ဩဂုတ် ၂၇၊ ၂၀၂၀
M-Media
-ခရိုက်ချက်မြို့က ဗလီနှစ်လုံးကို အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ လူဖြူအစွန်းရောက်ကို နယူးဇီလန်နိုင်ငံက လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်မရှိတဲ့ ထောင်ဒဏ်တစ်သက်တစ်ကျွန်း ချမှတ်လိုက်ပြီး ဒါဟာ နိုင်ငံသမိုင်းမှာ အပြင်းထန်ဆုံး အပြစ်ပေးမှုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဩစတေးလျနိုင်ငံသား အသက် ၂၉ နှစ်အရွယ်ရှိ ဘရန်တန် တားရန့်ဆိုသူဟာ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့က ခရိုက်ချက်မြို့ ဗလီနှစ်လုံးမှာ ဝတ်ပြုသူတွေကို ဝင်ရောက်ပစ်ခတ်ခဲ့တာကြောင့် ၅၁ ဦးသေဆုံးပြီး အများအပြား ဒဏ်ရာရခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီနောက် လူသတ်မှု ၅၁ မှု၊ လူသတ်ရန်ကြိုးပမ်းမှု ၄၀၊ အကြမ်းဖက်မှု ၁ မှုနဲ့ စွဲချက်တင်ခံခဲ့ရပြီး ဒီကနေ့မှာ တရားရုံးက အမိန့်ချခဲ့တာပါ။
တရားသူကြီး ကင်မရွန်းမန်ဒါက တားရန့်ဟာ သူကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုအတွက် နောင်တမရတာကြောင့် တစ်သက်တစ်ကျွန်းပြစ်ဒဏ်ဟာ မလုံလောက်ဘူးလို့ အမိန့်ချမှတ်မှုမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“မင်းဟာ အင်မတန်ဆိုးရွားတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ကျူးလွန်ခဲ့တယ်။ သေတဲ့အထိ ထောင်ထဲမှာ နေရတယ်ဆိုရင်တောင်မှ မင်းရဲ့အပြစ်အတွက် လုံလောက်တဲ့ပြစ်ဒဏ်မျိုး၊ လုံလောက်တဲ့ ရှုတ်ချမှုမျိုး မဟုတ်သေးပါဘူး။ ငါသတိထားမိသလောက်ဆိုရင် မင်းဟာ သေဆုံးဒဏ်ရာရသူတွေအပေါ်မှာ စာနာသနားစိတ် နည်းနည်းတောင် မရှိဘူး”
တားရန့်ဟာ ဗလီတွေကို အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ဖို့ နှစ်နဲ့ချီ စီစဉ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အစ္စလာမ် ဘာသာဝင်တွေကို တတ်နိုင်သမျှ များများသတ်ဖြတ်ဖို့၊ ဗလီတွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးဖို့အထိပါ ရည်ရွယ်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို ကြားနာမှုမှာ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
“လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို ရန်လိုမှုကနေပေါ်လာတဲ့ အမုန်းတရားကြောင့် ဒီနိုင်ငံကိုလာပြီး လူသတ်မှု ကျူးလွန်တယ်။ ဒီလုပ်ရပ်မျိုးအတွက် ဒီနိုင်ငံမှာ နေရာမရှိသလို တစ်ခြား ဘယ်နိုင်ငံမှာမှလည်း နေရာမရှိပါဘူး” လို့ တရားသူကြီး မန်ဒါက ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
နယူးဇီလန်ဝန်ကြီးချုပ် ဂျာစင်ဒါ အာရ်ဒန်က လူဖြူအစွန်းရောက်တားရန့် နေရောင်ကို ဘယ်တော့မှ မြင်ရမှာ မဟုတ်တော့တဲ့အတွက် ကျေနပ်မိတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့က ဖြစ်ခဲ့တဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာကို လွယ်လွယ်နဲ့ ကုစားလို့ရမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အနည်းဆုံး ဒါကို ကျူးလွန်လိုက်တဲ့ အကြမ်းဖက်သမားရဲ့ အမည်ကို ဘယ်တော့မှ ထပ်ပြီး ကြားရတေ့မှာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ တစ်သက်လုံး မျက်စိပိတ်နားပိတ် နေရမယ့်ဘ၀နဲ့ သူဟာ ထိုက်တန်ပါတယ်”
သေဆုံးသူတွေ၊ ထိခိုက်ခံစားရသူတွေရဲ့ မိသားစုဝင်တွေထဲက တစ်ချို့က တားရန့်ကို ခွင့်လွှတ်တယ်လို့ တရားရုံးမှာ လာရောက်ပြောကြားခဲ့ကြပါတယ်။
ဒီကိစ္စအပေါ် မွတ်စလင်လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ တုန့်ပြန်မှုကိုလည်း ဝန်ကြီးချုပ်က ချီးကျူးခဲ့ပါတယ်။
“နာကျင်ခံစားရမှုတွေကို ဘာနဲ့မှ ဖြေဖျောက်လို့ မရပါဘူး။ နယူးဇီလန်ရဲ့ ပွေ့ဖက်နှစ်သိမ့်မှုကို ဒီကိစ္စကနေ ရှိခံစားရမယ်လို့ ကျွန်မ မျှော်လင့်ပါတယ်။ နောင်အနာဂတ်မှာလည်း ဒီအတိုင်း ဆက်လက်ခံစားရမှာပါ”
အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခံရတဲ့ အလ်နူရ် ဗလီဝတ်ကျောင်းတော်ရဲ့ ရှေ့ဆောင်အီမာမ် ဂမာလ် ဖူဒါက ဆုံးရှုံးသွားခဲ့တဲ့ ချစ်ရသူတွေကို ပြစ်ဒဏ်က ပြန်လည်ဆောင်ကျဉ်းလာမှာ မဟုတ်ပေမယ့် အစွန်းရောက်ဝါဒအပေါ် နယူးဇီလန်ရဲ့ တုန့်ပြန်မှုအတွက် ဂုဏ်ယူတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Ref: Aljazeera
