News @ M-Media

Tag: Oldest Mosque

  • ကမၻာ့အလွဆံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား

    ကမၻာ့အလွဆံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား

    ဒီဇင္ဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    ၁။ ပဲရစ္ဂ်ာေမဗလီ (ျပင္သစ္)

    ၁၉၂၆ ခုႏွစ္မွာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ပဲရစ္ ဂ်ာေမဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးဟာ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ၅ ရပ္ကြက္မွာရွိပါတယ္။ မူးရ္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဗိသုကာလက္ရာ ထင္ဟပ္တဲ့ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာ စပိန္နဲ႔ ေျမာက္အာဖရိက ႐ုိးရာ ဗိသုကာေတြကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။

    ၂။ ႐ႈိခ္ ေလာ့တ္ဖုိလာဗလီ (အီရန္)

    ၁၆၁၉ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့ၿပီး အစပုိင္းတုန္းက ေတာ္၀င္အသုိင္းအ၀ုိင္း သီးသန္႔၀တ္ျပဳဖုိ႔ ရည္ရြယ္တာပါ။ အမုိးခံုးတစ္ခုသာ ပါ၀င္ၿပီး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ အတြင္းပုိင္းနဲ႔ အျပင္ပုိင္းက မ်က္ႏွာက်က္ အလွဆင္ထားမႈဟာ အေတာ့္ကုိ လက္ရာေျမာက္ပါတယ္။

    ၃။ အလ္အက္ဆြာဗလီ (ေဂ်႐ုစလင္)

    အလ္အက္ဆြာဗလီကုိ ၇ ရာစုေႏွာင္းပုိင္းမွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ကမၻာေပၚက အေရးပါဆံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြထဲမွာ ပါ၀င္ကာ အစၥလာမ္မွာ တတိယ အျမင့္ျမတ္ဆံုး ၀တ္ျပဳရာေနရာအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ တမန္ေတာ္မုိဟာမက္သခင္ ေကာင္းကင္ခရီးစတင္ခဲ့တဲ့လုိ႔ ယံုၾကည္တဲ့ ေနရာမွာ တည္ေဆာက္ထားတာျဖစ္ၿပီး ဗလီရဲ႕ အတြင္း၊ အျပင္မွာ အေျပာက္အမႊမ္းလက္ရာေတြ၊ ေက်ာက္ထြင္းလက္ရာေတြကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ အတြင္းက အမုိးခံုးမွာေတာ့ ေပေပါင္း ၇၈၀ ေလာက္ရွည္တဲ့ ကူဖစ္ အာရဘီစာပန္းခ်ီလက္ရာေတြကုိ စက္၀ုိင္းပတ္ ေရးသားထားပါတယ္။

    ၄။ ကြာရာ၀ီယင္ဗလီ (ေမာ္႐ုိကုိ)

    အစပုိင္းက ေသးေသးေလးသာျဖစ္တဲ့ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ေလာက္အတြင္းမွာ မြမ္းမံခ်ဲ႕ထြင္တာေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီး ဗလီပရ၀ုဏ္အလယ္ပုိင္းမွာ ထားရွိထားတဲ့ ေျခေသ့ၤ ၁၂ ေကာင္ ေရပန္းကုိ ၁၄ ရာစု ဒုတိယပုိင္းမွာ ထည့္သြင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၅။ မတ္စ္ဂ်စ္ဒီ နာဆီရ္ အလ္-မြတ္လ္ဗလီ (အီရန္)

    ႏွင္းဆီအေရာင္အေသြးကုိ ေပါေပါမ်ားမ်ား အသံုးျပဳထားတဲ့အတြက္ ပန္းေရာင္ဗလီလုိ႔ ခ်စ္စႏုိးအမည္ ရထားပါတယ္။ ၁၉ ရာစုအတြင္းမွာ တည္ေဆာက္ထားေပမယ့္ လက္ရာက အဲဒီေခတ္ကာလရဲ႕ ျမင္ေနက်လ ဗိသုကာေတြနဲ႔ ေက်ာ္လြန္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ဖန္တီးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ မ်က္ႏွာက်က္ေတြဟာ ကာလာစံု မွန္စီေရႊခ်ျဖစ္ၿ
    ပီး၊ မင္နာရတ္ ေမွ်ာ္စင္ေတြကလည္း ဥေရာပက ဘုရားေက်ာင္းေတြမွာ ရွိတဲ့ ေခါင္းေလာင္းထားရာ ေမွ်ာ္စင္ေတြပံုစံ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၆။ အဟ္မဒ္ ေကဒီေရာ့ဗ္ဗလီ (႐ုရွား)

