News @ M-Media

Tag: MyanmarCoup2021

  • မောက်မာ၊ အမြင်ကျဉ်းသည့် အလိမ်အညာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေက ပြည်သူ့အင်အားကို လျှော့တွက်မိပြီ – (CNN သတင်းထောက်၏ သတင်းဆောင်းပါး)

    မောက်မာ၊ အမြင်ကျဉ်းသည့် အလိမ်အညာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေက ပြည်သူ့အင်အားကို လျှော့တွက်မိပြီ – (CNN သတင်းထောက်၏ သတင်းဆောင်းပါး)

    ဧပြီ ၁၀၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -တိုင်းပြည်အခြေအနေ တိုးတက်နေတယ်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက အစွမ်းကုန် ထိန်းသိမ်း ဆောင်ရွက်နေတယ်။ မင်းမဲ့စရိုက်ဆန်တဲ့ အကြမ်းဖက်လူအုပ်ကြောင့် လက်ရှိမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဖြစ်နေပြီး ဒါကို ​ဖြိုခွင်းရမယ်လို့ မြန်မာစစ်ကောင်စီက လူတွေကို ယုံကြည်စေချင်နေတယ်။ နိုင်ငံရေးလမ်းပြမြေပုံကို ချမှတ်ရေးဆွဲထားပြီး လွတ်လပ်မျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ၂ နှစ်အတွင်း လုပ်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ စကားကိုလည်း လူတွေကို နားထောင်စေချင်ပါတယ်။

    ဒါတွေဟာ အပေါ်ယံရွှေမှုန်ကြဲ ဟန်ဆောင်လိမ်ညာနေတယ်ဆိုတာ တပ်မတော်လိုခေါ်တဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ သွားရောက်ခဲ့တဲ့ မကြာသေးခင်က ခရီးစဉ်အတွင်း CNN အဖွဲ့က အတိုင်းသား မြင်ခဲ့ ကြားခဲ့ပါတယ်။ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ပြီး တရားမဝင်အာဏာယူထားတဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေအပေါ်ကို ပြည်သူတွေက အလျှံငြီးငြီး ဒေါသမီး တောက်လောင်နေတာကိုလည်း ကျွန်မတို့ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

    ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဟာ အာဏာသိမ်းပြီး တိုင်းပြည်ကို ထိန်းချုပ်လိုက်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်ပွဲကို ပယ်ဖျက်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် အစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေကိုလည်း ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ NLD ပါတီဟာ ရွေးကောက်ပွဲမှာ တောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရပြီး ဒုတိယအကြိမ် အာဏာထပ်ရခဲ့တာပါ။

    ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ လအတွင်း ရဲ၊ စစ်သားနဲ့ ရှေ့တန်းက အထူးတပ်ဖွဲ့တွေပါဝင်တဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ လက်နက်မရှိတဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြသူတွေအပေါ် စနစ်တကျ အစီစဉ်ချပြီး ဖြိုခွင်းပါတော့တယ်။ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီရေးအဖွဲ့က လူပေါင်း ၆၀၀ ကျော် အသတ်ခံခဲ့ရတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

    နိုင်ငံရပ်ခြားက ဝင်ရောက်မှုကို ပိတ်ပင်ထားပြီး၊ ၀ိုင်ဖိုင်အင်တာနက်တွေကို ဖြတ်တောက်ကာ၊ မြန်နှုန်းမြင့် အင်တာနက်လိုင်းတွေကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့အချိန် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာ ရဲရင့်တဲ့ ဂျာနယ်လစ်တွေ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက အန္တရာယ်ကို မမှုဘဲ ကမ္ဘာကြီးကို တင်ဆက်နေပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံမှာ အမှန်တကယ်ဖြစ်ပျက်နေတာတွေကို တွေ့မှာစိုးတာကြောင့် စစ်တပ်က ကျွန်မတို့ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ထိန်းချုပ်တာဟာ အံ့ဩစရာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ပထမနေ့ ကျွန်မတို့ရဲ့ ခရီးစဉ်မှာ စစ်သားတွေပါတဲ့ ထရပ်ကား ၆ စီး ခြံရံပြီး ရန်ကုန်မြို့ကို လိုက်ပြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အခြားအစောင့်တွေ၊ စကားပြန်တွေ၊ အရပ်ဝတ်လုံခြုံရေးတွေ အပြည့်လိုက်ပါလာတဲ့ ကားတွေလည်း ပါပြီး ကျွန်မတို့ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတိုင်းကို လိုက်လံ စောင့်ကြည့်တာတွေ လုပ်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ သန့်စင်ခန်းထဲသွားတာတောင် လိုက်ကြည့်ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံးမြို့မှာ ကားနဲ့လျှောက်ကြည့်နေစဉ်မှာပဲ ခပ်လှမ်းလှမ်းက သံပုံးတီးတာတွေကို ကျွန်မတို့ ကြားရပါတယ်။ မကောင်းဆိုးဝါးမောင်းထုတ်တဲ့ ဒီရိုးရာဓလေ့ဟာ တော်လှန်ရေးရဲ့ အမှတ်သညာအသံ ဖြစ်လာပါတယ်။ ကျွန်မတို့ရောက်နေတာကို သိသွားကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကလည်း ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေကနေတစ်ဆင့် ကျွန်မတို့ကို စာတွေ အများအပြား ပို့ကြပါတယ်။

    “ခင်ဗျားတို့အဖွဲ့ ကျွန်တော်တို့နဲ့ တွေ့လို့မရဘူးဆိုတာ ကျွန်တော်တို့သိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့အသံကို ကြားလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” လို့ သူတို့ ရေးကြပါတယ်။

