Tag: IslamInWorld

မတ္လ၊ ၁၆၊ ၂၀၁၃
M-Media
စုစည္းတင္ျပသူ- ဂ်ဴလိုင္ရဲရင့္
ကမာၻ႕ႏိုုင္ငံမ်ားမွ မြတ္စလင္မ်ား က႑

ဂ်ပန္ ႏွင့္ အစၥလာမ္
ဂ်ပန္ႏုိင္ငံႏွင့္အစၥလာမ္သာသနာထိေတြ႕မႈမွာ အျခားကမာၻ႕တိုင္းျပည္မ်ား၏ဘာသာတရားမ်ား အေျခတည္မႈထက္စာလွ်င္ တိုေတာင္းသည္ဟု ဆုိရေပမည္။

ေရွးဦး သမိုင္း

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ ၁၈၅၃ ခုႏွစ္ တံခါးဖြင့္၀ါဒ မက်င့္သံုးမီအထိ အစၥလာမ္ႏွင့္သီးျခားျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ေရွးရာစုႏွစ္မ်ား အတြင္း မြတ္စ္လင္မ္ အခ်ဳိ႕သည္ ဂ်ပန္သို႕ ေရာက္ခဲ့သည္ဟု မွတ္တမ္း တစ္ခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။

မြတ္စ္လင္မ္တို႕ႏွင့္ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈမွာ ၁၉ ရာစုေႏွာင္းပိုင္း ၿဗိတိသွ်ႏွင့္ဒတ္ခ်္သေဘၤာသားမ်ားအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည့္ မေလးလူမ်ဳိုးတို႕မွ စတင္သည္။ ၄င္းသည္ ဂ်ပန္လူထုထံ အစၥလာမ္ျပန္႕ပြားျခင္း လမ္းစျဖစ္ေသာ္ျငား ယဥ္ေက်းမႈသမိုင္းက႑၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း အျဖစ္သာ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။

ေနာက္ထပ္ထူးျခားေသာထိေတြ႕မႈတစ္ရပ္ကို ၁၈၉၀ ခုႏွစ္၌ ေတြ႕ရသည္။ ၄င္းအလ်င္ႏွစ္မ်ားစြာက ကြန္စတန္တီႏိုပယ္သို႕ ဂ်ပန္ဘုရင့္မင္းသား ကိုမတ္စု အကီဟီတို အလည္အပတ္ေရာက္ခဲ့မႈအေပၚ တုန္႕ျပန္ အသိအမွတ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ေအာ္တိုမန္ အင္ပါယာမွ ေရေၾကာင္းသေဘၤာတစ္စင္းကို လက္ေဆာင္အျဖစ္ေပးပို႕ခဲ့သည္။ ယင္းစစ္သေဘၤာ အမည္မွာ Ertugrul ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ၁၈၉၀ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ၊ ၁၆ ရက္၊ ညေန၊  ၀ါကာယာမားကမ္းေျခေဒသတစ္ေလွ်ာက္တြင္ တိုက္ခတ္ေသာ ေလျပင္းမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ၄င္းမွာ ပ်က္စီးသြားခဲ့ရသည္။

၂၀ ရာစုျဖစ္စဥ္

ဟဂ်္ခရီးသြားေရာက္ခဲ့သည့္ ပထမဦးဆံုးေသာ ဂ်ပန္လူမ်ုဳိးမွာ  ကုိတာရို ယာမအိုခ ျဖစ္၏။ သူသည္ ရုရွားႏိုင္ငံဖြား စာေရးဆရာ Abdürreşid İbrahim ႏွင့္ သိကၽြမ္းခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၀၉ ခုႏွစ္၊ ဘံုေဘၿမိဳ႕၌ အစၥလာမ္သို႕ ကူးေျပာင္းသက္၀င္ခဲ့ၿပီး အုမရ္ ယာမအိုခ ဟူေသာ အမည္ကို ခံယူလိုက္သည္။ သူတုိ႕ႏွစ္ဦးလံုးသည္ နဂါးနက္အဖြဲ႕(Kokuryūkai) ကဲ့သို႕ေသာ ဂ်ပန္အမ်ဳိးသားေရး အုပ္စုမ်ား၏ ပံ့ပိုးမႈျဖင့္ ခရီးသြားခဲ့ၾကသည္။ စင္စစ္ ယာမာအုိခ သည္ ရုရွ-ဂ်ပန္စစ္ပြဲအတြက္ မန္ခ်ဴးရီးယားနယ္၌ ေထာက္လွမ္းေရးတာ၀န္ျဖင့္ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းခရီးစဥ္၌ သူ၏ တရား၀င္ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ  တိုက်ဳိၿမိဳ႕တြင္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတစ္လံုးေဆာက္လုပ္ႏိုင္ရန္ စုလ္တန္ဘုရင္ထံ သြားေရာက္တင္ျပ ကမ္းလွမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ခလီဖဟ္ ႏွင့္ အမီးရုလ္ မုအ္မိနီးန္ (မြတ္စ္လင္မ္အေပါင္း၏ေခါင္းေဆာင္)အျဖစ္ ခံယူထားေသာ စုလ္တန္ Abdülhamid II မွ ယင္းကိစၥကို လိုအပ္ခ်က္အရ လက္ခံခဲ့သည္ ( ထို၀တ္ေက်ာင္းေတာ္အား ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးသည္)။

အေစာဆံုး မြတ္စ္လင္မ္သစ္လြင္ဂ်ပန္လူမ်ဳိးမ်ားအနက္ ေနာက္တစ္ဦးမွာ ဘြန္ပါခ်ိရို အရိဂါ ျဖစ္သည္။ သူသည္လည္း ထိုကာလႏွင့္မေရွးမေႏွာင္း မွာပင္ အိႏိၵယႏိုင္ငံသို႕ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈ အလို႕ငွါ သြားေရာက္ရာတြင္ ၄င္းရိွေဒသခံမြတ္စ္လင္မ္မ်ားကို ေလးစားအားက်သည္၌ အစၥလာမ္သို႕ ကူးေျပာင္းသက္၀င္ၿပီး အဟ္မဒ္ အရိဂါ ဟူေသာ အမည္အား ရယူခဲ့သည္။ ယာမာဒါ တိုအာဂ်ီရို သည္ အစၥတန္ဘူလ္သို႕သြားေရာက္သည့္ တစ္ဦးတည္းေသာ ဂ်ပန္ကုန္သည္ ျဖစ္သည္။ ၁၈၉၂ ခုႏွစ္မွ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ နီးပါးကူးသန္းသြားလာရာတြင္ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ အေပ်ာ္တမ္းေကာင္စစ္၀န္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္ သူသည္ အစၥလာမ့္ရိပ္ၿမံဳအတြင္း ၀င္ေရာက္၍ အဗ္ဒုလ္ ခလီးလ္ ဟူေသာ အမည္ကိုခံယူကာ အိမ္ေတာ္ျပန္ခရီးတြင္ ဟဂ်္ျပဳႏိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