    ေခ်ခ်င္းညာေဒသမွာရွိတဲ့ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ေခ်ခ်င္းညာေဒသရဲ႕ အသည္းႏွလံုးလုိ႔ တင္စားခံရၿပီး အေျခခံ ဘာသာေရးသင္တန္းေက်ာင္း၊ စာၾကည့္တုိက္နဲ႔ အိပ္ေဆာင္ေတြအျပင္ ပန္းၿခံေတြ၊ ကမ္းနားေလွ်ာက္လမ္းေတြနဲ႔ အင္မတန္ က်ယ္၀န္းၿပီး သာယာလွပပါတယ္။ ပင္မအမုိးခံုးကုိ မင္နာရတ္ေမွ်ာ္စင္ ၄ ခုနဲ႔ ၀န္းရံထားၿပီး အတြင္းပုိင္းက အနီေရာင္ ေက်ာက္ထြင္းနံရံႀကီးဟာ ေကာ္ဒုိဘာက ဂ်ာေမဗလီကုိ အတုခုိး ေဆာက္လုပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

    ၇။ ရွိခ္ ဇာယဒ္ ဘင္ ဆူလ္တန္ အလ္ နဟ္ယန္ ဗလီ (အဘူဒါဘီ)

    ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ားျပည္ေထာင္စုက အဘူဒါဘီေစာ္ဘြားေဟာင္းရဲ႕ အမည္ကုိ မွည့္ေခၚထားတာပါ။ ကမၻာ့ အဌမေျမာက္ အႀကီးဆံုးဗလီအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရၿပီး လူေပါင္း ၄ ေသာင္းေလာက္ တစ္ႀကိမ္တည္း ၀တ္ျပဳႏုိင္ပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္တဲ့ ဗိသုကာပညာရွင္က ဆီးရီးယားသား ယူဆက္ဖ္ အဘ္ဒဲလ္ကီဆုိသူ ျဖစ္ၿပီး လျခမ္းပံုစံကုိ အေျချပဳကာ ဒီဇုိင္းဆြဲထားတာပါ။

    ၈။ တီလာကာရီဗလီ (ဥဇဘက္ကစၥတန္)

    ဆမာရ္ကန္ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္အနီးက ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတာ္ဟာ အစိမ္းေရာင္ေတာက္ေနတဲ့ အမုိးခံုးေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားၿပီး ယူနက္စက္ကုိရဲ႕ ကမၻာ့အေမြအႏွစ္စာရင္း၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗလီကုိ ၁၆၄၆ နဲ႔ ၁၆၆၀ ၾကားမွာ ေဆာက္လုပ္ထားၿပီး အတြင္းပုိင္း အမုိးေတြကုိ ေရႊပိန္းခ်ထားပါတယ္။

    ၉။ ဘီဘီေဟဘတ္ဗလီ (အဇာဘုိင္ဂ်န္)

    ၁၂၈၂ ခုႏွစ္မွာ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ျပန္လည္မြမ္းမံကာ ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗလီကုိ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္သခင္ကေန ဆင္းသက္လာတဲ့ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အူေကမာ ခါႏြန္ရဲ႕ အုတ္ဂူေပၚမွာ ငံုၿပီး တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ အတြင္းပုိင္းကုိ ေဒသထြက္ ထံုးေက်ာက္နဲ႔ တည္ေဆာက္ထားၿပီး အေရာင္စံု မ်က္ႏွာက်က္ေတြ၊ ေရႊပိန္းခ် စာပန္းခ်ီေတြနဲ႔ ခ်ယ္မႈန္းထားပါတယ္။

    Ref: Architectural Digest.com

  • ‘ပါလီယာ ဂၽြမၼာ ပါလီ’ ဗလီ (AD 628-630) – အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား (၆)

    ‘ပါလီယာ ဂၽြမၼာ ပါလီ’ ဗလီ (AD 628-630) – အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား (၆)

    ေအာက္တုိဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    (ကုိတင္ရီ တင္ဆက္သည္)

    – ‘ပါလီယာ ဂၽြမၼာ ပါလီ’ (Palaiya Jumma Palli) လုိ႔ ေခၚတြင္တဲ့ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း တမီလ္နာဒူးျပည္နယ္မွာ တစ္ခ်ိန္က ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကီလာကာ႐ုိင္းၿမိဳ႕မွာ တည္ရွိပါတယ္။

    သကၠရာဇ္ ၆၂၈-၆၃၀ မွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္လုိ႔ အဆုိရွိၿပီး တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္သခင္ အာေရဗ်မွာ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိေနစဥ္ကတည္းက အစၥလာမ္သာသနာဟာ အိႏၵိယတုိက္ငယ္ကုိ ေရာက္ရွိခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ အေထာက္အထားတစ္ခုပါပဲ။

    ကီရာလာျပည္နယ္ ကုိဒြန္ဂါလူရ္မွာတည္ရွိၿပီး အိႏၵိယတုိက္ငယ္ရဲ႕ ပထမဆံုး ဗလီလုိ႔ မွတ္ယူခံထားရတဲ့ ‘ခ်ရာမန္ ဂၽြမၼာ ဗလီ’ နဲ႔အတူ ‘ပါလီယာ ဂၽြမၼာ ပါလီ’ ဟာလည္း ေဒသတြင္းမွာ ေရွးအက်ဆံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြထဲက တစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရပါတယ္။ ကမၻာ့အဆင့္မွာေတာ့ စတုတၳေျမာက္ သက္တမ္းအရင့္ဆံုး ဗလီျဖစ္ပါတယ္။

