News @ M-Media

Tag: MiddleEast

  • ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကုစားရေး စီမံကိန်းနှစ်ခုအတွက် အာရပ်နိုင်ငံများ ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံ အသုံးပြုမည်

    ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကုစားရေး စီမံကိန်းနှစ်ခုအတွက် အာရပ်နိုင်ငံများ ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံ အသုံးပြုမည်

    အောက်တိုဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၁

    M-Media

    -အရှေ့အလယ်ပိုင်း စိမ်းလန်းရေးစီမံကိန်း(MGI) အတွက် ထိပ်သီးအစည်းအ၀ေးကို တနင်္လာနေ့က ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံမှာ စတင်ကျင်းပခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀.၃၉ ဘီလီယံ ကုန်ကျမယ့် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု ကုစားရေး စီမံကိန်းနှစ်ခုကို ချပြခဲ့ပါတယ်။

    ဒီစီမံကိန်းနှစ်ခုမှာ ကာဘွန်ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချရေး၊ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု ကုစားရေးအစီအစဥ် အများအပြား ပါ၀င်မှာပါ။ စီမံကိန်းမှာ ပါ၀င်မယ့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာ သစ်ပင်ပေါင်း ဘီလီယံ ၅၀ စိုက်ပျိုးရေး စီမံချက်ဟာ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး သစ်ပင်စိုက်တဲ့လှုပ်ရှားမှု ဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး၊ ကမ္ဘာသစ်တောပမာဏကို ၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    စီမံကိန်းကုန်ကျငွေရဲ့ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဆော်ဒီအာရေဗျက ကျခံကာ၊ ကျန်ပမာဏကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံတွေ ထည့်၀င်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဒေသတွင်း ကာဘွန်ထုတ်လွှတ်မှုမရှိတဲ့ စီးပွားရေးဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့၊ ကမ္ဘာလူဦးရေ သန်းပေါင်း ၇၅၀ ကျော် အသုံးပြုနိုင်မယ့် သန့်ရှင်းလောင်စာ ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီမံကိန်းတစ်ခု အကောင်အထည်ဖော်ဖို့အတွက် ဆော်ဒီအာရေဗျက ရန်ပုံငွေတစ်ရပ် မတည်သွားမယ်လို့လည်း ထိပ်သီးအစည်းအ၀ေး အဖွင့်မိန့်ခွန်းမှာ ဆော်ဒီ အိမ်ရှေ့မင်းသား မိုဟာမက် ဘင် ဆလ်မန်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    MGI ထိပ်သီးအစည်းအ၀ေးကို အမေရိကန်ရဲ့ ပထမဆုံး ရာသီဥတုဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် ဂျွန်ကယ်ရီအပါအ၀င် ကမ္ဘာတစ်၀ှမ်းက ခေါင်းဆောင်တွေ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး တစ်ပတ်တာ ကျင်းပသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    Ref : Arab News

  • အစၥလာမ္မစ္ ႏိုင္ငံေရး၏ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ မတူကြဲျပားမႈ ဗဟုဝါဒဆီ အေရြ႕ႏွင့္ အဟန္႕အတားမ်ား

    အစၥလာမ္မစ္ ႏိုင္ငံေရး၏ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ မတူကြဲျပားမႈ ဗဟုဝါဒဆီ အေရြ႕ႏွင့္ အဟန္႕အတားမ်ား

    စက္တင္ဘာ ၄ ၊ ၂၀၁၆
    M-Media
    ေဆာင္းပါးရွင္-ျမင္သစ္
    c39a60bd415c412a84e56261e7e4a0f9_18
    ႏွစ္ဆယ္ရာစု အစပိုင္းနဲ႕ အလယ္ပိုင္းမွာ မြတ္စလင္မ္ လူမ်ားစုႏိုင္ငံေတြမွာ အေနာက္တိုင္း ၾသဇာလႊမ္းမိုးလာမႈ၊ အေနာက္တုိင္းပုံစံႏိုင္ငံေရး စနစ္ အားေကာင္းလာမႈနဲ႕ ေဒသတြင္း အာဏာရွင္စနစ္ၾကီးထြားလာမႈေတြကို တန္ျပန္တဲ့အေနနဲ႕ ေခတ္ရဲ့ တိုးတက္မႈနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္း အစၥလာမ့္တန္ဖိုးမ်ားနဲ႕ ညိွယူၾကိဳးပမ္းမႈရိွခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီ့ သေႏၶတည္လႈပ္ရွားမႈေတြက Pan-Islamism လို႕ေခၚတဲ့ မြတ္စလင္မ္ေတြ အားလုံး ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ေအာက္ သို႕မဟုတ္ နည္းစနစ္တစ္ခုေအာက္မွာ အကုန္စုစည္းၾကမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚနဲ႕ ဝါဒအေပၚအေျခခံခဲ့တယ္။

    ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း လႈပ္ရွားမႈေတြက မူလဝါဒလမ္းေၾကာင္းေပၚကေန ခြဲထြက္ျပီး ႏိုင္ငံအလိုက္ ေဒသအလိုက္ ကာလံေဒသကိုၾကည့္ျပီး သူ႕အရပ္ သူ႕ဇာတ္နဲ႕ အညီၾကိဳးပမ္းမႈေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။ ေဂ်ာ္ဒန္က မြတ္စလင္မ္ ညီအစ္ကိုေတာ္မ်ား အဖြဲ႕က ဘုရင္ရဲ့ ေထာက္ခံသူေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ဆူဒန္မွာ ပညာရွင္ အလ္သူရဗီရဲ့ လႈပ္ရွားမႈၾကေတာ့ ၁၉၈၉ အာဏာသိမ္းမႈကို ေထာက္ခံခဲ့ျပန္တယ္။ ကူဝိတ္မွာေတာ့ အီရတ္သမၼတ ဆက္ဒမ္ ရဲ့ က်ဴးေက်ာ္မႈကို တိုက္ထုတ္ဖို႕ ကူဝိတ္အစိုးရက အေမရိကန္နဲ႕ ပူးေပါင္းမႈကို အျပည့္အဝေထာက္ခံခဲ့လို႕ တျခားႏိုင္ငံေတြက ညီအစ္ကိုေတာ္အဖြဲ႕မ်ားရဲ့ ေဝဖန္ခံခဲ့ရတယ္။ တူနီးရွားမွာေတာ့ အန္နဟ္ဒါအစၥလာမ့္မစ္ပါတီက အေစာပိုင္းထဲက ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းကို ေျခခ်ခဲ့ျပီး ပါတီစုံစနစ္ကို အားေပးကာ ၾကိဳးပမ္းမႈစခဲ့တယ္။ ပါလက္စတိုင္းမွာေတာ့ အစပိုင္းမွာ အစၥလာမ့္မစ္လႈပ္ရွားမႈဟာ ဘာသာတရားရဲ့ တန္ဖိုးျမွင့္တင္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈအေနနဲ႕သာရိွခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အစၥေရးလက္မွ တိုင္းျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့တယ္။ လတ္တေလာဆိုရင္ အီဂ်စ္မြတ္စလင္မ္ညီအစ္ကိုေတာ္မ်ားအဖြဲ႕ဟာ စစ္တပ္အာဏာသိမ္း မခံရခင္အထိ ႏိုင္ငံရဲ့ ပထမဆုံး ဒီမိုကေရစီနည္းက် အစိုးရျဖစ္လာခဲ့တယ္။