သီးသီးသန္႕သန္႕မြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းဟူ၍ မရိွခဲ့။ ေအာက္တိုဘာေတာ္လွန္ေရး ဂယက္ေၾကာင့္ ရုရွားႏိုင္ငံႏွင့္ဗဟုိအာရွေဒသမွ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ တူရကီ-တာတာ မြတ္စ္လင္မ္ ဒုကၡသည္မ်ား ေရာက္ရွိလာသည့္အခါတြင္မွ စတင္ျဖစ္ထြန္းသည္။ ထိုမြတ္စ္လင္မ္တို႕သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတ၀ွန္း အဓိက ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားစြာ၌ ခိုလႈံခြင့္ရရိွၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းငယ္ေလးမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ယင္းဒုကၡသည္မ်ားမွာ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၌ လူဦးေရ ၆၀၀ နီးပါး၊ အာရွတိုက္အတြင္း ေထာင္ဂဏန္းခန္႕ရိွခဲ့သည္ဟု ခန္႕မွန္းၾကသည္။ ဤမြတ္စ္လင္မ္တို႕အားျဖင့္ အခ်ဳိ႕ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတို႕ အစၥလာမ္ကို လက္ခံက်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္။

ကိုေဘးၿမိဳ႕ဗလီအား ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ တူရကီ-တာတာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရိွ ကုန္သည္မ်ား၏ ပံ့ပိုးကူညီမႈျဖင့္ တည္ေဆာက္သည္။ တိုက်ဳိဗလီကိုလည္း the zaibatsu ၏ ရက္ေရာစြာကူညီမႈျဖင့္ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္မွစတင္စီစဥ္ၿပီး ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးသတ္ခဲ့သည္။ ထို၀တ္ေက်ာင္း၏ ပထမဆံုး ေရွ႕ေဆာင္ဆရာမ်ားမွာ Abdürreşid İbrahim (1857–1944) ႏွင့္ Abdulhay Qorbangali (1889–1972) တို႕ျဖစ္၏။ ယင္း၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ရာ၌ ဂ်ပန္မြတ္စ္လင္မ္တို႕၏ပါ၀င္မႈ အားနည္းခဲ့သည္။  တိုက်ဳိၿမိဳ႕၊ the Ahlulbayt Islamic Centre ရိွ အိမာမ္ Shaykh Ibrahim Sawada မွလြဲ၍ မည္သည့္ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းတြင္မွ ဂ်ပန္လူမ်ဳိး အိမာမ္ မထြက္ေပၚခဲ့ေခ်။

ရွီအဟ္

ရွီအဟ္မြတ္စ္လင္မ္မိသားစုအခ်ဳိ႕သည္ ဂ်ပန္သို႕ ၁၉၆၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ ေရာက္ရိွအေျခခ်ၿပီး ပထမဆံုး အဇာဒရီိကို တည္ေထာင္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ မိသားစုအေရးအတြက္ ဆံုစည္းရာႏွင့္ အသံသြင္းေခြမ်ား နားဆင္သည့္ စုရပ္ေလးသာျဖစ္သည္။ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ ပါကစၥတန္ လုပ္ငန္းရွင္ စိုင္ယဒ္ အာရွစ္က္ အလီ ဗုခါရီမွ ဦးစီး၍ သူ၏အေျခစိုက္ေနထိုင္ရာႏွင့္ သူ႕မိတ္ေဆြ နာဇင္ ဇိုင္ဒီ၏အိမ္၌ ပထမဆံုး မဂ်လစၥကို စတင္သည္။ သူတို႕သည္ မိမိတို႕၏အိမ္မ်ားတြင္ မုဟရ္ရမ္လ ၇ ရက္မွ ၁၂ ရက္အထိ မဂ်လစၥအား ျပဳလုပ္ေလ့ရိွသည္။ စဦးပိုင္းတြင္ အသံသြင္း တိတ္ေခြမ်ားကို အသံုးျပဳၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗီဒီယိုေခြမ်ားျဖင့္ အသံုးျပဳလာခဲ့သည္။ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားအထိ ယင္းသို႕အေျခအေနမ်ဳိးသာ ရိွခဲ့သည္။ ပါကစၥတန္ႏွင့္ အီရန္သား ရွီအဟ္ အလုပ္သမားမ်ား ဂ်ပန္သို႕လာသည့္အခါတြင္မွ ၄င္းတို႕၏အကူအညီျဖင့္ တိုက်ဳိၿမိဳ႕တြင္ ပို၍ စုစည္းက်စ္လစ္ေသာ အဇာဒရီ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ႏွွစ္စဥ္ မုဟရ္ရမ္လအတြင္း အဇာဒရီကို ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။

အစၥလာမ့္ပညာေရး

 ဂ်ပန္မြတ္စ္လင္မ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီး (Dai Nihon Kaikyō Kyōkai 大日本回教協会) ကို ၁၉၃၀ ခုႏွစ္၊ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း၌ တည္ေထာင္သည္။ ၄င္းသည္ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံမွ ပထမဆံုးေသာ အစၥလာမ့္ေရးရာ အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္သည္။ နန္းတြင္း အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ ပံပိုးကူညီမႈရိွခဲ့ၿပီး၊ အစၥလာမ့္ပညာေရး ဖူးပြင့္လာသည္။ ယင္းကာလအတြင္း အစၥလာမ့္စာအုပ္စာတမ္းႏွင့္ဂ်ာနယ္ေပါင္း ၁၀၀ မက ဂ်ပန္တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဤအဖြဲ႕အစည္းတို႕၏ မူလရည္ရြယ္မႈမွာ ဂ်ပန္စစ္တပ္ႏွင့္ပညာရွင္တို႕အား ပညာတိုးပြားေစရန္ ႏွင့္ အစၥလာမ္ကမာၻကို နားလည္ေစရန္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ ေနာက္တိုး ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္ေသာ မဟာအာရွစီမံကိန္းေၾကာင့္ ထိုရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ထင္သေလာက္ ခရီးမေရာက္ခဲ့ေပ။ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္ပညာရွင္တို႕သည္ ၂၀ ရာစုအေစာပိုင္း ကာလ တစ္ေလွ်ာက္ မိမိတို႕တိုး၀င္လာေသာ အေနာက္တိုင္းကိုလိုနီ၀ါဒအား လႊမ္းမိုးအႏိုင္ယူေရးအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနရျခင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္တို႕၏ ေနာက္ဆံုး အရိွန္အ၀ါ ျဖစ္သည့္ ေအာ္တိုမန္အင္ပါယာ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးျခင္း၊ ဒုတိယကမာၻစစ္ အတြင္း ရန္သူမ်ားျပားလာျခင္း စသည္တို႕ေၾကာင့္ ပညာေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲျဖစ္သြားရသည္။ မဟာမိတ္အင္အာစုမ်ားက ထိပ္တန္းေရာက္သြားသည္။ သို႕ျဖစ္ရာ ထိုအေရးအရာမ်ားကို ျပန္လည္ရရိွေအာင္ အျပင္းအထန္အားထုတ္ခဲ့သည္။ ပညာရွင္မ်ား၊ မြတ္စ္လင္မ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး သမား မ်ားစြာတို႕ကို ဂ်ပန္သို႕ ဖိတ္ၾကားေခၚယူခဲ့ၾကသည္။

