ဇြန္-၂၀ ၊၂၀၁၃
M-Media
July 1 2013 ေန႔စြဲျဖင့္ ထုတ္ေဝမည့္ ကမာၻေက်ာ္ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း မ်က္ႏွာဖံုးပံု
Cover Credit: Photograph by Adam Dean / Panos for TIME
http://www.time.com/time/covers/asia/0,16641,20130701,00.html
ဇြန္-၂၀ ၊၂၀၁၃
M-Media
July 1 2013 ေန႔စြဲျဖင့္ ထုတ္ေဝမည့္ ကမာၻေက်ာ္ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း မ်က္ႏွာဖံုးပံု
Cover Credit: Photograph by Adam Dean / Panos for TIME
http://www.time.com/time/covers/asia/0,16641,20130701,00.html
ဇြန္ ၂၀၊၂၀၁၃
M-Media
ဘာသာျပန္္-သာကီထက္ေကာင္း
မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရး ၉၆၉ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား၏ ႀကီးစုိးလာေသာပံုရိပ္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ဆိုင္မ်ား၊ အငွားယာဥ္ေရွ႕ဖက္မွန္ခ်ပ္မ်ား၌ အမ်က္ႀကီးစြာ စူးစိုက္ႀကည့္သေယာင္ ေပၚလြင္လ်က္ ရိွသည္။ လမ္းမမ်ားတေလွ်ာက္ ပ်ံက်ေခြေရာင္းသူမ်ားထံမွတဆင့္ နာမည္ႀကီး ၉၆၉ ဂုိဏ္းဘုန္းေတာ္ႀကီးတို႕၏ တရားမ၀င္ DVD တရားေခြမ်ားမွာလည္း ကိုးရီးယား ဇာတ္လမ္းတြဲေခြမ်ားႏွင့္အၿပိဳင္ ေရာင္းေကာင္းလ်က္ ရိွေနသည္။ ယင္းစစ္ဆင္ေရးမွာ ထင္သာျမင္သာ က်ယ္ျပန္႕လာသည့္တိုင္ေအာင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္မြတ္စ္လင္မ္တို႕အၾကားေသြးခြဲေရး ၄င္းတို႕၏အစြန္းေရာက္တရားမ်ားသည္ လူတိုင္းက လက္ခံယံုၾကည္ေသာအေနအထားသို႕ ေရာက္မလာခဲ့ေခ်။
ဤအျငင္းပြားဖြယ္ရာလႈပ္ရွားမႈအျမင္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ၉၆၉ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ျမနန္းဆရာေတာ္ ဥဴးသဓမၼ ကိုလည္းေကာင္း၊ ၉၆၉ ဆန္႕က်င္သူဘုန္းေတာ္ႀကီး ဥဴးပ႑၀ံသ ကိုလည္းေကာင္း ဧရာ၀တီသတင္းဌာနမွ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့သည္။
“ တိုင္းျပည္မၿငိမ္သက္မႈေနာက္ကြယ္၌ ၉၆၉ ရိွသည္ဆိုျခင္းမွာ အဓိပၸာယ္မဲ့စကား ဟူသည့္အျမင္ ”
(ျမနန္းဆရာေတာ္ ဥဴးသဓမၼ ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး)
(ေမး) ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ ဆိုတာ ဘာပါလဲ ?
(ေျဖ) ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃ ဆိုတဲ့ ဗုဒၶ၀ါဒရဲ႕ယံုၾကည္ခ်က္ဗဟိုစည္းမ်ဥ္း ရတနာသံုးပါး ျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားမွာ ဒီအခ်က္ေတြ ရိွမေနယင္ အယူ၀ါဒ ပ်က္သုဥ္းတာပါဘဲ။ ၉၆၉ က ဒီသံုးခ်က္ကို ကိုယ္စားျပဳတာ။ ဗုဒၶ၀ါဒကိုယ္စားျပဳ ဂဏာန္းနံပါတ္ကို တီထြင္ထားရတာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အေပါင္း ရတနာသံုးပါးကို ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေရးအတြက္ ႏိႈးေဆာ္ခ်က္တစ္ရပ္၊ စိတ္မ၀င္စားသူမ်ားအၾကား သာသနာျပန္႕ပြားလာေရးအတြက္ ႏိႈးေဆာ္မႈတစ္ခုသာျဖစ္တယ္။
(ေမး) ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈက အခ်ိန္ကာလ ဘယ္ေလာက္ၾကာပါၿပီလဲ ?
(ေျဖ) သာသနာျပန္႕ပြားေရးအတြက္ ဘုန္းဘုန္းလုပ္ကိုင္ေနတာ ေတာ္ေတာ္ၾကာပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ၉၆၉ နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ေျခာက္လပဲ ရိွပါေသးတယ္။ ဒါဟာ ရာနဲ႕ခ်ီတဲ့သံဃာေတာ္ေတြကို ဗုဒၶဓမၼသင္ၾကားေပးေနၾကတဲ့ ေမာ္လၿမိဳင္က ဓမၼာစရိယ ဆရာေတာ္ေတြဆီက ျမစ္ဖ်ားခံေပါက္ဖြား လာျခင္းျဖစ္တယ္။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို စတင္ခဲ့ၾကတယ္။
(ေမး) ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးလို႕ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕လက္ခံထားၾကတယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္လို႕ တစ္စံုတစ္ရာ မွတ္ခ်က္ေပးမိန္႕ၾကားလိုတဲ့အခ်က္မ်ား ရိွပါသလား ?
(ေျဖ) ဒါက ထင္ေယာင္ထင္မွားကိစၥသာျဖစ္ပါတယ္။ အျခားဘာသာတရားေတြကို အလိုမရိွေၾကာင္း ေျပာဆိုခ်က္ဟာ ဘုန္းဘုန္းတို႕နဲ႕ ဘာမွမသက္ဆိုင္ပါဘူး။ ဘုန္းဘုန္းတို႕က ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အလုပ္လုပ္ျခင္းသာျဖစ္တယ္။ ဘုန္းဘုန္းတို႕လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ လူထုက အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တျခားဘာသာတရားေတြကို အႏိုင္ယူဖို႕ ဘုန္းဘုန္းတို႕ လုပ္ေနတာမဟုတ္ဘူး၊ မိမိဘာသာတရားကို ခိုင္မာေအာင္ျပဳလုပ္ေနျခင္းသာျဖစ္တယ္။
(ေမး) မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရး လတ္တစ္ေလာအၾကမ္းဖက္မႈေတြကိုၾကည့္ယင္ ဖ်က္ဆီးခံအေဆာက္အဦနံရံေတြမွာ ၉၆၉ သေကၤတေတြကို ေဆးမႈတ္ေရးသားထားေတြ႕ရေတာ့ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေနာက္ကြယ္မွာ ၉၆၉ တည္ရိွေနတာလား ?
(ေျဖ) ဒီအမွတ္သေကၤတကို လူေတြဘယ္လိုအသံုးခ်ၾကသလဲဆိုတာ ဒကာတို႕ သတိထားအပ္တယ္။ လူတစ္ခ်ဳိ႕ဟာ မိမိတို႕အေရးကိစၥအတြက္ ဒါကို ခုတံုးလုပ္အသံုးခ်တာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုန္းဘုန္းတို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ ပန္းတိုင္က အဲ့ဒါမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ေမာ္လၿမိဳင္က ၉၆၉ စတင္ျမစ္ဖ်ားခံလာပံုကို ထပ္ၿပီး အသိေပးပါရေစ။ အကယ္၍ ဘုန္းဘုန္းတို႕ဟာ ဒီပဋိပကၡေတြျဖစ္လာဖို႕ ႀကံစည္ခဲ့မယ္ဆိုယင္ ေမာ္လၿမိဳင္ဟာ ပထမဆံုးပစ္မွတ္ျဖစ္ေနမွာေပါ့။ ဘုန္းဘုန္းတို႕ ၉၆၉ တရားပြဲျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္ေတာင္ပိုင္းနဲ႕ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသေတြမွာ ဘာသာေရးပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ သတင္းတစ္စံုတစ္ရာမွ မရရိွေသးပါဘူး။ ဒီအခ်က္ေတြကိုၾကည့္ယင္ လူအခ်ဳိ႕က ဒီအမွတ္သေကၤတကို တလြဲအသံုးခ်ေနတယ္လို႕ သံုးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။
(ေမး) တကယ္လို႕ ဒီသေကၤတကို လူထုက တလြဲအသံုးခ်တယ္ဆိုယင္ သူတို႕နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဘာမ်ား မိန္႕ၾကားလိုတာ ရိွပါသလဲ ?
(ေျဖ) ရတနာသံုးပါးဟာ လူေတြရဲ႕အသိစိတ္ထဲကို ၿငိမ္းခ်မ္းမႈစီးဆင္းေစတဲ့ ေရအလား ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းတို႕ဟာ ေရတိုက္ေကၽြးသူမ်ားနဲ႕တူပါတယ္။ ဒီအရာထဲ လူအခ်ဳိ႕ အဆိပ္ခပ္ျခင္းကိစၥက ဘုန္းဘုန္းတို႕နဲ႕ ဘာမွမပတ္သက္ပါဘူး။ သူတို႕ဟာ တလြဲအသံုးခ်ေနတယ္လို႕ဘဲ ဆိုရမွာျဖစ္တယ္။ သူတို႕ရဲ႕မိုက္မဲမႈကို ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ရမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအမွတ္သေကၤတကို လြဲမွားစြာအသံုးခ်ျခင္းက ဘာသာေရးအရ မမွန္ကန္ဘူး။ မိမိတို႕ရဲ႕ ကိုယ္က်ဳိးအတြက္ ဘာသာေရးကို ခုတံုးမလုပ္ၾကဖို႕ သတိေပးလိုပါတယ္။ သူတို႕ဟာ ရလဒ္ဆိုးနဲ႕ အဆံုးသတ္သြားပါလိမ့္မယ္။
(ေမး) ဒီလႈပ္ရွားမႈကေန ဘာသာေရးဆိုင္ရာပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႕ စဥ္းစားခဲ့ဖူးပါသလား ?
