Tag: Nepal

ဇြန္ ၆၊ ၂၀၁၉
M-Media

-ကမ႓ၻာ့အျမင့္ဆံုး ဧ၀ရတ္ေတာင္ ေတာင္တက္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ရွင္းလင္းမႈအတြင္း အမႈိက္ေပါင္း ၁၁ တန္နဲ႔ ႐ုပ္အေလာင္း ၄ ေလာင္း ရရွိခဲ့တယ္လို႔ နီေပါအာဏာပိုင္ေတြက မေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ဆက္လက္ ရွင္းလင္းဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေဒသခံေတာင္တက္လမ္းျပ အေယာက္ ၂၀ ပါ၀င္တဲ့ သန္႔ရွင္းေရးအဖြဲ႕ဟာ ဧၿပီလကတည္းကစလို႔ ဧ၀ရတ္ေတာင္ေပၚမွာ အမႈိက္ရွင္းလင္းေရး လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာပါ။ ရွင္းလင္းခဲ့တဲ့ အမႈိက္ေတြထဲမွာ လူေတြရဲ႕ စြန္႔ပစ္ အညစ္အေၾကးေတြ၊ အသံုးျပဳၿပီးသား ေအာက္ဆီဂ်င္ဘူးေတြ၊ ဆုတ္ၿပဲေနတဲ့ မိုးကာတဲေတြ၊ ႀကိဳးေတြ၊ ေလွကားအက်ိဳးေတြ၊ စည္သြပ္ဘူးအခြန္ေတြ၊ ပလက္စတစ္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

သန္႔ရွင္းေရးအဖြဲ႕ဟာ ေတာင္တက္ဖို႔အသံုးျပဳတဲ့ အေျခစိုက္စခန္းရဲ႕ အထက္ပိုင္းမွာ အမႈိက္ ၅ တန္၊ စခန္းေအာက္ပိုင္းမွာ ၆ တန္ ရွင္းလင္းခဲ့တယ္လို႔ နီေပါ ခရီးသြား၀န္ႀကီးဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဒန္ဒူ ရက္ဂ်္ ဂီမီရီက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ရရွိခဲ့တဲ့ အမႈိက္ေတြကို ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတၱာမန္ဒူကို ေလယာဥ္နဲ႔ ပို႔ေဆာင္ကာ မေန႔က အမႈိက္ေပးအပ္ပြဲအခမ္းအနား က်င္းပခဲ့ပါတယ္။

အခု သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ငန္းဟာ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ နီေပါ အာဏာပိုင္ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ ထပ္ရွင္းဖို႔ လိုေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အမႈိက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ႏွင္းေတြေအာက္မွာ ဖံုးေနၿပီး အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ကာ ႏွင္းအရည္ေပ်ာ္တဲ့အခ်ိန္က်မွ ရွင္းလင္းႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရွင္းလင္းမႈအတြင္း ႐ုပ္အေလာင္း ၄ ေလာင္းကိုလည္း ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး ခတၱာမန္ဒူက ေဆး႐ံုကို ပို႔ေဆာင္ကာ ဘယ္သူဘယ္ဝါျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ေနတယ္လို႔ အာဏာပိုင္ေတြက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၈၈၅၀ မီတာ ျမင့္မားတဲ့ ဧ၀ရက္ေတာင္ကို ၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွာ လူသားေတြက ေအာင္ျမင္စြာ တက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ဧ၀ရက္ေတာင္ တက္မႈအတြင္း ေတာင္တက္သမား ၃၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ေသဆံုးသြားသူေတြရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္းေတြလည္း ေတာင္ေပၚမွာ ရွိေနႏိုင္ၿပီး ဘယ္ေလာက္မ်ားလဲဆိုတာကို အတိအက် မသိရပါဘူး။

Ref: Aljazeera

ေမ ၂၁၊ ၂၀၁၉
M-Media

-နီေပါႏိုင္ငံက ရွာရ္ပါလူမ်ိဳး ေတာက္တက္လမ္းျပတစ္ေယာက္ဟာ ဧ၀ရက္ေတာင္ကို ၂၄ ႀကိမ္ေျမာက္ တက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ကမ႓ၻာ့အျမင့္ဆံုးေတာင္ကို အႀကိမ္ေရအမ်ားဆံုး တက္ႏိုင္တဲ့ ေတာင္တက္သမားအျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္ခဲ့ပါတယ္။

