News @ M-Media

Tag: Kachin

  • လတ္တေလာတုိက္ပြဲေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား ထိခုိက္ခံစားရမႈကုိ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ယန္းဟီးလီေျပာ

    လတ္တေလာတုိက္ပြဲေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား ထိခုိက္ခံစားရမႈကုိ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ယန္းဟီးလီေျပာ

    ေမ ၁၊ ၂၀၁၈
    M-Media

    တုိက္ပြဲေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ေနရသည့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား

    – ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြအတြင္း အရပ္သားေတြ ထိခုိက္ေသဆံုးမႈ၊ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရမႈေတြအတြက္ စုိးရိမ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ယန္းဟီးလီက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

    “အျပစ္မဲ့တဲ့အရပ္သားေတြဟာ အသတ္ခံေနရၿပီး ဒဏ္ရာအနာတရေတြ ရေနတယ္။ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ မိသားစုေတြကလည္း အသက္ေဘးလြတ္ေအာင္ ေျပးေနရပါတယ္” လုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ေတြက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡအတြင္း လူေပါင္း ၅၀၀၀ ေလာက္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရမႈကုိ ရည္ညႊန္းၿပီး သူမက ဆုိပါတယ္။

    ကခ်င္ျပည္နယ္က တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အစုိးရတပ္ဟာ လူေနေဒသေတြအေပၚ ဗံုးႀကဲတာေတြ၊ လက္နက္ႀကီးနဲ႔ပစ္တာေတြ ရွိတယ္လုိ႔ သတင္းေတြထြက္ေနၿပီး တုိက္ပြဲေၾကာင့္ ပိတ္မိေနသူေတြကုိ အကူအညီေပးေရးကုိလည္း အစုိးရက ခြင့္မျပဳပါဘူး။

    ထြက္ေျပးရသူေတြထဲမွာ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေတြ၊ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္သူေတြနဲ႔ မသန္စြမ္းသူေတြ ပါ၀င္တယ္လုိ႔ ကုလက ေျပာပါတယ္။

    “ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ေတြအတြင္း ကခ်င္မွာျဖစ္ပ်က္ေနတာကုိ ၾကည့္ရတာ လံုး၀ လက္မခံႏုိင္စရာျဖစ္ၿပီး အျမန္ဆံုး ရပ္တန္႔ရမွာပါ။ ပဋိပကၡေတြအတြင္း အရပ္သားေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ခံရတယ္ဆုိတာမ်ိဳး ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လုိ႔မရပါဘူး။ အရပ္သားေတြ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ပါ၀င္ပတ္သက္သူေတြအားလံုးက လုိအပ္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္” လုိ႔ ယန္းဟီးလီက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    မတ္လက ဂ်ီနီဗာမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းအေနနဲ႔ ရခုိင္ကိစၥကုိသာ အာ႐ံုစုိက္ေနၾကၿပီး ကခ်င္၊ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက အျခား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသေတြကုိ လစ္လ်ဴထားၾကတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ယန္ဟီးလီကေတာ့ အကူအညီေပးေရးကုိ ပိတ္ပင္တယ္ဆုိတာ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒအရ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၾကက္ေျခနီအသင္းကစီစဥ္တဲ့ အစားအေသာက္ေထာက္ပံ့ေရးယာဥ္တန္း တုိက္ပြဲေၾကာင့္ ပိတ္မိေနတဲ့ လူေတြဆီ သြားေရာက္တာကုိ ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့တယ္လုိ႔ သိရေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Ref: The Guardian

  • မီဒီယာကုိကူညီမႈေၾကာင့္ တရားစြဲခံရသည့္ ကခ်င္ခရစ္ယာန္ေခါင္းေဆာင္ ၂ ဦးကို ခ်က္ျခင္းလႊတ္ေပးရန္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ား ေတာင္းဆုိ

    မီဒီယာကုိကူညီမႈေၾကာင့္ တရားစြဲခံရသည့္ ကခ်င္ခရစ္ယာန္ေခါင္းေဆာင္ ၂ ဦးကို ခ်က္ျခင္းလႊတ္ေပးရန္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ား ေတာင္းဆုိ

    ဇူလုိင္ ၂၆၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    ဖမ္းဆီးတရားစြဲဆုိခံထားရသည့္ Dumdaw Nawng Lat ႏွင့္ Langjaw Gam Seng

    – ရွမ္းျပည္နယ္မွာ သတင္းသမားေတြကို ကူညီလုိ႔ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ခရစ္ယာန္ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္က အႀကီးအကဲႏွစ္ဦးကုိ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြအေနနဲ႔ ႁခြင္းခ်က္မဲ့ ခ်က္ျခင္းျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြက ဒီေန႔မွာ ေတာင္းဆုိလုိက္ေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ HRW ရဲ႕ ၀ဘ္စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

    Dumdaw Nawng Lat နဲ႔ Langjaw Gam Seng တုိ႔ႏွစ္ဦးဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းက ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အစုိးရရဲ႕ ေလေၾကာင္းတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးသြားတဲ့ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းကိစၥကုိ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကုိ လမ္းညႊန္ခဲ့မႈအတြက္ ရာဇ၀တ္မႈဆုိင္ရာ ပုဒ္မေတြနဲ႔ တရားစြဲဆုိ ခံထားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဇူလုိင္လ ၂၆ ရက္ ဒီေန႔မွာ လား႐ႈိးက တရား႐ံုးမွာ သူတုိ႔ ၂ ဦးကုိ ၾကားနာဖုိ႔ရွိေနၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၆ ႏွစ္ကေန ၈ ႏွစ္ေလာက္ ခ်ခံရဖုိ႔ရွိေနပါတယ္။