    လက္ရွိမွာ တမီလ္နာဒူးရဲ႕ ကမၻာ့လွည့္ခရီးသြားမ်ား စိတ္၀င္စားရာ မသြားမျဖစ္ေနရာတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။

    သမုိင္းေၾကာင္း

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ အတြင္းပုိင္း

    တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္သခင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ ေအဒီ ၆၂၅-၆၂၈ မွာ ယီမင္ျပည္သူေတြ အစၥလာမ္သာသနာကုိ သက္၀င္ယံုၾကည္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ပါရွားဘုရင္လက္ေအာက္က ယီမင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဘာဇန္ အစ္ဗေန႔ ဆာဆန္ (Baza ibn Sasan) ရဲ႕ေမတၱာရပ္ခံမႈနဲ႔ တမီလ္မင္းဆက္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ပန္ဒီယာဘုရင့္ႏုိင္ငံ (Pandiya Kingdom) – ယခု တမီလ္နာဒူး – ကုိ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ယီမင္ ကုန္သည္ေတြ၊ အေျခေခ်သူေတြက ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့တာလုိ႔ အဆုိရွိပါတယ္။

    စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးသြားတဲ့ ဒီဗလီကုိ သကၠရာဇ္ ၁၀၃၆ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့ရၿပီး လက္ရွိမွာေတာ့ ေဒသတြင္းက တမီလ္လူမ်ိဳး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ သံုးစြဲေနတဲ့ ၀တ္ျပဳရာအေဆာက္အဦးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

    ဗိသုကာ

    ‘ပါလီယာ ဂၽြမၼာ ပါလီ’ ဗလီကို အျပင္ကၾကည့္ရင္ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းနဲ႔ ဆင္တူေပမယ့္ ကႏုတ္ေတြမွာ ဘုရားေက်ာင္းကလုိ နတ္ဘုရား႐ုပ္တုေတြ မရွိပါဘူး။ အတြင္းပိုင္းမွာေတာ့ တစ္ျခားေသာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြလုိပဲ ၀တ္ျပဳခ်ိန္ မ်က္ႏွာမူရာအရပ္ကုိ သိရွိဖုိ႔အတြက္ ‘မဟ္ရဘ္’ တစ္ခု ရွိေနပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ အတြင္းပုိင္းမွာလည္း အႏုစိတ္ ကႏုတ္ပန္းလက္ရာေတြကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ၿပီး တမီလ္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ ဗိသုကာအစြမ္းကို ထင္ဟပ္ျပသေနပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္က အစၥလာမ္ေမြအႏွစ္ေတြကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ၿပီးေဒသတြင္း ဟိႏၵဴနဲ႔ အစၥလာမ့္ဗိသုကာ (Dravidian Islam architecture) လက္ရာ ေပါင္းစပ္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦးေတြထဲက တစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယေတာင္ပုိင္းတစ္ခြင္မွာေတာ့ အေ
    ကာင္းဆံုး အစၥလာမ့္ဗိသုကာလက္ရာ ျဖစ္ပါတယ္။

    Ref: wiki,navrangindia

    (တင္ဆက္ၿပီးသမွ် အပုိင္းမာ်းကုိ ဤေနရာတြင္ သြားေရာက္ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါတယ္)

  • ထုိင္းႏုိင္ငံမွ ႏွစ္ ၃၀၀ ဗလီ (AD 1634) – အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား (၅)

    ထုိင္းႏုိင္ငံမွ ႏွစ္ ၃၀၀ ဗလီ (AD 1634) – အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား (၅)

    ၾသဂုတ္ ၂၉၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    ႏွစ္ ၃၀၀ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္

    – ‘အလ္ဟူစိန္’ (Al-Hussein) ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္လုိ႔ ေခၚၿပီး ‘ႏွစ္ ၃၀၀’ ဗလီလုိ႔ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္း နရာသီ၀ပ္ျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ နရာသီ၀ပ္က ဘာခ်ိဳခ႐ုိင္ တာလုိမာႏုိရြာမွာ တည္ရွိၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံအတြင္းနဲ႔ မေလးကၽြန္းဆြယ္က ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ အမည္တစ္မ်ိဳးက ‘တာလုိ မာႏုိ’ (Talo Mano) ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့ ဒီဗလီကုိ အခုထက္တုိင္ ထုိင္းမြတ္စလင္ေတြက အသံုးျပဳေနၾကပါတယ္။

    သမုိင္းေၾကာင္း

     

     

    အလ္ဟူစိန္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ လက္ရွိ မေလးရွားႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံက ပတၱာနီ၊ နရာသီ၀ပ္နဲ႔ ယာလာျပည္နယ္တုိ႔ပါ၀င္ၿပီး မေလးဆူလ္တန္က အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ပတၱာနီဘုရင့္ႏုိင္ငံ ဘုန္းတန္ခုိးအရွိန္အ၀ါႀကီးမားတဲ့ ကာလအတြင္း ၁၆၃၄ ခုႏွစ္မွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ၁၆၂၄ ခုႏွစ္မွာ ပတၱာနီဘုရင့္ႏုိင္ငံကုိ ေျပာင္းေရႊ႕လာတဲ့ အစၥလာမ့္ဓမၼပညာရွင္ ၀မ္ ဟူစိန္ အဇ္-ဆာနာ၀ီ (Wan Husein Az-Sanawi) က ဦးစီးကာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေဒသတြင္းမွာရွိေနတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ကူညီေပးခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ အဆုိရွိပါတယ္။

    ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ လက္ေရးမူတစ္ခုနဲ႔ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ ေရွးေဟာင္း စာရြက္စာတမ္းေတြကုိ ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။

    ဗိသုကာ

    ဗလီအတြင္းပုိင္း

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ကံ့ေကာ္သားနဲ႔ ေဆာက္လုပ္ထားတာျဖစ္ၿပီး အိမ္႐ုိက္သံ မေပၚေသးတဲ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သစ္သားသပ္ေတြကုိ အသံုးျပဳထားပါတယ္။

    အျပင္ပုိင္းၾကည့္ရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတစ္ခုနဲ႔ ဆင္တူၿပီး ဗိသုကာလက္ရာမွာေတာ့ တ႐ုတ္၊ ထုိင္းနဲ႔ မေလး လက္ရာေတြကုိ ေပါင္းစပ္ထားပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ အေဆာင္ ၂ ခုကုိ ဆက္ထားတာပါ။ ပထမအေဆာင္ကုိ ‘မဟ္ရဘ္’ လုိ႔ေခၚတြင္ၿပီး ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းရာမွာ ဦးေဆာင္မယ့္ ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္ေနရာ၊ တရားေဒသနာ ေဟာၾကားတဲ့ တရားေဟာစင္ျမင့္တစ္ခုတုိ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

    ‘ဘာလုိင္း’ လုိ႔ေခၚတဲ့ ဒုတိယအေဆာင္ကေတာ့ ၀တ္ျပဳခန္းမျဖစ္ၿပီး ထုိင္း ဗိသုကာလက္ရာ လႊမ္းမုိးတဲ့ အေဆာက္အဦးျဖစ္ပါတယ္။

    မဟ္ရဘ္အေဆာင္မွာ တ႐ုတ္လက္ရာနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ မင္နာရတ္ နိဗၺာန္ေဆာ္ ေမွ်ာ္စင္တစ္ခု ရွိပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ ကနဦးအမုိးဟာ သက္ကယ္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ အုပ္ႂကြပ္ေတြနဲ႔ အစားထုိးထားပါတယ္။

    ဗလီတစ္ခုလံုးရဲ႕ နံရံေတြမွာ ဂ်ာဗား၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ထုိင္းစတိုင္ သစ္သားထြင္း ကႏုတ္လက္ရာေတြကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။

    အလ္-ဟူစိန္ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ ၀တ္ျပဳရာေနရာတစ္ခုအျပင္ ေဒသတြင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ လူမႈစင္တာတစ္ခုအျဖစ္လည္း အသံုးေတာ္ခံေနပါတယ္။

    နိဗၺာန္ေဆာ္ဗံု

    တ႐ုတ္ဗိသုကာလက္ရာႏွင့္ မင္နာရတ္ေမွ်ာ္စင္

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္အတြင္းမွာ ‘ဂဒုက္’ (Geduk) လုိ႔ေခၚတဲ့ ဗံုအပ်က္တစ္လံုးလည္း ရွိပါတယ္။ အသံခ်ဲ႕စက္ေတြမေပၚခင္က ၀တ္ျပဳခ်ိန္ ႏႈိးေဆာ္ဖုိ႔အတြက္ ဒီဗံုႀကီးကုိ အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။

    သစ္ပင္ပင္စည္ကုိ ထြင္းထားၿပီး တစ္ဖက္ကုိ ကၽြဲသားေရနဲ႔ အုပ္ခ်ည္ကာ ေနာက္တစ္ဖက္ကုိ ေဟာင္းေလာင္းေပါက္ထားတဲ့ ဒီဗံုးကို မုအ္ဇင္ (နိဗၺာန္ေဆာ္) က ၀တ္ျပဳဖုိ႔ ႏႈိးေဆာ္သံ မဟစ္ေႂကြးမီ စည္းခ်က္အေႏွးကေန စည္းခ်က္အျမန္အထိေရာက္ေအာင္ တီးခတ္ေလ့ရွိပါတယ္။

    တိတ္ဆိတ္ေနတဲ့ မနက္ပုိင္းမွာဆုိရင္ ဒီဗံုသံဟာ ဗလီတစ္၀ုိက္က ရြာရဲ႕ မုိင္၀က္ေလာက္အထိ ၾကားႏုိင္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ သားေရဟာ ဆုတ္ၿပဲသြားခဲ့ၿပီး ဗံုကုိလည္း အမွတ္တရအေနနဲ႔ ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။