(ေျဖ) ရိုးရိုးသားသားဆိုရယင္ေတာ့ မေတြးမိခဲ့ဖူးပါဘူး။ ေယာင္လို႕ေတာင္ မစဥ္းစားမိဖူးပါဘူး။ ကနဦးက ေဖာ္ျပထားတဲ့ အတိုင္း ဘုန္းဘုန္းတို႕က (တရား)ေရေအးတိုက္ေကၽြးသူေတြပါ။ မေကာင္းတဲ့အက်ဳိးဆက္ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ေဟာေျပာခြင့္ ပိတ္ပင္မယ္ဆိုယင္ေတာ့ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္မရိွဘူးလို႕ ေဖာ္ျပရာေရာက္ေနပါတယ္။ မတည္ၿငိမ္မႈအတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အရာေတြဟာ မျဖစ္သင့္မျဖစ္အပ္တဲ့အရာေတြလို႕ဘဲ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။
(ေမး) ၉၆၉ တရားပြဲေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ရဲ႕ဆိုင္ေတြမွာသာ၀ယ္ယူၾကဖို႕ တိုက္တြန္းေနၾကတယ္။ ဒါဟာ ခ်ဳိးႏွိမ္မႈလုပ္ရပ္လို႕ မထင္ျမင္မိဘူးလား ?
(ေျဖ) ဘာသာျခားေတြနဲ႕အေရာင္းအ၀ယ္မလုပ္ရဘူးလို႕ ဘုန္းဘုန္းကေတာ့ ေဟာေျပာခဲ့တာမ်ဳိး မရိွဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအခ်င္းခ်င္း ကူညီရိုုင္းပင္းၾကဖို႕ဘဲ အားေပးခဲ့တယ္။ တျခားဘာသာ၀င္ေတြက သူတို႕အခ်င္းခ်င္းရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကိုသာ အားေပးၾကဖို႕ မၾကာခဏ ေရွ႕တန္းတင္ေနေလေတာ့ ဘုန္းဘုန္းတို႕လည္း ကိုယ့္ဘာသာ၀င္အခ်င္းခ်င္းရဲ႕စီးပြားေရးကို အားေပးကူညီမႈ မျပဳအပ္ေပဘူးလား။ တကယ္လို႕ သူတို႕(မြတ္စ္လင္မ္ေတြ) မွာ ဒီစည္းမ်ဥ္းမ်ဳိး အမွန္တကယ္ရိွေနတယ္ဆိုယင္ ဘုန္းဘုန္းတို႕လည္း ဗုဒၶဘာသာတည္တံ့ဖို႕ ကိုယ္ပိုင္စည္းမ်ဥ္းကို ျပဳလုပ္ၾကရမွာပါဘဲ။
(ေမး) ဗုဒၶ၀ါဒက အႏၱရာယ္ရိွတဲ့အေနအထားကို က်ေရာက္ေနၿပီလား ?
(ေျဖ) ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ အထြန္းကားဆံုး တစ္ခုတည္းေသာတိုင္းျပည္ျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ဘာသာအယူ၀ါဒကို စိတ္၀င္စားမႈေလ်ာ့နည္းလာတာနဲ႕အမွ် ဘုန္းဘုန္းတို႕သာသနာဟာလည္း အႏၱရာယ္အေနအထားကို ေရာက္ရိွသြားႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြကို ဘာသာေရးမွာ ပိုမိုစိတ္အားထက္သန္လာေစဖို႕ ဘုန္းဘုန္းတို႕ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနျခင္းျဖစ္တယ္။
(ေမး) ၉၆၉ ဟာ အျမင္က်ဥ္းအစြန္းေရာက္တဲ့ ဘာသာေရးလႈပ္ရွားမႈျဖစ္တယ္လို႕ဆိုေနသူမ်ားအေပၚ ဘယ္လိုတုန္႕ျပန္မိန္႕ၾကားလိုပါသလဲ ?
(ေျဖ) ဘုန္းဘုန္းတို႕ရဲ႕လုပ္ငန္းစဥ္ကို အနီးကပ္မေလ့လာဘဲ ေျပာဆိုေနၾကသူေတြသာျဖစ္တယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ ပညာရိွဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကေန ဦးေဆာင္ေနတဲ့အတြက္ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ဘာသာေရးအယူအဆအေတြးအျမင္ မဟုတ္ဘူး၊ အလြန္အေျမာ္အျမင္ႀကီးတဲ့အရာလို႕ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ မွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ေပးခဲ့တဲ့ဥပမာအတိုင္း ဘုန္းဘုန္းတို႕ဟာ ရတနာသံုးပါးဆိုတဲ့ (တရား)ေရေအးတိုက္ေကၽြးသူမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း ကမာၻသိေအာင္ ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ အျခားဘာသာတရားေတြကို အလိုမရိွေၾကာင္း ေျပာဆိုခ်က္ဟာ ဘုန္းဘုန္းတို႕နဲ႕ ဘာမွမသက္ဆိုင္ပါဘူး။ ဘုန္းဘုန္းတို႕က ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အလုပ္လုပ္ျခင္းသာျဖစ္တယ္။
၉၆၉ ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး တရားပြဲ ရုပ္သံမွတ္တမ္းမ်ား ၾကည့္ရႈ႕ရန္
http://www.youtube.com/watch?v=viFU8KvvNYI&list=PLrN3vEHYCFKLVqhj_q2JJEDw6nYSNvQa0&index=1
“ ရဟန္သံဃာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား အသံုးခ်ခံေနရသည္ ဟူေသာ အျမင္ ”
(ဆရာေတာ္ ဥဴးပ႑၀ံသ ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး)
(ေမး) ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈအေပၚ ယံုၾကည္မႈ ရိွပါသလား ?
(ေျဖ) လံုး၀ အယံုအၾကည္ မရိွပါဘူး။ တကယ္လို႕ ဒီလႈပ္ရွားမႈက တရားႏွလံုးသြင္းဖို႕ ဒါမွမဟုတ္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ျပန္႕ပြားဖို႕သာဆိုယင္ သိပ္ေကာင္းတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အခု ဘာျဖစ္လာသလဲ။ လူတစ္ခ်ဳိ႕က ၉၆၉ ကို အကာအကြယ္တစ္ခုအျဖစ္အသံုးျပဳၿပီး ဘာသာေရးတိုက္ခိုက္မႈေတြကို အရွိန္ျမွင့္တင္လာတယ္၊ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး ပဋိပကၡျဖစ္ပြားလာေအာင္ ဖန္တီးေနၾကတယ္။ ဒါဟာ (သူတို႕ေျပာတဲ့) မူလလမ္းစဥ္ကေန ေသြဖည္ေနတာပါဘဲ။ ကမာၻေပၚမွာ ဘာသာတရားႀကီးေလးခု တည္တံ့ေနဆဲပါ။ Globalization ေခတ္မွာ မိမိဘာသာတရားအက်ဳိးအတြက္ တျခားဘာသာတရားကို ဆန္႕က်င္ခ်ဳိးႏွိမ္ဖို႕ လူေတြကို တြန္းအားေပးျခင္းက အဓိပၸာယ္ မရိွပါဘူး။ ဒီအေတြးအျမင္ဟာ ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းေရးနည္းစဥ္နဲ႕လည္း လမ္းေခ်ာ္သြားေစပါတယ္။ ကမာၻ႕လူ႕အခြင့္အေရးကို လက္မခံေအာင္ တားဆီးရာလည္း ေရာက္ေနပါတယ္။ ေထရ၀ါဒဓမၼစည္းမ်ဥ္းအရ ဘုန္းဘုန္းတို႕ဟာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ သြန္သင္မႈအဆံုးအမကိုသာ လိုက္နာရမွာျဖစ္တယ္။ လက္ရိွ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕စကားေတြလို ဗုဒၶျမတ္စြာ ေဟာၾကားခဲ့တာမ်ဳိး အလ်ဥ္း မရိွခဲ့ပါဘူး။
(ေမး) ဗုဒၶဘုရားရွင္ဟာ ဗုဒၶဘာသာကိုသာလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက က်ားကန္ ကူညီေပးရမယ္လို႕ ေဟာၾကားခဲ့ပါသလား ?
(ေျဖ) လံုး၀ မရိွခဲ့ပါဘူး။ ဗုဒၶဘုရားရွင္မွာ အယူကြဲျပားတဲ့ ၿပိဳင္ဖက္မ်ားစြာရိွခဲ့ေပမယ့္ သူတို႕ကို ဆန္႕က်င္တဲ့တရား မေဟာၾကားခဲ့ပါဘူး။ အလြန္ေက်ာ္ၾကားလူသိမ်ားတဲ့ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုရိွခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္ရဲ႕ၿပိဳင္ဖက္တစ္ဦးကို ကူညီက်ားကန္ေပးတဲ့ သူၾကြယ္တစ္ဦးရိွခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕တရားကိုနာၾကားၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ အဆင့္ျမင့္ ရဟႏၱာတစ္ပါး ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာေတာင္မွ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္က သူ႕ကို မိမိရဲ႕မိတ္ေဆြေရာင္းရင္းေဟာင္းေတြအေပၚ ဆက္လက္ကူညီသြားဖို႕ မိန္႕ၾကားခဲ့တယ္။ အျခားဘာသာတရားေတြကို ဆန္႕က်င္ဖို႕ ဗုဒၶဘုရားရွင္က မိမိသားေတာ္သာ၀ကေတြကို သြန္သင္မႈ အလ်ဥ္းမရိွခဲ့ေၾကာင္း ဒီအခ်က္က ျပသေနပါတယ္။ ရဟန္းသံဃာေတြက ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ေရွ႕တန္းကဦးေဆာင္ေနေပမယ့္ မိမိတို႕စကားေၾကာင့္ ပ်က္ရာပ်က္ေၾကာင္းျဖစ္ေပၚလာေစဖို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွပံုမရပါဘူး။ သူတို႕ဟာ တိုင္းျပည္ကို မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ပြားေစလိုတဲ့ လူတစ္ခ်ဳိ႕ရဲ႕ ဓားစားခံမ်ားသက္သက္ ျဖစ္ေနတာပါ။
(ေမး) အသံုးခ်ခံေနရတယ္လို႕ဆိုယင္ အသံုးခ်သူက ဘယ္သူပါလဲ ?