    တူနီးရွား၊ အီဂ်စ္နဲ႕ လစ္ဗ်ားတို႕မွာ အစၥလာမ့္မစ္အုပ္စုေတြရဲ့ ဒီမိုကေရစီ၊ ပါတီစုံစနစ္နဲ႕ (မတူကြဲျပားမႈကိုလက္ခံတဲ့) ဗဟုဝါဒ(Pluralism)ေအာက္ကေန လႈပ္ရွားလာတဲ့ အေရြ႕ဟာ သိသာထင္ရွားလွတယ္။ တူနီးရွားရဲ့ အစၥလာမ္မစ္ပါတီဆို သူတို႕ကို သူတို႕ “မြတ္စလင္မ္ဒီမိုေတြ”လို႕ ဂုဏ္ယူေနၾကျပီ။ အဲ့ဒီ့အေရြ႕က အရင္ ႏွစ္ဆယ္ရာစုလယ္က အစၥလာမ့္မစ္လႈပ္ရွားမႈပုံစံေနရာမွာ ဒီေန႕ေခတ္နဲ႕ အညီ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ ဗဟုဝါဒနဲ႕အညီ လႈပ္ရွားမႈက တစတစ ေနရာေျပာင္းယူေနျပီဆိုတာ သက္ေသပါပဲ။

    တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အံ့ၾသတုန္လႈပ္ဖို႕ ေကာင္းတဲ့ ေျပာင္းျပန္အေရြ႕တစ္ခုက မြတ္စလင္မ္ လူမ်ားစုႏိုင္ငံေတြမွာ အာဏာကို ေမာင္ပိုင္စီးထားတဲ့ အက်င့္ပ်က္ ခ်စားတဲ့ အာဏာရွင္ေတြ၊ ဘုရင္ေတြနဲ႕ ဒီမိုအာဏာရွင္ေတြက ဘာသာေရးကို ေဇာင္းေပးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေရွ႕တန္းတင္လာတာပါပဲ။ ဒီတစ္ေလာပိုင္းဆို အီဂ်စ္က အာဏာရွင္ စီစီ က သူ႕ကိုယ္သူ အလယ္အလတ္က်တဲ့ အစၥလာမ္ကို ေစာင့္ေရွာက္သူ ပရိုမုတ္လုပ္သူအျဖစ္ ပုံေဖာ္လာတယ္။ ဂမ္ဗီယာရဲ့ အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္းေဟာင္း သမၼတ ယာဟ္ယာက ႏိုင္ငံေရးagenda အေနနဲ႕ ေျခဥကို ေဖာက္ျပီး ႏိုင္ငံကို အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံ အျဖစ္ သြတ္သြင္းခဲ့တယ္။ 1MDB ခ်စားမႈၾကီးနဲ႕ မေကာင္းသတင္းေက်ာ္ေဇာမႈျဖစ္ေနတဲ့ မေလးရွားရဲ့ နာဂ်စ္က ဟုဒုဒ္ ရွရီအသ္ဆိုင္ရာျပစ္ဒဏ္ေပးမႈ ဥပေဒကို အာရုံေျပာင္းအေနနဲ႕ ေထာက္ခံ ပရိုမုတ္လုပ္ခဲ့တယ္။ တူရကီ ဒီမိုအာဏာရွင္ အာဒိုဂန္က ဘာသာေရးနဲ႕လူမ်ိဳးၾကီး အမ်ိဳးသားေရးဝါဒပုံစံနဲ႕ အာဏာကို တည္ေဆာက္ယူေနတယ္။ စသျဖင့္ အမ်ားၾကီးပါ။

    အာဏာရွင္နဲ႕ ဘုရင္ေတြ ၾကီးစိုးတဲ့ မြတ္စလင္မ္လူမ်ားစုႏိုင္ငံေတြမွာ အစၥလာမ္မစ္ပါတီေတြ၊ အုပ္စုေတြေရာ အျခား လက္ယာယိမ္း လက္ဝဲယိမ္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြပါ အဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရ ခံေနရျပီး ႏိုင္ငံေရးေနရာ မရပါဘူး။ အာဏာရွင္ေတြနဲ႕ ဘုရင္ေတြက မိမိတို႕လုပ္ရပ္နဲ႕ အာဏာတည္ေဆာက္မႈေတြ အတြက္ လူထုသည္းေခ်ၾကိဳက္ ဘာသာေရးကိုေဇာင္းေပး ႏိုင္ငံေရး လုပ္လာတာတင္မကဘဲ မိမိတို႕လုပ္ရပ္နဲ႕ အာဏာကို ကာကြယ္ဖို႕ ဓမၼစက္ကိုလည္း လက္ကိုင္တုတ္လုပ္ထားျပီးသားပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္ မုဖ္သီဓမၼသတ္မွဴးခ်ဳပ္နဲ႕ ႏိုင္ငံတြင္း ၾသဇာရိွတဲ့ သာသနာ့ပညာရွင္ေတြက အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြရဲ့ အၾကိဳက္အတိုင္း ေရွးရိုးစဥ္လာ သင္ၾကားမႈတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဖစ္(သ္)နာေခၚ မတည္ျငိမ္မႈေတြျဖစ္ေအာင္ မလုပ္ရဘူးဆိုတာနဲ႕ မြတ္စလင္မ္အုပ္ခ်ဳပ္သူကုိ မပုန္ကန္ရဘူးဆိုတာနဲ႕ အမ်ားျပည္သူကို ေခၽြးသိပ္ထားၾကတယ္။ အီဂ်စ္မွာ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဆီဆီရဲ့ အာဏာသိမ္းမႈကို ထိုစဥ္က ႏိုင္ငံေတာ္မုဖ္သီခ်ဳပ္ အလီဂိုမားနဲ႕ အလ္အဇ္ဟရ္ ထိပ္တန္းပညာရွင္ေတြက ေထာက္ခံခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ ယခုေဆာ္ဒီႏိုင္ငံေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ရဲ့ ဟာရွင္အႏြယ္ေတာ္ေတြဆီကေန အဂၤလိပ္အကူအညီနဲ႕ အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့ စအူးဒ္မ်ိဳးႏြယ္ကို အာဏာစက္ ဓမၼစက္အျပန္အလွန္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး သေဘာတူညီမႈနဲ႕ ယခင္မုဖ္သီခ်ဳပ္ ဘင္ဘားဇ္မွစလို႕ သာသနာ့ပညာရွင္ေတြ ေထာက္ခံတာမ်ိဳး၊ ဆီးရီးယားမွာ လူနည္းစု အာလာဝီေတြျဖစ္တဲ့ အာဏာရွင္လူတန္းစားကို လူမ်ားစုစြႏၷီကလာတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္မြဖ္သီခ်ဳပ္ေတြက အစဥ္အဆက္ေထာက္ခံခဲ့တာမ်ိဳး။