Ajia Gikai ကဲ့သို႕ေသာ အမ်ုဳိးသားေရးအဖြဲ႕အစည္းတို႕သည္ ဗုဒၶ၊ ခရစ္ယာန္၊ ရွင္တို၀ါဒမ်ားအတိုင္း အစၥလာမ္ကိုလည္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ ဘာသာတရားတစ္ခုအျဖစ္

တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳလာေအာင္ ေလွ်ာက္ထားစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ မတည္ရင္းႏွီးမႈလည္း ေပးခဲ့သည္။ ၄င္းျပင္ ဒတ္ခ်္ ကိုလိုနီတို႕အား ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ႏိုင္ရန္ ဟစ္ဇ္ဘုိလာကဲ့သို႕ေသာ အတိုက္အခံမြတ္စ္လင္မ္အုပ္စုတစ္စုကို အေရွ႕ေတာင္ အာရွတြင္ ေထာက္ပံ့ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္၍ ဂ်ပန္မွ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။ ထိုကာလအတြင္း အစၥလာမ့္ပညာရွင္ႏွင့္ဂ်ပန္လူမ်ဳိးပညာရွင္တို႕၏ ပညာဖလွယ္မႈမွာ အထြဋ္အထိပ္သုိ႕ ေရာက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္က်ဆံုးခန္းႏွင့္အတူ အစၥလာမ့္ပညာေရးက႑ အမ်ားအျပားလည္း ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရသည္။ ပညာေရး ဌာနမ်ားစြာ ပိတ္ပင္ခံရသည္။ အေၾကာင္းမွာ ၄င္းတို႕သည္ အေနာက္တိုင္းကိုလိုနီ၀ါဒအား ေရွ႕တန္းမွ ဆန္႕က်င္ခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သို႕ရာတြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေရးေလာက၌ ထင္ရွားေသာ Ajia Gikai ႏွင့္ တပည့္ျဖစ္သူ Toshihiko Izutsu အပါအ၀င္ ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္မ်ားမွ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ ဘာသာျပန္ အတြဲမ်ားစြာ ေရးထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ၄င္းအားျဖင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေရးေလာက၏ ထိပ္သီးအေက်ာ္အေမာ္မ်ားက ကူးေျပာင္းသက္၀င္လာမႈရိွခဲ့သည္ဟု ဆို၏။

ဂ်ပန္အစိုးရ ႏွင့္ ဂ်ပန္-အစၥလာမ္ပညာဖလွယ္ေရးက႑ႏွစ္ရပ္လံုး၌ အဆင့္ျမင့္ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ Shūmei Ōkawa သည္ အက်ဥ္းစံဘ၀တြင္ မိမိ၏ကုရ္အာန္ဘာသာျပန္ကို အၿပီးသတ္ေရးသားခဲ့သည္။ သူ႕အား ေနာက္ကြယ္မွႀကိဳးကိုင္သည့္ Class -A အဆင့္၀င္ စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္ အျဖစ္စြပ္စြဲ၍ ေအာင္ႏိုင္သူမဟာမိတ္တပ္မ်ားက ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၄င္းေနာက္ ကိုယ္က်င့္တရားေဖာက္ျပန္မႈဟူေသာ စြဲခ်က္တင္ကာ ျပစ္ဒဏ္ခ်ခဲ့သည္။ ယင္းစြဲခ်က္တို႕မွာ အဓိပၸါယ္မဲ့ဖန္တီးခ်က္မ်ားသာျဖစ္သည္ဟု သူက ဆိုခဲ့သည္။ ေနာင္ေသာ္ စိတ္ကစဥ့္ ကလ်ားျဖစ္ေနသည့္မွတ္ခ်က္ျဖင့္ ေဆးရံုတစ္ခုသို႕လႊဲေျပာင္းလိုက္ၿပီး မ်ားမၾကာမီ အက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္ေျမာက္သည္။ ထို႕ေနာက္ ရွင္သန္က်န္ရစ္ေနေသးေသာ ဇနီးႏွင့္အတူ ဇာတိေက်းရြာသို႕ျပန္လာၿပီး ပညာေရး ပို႕ခ်ေပးေနလ်က္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။

အဟ္မဒီယာမြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၌ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္သည္။

ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး အေျခအေနႏွင့္ ကိုေဘး ဗလီ

အစၥလာမ့္ပြင့္လန္းမႈသည္ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားတြင္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ဤသည္မွာ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ေရနံအၾကပ္ဆိုက္မႈျပႆနာ ေနာက္ပိုင္း အာေရဗ်၏စန္းပြင့္မႈ ေၾကာင့္ဟု ဆိုရေပမည္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ ႏွင့္ ၄င္း၏ ၾကြယ္၀လွေသာေရနံမ်ားက ဂ်ပန္႕စီးပြားအေရးအတြက္ အေရးပါလွေၾကာင္း သိျမင္လာသည့္ေနာက္ ဂ်ပန္မီဒီယာတစ္ရပ္လံုးက မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္အာရဗ္ကမာၻအတြက္ အတားအဆီးမရိွ တံခါးဖြင့္ေပးလိုက္ၾကသည္။

ယေန႕ကာလအထိ ဂ်ပန္၌ အခိုင္မာဆံုးမြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ တူရကီ ျဖစ္၏။ စစ္ႀကိဳေခတ္က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႕အေပၚ ဆိုဗီယက္ဆန္႕က်င္သူအင္အားစုတစ္ရပ္အျဖစ္အျမင္ရိွၿပီး၊ နားလည္လက္ခံမႈရိွေၾကာင္း ဗဟုိအာရွတစ္လႊား ေက်ာ္ၾကားလွသည္။ ထိုအခ်ိန္မ်ားတြင္ ေထာက္လွမ္းေရးနယ္ပယ္မွဂ်ပန္အခ်ဳိ႕သည္ ၄င္းတို႕ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရိွၾကသည္။ ယင္းဆက္သြယ္ခ်က္အားျဖင့္ စစ္ၿပီးေသာအခါ လူအခ်ဳိ႕သည္ အစၥလာမ္ကို ကူးေျပာင္းသက္၀င္လာခဲ့ၾကသည္။

ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း တရုတ္ျပည္ႏွင့္အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမ်ားသို႕ ဂ်ပန္၏က်ဴးေက်ာ္မႈက ဂ်ပန္လူမ်ဳိးမ်ားစြာအား မြတ္စ္လင္မ္တို႕ႏွင့္ ထိေတြ႕ခြင့္ ရသြားေစခဲ့သည္။ အစၥလာမ္သာသနာကို သက္၀င္လက္ခံၿပီး အမိေျမျပန္ေရာက္လာသူတို႕က ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ Sadiq Imaizumi ၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွ ပထမဆံုး ဂ်ပန္မြတ္စ္လင္မ္အဖြဲ႕အစည္းကို ထူေထာင္ၾကသည္။ စတင္ေသာကာလ၌ အဖြဲ႕၀င္ ၆၅ ဦးသာရိွခဲ့ၿပီး၊ ယင္းပုဂၢိဳလ္ကြယ္လြန္ၿပီး ၆ ႏွစ္ၾကာေသာအခါ လူဦးေရပမာဏ ႏွစ္ဆတိုးတက္လာခဲ့သည္။