(ေျဖ) ဘုန္းဘုန္းအေနနဲ႕ သိႏိုင္ဖို႕ အလွမ္းေ၀းပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း လက္ရိွအၾကမ္းဖက္ေနတဲ့ပံုစံကို ေလ့လာၾကည့္ယင္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြဟာ စံနစ္တက်ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတယ္၊ ၿပီးေတာ့ သူတို႕ေနာက္မွာ ႀကိဳးကိုင္သူရိွေနတာကိုေတာ့ ျငင္းလို႕မရႏိုင္ပါဘူး။ မြန္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေဟာေျပာထားတဲ့ ၉၆၉ ဒီဗီဒီေခြေပါင္း သံုးေသာင္းေက်ာ္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲ ျဖန္႕ေ၀ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါဟာ အလြန္မ်ားျပားတဲ့ပမာဏအထိ ျဖန္႕ခ်ိႏိုင္ေအာင္ တာ၀န္ယူက်ားကန္ေပးသူ(sponsor) ရိွေၾကာင္း ခိုင္လံုတဲ့အေထာက္အထားပါဘဲ။ ျဖစ္ႏိုင္စရာ အမ်ဳိးမ်ဳိးရိွပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြနဲ႕အလြမ္းသင့္ခဲ့တဲ့ ခရိုနီေတြလား ဒါမွမဟုတ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အလိုမရိွၾကတဲ့အတြက္ တိတ္တဆိတ္ ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံေပးေနသူေတြလား – ဘယ္သူသိႏိုင္မလဲ ။
(ေမး) ရဟန္းသံဃာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးလုပ္ဖို႕ ေဟာေျပာေနတာကို ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ?
(ေျဖ) သူတို႕လုပ္ရပ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္လက္ေအာက္ခံ သံဃာ့မဟာနာယကအဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားနဲ႕ ဆန္႕က်င္ေနတာေတာ့ အမွန္ပါဘဲ။ ဘုန္းဘုန္း မႏွစ္ၿမိဳ႕တဲ့အခ်က္တစ္ခုရိွတယ္။ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ လက္ပံတန္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းအေပၚ ရဟန္းသံဃာအပါအ၀င္ ဆႏၵျပၾကသူေတြကို အစိုးရက အလြန္အကၽြံ အင္အားသံုးၿဖိဳခြဲခဲ့တယ္။ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို သူတို႕မ်က္ေစ့ေရွ႕ေမွာက္မွာ ရိုက္ႏွက္၊ သတ္ျဖတ္၊ မီးေလာင္တိုက္သြင္းေနတဲ့ကိစၥက်ေတာ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို တားဆီးဖို႕ ေသနတ္တစ္ခ်က္မွ မေဖာက္ခဲ့ၾကဘူး။ ဒါဟာ တကယ့္ကို စိတ္ထဲမတင္မက်ခံစားေနရတယ္။ ေနာက္တစ္ဖက္က်ျပန္ေတာ့လဲ ၉၆၉ ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ ေဟာေျပာမႈေတြက လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႀကီးႏွစ္ခုအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႕ ပိုၿပီး အခက္ေတြ႕လာေစတယ္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ခ်ဳိ႕ကို ဒီမိုကေရစီတရား မေဟာေျပာဖို႕၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လူေရွ႕ထြက္ မိန္႕ခြန္းမဆိုဖို႕ တစ္ခ်ိန္က သူတို႕ပဲ တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီကာလမွာက်ေတာ့ သူတို႕က ဘာလို႕ အလားတူ အေရးယူမႈမ်ဳိး မလုပ္ၾကတာလဲ ?
(ေမး) ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ အထူးေရပန္းစားလာရတာ ဘာေၾကာင့္လို႕ထင္ပါသလဲ ?
(ေျဖ) အာဏာပိုင္ေတြက လိုအပ္တဲ့ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ မလုပ္ၾကလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအမ်ားစုဟာ သေဘာထားႀကီးနားလည္မႈရိွေနၾကေပမယ့္ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႕က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကုိ မလွန္ႏိုင္တာလဲ ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာနဲ႕အလားသ႑ာန္တူေနလဲဆိုေတာ့ တစ္ခ်ိန္တုန္းက စစ္တပ္မေကာင္းေၾကာင္းေျပာတဲ့သူ မည္သူ႕ကိုမဆို ဒို႕တစ္ေတြ လိႈက္လႈိက္လွဲလွဲ ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ပံုဟန္မ်ဳိးပါဘဲ။
(ေမး) အၾကမ္းဖက္မႈ မက်ယ္ျပန္႕လာေအာင္ အစိုးရက မတားျမစ္မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့တာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ?
(ေျဖ) အၾကမ္းဖက္မႈ ဒီေလာက္က်ယ္ျပန္႕လာလိမ့္မယ္လို႕ သူတို႕မေတြးမိတာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ၉၆၉ ကို ၾကပ္မတ္ကိုင္တြယ္မႈ မျပဳခဲ့တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ သမၼတႀကီးက ႏိုင္ငံေတာ္မတည္ၿငိမ္မႈကို နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႕ ကာကြယ္ၾကဖို႕ ေမတၱာရပ္ခံလင့္ကစား အခ်ဳိ႕အာဏာပိုင္မ်ားက အဲ့ဒီက႑ကို အစီအစဥ္ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ေနေနသာသာ ၊ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း လ်စ္လ်ဴရႈေနတာကေတာ့ အလြန္စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းလွပါတယ္။ အထက္က အမိန္႕ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနပါတယ္ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခကိုဘဲ တစိုက္မတ္မတ္ ေပးေနၾကတယ္။ တိုတိုေျပာရယင္ အစိုးရရဲ႕ တလြဲတေခ်ာ္ စီမံခန္႕ခြဲကိုင္တြယ္မႈကို အျပစ္တင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
( ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လထုတ္ ဧရာ၀တီမဂၢဇင္း မွ Two Sides of the Sangha ေဆာင္းပါးကို ‘သာကီထက္ေကာင္း’ ျမန္မာလိုဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုျခင္းျဖစ္သည္)
“အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ စာမ်က္ႏွာမ်ား
မိုးမခ မွ တဆင့္ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
“အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ဆိုတဲ့ အသံုး လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးငါးႏွစ္ေလာက္က ႏိုင္ငံတကာ မွာ ထင္ထင္ရွားရွား ျဖစ္လာတယ္။ ဗမာျပည္မွာလည္း အလားတူ သေဘာတရားတခု ခုႏွစ္ပိုင္း ပို ေခတ္စားလာတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ နာမည္ကို နားဝင္သာေအာင္ ေပးၾကတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးက ပိုေတာင္ ယဥ္ေသးတယ္။ “ရိုမီယိုဂ်ီဟဒ္” တဲ့။ ဆိုလိုခ်င္တဲ့ အဓိပၸာယ္ အနက္ ကို ပို ေပၚလြင္ အားပါေစတဲ့ အသံုး က် “အခ်စ္ေထာင္ေျခာက္” တဲ့။ စာေရးသူ တို႔ဆီမွာလည္း လွပါတယ္။ တခါတည္း ေပးလိုက္တာ ဒုတ္ထိုးအိုးေပါက္ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း “သားေဖာက္သာသနာျပဳျခင္း” ဆိုပဲ။ ျမန္မာ စကားလံုး ရဲ႕ လားရာ “Etymology” ကို စစ္ရင္ ႏိုင္ငံတကာက အသံုးထက္ ပိုေတာင္ ေရွးက်ဦးမလား မသိဘူး။ စာေရးသူေတာ့ ၾကားဖူးခဲ့တာ ေတာ္ေတာ္ၾကာေပါ့။
စကားလံုးရဲ႕ ပံုေဖာ္ႏိုင္မႈ၊ တနည္းအားျဖင့္ စကားလံုးရဲ႕ အားက သိပ္ေကာင္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အထက္မွာ လွတယ္လို႔ သံုးလိုက္တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈ ဘာသာတရား တခုခုနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ကိစၥကို ဆိုရာမွာ စကားလံုးေရြးခ်ယ္မႈက အားေကာင္းဖို႔ထက္ တဘက္သား နာခံသာၿပီး ယဥ္ေက်းဖြယ္ရာျဖစ္ဖို႕က ပိုအေရးႀကီးတယ္။ ဒါ့အျပင္ စြပ္စြဲခ်က္က မွန္ေနရင္ ေတာ္ေသးတယ္။ မမွန္ရင္ တဘက္အုပ္စုက ပို အခံရခက္တာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ စကားလံုး အားေကာင္းေလ လူအမ်ားၾကား ဟုတ္ႏိုးႏိုးနဲ႔ ပို ယံုထင္ေၾကာင္ထင္ ဒြိဟျဖစ္ေလ၊ ျပႆနာပိုႀကီးေလ၊ ရွင္းဖို႔ခက္ေလ နဲ႔ ေနာက္ဆံုးေတာ့ တဘက္နဲ႔ တဘက္နဲ႔ မယံုသကၤာပိုျဖစ္၊ သံသယေတြ ပိုထားလာၿပီး ေနာက္ဆံုး ျပင္းထန္တဲ့ ပဋိပကၡေတြ အထိ ျဖစ္လာၿပီး အရွည္ မွာ ေဖ်ာက္ဖို႔ခက္တဲ့ ဒဏ္ရာအမာရြတ္ေတြ မတူကြဲျပားတဲ့ လူအုပ္စု ႏွစ္ခုၾကားမွာ ထင္က်န္လာေတာ့တာေပါ့။
“မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” ထုတ္ျပန္လိုမႈ ရဲ႕ အေၾကာင္္းရင္း
ခု ဗမာျပည္မွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အျငင္းပြားဖြယ္ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” ထုတ္ျပန္လို မႈ ရဲ႕ အရင္းစစ္က ဒီ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” စကားလံုး (သို႔) သီအိုရီ ေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ Theory ဆိုတာထက္ “Conspiracy Theory” ဆိုရင္ ပိုမွန္မယ္။ အင္အားႀကီးတဲ့ လူတစုက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ၊ အကြက္က်က်၊ လွ်ိဳ႕ဝွက္ၾကံစည္ ေနမႈ တခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ရပ္တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ မႏွစ္ျမိဳ႕ဖြယ္ အေျခအေနတခုခု ရွိေနတယ္ဆိုၿပီး မွန္းဆ ေတြးေတာ ေကာက္ခ်က္ေတြထုတ္ ယံုၾကည္ေနမႈ တခုခုလို႔ ဆိုပါေတာ့။
