News @ M-Media

Tag: islam_History

  • သမိုင္းေၾကာင္းက ေျပာေသာ အစၥလာမ္႔ ေခတ္၏ ေဆးပညာ အဆင္႔အတန္း (အပိုင္း-၁)

    စက္တင္ဘာ- ၆ ရက္၊ ၂၀၁၃
    M-Media
    ေဒါက္တာ သန္႔ဇင္ထြန္း

    အာရဗ္မ်ားသည္ ေဆးပညာ၌ မည္သို့ျကိုးပမ္းအားထုတ္ ပါဝင္ခဲ့ျကသည္ကို  နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ အာရဗ္ေခတ္ မတိုင္မီက ေဆးပညာ၏ ပံုရိပ္ကိုစိတ္မွာ ပံုေဖာ္ျကည့္မိရန္ လိုအပ္သည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ဆိုေသာ္ လက္ေတြ့ အသံုးခ် ေဆးပညာ က႑၌ အပိုင္းနွစ္ပိုင္းက ပါဝင္ ပတ္သက္ေနသည္။

    01

    (၁)လူအင္အား

    ကမၻာေပၚတြင္ အာရဗ္တို့၏ အုပ္ခ်ဴပ္မႈေအာက္(သို့) အာရဗ္တို့နွင့္ ထိေတြ့မႈေနာက္က်ခဲ့ေသာ ေဆးရံု မ်ားစြာရိွသည္။ ဥပမာ ဆီးရီးယားနိုင္ငံ၌ ေဆးပညာသည္ လူေနမႈစနစ္ ထြန္းကားခိ်န္၌ ၄င္းတို့၏ ျသဇာ အာဏာသက္ေရာက္ မႈနွင့္ အတူ မ်ားစြာ တိုးတက္ ထြန္းကားလာခဲ့သည္။ ၄င္းတို့သည္ စီးပြားေရးနွင့္ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးကိုပါ လႊမ္းမိုးနိုင္ခဲ့သည္။ ၅ ရာစုမွစ၍ ဂရိသည္ ဆီးရီးယားနိုင္ငံ၌ သင္ျကားသည့္ ဘာသာစကား တစ္ခုျဖစ္လာသည္။ ဂရိ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားေသာ ကာလရိွ အာရဗ္မ်ားသည္ ဂရိဘာသာမွ အရဗီ ဘာသာသို့ ျပန္ဆိုေပးေသာ ဆီးရီးယားရိွ ပညာရွင္မ်ားထံမွ တစ္ဆင့္ အသိပညာဗဟုသုတမ်ား ရရိွခဲ့သည္သာျဖစ္သည္။

    အီဂ်စ္၌ အလက္ဇနၵားသည္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ရိွရာ ေနရာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ အာရဗ္ မ်ားသည္ ေရွးဦးအီဂ်စ္နွင့္ ဂရိတို့၏ ယဥ္ေက်းမႈတိုးတက္ ထြန္းကားမႈမ်ားကို အီဂ်စ္ ပညာရွင္တို့ထံမွ သင္ယူရရိွခဲ့သည္။ ပါရွန္းတြင္လည္း ဂြ်န္ဒီရွပါရ္ ေခၚေဆး တကၠသိုလ္တစ္ခုရိွရာ ေဆးပညာ မ်ားထြန္းကားခဲ့ေလသည္။ ၈ရာစု အဘာဆီကလစ္ပ္ က ပါရွန္းရိွ သမားေတာ္မ်ားအား အရဗီဘာသာသို့ ေဆးပညာ ဗဟုသုတမ်ား ဘာသာျပန္ရန္ တြန္းအားေပးခဲ့သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ပါရွန္း အင္ပါယာ၏ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ေသာ ဘဂၢဒက္ျမို့၌ ေဆးရံုမ်ား တည္ေဆာက္ျပီး ေဆးကုသမႈ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေစခဲ့သည္။ ထိုမွတဆင့္ ကမၻာ့ အေရွ့ပိုင္းသို့ ျပန့္နံွ့ျပီး အာရဗ္မ်ားသည္ အိႏၵိယနွင့္ တရုတ္နိုင္ငံတို့မွ ေဆးပညာဆိုင္ရာ အေတြး အေခၚမ်ား၊ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားကို ရခဲ့သည္သာမက သခၤ်ာပညာ၊ ဓာတုေဗဒ၊ အေတြး အေခၚပညာစသည့္ ပညာရပ္တို့ကိုပါ ရခဲ့ေလသည္။

    (၂)ေဆးရံုမ်ား

    ေဆးရံုမ်ားသည္ ယခုေခတ္အေနအထားကဲ့သို့ မဟုတ္ေသးေပ။ နာမက်န္းသူမ်ား အတြက္ ေနထိုင္ရာေနရာ ျဖစ္သည္ မွန္ေသာ္လည္း ေဆးရံုဆိုရာ၌ ခရစ္ယာန္ ဘုန္းေတာ္ျကီးမ်ား အလုပ္လုပ္ရာ ဘုရားေက်ာင္း(သို့) ဘုရားေက်ာင္း၏ အဖီမ်ားသာျဖစ္သည္။ ေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသေပးနိုင္သည္မွာလည္း နတ္ဘုရားမ်ားသာျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အီဂ်စ္ရုပ္ထု နတ္ဘုရား တိုရာရစ္ သည္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္း၊ မီးဖြားျခင္းနွင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အား ကာကြယ္ေပးသည့္ နတ္ဘုရားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျကသည္။ ၄င္း၏ ပံုပန္းသ႑ာန္မွာ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ေရျမင္းသည္ မတ္တပ္ရပ္၍ ေရွးေခတ္အီဂ်စ္ လိ်ဳ႔ဝွက္စာလႊာကို ကိုင္ေဆာင္ ထားသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ၄င္း၏ ေျခဖဝါးတစ္ဖက္သည္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အား ကာကြယ္ေပးျပီး၊ အျခားတစ္ဖက္သည္ အသက္ရွင္သန္ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္သည္။  တိုရာရစ္နတ္ဘုရား၏ ပံုတူ ပံုစံငယ္ကို အေဆာင္လက္ဖဲြ့အျဖစ္ ထားရိွျခင္းမွာလည္း ေရပန္းစားခဲ့သည္။ ထိုေခတ္ကာလက သာသနာပိုင္ေျမမ်ား၊ ဘုရားရိွခိုးဝတ္ျပဳမႈမ်ား၊ ဂါထာရြတ္ဖတ္ မန္းမႈတ္ျခင္းမ်ားနွင့္ အိပ္ေငြ့ခ်ျခင္းတို့သည္ ေဆးကုသမႈ၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားအျဖစ္ ပါဝင္ေနခဲ့သည္။ ေဆးရံုေဆာက္ရန္ ေနရာ ရွာေဖြပံုမွာလည္း စိတ္ဝင္စား စရာပင္ျဖစ္သည္။ အသားစိမ္းကို ေနရာေျမာက္မ်ားစြာတြင္ တျပိဳင္နက္ ခိ်တ္ဆဲြ ထားျပီး အေနွးဆံုးပုပ္သည့္ အသားဆဲြထားရာ ေနရာကို ေဆးရံုေဆာက္ရန္ ေရြးခ်ယ္ျကသည္။

    အစၥလာမစ္ ေဆးရံုမ်ား၏ ဝိေသသလကၡဏာမ်ား

    အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈ တိုးတက္ထြန္းကားလာခိ်န္တြင္ ေဆးရံုမ်ားသည္ အလြန္တိုးတက္လာျပီး ထူးျခားေသာ ဝိေသသ လကၡဏာမ်ားလည္း ရိွလာခဲ့သည္။

    ေလာကီတာဝန္မ်ား

    ေဆးရံုမ်ားသည္ လူမ်ိဳးအသား အေရာင္ မခဲြျခား၊ ေဆြမိ်ဳး မိတ္ေဆြ အင္အားျကီးသည္၊ ငယ္သည္ မခဲြျခားဘဲ ဝန္ေဆာင္မႈေပးခဲ့သည္။ ထိုေဆးရံုမ်ားကို ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား၏ လက္ေအာက္တြင္ မထားရိွဘဲ အစိုးရကသာ အုပ္ခ်ဴပ္လုပ္ကိုင္သည္။ ထို့ျပင္ ေဆးရံု၌ အုပ္ခ်ဴပ္ညႊန္ျကားသူမ်ားမွာလည္း လူမိ်ဳးဘာသာ မခဲြျခားတတ္ေသာ သမားေတာ္ျကီးမ်ားျဖစ္ျကသည္။ ထိုေဆးရံုမ်ားတြင္ ယံုျကည္ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာေပါင္းစံုမွ သမားေတာ္ျကီးမ်ားသည္ လူနာမ်ား၏ က်န္းမာေရးကိုသာ ေရွးရႈျပီးအတူ လက္တဲြကာ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ျကသည္။