    တစ်ရက် စစ်တပ်ကလုံခြုံရေးတွေ ကျွန်မတို့ကို မင်္ဂလာဒုံက စျေးတစ်ခုကို ခေါ်သွားပါတယ်။ မင်္ဂလာဒုံဆိုတာ စစ်တပ်မိသားစု တော်တော်များများ နေထိုင်တဲ့ နေရာပါ။ စစ်အဝတ်အစားရောင်းတဲ့ဆိုင်တွေကို နေရာတိုင်းမှာ တွေ့ရပြီး၊ စစ်သားတွေပါတဲ့ ထရပ်ကားတွေကလည်း သိပ်မဝေးတဲ့ လမ်းမှာ ရပ်ထားပါတယ်။ စစ်တပ်ကို လူထုက ထောက်ခံတယ်ဆိုတာမျိုး ကျွန်မတို့ကို ပြချင်တာပါ။ လူနှစ်ယောက် ကျွန်မတို့ဆီ ကပ်လာပြီး ဆူပူ အကြမ်းဖက်သူတွေအကြောင်း ဇာတ်တိုက်ထားတဲ့စကားတွေ ပြောပါတော့တယ်။ ‘ဆူပူအကြမ်းဖက်သူ’ ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ ဒီမိုကရေစီရရှိရေး ဆန္ဒပြသူတွေကို ရှုတ်ချချိုးနှိမ်ပြီးသုံးတဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ စကားလုံးပါ။ အကြမ်းဖက်မှုကို သူတို့က လုပ်တာလို့လည်း စစ်တပ်က ပြစ်တင်ပြောဆိုပါတယ်။ အဲဒီလူနှစ်ယော​က်ဟာ ကျွန်မတို့ကို လက်နှစ်ချောင်း ထောင်ပြပါတယ်။ အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်တဲ့ တော်လှန်ရေးက အဓိကအမှတ်သညာဖြစ်နေတဲ့ ‘လက်သုံးချောင်း’ အမှတ်အသားကို ပျက်ရယ်ပြုတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

    ဒါပေမယ့် မိနစ်အနည်းငယ်အကြာမှာ အခြားသူတွေ ကျွန်မတို့နားကို ရောက်လာပါတယ်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်သားတွေ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဝန်းရံထားပေမယ့် သူတို့ဟာ ကျွန်မတို့ကို လက်သုံးချောင်းအမှတ်အသား ထောင်ပြပါတယ်။ သူတို့တော်တော်များများဟာ အရဲစွန့်ပြီး လုပ်ပြနေကြပေမယ့် ကြောက်ရွံ့နေရှာပါတယ်။ ဒီအတွက် ပြန်ပေးဆပ်ရမယ်ဆိုတာ သူတို့သိနေပြီး အရဲစွန့်ရတာ ထိုက်တန်တယ်လို့ သူတို့ ခံစားနေရပုံပါပဲ။

    “ကျွန်မတိုင်းပြည်အတွက် လုပ်နိုင်တာကို လုပ်နေတာပါ” လို့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

    နောက်စျေးတစ်ခုမှာလည်း ဒီလိုအဖြစ်အပျက်မျိုး ထပ်ဖြစ်ပါတယ်။ လုံခြုံရေးတွေ ကျွန်မတို့ကို ဝိုင်းထားတာကြောင့် လူတွေ အနားကပ်လာရင် ကျွန်မတို့ အနောက်ဆုတ်ပြီး ရှောင်ဖို့ လုပ်ပါတယ်။ ဒီလိုအန္တရာယ်မျိုး ရှိနေပေမယ့် တစ်ချို့တွေက သူတို့ရဲ့အသံတွေကို ကျွန်မတို့ ကြားစေချင်ကြပါတယ်။

    “ကျွန်မတို့ ဒီမိုကရေစီ လိုချင်တယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို မလိုလားဘူး” လို့ အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ ဘေးမှာ စစ်သားတွေရှိတယ်လို့ ကျွန်မတို့ ပြောတော့ “ကျွန်မ မကြောက်ပါဘူး” လို့ သူက ပြန်ပြောပါတယ်။

    တိုင်းပြည်အတွင်းက လူငယ်တော်တော်များများလိုပဲ အနာဂတ်ပျောက်ဆုံးသွားပြီလို့ သူမ ခံစားနေရပါတယ်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ စစ်အာဏာရှင်တွေဟာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ၊ အကြောက်တရားတွေနဲ့ တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကလည်း ဖယ်ကျဉ်ခံရမှုနဲ့ ဆင်းရဲတွင်းထဲကို ထိုးဆင်းသွားပါတယ်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာတော့ စစ်တပ်ဟာ တိုက်ရိုက် အာဏာယူအုပ်ချုပ်တဲ့လမ်းစဉ်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်ကာ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွေ ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။

    “အမှောင်ခေတ်ကို ပြန်မသွားချင်တော့ဘူး။ ကျွန်မတို့ရဲ့အသံတွေ ပျောက်ဆုံးသွားပြီ။ ၁၀ နှစ်လောက်ပဲ ကျွန်မတို့ ဒီမိုကရေစီ ရခဲ့တယ်။ ကျွန်မတို့မှာ လက်နက်မရှိဘူး။ သေနတ်မရှိဘူး။ ဒီအသံတစ်ခုပဲ ရှိပါတယ်” လို့ မိန်းကလေးငယ်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

    ကျွန်မတို့ကို စောင့်ကြပ်နေသူတွေက စိုးရိမ်လာပြီး သူတို့ရဲ့လုပ်ဇာတ် မအောင်မြင်တဲ့အတွက်လည်း မကျေမချမ်း ဖြစ်သွားပါတယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့ အင်အား၊ စိတ်ဆန္ဒနဲ့ သတ္တိဗျတ္တိတွေ၊ စစ်အာဏာရှင်အပေါ် ခါးခါးသီးသီး မုန်းတီးမှုတွေကို စစ်ကောင်စီက တော်တော်လေး လျှော့တွက်မိခဲ့တာပါ။

    ကျွန်မတို့နဲ့ စကားပြောခဲ့တဲ့၊ လက်သုံးချောင်းထောင်ပြခဲ့တဲ့ လူ ၁၁ ယောက်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ စစ်တပ်က ပြောပါတယ်။ အဲဒီအထဲက ၈ ယောက် ပြန်လွတ်သွားပြီဆိုတာ နောက်ပိုင်း ကျွန်မတို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ ရှောင်ပုန်းနေရပါတယ်။

    ရန်ကုန်မြို့က မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးရုံးတွေ ရောက်​တဲ့အခါ ဆန္ဒပြသူတွေကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတယ်ဆိုတဲ့ လူတွေကို ကျွန်မတို့ရှေ့ တန်းစီ ခေါ်ထုတ်လာပါတယ်။ ဆူပူအကြမ်းဖက်သူတွေက သူတို့ ရိုက်တယ်၊ ခြိမ်းခြောက်တယ်၊ အရှက်တကွဲအကျိုးနည်းဖြစ်အောင် လုပ်တယ်လို့ အဲဒီလူတွေက ပြောပါတယ်။

    အကြမ်းဖက်မှု ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်ခဲ့ပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေကြောင့် လူအများအပြား သေဆုံးခဲ့တဲ့ မြောက်ဥက္ကလာပ မြို့နယ်မှာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ဆန္ဒပြသူတွေ ဘယ်လိုဆူညံကြောင်း၊ လူ ၅ ဦးထက်ပိုစုပြီး ဥပဒေကို ဘယ်လိုချိုးဖောက်ကြောင်းတွေ ကျွန်မတို့ကို ပြောပြပါတယ်။ အဲဒီမြို့နယ်ဟာ အခု စစ်အုပ်ချုပ်ရေးလက်အောက် ရောက်နေပါတယ်။