လက္ထပ္ျခင္းဆိုင္ရာ မတူညီတဲ့ ထံုးတမ္းမ်ား
ဒီ “အခ်စ္ ဂ်ီဟဒ္” ရဲ႕ အရင္းစစ္က အစြပ္စြဲခံ အုပ္စုေတြရဲ႕ ဘာသာတရား အစၥလာမ္ ထံုးက လက္ထပ္ျခင္းဆိုင္ရာ ဓေလ့ေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္မယ္ ထင္တယ္။
ဥပမာ – ကမၻာ့ ေရွးအက်ဆံုး ဘာသာႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ ဟိႏၵိဴ ဘာသာယံုၾကည္မႈအရဆိုရင္ ဘုရားကို ရွာတဲ့ ေနရာမွာ၊ တနည္းအားျဖင့္ ပရမတၱသစၥာ (Absolute Truth) ကို ရွာရမွာ မေရမတြက္ႏိုင္တဲ့ ကြဲျပားတဲ့ လမ္းေတြ ရွိမယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရီးအဆံုးမွာ (နိဗၺာန္မွာ) အားလံုးဟာ အတူတူပဲ လို႔ ယူဆတဲ့ အတြက္ ဟိႏၵိဴ တေယာက္ နဲ ဟိႏၵိဴ မဟုတ္သူ တေယာက္ အၾကား မွာ အဓိပၸာယ္ သတ္မွတ္ခ်က္ ကြဲျပားမႈ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈဆိုတာ ပုဂၢလိက အခြင့္အေရး နဲ႔ ေရြးခ်ယ္မႈ သက္သက္ ျဖစ္တယ္။ ႀကိဳက္တဲ့ လမ္းေရြး၊ ႀကိဳက္တာ ကိုးကြယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆ အရ ဘာသာကြဲနဲ႔ လက္ထပ္မႈ ကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ လမ္းညႊန္မႈ ျပဳမထားဘူး။
ခရစ္ယာန္ ဘာသာ မွာ ဆိုရင္လည္း သမၼာက်မ္းစာ ကို ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ (ဂိုဏ္း) တခုနဲ႔ တခု အနက္ေကာက္ရာမွာ မတူညီတဲ့ အတြက္ ဘာသာကြဲ လက္ထပ္မႈ ခြင့္ျပဳတာ ရွိသလို၊ ျပင္းထန္တဲ့ အစုအဖြဲ႕ ေတြမွာလည္း တားျမစ္ထားတာ ရွိတယ္။ ဓမၼသစ္က်မ္းစာမွာ ယံုၾကည္မႈမရွိသူ လင္ (သို႔) မယား ဟာ ယံုၾကည္မႈရွိသူ မိမိ အိမ္ေထာင္ဘက္ မွ တဆင့္ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ေကာင္းကင္ဘံု (နိဗၺာန္) ကို ေရာက္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါတဲ့အတြက္ ေယဘုယ် သေဘာ ဘာသာကြဲနဲ႔ လက္ထပ္ျခင္းကို ခြင့္ျပဳတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ထပ္မႈပံုစံု ဘယ္လို၊ ဘယ္ပံု ဆိုၿပီး အတိအက် လမ္းညႊန္ထားမႈမ်ိဳး မရွိဘူး။
(စကားခ်ပ္ – ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈေတြမွာ ဘာသာတူခ်င္းေတာင္မွ ဂိုဏ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲ၊ ေနထိုင္၊ က်င့္ၾကံပံု အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ေဆာင္းပါးပါ ေရးသားခ်က္မွာ ေယဘုယ် သေဘာကိုသာ ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္တယ္။)
ဗုဒၶဘာသာ မွာ ဆိုရင္လည္း ကိေလသာ နဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ အိမ္ေထာင္သားေမြးျပဳမႈဟာ ဘာသာတရားနဲ႔ မပတ္သက္တာေၾကာင့္ လက္ထပ္မႈအျပဳဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ လံုးလံုး မသက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥ “Pure Secular Affair” ျဖစ္တယ္။ ငါးပါးသီလ လို က်င့္ဝတ္ ဆိုင္ရာ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ မေလ်ာ္မကန္ မျပဳအပ္ဖို႔ တားျမစ္ထားတဲ့ အခ်က္ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိမ္ေထာင္မႈျပဳျခင္း အတြက္ သီးသန္႔ လမ္းညႊန္မႈမ်ိဳးေတာ့ အတိအက် မရွိဘူး။ ဒါဟာ ဗုဒၶဘာသာ မွာ အိမ္ေထာင္မႈျပဳျခင္းကို ဆန္႔က်င္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဆန္႔က်င္ျခင္း၊ ကန္႔သတ္ျခင္း မရွိသလို၊ တိတိက်က် သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းထားၿပီး လမ္းညႊန္ အားေပးထားျခင္းမ်ိဳးလည္း မရွိဘူး ဆိုတဲ့ သေဘာသာ ျဖစ္တယ္။
ဒါေပမယ့္ ေယဘုယ် ဆိုရရင္ ဗုဒၶဟာ ဆင္းရဲျခင္း ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ညႊန္ၾကားရာမွာ ေမြးဖြား၊ ႀကီးျပင္း၊ အို၊ နာ၊ ေသ အားလံုးဟာ ဆင္းရဲျခင္း ခ်ည္းပဲ ဆိုတဲ့ ဒုကၡသစၥာ အမွန္တရား ကို သိျမင္ ရႈတတ္ေအာင္ လမ္းျပခဲ့တဲ့အတြက္ အိမ္ေထာင္သားေမြးျပဳျခင္းရဲ႕ ဒုကၡ ဆင္းရဲျခင္းကို ေဟာၾကားခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ အတိုဆိုရရင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အဖို႔ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဟာ ေလာကီလူမႈကိစၥသက္သက္၊ ဘာသာတရားနဲ႔ လံုးလံုး မဆပ္စပ္ဘူးလို႔ ဆိုလိုတယ္။
အစၥလာမ္ အယူဝါဒ မွာေတာ့ ဆိုခဲ့သလို အိမ္ေထာင္ျပဳမႈဆိုင္ရာအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ သီးသန္႔ ရွိတယ္။ ေယဘုယ် သေဘာအရ မြတ္ဆလင္ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဘာသာကြဲနဲ႔ လံုးလံုး လက္ထပ္ခြင့္မေပးဘူး။ အမ်ိဳးသားေတြကိုေတာ့ က်မ္းစာပါ အျခား ဘာသာ ႏွစ္ခု ျဖစ္တဲ့ ဂ်ဴး နဲ႔ ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ လက္ထပ္ခြင့္ေပးတယ္။ သားသမီးကိုလည္း မြတ္ဆလင္ အျဖစ္သာ ႀကီးျပင္းေစရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။
ဒီလို တိတိက်က် သတ္မွတ္ထားမႈ သေဘာေၾကာင့္ ဒါဟာ မြတ္ဆလင္ ဘာသာဝင္ အေရအတြက္ တိုးပြားေအာင္ စနစ္တက် ၾကံေဆာင္ထားျခင္းသာ ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး ဆိုခဲ့တဲ့ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” သီအိုရီ ေပၚလာျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆႏိုင္တယ္။ မြတ္ဆလင္ အမ်ိဳးသားေတြဟာ မြတ္ဆလင္ မဟုတ္တဲ့ အျခား ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ လူမႈ၊ စီးပြား တခုခု ခ်ိဳ႕ယြင္း မႈ ေၾကာင့္ သိမ္းသြင္းဖို႔ပိုလြယ္ “Vulnerable“ ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ခ်စ္ခင္စံုမက္မႈ အေၾကာင္းျပ လက္ထပ္ၿပီး ဘာသာထဲကို သြတ္သြင္းၾကရင္း သာသနာျပန္႔ပြားေအာင္ လုပ္ေနျခင္းျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆတရပ္၊ စြပ္စြဲမႈတရပ္ ဘာသာမတူသူေတြၾကားမွာ ျဖစ္လာတယ္။
အိႏၵိယ ျဖစ္စဥ္
လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးငါးႏွစ္ေလာက္က အိႏၵိယ မွာ အစၥလာမ္ ဘာသာေရး အေျခခံဝါဒီ အုပ္စုတစုက ဦးစီးၿပီး “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ဆင္ႏႊဲကာ သူတို႔ ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို အစၥလာမ္ဘာသာထဲကို သိမ္းသြင္းေနတယ္ဆိုၿပီး ဟိႏၵိဴ နဲ႔ ခရစ္ယာန္ ဘုန္းႀကီးေတြက စြပ္စြဲခဲ့ဖူးတယ္။ ဒီလို စနစ္တက် နဲ႔ လူပ္ရွားမႈ “Campaign” ပံု သဏၭာန္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အစၥလာမ္ အေျခခံဝါဒီ အုပ္စုကိုလည္း ႏိုင္ငံျခားက အစၥလာမ္ အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံ ကူညီၿပီး အားေပးေနတယ္ဆိုၿပီး တပါတည္း ဆိုလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရနဲ႔ တရားေရး အဖြဲ႕ေတြက ဒီကိစၥ ကို တရားဝင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ပုဂၢလိက တဦးခ်င္း ဆႏၵ နဲ႔ မိမိ ဇနီး၊ မယား ဘာသာျခားကို အဓမၼ ဘာသာေျပာင္းခိုင္းမႈတခ်ိဳ႕ ေတြ႕ရွိခဲ့ေပမယ့္ အဖြဲ႕အစည္း ပံုစံ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ က်ဴးလြန္မႈ ပံုစံ မ်ိဳးနဲ႔ စနစ္တက် က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ လုပ္တာမ်ိဳး မေတြ႕ရဘူးလို႔ စစ္ေဆး ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိခ်က္ကို သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ စာနယ္ဇင္း တခ်ိဳ႕က ဒီကိစၥကို အေလးေပး ေရးသား ေဆြးေႏြးေနဆဲ ျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြက မုန္းတီးမႈ ေတြ လူအမ်ားၾကား ျပန႔္ႏွံ႔ေစဖို႔ အြန္လိုင္းမွာ အင္တိုက္အားတိုက္ ဝါဒျဖန္႔ေနၾကဆဲ ျဖစ္တယ္။ သာမန္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ကိစၥ ဆက္လက္ ေထာက္ျပ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူဖို႔၊ သူတို႔ သမီးေတြ နဲ႔ အိႏၵိယ ကို ဟန္ေဆာင္ အခ်စ္ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” စစ္ပြဲ မြတ္ဆလင္ေတြက စနစ္တက် ဆင္ႏႊဲေနတာကို ကာကြယ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနၾကဆဲ ျဖစ္တယ္။
ယူေက ျဖစ္စဥ္
ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံမွာလည္း အလားတူ စြပ္စြဲမႈမ်ိဳး ႏိုင္ငံသား ဆစ္ခ္လူမ်ိဳးစု အသိုင္းအဝန္းမွာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဆစ္ခ္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ ပညာတတ္ ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသူေလးေတြဟာ မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ထား “အခ်စ္ေထာင္ေျခာက္” နဲ႔ သိမ္းသြင္းျခင္းခံေနရတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဓမၼ ဘာသာေျပာင္းခံရမႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုၿပီး ဆစ္ခ္ အသိုင္းအဝန္းမွာ စိုးရိမ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းက လိဒ္စ္တကၠသိုလ္ “လူမ်ိဳးစု ႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ ေလ့လာေရး ဌာန” က ဦးစီးၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ လုပ္ စစ္ေဆး ေတြ႕ရွိခ်က္ကို အစီအရင္ ခံစာ ထုတ္ခဲ့့ဖူးတယ္။ ေလ့လာခ်က္အရ ဆစ္ခ္ အသိုင္းအဝန္းရဲ႕ စိုးရိမ္ စြပ္စြဲ မႈေတြဟာ အေျခအျမစ္မရွိဘဲ ခ်ဲ႕ကားေျပာဆိုမႈေတြသာ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ ေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ မြတ္ဆလင္ေတြကို မေကာင္းဆိုးဝါးေတြ အျဖစ္ ယူဆေနတဲ့ အစၥလာမ္ အေၾကာက္၊ အမုန္း ေရာဂါ (Islamophobia) ရဲ႕ ျပႆနာ တရပ္သာ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး အဆံုးသတ္ ေကာက္ခ်က္စြဲ လူထု န႔ဲ ဆစ္ခ္ အသိုင္းအဝန္းကို ထုတ္ျပန္ တင္ျပခဲ့ရဖူးတယ္။
ဗမာျပည္ ျဖစ္စဥ္
ဆိုေတာ့ ဆိုလိုခ်င္တာက “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ျပႆနာ ဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း စိုးရိမ္မႈေတြ၊ စြပ္စြဲမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္။ မွန္ကန္တဲ့ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈေတြလည္း ျပဳခဲ့တယ္။ အခု ဗမာျပည္မွာလည္း ဒီ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” သေဘာနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီးေတာ့ လူအမ်ားၾကား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ စဥ္းစား၊ ေျပာဆို၊ ေဆြးေႏြးလာၾကသလို၊ ဘာသာေရးအစြဲႀကီးသူ တခ်ိဳ႕ကလည္း အြန္လိုင္း/ျပင္ပ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးအေနနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ီ လာၾကတယ္။ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ ျဖစ္ေပၚေစလိုသူေတြ၊ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲသမားေတြ၊ အစြန္းေရာက္ က်ဥ္းေျမာင္းသူေတြကလည္း ေနရာတိုင္းမွာ ဘာသာမတူသူခ်င္းအၾကား ပိုမို အထင္အျမင္ လြဲမွားစရာ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ခ်ဲ႕ကား ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ မမွန္အခ်က္အလက္မ်ားကို ပံုဖ်က္ ျဖန္႕ျဖဴးေနျခင္းျဖင့္ လူအုပ္စု ႏွစ္စု အၾကား အမုန္းတရား နဲ႔ သံသယ ဟာ ဗမာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပန္႔ႏွံ႔ လာေနတယ္။ အခုေနာက္ဆံုး ေလာကီေရးရာ နဲ႔ အျမဲလိုလို ကင္းကင္းေနေလ့ရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ားကပါ ဘာသာ၊ သာသနာအေရးအတြက္ စိုးရိမ္ေသာက ေရာက္လာၿပီး “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ကို ကာကြယ္လိုမႈ သေဘာ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” ထုတ္ျပန္လို မႈ မ်ိဳး ပံုစံ အထိ အဆိုတင္သြင္းလာၾကတယ္။
ဗမာျပည္ ျဖစ္စဥ္အတြက္ ဦးစားေပး စတင္ လုပ္သင့္တဲ့အရာ
ဒီလို ဗမာျပည္မွာ ဗုဒၶ၊ ခရစ္ယာန္၊ ဟိႏိၵဴ နဲ႔ အစၥလာမ္ မဟုတ္တဲ့ အျခားဘာသာဝင္ အားလံုးထဲက အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးေတြ ဟာ မြတ္ဆလင္ေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ သားေကာင္ အေနနဲ႔ ဟန္ေဆာင္ အခ်စ္ (သို႔) ေငြေၾကး နဲ႔ ျမဴဆြယ္ ျဖားေယာင္းမႈ ေထာင္ေျခာက္ ဒဏ္ ကို စနစ္တက် က်ဴးလြန္ ခံေနရၿပီး အဓမၼ ဘာသာေျပာင္းျခင္း ခံေနရတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ိဳး ဗမာျပည္မွာ တကယ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွိေနပါက အမွန္တကယ္ လ်စ္လ်ဴရႈထားလို မရတဲ့ ျပႆနာ အႀကီး ျဖစ္ကာ တကယ္လည္း အေလးထား အေရးယူ၊ ကာကြယ္မႈ တခုခု ျပဳလုပ္ရာမွာ အမွန္ျဖစ္တယ္။
ဒါေပမယ့္ အခု သံဃာေတာ္ မ်ား ေဆြးေႏြး ညွိႏိႈင္းၿပီး ထုတ္ျပန္ဖ႔ို ဆႏၵ ရွိတဲ့ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” လို မ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ မဟုတ္ပါ။
“အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” သီအိုရီဟာ လူအမ်ား ထင္ေယာင္မွားမႈလား၊ အစၥလာမ္ အမုန္းေရာဂါ ရဲ႕ ျပႆနာ ေနာက္ဆက္တြဲလား၊ ဒါမွမဟုတ္ တကယ္ပဲ လက္ေတြ႕မွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အေနနဲ႔ကို ဗမာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြ ခံစားေနရသလား ဆိုတာ မွ်တတဲ့ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈ မျဖစ္မေန အရင္လုပ္ရပါမယ္။
တကယ္လို႔ “အခ်စ္ဂ်ီဟဒ္” ျဖစ္စဥ္ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေပၚေနတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ဖို႔ အလားအလာ ရွိတယ္၊ ေနာက္ဆံုး ယုတ္စြအဆံုး တကယ္မျဖစ္ေပၚေန၊ မျဖစ္ေပၚႏိုင္ေသာ္ျငားလည္း အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသာနာ ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္လိုမႈသေဘာနဲ႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳး၊ ဥပေဒျပဴမႈမ်ိဳး လုပ္ခ်င္တာဆိုရင္လည္း အခု သံဃာေတာ္မ်ား ေဆြးေႏြး အဆိုျပဳ ခဲ့တဲ့ “မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ” သေဘာမ်ိဳးန႔ဲေတာ့ ျပႆနာ အေျဖ မရွာႏိုင္ပါ။
အထူးသျဖင့္ “ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ အေရးေပၚ ဥပေဒ (မူၾကမ္း)” အဆိုပါ ထည့္သြင္းထားတဲ့ သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ လံုးဝ အေရးယူမႈ ျပဳလို႔ မရပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ နဲ႔ ျဖစ္သင့္တဲ့ သေဘာကို ေအာက္ပါ ေဆြးေႏြးခ်က္ (၁၁) ခ်က္မွာ ဆက္လက္ ရႈပါ။
၁) ပုဂၢလိက ဆႏၵ နဲ႔ အခြင့္အေရး ကို ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳရမယ္။
အိမ္ေထာင္သားေမြးျပဳျခင္း (လက္ထပ္ျခင္း) နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံျခင္း ဆိုတာဟာ အရြယ္ေရာက္ၿပီး က်ား/မ လူသားတိုင္းအတြက္ ကိုယ္ပိုင္ အသိဉာဏ္၊ ပညာ နဲ႔ ဆင္ျခင္ၿပီး လြတ္လပ္စြာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရွိတဲ့ တကိုယ္ေရ ပုဂၢလိက ေရြးခ်ယ္မႈ၊ သေဘာ နဲ႔ ဆႏၵသာ ျဖစ္တယ္။
၂) အေျခတည္ ၿပီးသား ေကာင္းမြန္တဲ့ ဓေလ့ထံုးကို ထိန္းသိမ္းရမယ္။
ဗမာ့ရိုးရာဓေလ့ နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ဓေလ့ မွာ အိမ္ေထာင္မႈျပဳျခင္းကိစၥဟာ အင္မတန္ ရိုးရွင္း လြတ္လပ္ၿပီး ဘာသာေရး လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အျပင္ ဥပေဒရဲ႕ တုန္႔ေႏွာင္မႈ နဲ႔ပါ လြတ္ကင္းၿပီး (၂၁) ရာစု မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ႕အခြင့္အေရး စံႏႈန္းေတြနဲ႔ အံဝင္ၿပီးသားလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ မိမိဓေလ့၊ ဘာသာထံုးရဲ႕ အျမင္က်ယ္၊ သဘာထားႀကီး၊ လူသားဆန္မႈ နဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ ကို ေဖာ္ျပရာေရာက္တဲ့အတြက္ ထိန္းသိမ္းရပါမယ္။
၃) က်ား/မ လိင္ ခြဲျခားဆက္ဆံ ျပဳမူျခင္းကို ဆန္႔က်င္ ရႈတ္ခ်ရမယ္။
အခု မူၾကမ္း ဥပေဒ အဆိုပါ “ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား” လို႔ ေခါင္းစဥ္ တပ္ ကန္႔သတ္ျခင္းဟာ လူ႕အခြင့္အေရး ကို ခ်ိဳးေဖာက္ရံုမက က်ား/မ လိင္ ခြဲျခားမႈ ကို ျဖစ္ေစတယ္။ အစၥလာမ္ လက္ထပ္ျခင္း ထံုးမွာလည္း အလားတူပဲလို႔ ျပန္အေၾကာင္းျပခ်က္ ေပးလိုသူမ်ားကို တခါတည္း စဥ္းစားႏိုင္ဖို႔ ဒီမွာ ရွင္းပါမယ္။ အစၥလာမ္ ဘာသာ နဲ႔ ဘာသာဝင္ မိတ္ေဆြမ်ားကို ေစာ္ကားလိုစိတ္ ရိုးသားစြာ မရွိပါ။ ဘာသာေရး ထံုးတမ္းေတြ အမ်ားစုဟာ ေရွးေဟာင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ကို အေျခခံၿပီး အဲဒီ ေခတ္ လိုအပ္ခ်က္အရ သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ေခတ္သစ္ ကမၻာ (၂၁) ရာစု အေတြးအေခၚ၊ အဆင့္အတန္း ေရခ်ိန္ အရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္တာကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔လိုသလို တင္းက်ပ္မႈတခ်ိဳ႕ကို ေျဖေလ်ာ့ဖို႔ လိုတယ္။ အစၥလာမ္ထံုးပါ အမ်ိဳးသားမ်ားကိုသာ ကြက္ၿပီး ဘာသာကြဲနဲ႔ လက္ထပ္လိုပါက ခြင့္ျပဳျခင္းဟာ က်ား/မ လိင္ ခြဲျခား၊ ဖိႏွိပ္ဆက္ဆံျခင္း ျဖစ္တယ္။ မ်က္ေမွာက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ မသင့္ေတာ္ပါ။