    အေဆာင္မ်ား သီးသန့္ထားရိွျခင္း

    ေဆးရံုမ်ားတြင္ လူနာမ်ားကို က်ား၊မ ခဲြျခားကာ သီးသန့္အေဆာင္မ်ား ထားရိွသည္။ ထို့ျပင္ ေရာဂါအလိုက္ အထူးသျဖင့္ ကူးစက္ေရာဂါသည္မ်ား ကိုလည္း သီးသန့္ထားရိွသည္။ သီးသန့္သူနာျပဳမ်ားထားရိွျခင္း။ အမ်ိဳးသမီး လူနာမ်ားအတြက္ အမ်ိဳးသမီး သူနာျပဳ၊ အမ်ိဳးသားလူနာမ်ား အတြက္ အမ်ိဳးသားသူနာျပုမ်ားကို သီးသန့္ခဲြထားသည္။

    ေရခ်ိဳးခန္းမ်ားနွင့္ ေရေပးေဝမႈ

    တစ္ေန့လွ်င္ ငါးျကိမ္ဝတ္ျပဳရမည္မွာ အစၥလာမ္၏ အေရးျကီးေသာ မ႑ိုင္တစ္ခုျဖစ္သည္။ က်န္းမာသူမ်ားသာမက မက်န္းမာသူမ်ား အတြက္လည္း အစၥလာမ္၏ မလုပ္မေနရ တာဝန္ျဖစ္သည္။ သို့ေသာ္ မက်န္းမာသူမ်ားအတြက္ ဝတ္ျပုရာတြင္ ျပုလုပ္ရမည့္ ခနၶာကိုယ္လႈပ္ရွားမႈမ်ားက ၄င္း၏ က်န္းမာေရး အေျခ အေနေပၚမူတည္သည္။ သို့ျဖစ္ရာ မက်န္းမာသူတစ္ဦးသည္ အိပ္ယာေပၚ လဲေလ်ာင္းလ်က္ပင္ နမာဇ္ ဝတ္ျပဳနိုင္ပါက ဝတ္ျပဳရမည္ျဖစ္္သည္။ ထိုသို့ ဝတ္ျပု ရာ၌ မ်က္နွာေခါင္းေျခလက္တို့အား တတ္နိုင္လွ်င္ ေရျဖင့္ ေဆးေျကာရမည္ ျဖစ္သည္။ (တစ္နည္း- ဝုဇူျပဳရမည္။) အခ်ိဳ႕ေသာ အေျခအေန၌ ေရခိ်ဳးရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို့ေျကာင့္ ထိုေဆးရံုမ်ားတြင္ ေရေပါ မ်ားစြာရရိွရန္နွင့္ ေရခ်ိုဳးရန္လိုအပ္ ေသာ ပစၥည္းအစံုအလင္ကိုလည္း ထားရိွေပးသည္။သမားေတာ္မ်ား တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ျခင္း အရည္အခ်င္းျပည့္မီွေသာ သမားေတာ္မ်ားကိုသာ ေဆးကုသရန္ ဥပေဒ ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ေအဒီ ၉၃၁တြင္ အဘၻဆီယာမင္းဆက္မွ ခလီဖာျကီး အလ္မုခ္သဒီရ္က သမားေတာ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ဆီနန္ဘင္(န္)သာဘိဒ္အား ဘဂၢဒက္ရိွ သမားေတာ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ဆီနန္ဘင္(န္)သာဘိဒ္အား ဘဂၢဒက္ရိွ သမားေတာ္ခု်ပ္ ၈၆ဝဦးအား ေသခ်ာစြာ စိစစ္ေစျပီး အရည္အခ်င္းျပည့္မီွေသာ သမားေတာ္မ်ားကို သာေဆးကုသခြင့္ လိုင္စင္ထုတ္ေပးရန္ လမ္းညႊန္ခဲ့သည္။ အိဗ္ေန့သာဘိဒ္ကဲ့သို့ပင္ ထိုကိစၥကို ဒမတ္စကတ္၊ မကၠာနွင့္ မဒီနာတို့တြင္ ျပဳလုပ္ရန္ အဘူအြတ္စမာန္စအိဒ္ ဘင္(န္)ယာကူဘ္အား တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ မကၠာနွင့္ မဒီနာတြင္ ဤသို့ျပုလုပ္ ရျခင္းမွာ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဟာဂီ်မ်ားက ထိုေဒသမ်ားသို့ နွစ္စဥ္လာ ေရာက္ျကရာ ထိုဟာဂီ်မ်ား က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္အခြင့္အေရး မယူရန္နွင့္ ေရာဂါ ကူးစက္ျပန့္ပြားမႈကို တားဆီးကာကြယ္ရန္ျဖစ္သည္။

    ေဆးတကၠသိုလ္မ်ား

    ေဆးရံုမ်ားသည္ ေဆးကုသရာဌာနျဖစ္သည္သာမက ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားကို ပညာသင္ျကားရာ၊ ေဆးပညာ ဗဟုသုတမ်ား ဖလွယ္ရာ၊ ေဆးပညာအဆင့္ အတန္းျမွင့္တင္ရာ ေနရာဌာနလည္းျဖစ္သည္။ ေဆးရံုမ်ားနွင့္ တဲြဖက္၍ ေနာက္ဆံုး ေပၚေဆးက်မ္းမ်ား ရိွေသာ တန္ဖိုးျကီး စာျကည့္တိုက္မ်ား၊ အစည္းအေဝး က်င္းပရန္နွင့္ စာသင္ျကားရန္ ခန္းမေဆာင္မ်ား၊ ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားနွင့္ အလုပ္သင္ ဆရာဝန္ မ်ားအတြက္ အေဆာင္မ်ားကိုလည္း ထားရိွသည္။

    လူနာမ်ား၏ ေဆးမွတ္တမ္းမ်ား စနစ္တက်ထားရိွျခင္း

    သမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆံုးအျဖစ္ ထိုေဆးရံုမ်ားတြင္ လူနာမ်ား၏ ေဆးမွတ္တမ္းမ်ားနွင့္ ကုသမႈဆိုင္ရာမ်ားကို စနစ္တက် မွတ္တမ္း တင္ထားခဲ့သည္။

    ေဆးဝါးဌာန

    အစၥလာမ့္ေခတ္အခါ၌ ေဆးသိပံၸနွင့္ ေဆးဝါးလုပ္ငန္းမ်ား မ်ားစြာ ထြန္းကားခဲ့သည္။ အာရပ္တို့၏ ေဆးဝါးကုန္ျကမ္း မ်ားလည္းေပါၾကြယ္ဝလွသည္။ ကမၻာတစ္ဝွမ္းရိွ အာရပ္ လက္ေအာက္ခံ နိုင္ငံမ်ားနွင့္လည္းေကာင္း အဆက္အသြယ္ရိွ ေသာေျကာင့္ ေဆးဝါး အသစ္မ်ားနွင့္ ေဆးအုပ္စု အသစ္မ်ားလည္းရရိွခဲ့သည္။ အာရပ္သေဘၤာမ်ားသည္ တရုတ္နွင ့္ဖိလစ္ပိုင္နိုင္ငံမ်ားသို့ ရြက္လႊင့္ခဲ့ျပီး သေဘၤာရိွ အေစာင့္တပ္သားတို့ကလည္း အာဖရိက၊ ဥေရာပနွင့္ အာရွတစ္ခြင္သို့ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ခဲ့ျကသည္။ ဓာတုေဗဒသည္ တိုးတက္ေသာ သိပံၸပညာရပ္ တစ္ရပ္ ျဖစ္ လာသည့္အတြက္ ေဆးဝါးေဖာ္စပ္သည့္ အတတ္ပညာအတြက္ နည္းလမ္းမ်ားနွင့္ လိုအပ္မႈမ်ားကိုလည္း ရရိွလာခဲ့သည္။