    ပိုဆိုးတာကေတာ့ အဲ့ဒီအာဏာရွင္ လက္ကိုင္တုတ္ ပညာရွင္ဆိုသူေတြက ဒီေန႕ အစၥလာမ္ကို အထင္အျမင္လြဲမွားမႈေတြ အလြဲသုံးစားလုပ္မႈေတြျဖစ္ေနတဲ့ အေပၚမွာ အစၥလာမ္ရဲ့ အႏွစ္သာရျဖစ္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အၾကမ္းမဖက္ေရးနဲ႕ အလယ္လမ္းစဥ္ကို ျမွင့္တင္ဖို႕ ၾကိဳးစားမႈေတြကို ဦးေဆာင္ေနတဲ့သူေတြထဲက ျဖစ္ေနတာ၊ အဲ့ဒီ ၾကိဳးပမ္းမႈေတြထဲမွာ ပါေနတာပါပဲ။

    အဲ့ဒီ့ရဲ့ ဆိုးက်ိဳးကေတာ့ ေအာ့စဖို႕ဒ္ တကၠသိုလ္က ပညာရွင္လည္းျဖစ္ မြတ္စလင္မ္ညီအစ္ကိုေတာ္မ်ားအဖြဲ႕ရဲ့ တည္ေထာင္သူ ေက်ာင္းဆရာ ဘန္နားရဲ့ ေျမးလည္းျဖစ္သူ ပါေမာကၡေဒါက္တာ သြာရိက္ရမဒြန္ သုံးသပ္ေထာက္ျပသလိုပါပဲ။
    အာဏာကို မတရားတဲ့ နည္းနဲ႕ ရယူထားသူေတြကို ေနာက္ခံေပးေနတဲ့ ပညာရွင္ဆိုသူေတြရဲ့ အစၥလာမ္မွာ အၾကမ္းဖက္တာ မရိွဘူး အစၥလာမ္ဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အစၥလာမ္မွာ အေသခံဗုံးခြဲတာ မရိွဘူးဆိုျပီး ေျပာဆိုေနမႈေတြ ဖသဝါဓမၼသတ္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြနဲ႕ ကိုယ္စားျပဳမႈေတြကို အစၥလာမ့္အမည္(အလြဲသုံးစားလုပ္ထားတဲ့)ခံ ဘယ္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕နဲ႕ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြကမွ လက္ခံဖို႕ မရိွတဲ့ အျပင္ ဇိမ္ခံအေပၚ့လႊာ ပညာရွင္အမည္ခံ ပညာမဲ့ေတြ သာသနာ့ကို သစၥာေဖာက္သူေတြ အာဏာရွင္လက္ကိုင္တုတ္ေတြဆိုတဲ့ တန္ျပန္ ေလွာင္ေျပာင္မႈပဲ ရေနပါတယ္။

    ဒီေနရာမွာ အမ်ားျပည္သူ အလြယ္တကူ သတိမထားမိတဲ့ ဖုံးကြယ္အခ်က္ရိွပါတယ္။ ပညာရွင္ဆိုသူေတြက အာဏာရွင္ေတြနဲ႕ ဘုရင္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးေရးမွာ သူတို႕ရဲ့ ေနရာတည္ျမဲမႈနဲ႕ သူတို႕ရဲ့ ေက်ာင္းေတာ္ဝါဒလႊမ္းမိုးမႈက အဓိကအေၾကာင္းတစ္ရပ္အေနနဲ႕ ပါပါတယ္။ အနည္းငယ္ ဥပမာေပးတင္ျပရရင္ အီဂ်စ္က ဒီမိုသမၼတေမာ္စီရဲ့ မြတ္စလင္မ္ ညီအစ္ကိုေတာ္မ်ားပါတီကို စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဆီဆီနဲ႕ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းတဲ့ ကိစၥမွာ စစ္တပ္ကို စြႏၷီကမာၻမွာ ၾသဇာၾကီးလွတဲ့ အလ္အဇ္ဟရ္တကၠသိုလ္က ပညာရွင္ေတြ ၾကားကန္ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ကိစၥပါ။ ဘာသာေရးၾသဇာနဲ႕ အာဏာပိုင္းကၾကည့္ရင္ အီဂ်စ္မြတ္စလင္မ္ ညီအစ္ကိုေတာ္မ်ားဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းလည္းျဖစ္ အလ္အဇ္ဟရ္ေက်ာင္းထြက္လည္းျဖစ္တဲ့ ကာတာအေျခစိုက္ ပညာရွင္ ေဒါက္တာယူစြဖ္အလ္ကဒြာဝီနဲ႕ အီဂ်စ္မြတ္စလင္မ္ ညီအစ္ကိုေတာ္မ်ား အေတြးအေခၚနဲ႕ (ထုိစဥ္က) အီဂ်စ္မုဖ္သီခ်ဳပ္အလီဂိုးမားနဲ႕ အလ္အဇ္ဟရ္ပညာရွင္မ်ားနဲ႕ သူတို႕ရဲ့ ေက်ာင္းေတာ္အၾကား အားျပိဳင္မႈပါ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အာဏာရွင္ေတြၾကီးစိုးတဲ့ ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံေတြက အီဂ်စ္ရဲ့ ဒီမိုလႈပ္ရွားမႈနဲ႕ မြတ္စလင္မ္ညီအစ္ကိုေတာ္ဝါဒ အားေကာင္းလာျပီး သူတို႕အာဏာနဲ႕ ေနရာကို ထိပါးမွာ မလိုလားဘူး။ တဆက္တည္း စံႏွစ္ခြက်င့္သုံးတတ္တဲ့ အေနာက္ကမာၻကလည္း အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ ဒီမိုကေရစီအားေကာင္းတာကို သေဘာေခြ႕ေပမယ့္ သူတို႕ရဲ့ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ ပင္လယ္ေကြ႕မဟာမိတ္ေတြကို ထိခိုက္မခံႏိုင္တာရယ္၊ ေနာက္ျပီး သူတို႕အေၾကာက္ဆုံးျဖစ္တဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းရဲ့ ညီညြတ္မႈ အစၥလာမ့္ညီအစ္ကိုေတာ္ဝါဒေအာက္မွ ရသြားမွာစိုးရိမ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တူနီးရွားကစတဲ့ အာရဗ္ေႏြဦးေတာ္လွန္ေရးဟာ အီဂ်စ္ရဲ့ ပထမဆုံးဒီမိုအစိုးရကို စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းေစျပီး ရပ္တန္႕သြားေစခဲ့တာပါပဲ။

    အဲ့ဒီမွာ အေရးပါတဲ့ အခ်က္က အေနာက္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ တန္ဖိုးေတြနဲ႕ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ့ အက်ိဳးဆက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးမထိရင္ ၾကိဳက္တာလုပ္လို႕ရတယ္ဆိုတာရဲ့ ေအာက္မွ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနတာၾကာျပီျဖစ္တဲ့ ျပည္သူအခ်ိဳ႕ (အခ်ိဳ႕ဆိုေပမယ့္ မနည္းလွပါ)ရဲ့ အစၥလာမ္မစ္ပါတီေတြအေပၚ သံသယရိွေနမႈပါပဲ။ သူတို႕ေတြက ဒီပါတီေတြက သူတို႕ သေဘာေခြ႕ေနတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ လြတ္လပ္မႈေတြ ဆုံးရႈံးသြားေအာင္လုပ္မလားဆိုတဲ့ သံသယပါပဲ။ တဆက္တည္း ဒီမိုနည္းနဲ႕ အာဏာရေပမယ့္ အစၥလာမ္မစ္ပါတီေတြရဲ့ ႏိုင္ငံေရး မပါးနပ္မႈနဲ႕ ေလာၾကီးမႈေတြလည္း ပါပါတယ္။