၄) မေလးရွား ဒီမိုကေရစီ ကို တုခ်င္ရင္ အာဏာရွင္စနစ္သာ က်င့္သံုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ “Theocracy” စနစ္ က်င့္သံုးပါ။
မေလးရွားမွာလည္း အလားတူ သေဘာ ဥပေဒ ရွိတယ္လို႔လည္း အခု အေၾကာင္းျပၾကတယ္။ မေလးရွားဟာ ဘာသာေရးက ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ မူဝါဒ နဲ႔ လမ္းစဥ္ေတြအေပၚ လႊမ္းမိုးမႈလံုးလံုးကင္းတဲ့ “Secular State” စစ္စစ္ မဟုတ္ပါ။ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြ မမ်ားဘဲ အလယ္အလတ္ဝါဒီ အမ်ားစုလို႔ ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ဘာသာေရးထံုးတမ္း နဲ႔ ေရွးရိုးစြဲ အျမင္၊ အလုပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတယ္။ ဒါဟာ အတုယူစရာ မဟုတ္ပါ။
၅) စကၤာပူလို လုပ္လို႔မရ။ လက္ထပ္ျခင္း စံႏႈန္းေတြဟာ အရပ္ဘက္ ဥပေဒ ေအာက္မွာ ဘာသာအားလံုး အတူတူျဖစ္ရမယ္။
စကၤာပူမွာ အလားတူ ဥပေဒ ရွိတယ္ဆိုတာလည္း တကယ္ေတာ့ အျပည့္အဝ မမွန္ပါ။ အစၥလာမ္ ဘာသာမွာ အထက္တေနရာမွာ တင္ျပခဲ့သလို လက္ထပ္ျခင္းအတြက္ သီးသန္႔ ညႊန္းဆို ျပ႒ာန္းထားခ်က္ေတြ သီးျခားရွိတဲ့အတြက္ စကၤာပူအစိုးရက သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အစၥလာမ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို သီးသန္႔ အခြင့္အေရးေပးတဲ့ အေနနဲ႔ အစၥလာမ္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ရံုး နဲ႔ ဥပေဒ ခြဲထားျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။ ဗမာျပည္မွာ အလားတူ သေဘာ မြတ္ဆလင္ေတြအတြက္ သီးျခား ထိမ္းျမားျခင္း ဆိုင္ရာ တရားရံုး နဲ႔ ဥပေဒ ခြဲဖို႔လည္း လုပ္လို႔ မရပါ။
အေၾကာင္းက မယားၿပိဳင္ယူခြင့္ (Polygyny) ကိုပါ အရပ္ဘက္ ဥပေဒ (Civil Law) အရ မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝန္းအတြက္ သီးသန္႔ စကၤာပူမွာ ခြင့္ျပဳသလို ခြင့္ျပဳရမွာ ျဖစ္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ လံုးဝ မျဖစ္သင့္တဲ့ အရာ ျဖစ္တယ္။ လက္ရွိ ဗမာျပည္ အရပ္ဘက္ ဥပေဒမွာကို Polygamy (လင္ၿပိဳင္/မယားၿပိဳင္) ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗမာအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ တရားမွ်တမႈ မဲ့၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး ဆံုးရံႈးေနတယ္။ လက္ရွိ ဗမာျပည္မွာ ဥပေဒအရ လင္ၿပိဳင္ထားျခင္း (Polyandry) ကိုသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ကြက္တားျမစ္ထားၿပီး အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ေတာ့ မယားၿပိဳင္ယူခြင့္ (Polygyny) တဘက္ေစာင္းနင္း ခြင့္ျပဳထားတယ္။ ဒါကိုသာ ျပဳျပင္ၿပီး Polygamy (လင္ၿပိဳင္/မယားၿပိဳင္) ကို ညီတူညီမွ် ကန္႔သတ္တားျမစ္တဲ့ ဥပေဒထုတ္ဖို႔ ၾကံေဆာင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုသေဘာဟာ အရပ္ဘက္ ဥပေဒ (Civil Law) နဲ႔ တည္ရွိေနၿပီး လူမ်ိဳး၊ ဘာသာအားလံုး၊ ႏိုင္ငံသားအားလံုးအေပၚ တေျပးညီ သက္ေရာက္ရမွာ ျဖစ္တယ္။
၆) အမ်ိဳး/ဘာသာ/သာသာနာ နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြကို အမွန္တကယ္ လက္ေတြ႕ အက်ိဳးရွိ ကာကြယ္နည္း
အမ်ိဳး၊ ဘာသာ ကို ကာကြယ္ခ်င္သလား။ ဗမာမိန္းကေလးေတြကို လူမ်ိဳး/ဘာသာျခားက ေငြနဲ႔ သိမ္းသြင္းေနတာမ်ိဳး ကို ကာကြယ္ခ်င္သလား။ ဘာသာေရးမုန္းတီးမႈ မိႈင္းတိုက္ေနတာေတြ ရပ္ပါ။ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တဲ့ လူပ္ရွားမႈ “Campaign” ေတြ (မြတ္ဆလင္ဆိုင္ ေစ်းမဝယ္ေရးလိုမ်ိဳး) ရပ္ပါ။ တိုင္းျပည္မွာ တည္ၿငိမ္၊ ေအးခ်မ္းၿပီး လူမႈ၊ စီးပြား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္ ဝိုင္းဝန္းပါ။ အထူးသျဖင့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ရာခိုင္ႏႈန္းအမ်ားစု သူဆင္းရဲမိသားစုက ဗမာမိန္းကေလးေတြရဲ႕ လူမႈ-စီးပြား ဘဝတိုးတက္ေအာင္၊ ပညာေရးတိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ။ ဒါမွသာ ဗုဒၶဘာသာ အပါအဝင္ ဘာသာေပါင္းစံု က ႏိုင္ငံသား မ်က္ႏွာမြဲ လူ႕ဆင္းရဲ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးေတြ ေငြေၾကး အလို႔ငွာ ဘဝေတြ ေပးဆပ္ေနရတာေတြ၊ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားမွာ လိင္အလုပ္သမ အျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနရတာေတြ၊ လူကုန္ကူးျခင္း၊ အိမ္နီးခ်င္း တိုင္းျပည္ေတြကို ဇနီး/မယား အျဖစ္ ေရာင္းစားခံေနရာေတြ ပေပ်ာက္မွာ ျဖစ္တယ္။ “သားေဖာက္သာသနာျပဳေနတယ္” ဆိုတာကို အခု ေဇာင္းေပးေနသူမ်ား ဒီလို က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ရႈေထာင့္ကေနၾကည့္ၿပီး အမွန္တကယ္ စိုးရိမ္သင့္တဲ့ အေျခအေန နဲ႔ အေၾကာင္း ကို အက်ိဳး/အေၾကာင္းညီ စိုးရိမ္တတ္ပါ။
၈) ဥပေဒ ျပဳေရးဟာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္မႈ အလုပ္ မဟုတ္ပါ။
အခုလို ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္ေတြ မိမိ ဘာသာ၊ သာသနာအတြက္ စိုးရိမ္မႈရွိတာ သဘာဝက်တယ္။ လက္ခံတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ က႑ အသီးအသီး နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တြက္ခ်က္ စဥ္းစားဖို႔လိုတဲ့ ဥပေဒျပဳေရးလို အေၾကာင္းအရာမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး ဘက္ေပါင္းစံုကို ျဖန္႔ၾကည့္ျမင္ရပါမယ္။ ဒါမ်ိဳးဟာ ဘာသာေရးတခုသာ ေဇာက္ခ် ေလ့လာ၊ အားထုတ္ေနတဲ့ ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ အလုပ္ တာဝန္ မဟုတ္သလို လိုအပ္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္မႈ ပညာအရည္အခ်င္းလည္း မရွိပါ။ ဘာသာေရး တတ္ကၽြမ္းမႈ တခုတည္းနဲ႔ စဥ္းစား၊ ဘာသာ/သာသနာ အျမင္ တခုတည္းနဲ႔ပဲ ျမင္ၾကည့္ၿပီး ဥပေဒ ထုတ္မယ္ဆိုလည္း ဆိုခဲ့သလို သီအိုကေရစီ ႏိုင္ငံပဲ ျဖစ္သြားမွာပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ လူမ်ိဳးစံုေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံု မွီတင္းေနထိုင္ေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္တိုင္းျပည္မွာ သီအိုကေရစီ စနစ္ ျဖစ္သြားရင္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြဟာ စဥ္းစာၾကည့္ဖို႔ေတာင္ မဝံ့ပါ။ ဗုဒၶဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ ျပ႒ာန္ဖို႔ ၾကံစည္ခဲ့ရံုေလးနဲ႔ ကခ်င္အမ်ိဳးသား ညီအကို မ်ားနဲ႔ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ အခုအထိ အၿပီးအျပတ္ မၿငိမ္းေသးပါ။ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ား အေနနဲ႔ ဘာသာေရးရာ တရားဓမၼနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ လမ္းညႊန္မႈေတြ၊ ဆိုဆံုးမမႈေတြ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ လုပ္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ သေဘာေဆာင္တဲ့ ဥပေဒျပဳေရးလို တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးေတြမွာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ တတ္ကၽြမ္းနားလည္သူ ပညာရွင္မ်ားကိုသာ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးဖို႔ သံဃာေတာ္ အရွင္သူျမတ္မ်ားကို ရွိခိုးဦးတင္ ေတာင္းပန္ပါရေစ။
၉) ယေန႔ေခတ္မွာ ဘာသာတရား တခုခု ဟာ တေနရာမွာ လံုးဝ ကြယ္ေပ်ာက္စရာ အေၾကာင္း အင္မတန္ နည္းတယ္။
၁၀) “Islamophobia” ဟာ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔လာၿပီ
၁၁) မွန္ကန္တဲ့ အလုပ္သေဘာနဲ႔ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ စဥ္းစားေတြးေခၚ၊ ေမွ်ာ္ျမင္ႏိုင္မႈကသာ ျပႆနာ ရဲ႕ အေျဖျဖစ္တယ္။
ဇြန္-၁၉၊၂၀၁၃
M-Media
ေရးသားျပဳစုသူ ေဒါက္တာသန္းဝင္း (ေမာင္သန္းဝင္း- ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) B.A.(Honours), M.A., H.G.P., Ph.D.