    သို့ျဖစ္ရာ အာရပ္တိုင္းျပည္မ်ား၏ အဓိကက်ေသာေဆးရံုမ်ားသည္ ေနာင္အခါဥေရာပအလယ္ပိုင္းတြင္ တည္ေဆာက္လာေသာေဆးရံုမ်ား အတြက္ စံနမူနာမ်ားျဖစ္ခဲ့သည္။ ကမၻာ အေရွ့အေနာက္မွ အဆင့္ျမင့္ေဆးပညာ သင္ျကား ရွာေဖြျကေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား ပညာ သင္ျကားရာ ေဆးတကၠသိုလ္မ်ားအသြင္ အျဖစ္လည္း ရပ္တည္ခဲ့သည္။

    အစၥလာမ္မစ္ေဆးရံုမ်ား၏အဆင့္အတန္း

    အစၥလာမ့္အင္ပါယာလက္ေအာက္တြင္ ေဆးရံုမ်ား၏ အဆင့္အတန္းသည္ ေရွးယခင္က ထက္သာလြန္ျပီး ေရႊေရာင္လႊမ္းခဲ့ ေလသည္။ ထိုအဆင့္အတန္းမ်ိဳးရရိွ  ခဲ့ျခင္း၏အဓိက အေျကာင္းအရင္းမ်ားမွာ-

    လူေနမႈစနစ္ထြန္းကားလာျခင္း၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ျခင္း

    ထိုေခတ္က လူတို့သည္ျကီးပြားေအာင္ျမင္ျကသျဖင့္ သူတို့၏က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္လာနိုင္ျကျပီး အေကာင္းဆံုးေသာေဆး ကုသမႈကိုလည္း ခံယူလာနိုင္ျက သည္။ အစၥလာမ္ သာသနာကလည္း ေရာဂါတိုင္းအတြက္ ကုသနည္းတစ္ခုစီလိုအပ္ သည္ကို ေအာက္ပါ ဟဒီးဆ္ေတာ္ျဖင့္ မီးေမာင္းထိုးျပထားသည္။

    ‘အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ ေရာဂါတစ္ခုစီအတြက္ ေပ်ာက္ကင္းေစမည့္ နည္းလမ္း တစ္ခုစီကိုေပးထားသည္။’ ထိုမွ်မကေသး ေကာင္းမြန္ေသာေဆးကုသမႈ ေပးနိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာ သိပၸံံပညာရပ္တို့၏ အဆင့္အတန္းကလည္း အထြတ္အထိပ္ ထိေရာက္ခဲ့သည္။ ဥပမာအာရဗ္တို့သည္ ဓာတုေဗဒ၊ သခၤ်ာပညာ၊ အုပ္ခ်ဴပ္မႈ ပညာ၊ ေဆးဝါးပညာနွင့္ ေဆးပညာတို့၌ တိုးတတ္ခဲ့သည္။ ျပည့္စံုမႈ မရိွေသာ ေရာမ ကိန္းဂဏာန္းမ်ားေနရာတြင္ ကိန္းဂဏာန္း စနစ္သစ္တစ္ခုကို ကမၻာေပၚတြင္ တီထြင္ ဖန္တီးေပးခဲ့သူမွာလည္း အာရဗ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။

    ထို့ျပင္ဓာတု ဓာတ္ျပုျခင္းမ်ား ျဖစ္ေသာ အခဲမွ အရည္-အရည္မွအခဲသို့ ကူးေျပာင္း သန့္စင္ျခင္း၊ အနည္က်ျခင္း၊ အရည္စစ္ျခင္းနွင့္ ေပါင္းခံျခင္းစသည့္ နည္းပညာမ်ားကိုလည္း အာရဗ္မ်ားက စတင္ ခဲ့သည္။
    အာရဗ္လူမ်ိဳး ဓာတုေဗဒ အေက်ာ္အေမာ္ျဖစ္ေသာ ဂ်ဗားရ္အိဗ္ေန့ ဟရန္က  ဆာလျဖဴရစ္အက္ဆစ္နွင့္ နိုက္ထရစ္ အက္ဆစ္တို့ကို ရွာေဖြေတြ့ရိွခဲ့သူျဖစ္သည္။  ဝက္ဘ္စတား အဘိဓာန္ အရ သျကား (Sugar) ၊အရက္ (Alcohol)၊အယ္ကာလီ (Alkali) အခ်ိဳရည္(syrup)၊ေကာ္ဖီ(coffee)၊ ဝါဂြမ္း(cotton) စသည္တို့သည္ အရဗီ စကားလံုးမ်ားျဖစ္ျကသည္။ ေက်ာ္ျကားေသာ စာအုပ္ တစ္အုပ္ ျဖစ္သည့္ ‘ေဆးပညာသမိုင္း’ စာအုပ္ကိုေရးသားခဲ့သူ အိခ်္ဂရိစြန္ က ‘မြတ္စလင္မ်ားသည္ အကၡရာသခၤ်ာ၊ ဓာတုေဗဒပညာနွင့္ ပထဝီပညာတို့ကိုစတင္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သူမ်ားသာမက လူေနမႈစနစ္ထြန္းကားလာျခင္း ကို ထပ္မံတိုးတက္ေအာင္ (သို့) အမွားကင္းစင္ေအာင္ ျပဳလုပ္သည့္ အရာမ်ား ျဖစ္ေသာ လမ္းမီးမ်ား၊ ျပတင္းေပါက္မွန္မ်ား၊ အခ်က္ျပမီးမ်ား၊ ျကိုးတပ္ တူရိယာမ်ား၊ စိုက္ပိ်ဳးသီးနံွမ်ား၊ ေရေမႊး အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဟင္းခတ္ အေမႊးအျကိုင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို့ကို လည္း တီထြင္နိုင္ခဲ့သည္။

    Dr.သန္႔ဇင္ထြန္း
    ===================

    Muslims' contributions to the sciences and art
    အထက္တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ ေဆာင္းပါးပါ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ “သိပၸံ-ဝိဇၹာနယ္ပယ္တြင္ မြတ္စလင္(မ္) တို႔၏ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မ်ား” စာအုပ္မွျဖစ္ပါသည္။

    အဆိုပါ စာအုပ္တြင္ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ မြတ္စလင္(မ္)တို႔၏ ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ဘာသာရပ္အလိုက္တင္ျပေပးထားသည္။ ဘာသာရပ္အလိုက္စြမ္းစြမ္း တမံ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ေသာ ပညာရွင္မ်ားကိုလညး္ တစ္ဦးခ်င္းအလိုက္ တင္ျပေပးထားသည္။

    အစၥလာမ္ႏွင္႔ Civilization၊ သိပၸံပညာရပ္မ်ားကို က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က တင္ျပထားပံု၊ အစၥလာမ္တြင္ပညာ၏ အေရးပါမႈ၊ ဘာသာေရးပညာႏွင္႔ ေခတ္ပညာ Golden Age ႏွင္႔ Dark Age က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ အေပၚေခတ္သစ္သိပၸံ ပညာရွင္မ်ား၏ မွတ္ခ်က္မ်ား စသည္႔အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ကာလာဓာတ္ပံုမ်ားျဖင္႔ တင္ျပထားပါသည္။

    စာအုပ္ေရးသားျပဳစုသူမွာ ေဒါက္တာသန္႔ဇင္ထြန္းျဖစ္ျပီး ပင္ရင္း သန္႔ဇင္ထြန္း ပံုႏွိပ္တိုက္/ရြက္စံုစာေပ (၁၈၅၊၃၈လမ္း) ႏွင္႔ အျမိဳ႕ျမိဳ႕အနယ္နယ္ရွိ စာေပတိုက္မ်ားတြင္ ၀ယ္ယူရရွိႏိုင္ပါသည္။

  • သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္-၈ [မဂိုမင္းဆက္ သမိုင္းအမွန္ – အိမ္တြင္းပုန္းတာ အစၥလာမ္ေၾကာင့္လား]

    M-Media
    ရဲရင့္သစၥာ

    ယခုေဆာင္းပါးမွာ အစၥလာမ္သာသနာ ႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး သမိုင္းအလြဲမ်ားစြာ ထည့္သြင္းေ၇းသားထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ား ႏွင့္ သမိုင္း႐ႈေထာင့္ မူ၇င္းစာအုပ္လင္ခ့္ စာအုပ္ကိုဤ က်မ္းငယ္ျပဳစုသူ ရဲရင့္သစၥာမွ သမိုင္းအမွန္မ်ား ျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖရွင္းေရးသားသာ စာအုပ္မွ အခန္းဆက္ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္