    ဒီလို ဥပ​ဒေချိုးဖောက်မှုတွေကြောင့် ကလေးတွေအပါအဝင် လူရာချီ သတ်လိုက်တာလားလို့ ကျွန်တို့ကို စောင့်ကြပ်နေတဲ့ သူတွေကို မေးရာမှာတော့ သူတို့ တုန်လှုပ်သွားပြီး အဖြေမပေးခဲ့ပါဘူး။

    အာဏာရူးမှု

    ရန်ကုန်မှာ ၃ ရက်တာ နေထိုင်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ကျွန်မတို့ကို နေပြည်တော် ခေါ်သွားပါတယ်။ ကျယ်ပြော သစ်လွင်တဲ့ အဲဒီမြို့ကြီးကို မောင်းဝင်လိုက်တာနဲ့ ပြည်သူတွေနဲ့ ဝေးရာမှာ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေ ဘာ့ကြောင့် နေထိုင်နေကြလဲဆိုတာ အလွယ်တကူပဲ သိမြင်နိုင်ပါတယ်။ တောခေါင်ခေါင်မှာ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွေက စတင်ဆောက်လုပ်ခဲ့တဲ့ ဒီမြို့မှာ နေထိုင်သူအားလုံးနီးပါးလောက်က စစ်တပ်နဲ့ အစိုးရအသိုင်းအ၀ိုင်းက လူတွေသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၂ လမ်းသွား အဝေးပြေးလမ်းကြီးမှာလည်း ရှင်းလင်းနေပြီး ကားတစ်စီးမှ မရှိသလောက်ပါပဲ။

    တပ်မတော် စစ်သမိုင်းပြတိုက်ကတော့ ခမ်းနားကြီးမားလွန်းပြီး စစ်တပ်ရဲ့ အထင်ကရ အဆောက်အဦးဖြစ်သလို အတိတ်က တိုင်းပြည်သူရဲကောင်းတွေရဲ့ ပုံတူပန်ကြီးကားချပ်တွေ၊ ကိုယ်တစ်ပိုင်းရုပ်တုတွေ ခင်းကျင်းပြသထားတဲ့ ပြခန်းကြီးတွေလည်း ရှိပါတယ်။

    ခေတ်သစ် မြန်မာနိုင်ငံကို တည်ထောင်သူလို့ သတ်မှတ်ခံရပြီး ဖြုတ်ချခံလိုက်ရတဲ့ ဒေါ်​အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ဖခင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့ ပုံတူကားချပ်အောက်မှာ တပ်မတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက CNN သတင်းဌာနကို အင်တာဗျူး ဖြေပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံက လက်ရှိအခြေအနေကို ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတစ်ယောက် တမလွန်ကနေ မြင်ရရင် ယူကျုံးမရ ဖြစ်နေမလားလို့ မေးတဲ့အခါမှာ ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ‘ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း အခုအချိန်မှာသာရှိရင် မိုက်လိုက်တာ ငါ့သမီးရယ်လို့ပဲ ပြောမယ်လို့ ထင်ပါတယ်’ လို့ ပြန်ဖြေခဲ့ပါတယ်။

    အခန်းထဲမှာ ပြိုင်တူ သက်ပြင်းချသံ ပေါ်လာပြီး ဘာသာပြန်သမားရဲ့ မျက်လုံးလည်း ပြူးသွားကာ ဘာသာပြန်ဖို့တောင် အနည်းငယ် တုန့်ဆိုင်းသွားခဲ့ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အလွန်ကြည်ညိုကြပြီး အထူးသဖြင့် လူများစု ဗမာလူမျိုးတွေ ကြားထဲမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူမကို လူသိရှင်ကြား ဒီလို ပုတ်ခတ်ပြောဆိုတာမျိုးနဲ့ လူထုရဲ့ထောက်ခံမှုကို စစ်တပ်က မရနိုင်ပါဘူး။ မောက်မာထောင်လွှားပြီး၊ အမြင်ကျဉ်းမြောင်းလွန်းတဲ့ တပ်မတော်အသိုင်းအ၀ိုင်းကတော့ ဒါတွေကို သိပ်မစဉ်းစားပါဘူး။ အာဏာရယူလိုမှုနဲ့ ငွေကြေးအကျိုးစီးပွား ပိုင်ဆိုင်လိုမှုကသာ သူတို့ရဲ့ အဓိက ဦးစားပေး ဖြစ်ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံက ကျွန်မတို့ရဲ့ နောက်ဆုံးညမှာ တိုင်းပြည်အတွင်း တွေ့ခဲ့တာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လိုမြင်လဲလို့ အနီးကပ်လုံခြုံရေးက ကျွန်မကို မေးပါတယ်။ စစ်တပ်ဟာ ပြည်သူလူထုရဲ့ထောက်ခံမှု မရကြောင်း၊ ပြည်သူကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း ရက်ရက်စက်စက် ဖိနှိပ်မှုကိုသာ စစ်တပ်က လုပ်နေပြီး ဒီလိုနည်းလမ်းကြောင့် ပြည်တွင်းစစ် တော်တော်များများ ပေါ်ပေါက်လာတာကို မြင်ခဲ့ရကြောင်း ကျွန်မ ရိုးရိုးသားသား ပဲ ပြန်ဖြေလိုက်ပါတယ်။

    သူက ကျွန်မပြောတာကို သေသေချာချာနားထောင်ပြီး ဘာမှပြန်မပြောဘဲ ခေါင်းပဲ ညိမ့်ပြပါတယ်။ တပ်မတော်အတွင်းမှာ ဂိုဏ်းကွဲနေတယ်ဆိုတဲ့ ကောလဟာလတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထွက်ပေါ်နေပြီး၊ ဘက်ပြောင်းတာမျိုး ရှိချင်ရှိနိုင်ပေမယ့် အခုအချိန်အထိတော့ ဒီလိုဖြစ်နေတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားမျိုး သိပ်မတွေ့ရပါဘူး။

    ရန်ကုန်ကနေ ပြန်ထွက်မယ့် လေယာဉ်မှာ လူငယ်တစ်ဦးက ကျွန်မနားကို ရှက်ကိုးရှက်ကန်းနဲ့ကပ်လာပြီး စာတစ်စောင် ပေးသွားပါတယ်။

