီလာအၾကမ္းဖက္မႈႀကီးအၿပီး သံုးရက္ေျမာက္တြင္ သူမက ေဒသခံလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ အေျခအေနထိန္းသိမ္းမႈ ညံ့ဖ်င္းပံုကို ဖြင့္ေျပာေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ လူရမ္းကားမ်ား စိတ္တိုင္းက်ခုတ္ျဖတ္ မီးရိႈ႕ေနခ်ိန္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔မွ လက္ပိုက္ရပ္ၾကည့္ေနသည့္ အခ်က္ကိုမူ မေ၀ဖန္ခဲ့ေခ်။ သံုးရက္စလံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း၊ မြတ္စလင္မ္ေစ်းဆိုင္ႏွင့္ေနအိမ္မ်ား အပါအ၀င္ အေဆာက္အဦးေပါင္း တစ္ေထာင္နီးပါးကို လက္နက္ကိုင ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူရမ္းကားအုပ္စုမ်ားမွ မီးေလာင္ တိုက္သြင္းေနျခင္းအား လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔က လက္လႊတ္ထားခဲ့ၾက၏။ ၄င္းတို႔၏ တမင္သက္သက္ အေရးမယူဘဲေနျခင္းအေပၚ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေမးျမန္းခန္း၌ ဒီမိုကေရစီအကူး အေျပာင္းကာလသစ္တြင္ ေဒသခံလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔မွာ အဓိကရုဏ္းကိုင္တြယ္မႈ အေတြ႕အႀကံဳနည္းပါးေနသည္ဟူေသာ ဆင္ေျချဖင့္ သူမက ဖံုးဖိကာကြယ္ေပးခဲ့သည္။

ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္တရုတ္၏ အက်ဳိးတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ သတၳဳတြင္းစီမံကိန္းအား ဆႏၵျပျခင္းကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္း ခဲ့သည့္ျပႆနာအေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ေသာ ေဒၚစုၾကည္၏ မွတ္ခ်က္က ……. မိမိတို႔၏ေျမယာ ဆံုးရႈံး၍ ဆႏၵျပၾကသူမ်ား ႏွင့္ ေထာက္ခံ ပံ့ပိုးပါ၀င္ၾကသူ သံဃာေတာ္မ်ားအား လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔မွ မီးစုန္းဓာတ္ပါ မီးေလာင္ဗံုးမ်ားအသံုးျပဳကာ ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္းၿဖိဳခြင္းခဲ့ျခင္း အျဖစ္ကို ေက်ာ္ခြပစ္ခဲ့သည္။ မိတၳီလာရိွ အၾကမ္းဖက္ခံ သားေကာင္မ်ားထံ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈအားေပးရမည့္အစား မတ္လ ၂၇ ရက္တြင္က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ တပ္မေတာ္ေန႔ အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္ကာ အလန္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ အလြန္ေႏြးေထြးသည့္ ရင္းႏွီးမႈကို ျပသခဲ့ေပသည္။

လက္ရိွေကာလဟလမ်ားႏွင့္အၾကမ္းဖက္မႈတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ရပ္မ်ားအတြင္း လူအမ်ားထပ္မံ ပါ၀င္လာေအာင္ တြန္းပို႔မည္ေလာ ? ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အစၥလာမ္အေပၚဆင္ယင္ထားသည့္ ေကာလဟလမ်ားသည္ မည္သည့္ေနရာမွ စတင္ ျမစ္ဖ်ားခံလာသနည္း ?

သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ေျပာဆိုခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဗိုလ္မွဴးေဟာင္း ေဇာ္ေဌး သို႔မဟုတ္ မွဴးေဇာ္ သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈ ပထမလိႈင္းမွာကတည္းက မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး ေကာလဟလမ်ား ႏွင့္ သြားပုပ္ေလလြင့္ စကားမ်ားကို အဓိက တင္ျပေနသူျဖစ္ေၾကာင္း သိရေသာအခါ လူဦးေရသန္း ၆၀ အနက္ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာရိွသည့္ ျပည္တြင္း မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအဖို႔ တုန္လႈပ္စရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူ၏ေဖ့စ္ဘြခ္ စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းတရားႏွင့္ စိုးေၾကာက္မႈမ်ားတြင္ က်ယ္ေစမည့္ အခိုင္အမာ သတင္းေယာင္ေယာင္ ပို႔စ္မ်ားစြာ ေရးတင္ခဲ့သည္။ ၄င္းတို႔အနက္သာဓကတစ္ရပ္မွာ “ လက္နက္ကိုင ္မြတ္စ္လင္မ္ အၾကမ္းဖက္သမား တစ္စုသည္ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွ သတင္းရရိွထားၿပီ။ သတိရိွၾကကုန္ ” ဟူ၏။

တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာမ်ား၏ ေဆာင္းပါးမ်ားစြာတြင္လည္း “ကုလား” ဟူ၍ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အသံုးအႏႈန္းအား ေဇာင္းေပးေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကုလား ဆိုသည့္ ျမန္မာ စကားမွာ ၾကမ္းေထာ္မည္းညစ္သူ ဟု အဓိပၸာယ္ရၿပီး မြတ္စ္လင္မ္မ်ားႏွင့္ အိႏိၵယႏြယ္ဖြားတို႔ကို ရည္ညႊန္းကာ ႏွိမ့္ခ်ေခၚဆိုခ်က္ျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္၏လံုၿခံဳေရးႏွင့္ စီမံေရးဌာနမ်ားႏွင့္ တစ္ကြ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အေတြးအေခၚပိုင္း၌ ၾသဇာႀကီးမားၾကသူတို႔က မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းတရား အေၾကာက္တရား သြတ္သြင္းျခင္းကို ေပါင္းလုပ္ၾကေသာ အခါ ျပည္သူမ်ားသည္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ပင္ အျမင္ျဖစ္ေပၚလာတတ္ၾက၏။ ထံုးဓေလ့အားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတို႔သည္ ျမန္မာလူ႔ အဖြဲ႕အစည္းတြင္ မိဘဘိုးဘြားႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားထက္ အလြန္ၾသဇာေညာင္းၾကသည္။ အစိုးရ၏ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ရပ္ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒီ ၾသဇာရိွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတို႔၏ ၀ါဒျဖန္႔မႈမ်ားအၾကား စည္းျခားေဖာ္ျပရန္မွာ မလြယ္ကူ လြန္းလွပါေလ။ ေဖ့စ္ဘြခ္ေပၚ၌ မိတၳီလာ၏ေသေၾက ပ်က္စီးမႈ ပံုရိပ္မ်ားအပါ၀င္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရးပို႔စ္မ်ားမွာ “liked” မ်ားကို ေထာင္ခ်ီေတြ႕ရၿပီး လူထုျမင္ကြင္းမွာပင္ ၄င္းတို႔၏ နာဇီ လက္သစ္အျမင္ သေဘာထားမ်ားကို မေအာင့္အည္းႏိုင္ေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ ဖြင့္ခ်ေနသည္ကို ေတြ႕ေနရသည္။

လတ္တစ္ေလာအင္တာဗ်ဴးမ်ား၌ ၉၆၉ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦး၀ီရသူ က အၾကမ္းဖက္မႈကို ရႈံ႕ခ်ျပစ္တင္ သေယာင္ ျပဳလာသည္။ မိမိသည္ မြတ္စ္လင္မ္ ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္သူမ်ား၊ ဆူပူမႈမ်ားကို ရပ္တန္႔ တားဆီးခဲ့သည္ဟုပင္ ဆိုလာသည္။ ဤသည္မွာ သူ၏မိႈင္းတိုက္ လႈပ္ရွားမႈအား အသံတိုးလိုက္ျခင္းေပေလာ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ လႊမ္းမိုးမႈအား ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ဆက္လက္ေခ်မႈန္းရန္ ႏႈိးဆြျခင္းေပေလာ မေျပာတတ္ၿပီ။ ဦး၀ီရသူ၏ေဖ့စ္ဘြခ္ စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို လက္မခံသည့္ အေၾကာင္းမ်ားစြာ ေရးတင္ထား၏။ တစ္ေန႔နံနက္ပိုင္းက ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ခႏၱီစ ႏွင့္ ေမတၱာတရား အေၾကာင္းကို ေရးတင္၏။ ထိုေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာပင္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးစာသားမ်ားကို အားပါးတရ ေရးတင္ျပန္သည္။

မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ထိမ္းျမားေသာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာ အဓမၼ ဘာသာေျပာင္းေစျခင္း၊ ျမန္မာအမည္မွ မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ အိႏိၵယအမည္မ်ား အျဖစ္ အလိုမတူ ေျပာင္းလဲေစျခင္း စသည့္အေၾကာင္းမ်ားအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ ဦး၀ီရသူသည္ လူသိရွင္ၾကား ေစာ္ကားေျပာဆိုခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕တြင္ မြတ္စ္လင္မ္ မိသားစု တစ္ခုလံုးအား မီးရိႈ႕သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေထာင္ နန္းစံခဲ့ရသည္။ ယင္းသို႔ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးအဖို႔ မိမိ၏မီးေမႊးမိႈင္းတိုက္မႈမ်ားအေပၚ ခ်က္ျခင္း လက္ငင္း ယူက်ဳံးမရ ခံစားခ်က္မ်ားျဖစ္ေပၚမည္မဟုတ္။ လက္ရိွ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၌ ပါ၀င္ေသာ သူ၏အခန္းက႑ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္း ေနာင္တ၏လကၡဏာကို စိုးစဥ္းမွ် မျပသေသးေခ်။

လြန္ခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္တုန္းက ဦး၀ီရသူမွာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအျမင္ထားရိွသည့္ အစြန္းေရာက္သူတစ္ဦးသာ ျဖစ္၏။ ယခုေသာ္ ႏိုင္ငံေတာ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ လက္သစ္ နာဇီ၀ါဒ ျမင့္တက္လာျခင္းႏွင့္အတူ သူသည္ အမုန္းတရားဖန္တီး ပ်ဳိးေထာင္ရွင္တစ္ဦး၊ ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာတို႔မွာ မေတြ႕မျဖစ္ ဆံုေတြ႕ရမည့္သူတစ္ဦး ျဖစ္လာေပၿပီ။ ဤသို႔ေသာ နာဇီလက္သစ္ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ေဟာေျပာသူ၏ေက်ာ္ၾကားမႈမွာ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအတြက္လည္းေကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းရိွ မြတ္စလင္မ္မ်ားႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ အတြက္ လည္းေကာင္း ပံုရိပ္ေကာင္းတစ္ခု မဟုတ္ေတာ့ပါေလ။

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

(ေဒါက္တာ)ေမာင္ဇာနည္၏ Should we call it Buddhist terrorism ? ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။

ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္ဇာနည္သည္ Free Burma Coalition (1995-2004) ၏ တည္ေထာင္သူျဖစ္ၿပီး၊ London School of Economics မွ Civil Society and Human Security Unit ၏ ဧည့္သည္ေတာ္အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ မိမိဇာတိျမန္မာျပည္မွ လူမ်ဳိးေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ႏွင့္ နာဇီ လက္သစ္ဗုဒၶ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒတို႔အေပၚ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ တင္ျပေနသူလည္း ျဖစ္သည္။

November 28, 2013
တိုင္းမွႏႈတ္မိန္႔ျဖင့္ ခြင့္ျပဳထားေသာ မိတၳီလာျမိဳ႕မွ အၾကမ္းဖက္ ဖ်က္ဆီးခံ ဗလီ(၂) လံုး ျမိဳ႕နယ္ စည္ပင္မွ ျပဳျပင္ခြင့္ ပိတ္ပင္

ႏိုဝင္ဘာ-၂၆ ၂၀၁၃
M-Media

ျပီးခဲ့သည့္ မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔က မိထၳီလာျမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္သမား လူအုပ္စုႀကီးက အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ရပ္မ်ားအတြင္း ဗလီဝတ္ေက်ာင္းမ်ားလည္း မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးခဲ့ရသည္။