    Thamine-Hu-the

    မဂိုမင္းဆက္ သမိုင္းအမွန္

    သမိုင္းအမွားၾကီး ေနာက္တစ္ခ်က္ကိုတင္ျပရမယ္ ဆိုရင္ျဖင့္- မဂိုမင္းဆက္ေတြ အိႏၵိယကို စိုးစံခဲ့တဲ့ ႏွစ္အေရအတြက္ပါ။ ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ားႏွင့္ သမိုင္း႐ႈေထာင့္စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ (၄၉)မွာ မဂို မင္းဆက္ေတြဟာ အိႏၵိယကို ႏွစ္ေပါင္း (၁၃၀) ခန္႕စိုးစံ ခဲ့တယ္လို႕ ေရးသားထားပါတယ္။ အမွန္ တစ္ကယ္ ကေတာ့ မဂိုမင္း ဘာဘရ္ က စလို႕ မဂိုေနာက္ဆုံးမင္းဆက္ ဘဟာဒူရ္ရွားဟ္(၂) အထိ စုစုေပါင္းနန္းစံသက္ (၃၃၁) ႏွစ္ရွိပါတယ္။ မဂိုမင္း ဘာဘရ္ လက္ထက္ (၁၅၂၆) ကေန မဂိုမင္း ဩရန္ဇစ္(၁၇၀၇) အထိ တြက္မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ႏွစ္ေပါင္း (၁၈၁) ႏွစ္ရွိေနပါျပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ မဂိုမင္းဆက္ေတြဟာ အိႏၵိယကို ႏွစ္ေပါင္း (၁၃၀) ခန္႕စိုးစံခဲ့တယ္ လို႕ ေရးသားျခင္း ဟာ သမိုင္းအမွန္ နဲ႕ ယွဥ္ရင္ လြဲမွားကြာဟေနပါတယ္။ (ကိုးကား-The Mughals of India)

    ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ားႏွင့္သမိုင္း႐ႈေထာင့္ စာအုပ္စာမ်က္ႏွာ(၅၀)ပါ သမိုင္းအမွားၾကီး တစ္ခုကေတာ ့မဂိုမင္းဩရန္ဇစ္ကို ေနာက္ဆုံး မင္းဆက္လို႕ေရးသားထားျပီး၊ဩရန္ဇစ္မင္းေနာက္ပိုင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ မင္းဆက္ လုံးဝ ျပတ္ဆဲသြားခဲ့တယ္လို႕ ေရးသားထားျခင္းပါဘဲ။ မဂိုမင္းဆက္ရဲ့ေနာက္ဆုံး မင္းဟာ ဩရန္ဇစ္ မင္းလုံးဝ မဟုတ္သလို၊ ဩရန္ဇစ္မင္းေနာက္ပိုင္းအိႏၵိယႏိုင္ငံ မွာ မဂိုမင္းဆက္ျပတ္ ဆဲသြားခဲ့တာလည္း လုံးဝ မဟုတ္ပါဘူး။ မဂိုမင္းဆက္ရဲ့ေနာက္ဆုံးမင္းဟာ ဘဟာဒူရ္ရွားဟ္(၂) (ခ) အဗူဇဖရ္ ေစရာ ဂ်ဳဒ္ဒီးန္ မုဟမၼဒ္ဘဟာဒုရ္ ရွားဟ္ဇဖရ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမင္းကို အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ဟာ ၁၈၅၈ ခုႏွစ္မွာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကို ေခၚေဆာင္လာျပီး အက်ဥ္းခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ မဂိုမင္းဆက္ ဟာ အဲဒီ မင္းေနာက္ပိုင္းမွာ မွ ျပတ္စဲ သြားတာျဖစ္ေၾကာင္းပါ။

    အိမ္တြင္းပုန္းတာ အစၥလာမ္ေၾကာင့္လား

    အိႏၵိယမွာဟိႏၵဴအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ မြတ္စ္လင္မ္မဂိုမင္းေတြ လက္ထက္ကေနစျပီး အိမ္တြင္း ပုန္းေတြျဖစ္သြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အစၥလာမ္ဘာသာကလည္း အမ်ိဳးသမီးေတြကို အိမ္တြင္းပုန္း ခိုင္းထားတဲ့ဘာသာ မဟုတ္ပါဘူး။ အစၥလာမ္ဘာသာရဲ့ သြန္သင္ခ်က္က အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ တစ္စိမ္း အမ်ိဳးသား ေတြနဲ႕ ေဒြးေရာယွက္တင္မေနဖို႕၊ ဝတ္စားဆင္ယင္တဲ့ အခါမွာ ခႏၶာအလွအပကို ေဖာ္မဝတ္ဖို႕၊ အေၾကာင္းတစ္စုံတစ္ရာ မရွိဘဲ ျပင္ပကိုထြက္ျပီး လမ္းမသလားဖို႕စတာေတြပါ။ အေၾကာင္း တစ္စုံ တစ္ရာရွိရင္ေတာ့ အိေျႏၵရွိစြာ ဝတ္ဆင္ျပီး ျပင္ပကို ထြက္ခြင့္ရွိပါတယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ မြတ္စ္လင္မ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ အတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနထိုင္သြားလာပုံ၊ ဝတ္စားဆင္ယင္ပုံ၊ ေျပာဆိုဆက္ဆံပုံေတြဟာ အျခား အျခားေသာ ဘာသာေတြရဲ့သီလရွင္ (သို႕) Nuns ေတြရဲ့ စည္းကမ္းေတြနဲ႕ခပ္ဆင္ဆင္ပါဘဲ။ အျခား ဘာသာေတြနဲ႕ အဓိက ကြာတာကေတာ့ အစၥလာမ္မွာက မြတ္စ္လင္မ္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းဟာ တစ္စိမ္း အမ်ိဳးသားေတြနဲ႕ေရာေႏွာမေနဖို႕၊ ဝတ္စားဆင္ယင္တဲ့အခါမွာ ခႏၶာအလွအပကို ေဖာ္မ ဝတ္ဖို႕၊ အေၾကာင္း တစ္စုံတစ္ရာမရွိဘဲ ျပင္ပကိုထြက္ျပီး လမ္းမသလားဖို႕ ျပ႒ာန္း ထားေပမဲ့၊ အျခားဘာသာေတြမွာေတာ့ အဲဒီလိုစည္းကမ္းဟာ သီလရွင္ Nuns လူတန္းစားတစ္ရပ္အတြက္ဘဲ ျဖစ္ေနတာပါ။ (ဥပမာ-ခရစ္ယာန္သီလရွင္မ်ား)

    ဟိႏၵဴဘာသာရဲ့က်မ္း၊ ရိေဝဒ (Rig Veda) က်မ္းအမွတ္ ၈၊ မႏၲန္ အမွတ္ ၃၃၊ အပိုဒ္ ၁၉ မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ အေနနဲ႕ မိမိရဲ့မ်က္လႊာကိုခ်ထားဖို႕၊ မိမိအဝတ္အစားနဲ႕ ေခါင္းျမီးခ်ဳံ က ဖုံးကြယ္ထား တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြကို မေဖာ္ဖို႕၊ မိမိတို႕ရဲ့ေျခေထာက္ေတြကို ခြဲမထားဖို႕(ေစ့ထားဖို႕) ျပ႒ာန္း ထားပါတယ္။

    ခရစ္ယာန္ဘာသာရဲ့သမၼာက်မ္း ၊ ေကာရိႏၲဳဩဝါဒစာ (၁)၊ ၁၁း၅၊၆ မွာ “မိန္းမမည္သည္ကား၊ မိမိ ေခါင္းကိုမဖုံးဘဲ ဆုေတာင္းေသာ္၎၊ ပေရာဖက္ ျပဳေသာ၎၊ မိမိေခါင္းအသေရကိုရွုတ္ခ်၏။ ထိုသို႕ျပဳလွ်င္ ဆံပင္ရိတ္သည္ႏွင့္တူ၏။ မိန္းမသည္မိမိ ေခါင္းကိုမဖုံးလွ်င္ ဆံပင္ကိုျဖတ္ေစ။ ဆံပင္ ျဖတ္ျခင္း၊ ဆံပင္ရိတ္ျခင္းအရာသည္ ရွက္စရာရွိလွ်င္ေခါင္းကိုဖုံးေစ။”