    “ချစ်ရသော ကလာရစ်ဆာဝါဒ့် ခင်ဗျား။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အမှန်တကယ် ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာ ကမ္ဘာကြီးကို ပြောပြပေးပါ။ ကျွန်တော်တို့ပြည်သူတွေဟာ စစ်အာဏာရှင်ကို မလိုချင်ပါဘူး”

    ‘မြန်မာနိုင်ငံသားတစ်ဦး’ လို့ အဲဒီစာမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပါသေးတယ်။ သူတို့ရဲ့အကြောင်းတွေ၊ နာကျင်ခံစားရမှုတွေကို ကမ္ဘာကြီးက သိစေ၊ မြင်စေချင်နေကြတဲ့ သန်းနဲ့ချီတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေထဲမှာ သူလည်း တစ်ဦး အပါအဝင်ပေါ့…

    Ref: CNN

    (CNN သတင်းဌာနမှ Myanmar’s military has underestimated the strength, will and bravery of its own people ဆောင်းပါးကို လေးမောင်က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုပါသည်)

  • မြန်မာကိစ္စဖြေရှင်းရေး အာဆီယံတွင် နှစ်ဖွဲ့ကွဲနေ

    မြန်မာကိစ္စဖြေရှင်းရေး အာဆီယံတွင် နှစ်ဖွဲ့ကွဲနေ

    ဧပြီ ၁၀၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -စစ်တပ်ကာအာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပြဿနာတွေကို ဆွေးနွေးမယ့် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဧပြီလ ၂၀ ရက်နေ့မှာ ပြုလုပ်မယ်လို့ သိရပါတယ်။

    အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးရုံးရှိရာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ မြို့တော် ဂျကာတာမှာ ဒီထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ပြုလုပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံရှိတဲ့ အာဆီယံအဖွဲ့မှာ သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ မနေ့က လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးမှာ သံတမန်တွေက ပြောပါတယ်။

    ထိုင်း၊ လာအိုနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားတို့က တစ်ဖက်ဖြစ်ပြီး သူတို့က မြန်မာကိစ္စမှာ ဝင်မပါချင်ဘဲ ပြည်တွင်းရေးလို့ ပြောကာ ရှောင်ချင်ကြောင်း၊ စင်ကာပူ၊ မလေးရှားနဲ့ အင်ဒိုနီးရှားတို့က မြန်မာကိစ္စကို ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေးရေး စိတ်အားထက်သန်နေကြောင်း သံတမန်တွေက ဆိုပါတယ်။

    မြန်မာ့အရေးမှာ အာဆီယံက ကြားဝင်ဖြေရှင်းရေးအတွက် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက ဦးဆောင် ဆော်ဩနေတာပါ။ ယူကေကလည်း အာဆီယံရဲ့ ​ကြိုးပမ်းမှုကို ထောက်ခံအားပေးမယ်လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။

    Ref : AFP

  • မြန်မာနိုင်ငံကိုလာကြည့်ချင်သည့် ကုလကိုယ်စားလှယ်ကို စစ်ကောင်စီက ဝင်ခွင့်မပြု

    မြန်မာနိုင်ငံကိုလာကြည့်ချင်သည့် ကုလကိုယ်စားလှယ်ကို စစ်ကောင်စီက ဝင်ခွင့်မပြု

    ဧပြီ ၁၀၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -မြန်မာ့အရေး ကူညီဖြေရှင်းပေးဖို့အတွက် ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူး ကိုယ်စားလှယ် ခရစ္စတင်း ရှာရ်နာ ဘာဂီနာဟာ မနေ့က ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ကို ရောက်လာပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်ဖို့ စစ်ကောင်စီကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် လက်မခံခဲ့ဘူးလို့ ဘာဂီနာက Twitter မှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။

    “ဆွေးနွေးဖို့အတွက် ဘန်ကောက်ကို အခုပဲ ရောက်ပါတယ်။ ကျွန်မကို လက်ခံတွေ့ဆုံဖို့ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဘူးလို့ တပ်မတော်က အကြောင်းပြန်တဲ့အတွက် စိတ်မကောင်း ဖြစ်ရပါတယ်။ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းဖို့အတွက် ကျွန်မ အသင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ရေရှည်တည်တံ့တဲ့အဖြေကို အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ဘယ်တော့မှ မရပါဘူး”

    ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဘာဂီနာဟာ ကာကွယ်ဆေး ၂ ကြိမ် ထိုးထားသူဖြစ်တဲ့အတွက် ၇ ရက် ကွာရန်တင်းဝင်ရမှာ ဖြစ်ပြီး အဲဒီနောက်မှာ ထိုင်းအစိုးရ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်၊ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ တွေဆုံဆွေးနွေးမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံက အခြေအနေအတွက် အလွန်အမင်း စိုးရိမ်မိတယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ဘာဂီနာဟာ အရှေ့တောင်အာရှက အခြားနိုင်ငံတွေနဲ့လည်း မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးဖို့ ရှိနေပါတယ်။

    Ref : AFP

  • မြန်မာ့အရေး သံတမန်နည်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ရန် ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ် အာဆီယံသို့ လာရောက်မည်

    မြန်မာ့အရေး သံတမန်နည်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ရန် ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ် အာဆီယံသို့ လာရောက်မည်

    ဧပြီ ၉၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေကို သံတမန်နည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းနိုင်ရေးအတွက် ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာကိုယ်စားလှယ် ခရစ္စတင်း ရှာရ်နာ ဘာဂီနာ အာဆီယံကို လာရောက်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။

    စစ်ကောင်စီရဲ့ အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂ လအတွင်း ပြည်သူ ၆၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး နိုင်ငံတကာက ဝေဖန်မှုတွေ မြင့်တက်လာတဲ့အချိန် ဘာဂီနာရဲ့ ဒီခရီးစဉ် ပေါ်ပေါက်လာတာပါ။

    ထိုင်းနိုင်ငံအပါအဝင် အာဆီယံနိုင်ငံတစ်ချို့ကို သွားရောက်ကာ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ရှိသလို၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ အဓိကမဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကိုလည်း ဘာဂီနာတစ်ယောက် သွားရောက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ဘာဂီနာဟာ စစ်ကောင်စီ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးချင်ပေမယ့် စစ်ကောင်စီက ပြည်ဝင်ခွင့် ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

    အာဆီယံကို လာရောက်မယ့်အချိန် အပါအဝင် အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကိုတော့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