အဖြဲ႕၏ဒုတိယေျမာက္ဥကၠဌမွာ Umar Mita ျဖစ္၏။ သူသည္ ဂ်ပန္အင္ပါယာလက္ေအာက္ခံနယ္ပယ္မ်ားအတြင္း အစၥလာမ္ကို ဆည္းပူးေလ့လာခဲ့သည့္ လက္ဦးမ်ုဳိးဆက္၏စံျပပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ တရုတ္ျပည္အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း ဂ်ပန္ပိုင္နက္တြင္ မန္ရႈရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီအတြက္ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္စဥ္ ပီကင္း(ေပက်င္း)ရိွ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တရုတ္လူမ်ဳိးတို႕ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္မိရာမွ မြတ္စ္လင္မ္အျဖစ္သို႕ ေရာက္ရိွသည္။ စစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ ျပည္ေတာ္ျပန္ရာ၀ယ္ ဟဂ်္ျပဳခဲ့ရာ စစ္လြန္ကာလ၏ ပထမဆံုး ဂ်ပန္ဟာဂ်ီ ဟူ၍ စာရင္း၀င္ခဲ့သည္။ သူသည္ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ ဂ်ပန္ဘာသာျပန္ဋီကာက်မ္းတစ္ေစာင္ကိုလည္း  မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦး၏ရႈေထာင့္မွ ပထမဆံုး ျပန္ဆိုျပဳစုခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံႏွင့္အစၥလာမ္သာသနာအေၾကာင္းကို အလ္ဂ်ဇီးရားသတင္းဌာနမွ “Road to Hajj – Japan” အမည္ျဖင့္ သတင္းမွတ္တမ္းတစ္ရပ္ ေဆာင္ရြက္ထားပါသည္။ အစၥလာမ့္ေရးရာအဖြဲ႕မ်ားမွာ ၁၉၀၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း အလွ်ဳိလွ်ဳိထြက္ေပၚလာခဲ့ေသာ္လည္း ထိေရာက္ေသာႏိုးၾကားတက္ၾကြမႈ မရိွႏိုင္ခဲ့ေခ်။

မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရစာရင္း ၊ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား

တာတာမြတ္စ္လင္မ္တို႕ ရုရွားနယ္ခ်ဲ႕မႈမွအလြတ္ရုန္းထြက္လာသည့္ ၁၉၀၀ ခုႏွစ္မ်ားအေစာပိုင္းကာလတြင္မွ ဂ်ပန္သို႕ အစၥလာမ္ေရာက္ရိွသည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆစရာျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ သို႕ေသာ္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကတည္းကပင္ မြတ္စ္လင္မ္လူ႕အစုအေ၀းမွာ ရိွခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းအခ်ဳိ႕ကမူ ထို႕ထက္ပင္ေစာသည္ဟု ဆိုထားသည္။ သမိုင္းပညာရွင္ Caeser E. Farah ၏ မွတ္တမ္းအရ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္တိုင္းရင္းမ်ဳိးႏြယ္အနက္ွ အစၥလာမ္ဘာသာသို႕ပထမဆံုးကူးေျပာင္းသူမွာ Abdul-Rashid Ibrahim ျဖစ္သည္၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ ပထမဆံုးအစၥလာမ့္အေဆာက္အဦမွာ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ေသာ ကိုေဘးဗလီ ဟု ဆိုထား၏။

၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရမွာ သံုးေသာင္းရိွၿပီး ယင္းပမာဏ၏ထက္၀က္မွာ ေဒသခံျဖစ္သည္ဟု အခ်ဳိ႕အခ်က္အလက္မ်ား၌ ေတြ႕ရသည္။  အတည္မျပဳႏိုင္ေသးေသာအခ်က္ အလက္မ်ားအရ အာရွတိုက္သားမ်ား တအံုတက်င္း ေရာက္ရိွယွက္ႏႊယ္လာၿပီး ေဒသခံလူဦးေရ ထပ္ဆင့္မ်ားျပားလာေသာ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ား ဂ်ပန္စီးပြားေရးဦးေမာ့ကာလအတြင္း ဂ်ပန္တိုင္းရင္းႏြယ္မ်ားစြာ အစၥလာမ္သို႕ ကူးေျပာင္းလာၾကသည္ဟု ေဖာ္ျပ၏။ မြတ္စ္လင္မ္ လူဦးေရမွာ တစ္သိန္း၀န္းက်င္ခန္႕ရိွမည္ဟု အမ်ားစုက ခန္႕မွန္းၾကသည္။ ဂ်ပန္တြင္ အစၥလာမ္သည္ လူနည္းစုဘာသာတရားတစ္ခုျဖစ္ေနရာ တိုးပြားမႈအေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္၍ အေထာက္အထားအတိအက် မရိွႏိုင္ေပ။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားအေစာပိုင္းကာလတြင္ ထင္ထင္ရွားရွားကူးေျပာင္းလာသူအမ်ားစုမွာ ငယ္ရြယ္ေသာ အိမ္ေထာင္ရွင္အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ဟု ဂ်ပန္တိုင္းမ္စ္မွ တင္ျပခဲ့သည္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ေဒသခံ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားမွာ ၆၃၅၅၂ ဦး၊ ဂ်ပန္တြင္ေနထုိင္လ်က္ရိွေသာ ႏိုင္ငံျခားသား မြတ္စ္လင္မ္မ်ားမွာ ခုႏွစ္ေသာင္းမွ တစ္သိန္းအထိ ရိွမည္ဟု Keiko Sakurai က ခန္႕မွန္းသံုးသပ္ထားသည္။ သို႕ေသာ္ ေဆာင္းပါးရွင္ Michael Penn  ကမူ ၉၀ % မွာ ႏိုင္ငံျခားသား မြတ္စ္လင္မ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ၁၀ % သာ ဂ်ပန္တိုင္းရင္း မြတ္စ္လင္မ္ မ်ားျဖစ္ၾကသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ မည္သို႕ ဆိုေစကာမူ ထပ္ဆင့္ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား ရိွေနေသာ္လည္း စာရင္းအမွန္ကိုကား မသိၾကေသးေခ်။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ကို အေလးထားေသာအားျဖင့္ ဘာသာတရားဆိုင္ရာ လူဦးေရ စစ္တမ္းကို အစိုးရမွ ေကာက္ယူျခင္း မရိွပါ။

“ ဂ်ပန္အစိုးရဟာ ဂ်ပန္မွာရိွတဲ့ မြတ္စ္လင္မ္လူဦးေရစာရင္းကို ေကာက္ယူေလ့မရိွပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရဌာနမ်ားကလည္း ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြကိုျဖစ္ေစ၊   လာေရာက္ေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားကိုျဖစ္ေစ ဘယ္ဘာသာ၀င္ဆိုတာ  ေမးျမန္းတာမ်ဳိး ဘယ္တုန္းကမွ မလုပ္ၾကပါဘူး ” ဟု Penn မွ ေဖာ္ျပထားသည္။

japanfocus.org မွ ဤသို႕ေဖာ္ျပထားသည္။ “ ဂ်ပန္မွာ လက္ရိွအေနအထားအရ single-story (တစ္ထပ္ေဆာင္) ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ၃၀ ကေန ၄၀ အၾကား ရိွပါတယ္။ ထပ္တိုး၀တ္ျပဳေဆာင္မ်ားကေတာ့ ၁၀၀ ေလာက္ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အိမ္ခန္း၊တိုက္ခန္းသာ ျဖစ္ၿပီး ၀တ္ျပဳေရးအတြက္ ျပည့္၀စံုလင္မႈ မရိွေသးပါဘူး ” ။