အဆိုပါ ပ်က္ဆီးသြားေသာ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းမ်ား အနက္မွ အခ်ိဳ႕ကို အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား ဥပုတ္လ စတင္သည့္ ဇူလိုင္လအတြင္း မႏၱေလးတိုင္းေဒသၾကီး အစိုးရမွ ႏႈတ္မိန္႔ျဖင့္ ျပင္ဆင္ ခြင့္ေပးခဲ့ပါသည္။ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႔က မိတၳီလာၿမိဳ႕ေပၚရွိ တူရကီဗလီႀကီးႏွင့္ နန္းေတာ္ကုန္းရပ္ကြက္ရွိ နန္းေတာ္ကုန္း ဗလီတုိ႔အား ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ျပင္ဆင္သည္ဟုဆုိကာ ျမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာေရး အဖြဲ႕မွ စာထုတ္ကာ ပိတ္ပင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရိွရပါသည္။

ထုိကိစၥအား M-Media မွ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ရာ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားၿပီး ေနာက္ပုိင္း ထုိဗလီႏွစ္လံုး အပါအ၀င္ အဖ်က္အဆီးခံ ဗလီမ်ားတြင္ ၀တ္ျပဳရန္ႏွင့္ ျပဳျပင္ရန္တုိ႔အား တုိင္းအစုိးရအဖြဲ႕မွ ႏႈတ္မိန္႔ျဖင့္ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႔ဘက္မွ စာျဖင့္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ေပးရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့ေသာ္လည္း ခြင့္ျပဳေပး၍ မရဟု ေျပာဆုိခဲ့ေၾကာင္း မိတၳီလာၿမိဳ႕ခံ မြတ္စလင္မ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ယခုအခါ ထုိ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား ျပဳျပင္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ရပ္နားထားရၿပီး ၀တ္ျပဳမႈမ်ားကုိ ပံုမွန္အတုိင္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။

မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔မွ ၂၂ ရက္ေန႔အထိ ၃ ရက္ၾကာျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္း လူ ၄၀နီးပါေသဆံုးခဲ့သည္ဟု အစုိးရက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား ေနထုိင္ရာ ႐ပ္ကြက္မ်ားႏွင့္ ဗလီ ၁၃ လံုး၊ ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္း ၃ ေက်ာင္းတုိ႔ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည္။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ၂ ေသာင္းေက်ာ္မွာလည္း အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး ယခုအခ်ိန္အထိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ရသည္။

အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ထြက္ေပၚလာေသာ ဗီဒီယို မွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ ဓါတ္ပံုမွတ္တမ္းမ်ားအရ အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ လံုျခံဳေရးရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားေနစဥ္ အတြင္း ကာကြယ္ေပးမႈမ်ား မျပဳလုပ္ဘဲ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားကို ဟန္႔တားျခင္းပင္ ျပဳခဲ့သည္ကို မေတြ႔ခဲ့ရေပ။ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားျပိးေနာက္ပိုင္း ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကို ထိေရာက္ေသာ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့ျခင္း မရိွဟု ျပည္တြင္း၊ျပည္ပ ေဝဖန္မႈမ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ ထြက္ေပၚခဲ့သည္။

ထူးျခားမႈ အေနျဖင့္ မိတၱိလာ ဗလီ(၂)လံုး ျပဳျပင္ခြင့္ ရပ္ဆိုင္းသည့္ အမိန္ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ျပီး ၂ ရက္အၾကာ ႏိုဝင္ဘာ(၂၅) ရက္ေန႔တြင္ မိထၳီလာ အေရးအခင္းအတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္မႈ ရုပ္သံဗီဒီယိုမွတ္တမ္း အနည္းဆံုး(၃)ခုကို ဆိုရွယ္မီဒီယာမ်ားတြင္ ထပ္မံေပၚထြက္လာခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရိွရသည္။

အၾကမ္းဖက္မႈ မွတ္တမ္း ဗီဒီယိုမ်ား စတင္ျဖန္႔ေဝသည့္ ယူဆရသည့္ Facebook အေကာင့္ https://www.facebook.com/win.htetko.16
ယေန႔ အြန္လိုင္းတြင္ ျပန္႔ႏွံလ်က္ရိွေသာ ယမန္ေန႔က ၄င္းတင္ခဲ့ေသာ ဗီဒီယိုမွတ္တမ္း ၂ ခုအားဖ်က္လိုက္ေၾကာင္း ေတြ႔ရိွရပါသည္။

November 26, 2013