    ကုလလုံခြုံရေးကောင်စီကလည်း CRPH အဖွဲ့ဝင် ဒေါ်ဇင်မာအောင်နဲ့ ဒီကနေ့ညပိုင်းမှာ အွန်လိုင်းကနေတစ်ဆင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ ရှိပါတယ်။ ဒီဆွေးနွေးမှုမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ အဓိကမဟာမိတ်တွေဖြစ်တဲ့ ရုရှားနဲ့ တရုတ်ကိုယ်စားလှယ်တွေ ပါဝင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။

    Ref: Asia Times

  • စစ်ကောင်စီ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို လက်နက်ကိုင်၍သာ တားဆီးနိုင်မည်ဟု ပြည်သူများ ရှုမြင်နေကြပြီ

    စစ်ကောင်စီ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို လက်နက်ကိုင်၍သာ တားဆီးနိုင်မည်ဟု ပြည်သူများ ရှုမြင်နေကြပြီ

    ဧပြီ ၈၊ ၂၀၂၁
    M-Media

    -ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ မတိုင်ခင်က မဇာနည်ဝင်းတစ်ယောက် ကုလသမဂ္ဂက ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးထားပြီး မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေအကြား အပစ်ရပ်ရေးကို စောင့်ကြည့်တဲ့ ကော်မတီမှာ အလုပ်လုပ်တာပါ။ နိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံးမြို့ ရန်ကုန်မှာ နေထိုင်တဲ့ အသက် ၂၇ နှစ်အရွယ် သူမဟာ ဒီကနေ့မှာတော့ အဲဒီ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေထဲက အဖွဲ့တစ်ခုမှာ စာရင်ပေး ဝင်ရောက်ဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပါပြီ။

    “အကြမ်းဖက်စစ်တပ်ကို အမြစ်ဖြုတ်ရေး စတင်ပြင်ဆင်ရတော့မယ့်အချိန် ရောက်ပါပြီ။ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ ကျွန်မ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပါပြီ”

    တပ်မတော်လိုခေါ်တဲ့ စစ်တပ်ဟာ ပြည်သူလူထုကို အကြမ်းဖက်နေပြီး မတည်ငြိမ်တဲ့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာလည်း တိုက်ခိုက်မှုတွေ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကြီးမားတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်လမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်မယ့်အန္တရာယ် ရှိနေပါပြီ။ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် ခရစ်စတင်း ရှာရ်နာ ဘာဂီနာက “သွေးချောင်းစီးမယ့် အခြေအနေကို ရောက်နေပြီ” လို့ မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့မှာ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ “အရင်ကထက် ပိုပြီးကြီးမားတဲ့” ပြည်တွင်းစစ်မျိုး​ ဖြစ်လာနိုင်ချေရှိသလို၊ လက်ရှိ အခြေအနေတွေဆိုးရွားနေမှုကြောင့် “ကျရှုံးနိုင်ငံ” ဖြစ်တော့မယ်လို့လည်း သူမက ဆိုပါတယ်။

    ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်ခံအစိုးရကို စစ်တပ်က ဖြုတ်ချအာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း မြန်မာပြည်သူတွေဟာ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုကို တစ်စိုက်မတ်မတ် လုပ်လာခဲ့ပြီး များသောအားဖြင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြမှုတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ လူသန်းနဲ့ချီ လမ်းပေါ်ထွက်လာကြသလို၊ သိန်းနဲ့ချီတဲ့ အစိုးရဝန်ထမ်းတွေကလည်း သပိတ်မှောက်ခဲ့ကြပါတယ်။ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံက CDM လှုပ်ရှားမှုဟာ ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဘယ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆုအတွက် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခံခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီမတိုင်ခင် သီတင်းပတ်တွေမှာလည်း မြန်မာပြည်သူတွေဟာ တီထွင်ဖန်တီးမှု၊ ဟာသဉာဏ်၊ အနုပညာ စတာတွေနဲ့ စစ်အာဏာရှင်ကို စည်းစည်းလုံးလုံး ဆန့်ကျင်လှောင်ပြောင်ခဲ့ကြပါတယ်။

    စစ်ကောင်စီရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ​ကြောင့် လက်နက် မဖြစ်မနေကိုင်ရတော့မယ်လို့ အခုအချိန်မှာ ပြည်သူတွေ ခံစားလာရပါပြီ။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်သားနဲ့ ရဲတွေဟာ လူပေါင်း ၅၆၀ ကျော်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး အဲဒီအထဲမှာ အနည်းဆုံး ကလေးငယ် ၄၃ ဦး ပါဝင်ပါတယ်။ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်း ခံထားရသူက ၂၆၀၀ ကျော် ရှိပါတယ်။ ဖမ်းဆီးထားချိန်အတွင်း နှိပ်စက်ညှင်းပမ်းခံရတဲ့ ဒဏ်ရာနဲ့ သေဆုံးသွားတဲ့လူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေဟာ အလောင်းဖော်တာ၊ အလောင်းတွေကို တရွတ်တိုက်ဆွဲသွားတာ၊ လမ်းပေါ်မှာ လူတွေကို ရိုက်နှက်နှိပ်စက်တာတွေ လုပ်သလို မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့မှာဆိုရင် အမျိုးသားတစ်ဦးကို အရှင်လတ်လတ် မီးရှို့သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။

    နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွေ ဝင်လာတာ၊ ပြည်တွင်းမှာ လက်နက်မကိုင်ဘဲ ငြိမ်းချမ်းတဲ့နည်းနဲ့ ဖြေရှင်းတဲ့နည်းလမ်းတွေကို ပြည်သူတွေက စိတ်ကုန်လာကြတဲ့အချိန် ​တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ စုပေါင်းပြီး ဖက်ဒရယ်တပ်မတော် မကြာခင် ပေါ်လာတော့မယ်လို့ ဖြုတ်ချခံ လွှတ်တော်အမတ်တွေနဲ့ ဖွဲ့ထားတဲ့အဖွဲ့က ထုတ်ပြောလာပါပြီ။