    “ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္က အရပ္သားေတြကုိ ၿခိမ္းေျခာက္တာမ်ိဳး၊ ဖိႏွိပ္တာမ်ိဳး ျမန္မာအစုိးရစစ္တပ္က ႀကိဳးႀကိဳးစားစားကုိ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။ စစ္တပ္က မဟုတ္တာလုပ္တာကုိ ေဖာ္ထုတ္တဲ့သူေတြအေပၚ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြက ပစ္မွတ္ထားတဲ့ကိစၥဟာ ဒီတစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အခုကိစၥကုိ ေနာက္ဆုတ္ေပးဖုိ႔ သိပ္ၿပီး ေနာက္မက်ေသးပါဘူး။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ စြဲခ်က္ေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းၿပီး ဒီလူႏွစ္ဦးကုိ ခ်က္ျခင္း ျပန္လႊတ္ေပးသင့္ပါတယ္” လုိ႔ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ Fortify Rights က စီအီးအုိ မက္သယူးစမစ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ဧရာ၀တီသတင္းဌာနက ဒီဇင္ဘာလ အေစာပုိင္းမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ေလေၾကာင္းတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးသြားတယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ မုန္းကုိးက ကက္သလစ္ဘုရားေက်ာင္း St. Francis Xavier Catholic Church အေၾကာင္းကုိ ဓာတ္ပံုေတြနဲ႔ သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ တစ္ရက္အၾကာမွာပဲ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ (KBC) က အသက္ ၆၇ ႏွစ္အရြယ္ လက္ေထာက္ သင္းအုပ္ဆရာ Dumdaw Nawng Lat နဲ႔ KBC လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ Langjaw Gam Seng တုိ႔ဟာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတာ ျဖ
    စ္ပါတယ္။

    ဒီလူႏွစ္ဦးဟာ ဒီဘုရားေက်ာင္းနဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္ပြားတဲ့ မူဆယ္ၿမိဳ႕နယ္က အျခား ပ်က္ဆီးေနတဲ့ အရပ္ဖက္အေဆာက္အဦးေတြအေၾကာင္း မွတ္တမ္းေတြယူဖုိ႔ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကို လမ္းညႊန္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ဘုရားေက်ာင္းရဲ႕ အပ်က္အဆီးပံုရိပ္ေတြကုိ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ Kachin News Group သတင္းဌာနက ပထမဆံုး ေဖာ္ျပခဲ့တာျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္ကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕လက္ခ်က္မဟုတ္ဘဲ သူပုန္ေတြရဲ႕လက္ခ်က္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အဲဒီအမ်ိဳးသားႏွစ္ဦးကုိ သီတင္းပတ္ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ စစ္ေၾကာခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာမွ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကုိ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိလႊဲေျပာင္းမေပးခင္မွာ သူတုိ႔ဟာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕ (KIA) ကုိ ေထာက္ခံတယ္ဆုိတဲ့ ေၾကျငာခ်က္ေတြကုိ လက္မွတ္ထုိးခဲ့ပါတယ္။

    ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီမွာ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးဟာ တရားမ၀င္အသင္းအဖြဲ႕အက္ဥပေဒ၊ လုိင္စင္မဲ့ ေမာ္ေတာ္ဆုိင္ကယ္ကုိ ပုိင္ဆုိင္ထားမႈအတြက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ ဥပေဒေတြနဲ႔ တရားစြဲဆုိခံခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာမွာ VOA သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ Dumdaw Nawng Lat ကုိ မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ အသေရဖ်က္မႈနဲ႔ ထပ္မံ စြဲခ်က္တင္ခဲ့ပါတယ္။ VOA နဲ႔အင္တာဗ်ဴးမွာ Dumdaw Nawng Lat က ျမန္မာအစုိးရစစ္တပ္ဟာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတြနဲ႔ တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း အရပ္သားေတြအေပၚ ဗံုးႀကဲခ်ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

    Fortify Rights နဲ႔ Human Rights Watch တုိ႔ကေတာ့ ဒီလုိ တရားစြဲဆုိမႈေတြဟာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္၊ အသင္းအဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းခြင့္ စတဲ့ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြကုိ ခ်ိဳးေဖာက္တာသာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    ျမန္မာစစ္တပ္၏ ေလေၾကာင္းတုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးသြားသည္ဆုိသည့္ St. Francis Xavier Catholic Church ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္း

    “ဘုရားေက်ာင္းကုိ ျမန္မာစစ္တပ္က တုိက္ခုိက္မႈကုိ သတၱိရွိရွိ မီးေမာင္းထုိးျပခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီ ႏွစ္ျခင္းေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးဟာ ပစ္မွတ္ထားခံေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ပြဲရဲ႕ အနိဌာ႐ံုေတြကုိ အဆံုးသတ္ဖုိ႔ဆုိရင္ ဒီလုိခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအေၾကာင္း လူေတြသိဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီလူႏွစ္ဦး တရားစြဲခံရတာဟာ ျပည္တြင္းသာမကဘဲ က်န္ကမၻာတစ္ခုလံုးကုိ အစုိးရက မွားယြင္းတဲ့ သတင္းစကား ေပးလုိက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ Human Rights Watch အဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ ဒါ႐ုိက္တာ ဖီလ္ ေရာဘတ္ဆန္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

    ျမန္မာအဏာပုိင္ေတြဟာ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀းခြင့္၊ ကုိးကြယ္ခြင့္တုိ႔ကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြကုိ ဖမ္းဆီး တရားစြဲဆုိ ေထာင္ခ်တာေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ HRW က ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