    ဟိႏၵဴဘာသာမွာအမ်ိဳးသမီးေတြကို ေျခေထာက္ေတာင္ ခြဲမထားဖို႕ (ကားမထားဖို႕) တားျမစ္ ထားတဲ့ေနာက္ေတာ့ အိမ္တြင္းပုန္းခိုင္းထားသလား မပုန္းခိုင္းထားဘူးလား ဆိုတာကိုေတာ့ ကိုယ့္ဟာ ကိုယ္သာဆင္ျခင္ၾကည့္ပါေတာ့လို႕။ ရိေဝဒက်မ္းဟာ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ မေမြးဖြားခင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အရင္ကတည္းက ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္ဆိုတာေလာက္ကိုေတာ့သိမယ္လို႕ ယူဆပါတယ္ ခင္ဗ်ား။ ခရစ္ ယာန္ ဘာသာမွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဦးေခါင္းကို မဖုံးရင္ ဆံပင္ကိုရိတ္လို႕ေတာင္ျပစ္ဒဏ္ ျပ႒ာန္း ထားပါေသးတယ္။ အစၥလာမ္ ဘာသာမွာေတာ့
    အမ်ိဳးသမီးေတြ ဦးေခါင္း မဖုံးရင္၊ အေၾကာင္းတစ္စုံ တစ္ရာမရွိဘဲ အျပင္ထြက္ရင္ အျပစ္ဒဏ္ေပးရတာမ်ိဳး လုံးဝ မရွိပါခင္ဗ်ား။

    ဆက္ရန္- သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္ [“ဒါကာ” ႏွင့္ “ဓားကာ” အလြဲ- လူတို႕သဘာဝ]

    ref

  • သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္-၇ [ေထရဝါဒ အိႏၵိယက ကြယ္ရျခင္း တရားခံ- ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားကိုေလးစားပါ ]

    M-Media
    ရဲရင့္သစၥာ

    ယခုေဆာင္းပါးမွာ အစၥလာမ္သာသနာ ႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး သမိုင္းအလြဲမ်ားစြာ ထည့္သြင္းေ၇းသားထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ား ႏွင့္ သမိုင္း႐ႈေထာင့္ မူ၇င္းစာအုပ္လင္ခ့္ စာအုပ္ကိုဤ က်မ္းငယ္ျပဳစုသူ ရဲရင့္သစၥာမွ သမိုင္းအမွန္မ်ား ျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖရွင္းေရးသားသာ စာအုပ္မွ အခန္းဆက္ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္။

     

    Thamine-Hu-the

    ေထရဝါဒ အိႏၵိယက ကြယ္ရျခင္း တရားခံ

    ေထရဝါဒသာသနာ အိႏၵိယ က ကြယ္ရျခင္းအေၾကာင္းရဲ့ တရားခံ ဟာ မြတ္စ္လင္မ္ ေတြဘဲ လို႕ သတ္မွတ္လို႕လုံးဝမရပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုရင္ ေထရဝါဒ သာသနာဟာ တူရကီ ခိလ္ဂ်ီ ရဲ့ စစ္တပ္ အိႏၵိယကို မတိုက္ခိုက္ခင္ကတည္းက ကြယ္ပေနခဲ့တာျဖစ္ျပီး၊ အဲဒီအခ်ိန္ကရွိေနခဲ့တဲ့ အယူဝါဒ ဟာလည္း ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာလုံးဝ မဟုတ္ဘဲ၊ ဗုဒၶဘာသာအမည္ခံ အရည္းၾကီးဝါဒ သာျဖစ္ေနလို႕ပါ။ ဘယ္လိုဘဲ ျဖစ္ပါေစ၊ ခိလ္ဂ်ီရဲ့စစ္တပ္ဟာ လက္နက္ကိုင္ေဆာင ္စစ္ျပဳျခင္း မရွိတဲ့ေမွာ္ဆရာ အရည္းၾကီးေတြကိုသတ္ျဖတ္မီး႐ိႈ႕၊ တကၠသိုလ္ၾကီးကို ဖ်က္စီးခဲ့တယ္ဆိုတာမွန္ခဲ့ရင္ လည္း အဲဒီလုပ္ရပ္ကို အစၥလာမ္ဘာသာက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ရွုံ႕ခ်ပါတယ္။

    ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားကိုေလးစားပါ

    မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို စစ္မျပဳတဲ့ ဘာသာျခားေတြကို သတ္ျဖတ္ဖို႕ အစၥလာမ္က လုံးဝခြင့္မျပဳထားေၾကာင္း အထက္မွာ ကုရ္အာန္က်မ္းရဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကိုတင္ျပျပီးပါျပီ။ အခု ဒီတစ္ခါ ဘာသာ ျခားဘုန္းၾကီး ရဟန္းေတြကို မသတ္ျဖတ္ဖို႕ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ ကျပ႒ာန္းခဲ့ေၾကာင္း ဩဝါဒေတာ္ကို တင္ျပေပးပါ့မယ္။

    တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ ရဲ့ ဩဝါဒမွတ္တမ္းက်မ္းတစ္က်မ္းျဖစ္တဲ့ မုစန္နဖ္ အိဗ္ႏုအဗီ႐ိႈင္ယ္ဗဟ္အတြဲ (၆)၊ ဩဝါဒ အမွတ္ (၃၃၁၃၂) မွာ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ ရဲ့ တပည့္သားခ်င္းၾကီး တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ အိဗ္ႏု အဗၺာစ္ က ဆင့္ျပန္ခဲ့တာက- တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ ဟာ သူ႕ရဲ့ စစ္တပ္ေတြကို ခုခံစစ္ ဆင္ႏႊဲဖို႕ ဩဝါဒေျခြတဲ့အခါတိုင္းမွာ “ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတြမွာ သီတင္းသုံးေနတဲ့ သူေတြကို မသတ္ျဖတ္ၾကနဲ႕” လို႕ မွာၾကားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီ ဩဝါဒ ဟာ မြတ္စ္နဒ္အဗီယအ္လာဩဝါဒ က်မ္း အတြဲ (၅) မွာ ဩဝါဒ အမွတ္ (၂၆၅၀) အေနနဲ႕ ပါရွိပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ မြတ္စ္နဒ္ အဟ္မဒ္ ဩဝါဒက်မ္း အတြဲ (၄) မွာ လည္း ဩဝါဒ အမွတ္ (၂၇၂၈) အေနနဲ႕ပါရွိ ပါေသးတယ္ခင္ဗ်ား။

    အစၥလာမ္ဘာသာဟာ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ေမြးဖြားတဲ့အခ်ိန္ကစလို႕ ေသဆုံးတဲ့ အထိက်င့္သုံးရတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ဥပေဒေဘာင္ေတြ အတိအလင္းျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဘာသာျဖစ္ပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဟာ ခ်မ္းသာသူျဖစ္ေနရင္က်င့္သုံးရမယ့္ ဥပေဒေတြရွိသလို၊ ဆင္းရဲသူျဖစ္ေနရင္လည္း က်င့္သုံးရမယ့္ဥပေဒေတြ ရွိပါတယ္။ စစ္မက္ တိုက္ခိုက္ရင္လည္းဘဲ လိုက္နာက်င့္သုံး ရမယ့္ ဥပေဒေတြရွိပါတယ္။ သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြ၊ ကေလးသူငယ္ေတြ၊အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ဘုန္းၾကီး ရဟန္း ေတြကိုတိုက္ခိုက္ျခင္း မျပဳရရုံမက လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ထားျခင္းမရွိတဲ့ ရန္သူေတြကိုေတာင္ တိုက္ခိုက္ျခင္းမျပဳရပါဘူး။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ရန္သူတစ္ဦးဟာ မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို စစ္ေျမျပင္မွာ တိုက္ ခိုက္ သတ္ျဖတ္ေနတယ္ဆိုပါစို႕၊ အေၾကာင္းမလွလို႕တစ္ၾကိမ္ မွာ သူဟာ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦး ရဲ့ တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံရေတာ့ မယ္ဆိုပါစို႕၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာသူဟာ ကိုင္စြဲထားတဲ့ လက္နက္ေတြကို လႊတ္ခ်ျပီး “ငါဟာ မင္းကိုတိုက္ခိုက္သူမဟုတ္ပါ” လို႕ ဆိုလာခဲ့ရင္၊ အဲဒီလူကို မြတ္စ္လင္မ္ က တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္လို႕မရေတာ့ပါဘူး။ အစၥလာမ္က ျပ႒ာန္းထားတဲ့ စစ္သည္ေတာ္က်င့္ဝတ္ ဟာ အဲဒီေလာက္အထိ သိမ္ေမြ႕ပါတယ္။ ျဖဴစင္တဲ့ႏွလုံးသားကိုရင္မွာပိုက္ျပီး အစြဲကင္းကင္း နဲ႕ေလ့လာၾကည့္ပါလို႕ တိုက္တြန္းအပ္ပါတယ္။