    Political Islam ေခၚ အစၥလာမ့္မစ္ႏိုင္ငံေရးက ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲတုိးတက္မႈရိွေနပါတယ္။ ကနဦး Pan-Islamism ကေန ကာလံေဒသနဲ႕အညီ ဒီမိုကေရစီ၊ ပါတီစုံစနစ္နဲ႕ မတူကြဲျပားမႈဗဟုဝါဒ (Pluralism) ဆီကို သိသိသာသာေျပာင္းလဲလာေနပါျပီ။

    အေမရိကန္နဲ႕ အေနာက္တိုင္းရဲ့ စံႏွစ္ခြက်င့္သုံးမႈ၊ အာဖရိကနဲ႕ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက မြတ္စလင္မ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ အာဏာရွင္ဆန္မႈ၊ ျပည္သူေတြရဲ့ သံသယ၊ သာသနာ့ပညာရွင္ေတြရဲ့ ေက်ာင္းေတာ္ဝါဒကာကြယ္လိုမႈ၊ အဆိုပါ အစၥလာမ္မစ္ပါတီေတြရဲ့ နည္းဗ်ဴဟာအားနည္းမႈေတြနဲ႕ မြတ္စလင္မ္လူနည္းစုႏိုင္ငံေတြရဲ့ Political Islam အေပၚ အစိုးရိမ္လြန္မႈ အေျပာင္းအလဲကို မ်က္ေျချပတ္ကင္းကြာမႈေတြက ဒီအေျပာင္းအလဲကို အဟန္႕အတားအၾကီးအက်ယ္ျဖစ္ေနေစပါတယ္။

    အဲ့ဒီ့ရဲ့ ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႕က Pan-Islamismက Pluralismကို ညိွယူဖြံ႕ျဖိဳးေနဆဲ ကာလမွာ အဲ့လိုအတြန္းအတိုက္ေတြနဲ႕ေတြ႕ျပီး လမ္းေခ်ာ္သြားျပီး ပိုအစြန္းေရာက္တဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႕ ပုံေျပာင္းမႈျဖစ္သြားတာမ်ိဳးပါ။ ႏိုင္ငံေရးေနရာမရမႈေတြ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြ၊ ဆင္းရဲဲၾကပ္တည္းမႈေတြ၊ မေက်နပ္မႈေတြနဲ႕ ညစ္ပတ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအစီအစဥ္ေတြကေနေပါက္ဖြားလာတဲ့ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံတြင္း လက္နက္ဆြဲကိုင္မႈေတြ၊ ပုန္ကန္မႈေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ အစြန္းေရာက္မႈေတြက လမ္းေခ်ာ္လာတဲ့ အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံေရးကို ေမြးစားျပီး ေဘးပေယာဂေတြနဲ႕ Islamic State of Iraq and the Levant ေခၚတဲ့ IS ျဖစ္လာတာမ်ိဳးပါ။ တစ္ကမာၻလုံးက မြတ္စလင္မ္ေတြကို အီရတ္က သူ႕ကိုသူ ခလီဖာလို႕ ေၾကျငာထားတဲ့ ဘဂ္ဒဒီက အုပ္ခ်ဳပ္တယ္ဆိုတဲ့ ရူးႏွမ္းမႈမ်ိဳးေပါ့။

    အဲ့ဒီလမ္းေၾကာင္းကိုေျပာင္းဖို႕ ဗုံးၾကဲလို႕ စစ္တိုက္လို႕ မရပါဘူး။ ဗုံးနဲ႕ က်ည္ဆံေတြက လူအသက္အိုးအိမ္ကိုပဲ ပစ္ခတ္ ဖ်က္ဆီးနိုင္ျပီး ism လို႕ ေခၚတဲ့ အေတြးအေခၚ အယူဝါဒၾကီးကို ေျပာင္းလဲဖို႕ စိုးစဥ္းေတာင္ မတတ္ႏိုင္ပါဘူး။ အဲ့ေတာ့ အေမရိကန္နဲ႕ အေနာက္ကမာၻက သူရဲ့ စံႏွစ္ခြက်င့္သုံးမႈလမ္းေၾကာင္းကို ေျပာင္းဖို႕လုိပါတယ္။ မြတ္စလင္မ္မ်ားစုႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ သမိုင္းတရားခံမျဖစ္ၾကရေအာင္ ဘာသာတရား ႏိုင္ငံနဲ႕ ျပည္သူေတြရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားကို ေရွးရႈဖို႕လိုမယ္။ မြတ္စလင္မ္လူနည္းစုႏိုင္ငံေတြက ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္းေတြ အျခားဘာသာတရားေတြရဲ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း Political Islam ကို အေၾကာက္မလြန္ဘဲ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ မတူကြဲျပားမႈဝါဒေအာက္မွာ ဖြံ႕ျဖိဳးလာေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ကူညီေပးဖို႕ လိုပါမယ္။ အစၥလာမ္မစ္ပါတီေတြကိုယ္တိုင္ကလည္း မိမိတို႕ရဲ့ ႏိုင္ငံေရးရာစြမ္းရည္ကို ျမွင့္တင္ဖို႕ လိုပါလိမ့္မယ္။

    မတူကြဲျပားမႈေတြနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ကမာၻၾကီးကို စိတ္ကူးယဥ္ေနရုံနဲ႕ မရပါဘူး။ ပစ္ခတ္တိုက္ခုိက္ေနလို႕ ရမလာပါဘူး။ အရိွတရားကို လက္ေတြ႕က်က်ရင္ဆိုင္ အေျဖရွာ တည္ေဆာက္ယူမွ ရပါမယ္။

    အခ်ိဳ႕အခ်က္မ်ားကို Al Jazeera မွ Abdullah Al-Arian ရဲ့ The evolution of Islamists ေဆာင္းပါးမွ ထုတ္ႏုတ္ကိုးကားပါသည္။

  • အာရဗ္ကမာၻမွ အပယ္ခံ ထိပ္တန္း သူရဲေကာင္း ငါးဦး

    အာရဗ္ကမာၻမွ အပယ္ခံ ထိပ္တန္း သူရဲေကာင္း ငါးဦး

    ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    မင္းထြဋ္ေခါင္ တင္ဆက္သည္။
    b693a22e-eeb3-44b0-9095-92deb94c706e_16x9_600x338
    ယူေအအီး၏ နာမည္ႀကီး အမ်ဳိးသမီးေလသူရဲ မရ္ယမ္ အလ္မန္စူရီမွ အီဂ်စ္၏ “ပါးစပ္ပိတ္ထား အိုဘားမား” လႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ မုိနာ အလ္ဘီဟိုင္ရီအထိ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသအမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ကမာၻ႕ေခါင္းစီ္းသတင္း၌ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တစ္ေလွ်ာက္ ျမင္ေတြ႕ၾကရသည္။