    Ref: HRW.org

  • ျမစ္ဆံုဆည္ အက်ပ္အတည္းအား ေရွ႕ဆက္ေက်ာ္လႊားမည္ဆိုလွ်င္ …

    ျမစ္ဆံုဆည္ အက်ပ္အတည္းအား ေရွ႕ဆက္ေက်ာ္လႊားမည္ဆိုလွ်င္ …

    myit
    ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ဆံုဆည္ေနရာတြင္ လမ္းေလွ်ာက္သြားလာေနသည့္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး (ဓာတ္ပံု – ေအာင္ျမင္ရဲေဇာ္၊ The Myanmar Times)

    ဒီဇင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၆
    M-Media

    – ၂၀၁၆ ဧၿပီလတြင္ အာဏာရရိွလာၿပီးေနာက္ အမ်ုဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသည္ တရုတ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အျငင္းပြားဖြယ္ ျမစ္ဆံုဆည္ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း၏ကံၾကမၼာကို အေဆာတလ်င္ ဆံုးျဖတ္ကိုင္တြယ္လိမ့္မည္ဟု သုေတသီအခ်ဳိ႕က ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကသည္။

    အဆိုပါ တည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းလုပ္ငန္းမွာ အမ်ားျပည္သူတို႔၏ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈ ႀကီးမားလာခ်ိန္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ရပ္ဆိုင္းေစလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ မေရရာသည့္အေျခအေန၌ရိွေနေသာ ၎ျမစ္ဆံုဆည္အေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး အေျဖရွာသြားမည္ဟု ၾသဂုတ္လအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အာမခံေျပာၾကားသည့္အေပၚ ေဘဂ်င္းအစိုးရမွ ႀကိဳဆိုမႈ ရိွႏိုင္ေပမည္။

    ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္စလံုးက အခက္အခဲကို ေဖာက္ထြက္ၿပီး အျပန္အလွန္ဆက္စပ္ေနေသာ ဤျပႆနာကို အေပးအယူမွ်တစြာ အၿပီးသတ္ေျဖရွင္းရန္ အေျခအေနအခ်ိန္အခါ မသင့္ပါလွ်င္ ေနာက္ထပ္ျပႆနာတစ္ရပ္ျဖင့္ ထပ္မံရႈပ္ေထြးသြားႏိုင္ေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ ၎သည္ ကခ်င္၊ ျမန္မာႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အမွတ္လကၡဏာမ်ားကို ပိုင္းျခားပစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

    သို႔ေသာ္ အေျဖထြက္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသး။ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးကလည္း ေရွ႕ဆက္ရမည့္လမ္းေၾကာင္းအတြက္ အတိတ္ကာလကို တြက္ဆ၍ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ပဋိညာဥ္ကို သတိျပဳသံုးသပ္ထားရန္ လိုအပ္သည္။

    ျမန္မာႏွင့္ တရုတ္မွ ယေန႔ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ သမိုင္းတြင္ အလြန္ထင္ရွားအခ်င္းမ်ားခဲ့ရေသာ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မ်ားက တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္သတ္မွတ္မႈသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို အေမြခံ၍ အတူတစ္ကြ ရပ္တည္ေနၾကရသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

    ၁၉၆၀ ခုႏွစ္က ေနာက္ဆံုးလက္မွတ္ထိုးခဲ့သည့္ စာခ်ဳပ္အရ လက္ရိွႏွင့္ေနာင္လာမည့္ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ အေနအထားကို တရုတ္အစိုးရက ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၿပီး၊ ကနဦးက ပိုင္နက္ေၾကျငာခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာ “McMahon Line” ႏွင့္ “1941 Line” ကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့သည္။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ Hpimaw (片马), Gawlum (古浪) , Kangfang (岗房) ေက်းရြာမ်ား၊ Panhuang (班洪), Panlao (班老) နယ္ခံတိုင္းရင္းေဒသမ်ားကို ေဘဂ်င္းမွ ျပန္လည္ရရိွခဲ့သည္။

    ပဋိညာဥ္အရ တရုတ္ျပည္အဖို႔ မတည္ၿငိမ္ေသာပိုင္နက္အေပၚ ကနဦးပိုင္းေၾကျငာခ်က္ကို ရုပ္သိမ္းေပးခဲ့သည္။ အခိုင္အမာဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ကို ျပန္လည္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၎အား အစပိုင္းတြင္ ထိုစဥ္က ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ တရုတ္သံရံုး၊ ယူနန္ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ တရုတ္ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္မွ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုခ်ိန္ထိတိုင္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီမ်ား၊ သုေတသီမ်ားက အခါအားေလ်ာ္စြာ ေ၀ဖန္ေနဆဲျဖစ္၏။

    ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္မူ ၈၅ မိုင္ပတ္လည္ပိုင္နက္ ျပန္ရရန္တြက္ ၁၃၂ စတုရန္းမိုင္နယ္ေျမအား တရုတ္ျပည္သို႔ လက္ေလွ်ာ့ေပးခဲ့ရသည္။ ႀကီးမားျပင္းထန္ေသာ နားလည္မႈလြဲမွားျခင္းႏွင့္ ရန္ၿငိဳးအာဃာတအား ကာကြယ္ႏိုင္ရန္ ပိုင္နက္အစိတ္အပိုင္း အနည္းအက်ဥ္းအား စေတးေပးလိုက္ျခင္းက ပိုမိုသင့္ေလ်ာ္ခဲ့ေပသည္။