    “ဘယ်သူကိုမှ စောင့်နေလို့မရဘူးဆိုတာ ပြည်သူတွေက သိလာကြပါပြီ။ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးပြီး ရှေ့ဆက်သွားရမှာပါ။ ခုခံကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းတွေ ကောင်းကောင်းမရှိဘဲနဲ့ လူငယ်တွေကို သေတွင်းထဲပို့လို့ မရတော့ပါဘူး” လို့ ကုလသမဂ္ဂ အေဂျင်စီတစ်ခုမှာ နိုင်ငံတော်အဆင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတဲ့ အမည်မဖော်လိုသူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို ဖြုတ်ချဖို့အတွက် လူနည်းစု တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ လူများစု ဗမာလူမျိုးတွေကြား ဆယ်စုနှစ်ချီ ရှိခဲ့တဲ့ မယုံကြည်မှုတွေ ထိထိရောက်ရောက် ကျော်လွှားမေ့ဖျောက်ရမှာဖြစ်ပြီး၊ အတူလက်တွဲ တိုက်ပွဲဝင်ဖို့လည်း သင်ယူရပါမယ်။ အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့အဖွဲ့တွေက စစ်ကောင်စီကို နှိမ်နှင်းနိုင်ရင် ပဝေသဏီကတည်းက ရှိခဲ့တဲ့ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုတွေ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့် ရရှိရေးဆိုတဲ့ ကတိကဝတ်ကို ဖော်ဆောင်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါဟာ မြန်မာနိုင်ငံက တော်လှန်ရေးရဲ့ အဓိကအကျဆုံး အခြေခံစည်းမျဉ်းပါ။

    တိုင်းရင်းသားများ စည်းလုံးညီညွတ်မှု

    မြန်မာနိုင်ငံ လူဦးရေရဲ့ ၆၈ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ဗမာလူမျိုးတွေ ဖြစ်ပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနဲ့ စစ်တပ်ကို လွှမ်းမိုးထားပါတယ်။ ကျန်တဲ့ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းက အမျိုးပေါင်းရာချီတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်လွတ်လပ်ကတည်းက တိုင်းရင်းသားတွေဟာ လက်နက်ကိုင်ပြိး လွတ်လပ်ရေးမရခင် ကတိပြုထားတဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုမှာ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ရရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ တပ်မတော်ကတော့ အရပ်သားတွေကို သတ်ဖြတ်တာ၊ အဓမ္မကျင့်တာအပြင် အခြား ဆိုးဆိုးဝါးဝါး လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ တုန့်ပြန်ပါတယ်။

    အဆက်ဆက် အစိုးရတွေကလည်း တိုင်းရင်းသားဒေသက ပဋိပက္ခတွေကို အမျိုးသားညီညွတ်ရေး ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် မှတ်ယူခဲ့ပါတယ်။ ဗမာလူမျိုးဖြစ်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ၂၀၁၅ ခုနှစ် အာဏာရပြီးတဲ့နောက်မှာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဦးစားပေးလုပ်ပြီး ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီကို ချီတက်မယ်လို့ ကတိပြုခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၅ နှစ်တာကာလအတွင်း ဘာတစ်ခုမှ မလုပ်နိုင်ပါဘူး။

    တိုင်းရင်းသားဒေသတွေက တပ်မတော်ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို သူမရဲ့အစိုးရက ထောက်ခံပြီး၊ အကူအညီနဲ့ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်တဲ့ အချိန်မှာလည်း လူများစု ဗမာလူမျိုးတွေဟာ သူမအပေါ်မှာ သစ္စာစောင့်သိကာ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုတွေရဲ့ အတိဒုက္ခအတွက် နှုတ်ဆိတ်နေခဲ့ကြပါတယ်။ တကယ်တော့ ဗမာမဟုတ်တဲ့ လူမျိုးတွေအပေါ်မှာ တပ်မတော်ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို ဆန့်ကျင်ရေးဟာ အဲဒီတုန်းက လူကြိုက်မများခဲ့သလို၊ ဟုတ်မှဟုတ်ပါ့မလားဆိုတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဒါမျိုးပြောဆိုတာဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဆန့်ကျင်တယ်လို့ မြင်ခဲ့ကြတာပါ။ သူမ အာဏာမရခင် အရင်နဲ့ အာဏာရနေတဲ့ အချိန် နှစ်ခုစလုံးမှာ ပြည်သူလူထုဟာ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့အခြေအနေကို နားလည်ဖို့ သိပ်ပြီး အားမထုတ်ခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ အုပ်စိုးခဲ့တဲ့ အရင်စစ်အာဏာရှင်တွေ လက်ထက်မှာ စစ်တပ်က ဝါဒဖြန့်တာကလွဲပြီး တစ်ခြားသတင်းအချက်အလက်တွေကို လူထုက သိပ်မရပါဘူး။

    စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း တပ်မတော်ရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် လူများစု ဗမာ​တွေဟာ အရင်တုန်းက အပြုအမူတွေအတွက် အုံလိုက်ကျင်းလိုက် တောင်းပန်လာကြပြီး တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ရပ်တည်ကြောင်း ပြသတာတွေ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို ချီးကျူးတာတွေ မကြံစဖူး တွေ့လာရပါတယ်။ ဘုံရန်သူ တစ်ခုတည်းအပေါ်မှာ ပြည်သူအားလုံး ညီညွတ်လာကြတာပါ။ ဇာနီ၀င်းလို ဗမာလူငယ်တစ်ယောက် နယ်စပ်​ဒေသကို သွားရောက်ပြီး အကြီးမားဆုံး တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေထဲက တစ်ခုထံ သွားရောက်ပူးပေါင်းတော့မယ် အနေအထားက အဓိကပြောင်းလဲမှု ဖြစ်ပါတယ်။

    ဖြုတ်ချခံ လွှတ်တော်အမတ်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီး အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီနဲ့အပြိုင် အစိုးရတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ CRPH က ဒီလိုအပြောင်းအလဲတွေ ဖြစ်လာရေး ကူညီလမ်းကြောင်းပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့တုန်းက CRPH ဟာ ပြည်သူတွေ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ခွင့် ရှိတယ်ဆိုတဲ့ ကြေငြာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံအတွင်းမှာရှိနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေကို တရားမဝင် အသင်းအဖွဲ့အဖြစ်၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတာကို နောက်ထပ် ၂ ရက်အကြာမှာ CRPH က ပယ်ဖျက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့တွေကို ဥပဒေအရေ အားပေးထောက်ခံတာ၊ အသိအမှတ်ပြုလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

    “လူများစု ဗမာတွေလည်း စစ်တပ်ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို ခံလာရတဲ့အတွက်ကြောင့် အခုအချိန်ဟာ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးစတင်ဖို့ အချိန်ကောင်းပါပဲ။ အရင်တုန်းက ဗမာတွေဟာ ကျွန်တော်တို့အပေါ်မှာ အလေးမထားသလို တစ်ခါတစ်လေဆိုရင် စစ်တပ်ကို ထောက်ခံတာမျိုးတောင် ရှိပါတယ်။ အခုတော့ သူတို့ နားလည်သွားကြပါပြီ” လို့ ကချင်လူငယ် Seng Zin က ပြောပါတယ်။