    သို႔ေသာ္ မ်ဳိးရိုးဗီဇ၊ အဏုဇီ၀၊ ဥပေဒ စသည့္နယ္ပယ္အတြင္း စြမ္းစြမ္းတမံ အားထုတ္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သူမ်ားကိုမူ မီဒီယာမီးေမာင္းေအာက္မွ တိတိက်က် အသားေပးေဖာ္ျပခ်က္ဟူ၍ အနည္းအက်ဥ္းမွ်ပင္ မေတြ႕ၾကရေခ်။

    သို႔ျဖစ္ရာ ယခုႏွစ္ အာရဗ္ေလာက၏ အပယ္ခံသူရဲေကာင္းအနည္းငယ္မွ်ကို တစ္ဦးခ်င္း စြမ္းေဆာင္ခ်က္အလိုက္ ေဖာ္ျပပါအံ့။

    ၁။ ဗယာန္ မဟ္မူးဒ္ အလ္ ဇဟ္ရာန္ – Bayan Mahmoud al-Zahran
    ——————————————————————-

    b5e45149-737e-4b30-b05e-9b93e7543b42
    ေရွးရိုးစြဲေဆာ္ဒီအာေရဗ်၏ ပထမဆံုးအမ်ဳိးသမီးေရွ႕ေနျဖစ္လာသူ ဇဟ္ရာန္သည္ ယခုႏွစ္အစပိုင္းတြင္ ေနာက္ထပ္ ပထမဆံုးေအာင္ျမင္မႈ အလံကို လႊင့္ထူခဲ့သည္။ ၎မွာ ဘုရင့္နယ္ေျမ၏ ပထမဆံုး အမ်ဳိးသမီးေရးရာ ဥပေဒအက်ဳိးေဆာင္လုပ္ငန္းစု ျဖစ္သည္။

    ဗုရ္ခါ မည္ေသာ ေဆာ္ဒီအမ်ဳိးသမီးရိုးရာ တစ္ကိုယ္လံုးဖံုးအုပ္၀တ္စံုျဖင့္ ဆင္ယင္ေသာ ဇဟ္ရာန္သည္ သူမ၏အက်ဳိးေဆာင္လုပ္ငန္းစတင္ထူေထာင္စဥ္အတြင္း “ဘုရင့္နယ္ေျမရိွ အျခားအမ်ဳိးသမီးေကာင္းက်ဳိးအလို႔ငွာ မိမိ၏ကိုယ္ပိုင္အေလ့အထကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္” ဟု ဆိုသည္။

    “အမ်ဳိးသမီးေရွ႕ေန(ဥပေဒပညာရွင္)မ်ားလည္း ဥပေဒစနစ္အမ်ားအျပားမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေၾကာင္း ကၽြန္မ ယံုၾကည္ထားပါတယ္။ ယခင္တုန္းက အမ်ဳိးသမီးေရွ႕ေနနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ကုိယ္စားျပဳအေရးဆိုတာမ်ဳိး မေတြ႕ခဲ့ဖူးပါဘူး” ဟူ၍ ေဆာ္ဒီအေျခစိုက္ Arab News ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာသို႔ ေျပာျပခဲ့သည္။

    သို႔ရာတြင္ အမ်ဳိးသမီးရႈေထာင့္မွ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးဆိုမႈမ်ားအေပၚ တရားရံုးမ်ား၏နားလည္သိျမင္ႏိုင္ေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ သူမမွ တည္ေထာင္ထားသည့္ လုပ္ငန္းစုသည္ “သူမ၏လုပ္ရပ္မွာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသက္သက္အတြက္သာ ဥပေဒအကူအညီေပးျခင္းႏွင့္ ေဘာင္ခတ္ကန္႔သတ္ထားသည္မဟုတ္ေၾကာင္း အေရဗီးယားသတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားသည္။

    “ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ရဲ႕ ဥပေဒစံနစ္က အမ်ဳိးသားနဲ႔အမ်ဳိးသမီးေတြကို တန္းတူဆက္ဆံပါတယ္။ ေရွ႕ေနတစ္ဦးဟာ အမ်ဳိးသားနဲ႔အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ခြင့္ရိွပါတယ္” ဟု သူမက ဆိုသည္။

    ယခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ဒူဘိုင္းအေျခစိုက္ Arabian Business မဂၢဇင္းတြင္ အာရဗ္ကမာၻတစ္၀ွန္း ၾသဇာအႀကီးမားဆံုးအမ်ဳိးသမီးမ်ားစာရင္း၏ သတၱမေနရာ၌ သူမအား ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

    ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံ၊ ဂ်စ္ဒဟ္အသံလႊင့္ဌာန ပင္တိုင္သတင္းေၾကျငာသူႏွင့္ Al Arabiya သတင္းစာ၏ ေဆာင္းပါးရွင္း စမာရ္ ဖာတာနီက ဇဟ္ရာန္အား ေဆာ္ဒီအာေရဗ်အေျပာင္းအလဲယႏၱရား၏မ႑ိဳင္လူငယ္မ်ား၏ ေသြးသစ္တစ္စက္ ဟု တင္စားေဖာ္ျပသည္။

    “ေဆာ္ဒီအာေရဗ်မွာ အမ်ဳိးသမီးဥပေဒပညာရွင္မ်ားအေပၚ ႏွစ္မ်ားစြာခြဲျခားခဲ့ၿပီးေနာက္ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တမူထူးျခားခုခံကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အတိုက္အခံ ပညာရွင္အမ်ုဳိးသမီးတစ္ဦးကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရရိွၿပီျဖစ္ပါတယ္” ဟူ၍ ၎မွ ထပ္ေလာင္းညႊန္းဆိုခဲ့သည္။

    ၂။ ဇိုင္နာ ဒက္ေက့ရွ္ – Zeina Daccache
    ——————————————–

    0e400446-6372-4ff4-ba26-de51dc303337_4x3_296x222
    သရုပ္ေဆာင္၊ ဒါရိုက္တာအလုပ္ကို ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္တြဲ၍ စိတ္ဓာတ္ျပဳျပင္/ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေရးအလုပ္ကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ေနေသာ လက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံသူ ဒက္ေက့ရွ္သည္ အမ်ဳိးသမီးေရးရာမ်ားနွင့္ လက္ဘႏြန္အက်ဥ္းေထာင္မ်ားရိွ အေျခအေနမ်ားအား ေဇာင္းေပးသည့္ ရုပ္ရွင္တို႔ကို ထုတ္လုပ္သူျဖစ္သည္။

    ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ “12 Angry Lebanese” မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကုိ သူမ အၿပီးသတ္ရိုက္ကူးသည္။ ၎မွာ လက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံ၏အႀကီးမားဆံုးထိန္းသိမ္းေရးစခန္း Roumieh အက်ဥ္းေထာင္ရိွ သူမ၏အမ်ဳိးသားလူနာမ်ားႏွင့္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ပံုမ်ားကို အေမရိကန္ဂႏၳ၀င္ 12 Angry Men ဇာတ္ကားကို မွီျငမ္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