    သမုိင္းအေမြအႏွစ္

    ႏုိင္ငံရဲ႕ သမုိင္းအေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့ ႏွစ္ ၃၀၀ ဗလီႀကီးကုိ ျပန္လည္ ျပဳျပင္မြမ္းမံဖုိ႔၊ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြကုိ စြဲေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈစင္တာတစ္ခု ျဖစ္လာဖုိ႔ ရည္ရြယ္ၿပီး ထုိင္းအစုိးရက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ဘတ္ သန္း ၂၀၀ ေထာက္ပံ့ခဲ့ၿပီး ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ ထုိင္း နယ္စပ္ စီမံခန္႔ခြဲေရးစင္တာက ဦးစီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။

    Ref : travelogdidi, wiki

     

    တရားေဟာစင္ျမင့္
    တ႐ုတ္လက္ရာ ကႏုတ္ပန္း

     

     

    ဗလီေဆာက္လုပ္ခဲ့သည့္ ၀မ္ ဟူစိန္ အဇ္-ဆာနာ၀ီ၏ အုတ္ဂူ
    သစ္သားထြင္း အာရဘီလက္ရာ

     

  • ဟြာဂ်ီရွန္း ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ (AD 742) – အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား (၄)

    ဟြာဂ်ီရွန္း ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ (AD 742) – အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား (၄)

    ၾသဂုတ္ ၁၆၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    (ကုိတင္ရီ တင္ဆက္သည္)

    ၀တ္ျပဳေဆာင္သုိ႔၀င္ေရာက္ရာ ‘ဖုန္းဟြာတင္’ ၀င္ေပါက္

    – တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္း ရွန္ရွီျပည္နယ္ (Shaanxi)၊ ရွန္း (Xi’an) ၿမိဳ႕မွာတည္ရွိတဲ့ ‘ဟြာဂ်ီရွန္း’ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ၄ လံုးမွာ ပါ၀င္ၿပီး ‘က်င္႐ွဴဗလီ’ (Qingxiu Mosque)၊ ‘ဟြာဂ်ီဗလီ’ (Huajue Mosque)၊ ‘ဒြန္းဒါဗလီ’ (Dongda Mosque) လုိ႔လည္း ေခၚေ၀ၚပါတယ္။

    အစၥလာမ္သာသနာရဲ႕ အေစာပုိင္းကာလျဖစ္တဲ့ သကၠရာဇ္ ၇၄၂ ခုႏွစ္၊ တန္မင္းဆက္ (၆၁၈-၉၀၇) လက္ထက္မွာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာစမတ္ရွိၿပီး ေနာက္ပုိင္း တ႐ုတ္မင္းဆက္လက္ထက္ေတြမွာ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္ရွိအေဆာက္အဦးကေတာ့ မင္မင္းဆက္ (၁၃၆၈-၁၆၄၄) လက္ထက္မွာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ခ်င္မင္းဆက္ (၁၆၄၄-၁၉၁၁) လက္ထက္မွာ ပရ၀ုဏ္ကုိ ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့ပါတယ္။

    ဟြာဂ်ီရွန္း ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ အေမြအႏွစ္တစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရၿပီး ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြ စိတ္၀င္စားရာ ေနရာတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္အထိ တ႐ုတ္မြတ္စလင္ေတြက အသံုးျပဳေနပါတယ္။ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔အတြက္ ရွန္ရွီျပည္နယ္အစုိးရက တာ၀န္ယူထားပါတယ္။

    သမုိင္းေၾကာင္း

    ပထမအကန္႔ရွိ သစ္သားမုခ္ဦး

    အစၥလာမ္သာသနာ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ၆ ရာစု အစပုိင္းမွာပဲ အာေရဗ်က မြတ္စလင္ ဆူဖီသူေတာ္စဥ္ေတြရဲ႕ သာသနာျပဳမႈေၾကာင့္ အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ကမ္း႐ုိးတန္းေဒသေတြမွာ အစၥလာမ္သာသနာဟာ အေျခတည္ခဲ့ပါတယ္။

    တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ လူမ်ားစု ဟန္လူမ်ိဳးေတြေနထုိင္ရာ ႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းမွာရွိေနတဲ့ ဒီ ဟြာဂ်ီရွန္းဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ေနရာဟာ တန္မင္းဆက္လက္ထက္ သကၠရာဇ္ ၇၄၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ အဆုိရွိပါတယ္။

    ဗလီအေဆာက္အဦးကုိ မင္းမင္းဆက္ စုိးစံၿပီး ၂၅ ႏွစ္ၾကာတဲ့အခ်ိန္ ၁၃၉၂ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္က ပင္လယ္ဓားျပေတြကုိ ေအာင္ျမင္စြာ တုိက္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ ေဟြလူမ်ိဳး နာမည္ေက်ာ္ မြတ္စလင္မိသားစုက ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ေရေၾကာင္းဗုိလ္ခ်ဳပ္ က်န္းဟီ (Zheng He) က ဦးစီးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ၁၄ ရာစုေနာက္ပုိင္းကစလုိ႔ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ျပဳျပင္မႈေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ယေန႔ေခတ္ ေတြ႕ျမင္ရတဲ့ အေဆာက္အဦးဟာ မင္နဲ႔ ခ်င္မင္းဆက္ေတြလက္ထက္က လက္ရာျဖစ္ပါတယ္။