ပညာေရး
၁)အမ်ိဳ းသားေကာလိပ္ ပထမဆံုးဝိဇၹာရရိွခဲသည့္
အာဇာနည္ေခါင္း ေဆာင ္ႀကီး ဆရာႀကီး ဦး ရာဇတ ္ (၂၀ ဇနန္ ဝါရ ီ ၁၈၉၈- ၁၉ ဇူလိုင္ ၁၉၄၇)
၂)တကၠသိုလ္သံုး ေဝါဟာရမ်ားကို ပထမဆံုးျမန္မာျပန္ဆိုသူမ်ားအနက္ ပါဝင္ခဲ့သူ
ပါဠိပါေမာကၡ ဆရာႀကီး အဟ္မဒ္ကာစင္မ္ (B.A., B.Es.)
၃)က်န္းမာေရးမွဴးသင္တန္းေက်ာင္း စတင္တည္ေထာင္သူမ်ားအနက္ တစ္ဦးအပါအဝင္ျဖစ္သူ
ဆရာဝန္ႀကီး ဝဏၰေက်ာ္ထင္ ေဒါက္တာဦးဘခက္ (ဆမ-၃၅) (၂၉ ေမ ၁၉၀၈–၂၂ ဇန္နဝါရီ ၂၀ဝ၄ )
၄)ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ကုန္ထုတ္ဓာတုေဗဒဌာန ေပၚေပါက္လာေအာင္ ဦးေဆာင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူ
ပါေမကၡ ဦးေအာင္ခင္ (၂၁ ဧၿပီ ၁၉၁၈- ၈ ေမ ၁၉၁၇ )
၅)ကြန္ပ်ဴတာတကၠသိုလ္ ပထမဦးဆံုး ပါေမာကၡခ်ဳပ္
ေဒါက္တာတင္ေမာင္
တိုင္းက်ိဳးျပဳေရး
၆)ပထမေက်ာင္းသား သပိတ္ေခါင္းေဆာင္
ဦးဘရွင္(သံတြဲ) ဘီအက္စ္စီ အထက္အတန္း
၇)ရန္ကုန္တကၠသို္လ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ(တ-က-သ) ပထမဆံုးဥကၠ႒
ဦးထြန္းစိန္(B.Sc.,B.L.)
၈)ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ (ဗ-က-သ)ပထမဆံုး ဥကၠ႒
ဦးရာရွစ္
၉)ပင္လံုစာခ်ဳပ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူ
အၿငိမ္းစားသံအမတ္ႀကီး မဟာသေရစည္သူ ဦးေဖခင္ (ႏို္င္ငံ့ဂုဏ္ရည္ပထမဆင့္) (၂၇ ဩဂုတ္ ၁၉၁၂ – ၂၅ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀ဝ၄)
စာေပ၊ အႏုပညာ၊ ဗိသုကာ
၁၀) ျမန္မာစာေပနယ္တြင္ အေစာဆံုး ခရီးသြားမွတ္တမ္း
စာဆိုေတာ္ ေရႊေတာင္သာဂသူ ဦးႏု၏ ဘဂၤလားသြားမွတ္တမ္း
၁၁)ပထမဆံုး ကာတြန္းဆရာၾကီးႏွင့္ ဦးေရႊရိုးအက တီထြင္သူ
ဦးဘကေလး (ေရႊတေလး)
၁၂) ျမန္မာစာေပေလာက၌ ေခတ္မီစာအုပ္ထုတ္လုပ္မႈကို အေစာဆံုးစတင္သူ
ပဥၥ႐ူပံ ဦးခ (၁၈၈၅-၁၉၆၀)
၁၃) အေစာဆံုး စစ္မွတ္တမ္း ဘာသာျပန္ စာအုပ္
တကၠသိုလ္ နႏၵမိတ္၏ ျမန္မာျပည္ စစ္ေျမျပင္ (၁၉၆၅)
၁၄)အမ်ိဳးသား စာေပဆု ပထမဆံုး ျပဇာတ္စာေပဆုရသူ
စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္ ေမာင္ေမာင္ခင္
၁၅) ပထမဆံုး က်ားကစားနည္း စာအုပ္ေရးသူ
စာေရးဆရာ ခ်စ္ညိဳ (၂၄ ဒီဇင္ဘာ ၁၉၂၄-၁၀ ေမ ၁၉၈၇)
၁၆) ပထမဆံုး ျမင္ကြင္းက်ယ္ ႐ုပ္ရွင္ကားမွ ႐ုပ္ရွင္မင္းသား
မင္းသား၊ ဒါရိုက္တာ၊ ဗိုလ္ၾကီး ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္တာ(ဟဂ်္) [Ph.d., M.A., FDMU (Dublin),DJ (Ygn)]
၁၇)ျမန္မာ့ အရွည္ဆံုး အၾကီးဆံုး သစ္သား တံတား
ဦးပိန္တံတား
လူ မႈ ေရး
၁၈) လူမႈထူးခြ်န္ပထမဆင့္ ကို ပထမဆံုးရရွိသူ အမ်ိဳးသမီး
ဟာဂ်ီမ ပ်ဥ္း မနားေဒၚပု (၁၉၀၆-၁ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၉၈၂)
၁၉)ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး သၾကားစက္
အမွာစာ
ပထမ ဗမာမြတ္စလင္မ်ားဟူသည္ ျမန္မာျပည္၏ ႀကီးပြားတိုးတက္မႈအတြက္ မိမိတို႔ရပ္တည္ရာ နယ္ပယ္အသီးသီး တြင္ ပထမဦးဆံုး စတင္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည့္ ျမန္မာျပည္ဖြားျပည္ေထာင္စုသား အစၥလာမ္ သာသနာဝင္မ်ားကိုရည္ညႊန္းလိုျခင္းျဖစ္သည္။ Pioneer ေခၚ စြန္႔ဦး ေဆာင္ရြက္ၾကသူဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္။ စာေပ၊ အႏုပညာ၊ ဗိသုကာ၊ ပညာေရး၊ တိုင္းျပည္ျပဳေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရုးတို႔တြင္ လမ္းသစ္ထြင္ကာ ဦးေဆာင္မႈေပးခဲ့ေသာ ထူးခြ်န္ထင္ရွားသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။
ထိုသူမ်ား၏ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို လူငယ္တု႔ိ အားက်အတုယူကာ မိမိတို႔သည္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳး အက်ိဳးကို သယ္ပိုုးလိုစိတ္ရင့္သန္ေစရန္၊ မြတ္စလင္ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ လူသားထုအတြက္ အက်ိဳးျပဳေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူး ပုဂၢိဳလ္မြန္မ်ား ျဖစ္ၾကေစရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။
ကမာၻသမိုင္းကို ေလ့လာၾကည့္သည့္ အခါ မြတ္စလင္တို႔သည္ ကမာၻ႕ လူသားထုအား အမ်ားဆံုး အက်ိဳးျပဳခဲ့သည္။ ကုရ္အာန္က်မ္းျမတ္က်ေရာက္ၿပီးေနာက္ မြတ္စလင္တို႔သည္ ဂရိ၊ ေရာမ၊ အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္တို႔၏ စာေပယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို စုေဆာင္းထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကသည္။ ပညာရပ္အသစ္မ်ားကို သုေတသနျပဳၿပီး တီထြင္ခဲ့ၾကသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ အေနာက္တိုင္းသား မ်ားစြာတို႔သည္ အတိတ္ေခတ္ မြတ္စလင္တို႔၏ ကမာၻကို အက်ိဳးျပဳပံုအား ဖုံးကြယ္ရန္ ႀကိဳးစားၾကသည။္
” ၅ ရာစုတြင္ ေရာမအင္ပါယာ ကစင့္ကလ်ားၿပိဳကြဲသြားၿပီးေနာက္ ဥေရာပတြင္ အေမွာင္က်ေနခိုက္ ေခါမ လူ႔အစည္းအရံုးအပါအဝင္ လူ႔အႏြယ္အဝင္မ်ား တစ္ဆက္ျပီး တစ္ဆက္ ႏွင့္ တစ္ခုျပီး တစ္ခု ထမ္းပိုး ထူေထာင္ျခင္းျပဳခဲ့ၾကေသာ စာေပ အႏုပညာႏွင့္ သဘာဝသိပၸံပညာရပ္မ်ားဆိုင္ရာ အရပ္ရပ္ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ေကာင္းစြာဆက္ခံထိန္းသိမ္းျခင္း ျပဳခဲ့ၾက႐ံုမွ် မက အံ့ဩေလးစားဖြယ္ရာ တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ၾကသူမ်ားမွာ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အာရပ္လူ႕အစည္းအ႐ံုးျဖစ္၏။