    လက်ရှိ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်မယ့်အသွင် သွားနေတာမျိုးကို လူတိုင်းက ကြိုက်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကရင်နီတိုင်းရင်းသား တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ Khun Thomas က လက်နက်ကိုင်ပြီး ပြန်တိုက်ရင် အခြေအနေ ပိုဆိုးမှာကို ကြောက်ရွံ့နေပါတယ်။

    “လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးဟာ သွေးစွန်းပြီး ဆိုးဆိုးရွားရွား ပျက်ဆီးမှုကိုပဲ ဖြစ်ပေါ်စေမှာပါ”
    အကြမ်းမဖက်တဲ့ တော်လှန်ရေးကိုပဲ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့ သူက တိုက်တွန်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအမြင်တွေဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ မှေးမှိန်လာပါပြီ။ အထူးသဖြင့် စစ်ကောင်စီတပ်တွေက လူပေါင်း ၁၁၇ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့က နောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    မြန်မာနိုင်ငံက အကြမ်းမဖက်တဲ့ဆန္ဒပြမှုကို သုတေသနပြုနေတဲ့ လူမျိုးသရုပ်ခွဲ ပညာရှင် မခင်စန္ဒာညွန့်က အကြမ်းမဖက် ခုခံမှု နည်းနားတွေကို တွက်ချက်အကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အတိတ်သမိုင်းဆိုးတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွေမှာ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားမှုတွေကို အကြမ်းဖက် ဖြိုခွင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒီ သွေးချောင်းစီးမှုက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လက်ထက်မှာလည်း ရပ်မသွားပါဘူး။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ တပ်မတော်က အနည်းဆုံး ရိုဟင်ဂျာ ၆၇၀၀ လောက်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး အုပ်စုဖွဲ့ အဓမ္မကျင့်တာ၊ ရွာလုံးကျွတ် မီးရှို့တာတွေ ကျူးလွန်ခဲ့ပါတယ်။

    “အကြမ်းမဖက်ရေးလှုပ်ရှားမှုကို ကျွန်မ ယုံကြည်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံက ကိစ္စမှာတော့ ကျွန်မတို့ သမိုင်းကို ပြန်ကြည့်ဖို့၊ စစ်တပ်ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့စရိုက်ကို သတိပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အကြမ်းမဖက်လှုပ်ရှားမှုဟာ ထိရောက်ပါ့မလားဆိုတာ ကျွန်မတို့ ပြန်စဉ်းစားရပါတယ်။ အခု ကျွန်မတို့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စစ်တပ်ဟာ တကယ့်ကို အကြမ်းဖက်သမားတွေပါ”

    တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ တော်လှန်ရေးစ

    အခုအချိန်အထိ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှု အများစုဟာ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးတို့လို မြို့ကြီးတွေ ဖြစ်နေတာပါ။ မြေပြင်ကျွမ်းကျင်မှုကို အသုံးချပြီး ရဲနဲ့ စစ်သားတွေကို ပျောက်ကြားနည်းနဲ့ ခုခံတိုက်ခိုက်တဲ့ ရှေ့တန်းက ထောင်ချီတဲ့ လူငယ်တွေထဲမှာ အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် ကိုဘုန်းကျော်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဆိုယ်ကယ်ဦးထုတ်၊ ဓာတ်ငွေ့ကာမျက်နှာဖုံးတွေ ဝတ်ဆင်ကာ ဒိုင်းတွေကိုင်ထားတဲ့ သူတို့ဟာ သံအိတ်တွေ၊ အပျက်အဆီးတွေနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ အကာအကွယ်နောက်ကနေ လက်လုပ်လက်နက်တွေနဲ့ ပစ်ကြပါတယ်။

    ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း အန္တရာယ်တွေက ရင်ဆိုင်ဖို့ မဖြစ်နိုင်လောက်အောင် ဖြစ်လာတာကြောင့် အပြင်မထွက်တော့ဘူးလို့ ရန်ကုန်မှာနေတဲ့ ကိုဘုန်းကျော်က ပြောပါတယ်။

    “(ရဲနဲ့စစ်သားတွေက) ကျည်အစစ်တွေနဲ့ပစ်ပြီး ရက်ရက်စက်စက် ဖြိုခွဲပါတယ်။ ကျွန်တော့်ကို မိမှာစိုးလို့ ပြေးနေရတယ်။ စိတ်ဓာတ်မကျအောင် ကြိုးစားနေရတာပေါ့ဗျာ”

    ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ရရေး ဆယ်စုနှစ်ချီ တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေ စစ်ကောင်စီရဲ့ အာဏာလက်တံကို အန်တုလာတာကြောင့် နှစ်နဲ့ချီ သွေးထွက်သံယို မဖြစ်ခဲ့တဲ့ နေရာတွေအပါအဝင် နယ်စပ်ဒေသမှာ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုတွဟာ လျင်လျင်မြန်မြန်ပဲ မြင့်တက်လာပါတယ်။ ကိုယ်ပိုင်နယ်မြေ၊ ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်မှု ပုံစံတွေနဲ့အတူ နယ်စပ်မှာ အခြေစိုက်ထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၂၀ ကျော်လောက်ရှိပြီး သူတို့အားလုံး စုပေါင်းလိုက်ရင် တပ်ဖွဲ့ဝင်သောင်းချီ ရှိပါတယ်။

    နိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံး ဆန္ဒပြအဖွဲ့တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့ လူမျိုးစုံ အထွေထွေသပိတ်အဖွဲ့ဟာ မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့က တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေထံ အိတ်ဖွင့်ပေးစာတစ်စောင် ပေးခဲ့ပြီး လက်နက်မဲ့အရပ်သားတွေကို စုပေါင်းခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ အကာအကွယ်ပေးဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

    မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့ ရိုက်တာသတင်းဌာနနဲ့ အင်တာဗျူးမှာ CRPH အဖွဲ့ရဲ့ နိုင်ငံတကာကိုယ်စားလှယ်က ပြည်သူလူထုကို ကာကွယ်ရေး၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ရေးတို့အတွက် ‘ဖက်ဒရယ်တပ်မတော်’ ဖွဲ့စည်ဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ​နိုင်ငံတကာအသိုင်းအ၀ိုင်းက အရေးယူဖို့ ပျက်ကွက်ရင် ပြည်တွင်းစစ်ကို ရှောင်ရှားလို့ရတော့မှာ မဟုတ်ဘဲ၊ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လွတ်လပ်ရေးရဖို့အတွက် ဖက်ဒရယ်တပ်မတော်ကသာ တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းဖြစ်တယ်လို့ သူက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ နောက်တစ်ရက်မှာ CRPH က ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပဋိဉာဉ်စာတမ်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေကိုလည်း ဖျက်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။