    ဆက္ရန္- သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္ [မဂိုမင္းဆက္ သမိုင္းအမွန္ – အိမ္တြင္းပုန္းတာ အစၥလာမ္ေၾကာင့္လား)

  • သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္-၆ [နာလႏၵ ႏွင့္ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ား ေထရဝါဒလား?- နာလႏၵ ႏွင့္တူရကီ]

    သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္-၆ [နာလႏၵ ႏွင့္ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ား ေထရဝါဒလား?- နာလႏၵ ႏွင့္တူရကီ]

    M-Media
    ရဲရင့္သစၥာ

    ယခုေဆာင္းပါးမွာ အစၥလာမ္သာသနာ ႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး သမိုင္းအလြဲမ်ားစြာ ထည့္သြင္းေ၇းသားထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ား ႏွင့္ သမိုင္း႐ႈေထာင့္ မူ၇င္းစာအုပ္လင္ခ့္ စာအုပ္ကိုဤ က်မ္းငယ္ျပဳစုသူ ရဲရင့္သစၥာမွ သမိုင္းအမွန္မ်ား ျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖရွင္းေရးသားသာ စာအုပ္မွ အခန္းဆက္ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္။

    Thamine-Hu-the

    နာလႏၵ ႏွင့္ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ား ေထရဝါဒလား?

    အိႏၵိယမွာ ေအဒီ (၅၀၀) ေက်ာ္ကစျပီး မဟာယနတကၠသိုလ္ၾကီးေတြ ေပၚ ေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ တကၠသိုလ္ၾကီးေတြဟာ ေထရဝါဒ တကၠသိုလ္ၾကီး ေတြ လုံးဝမဟုတ္ဘဲ၊ ေထရဝါဒနဲ႕ မအပ္စပ္ တဲ့ မဟာယန အယူဝါဒေတြကို ျဖန္႕ခ်ီ တဲ့ တကၠသိုလ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေအဒီ (၉၀၀) ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီတကၠသိုလ္ေတြ ဟာ ဝဇီရယာန အရည္းၾကီးအယူကိုျဖန္႕ခ်ီတဲ့ ဗဟိုဌာနၾကီး ေတြျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ အဲဒီတကၠသိုလ္ၾကီးေတြမွာထင္ရွားတဲ့ တကၠသိုလ္ၾကီးေတြကေတာ့ဘီဟာရ္ နယ္ရွိနာလႏၵတကၠသိုလ္၊ အိႏၵိယ အေနာက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ဝလဘိတကၠသိုလ္၊ ဘီဟာရ္ နယ္ရွိ ဝိကၠမသီလာ (ဗိက္ရမ္ ရွီလာ) တကၠသိုလ္ ၊ ဘဂၤလား ျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ဇဂဒၵလ (Jagaddala) တကၠသိုလ္၊ ဘီဟာရ္ နယ္ရွိ ဩဒႏၲပူရီ တကၠသိုလ္ တို႕ဘဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

    ဒီတကၠသိုလ္ၾကီးေတြ ဟာ ဗုဒၶဘာသာတကၠသိုလ္ေတြလို႕ယေန႕ေခတ္ ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕က ေရာခ် ဝါဒျဖန္႕ေနေပမဲ့ သမိုင္းကိုတစ္ကယ္ေလ့လာၾကည့္ရင္ သိရ မွာက အဲဒီတကၠသိုလ္ေတြ ဟာ ေထရဝါဒ အယူဝါဒကို သင္ၾကားေပးတဲ့ တကၠသိုလ္ေတြ လုံးဝ မဟုတ္ပါဘူး ဆိုတာပါ။ ေထရဝါဒအယူဝါဒ နဲ႕လားလားမွ် မဆိုင္တဲ့ ၊ေဂါတမဗုဒၶ ကိုယ္ေတာ္ ေဟာၾကားခဲ့တဲ့ သာသနာ ကို ပုံပ်က္ေစတဲ့တႏၲရ မႏၲရ ဝဇီရယာန စုန္း ကေဝ ေအာက္လမ္း ဝါဒကို ျဖန္႕ခ်ီေပးတဲ့ ဗဟိုဌာန ၾကီးေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုးကား-[ေမာင္အံ့ ၏ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ၂၅၀၀ ခရီး] ၊ [ဦးစိန္ထြန္း (မာမက-သုေတသီ) ၏ ကမာၻပတ္၍ ဘုရားရွာျခင္း]၊ [ေရစၾကိဳ အရွင္ ဧသိက ၏ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ]၊[ေရႊက်င္ဆရာေတာ္၏ဗုဒၶႏိုင္ငံေတာ္အတြဲ(၂)။] [D.G. Apte’s Universities in Ancient India]

    နာလႏၵ ႏွင့္တူရကီ

    ရာဇျဂိဳဟ္အနီး ဘီဟာနယ္ အတြင္းမွာရွိတဲ့ နာလႏၵတကၠသိုလ္ ဟာ ေထရ ဝါဒ ကိုသင္ၾကားျဖန္႕ခ်ီတဲ့ တကၠသိုလ္လုံးဝ မဟုတ္ဘဲ၊ တႏၲရ မႏၲရ အယူေတြကို ပို႕ခ်တဲ့ မဟာယန ဝဇီရယာန တကၠသိုလ္ သာျဖစ္ ေၾကာင္း ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ ဝင္မ်ားေရးတဲ့က်မ္းေတြကို ကိုးကားျပီး အထက္မွာေရးသားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ တကၠ သိုလ္ၾကီး ကို အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ တူရကီစစ္ဗိုလ္ မုဟမၼဒ္ ဘင္န္ဘခ္ သီယာရ္ ခိလ္ဂ်ီရဲ့ စစ္တပ္က မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းဟာ ပါရွန္းသမိုင္းဆရာ မင္န္ဟာ ဂ်ဳဒ္ဒီးန္ဘင္န္စိရာဂ်္(မင္န္ဟာ ေဂ်စီရာဂ်္)ရဲ့ သြဗကာသိနာစိရီ မွာေရးထားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ က စာေရးဆရာ အခ်ိဳ႕က ေတာ့ မသိနားမလည္စြာနဲ႕ တူရကီရာဇဝင္ ဆရာမင္ဟဇဒ္ လို႕ေရးသားၾကပါတယ္။ သူ႕ရဲ့ ရာဇဝင္ စာအုပ္ကိုလည္း စာေရး ဆရာအခ်ိဳ႕က “တဗကတအင္နာဆီတီ” လို႕ ရမ္းသမ္းေရးၾကပါတယ္။  ဦးစိန္ထြန္း (မာမက-သုေတသီ) က သူ႕ရဲ့ကမာၻပတ္၍ ဘုရားရွာျခင္း (၁၉၉၈ ထုတ္) စာမ်က္ ႏွာ ၂၇၃ မွာ “မင္ဟဇဒ္”၊ “တဗကတ အင္နာဆီတီ”လို႕ရမ္းမွန္းေရးထားေၾကာင္း ေလ့လာၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