ကာမီရီတာဆိုတဲ့ အသက္ ၄၉ ႏွစ္အရြယ္ အဲဒီေတာင္တက္သမားဟာ Southeast Ridge လမ္းေၾကာင္းကေန ဒီကေန႔မွာ ေတာင္ထိပ္ကို ေအာင္ျမင္စြာတက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ဒါဟာ တစ္ပတ္အတြင္း ၂ ႀကိမ္ေျမာက္ တက္ေရာက္ႏိုင္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ သူကိုယ္တိုင္ တင္ထားခဲ့တဲ့ ဧ၀ရက္ေတာင္ကို အႀကိမ္အေရအမ်ားဆံုး (၂၃ ႀကိမ္) တက္ႏိုင္တဲ့ စံခ်ိန္ကို ခ်ိဳးဖ်က္ႏိုင္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ကာမီရီတာက သူ႕အေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ ထပ္တက္ခ်င္ေသးတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ကၽြန္ေတာ္ သန္သန္မာမာ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ဧ၀ရက္ေတာင္ကို ၂၅ ႀကိမ္ေျမာက္ တက္ခ်င္ပါေသးတယ္” လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ ၂၃ ႀကိမ္ေျမာက္ မတက္ခင္ Reuters သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ရွာရ္ပါ လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ရီတာဟာ ေတာင္တက္လမ္းျပတစ္ေယာက္အျဖစ္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကေနစတင္ကာ ဧ၀ရက္ေတာင္ကို တက္ေရာက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏွစ္တိုင္းနီးပါး တက္ေရာက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဧ၀ရက္ေတာင္ေျခေဒသေတြမွာ အေျခခ်ေနထိုင္တဲ့ ရွာရ္ပါလူမ်ိဳး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေတာင္တက္လမ္းျပအျဖစ္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳၾကၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္မႈဟာ ေတာင္တက္သူေတြၾကားမွာ ေက်ာ္ၾကားပါတယ္။

ရီတာရဲ႕ ဖခင္ကလည္း ေတာင္တက္လမ္းျပ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ရီတာဟာ ဧ၀ရက္ေတာင္အျပင္ K-2၊ Cho-Oyu, Manaslu နဲ႔ Lhotse တို႔လို ကမ႓ၻာအျမင့္ဆံုးေတာင္ေတြကိုလည္း တက္ေရာက္ဖူးပါတယ္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္က ဧ၀ရက္ေတာင္မွာ လူ ၁၉ ဦးေသဆံုးခဲ့တဲ့ ေရခဲၿပိဳဆင္းမႈျဖစ္ပြားၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း မိသားစုက ေတာင္တက္လမ္းျပအျဖစ္ ဆက္မလုပ္ဖို႔ ဖိအားေပးခဲ့ေပမယ့္ ရီတာကေတာ့ သူ႕ရဲ႕အလုပ္ကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

ဧ၀ရက္ေတာင္ကို ၁၉၅၃ ခုႏွစ္က နယူးဇီလန္ေတာင္တက္သမား ဆာ အက္ဒမြန္ ဟီလာရီနဲ႔ ရွာရ္ပါလူမ်ိဳး လမ္းျပ တန္ဇင္ေနာ္ေဂးတို႔က ပထမဆံုး ေအာင္ျမင္စြာ တက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး အခုအခ်ိန္အထိ လူေပါင္း ၅ ေထာင္နီးပါး တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

အရင္က အႀကိမ္ေရအမ်ားဆံုး တက္ခဲ့ဖူးတဲ့ ရွာရ္ပါေတာင္တက္သမား ၂ ဦးရွိၿပီး ၂၁ ႀကိမ္အထိ တက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့ကာ ေနာက္ပိုင္းမွာ လမ္းျပအျဖစ္က အနားယူသြားခဲ့ပါတယ္။