လူဦးေရ သန္း ၁၂၀ ရိွသည့္ ဂ်ပန္၌ ကူးေျပာင္းသက္၀င္သူမြတ္စ္လင္မ္အသိုင္းအ၀ိုင္းသည္ မဆိုစေလာက္ေသာ ပမာဏမွ်သာ ျဖစ္ေန၏။ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား မ်ားသည္ ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားႏွင့္ အတူ မြတ္စ္လင္မ္ ရပ္၀န္းအား အဓိကၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဟီရိုရွီးမား၊ က်ဳိတို၊ နာဂိုယာ၊ အုိဆာကာ ႏွင့္ တိုက်ဳိတို႕၌ ဦးတည္ခ်ဲ႕ထြင္ၾကေသာ္လည္း ၄င္းတို႕အားလံုးစုေပါင္းလိုက္လွ်င္ပင္ အလြန္ေသးငယ္သည့္လူနည္းစုသာ ျဖစ္လ်က္ရိွေနသည္။ မည္သို႕ဆိုေစကာမူ မြတ္စ္လင္မ္ေက်ာင္းသားမ်ား အသင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတို႕သည္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား က်စ္လစ္ညီညြတ္ေရးအတြက္ စခန္းသြင္းသင္ၾကား ပ်ဳိးေထာင္မႈမ်ားႏွင့္ေတြ႕ဆံု စုစည္းမႈမ်ားကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွေနေပသည္။

မြတ္စ္လင္မ္တို႕ ေတြ႕ႀကံဳရင္ဆိုင္ေနရသည့္ အျခားအခက္အခဲမ်ားမွာ (အခ်င္းခ်င္း) ဆက္သြယ္ေရး၊ အိုးအိမ္ (စုေပါင္းအိမ္ရာ)၊ ကေလးသူငယ္ပညာေရး၊ ဟလာလ္ အစားအေသာက္ ႏွင့္ အစၥလာမ့္ စာေပ က႑မ်ား ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ဒအ္၀ဟ္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အေရးတႀကီး လိုအပ္လ်က္ရိွေနပါသည္။

Ref: Wiki

မတ္လ၊ ၂ ၊ ၂၀၁၃
M-Media
ကမာၻ႕ႏိုုင္ငံမ်ားမွ မြတ္စလင္မ်ား က႑

ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတႏုိင္ငံ ႏွင့္ အစၥလာမ္သာသနာ

  ကိုရီးယားစစ္ပြဲၿပီးသည့္ေနာက္ မၾကာမီပင္ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံသည္ အစၥလာမ့္အယူ၀ါဒႏွင့္ စတင္ထိေတြ႕ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ မြတ္စ္လင္မ္ လူဦးေရမွာ တစ္စစျဖင့္ တိုးတက္မ်ားျပားလာၾက၏။ ကိုးရီးယားလူမ်ဳိး သာမက အျခားႏြယ္ဖြားတုိ႕ပါ၀င္ေနေသာ မြတ္စ္လင္မ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသည္ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ အဓိကအေျချပဳေနၿပီး ၄င္း၌ ၂၀ ရာစုလက္ရာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး တစ္ခု ရိွသည္။ ထိုေက်ာင္းေတာ္အား မေလးရွား အစၥလာမ့္ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းႏွင့္အျခား အစၥလာမ္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ရန္ပံုေငြျဖင့္ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။

ကိုရီးယားတိုင္းရင္းသား မြတ္စ္လင္မ္တို႕သည္ လူဦးေရသံုးေသာင္းထက္ မပိုေသး။ ေတာင္အာရွ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း(အီရတ္)၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွားမွ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားတို႕သည္ ၁၉၉၀ ႏွင့္ ၂၀၀၀ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ေရာက္ရွိလာသည္။ ယင္းေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားတို႕အမ်ားစုမွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ေတာင္ကိုရီးယား၌ အေျခစိုက္ေနထိုင္ သူမ်ားလည္း ရိွသည္။ ထိုသူမ်ားကိုပါထည့္တြက္ပါက စုစုေပါင္း မြတ္စ္လင္မ္ လူဦးေရပမာဏသည္ ၃၅၀၀၀ ထက္မနည္း ရိွေနၿပီျဖစ္သည္။

ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံတြင္ အစၥလာမ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ထူးျခားထင္ရွားမႈ မရိွလွေခ်။ (မြတ္စ္လင္မ္မ်ား မရိွသေလာက္ဟု ယူဆရသည္)။ သာသနာ့ေရးရာ သီးသန္႕လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ဟုတ္တိပတ္တိ ဟူ၍ မေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

 ကနဦးပိုင္းက သမိုင္းေၾကာင္း
ေအဒီ ၇ ရာစုအလယ္ ေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားအတြင္း ခလီဖဟ္နယ္ေျမမွ မြတ္စ္လင္မ္ ကုန္သည္မ်ားသည္ တရုတ္ျပည္သို႕ျဖတ္သန္း သြားေရာက္ရာ လမ္းရိွ ကိုးရီးယားပိုင္နက္သံုးခုအနက္ တစ္ခုျဖစ္ေသာ စီလာႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရိွခဲ့ၾကသည္။ ေအဒီ ၇၅၁ ခုႏွစ္တြင္ Goguryeo  မ်ဳိးႏြယ္မွဆင္းသက္သူ  Gao Xianzhi ဆိုသူ တန္မင္းဆက္၏ တရုတ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တစ္ဦးသည္ အဗၺာစစ္ခလီဖဟ္အား ဆန္႕က်င္သည့္ Talas စစ္ပြဲကို ဆင္ႏႊဲသည္။ သို႕ေသာ္ အႏိုင္ မရခဲ့ေခ်။ အေရွ႕အာရွထြက္သမိုင္းက်မ္း မဟုတ္ေသာ ေအဒီ ၉ ရာစုအလယ္မွ Ibn Khurdadbih ေရးသားျပဳစုခဲ့သည္ General Survey of Roads and Kingdoms  စာအုပ္၌ ကိုးရီးယားအေၾကာင္းေဖာ္ျပခ်က္ကို အေစာဆံုး ေတြ႕ရသည္။