    ထိုစဥ္က တရုတ္အႀကီးအကဲ ခ်ဴအင္လိုင္းသည္ အဆိုပါ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္သေဘာတူစာခ်ုပ္ကို ႏိုင္ငံ့ဗ်ဴဟာတစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအျဖစ္ ပံုစံခ်ေရးဆြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၎က သူ၏ လက္ေတြ႕က်၍ ျပတ္သားေသာမူ၀ါဒအား ေဖာ္ျပလ်က္ရိွသည္။ “အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အျငင္းပြားလ်က္ရိွေသာ တရုတ္နယ္စပ္အားလံုးအေရးကို တစ္ခါတည္းအၿပီးသတ္ ေျဖရွင္းႏိုင္ေရးအတြက္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ဖက္မွ အသင္တို႔အား အေလွ်ာ့ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏စီမံခ်က္မ်ား ျပည့္၀ေရးအတြက္ အခက္အခဲမ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မည့္ မည္သည့္အားထုတ္ခ်က္ကိုမဆို ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္သည္” ဟု ၎က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးဘေဆြအား ေျပာၾကားခဲ့၏။

    သူ၏ အေမွ်ာ္အျမင္ႀကီးမားသည့္ ၎ႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒမွာ “ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရး စည္းမ်ဥ္းငါးရပ္” ၏ စဦးေျခလွမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ၎အားျဖင့္ နယ္စပ္အေရးေျဖရွင္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏွင့္တရုတ္၏ အျပန္အလွန္ ေကာင္းက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမႈမ်ား ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့သည္။

    သို႔ျဖစ္ေပရာ တရုတ္ျပည္သည္ ျမစ္ဆံုဆည္၏ ပကတိအေနအထားအား ေလးစားတန္ဖိုးထားအပ္သည္။ သမိုင္းသင္ခန္းစာကိုယူ၍ ေဘဂ်င္းအစိုးရအေနျဖင့္ NLD အစိုးရမွ ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးကို တြန္းအားေပးျခင္းထက္ ယင္းစီမံကိန္းအား တုန္႔ဆိုင္းထားရန္ မျဖစ္မေန လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳရေပမည္။

    ဦးစားေပးသံုးသပ္ရမည့္အခ်က္ သံုးရပ္ရိွသည္။

    ပထမအခ်က္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ရိွ ျမစ္ဆံုဆည္သည္ လူႀကိဳက္နည္းလွသည့္အျပင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းက ဗဟိုအစိုးရအား ဆန္႔က်င္စရာကိစၥတစ္ခု ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ စီမံကိန္းအား ျပန္လည္အသက္သြင္းမည့္ မည္သည့္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မဆို ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အား ေဘးသင့္ေစလိမ့္မည္။ ထိုမွတဆင့္တက္ကာ ကခ်င္ျပည္နယ္လူဦးေရပမာဏ ေလးပံုတစ္ပံု ၁.၆ သန္းေက်ာ္အား ကိုယ္စားျပဳထားေသာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္(KIA)ႏွင့္ခ်ဳပ္ဆိုထားသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္မွန္သမွ်ကိုလည္း ဆိုးက်ဳိးသက္ေရာက္ေစႏိုင္ပါသည္။

    ဒုတိယမွာ – ျမစ္ဆံုဆည္သည္ ျမန္မာတို႔၏တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စိတ္ႏွင့္ သဘာ၀၀န္းက်င္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြက္ အဓိက ပစ္မွတ္တစ္ခုအျဖစ္ ပါ၀င္ေနခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထိုစီမံကိန္းျပန္လည္စတင္ေစလိုသည့္ တရုတ္၏ဆႏၵကို လိုက္ေလ်ာပါက သူမ၏က်ဆင္းစျပဳေနေသာပံုရိပ္ႏွင့္အတူ လူထုေထာက္ခံမႈလက္လႊတ္လိုက္ရၿပီး ႏိုင္ငံေရးက်ဆံုးခန္းသို႔ ဆိုက္ေရာက္သြားႏိုင္ေခ် မ်ားျပားေနသည္။

    တတိယမွာ – ျမစ္ဆံုအေရးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ မည္သည့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပင္ျဖစ္ေစ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေနာက္တိုင္း၏မ်က္ေစ့က်မႈ စံႏႈန္းႏွင့္လည္းေကာင္း၊ တရုတ္ႏွင့္ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ၏ ဥပမာစံထားခ်က္ႏွင့္လည္းေကာင္း မတိုင္းတာမရႈျမင္သင့္ေပ။ ဆည္တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အျဖစ္သာ အျမင္ထားရိွအပ္ေပသည္။ ဤျပႆနာအတြင္း ဘက္မလိုက္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္၌ တရုတ္ႏွင့္ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးအတြက္ တိုင္းျပည္ေကာင္းက်ဳိးမ်ား တည္ရိွေနပါသည္။

    အျငင္းပြားဖြယ္ျမစ္ဆံုဆည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေနာက္ဆံုးသေဘာတူညီခ်က္သည္ ႏွစ္ဖက္စလံုး၏ ေစာင့္ထိန္းနားလည္လိုက္ေလ်ာမႈမ်ားမွ အေျဖထုတ္ယူရေပမည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ လိပ္ခဲတည္းလည္းအေျခအေနအား ေက်ာ္လြန္ေစရန္အတြက္ အျပန္အလွန္ေလးစားလိုက္နာအပ္ေသာ အေပးအယူကို ရရိွဖို႔ လိုအပ္ေနသည့္အျပင္ တရုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ရန္ကိုလည္း ေရွ႕ရႈဦးတည္ရဦးမည္ျဖစ္၏။

    (တရုတ္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ အလြတ္တန္းသုေတသီ Liu Yun ၏ Moving beyond the Myitsone dam dilemma ႏိုင္ငံေရးအျမင္ေဆာင္းပါးကို ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။)