Ref: Aljazeera

ဧၿပီ ၁၂၊ ၂၀၁၉
M-Media

– ကမၻာ့အျမင့္ဆံု ဧ၀ရက္ေတာင္ေပၚက အမႈိက္ေတြကုိ ရွင္းလင္းဖုိ႔နဲ႔ ေသဆံုးသြားတဲ့ ႐ုပ္အေလာင္းေတြကုိ ေတာင္ေအာက္ ျပန္လည္ယူေဆာင္လာဖုိ႔အတြက္
အဖြဲ႕တစ္ခုကုိ ေစလႊတ္သြားမယ္လုိ႔ နီေပါအာဏာပုိင္ေတြက မေန႔မွာ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာၿပီျဖစ္တဲ့ ေတာင္တက္စီးပြားေရး ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ဧ၀ရက္ေတာင္ေပၚမွာ အမႈိက္ပုံႀကီးသဖြယ္ ျဖစ္လာေနပါတယ္။ ေတာင္တက္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ရြက္ဖ်င္တဲ အစနေတြ၊ စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ ေတာင္တက္ပစၥည္းေတြ၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ ဘူးအလြတ္ေတြလုိ ပစၥည္းေတြတင္မကဘဲ၊ လူ႕အညစ္အေၾကးေတြပါ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေတာင္တက္တဲ့အခါ အမႈိက္ခြန္ ကန္ေဒၚလာ ၄၀၀၀ ထားရွိၿပီး၊ ေတာင္တက္သမားတစ္ေယာက္ဟာ ေတာင္ေပၚကေန ဆင္းလာတဲ့အခ်ိန္ အမႈိက္ ၈ ကီလုိ ျပန္သယ္လာမွ ဒီေငြကုိ ျပန္ေပးတဲ့စနစ္ကုိ လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ ႏွစ္ကေနစတင္ကာ နီေပါအစုိးရက က်င့္သံုးခဲ့ေပမယ့္ ေတာင္တက္သမား ထက္၀က္ေလာက္သာ အမႈိက္ေတြကုိ ျပန္သယ္လာၾကပါတယ္။

“ဧ၀ရက္ေတာင္အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဂုဏ္ယူၾကေပမယ့္ သန္႔ရွင္းေရး မလုပ္ဘူးလုိ႔ စြပ္စြဲခံရပါတယ္။ အခုေတာ့ ဒီေတာင္ႀကီးကုိ အတူတကြ ရွင္းလင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ နီေပါ ခရီးသြားလာေရးဦးစီးဌာန အႀကီးအကဲ ဒန္ဒူ ရာ့ဂ်္ ဂီမီရီက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဧ၀ရက္ေတာင္ သန္႔ရွင္းေရးအဖြဲ႕မွာ အစုိးရ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေတာင္တက္အဖြဲ႕ေတြ၊ စစ္တပ္နဲ႔ ေဒသခံ အဖြဲ႕အစည္းေတြလည္း ပါ၀င္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၄ ဦးပါ၀င္မယ့္ အဲဒီအဖြဲ႕ကုိ ဧၿပီလ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ ေတာင္ေပၚကုိ ေစလႊတ္မွာျဖစ္ၿပီး၊ ၁၅ ရက္တာကာလအတြင္း အမႈိက္ေပါင္း ၁၁ တန္ေလာက္ ရွင္းလင္းႏုိင္ဖုိ႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားပါတယ္။

ေတာင္တက္သမားေတြ၊ ေတာင္ေပၚမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြအေနနဲ႔ အမႈိက္ေတြကုိ ျပန္သယ္လာရင္ မုန္႔ဖုိးေပးမယ့္အစီအစဥ္ကုိလည္း နီေပါအစုိးရက ေဆာင္ရြက္ထားပါတယ္။ အမႈိက္ေတြထဲက ျပန္လည္အသံုးျပဳလုိ႔ရတဲ့ အရာေတြကုိေတာ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတၱာမန္ဒူကုိ ေလယာဥ္နဲ႔ သယ္ေဆာင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

‘နီေပါေတာင္တက္အသင္း’ က တာ၀န္ရွိသူ ဆန္တာ ဘီရ္ ရွာရ္ပါက အခု အမႈိက္ရွင္းမယ့္အစီအစဥ္ဟာ နီေပါအစုိးရက ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေဆာင္ရြက္တာျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တ့ဲ ႏွစ္ေပါင္း ၆၆ ႏွစ္က အက္ဒ္မြန္ ဟီလာရီနဲ႔ တန္ဇင္ေနာ္ေဂးတုိ႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဧ၀ရက္ေတာင္ထိပ္ကုိ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပုိင္း ယေန႔အခ်ိန္အထိ လူေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္ဟာ ကမၻာ့အျမင့္ဆံုးေတာင္ရဲ႕ ထိပ္ကုိ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ေတာင္တက္သမား ၈၀၇ ဦး ဧ၀ရက္ေတာင္ထိပ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး တစ္ႏွစ္တာအတြင္း စံခ်ိန္တင္ပမာဏ ျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ ဧ၀ရက္ေတာင္က ႏွင္းခဲေတြ အရည္ေပ်ာ္က်လာခဲ့ၿပီး ႏွင္းခဲေတြေအာက္မွာ ရွိေနတဲ့ အမႈိက္ေတြ၊ လူေသ႐ုပ္အေလာင္းေတြလည္း ေပၚလာပါတယ္။ ဧ၀ရက္ေတာင္ရဲ႕ တိဘက္ဖက္အျခမ္းက ေတာင္ေျခစခန္းကုိ ေတာင္တက္သမား မဟုတ္တဲ့သူေတြ မလာဖုိ႔ တ႐ုတ္က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ တားျမစ္ခဲ့ၿပီး ဧ၀ရက္ေတာင္ သန္႔ရွင္းေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းမႈ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေတာင္ေပၚမွာ ညစ္ညမ္းလာတာေၾကာင့္ အဲဒီကေနစီဆင္းတဲ့ ေရေတြမွာ ညစ္ညမ္းမႈေတြ ရွိလာမွာကုိ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္သမားေတြကစုိးရိမ္ေနၾကပါတယ္။