ေအဒီ ၉ ရာစုမတိုင္မီက “ စီလာေဒသေပါင္းစည္းေရး ” ကာလအတြင္း  ကိုးရီးယားသို႕ ပါးရွန္းႏွင့္  အာရဗ္ ေရေၾကာင္းခရီးသည္မ်ား၊ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္အတူ အစၥလာမ္သာသနာေရာက္ရိွခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။ ေအဒီ ၉ ရာစုမွ ပါးရွန္းမြတ္စ္လင္မ္ စြန္႕ဦးေဖြရွာသူႏွင့္ပထ၀ီ၀င္ေဗဒပညာရွင္ Ibn Khurdadhbih အပါအ၀င္ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ မြတ္စ္လင္မ္ပထ၀ီ၀င္ဆရာမ်ား၏အဆိုအရ ယင္းခရီသြားကုန္သည္အေျမာက္အမ်ားတုိ႕သည္ ကိုးရီးယားေဒသ၌ ဓားမဦးခ် အေျခစုိက္ကာ မြတ္စ္လင္မ္ရြာမ်ား တည္ေဆာက္ေနထိုင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုထား၏။ ထုိအေျခခ်ေနထုိင္သူမ်ားအနက္ အီရတ္မွ လာသူမ်ား မနည္းလွေၾကာင္း အခ်ဳိ႕မွတ္တမ္းမ်ားက ေဖာ္ျပသည္။ အျခားမွတ္တမ္းအခ်ဳိ႕ကမူ ၄င္းတို႕မွာ အာလာ၀ီ ရီွအဟ္ ဂိုဏ္းခြဲမွ လူေပါင္းမ်ားစြာတို႕သည္ ကိုးရီးယားေဒသတြင္ အေျခစိုက္ခဲ့သည္ဟု သံုးသပ္ထားသည္။ စီလာ၌ရိွေသာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းသားမြတ္စ္လင္မ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ပါးရွန္းလူမ်ဳိးတို႕၏စရိုက္သဘာ၀မ်ား ထင္ရွားစြာရိွခဲ့သည္ဟု အျခားေဖာ္ျပမႈက ဆိုသည္။ ေနာင္ေသာအခါ မြတ္စ္လင္မ္အေျမာက္အမ်ားမွာ ကိုးရီးယားတို႕ႏွင့္ ေသြးေႏွာခဲ့ၾကသည္။ မြတ္စ္လင္မ္ကမာၻႏွင့္ အဆက္ျပတ္ေနသည့္ ကိုရီးယား၏နယ္ေျမအေနအထားေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕မွာ ဗုဒၶဘာသာသို႕ လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕မွာ နတ္ကိုးကြယ္မႈ၀ါဒသို႕လည္းေကာင္း ကူးေျပာင္းသြားၾကသည္။

မြတ္စ္လင္မ္ကမာၻႏွင့္ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္အၾကား ကုန္သြယ္ေရးဆက္စပ္မႈမွာ Goryeo မင္းဆက္ ေအာင္ႏိုင္စိုးမိုးခဲ့သည့္ ၁၅ ရာစုႏွစ္ တစ္ေလွ်ာက္၌ ျပန္လည္ သက္၀င္လာသည္။ ဆက္လက္၍ အာရွအလယ္ပိုင္းႏွင့္ အေရွ႕ဖ်ားပိုင္းမွ မြတ္စ္လင္မ္ ကုန္သည္ အမ်ားအျပားတုိ႕ ကိုရီးယားတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ၿပီးေနာက္  မြတ္စ္လင္မ္ မိသားစုမ်ား ေပါက္ဖြားလာၾကသည္။ Toksu  ေက်းရြာမွ ကိုရီးယားမူရင္းတိုင္းရင္းႏြယ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ Chang မိသားစုႀကီးက မိမိတို႕မွာ မြတ္စလင္မ္ အဆက္အႏြယ္မ်ားျဖစ္ၾကေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသည္။ တရုတ္ျပည္မွ တရုတ္မြတ္စ္လင္မ္ (ေဟြလူမ်ဳိးစု) အႏြယ္အခ်ဳိ႕ကလည္း Goryeo မင္းဆက္ကာလ၌  ထပ္မံေရာက္ရိွ ေနထိုင္မႈ ျဖစ္လာသည္။ ၁၁၅၄ ခုႏွစ္၊ အာရဗ္လူမ်ဳိး ပထ၀ီ၀င္ေဗဒပညာရွင္ႀကီး Muhammad al-Idrisi ေရးဆြဲေသာ Tabula Rogeriana. အမည္ရိွ ကမာၻ႕ေျမပံုတြင္ ကိုရီးယားေဒသကို ထည့္သြင္းထားေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ေရွးအက်ဆံုး ကိုးရီးယားေျမပံုမွာ အစၥလာမ့္ပထ၀ီ ဆရာမ်ား၏ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားမွ အေနာက္တိုင္းေဒသ ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားအားျဖင့္ ေရးဆြဲထားျခင္းျဖစ္သည္။

ဥဂါးရ္လူမ်ုဳိးစုတို႕ႏွင့္လည္း အလြန္ရင္းႏွီးစြာ ပတ္သက္ခဲ့ေသာ သာဓကအခ်ဳိ႕ရိွေနသည္။ ကိုရီးယားစကားရိွ အစၥလာမ့္အသံုးအႏႈန္း၌ ဟိုးက်ဳိ /ေဟြေက်ာက္ (회교, 回敎) ဟူ၍ ေတြ႕ရသည္။ ၄င္းမွာ ဥဂါးရ္လူမ်ဳိးစုအမည္၏ေရွးအသံုးျဖစ္သည့္ ေဟြေဟြ႕ (回紇),  ဟူေသာ တရုတ္ေ၀ါဟာရမွ ဆင္းသက္သည္။ Goryeo ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းအတြင္း Gaeseong ေနျပည္ေတာ္၌ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားစြာ ရိွခဲ့သည္။ ကိုးရီးယား၌ မြန္ဂိုမ်ား အုပ္စိုးစဥ္ကာလ တစ္ေလွ်ာက္တြင္လည္း မြန္ဂိုတို႕သည္ ဥဂါးရ္တို႕အား အထူး အားထားခဲ့ရသည္။ ဥဂါးရ္တို႕၏ စာေပစကား ႏွင့္အေတြ႕အႀကံဳမ်ားက ကုန္သြယ္ေရး နယ္ပယ္မ်ား၌ ၾသဇာလႊမ္းမိုးေနသျဖင့္ မြန္ဂိုအင္ပါယာက်ယ္ျပန္႕ေရးအတြက္ အသံုးခ်ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကိုရီးယားတိုင္းရင္း မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားအနက္ အၿပီးပိုင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သည့္ ဥဂါးရ္တို႕မွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားသည့္ မ်ဳိးစု ၂ စု အနည္းဆံုးရိွေနသည္။