  • ” ဒီမုိကေရစီ အစိုးရလက္ထက္ ပထမဆံုး ဖ်က္ခံရေတာ့မည့္ ဖားကန္႔က ဘာသာေရးဝတ္ျပဳေဆာင္”

    ” ဒီမုိကေရစီ အစိုးရလက္ထက္ ပထမဆံုး ဖ်က္ခံရေတာ့မည့္ ဖားကန္႔က ဘာသာေရးဝတ္ျပဳေဆာင္”

    ဇြန္ ၂၂၊ ၂၀၁၆
    M-Media
    ျဖဴေလး
    Lone Khin Masjid
    ဖားကန္႔။    ။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ျမိဳ႕နယ္၊ လံုးခင္းေက်းရြာ အုပ္စု၊ လယ္ျပင္ေက်းရြာရွိ အစၥလာမ္ဘာသာေရးဝတ္ျပဳေက်ာင္းကို ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထား ဖ်က္သိမ္းေပးရမယ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာေဒသ အာဏာပိုင္မ်ားက ဆိုခဲ့ပါတယ္။

    လံုးခင္း-လယ္ျပင္ တံတားတည္ေဆာက္ရာတြင္ လံုခင္းအစၥလာမ္ဘာသာေရး ဝတ္ျပဳေဆာင္မွ ပိုင္ဆိုင္ေသာ ေျမေနရာ အနည္းငယ္ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ တံတားေဆာက္ဖို႔ ေပးခဲ့တဲ့ ေျမေနရာအတြက္လည္း သက္ဆိုင္ရမွာ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ ယူခဲ့ျခင္းမရိွေၾကာင္း သိရိွရပါတယ္။   ထို႔အျပင္ ေဒသခံရြာပိုင္ေျမမ်ားလည္း ပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ တံတားေဆာက္လုပ္ခ်ိန္တြင္ ပစၥည္းမ်ားသိမ္းဆည္းရန္ လံုးခင္းဗလီတြင္း ဂိုေထာင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး အနီးနားမွာရွိတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတစ္ခုမွာလည္း ဂိုေထာင္တစ္ခု ေဆာက္လုပ္ခ့ဲတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တံတားေဆာက္ၿပီးစီးသြားတဲ့အခါမွာ ထိုအေဆာက္အအံုမ်ားကို ဒီတိုင္းထားေပးခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံတစ္ဦးက ဆိုပါတယ္။

    “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဗလီေနရာက တံတားနဲ႔လည္း နီးသြားေတာ့ ေနရာေကာင္းလည္း ျဖစ္သြားတယ္။ ဗလီထဲက အေဆာက္အဦးေတြကို ခိုးေဆာက္ထားတယ္ေျပာတယ္။ အဲ့ဒီတံတာားေဆာက္တုန္းက အေဆာက္အအံုကို ဒီတိုင္းထားေပးခဲ့တာ၊  တစ္ခုက ဘိလပ္ေျမေတြထားဖို႔၊ ေနာက္တစ္ခုက အလုပ္သမား မိသားစုေတြ ခဏေနဖို႕ဆိုၿပီး အေဆာက္ဦး ႏွစ္ခု ေဆာက္ၿပီး ထားသြားတာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြလည္း သိတယ္။ သူတို႔က ဖ်က္ေပးဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပသာနာ မတက္ခ်င္လို႔ ဖ်က္ေပးလိုက္တယ္။ ေနာက္ ထပ္ေတာင္းဆိုလာတယ္။ ဗလီဆရာေနတဲ့အိမ္ပါ ဖ်က္ေပးရမယ္ေျပာတယ္။ ဗလီဆရာ အိမ္ရွိလာတာက ႏွစ္ေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္ၿပီ။ ဒါလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပသာနာမတက္ခ်င္လို႔ ဖ်က္ေပးလိုက္တယ္။ ခုဟာက ပိုဆိုးလာၿပီ။ ဝတ္ျပဳေဆာင္ကုိပါ ထပ္ဖ်က္ခိုင္းေနတယ္။ အဲ့ဒါေတာ့ အရမ္းလြန္သြားၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ဝတ္ျပဳေဆာင္ကို ဘယ္ေတာ့မွ ကိုယ္တုိင္ဖ်က္မွာ မဟုတ္ဘူး ။ မျဖစ္မေန ဖ်က္ရမယ္ဆိုရင္လည္း ဖ်က္ခ်င္တဲ့သူေတြပဲ လာဖ်က္ပါေစေတာ့” လုိ႔ ေဒသခံတစ္ဦးက အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

    ဇြန္လ ၂၀ ရက္ေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းကလည္း လံုးခင္းဝတ္ျပဳေက်ာင္းကို ဖ်က္ရန္အတြက္ လာေရာက္သူမ်ားကုိ ေဒသခံမ်ားက တားဆီးခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဝတ္ျပဳေက်ာင္းကုိ ဖ်က္ဆီးရန္အတြက္ လာေရာက္ၾကသူမ်ားမွာလည္း ေဒသခံမဟုတ္သူမ်ားႏွင့္ သံဃာေတာ္မ်ား ပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း မ်က္ျမင္ ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

    ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထား ဖ်က္သိမ္းေပးရမည့္ လံုးခင္းအစၥလာမ္ဘာသာေရးဝတ္ျပဳေက်ာင္း ကိစၥတြင္ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မွ ေဂါပကလူႀကီးမ်ား သက္ဆိုင္ရာေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားႏွင့္ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ္လည္း ဝတ္ျပဳေဆာင္ကိုသာ အျမန္ဆံုး ဖ်က္ေပးရန္ ဖိအားေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