Ref: CNA

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၅၊ ၂၀၁၉
M-Media

– နီေပါႏုိင္ငံမွာ ဓမၼတာလာေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး သီးသန္႔တဲမွာ သြားေနရာကေန ေသဆံုးမႈျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ ဒီလုိခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ပေပ်ာက္ေရး ပုိမုိလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက တုိက္တြန္းခဲ့ၾကပါတယ္။

ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္တံ့ခဲ့တဲ့ ဟိႏၵဴထံုးတမ္းဓေလ့မွာ ဓမၼတာလာေနတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ မီးဖြားၿပီးတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ထိေတြ႕ကုိင္တြယ္ဖုိ႔ မသင့္ဘူးလုိ႔ သတ္မွတ္ထားၿပီး လူသူနဲ႔ေ၀းရာ သီးျခားေနရာေတြမွာ သြားေရာက္ေနထုိင္ရပါတယ္။ Chhaupadi လုိ႔ေခၚတဲ့ ဒီဓေလ့ကုိ နီေပါႏုိင္ငံက ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လက္ခံ က်င့္သံုးၾကပါတယ္။

ႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္း ဆူဒါပက္ခ်င္မ္ျပည္နယ္ ဒုိတီခ႐ုိင္က အသက္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္ ပါရ္ဘသီ ဘုိဂါတီဟာ သူမရဲ႕ ဓမၼတာကလအတြင္း သီးသန္႔ေနထုိင္ေနတဲ့အခ်ိန္
မေန႔က မီးလႈံဖုိ႔ မီးေမႊးရာကေန မီးခုိးမႊန္ၿပီး ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။

ခ႐ုိင္ရဲတပ္ဖြဲ႕အႀကီးအကဲ လာလာ ဘဟာဒူးရ္ ဒါမီက ပါရ္ဘသီဟာ ဓမၼတာတဲမွာ ေနထုိင္ဖုိ႔ စီစဥ္ေပမယ့္ လူမ်ားေနတာေၾကာင့္ သူ႕အိမ္နဲ႔ မလွမ္းမကမ္းက လူမေနတဲ့ အိမ္တစ္လံုးမွာ သြားေနရင္း ဒီလုိ ေသဆံုးသြားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Chhaupadi ဓေလ့ထံုးတမ္းကုိ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကတည္းက နီေပါႏုိင္ငံမွာ ပိတ္ပင္ခဲ့တာပါ။ ဒီဓေလ့ကုိ က်င့္သံုးမယ္ဆုိရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၃ လ ဒါမွမဟုတ္ ဒဏ္ေငြ ႐ူပီး ၃ ေထာင္ (ကန္ေဒၚလာ ၃၀) ေပးေဆာင္ရမယ္လုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ ဥပေဒ ျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္းမွာ ဒီဓေလ့ကုိ အခုအခ်ိန္အထိ က်င့္သံုးေနၾကၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ ၃ ပတ္အရင္က အနီးအနား ဘာဂ်ဴရာခ႐ုိင္မွာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးနဲ႔ သူမရဲ႕ သားႏွစ္ဦးတုိ႔ သီးသန္႔တဲမွာ ေနထုိင္ေနစဥ္ မီးလႈံရာကေန မီးခုိးမႊန္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။

ဒီေသဆံုးမႈေၾကာင့္ ရြာမွာရွိတဲ့ ဓမၼတာကာလ သီးသန္႔တဲေတြကုိ ၿဖိဳဖ်က္မႈ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အာဏာပုိင္ေတြကလည္း သတိေပးမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီဓေလ့ကုိ တားျမစ္တဲ့ဥပေဒ ျပဌာန္းရာမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂန္ဂါ ေခ်ာင္ဒရီက ဥပေဒ အမွန္တကယ္ သက္ေရာက္ဖုိ႔အတြက္ ပုိမုိလုပ္ေဆာင္ရမယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Ref: Aljazeera