ကိုရီးယားသို႕ေရႊ႕ေျပာင္းလာေသာ ဗဟုိအာရွသားတစ္ဦးသည္ King Chungnyeol ထံသို႕ ဆက္သထိမ္းျမားေစခဲ့ေသာ မြန္ဂိုမင္းသမီး၏ ကိုယ္ရံေတာ္ ျဖစ္သည္။ ထုိသူ၏ မူလအမည္မွာ ဆမ္ဂါ ျဖစ္ေသာ္လည္း ကိုရီးယားကို အမိေျမဟုသတ္မွတ္လိုက္သည့္ေနာက္ Jang Sunnyong   ဟူသည့္ ကိုရီးယား အမည္ကို ခံယူခဲ့သည္ဟု  Goryeo  သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားက ဆိုသည္။ Jang  သည္ ကိုးရီးယားသူႏွင့္လက္ဆက္ခဲ့ၿပီး သူ၏မ်ဳိးႏြယ္မွာ Deoksu Jang ဟူ၍ အမည္တြင္လာသည္။ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ထိုမ်ဳိးဆက္ထဲမွ မ်ားျပားလွသည့္ အရာရိွႀကီးမ်ား၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္ ၀ါဒ ပညာရွင္မ်ား ထြန္းေပၚခဲ့သည္။ မ်ဳိးဆက္ ၂၅ ဆက္ေရာက္သည့္အခါတြင္ သူ၏မ်ဳိးရိုးစဥ္ဆက္ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးမွာ ပမာဏ သံုးေသာင္းအထိ ျဖစ္လာသည္။ ၄င္းတို႕၏ ဘိုးေဘးႀကီး Jang Sunnyong မွာ ကိုးရီးယား လူမ်ဳိးစစ္စစ္ မဟုတ္ေၾကာင္း ကိုလည္း သိမွတ္ လက္ခံၾကသည္။ ၄င္းသည္ အာရဗ္မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဟု အမ်ားစုက ယူဆထားသည္။ သို႕ရာတြင္ ယင္း မ်ဳိးႏြယ္စု၏အစဥ္အလာဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ား၌ အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာအေထာက္အထားကိုမူ မေတြ႕ရေခ်။ အလားတူ စြာ ေနာက္ထပ္ ဗဟုိအာရွသား တစ္ဦး၏ျဖစ္စဥ္လည္း ရိွ၏။  ဥဂါးရ္ လူမ်ဳိးဟုယူဆရေသာ Seol Son အမည္ရိွ ဗဟုိအာရွသားတစ္ဦးသည္ မြန္ဂိုတို႕၏ ယြမ္မင္းဆက္ေႏွာင္းပိုင္း ေဗာင္းထုပ္နီေတာ္လွန္ေရး – Red Turban Rebellion ျဖစ္ပြားစဥ္ ကိုရီးယားသို႕ ထြက္ေျပးေရာက္ရိွလာသည္။ သူလည္း
ကိုးရီးယားသူႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ကာ Gyeongju Seol ဟူေသာ မ်ဳိးရိုးအမည္ကိုခံယူခဲ့ရာ ယခုအခါ သူ႕မ်ဳိးဆက္ဦးေရသည္ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ရိွေသာ္လည္း ၄င္းတို႕အတြင္း မြတ္စ္လင္မ့္ အေငြ႕အသက္မ်ားကို ထူးထူးျခားျခား မေတြ႕ျမင္ရေခ်။

Joseon ေခတ္ဦးပိုင္းတြင္ တရုတ္ရိုးရာျပကၡဒိန္မ်ားအစား ထူးျခားမွန္ကန္မႈရိွေသာ အစၥလာမ့္ ျပကၡဒိန္ကို အစားထိုးလက္ခံလာၾကသည္။ ၁၅ ရာစုႏွစ္၊ Joseon Dynasty မင္းဆက္၊ Sejong the Great ဘုရင္ လက္ထက္တြင္ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံတြင္ အစၥလာမ့္နကၡတ္ေဗဒႏွင့္ တရုတ္နကၡတ္ ပညာႏွစ္ရပ္ကိုေပါင္းစပ္၍ ကိုးရီးယားဘာသာ စကားျဖင့္ ျပန္ဆိုထားသည့္ သင္ရိုး – Huihui Lifa ကို သင္ၾကားေစခဲ့သည္။ ထိုဘာသာရပ္မွာ ၁၉ ရာစုဦးပိုင္းအထိ အစဥ္အလာႀကီးခဲ့သည္။

သို႕တေစ ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၏ နယ္ေျမေဒသ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအေနအထားမွာ ထီးတည္းျဖစ္ေနသျဖင့္  Joseon ေခတ္ကာလအတြင္း အစၥလာမ္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္ တိမ္ေကာသြားခဲ့ၿပီး ၂၀ ရာစုအတြင္းမွာမွ ျပန္လည္ ထိေတြ႕ေပၚလြင္လာျခင္းျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ Manchuria နယ္၌ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ကိုရီးယားတို႕သည္ အစၥလာမ္ႏွင့္ ထပ္မံထိစပ္မႈရိွရာမွ လက္ရိွေခတ္ကာလ၏ ပထမဆံုး ကိုရီးယားမြတ္စလင္မ္မ်ား ျဖစ္လာသည္ဟု ဆိုသည္။

ကိုရီးယားတိုင္းရင္းမြတ္စ္လင္မ္တို႕၏ ေရွးဦးမွတ္တမ္း၌ ၄င္းတို႕သည္ Manchuria နယ္တြင္ ၁၉ ရာစုကပင္ ကိုယ္ပိုင္ မြတ္စ္လင္မ္ လူ႕အစုအေ၀းႀကီး တစ္ရပ္အျဖစ္ ထင္ထင္ရွားရွား ရပ္တည္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။ ၄င္းတို႕သည္ အဓိကအားျဖင့္ Manchuria နယ္ရိွ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၌ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ ဗဟုိအာရုကုန္သည္မ်ုိးဆက္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အစၥလာမ္သာသနာကို ပထမဆံုးလက္ခံ သက္၀င္ၾကေသာ တိုင္းရင္း ကိုရီးယားမ်ား ျဖစ္သည္။ မည္သို႕ပင္ဆိုေစကာမူ ကိုးရီးယားစစ္ပြဲၿပီးသည့္ေနာက္မွာမွ ကိုရီးယားတြင္ အစၥလာမ္သည္ သိသာစြာ ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားလာသည္။ စစ္အတြင္း၀ယ္ ကိုးရီးယားတို႕ကို လာေရာက္ကူညီခဲ့သည့္ တူရကီစစ္ကူအားျဖင့္ အစၥလာမ္ ႏွင့္ ကိုးရီးယား နီးစပ္လာခဲ့ခ်ိန္ကတည္းက ကိုရီးယား၌ အစၥလာမ္သည္ ျဖည္းျဖည္းႏွင့္မွန္မွန္ ဖြံ႕ၿဖိဳး ႀကီးထြားလ်က္ ရိွေနေပသည္။ နယ္ခံတိုင္းရင္း ကိုရီးယားမြတ္စ္လင္မ္တို႕ဦးေရမွာလည္း အတန္အသင့္ တိုးပြားလာခဲ့သည္။