     

     

    ဗိသုကာလက္ရာ

    ‘ရွန္းဇင္လူ’ လုိ႔အမည္ရတဲ့ ဘံုျပသာဒ္ ၃ ဆင့္ပါ၀င္တဲ့ ေမွ်ာ္စဥ္တစ္ခု ဒီအကန္႔မွာရွိၿပီး အေပၚဆံုးထပ္ကုိ ၀တ္ျပဳဖုိ႔ႏႈိးေဆာ္တဲ့ေနရာ (မင္နာရတ္) အျဖစ္ အသံုးျပဳကာ ဒုတိယအထပ္ကုိ လၾကည့္ေမွ်ာ္စင္အျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။

    အလ်ား ၂၄၈ မီတာ၊ အနံ ၄၈ မီတာရွိၿပီး စုစုေပါင္း စကြဲယားမီတာ ၁၂၀၀၀ အက်ယ္ရွိတဲ့ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကို အကန္႔ ၅ ကန္႔ခြဲထားၿပီး သမ႐ုိးက်ဗလီပံုစံထက္ တ႐ုတ္ဘံုေက်ာင္းတစ္ခုနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။

    အကန္႔တစ္ခုခ်င္းစီမွာ အထိမ္းအမွတ္အေဆာက္အဦး၊ မုခ္ဦးပါ ၀င္ေပါက္၊ နားေနေဆာင္၊ နံရံႀကီးေတြ၊ ျမက္ခင္းျပင္နဲ႔ ဘံုျပသာဒ္ေတြလည္း တည္ရွိပါတယ္။ ဘံုေက်ာင္းနဲ႔မတူတာက ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းကုိ အေရွ႕ဖက္ကေန အေနာက္ဖက္ကုိ တူ႐ူကာ မကၠာၿမိဳ႕ရွိရာဖက္ကုိ ဦးတုိက္တည္ေဆာက္ထားတာပါ။

    ပထမအကန္႔မွာ ခ်င္မင္းဆက္လက္ရာ ဂိတ္ေပါက္၀ရွိၿပီး၊ ၀တ္ျပဳေဆာင္ရွိရာ စတုတၳအကန္႔မွာေတာ့ ဇာမဏီငွက္ ပ်ံသန္းေနတဲ့ပုံသ႑ာန္ ‘ဖုန္းဟြာတင္’ လုိ႔ေခၚတဲ့ အမုိးပါဂိတ္ေပါက္၊ ၆ ေထာင့္အမုိးနဲ႔ နားေနေဆာင္ေတြ ဒီအကန္႔မွာ ရွိပါတယ္။

    အျခားအေဆာက္အဦးေတြျဖစ္တဲ့ ပိဋကတ္တုိက္၊ ေရွ႕ေဆာင္အီမာမ္ ေနထုိင္ရာအခန္း၊ ၀ူဇူ ကုိယ္လက္သန္႔ရွင္းေဆာင္ေတြလည္း ဗလီပရ၀ုဏ္အတြင္းမွာ တည္ရွိပါတယ္။ ၀တ္ျပဳေဆာင္ဟာ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ လူ ၂၀၀၀ ေလာက္ ၀တ္ျပဳႏုိင္ၿပီး၊ ၀တ္ျပဳေဆာင္ရဲ႕ အေရွ႕မွာ ကြင္းျပင္က်ယ္ႀကီး ရွိပါတယ္။

    ဟြာဂ်ီရွန္း ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲမွာ ေက်ာက္ထြင္းစာ၊ ေလာပန္ခြက္ေတြ၊ ကုရ္အာန္က်မ္းစာ၊ စာပန္းခ်ီကားေတြ၊ ေရွးေဟာင္းမီးအိမ္ စသျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အဖုိးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ရွိေနပါတယ္။ နံရံေတြနဲ႔ အေဆာက္အဦးေတြတုိင္းမွာ ငွက္ပံု၊ သစ္ပင္ပန္းမန္ပံု၊ အရာ၀တၳဳပံုေတြ၊ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကစာသားေတြ၊ ကဗ်ာ၊ လကၤာေတြကုိ တ႐ုတ္နဲ႔ အာရဘီအကၡရာေတြနဲ႔ လက္ရာေျမာက္စြာ ေရထုိး၊ ထြင္းထုထားတာေတြကုိလည္း ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္းနဲ႔ ျပဳျပင္ထားမႈရက္စြဲေတြကုိ ေက်ာက္ျပားေတြမွာ ထြင္းထုထားပါတယ္။

    ဒုတိယအကန္႔မွာေတာ့ စုန္႔မင္းဆက္နဲ႔ မင္မင္းဆက္လက္ထက္ေတြက လက္ထက္က နာမည္ေက်ာ္ စာပန္းခ်ီပညာရွင္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ မီဖူနဲ႔ ဒုံးခ်ီခ်န္တုိ႔ရဲ႕ လက္ရာေတြ ရွိပါတယ္။ ယြမ္မင္းဆက္ (၁၂၇၁-၁၃၆၈) လက္ထက္မွာ နာမည္ေက်ာ္ တ႐ုတ္မြတ္စလင္ သူေတာ္စဥ္ႀကီးတစ္ပါး ကူးယူေေရးသားခဲ့တဲ့ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ လက္ေရးမူကုိလည္း ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲမွာ ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။