သို႔ရာတြင္ ဥေရာပ သမိုင္းဆရာ အမ်ားအျပားပင္ ယင္းအခ်က္ကို ဖံုးကြယ္ထားေလ့ရိွၾက၏။ ကိုလုိနီဝါဒႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးဝါဒမ်ား လႊမ္းမိုးျခင္းခံရသူမ်ား ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ လူ႔သမိုင္း၏ အထင္ကရ မွတ္တိုင္ၾကီးမ်ားကို မၾကည့္ႏိုင္ မျမင္ႏိုင္ ၾကျခင္း ျဖစ္တန္ရာ၏။ [ စာေရးဆရာ ဗန္ေမာ္တင္ေအာင္၏ သဘာဝသိပၸံစာအုပ္။ (၁၉၇၄)။ စာ ၁၈၅-၁၈၆။ အခန္း (၈) ဥေရာပ အေမွာင္ေခတ္ႏွင့္ အာရပ္ယဥ္ေက်းမႈ] အာရပ္တို႔သည္ ဂဏန္းသခ်ၤာ၊ နကၡတ္ေဗဒႏွင့္ ေဆးပညာမ်ား တတ္ေျမာက္ၾက၏။ ဗိသုကာအတတ္တြင္လည္း လက္ရာေျမာက္ၾက၏။ အေရာင္အမ်ိဳးမ်ိဳး အသံုးခ်နည္းကိုလည္း အာရပ္တို႔ ကြ်မ္းက်င္ၾက၏။ သၾကားႏွင့္ စကၠဴလုပ္ေသာ အတတ္ကို တ႐ုတ္ျပည္မွယူ၍ အေနာက္ႏိုင္ငံသို႔ အာရပ္တို႔ကပင္ တင္သြင္းခဲ့ၾက၏။
ယခုအခါ ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ အသံုးျပဳလ်က္ရွိေသာ အယ္လ္ဂ်ီဘရာ Algebra (အာရပ္ Al-jebr မွရသည္) မဂၢဇင္းMagazine (အာရပ္ဘာသာ Magacen မွရသည္) စသည့္ ေဝါဟာရမ်ားႏွင့္ 1,2,3 စသည့္ ဂဏန္း အေရးသားမ်ားသည္ အာရပ္တို႔၏ အေမြမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
အစၥလာမ္သာသနာထြန္းကားေသာ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တကၠသိုလ္ႏွင့္ စာၾကည့္တိုက္မ်ားကို အာရပ္တို႔က တခမ္းတနား ဖြင့္လွစ္ခဲ့၏။ ဥေရာပတိုက္မွ ေက်ာင္းသားအေျမာက္အျမားပင္ ထိုတကၠသိုလ္မ်ားတြင္ လာေရာက္ ဆည္းပူးၾကသည္။ ထို႔ျပင္ လွပဆန္းၾကယ္ေသာ ဗလီမ်ားကို အာရပ္တို႔ ႀကီးစိုးရာေဒသတိုင္းတြင္ ေတြ႕ျမင္ရသည္။ စပိန္ျပည္မွ ေကာ္ဒိုဗား Cordoba) ဗလီ သည္ စံတင္ေအာင္ လက္ရာေျမာက္ေသာ ကမၻာေက်ာ္အေဆာက္အဦးျဖစ္သည္။ အာရပ္စာဆိုတို႔ ေရးသားခဲ့ၾကသည့္ အာေရဘီယံႏိုက္ (Arabian Nights))ပံုျပင္မ်ားသည္လည္း ကမၻာေက်ာ္စာေပတြင္ ယေန႔တိုင္ ထင္ရွားက်န္ရစ္ ခဲ့၏။
First Burmese Muslim by Mmedia_Doc
Online တြင္ တိုက္ရိုက္ဖတ္ရႈရန္ =>http://www.scribd.com/doc/148792512/First-Burmese-Muslim
Download ယူရန္ => https://docs.google.com/file/d/0B3E99lCpDfC3T25SWmQtZjFmams/edit
ဇြန္လ ၁၉၊ ၂၀၁၃
M-Media
သတင္း – ဆူးထက္
ရန္ကုန္ ။ ။ မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔ျမိဳ႕နယ္၊ လမ္း၁၂၀ ထိပ္၊ အေႏွးယာဥ္ဂိတ္ရွိ ဆိုက္ကားေပၚတြင္ ထိုင္ေနသူ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသား တစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ဦးစိုးအား ဇြန္လ ၁၉ရက္ေန႔ ည ၈နာရီခြဲ အခ်ိန္ခန္႔က သဃၤန္း၀တ္ သက္ၾကီး သံဃာေတာ္တစ္ပါးမွ သစ္သားတုတ္ျဖင့္ ရိုက္ႏွက္ ရန္စမွဳ တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
အဆိုပါ ျဖစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔ျမိဳ႕နယ္၊ လမ္း ၁၂၀ေန ျပည္သူ တစ္ဦးအား M-Media မွ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။
” အခုရိုက္ခံလိုက္ရတဲ့ ဦးစိုး ဆိုတဲ့သူက ကြ်န္ေတာ္တို႔ လမ္း၁၂၀ မွာေနထိုင္တဲ့ သူပါ။ သူက ဆိုက္ကားဂိတ္မွာ ထိုင္ေနရင္း ျဖစ္တာ ဆိုေပမယ့္ ဆိုက္ကား ဆရာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူက ပလာဇာေရွ႕မွာ အသုပ္ေရာင္းတဲ့သူလို႔ သိရပါတယ္။ ျဖစ္ပုံက သူက ကြ်န္ေတာ္တို႔ လမ္းထိပ္က ဆိုက္ကား ဆရာေတြနဲ႔ ခင္တယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီက ဆိုက္ကားနင္းတဲ့ ဆရာေတြနဲ႔ အတူ သူက ဆိုက္ကားေပၚ ထိုင္ေနၾကတာ။ အဲဒီမွာ အသက္ၾကီးၾကီး ဘုန္းၾကီးတစ္ပါးက လမ္းေလွ်ာက္လာတယ္။ တစ္ဖက္က လြယ္အိတ္ လြယ္ထားၿပီး၊ ေနာက္ လက္တစ္ဖက္မွာ သစ္သားတုတ္ တစ္ေခ်ာင္းကို ပုခုံးေပၚ တင္ၿပီး ေလွ်ာက္လာရင္းကေန မထင္မွတ္ဘဲ အဲဒီ့လူကို သစ္သားတုတ္နဲ႔ ထုလိုက္တာလို႔ အခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာက မ်က္ျမင္ေတြက ေျပာျပၾကပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး နာသြားတယ္။ ေခါင္းဆိုေတာ့ ဘယ္ေလာက္ထိ အတြင္းထဲမွာ ျဖစ္သြားလဲ ဆိုတာေတာ့ မသိရေသးေပ့မယ္။ ေခါင္းေတာ့ ကြဲသြားတာမ်ဳိးေတာ့ မျဖစ္သြားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ့ သဃၤန္းဝတ္ သံဃာေတာ္ကို ဘာမွ ျပန္ၿပီး တုံျပန္ ေျပာဆို တာမ်ဳိးေတာင္ မလုပ္ၾကပါဘူး။ ဒါ သက္သက္မဲ့ အေၾကာင္းမဲ့ လာရန္စတယ္ဆိုတာကို ျဖစ္ပြားရာ ေနရာမွာ ရွိတဲ့ ဘာသာေပါင္းစုံက လူေတြ အားလုံးလဲ ျမင္ၾက၊ သိၾက သေဘာေပါက္ ၾကပါတယ္ ခင္ဗ်ာ” ဟု M-Media သို႔ေျပာသည္။
အဆိုပါ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ရုတ္ရုတ္ ရုတ္ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ လမ္း အနီးနားရွိ ျပည္သူမ်ားမွာ ထိတ္လန္႔ စိုးရိမ္ခဲ့ရၿပီး ယခု အေျခအေန ျပန္လည္ တည္ျငိမ္လာေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္း သံဃာေတာ္အား ယခင္က ဤပတ္၀န္းက်င္ ျမိဳ႕နယ္၌ မျမင္ဖူးသည့္ မ်က္ႏွာစိမ္း သံဃာတစ္ပါး ျဖစ္ေၾကာင္၊ တုတ္ႏွင့္ အရိုက္ခံရသူႏွင့္ ဘာရန္ၿငိဳးရန္စမွ မရွိသည့္ အျပင္ ျမင္ေတာင္ မျမင္ဘူးသူ ျဖစ္ေၾကာင္း စုံစမ္းသိရွိရသည္။