    “12 Angry Lebanese” သည္ Muhr Arab Documentary ပထမဆု၊ ၂၀၀၉ ဒူဘိုင္း ႏိုင္ငံတကာရုပ္ရွင္ျပပြဲတြင္ ပရိသတ္ေရြးခ်ယ္ဆုႏွင့္ ၂၀၁၀ DOX BOX ႏိုင္ငံတကာမွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ျပပြဲတြင္ ပရိတ္သတ္အႀကိဳက္ပထမဆုကို ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့သည္။

    ထို႔ေနာက္ ယခုႏွစ္တြင္ ေနာက္ထပ္ေထာင္တစ္ခုရိွ အမ်ဳိးသမီးလူနာတို႔ႏွင့္အတူ ဇာတ္ရံုေဖ်ာ္ေျဖမႈအေျခတည္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးအက်ဥ္းေထာင္အေၾကာင္းအား ပထမဆံုးစင္တင္မိတ္ဆက္ေပးေသာ “Scheherazade’s Diary” အမည္ရ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ တစ္ကားကို ထပ္မံ တင္ဆက္ခဲ့သည္။ ၎အတြင္း လက္ဘႏြန္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ပံုရိပ္လႊာကို ထပ္ဟပ္ေစသည္ဟု သူမက The Australian သို႔ ၾသဂုတ္လတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    “မူးယစ္သားေကာင္၊ မုဒိန္းေကာင္နဲ႔ လင္ေယာက္်ားေတြကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့ ဒီလူေတြဟာ ျပည္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈ၊ စိတ္ဒဏ္ရကေလးဘ၀၊ အိမ္ေထာင္ၿပိဳကြဲျခင္း၊ အခ်စ္ကံေခမႈ၊ မိခင္ဘ၀ကင္းကြာေနျခင္း စတဲ့အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေျပာျပေနပါတယ္” ဟု သူမက ဆိုသည္။

    လက္ဘႏြန္သား ဂ်ာနယ္လစ္၊ စာေရးသူႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ Joumana Haddad က သူမအား သတၱိခဲႏွင့္ ပါရမီရွင္အျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ “လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ဖယ္ၾကဥ္ခံအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားခံရသူမ်ားရဲ႕အသံကို သူမက ခံစားခ်က္၊ ခံယူခ်က္၊ ေမတၱာကို အရင္းတည္ၿပီး အျပည့္အ၀ တင္ျပေနသူျဖစ္တယ္။ သူမကို ကၽြန္ေတာ္ တကယ္ ေလးစားအားက်ပါတယ္” ဟုလည္း Al Arabiya News သို႔ ေျပာျပခဲ့သည္။

    ၃။ ဟိုစမ္ ဇို၀ါ၀ီ – Hosam Zowawi
    ————————————–

    1f4f3761-ea16-4e30-9a9a-e3ffec4c3e31_4x3_296x222
    ေဆာ္ဒီအာေရဗ်မွေပၚထြက္လာေသာ အသက္ ၃၀ ႏွစ္အရြယ္ အဏုဇီ၀ပညာရွင္ ဇို၀ါ၀ီသည္ ဂ်စ္ဒဟ္ေဆးရံု၌ လက္ေတြ႕ဆင္းစဥ္ ခြဲစိပ္ထားသည့္လူနာမ်ားမွာ ေၾကာက္စရာ ပိုးကူးစက္မႈဒဏ္ခံရေၾကာင္း သတိထားမိရာမွ ေဆး၀ါးမတိုးသည့္ျပႆနာ “superbugs” အေပၚ စူးစမ္းေလ့လာေရးအျမင္ စတင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။

    ပိုးမႊားကူးစက္ျခင္းအမ်ဳိးအစားကို အလ်င္အျမန္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ႏိုင္သည့္ အလြယ္သံုးကိရိယာတစ္မ်ဳိးအား သူက ဆန္းသစ္ေဖာ္ေဆာင္လိုက္၏။ ယင္းကိရိယာက လူနာ၏အေရးေပၚအေျခအေနမေရာက္မွီ တိက်သည့္ကုသမႈကို ညႊန္ၾကားေစႏိုင္ျခင္းျဖင့္ အသက္ကယ္တင္ေရး အေထာက္အကူ ျဖစ္သြားေစသည္။

    ဇို၀ါ၀ီသည္ အသက္ ၇ ႏွစ္အရြယ္ကပင္ အဏုၾကည့္မွန္ေျပာင္းတစ္ခု လက္ေဆာင္ရခ်ိန္မွစ၍ အဏုဇီ၀ပညာရပ္ကို စတင္စိတ္၀င္စားခဲ့သည္။ “superbugs” မွာ ကမာၻႏွင့္အ၀ွန္း အလ်င္ျမန္ဆံုးက်ယ္ျပန္႔လာသည့္ျပႆနာျဖစ္ေနခဲ့ရာ ၎ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ေၾကာင္း သူက ယခုႏွစ္အေစာပိုင္း၌ Time မဂၢဇင္းသို႔ ေျပာျပသည္။

    “ superbugs ရဲ႕အေနအထားက ကမာၻ႕အႏွံ႔မွာ ေတာ္ေတာ္ဆိုးေနလို႔ တစ္ကမာၻလံုးက သတိထားေနရပါတယ္။ ဒီက႑နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပင္လယ္ေကြ႕ေဒသမွာ အသိပညာနဲ႔သုေတသနအပိုင္းရဲ႕ ကြက္လပ္ျဖည့္ႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ေလ” ဟူ၍ ၎အေပၚ စူးစိုက္သုေတသနျပဳခဲ့ျခင္းအေၾကာင္း ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

    ဒူဘိုင္းရိွ အေမရိကန္ေဆးရံုမွ ကူးစက္ေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္ Moeena Zain က ထိုသုေတသနျပဳခ်က္သည္ တန္ဖိုး မျဖတ္ႏိုင္ပါဟု ဆိုခဲ့သည္။

    “ဇီ၀ပ်က္စီးမႈကိုေတာင့္ခံေပးတဲ့ ကလာပ္စည္းျပႆနာ အလြန္ျမင့္မားေနရတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေလာကမွာ အဲ့ဒါဟာ အလြန္အမင္းကို အသံုး၀င္လွပါတယ္။ လူနာ့ေက်ာျပင္ရဲ႕အသားစ နမူနာကေန အေျဖရယူဖို႔ ၇၂ နာရီၾကာျမင့္တတ္ေပမယ့္ သူ႔ သုေတသနျပဳခ်က္ေၾကာင့္ ၃ နာရီ သို႔မဟုတ္ ၄ နာရီအတြင္း ရရိွသြားေစပါတယ္”။

    ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာေသာ ပင္လယ္ေကြ႕ေဒသတြင္းရိွ လူနာမ်ားစြာသည္ antibiotic ေဆး၀ါးမ်ားကို အထိန္းအကြပ္မဲ့ ရရိွသံုးစြဲေနသည္၌ ခႏၶာကိုယ္ခုခံအားစနစ္ ယိုယြင္းႏိုင္သည့္ ျပႆနာအား ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း Zain က ဆိုသည္။