    တတိယအကန္႔ဟာ မုရာကဘာထုိင္ရာ (တရားထုိင္ရာ) အေဆာက္အဦးတစ္ခုရွိၿပီး ‘ခ်င္း႐ႈဒီယန္’ လုိ႔ေခၚပါတယ္။ ‘ရွန္းဇင္လူ’ လုိ႔အမည္ရတဲ့ ဘံုျပသာဒ္ ၃ ဆင့္ပါ၀င္တဲ့ ေမွ်ာ္စဥ္တစ္ခု ဒီအကန္႔မွာရွိၿပီး အေပၚဆံုးထပ္ကုိ ၀တ္ျပဳဖုိ႔ႏႈိးေဆာ္တဲ့ေနရာ (မင္နာရတ္) အျဖစ္ အသံုးျပဳကာ ဒုတိယအထပ္ကုိ လၾကည့္ေမွ်ာ္စင္အျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ ဗိသုကာလက္ရာဟာ တ႐ုတ္႐ုိးရာနဲ႔ အစၥလာမ့္ ဗိသုကာလက္ရာတုိ႔ကုိ ေပါင္းစပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။

    သမုိင္း၀င္ေနရာ

    ၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာ ဒီဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ သမုိင္း၀င္ေနရာနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈနယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ရွန္ရွီျပည္နယ္ အစုိးရက တာ၀န္ယူေစာင့္ေရွာက္ထားပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဗဟုိအစုိးရက စီမံကိန္းခ်ၿပီး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ အမ်ိဳးသားသမုိင္းဆုိင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈနယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

    ဒုတိယအကန္႔မွ သလင္းေက်ာက္၀င္ေပါက္
    ေပစာျပခန္း
    ပိဋကတုိက္
    oတ္ျပဳေဆာင္အတြင္းပုိင္း
    ဒုတိယအကန္႔ႏွင့္ တတိယအကန္႔တြင္ရွိေနသည့္ အုတ္တုိင္
    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ ပံုစံငယ္

     

    Ref: chinaculture.org, wiki, sacred-destinations.com

    အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား တင္ဆက္ၿပီးသမွ် အပုိင္းအားလံုးကုိ ဤေနရာတြင္ သြားေရာက္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါတယ္။

  • မတ္စ္ဂ်ီဒူလ္ အဘ္ရာရ္ ဂၽြမၼာ (AD 920) – အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား (၃)

    မတ္စ္ဂ်ီဒူလ္ အဘ္ရာရ္ ဂၽြမၼာ (AD 920) – အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား (၃)

    ၾသဂုတ္ ၈၊ ၂၀၁၇
    M-Media

    (ကုိတင္ရီ တင္ဆက္သည္)

    လက္ရွိ ဗလီအေဆာက္အဦး

    – သီရိလကၤာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္လုိ႔ မွတ္ယူထားၾကတဲ့ ‘မာရာဒနာ မတ္စ္ဂ်ီဒူလ္ အဘ္ရာရ္ ဂၽြမၼာ’ (Maradana Masjidul Abrar) ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ဟာ ႏုိင္ငံအေနာက္ပုိင္းျပည္နယ္ ကာလူတာရာခ႐ုိင္က ဘီ႐ူ၀ါလာၿမိဳ႕မွာ တည္ရွိတာျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီဗလီႀကီးဟာ ေဒသရဲ႕အမွတ္သညာျဖစ္သလုိ သီရိလကၤာႏုိင္ငံကုိ အစၥလာမ္ဘာသာ စတင္ေရာက္ရွိလာမႈရဲ႕ ျပယုဂ္တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သီရိလကၤာႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း အလွဆံုးနဲ႔ အခန္႔ညားဆံုး ဗလီေတြစာရင္းေတြမွာလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

    သမုိင္းေၾကာင္း

    ေအဒီ ၆ ရာစုေနာက္ပုိင္း အိႏၵိယသမုဒၵရာရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈကုိ စုိးမိုးခဲ့တဲ့ အာရပ္မြတ္စလင္ေတြ ကမ္းကိုေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ရြက္ေတြခ်ၿပီးလိပ္တာကုိ အစြဲျပဳကာ ကမ္း႐ုိးတန္းက ဒီေဒသေလးဟာ ဆင္ဟာလီဘာသာစကားနဲ႔ ‘ဘီ႐ူ၀ါလာ’ ဆုိၿပီး အမည္တြင္သြားတာျဖစ္တယ္လုိ႔ သမုိင္းပညာရွင္ေတြက ဆုိပါတယ္။