    အဆိုပါ ၀တ္ျပဳေဆာင္ေျမေနရာမွာ ေဒသခံျဖစ္သူဦးရဲေမာင္မွ ၁၉၉၀ခုႏွစ္ မတုိင္ခင္ကတည္း လွဴဒါန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး ဝတ္ျပဳေဆာင္မွာလည္း တရားဝင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရိွရပါတယ္။

    ၂၀၁၅ ႏိုဝင္ဘာေရြးေကာက္ပြဲ အျပီး ျပည္သူ႔ဆႏၵျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်ေရြးခ်ယ္၍ အစိုးရျဖစ္လာေသာ ေဒၚေအာဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ NLD အစိုးရလက္ထက္တြင္ ကရင္ျပည္နယ္ အတြင္း ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္မ်ား၏ ဘုရားရွစ္ခိုးေက်ာင္းဝင္းအတြင္း ႏွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တို႔၏ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေဘး လမ္းအလယ္၌ ျမိဳင္ၾကီးငူဆရာေတာ္မွ ေစတီမ်ား တည္ျခင္းမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာ သာသနာေရးဝန္ၾကီးဌာနႏွင့္ သံဃာနာယက အဖြဲ႔တို႔မွ တားဆီးကာကြယ္ေပးႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရိွေပ။

    ယခု လံုးခင္းေက်းရြာမွ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ တရားဝင္ တည္ရိွျပီးခဲ့ျပီးျဖစ္တဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာေရး ဝတ္ျပဳေဆာင္ငယ္အား ဖ်က္သိမ္းဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနမႈ အား သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ သာသနာေရး ဝန္ၾကိးဌာနတို႔မွ တစံုတရာ ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးျခင္း မရိွေသးေၾကာင္း သိရိွရပါတယ္။

  • သူေဌးျဖစ္ေရးထက္ မူးယစ္ေဆးစဲြဖို႔ ပိုေသခ်ာေစတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေျမ

    သူေဌးျဖစ္ေရးထက္ မူးယစ္ေဆးစဲြဖို႔ ပိုေသခ်ာေစတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေျမ

    ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ေနၾကတဲ့့  ႏိုင္ငံအႏံွ႔က အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြသူေတြထဲက အမ်ားအျပားဟာ မူးယစ္ေဆးသံုးစဲြသူေတြ ျဖစ္လာၾကပါတယ္

    hjkl
    ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ ေက်းလက္ေဒသ လူအသြားအလာျပတ္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ မူးယစ္ေဆး သံုးစဲြသူမ်ားကုိ ေတြ႔ႏိုင္သည္ (ဓာတ္ပံု -ထက္ေခါင္လင္း/Myanmar Now)

    ထက္ေခါင္လင္း
    ဖားကန္႔ (Myanmar Now) – ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕က ဥရုထြယ္ဆန္ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲသူမ်ား ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရးေဂဟာကုိ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ မဂ်ားလြယ္ ေရာက္ေနတာ ၂ လ ရိွပါၿပီ။
    မဂ်ားလြယ္က ဆိုင္းေတာင္ရြာမွာ  သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အတူ ဘိန္းမည္း၊  ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးရည္တို႔ကုိ စမ္းသပ္ စားသံုးၾကည့္ရာက မူးယစ္ေဆးရဲ႕သားေကာင္ ျဖစ္လာသူပါ။  ဧရာဝတီျမစ္ဝကြ်န္းေပၚသား သူ႔အိမ္ေထာင္ဘက္ရဲ႕ ေက်ာက္စိမ္းအေရာင္းအဝယ္ လုပ္ငန္းက ရရိွတဲ့ ဝင္ေငြအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူ႔ရဲ႕ မူးယစ္ေဆးဖိုး ျဖစ္လာပါတယ္။