    နာလႏၵတကၠသိုလ္ကိုတူရကီစစ္ဗိုလ္ဘင္န္ဘခ္သီယာရ္ခိလ္ဂ်ီကမီး႐ိႈ႕ဖ်က္ ဆီးခဲ့ေၾကာင္း တႏၲရ္မႏၲရ္ အရည္းၾကီးေမွာ္ဆရာေတြအပါအဝင္ အရည္းၾကီးတပည့္ (၁၀,၀၀၀) ေက်ာ္ကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းဟာ အထက္ပါ သြဗကာသိနာစိရီ မွာဘဲပါရွိပါတယ္။ အျခားဘယ္ရာဇဝင္က်မ္းမွာမွ မပါပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္း ရာဇဝင္ ဆရာေတြအေနနဲ႕ အိႏၵိယျပည္ ဘဂၤလားျပည္နယ္ရဲ့ သမိုင္းကို ေရးသားရာမွာ အဲဒီ သြဗကာသိနာစိရီ ကိုဘဲ ကိုးကားေရးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ က်မ္းမွာလည္းဘဲ ပါရွန္း ရာဇဝင္ ဆရာၾကီး မင္န္ဟာေဂ်စီရာဂ်္ က တူရကီစစ္ဗိုလ္ ခိလ္ဂ်ီရဲ့ လုပ္ရပ္ ကို ရွုံ႕ခ် ေရးထားတာျဖစ္ပါတယ္။  ေထာက္ခံေရးထားတာ မဟုတ္ ပါဘူး။ မင္န္ ဟာဂ်ဳဒ္ဒီးန္ ဘင္န္စိရာဂ်္ ရဲ့ သြဗကာသိနာစိရီ ကို HG Raverty က အဂၤလိပ္ ဘာသာျပန္ဆိုထားပါတယ္။ Bibliotheca Indica Volume 44 မွာ အဂၤလိပ္ ဘာသာျပန္အျဖစ္ရွိေနပါတယ္။ လက္လွမ္းမွီ တယ္ဆိုရင္ ဖတ္႐ႈေလ့လာၾကည့္ေစ လိုပါတယ္။

    ဟိႏၵဴေသနမင္းဆက္ (Sena Dynasty) ဘုရင္က နာလႏၵတကၠသိုလ္ကို ခံတပ္ၾကီးအျဖစ္ျပဳျပီး ခုခံေနလို႕သာ ခိလ္ဂ်ီရဲ့ စစ္တပ္က တိုက္ခိုက္ရျခင္း ျဖစ္ တယ္ လို႕အခ်ိဳ႕ပညာ ရွင္ေတြက ယူဆေရးသားထားတာေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ၾကီး မားတဲ့ အေဆာက္အအံုၾကီးကို ခံတပ္ၾကီး အျဖစ္အသုံးခ်ျပီးဟိႏၵဴဘုရင္ ရဲ့စစ္သားေတြ တပ္စြဲခုခံတာ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ တႏၲရ္မႏၲရ္ အရည္းၾကီး ေမွာ္ဆရာေတြ က အေဆာက္အအံုၾကီး ထဲကေန အစီအရင္ အမ်ိဳးစုံလုပ္ျပီး ဟန္ေရးျပေနလို႕ ခိလ္ဂ်ီ ရဲ့ စစ္တပ္ကရန္သူ႕ခံတပ္ အမွတ္နဲ႕ တိုက္ခိုက္တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ နာလႏၵ တကၠသိုလ္ နဲ႕ အျပိဳင္ျဖစ္တဲ့၊ ဘီဟာရ္ နယ္မွာရွိတဲ့ ဝိကၠ မသီလာ(ဗိက္ရမ္ ရွီလာ) တကၠသိုလ္ ကို ဘင္န္ဘခ္သီ ယာရ္ခိလ္ဂ်ီရဲ့စစ္တပ္က တိုက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းဟာ စစ္ ခံတပ္အမွတ္ နဲ႕ မွားယြင္းတိုက္ ခိုက္မိျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္ခံတပ္ မဟုတ္မွန္း ေနာက္မွသာ သိရွိခဲ့ၾကတယ္လို႕ D.G. Apte ကသူ႕ရဲ့ Universities in Ancient India၊ စာမ်က္ႏွာ (၅၆) မွာေရး သားထားပါတယ္။

    ဆက္ရန္- သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္ [ေထရဝါဒ အိႏၵိယက ကြယ္ရျခင္း တရားခံ- ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားကိုေလးစားပါ)

  • သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္-၅ [အိႏၵိယ ႏွင့္ ေထရဝါဒ- တႏၲရ မႏၲရ အယူဝါဒ]

    သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္-၅ [အိႏၵိယ ႏွင့္ ေထရဝါဒ- တႏၲရ မႏၲရ အယူဝါဒ]

    M-Media
    ရဲရင့္သစၥာ

    ယခုေဆာင္းပါးမွာ အစၥလာမ္သာသနာ ႏွင့္ပတ္သတ္ျပီး သမိုင္းအလြဲမ်ားစြာ ထည့္သြင္းေ၇းသားထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျမစ္ဖ်ား ႏွင့္ သမိုင္း႐ႈေထာင့္ မူ၇င္းစာအုပ္လင္ခ့္ စာအုပ္ကိုဤ က်မ္းငယ္ျပဳစုသူ ရဲရင့္သစၥာမွ သမိုင္းအမွန္မ်ား ျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖရွင္းေရးသားသာ စာအုပ္မွ အခန္းဆက္ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္။

    တဆက္ထဲမွာ ယခု ရက္ပိုင္းအတြင္း News Watch ဂ်ာနယ္တြင္ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ အမွားမ်ားစြာႏွင့္ အစၥလာမ္သာသနာအား တဖက္သက္တိုက္ခိုက္ ေရးသားထားသည့္ ေရးသားသူ သရ၀ဏ္ (ျပည္) ဆိုသူရဲ႕ အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ ဗုဒၶဘာသာေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းအေၾကာင္း –  ပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ယွဥ္တြဲဖတ္ရႈ႕ၾကပါရန္။

     

    အိႏၵိယ ႏွင့္ ေထရဝါဒ

    ကုသိနာရုံမွာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္ေတြကို မြတ္စ္လင္မ္ေတြက ဂူေပါက္ ပိတ္မီးပူေဇာ္ခဲ့တယ္လို႕  ဘယ္ကမာၻေက်ာ္ သမိုင္းက်မ္းမွာ ပါရွိသလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ မသိပါ။ တစ္ကယ္လို႕ အဲဒီလိုျဖစ္႐ိုး မွန္ခဲ့ရင္လည္း အဲဒီရဟန္းေတြ ဟာေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ လုံးဝမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ကုသိနာရုံ (Kushinagar) ဟာ အိႏၵိယရဲ့ ေျမာက္ပိုင္းျပည္နယ္ဥတၱရပရာေဒ့ရွ္မွာတည္ရွိပါတယ္။ အိႏၵိယျပည္ ေျမာက္ပိုင္းနဲ႕ ေနာက္ ေျမာက္ပိုင္းေတြမွာေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဟာ (သာသနာႏွစ္ ၆၀၀၊ ေအဒီ ၁၀၀ခန္႕) က တည္းကိုက ကြယ္ပခဲ့ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဓမၼဝါဒီ ဂိုဏ္းကြဲေတြျဖစ္ ၾကတဲ့မဟာသံဃိကဂိုဏ္း နဲ႕သဗၺတၳိဂိုဏ္းဝါဒ ေတြသာလႊမ္းမိုးခဲ့ေၾကာင္း ေမာင္အံ့ မဟာ ဝိဇၨာ (ဘုံေဘ) က သူ႕ရဲ့ ဗုဒၶ သာသနာေတာ္ ၂၅၀၀ ခရီး စာမ်က္ႏွာ ၈၂၊ ၈၃ မွာ ေရးသားထားပါတယ္။

    ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာျပဳ အေသာကမင္းၾကီးရဲ့ ေမာရိယမင္းဆက္ ေနာက္ ပိုင္းမွာသုဂၤမင္း (သုဂၤပုရွာမိၾတ)ဟာမဂဓအင္ပါယာကို စိုးစံခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမင္းဟာ ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းကြဲတိုင္း ကိုျပင္းျပင္းထန္ထန္ဖိႏွိပ္ခဲ့တဲ့ျဗာဟၼဏ(ဟိႏၵဴဘာသာဝင္) မင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘုန္းၾကီးေခါင္း တစ္လုံးျဖတ္ဆက္သလွ်င္ ဆုေငြ (၁၀၀၀) ေပးမည္ လို႕ ေၾကညာျပီး  ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ဘုရင္ပါ။ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ နဲ႕ ေထရဝါဒ ရဟန္း ေတာ္ေတြဟာ ျဗာဟၼဏဘာသာဝင္ သုဂၤပုရွာမိၾတ ရဲ့ သုဂၤမင္းဆက္ လက္ထက္ မွာတင္ အိႏိၵယ မွာ ကြယ္ပခဲ့ျပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေအဒီ ၁ ရာစု အတြင္း မွာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာဟာ အိႏိၵယမွာ လုံးဝမရွိေတာ့ဘဲ သီဟိုဠွ္ နဲ႕ သုဝဏၰဘူမိ သထုံျပည္ တို႕မွာ သာ က်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္း၊ ဟိႏၵဴျဗာဟၼဏ ဘာသာဝင္ ဘုရင္ေတြ ဟာ ဗုဒၶ ဂယာ က မဟာေဗာဓိ ပင္ကို အၾကိမ္ၾကိမ္ ခုတ္ထစ္တူးေဖာ္ မီး႐ိႈ႕ခဲ့ၾကေၾကာင္း ဦးစိန္ ထြန္း (မာမက-သုေတသီ) က သူ႕ရဲ့ ကမာၻပတ္၍ ဘုရားရွာျခင္းစာအုပ္၊စာမ်က္ႏွာ (၂၄၂၊ ၂၄၃) မွာ အခိုင္အမာေရးျပထားပါတယ္။

    ေအဒီ ၃ ရာစု မွ ၄ ရာစုအတြင္း ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ မဟာယနဂိုဏ္းဟာ အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္းေဒသေတြမွာ ထြန္းကားေနခဲ့ျပီး ပင္မေထရဝါဒဟာေတာ့ သီဟိုဠွ္ နဲ႕ ျမန္မာျပည္ဘက္မွာ ထြန္းကားေနခဲ့ တယ္လို႕ေရစၾကိဳအရွင္ဧသိက က သူ႕ရဲ့ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာစာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ (၃၁) မွာ အခိုင္အမာ ေရးသားထား ပါတယ္။ ဒီေလာက္ဆို သမိုင္း အေထာက္အထားေတြနဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ သိရတာက အာဖဂန္ ဘုရင္ စူလ္တန္မဟ္မူဒ္ အိႏၵိယ ကို ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္တဲ့အခ်ိန္၊ အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္းနဲ႕အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းေတြမွာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာဟာ ကြယ္ပေနခဲ့ျပီးျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႕ မဟာသံဃိက အစရွိတဲ့ အဓမၼ ဝါဒီဂိုဏ္းကြဲေတြ နဲ႕ မဟာ ယန အယူအဆေတြသာၾကီးစိုးေနခဲ့တယ္ဆိုတာပါ။

    မဟာယန အယူအဆ ေတြၾကီး စိုးေနတယ္လို႕ ဆိုရာမွာလည္း အဓိက ၾကီးစိုးေနခဲ့တာက မဟာယနအသြင္ကို ေဆာင္ထားတဲ့ တႏၲရ မႏၲရ အယူဝါဒသာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ တႏၲရ မႏၲရအယူကို ဝဇီရယာနလို႕လည္း ေခၚပါတယ္။

    တႏၲရ မႏၲရ အယူဝါဒ

    ဒီေနရာမွာ အလ်ဥ္းသင့္တဲ့ အတြက္ တႏၲရ မႏၲရ အယူဝါဒ ဘာလဲ ဆိုတာ ကို အက်ဥ္းတင္ျပလိုပါတယ္။ တႏၲရ မႏၲရ အယူဝါဒ ဆိုတာကို ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ပတ္သက္ဆက္ႏႊယ္ ေရးသား ၾကေပမဲ့၊ တစ္ကယ္ေတာ့အဲဒီအယူဝါဒ က်င့္စဥ္ ယုံၾကည္ခ်က္ေတြဟာ ေဂါတမ ဗုဒၶရဲ့ အဆုံးအမ ေတြနဲ႕ ဖီလာဆန္႕က်င္ လွ်က္ရွိပါတယ္။ တႏၲရ မႏၲရအယူဝါဒ ရဲ့ အဓိကက်င့္စဥ္ ေတြက မႏၲန္၊ အင္းအိုင္ ခါးလွဲ႕လက္ဖြဲ႕ အစီအရင္ ေတြ အေပၚအေျခခံျပီး၊ အဲဒီလိုက်င့္စဥ္ ေတြက်င့္ျခင္း အားျဖင့္ နိဗၺာန္ကိုေရာက္တယ္လို႕ အယူရွိၾကသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ တႏၲရ မႏၲရ အယူဝါဒရွင္ေတြဟာ အိႏၵိယျပည္ ဂုပၸတမင္းဆက္ အစပိုင္း (ေအဒီ ၃၂၀)မွ ဟႆဝဒၶနမင္း လက္ထက္ (ေအဒီ ၆၀၆) အထိ ကာလအတြင္း မႏၲရားက်မ္း အေတာ္မ်ားမ်ားကိုေရးသားျပဳစုခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီက်မ္းေတြ ထဲမွာ  မႏၲရား၊ အင္း အိုင္၊ လက္ဖြဲ႕အစီအရင္ေတြ အေၾကာင္း၊ အရက္ေသာက္ျခင္း၊ ေမထုန္မွီဝဲျခင္း စသည့္အေၾကာင္း ေတြကို ေဖာ္ျပထားတဲ့အျပင္၊ လုယက္ျခင္း၊ လိမ္လည္ျခင္း၊ ခိုးျခင္း၊သူတစ္ပါးမယား ၾကာခိုျခင္း စတဲ့ ယုတ္ညံ့တဲ့လုပ္ရပ္ေတြကိုပါ ေထာက္ခံ အားေပးထားတယ္လို႕ဆိုၾကပါတယ္။

    အဲဒီ တႏၲရ မႏၲရ အယူဝါဒရွင္ေတြ ရဲ့ ဂိုဏ္း ဟာ ဝဇီရယာန ဂိုဏ္းလို႕ေက်ာ္ၾကားပါတယ္။ သူတို႕ ဟာမဟာယန ရဟန္း အသြင္ကို ေဆာင္ထားျပီး အယုတ္ညံ့ဆုံး လုပ္ရပ္ေတြကို လုပ္တဲ့လူေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။သူတို႕ရဲ့ အယူဝါဒဟာ တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႕ က်ယ္ျပန္႕လာျပီး အဲဒီေခတ္က ဘုရင္ေတြေတာင္ စစ္ထြက္ စစ္ခ်ီတဲ့ အခါ တႏၲရ မႏၲရမန္းမႈတ္တတ္သူေတြကို ေခၚ ျပီး စစ္ခ်ီေလ့ရွိပါတယ္။ တႏၲရ မႏၲရ အယူဆရာၾကီးေတြဟာ ဘုရင့္သမီးထံက ကာမ အလႈခံတဲ့အထိ ေခတ္စားလာခဲ့ပါတယ္။

    ေအဒီ (၈၀၀) ခန္႕မွာ အိႏၵိယမွာရွိတဲ့ မဟာယန ေတြဟာ တႏၲရ မႏၲရ အယူဝင္ မဟာယနေတြသာ ျဖစ္တယ္ လို႕ ဦးစိန္ထြန္း (မာမက-သုေတသီ) က သူ႕ရဲ့ကမာၻပတ္၍ဘုရားရွာျခင္းစာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၆၈) မွာေရးသားထားပါတယ္။ ဒီ တႏၲရ မႏၲရ ဝဇီရယာန အယူဝါဒ ဟာ ေဂါတမဗုဒၶကိုယ္ေတာ္ရဲ့ တရားေတာ္ အဆုံးအမေတြနဲ႕ဖီလာဆန္႕က်င္ေနရုံမက၊ ေဂါတမဗုဒၶကိုယ္ေတာ္ရဲ့ သာသနာကို အလြန္ဆိုးဆိုးရြားရြားဖ်က္ဆီးတဲ့ အယူဝါဒသာျဖစ္ပါတယ္။ တႏၲရမႏၲရဝဇီရယာန အယူဝါဒကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ပုဂံသမိုင္း မွာ အရည္းၾကီးဝါဒ လို႕လူသိမ်ားပါတယ္။

    ဆက္ရန္- သမိုင္းဟူသည္ ဤသို႕တည္ [နာလႏၵ ႏွင့္ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ား ေထရဝါဒလား?-နာလႏၵ ႏွင့္တူရကီ]