    “ဇို၀ါ၀ီရဲ႕ သုေတသနနယ္ပယ္ဟာ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္ယံုမက အခ်ိန္မီအသံုးခ်ႏိုင္စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေဒသတြင္းမွာ antibiotic ေဆး၀ါးေတြကို လြတ္လပ္စြာ ရရိွႏိုင္တာေၾကာင့္ လူတိုင္းက လိုအပ္ခ်ိန္တိုင္း သံုးစြဲႏိုင္ၾကတယ္ေလ။ သူတို႔ဟာ ေဆးဆိုင္ကိုသြားၿပီး ၀ယ္လိုက္ယံုပဲ။ သူ႔ရဲ႕စမ္းသပ္ခ်က္က အဲ့ဒီေဆး၀ါး မေလ်ာ္သံုးစြဲျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္သြားပါတယ္”။

    ၄။ မရ္ယမ္ မတၱာ – Maryam Matar
    —————————————

    0c82acdd-5fa0-4a26-99f3-b1cb749092ac_4x3_296x222
    အာရဗ္ေစာ္ဘြားမ်ားႏိုင္ငံသူ ဆရာ၀န္ မတၱာသည္ ပင္လယ္ေကြ႕ေဒသတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာေသာ မ်ဳိးဗီဇဆိုင္ရာေရာဂါမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ နစ္ျမဳပ္လံုးပန္းခဲ့သူျဖစ္သည္။

    ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၌ သူမသည္ Down Syndrome Association ျပည္တြင္းအဖြဲ႕ကို ထူေထာင္ခဲ့ၿပီး တစ္ႏွစ္လြန္ေသာ္ Genetic Disease Association အျဖစ္အမည္တြင္လာသည္။ လက္ရိွတြင္ ယင္းအဖြဲ႕အစည္းအား ဦးေဆာင္လ်က္ရိွသည္။

    ယခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ Down Syndrome Association ႏွင့္ Genetic Disease Association အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ရပ္လံုးထူေထာင္သူ မတၱာသည္ ယူေအအီးႏိုင္ငံတြင္ အျဖစ္မ်ားေနေသာ ေသြးေရာဂါအေပၚ သုေတသနတစ္ရပ္ကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ ယာမာဂူခ်ီတကၠသိုလ္၌ အၿပီးသတ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ေခါက္တုန္႔ေခါက္ျပန္ေျပးလႊားကာ အခ်ိန္လုေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။

    ဒူဘိုင္း၌ရိွစဥ္လည္း မတၱာသည္ ေကာလိပ္၊ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ မ်ဳိးဗီဇ ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ျခင္း ရိွမရိွ စစ္ေဆးမႈခံယူၾကရန္ လႈံ႔ေဆာ္တိုက္တြန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္သည္။ သူမသည္ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် စိန္ေခၚခ်က္အခ်ဳိ႕ကို ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း UAE ေန႔စဥ္သတင္းစာသို႔ ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာၾကားထားသည္။

    “မိသားစု၀င္ ၁၂ ဦးရိွတဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးကို G6PD [glucose-6-phosphate dehydrogenase] ခ်ဳိ႕တဲ့ေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရိွခဲ့တယ္။ ပံုမမွန္မ်ဳိးဗီဇမ်ားဟာ မိခင္ကေန သားေတြဆီ လက္ဆင့္ကမ္းလာခဲ့တာပါ။ မိဘႏွစ္ဦးလံုးကလည္း ပညာမတတ္သူမ်ား ျဖစ္ၾကလို႔ မ်ဳိးဗီဇေတြအေၾကာင္း ကၽြန္မအေနနဲ႔ ရွင္းျပခဲ့ရတယ္”။

    ဒူဘိုင္းအေျခစိုက္ Arabian Business ကုန္သြယ္စီးပြားစာေစာင္မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ မတၱာအား “အေကာင္းဆံုး လူထုအက်ဳိးေဆာင္သူ”တစ္ဦး အပါအ၀င္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။

    Muslim Science ၀က္ဘ္ဆိုဒ္မွလည္း ယခုႏွစ္အေစာပိုင္းက သူမအား “အစၥလာမ့္ေလာက၏ သိပၸံနယ္ပယ္မွ ၾသဇာအႀကီးမားဆံုး မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသမီး ၂၀ ဦး” စာရင္းထဲ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပသည္။ ၎၏အဆိုအရ မတၱာ၏ေအာင္ျမင္မႈမ်ားအေပၚ အဆင့္ဆင့္အကဲျဖတ္ၿပီးေနာက္ သူမမွာ ထူးျခားစြာ အစျပဳသူမ်ား၊ ပံုေဖာ္သူမ်ားႏွင့္ အနာဂတ္သိပၸံသူရဲေကာင္းမ်ား စာရင္း၀င္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

    ၅။ ဒါနီယာ အလ္ဂ်ာဗရီ – Dania al-Jaabari
    ———————————————–

    05bf70bd-6f0d-40cd-b649-d6f1f94dca3d_4x3_296x222
    အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ ပါလက္စတိုင္းေက်ာင္းသူေလး ဂ်ာဗရီသည္ ဒီဇင္ဘာလက က်င္းပေသာ ႏိုင္ငံတကာထက္ျမက္မႈစြမ္းရည္ၿပိဳင္ပြဲ၌ သခၤ်ာေမးခြန္းေပါင္း ၂၄၀ ကို ၆ မိနစ္အတြင္း အေျဖရွာျပျခင္းျဖင့္ ပထမဆုကို ဆြတ္ခူးသြားခဲ့သည္။

    ယင္းၿပိဳင္ပြဲကို စကၤာပူ National Mathematical Olympiad မွ စီစဥ္က်င္းပၿပီး ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၅ ႏိုင္ငံအထက္မွ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္ ၃၀၀၀ ေက်ာ္အား စိတ္တြက္သခၤ်ာျဖင့္ စစ္ေဆးခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ ၎၌ လက္ႏွစ္ဖက္သံုး ေပသီးစနစ္ကို အသံုးျပဳေစသည္။

    ၀ဲဖက္ႏွင့္ယာဖက္ လက္ေခ်ာင္းႏွစ္မ်ဳိးစလံုးအား တၿပိဳင္နက္တည္း အသံုးျပဳေစၿပီး ဦးေႏွာက္၏ ၀ဲယာႏွစ္ဖက္စလံုးအတြင္း၌ လႈံ႔ေဆာ္မႈကို ဖန္တီးျခင္းျဖင့္ ညီမွ်ေသာ လက္တြက္၊ စိတ္တြက္စနစ္အေပၚ ဂ်ာဗရီမွ ကၽြမ္းက်င္စြာ စြမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

    ယူေအအီးရိွ American University of Sharjah ၏ သခၤ်ာပညာရွင္ႏွင့္ဌာနမွဴးျဖစ္သူ Mahmoud Anabtawi က ဂ်ာဗရီ၏ေအာင္ပြဲကို “ေျပာင္ေျမာက္လွသည့္ေအာင္ျမင္မႈ” ဟု ေခၚဆိုခဲ့သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဦးေႏွာက္၏ ၀ဲဖက္ျခင္းႏွင့္ ယာဖက္ျခမ္း နွစ္မ်ဳိးစလံုးကို တၿပိဳင္နက္ အသံုးခ်သြားႏိုင္သည့္ သူမ၏ (သာမန္ႏွင့္မတူ) ထူးျခားစြမ္းရည္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