    ဘီ႐ူ၀ါလာၿမိဳ႕ဟာ သီရိလကၤာႏုိင္ငံအတြင္း အစၥလာမ္ဘာသာ ပထမဆံုး အေျခတည္ရာၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး ဆုိမာလီ ၀လီသူေတာ္စဥ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ရွိခ္ ယူဆြစ္ဖ္ ဘင္ အဟ္မဒ္ အလ္-ေကာ္ဉာဏ္ (Shaykh Yusuf bin Ahmad alKawneyn) ရဲ႕ ဖိတ္ေခၚမႈေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူေတြဟာ အစၥလာမ္ဘာသာကုိ သက္၀င္ယံုၾကည္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီသူေတာ္စင္ႀကီးကုိ အစြဲျပဳၿပီး ၿမိဳ႕ကုိ အရင္က ‘ဘာဘာရင္း’ (Berbereen) လုိ႔ ေခၚဆုိၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ဘီ႐ူ၀ါလာလုိ႔ အမည္ေျပာင္းသြားတာပါ။

    မာရာဒနာ မတ္စ္ဂ်ီဒူလ္ အဘ္ရာရ္ ဂၽြမၼာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ေအဒီ ၉၂၀ ခုႏွစ္မွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လုိ႔ မွတ္တမ္းေတြအရ သိရပါတယ္။

    အာရပ္ကုန္သည္ေတြက ဒီဗလီအရင္ ကုန္းတြင္းပုိင္းက ပင္ဟီရာၿမိဳ႕ (Pinhera) မွာ ၀တ္ျပဳရာေနရာတစ္ခု၊ ဘီ႐ူ၀ါလာမွာ ၀တ္ျပဳရာေနရာတစ္ခု တည္ေဆာက္ခဲ့ေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။

    အျပင္အဆင္

    ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းတဲ့အခါ ကုိယ္လက္သန္႔စင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕ ေရွ႕မွာ ေရကန္တစ္ခုကို တူးထားၿပီး ဒါက ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ က်က္သေရတုိးေစပါတယ္။

    မာရာဒနာ မတ္စ္ဂ်ီဒူလ္ အဘ္ရာရ္ ဂၽြမၼာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ၃ ႀကိမ္ေလာက္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၉၃ ခုႏွစ္ ျပဳျပင္မႈမွာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွာ အမုိးခံုးေတြ၊ ေမွ်ာ္စင္ေတြ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။

    လူေပါင္း ၃၀၀၀ ေလာက္ တစ္ၿပိဳင္တည္း ၀တ္ျပဳလုိ႔ရတဲ့ လက္ရွိ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ပံုစံကုိ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာ ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေဟာင္း ဒက္စ္ဟာမန္ယာ အလ္ ဟဂ်္ အမ္ ေအ ဘာလ္ဗီယာ မက္စ္ကာရ္ (Deshamanya Al Haj M A Balveer Muskar) က ဦးစီးကာ အႀကီးစား ျပင္ဆင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

    ဗလီေဟာင္း

    ပါကစၥတန္ ဘြန္ဂ္ၿမိဳ႕ (Bong City) က ဂ်ာေမဗလီႀကီး၊ တူရကီ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္တစ္လံုးက လက္ရာမ်ိဳးေတြကုိလည္း ဒီဗလီမွာ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

    ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္နဲ႔ ကပ္ရပ္မွာ ၀လီသူေတာ္စင္ ၄၀ ေလာက္ကုိ ျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ သခ်ႌဳင္းေတာ္တစ္ခု ရွိၿပီး၊ အက္ဆယဒ္ အက္ရွိခ္ ဆီဟာဘြဒ္ဒင္း ၀လီယြလႅာဟ္ (Aseyyed Assheik Sihabbudeen Waliyallah) က ေက်ာ္ၾကားပါတယ္။

    ဒီ၀လီသူေတာ္စင္ႀကီးေတြဟာ မြတ္စလင္ေတြသာမကဘဲ တစ္ျခားဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ ေလးစားအားကုိးမႈကုိ ခံရတဲ့ သူေတြလည္းျဖစ္ပါတယ္။

    ဒီေဒသကုိ အာရပ္မြတ္စလင္တြ အေျခခ်မႈရဲ႕ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၈ ရက္ေန႔မွာျပဳလုပ္တဲ့ အခမ္းအနားမွာ အစုိးရစာပို႔ဌာနက ဂုဏ္ျပဳတံဆိပ္ေခါင္း ၂ ခု ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။

    သီရိလကၤာက သက္တမ္းအရင့္ဆံုး မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီး ေဘာ္ဒါေက်ာင္း AlFasiyatul Nasriya Muslim Balika Maha Vidyalaya Maradana ဘီ႐ူ၀ါလာၿမိဳ႕မွာ တည္ရွိၿပီး ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆူနာမီေၾကာင့္ ၿပိဳက်ပ်က္ဆီးခဲ့ပါတယ္။

    ကုိးကား – srilankamuslims.org, wiki, Facebook of MasjidulAbrar, tourismdirectory.lk

    ဗလီအတြင္း ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းေနၾကစဥ္

     

    အာရွမွ ေရွးေဟာင္းသမုိင္း၀င္ဗလီမ်ား တင္ဆက္ၿပီးသမွ် အပုိင္းအားလံုးကုိ ဤေနရာတြင္ သြားေရာက္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါတယ္။