    “ေဆးျဖတ္ခန္းကုိ စလာပို႔တုန္းက အိမ္ကလူေတြကို စိတ္ဆိုးမိေသးတယ္။ အခုေတာ့ စိတ္မဆိုးေတာ့ဘူး” လို႔ ကေလး ၂ ေယာက္မိခင္ မဂ်ားလြယ္က ဆိုပါတယ္။
    .
    ေဂဟာကေန ျပန္ထြက္ခြင့္ရတဲ့အခါ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ စဲြလမ္းခဲ့တဲ့ မူးယစ္ေဆးကုိ ထပ္မသံုးေတာ့ဘူးလို႔  သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
    .
    ေဂဟာရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ အၿပီးတုိင္ ကင္းကြာသြားသူေတြ ရိွသလုိ မူးယစ္ေဆး ျပန္သံုးသူေတြလည္း ရိွေနပါတယ္။
    .
    ေဂဟာ တာဝန္ခံ ဦးဆိုင္းေနာ္ကေတာ့ ဖားကန္႔ေဒသမွာ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူဦးေရရဲ႕ ထက္ဝက္မကဟာ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲေနတဲ့သူ၊ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲဖူးတဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔  ေျပာပါတယ္။
    ႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားက အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြသူေတြဟာ ဝင္ေငြေကာင္းေကာင္း ရရိွေရး၊ သူေဌးျဖစ္ေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဖားကန္႔ေဒသ ေက်ာက္စိမ္းေျမကုိ ေရာက္လာၾကရာမွာ သူတို႔အိပ္မက္ေတြ လက္ေတြ႔ ျဖစ္လာဖို႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။  ၾကမ္းတမ္းတဲ့လုပ္ငန္းခြင္အေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရၿပီး၊ အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ ေျမၿပဳိက်မႈကလည္း မၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚေနတာပါ။ အလုပ္ကိုင္ရွာေဖြသူေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးကုိ အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေပးေနတာကေတာ့ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစဲြမႈ ျဖစ္ေနပါတယ္။
    .
    ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူအေရအတြက္ တရားဝင္ကိန္းဂဏန္းမ်ား မရွိေသးပါဘူး။    ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာရံုး (UNODC) ကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ မူးယစ္ေဆးကို ေဆးထိုးအပ္နဲ႔ သံုးစြဲသူ အမ်ိဳးသား ၈၃,ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိမယ္လို႔  ခန္႔မွန္းထားေၾကာင္း  ေဖေဖာ္ဝါရီလလယ္ပိုင္းမွာ  ေၾကညာထားပါတယ္။
    .IMG_4782
    ဘိန္းျဖဴ၊ ဘိန္းမည္းကို အမ်ားဆံုး သံုးၾကၿပီး  ဓာတုေဗဒနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ မူးယစ္ေဆးျပားေတြက ဒုတိယ အမ်ားဆံုး သံုးစြဲေနၾကတယ္လို႔ UNODC ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
    မူးယစ္ေဆး လြယ္လြယ္ရေနဖားကန္႔ေဒသကို ဝင္ေရာက္လာတဲ့ မူးယစ္ေဆးေတြဟာ တရုတ္နယ္စပ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္ တို႔ရဲ႕ နယ္စပ္ေတြဘက္ကေနသာမက ဝ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသကေန ဝင္ေရာက္ေနတာလို႔ သတင္းရေၾကာင္း ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတင့္စိုးက Myanmar Now ကိုေျပာပါတယ္။
    “ဝင္လာၾကတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြက အမ်ားႀကီးပါ။ အေရအတြက္က အေတာ္ မ်ားျပားေနတဲ့ အတုိင္းအတာျဖစ္တယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
    .
    ဂိုဏ္းဖဲြ႔လုပ္ကိုင္ေနၾကတာမ်ိဳးထက္ အဲ့ဒီေဒသေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနနဲ႔သူေတြက နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မူးယစ္ေဆး တင္သြင္းလာၾကတာျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

    ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ က်န္ေဒသေတြထက္ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲမႈႏႈန္း ျမင့္ပါတယ္။ ျပည္နယ္တြင္း ျပည္တြင္း စစ္ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူေတြထက္ မူးယစ္ေဆးေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အေရအတြက္က ပိုမိုမ်ားျပားေနတယ္လုိ႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ သုေတသနအဖြဲ႔ Transnational Institute (TNI) က ဧၿပီလအတြင္းက ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
    .
    မူးယစ္ေဆးတိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ကိုင္တြယ္ပံုနည္းစနစ္နဲ႔ မူဝါဒေတြ မွားယြင္းေနၿပီး မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲသူနဲ႔ အေသးစား ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားသူေတြကိုသာ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အဲဒီအဖြဲ႔က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
    .
    ဖားကန္႔ေဒသမွာ ဘိန္းျဖဴကုိ အေၾကာထဲထုိးသြင္းသူေတြ စတည္းခ်ၾကတဲ့ေနရာ အမ်ားအျပား ရိွပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိးေနရာမွာ အျပန္အလွန္ ေဆးထုိးေပးသူေတြကုိလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ စုိးရိမ္စရာအခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ေဆးထိုးအပ္တစ္ခုထဲကုိ လူတစ္ေယာက္ထက္ ပိုသံုးမယ္ဆုိရင္ ခုခံက်ေရာဂါပိုး (HIV) ကူးစက္ႏိုင္ျခင္းပါပဲ။ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အကူအညီေပးေရး အဖဲြ႔အစည္းတခ်ဳိ႕ကေတာ့  ဒီေဒသမွာ တစ္ခါသံုးေဆးထိုးအပ္ေတြ အခမဲ့ ျဖန္႔ေဝျခင္း၊ HIV ပိုး စစ္ေဆးျခင္း၊ HIV ပိုး ကူးစက္ခံထားရသူကုိ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးအားေပးျခင္း စတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ေနၾကပါတယ္။
    .IMG_4988
    နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖဲြ႔က HIV ပိုး ရိွသူ ၂,ဝဝဝ ခန္႔ကို ဖားကန္႔မွာ ကုသမႈ ေပးေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္က တျခား ေဆးခန္း ၄ ခုမွာလည္း အလားတူ လူနာ ၈,ဝဝဝ ဝန္းက်င္ကုိ အကူအညီ ေပးေနပါတယ္။
    .
    ေဒသတြင္းမွာေတာ့ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြစုေပါင္းၿပီးေတာ့ ဘိန္းတိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ေနတဲ့အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ပက္ဂ်ာဆန္ဆိုတာ ရိွပါတယ္။ ဒီအဖဲြ႔က ဘိန္းေရာင္းခ်ေနသူေတြကို ဖမ္းဆီးတဲ့အျပင္ ဘိန္းစိုက္ခင္းေတြကိုလည္း ဖ်က္ဆီးေနတာပါ။
    .
    “ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဖားကန္႔ကေတာ့ မူးယစ္ေဆးဆိုတာ တကယ့္ကို လြယ္လင့္တကူပဲဗ်။ ေတာေမွာ္ရြာထဲမွာဆို ဘယ္ေနရာက ေရာင္းတယ္၊ လက္ႀကီးသမားလား၊ ဘာလား ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သတင္း အတိအက် ရထားတယ္” လို႔ ပက္ဂ်ာဆန္ရဲ႕ ေက်းရြာအဆင့္တာဝန္ခံတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးခူလြမ္က ေျပာပါတယ္။
    .
    အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ျပႆနာ
    ————————–
    ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ဖားကန္႔က မူးယစ္ေဆးေရာင္းသူတစ္ဦးကို ပက္ဂ်ာဆန္အဖြဲ႔က ဖမ္းမိတဲ့ အခါမွာ   အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြကို လစဥ္ေငြေပးမႈကုိ မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ စာအုပ္ တစ္အုပ္ကို သိမ္းဆည္းရခဲ့ပါေသးတယ္။
    .
    အဲ့ဒီစာအုပ္မွာ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔ေတြကို ႏွစ္လအတြင္း က်ပ္သိန္းေပါင္း ၅,၆ဝဝ ေက်ာ္ လိုင္းေၾကး ေပးခဲ့တယ္၊ ေန႔စဥ္ ေပးရတဲ့ လိုင္္းေၾကး က်ပ္သိန္း ၁ဝဝ ခန္႔ ရိွတယ္လို႔  ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတင့္စိုးက ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၄ ရက္ေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမွာ  ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
    .
    ဖားကန္႔ေဒသေက်ာက္စိမ္းေမွာ္တိုင္းလိုလိုမွာ မူးယစ္ေဆးကို  လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရာင္းခ်ေနတယ္၊ မူးယစ္ေဆး အႀကီးအက်ယ္ သံုးစြဲဲၾကမႈေတြေၾကာင့္  ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ လူမႈေရးျပႆနာေတြ ေန႔စဥ္ ျဖစ္ေပၚေနတယ္ လုိ႔ ဦးတင့္စိုးက ေျပာပါတယ္။
    .
    “အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက လက္လွမ္းမမီတဲ့ ေနရာေတြကလည္း မ်ားေနတယ္။ ေက်းရြာအတြင္းမွာ ေရာင္းတာထက္ ေက်းရြာ အစြန္အဖ်ားမွာ ေရာင္းတာမ်ိဳးက လိုက္ၿပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းဖုိ႔က အင္မတန္ခက္တယ္” လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။
    .
    မူးယစ္တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ
    ———————————————-
    ဖားကန္႔ေဒသမွာ မူးယစ္ေဆး တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ  အစိုးရသစ္ရဲ႕ ရက္ ၁ဝဝ စီမံကိန္းမွာ ထည့္သြင္း ေဆာင္ရြက္ေနေပမဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲလာၾကတာ ဆယ္စုႏွစ္ ၃ ခု ေက်ာ္ေနၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္း အျမစ္ျဖတ္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ မေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ဦးတင့္စိုးက သံုးသပ္ပါတယ္။
    .
    ႏွိမ္နင္းမႈေတြနဲ႔အတူ ပညာေရးမႈေတြလို နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ အခ်ိန္ယူ လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။
    .
    ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါး တိုက္ဖ်က္ေရးဗဟိုအဖြဲ႔မွ ရဲမွဴးႀကီး ေရႊညာေမာင္ကလည္း မူးယစ္ေဆးတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ တားဆီးႏွိမ္နင္းလိုက္ရံုနဲ႔ ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္သလို ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူေတြရဲ႕ လူေနမႈဘဝ ျမွင့္တင္ေရး၊ အစားထိုးသီးႏွံ ပံ့ပိုးေပးေရး၊ မူးယစ္ေဆးစြဲသူမ်ားကုိ ကုသမႈေပးေရး၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ကိစၥေတြ လုပ္ေပးဖုိ႔လိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
    .
    အဲ့ဒီလုပ္ငန္းေတြအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ဘ႑ာေငြအတြက္ ႏိုင္ငံတကာကိုပဲ ေမွ်ာ္ကိုးေနတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ကိုယ့္ရွိတဲ့အေျခအေနနဲ႔ တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္က အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔လိုတယ္လုိ႔ သူက  ေျပာပါတယ္။
    .
    ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္းေတြကို တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္အလိုက္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္ ကတည္းက လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ရထားၿပီးျဖစ္သလို တည္ေဆာက္ရမယ့္ ေနရာေတြကို ရွာေဖြေနတယ္လုိ႔ ရဲမွဴးႀကီးက ဆက္ေျပာပါတယ္။
    .
    “မူးယစ္ေဆးသံုးသူေတြကို ဖမ္းလိုက္တာက လြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ကို ရဲစခန္းေတြ၊ အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာ ထားဖုိ႔ကလည္း အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူး” လို႔ ရဲမွဴးႀကီးက ဆိုပါတယ္။
    .
    “မူးယစ္ေဆးသံုးတဲ့သူေတြမွာ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါကူးစက္မႈေတြကလည္း ရွိေနေတာ့ အဲ့ဒီလူေတြကို က်န္တဲ့ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြနဲ႔ အတူထားဖုိ႔ဆိုတာ အခက္အခဲရွိတယ္။ သူတို႔အတြက္က ေရရွည္မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္ရမယ္”
    .
    ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ ဥရုထြယ္ဆန္ေဂဟာ တာဝန္ခံ ဦးဆိုင္းေနာ္က မူးယစ္ေဆးပေပ်ာက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရပ္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြ ပူးေပါင္း သင့္တယ္၊  ေဒသအတြင္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လည္း အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
    .
    “ဒီကိစၥပေပ်ာက္ေရးမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက အဓိကပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔လို မူးယစ္ေဆး တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႔ေတြက အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းဖုိ႔လိုသလို အစိုးရအေနနဲ႔လည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြမပါဘဲနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္လုပ္ ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္ဘူး” လို႔ ဦးဆိုင္းေနာ္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။     ။

    Myanmar Now သတင္းဌာနမွ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။