    “၄၇ ႏွစ္ထိ တရားမ၀င္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ေရာက္ေနတဲ့ – ၆၇ ႏွစ္ထိ နယ္ခ်ဲ႕မႈနဲ႔ မ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းမႈကို ခံစားေနရတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းထဲက ဒီ(ဂ်ာဗရီ လို ကေလးငယ္ေတြ) ထြက္ရိွေနျခင္းဟာ တကယ့္အေတြးပြားစရာ တစ္ခုပါပဲ။ ဒီလိုေအာင္ျမင္မႈေတြဟာ ပါလက္စတိုင္းသားေတြရဲ႕ အဖိႏွိပ္မခံလိုမႈ၊ အစၥေရးကေပးတဲ့ ေသျခင္းတရားလက္ေဆာင္ေတြထဲက ရုန္းၾကြခ်က္ခြန္အား သက္ေသအျဖစ္ ေပၚလြင္ေနေစပါတယ္ ” ဟု အေမရိကန္ ဂ်ာနယ္လစ္ႏွင့္ ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္သူ Ben Norton မွ ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္သည္။

    ref_ Al Arabiya

  • အီရတ္ စစ္တပ္ႏွင့္ ကာ့ဒ္ တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ISIL လက္မွ ၿမိဳ႕ရြာ အမ်ားအျပားကုိ သိမ္းယူႏုိင္ခဲ့

    အီရတ္ စစ္တပ္ႏွင့္ ကာ့ဒ္ တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ISIL လက္မွ ၿမိဳ႕ရြာ အမ်ားအျပားကုိ သိမ္းယူႏုိင္ခဲ့

    ေအာက္တိုဘာ ၂၆ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    20141025131554812734_20
    – အေမရိကန္၏ ေလေၾကာင္းမွ ကူညီတုိက္ခုိက္မႈႏွင့္အတူ အီရတ္ႏွင့္ ကာ့ဒ္တပ္ဖြဲ႕မ်ားမွာ အီရတ္ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းႏွင့္ ေျမာက္ပုိင္းတုိ႔မွ အဓိကၿမိဳ႕ရြာမ်ားကုိ ISIL လက္ထဲမွ ျပန္လည္ သိမ္းပိုက္ႏုိင္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

    ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းရွိ အဓိကၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္ ရြာမ်ားကုိ ကာ့ဒ္တပ္ဖြဲ႕က ယမန္ေန႔တြင္ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ အီရတ္အစုိးရကမူ ၎တို႔အေနျဖင့္ ဘဂၢဒတ္ ေတာင္ဘက္ ကီလုိမီတာ ၅၀ အကြာရွိ ဂ်ာ့ဖ္ အလ္-ဆာခ္ရ္ၿမိဳ႕အား သိမ္းပိုက္ႏုိင္ခဲ့သည္ဟု ယမန္ေန႔တြင္ ေၾကညာခဲ့သည္။

    ကာ့ဒ္တပ္ဖြဲ႕ ေထာက္လွမ္းေရးအရာရွိ တစ္ဦးကမူ ၎တုိ႔၏ တပ္မ်ားမွာ မူဆုိးလ္ၿမိဳ႕အနီး ဇူမာရ္းၿမိဳ႕အား ဆက္လက္တုိက္ခုိက္ေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    အေမရိကန္ဦးေဆာင္သည့္ မဟာမိတ္တပ္မ်ားကလည္း ေသာၾကာႏွင့္ စေနေန႔မ်ားတြင္ မူဆုိးလ္ၿမိဳ႕ ေျမာက္ဘက္တြင္လည္းေကာင္း၊ အေနာက္ဘက္ အန္ဘာရ္ျပည္နယ္ရွိ ဖာလူဂ်ာၿမိဳ႕ႏွင့္ ေရနံတြင္းမ်ားရွိသည့္ ဘုိင္ဂ်ီၿမိဳ႕မ်ားရွိ ISIL စခန္းမ်ားအား လည္းေကာင္း ေလေၾကာင္းမွ ၂၂ ႀကိမ္ ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္ခဲ့သည္။

    ref_ Agencies

  • အေနာက္ ေလေၾကာင္း ပစ္ကူမႈျဖင့္ ကာဒ္ တပ္ဖြဲမ်ား ဆီးရီးယား နယ္စပ္တြင္ အသာစီးရ

    အေနာက္ ေလေၾကာင္း ပစ္ကူမႈျဖင့္ ကာဒ္ တပ္ဖြဲမ်ား ဆီးရီးယား နယ္စပ္တြင္ အသာစီးရ

    ေအာက္တိုဘာ ၁၇ ၊ ၂၀၁၄
    M-Media
    2014101615014899734_20
    – ISIL ၏ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားကုိ တစ္လနီးပါးၾကာ ခုခံ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဆီးရီးယားနယ္စပ္ ကုိဘိန္းၿမိဳ႕ရွိ ကာ့ဒ္တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားမွာ ကုိဘိန္းၿမိဳ႕မွ ISIL တပ္မ်ားကုိ တြန္းလွန္ႏုိင္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

    ေအာက္တုိဘာ ၁၆ ရက္ေန႔ ၾကာသာပေတးေန႔တြင္ တုိက္ပြဲမ်ား ျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ISIL တပ္မ်ားမွာ ၿမိဳ႕အား စြန္႔ခြာသြားခဲ့ၿပီး ၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ပုိင္း ႏွစ္ေနရာခန္႔တြင္သာ ရွိေတာ့သည္ဟု ကာ့ဒ္တပ္ဖြဲ႕ တပ္မွဴးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

    ISIL အဖြဲ႕အား ခုခံတုိက္ခုိက္မႈတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ မဟာမိတ္မ်ား၏ ေလေၾကာင္းမွ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားကလည္း အေရးပါခဲ့ၿပီး ေအာက္တုိဘာ ၁၅၊ ၁၆ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ေလေၾကာင္းမွ တုိက္ခုိက္မႈအတြင္း ISIL တပ္သား ရာခ်ီေသဆံုးခဲ့သည္။

    ဘဂၢဒတ္ၿမိဳ႕ရွိအေနာက္ဘက္ရွိ အဓိကၿမိဳ႕ေတာ္ အမ္ရီယတ္ အလ္-ဖာလူဂ်ာကုိလည္း အီရတ္စစ္တပ္က ISIL ၏ လက္မွ ယခုရက္ပုိင္းအတြင္း ျပန္လည္သိမ္းယူႏုိင္ခဲ့ၿပီး ဘဂၢဒတ္ၿမိဳ႕မွာ ISIL ၏ သိမ္းပုိက္မည့္ အႏၱရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရသည္ဆုိျခင္းအား အေမရိကန္ စစ္တပ္မွ ျငင္းဆုိခဲ့သည္။

    ref_ Agencies