၂၀ ရာစုမွ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ထိေတြ႕မႈ

ကိုရီးယားစစ္ပြဲအတြင္း တူရကီႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢမွ တာ၀န္ေပးခ်က္ အရ ေတာင္ကိုးရီးယားသုိ႕ စစ္ကူ တပ္သားမ်ားစြာ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ၄င္းကို တူရကီေပါင္းကူး တပ္ဖြဲ႕ Turkish Brigade ဟု ေခၚၾကသည္။ ၄င္းတို႕သည္ စစ္ေျမျပင္၌ ပါ၀င္တိုက္ခိုက္သလုိ လူသားခ်င္းစာနာမႈ လုပ္ငန္းမ်ား၊ စစ္ဒဏ္ခံမိဘမဲ့ ကေလးသူငယ္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ႀကီးစြာ ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ၾက၏။ စစ္မက္ကာလၿပီးဆံုး၍ မေရွးမေႏွာင္းတြင္ တူရကီအခ်ဳိ႕သည္ ကုလသမဂၢၿငိမ္းခ်မ္းေရး တပ္ဖြဲ၀င္မ်ား အျဖစ္ ေတာင္ကိုရီးယား၌ စခန္းခ်ၾကရေသာအခါ ကိုရီးယားတုိ႕ထံ အစၥလာမ္ အေၾကာင္း ျဖန္႕ခ်ိပို႕ခ်ၾကသည္။ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ လက္ဦး မြတ္စ္လင္မ္သစ္လြင္တို႕မွ ကိုရီးယားမြတ္စ္လင္မ္ ရပ္၀န္းကိုထူေထာင္၍ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ တစ္ခုကို ပထမဆံုး တည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ကိုရီးယား မြတ္စ္လင္မ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႀကီးထြားလာသည္၌  ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ကိုးရီးယား မြတ္စ္လင္မ္သမဂၢ ျဖစ္ေပၚလာ၏။

မ်က္ေမွာက္ကာလ

၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ေတာ္၌္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းႀကီးတစ္ခုတည္ေဆာက္ရန္ မေလးရွားအစိုးရမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၃၀၀၀ ကူညီပံ့ပိုးသည္။ သို႕ရာတြင္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈျပႆနာေၾကာင့္ အစီအစဥ္ လြဲေခ်ာ္ ရပ္တန္႕ခဲ့ရသည္။ ေတာင္ကိုးရီးယား သမၼတႏိုင္ငံသည္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း တိုင္းျပည္မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး မိတ္ဖက္မ်ားျဖစ္လာေသာ ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားတြင္မွ အစၥလာမ္သာသနာ အေပၚ တိမ္းညႊတ္မႈ ျပန္လည္ေခါင္းေထာင္လာသည္။ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်သို႕ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ ကိုရီးယားအခ်ဳိ႕ အစၥလာမ္ကို လက္ခံသက္၀င္ခဲ့ၿပီး၊ လုပ္သက္စာခ်ဳပ္ သက္တမ္းေစ့၍ ကိုးရီးယားသုိ႕ ျပန္လာရာတြင္ တိုင္းရင္းမြတ္စ္လင္မ္ ဦးေရမ်ားစြာကို က်ားကန္ေပးခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ Itaewon ဆင္ေျခဖံုး အရပ္၀ယ္ ဆိုးလ္ဗဟုိၿမိဳ႕မ ဗလီႀကီးအား ၁၉၇၆ ခုႏွစ္၌ အၿပီးသတ္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ယခုအခါ Busan, Anyang, Gwangju, Jeonju, Daegu ႏွင့္  Kaesong ၿမိဳ႕မ်ားတြင္လည္း ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား ရိွေနေလၿပီ။

ကိုရီးယားအစၥလာမ္တကၠသိုလ္အႀကီးအမွဴး Lee Hee-Soo (Yi Hui-su) ၏အဆိုအရ ေတာင္ကိုးရီးယား သမၼတႏိုင္ငံ၌ စာရင္းရ မြတ္စ္လင္မ္ ဦးေရမွာ ေလးေသာင္းခန္႔ ရိွၿပီး၊ အစၥလာမ့္နည္းက် ပီျပင္စြာ ဘ၀တည္ေဆာက္ေနသူ မ်ားမွာ တစ္ေသာင္းခန္႕ရိွသည္ ဟု သိရိွရသည္။

“ မင္းသား စုလ္တာန္ဗင္န္အဗ္ဒုလ္အဇီးဇ္ ပင္မေက်ာင္း ” အမည္ျဖင့္ အစၥလာမ္အေျခခံပညာေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းကို ကိုရီးယား မြတ္စလင္မ္မ်ား၏ သာသနာ့ပညာ အေထာက္အကူ အတြက္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ မတ္လ တြင္ တရား၀င္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းအျဖစ္ မိမိတို႕မွ ဖြင့္လွစ္ရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေၾကာင္း ကိုရီးယားမြတ္စ္လင္မ္ေဖာင္ေဒးရွင္းက ဆိုသည္။ ယဥ္ေက်းမႈစင္တာတစ္ခု၊ အလယ္တန္းေက်ာင္းမ်ားသာမက တကၠသိုလ္ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ေရးအထိ စီစဥ္ထားသည္။ ဆိုးလ္၌ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၏ သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သူ Abdullah Al-Aifan မွ ယင္းေဖာင္ေဒးရွင္းအား ေဆာ္ဒီအာေရဗ် အာဏာပိုင္အစိုးရ ကိုယ္စား အေမရိကန္ေဒၚလာ ငါးသိန္း လွဴဒါန္းခဲ့သည္။

ထုိေက်ာင္း မတည္ေထာင္မွီက “စုလ္တာန္ဗင္န္အဗ္ဒုလ္အဇီးဇ္ မဒ္ရဆဟ္ ” အမည္ျဖင့္ ၁၉၉၀ နွစ္မ်ားအတြင္း ကေလးငယ္မ်ားကို အရဗီ၊ အဂၤလိပ္ႏွင့္ အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈ သင္ၾကားေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။

မိမိတို႕၏ မတူကြဲျပားေသာ ဘ၀ေနဟန္က လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရိွ အျခားသူမ်ားထက္ တမူထူးျခားေနျခင္းမ်ဳိး မရိွဟု ကိုးရီးယား မြတ္စ္လင္မ္ မ်ားစြာမွ ေျပာၾကားသည္။  သို႕ေသာ္ျငား ၂၀၀၁ ခုႏွစ္၊ ၉/၁၁ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ၏ေနာက္တြင္ မလိုလားခံရမႈမ်ားရိွလာေၾကာင္း သူတို႕မွ ခံစားမိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၏ ရုပ္သံဌာနတစ္ခုျဖစ္ေသာ Arirang TV မွလည္း အိမာမ္ Hak Ap-du ( ဟပ္က္ အဗ္ဒူးဟ္ ) ႏွင့္ ကုိးရီးယားရိွ အစၥလာမ္အေၾကာင္းကို ၉ မိနစ္စာ အစီရင္ခံတင္ဆက္မႈ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။

Ref: http://en.wikipedia.org/wiki/Islam_in_Korea မွ ေဖာ္ျပခ်က္ကို M-Media မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။

wiki update date (2-3-2013)

Sources

•     Baker, Don (Winter 2006). “Islam Struggles for a Toehold in Korea”. Harvard Asia Quarterly. Retrieved 2007-04-23.
•     Kwon, Young-pil. (1991). Ancient Korean art and Central Asia: Non-Buddhist art prior to the 10th century. Korea Journal 31(2), 5-20.
•     Lee, Hee-Soo. (1991). Early Korea-Arabic maritime relations based on Muslim sources. Korea Journal 31(2), 21-32.