    တိုင်းပြည်က အင်အားအကြီးဆုံး တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး(KNG) နဲ့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ (KIO) က ကိုယ်စားလှယ်တွေက ဖက်ဒရယ်တပ်မတော်ဖွဲ့စည်းရေးကို ထောက်ခံတယ်လို့ ထုတ်ပြောခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေကို ဆက်လက်သတ်ဖြတ်နေမယ်ဆိုရင် တုန့်ပြန်သွားမယ်လို့ အခြားအင်အားကောင်းတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေက သတိပေးထားပါတယ်။

    ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ကပ်နေတဲ့ အရှေ့တောင်ဘက် နယ်စပ်မှာ KNU နဲ့ တပ်မတော်တို့အကြား တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပေါ်ထွက်လာပါတယ်။ မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့ KNU က တပ်မတော်ရဲ့ စခန်းတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် စစ်တပ်ဟာ KNU ထိန်းချုပ်နယ်မြေကို လေကြောင်း၊ ကြည်းကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ပြီး အရပ်သားပြည်သူ ၁၅၀၀၀ ကျော်လောက် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။ မိမိတို့ရဲ့နယ်မြေ၊ ကရင်ပြည်သူတွေနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်ကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် စစ်ကောင်စီကို ရင်ဆိုင်တုန့်ပြန်တာမျိုးကလွဲပြီး တစ်ခြားရွေးစရာမရှိတော့ဘူးလို့ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့မှာ KNU က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

    “တစ်နိုင်ငံလုံးအဆင့် လက်နက်ကိုင်ခုံခံမှုလုပ်ဖို့ အချိန်ကြပါပြီ။ ကျွန်မတို့မှာ နောက်ထပ် အလားအလာရှိတဲ့ ရွေးချယ်စရာ မရှိတော့ပါဘူး” လို ကရင်လူမျိုး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ မနော်အီစတာချစ်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ သွေးထွက်သံယိုမှုတွေ များလိမ့်မယ်လို့လည်း သူမက သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

    တရုတ်နဲ့ကပ်နေပြီး ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (KIO) အခြေစိုက်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း ဒေသမှာ အရင်ကတည်ရှိခဲ့တဲ့ လျော့ရဲရဲအခြေအနေက ပိုဆိုးလာပါတယ်။ ၂ နှစ်ကျော်လောက် တော်တော်လေး ငြိမ်သက်ခဲ့တဲ့ အဲဒီဒေသမှာ KIO ရဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ KIA နဲ့ တပ်မတော်တို့အကြား မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့ကတည်းက တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေပြီး မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့မှာ စစ်တပ်ဖက်က ၂၈ ယောက် သေဆုံးတယ်ဆိုတဲ့သတင်း ထွက်လာပါတယ်။

    နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်တစ်ခုခုမှာ ဘွဲ့ယူမယ့်အစီအစဉ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပျက်ဆီးသွားပြီးတဲ့နောက် Seng Zin တစ်ယောက် ဖခင်နဲ့ အစ်ကိုတွေရဲ့ လမ်းစဉ်အတိုင်း KIA တပ်ထဲကို ဝင်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

    “ပညာရေးနယ်ပယ်မှာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်တစ်ယောက် ဖြစ်ချင်ခဲ့တာပါ။ ကျွန်မတို့မြို့မှာဆိုရင် လူတော်တော်များများ ကျောင်းမတက်နိုင်ကြပါဘူး။ ပြေးရင်းလွှားရင်း၊ အသက်ရှင်သန်ဖို့ ကြိုးစားရင်းနဲ့ သူတို့ဘ၀တွေ ကုန်ဆုံးသွားတယ်။ ကျွန်မတတ်ထားတဲ့ပညာနဲ့ သူတို့ကို အလုပ်အကျွေးပြုချင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုတော့ ကျွန်မရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေ၊ အိပ်မက်တွေ ပျောက်ဆုံးသွားပါပြီ”

    ကချင်ပြည်သူတွေအတွက်သာမဟုတ်ဘဲ အာဏာရှင်စနစ် အဆုံးသတ်ရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ်ဝါဒကို အခြေခံတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပေါ်ပေါက်လာရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်သွားမယ်လို့ သူမက ပြောပါတယ်။ ဗမာလူမျိုးတွေအပေါ်မှာ တင်းပြည့်ကြပ်ပြည့် ယုံဖို့ ခက်နေသေးပေမယ့် မကြာခင်ကာလအတွင်း ဗမာလူမျိုးတွေရဲ့အမြင် ပြောင်းလဲသွားမှုက အားလုံးအတွက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမယ့် လမ်းကြောင်းမျိုး ပေါ်လာနိုင်ပြီး တော်လှန်ရေးမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်လာတာကို ကြိုဆိုတယ်လို့ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    လူမျိုးသရုပ်ခွဲမှု ပညာရှင် မခင်စန္ဒာညွန့်က တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ အုံကြွမှုဟာ ရေရှည်တည်တံ့မယ့် တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲကို ရလိမ့်မယ်လို့ ရှုမြင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    “စစ်အာဏာရှင်ကို တစ်နေ့ လုံး၀ ချေမှုန်းနိုင်မှာပါ။ ဒါဟာ နိုင်ငံရဲ့ ရွှေရောင်အနာဂတ် လုံး၀ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်”

    ကုလဝန်ထမ်းကလည်း တောက်ပတဲ့နေ့ရက်တွေ စောင့်ကြိုနေတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    “ဒီကိစ္စကြီး ပြီးသွားတဲ့အခါမှာ ပိုပြီး စည်းလုံးညွတ်တဲ့ နိုင်ငံသစ်တစ်ခု အမှန်တကယ် တည်ဆောက်နိုင်တော့မှာပါလားဆိုတာကို မကြခဏတွေးပြီး ပျော်ရွှင်မိပါတယ်။ တော်လှန်ရေးမှာ အနိုင်ရသွားရင် စစ်မှန်တဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတစ်ခု ပေါ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်”

    (ဆောင်းပါးတွင်ပါဝင်သည့် အမည်များမှာ အမည်လွှဲများ ဖြစ်ပါသည်)

    (TIME မဂ္ဂဇင်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် ဆောင်းပါးကို As Myanmar’s Junta Intensifies Its Crackdown, Pro-Democracy Protesters Prepare for Civil War လေးမောင်က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုပါသည်)