Tag: Quintana

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မြတ္စလင္ တို႔အား ခိုင္မာေသာ ရပ္တည္မႈေပးရမည္ဟု ကုလသံတမန္မွ ေျပာၾကား

ေမ ၂ ၊ ၂၀၁၄
M-Media

လက္ရိွတြင္ တရားမ၀င္ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူမ်ားဟု ယူဆခံထားရေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔အတြက္ လံုၿခံဳမႈေပးႏိုင္သည္မွာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ဗီေဂ်း နမ္ဗီးယားမွ ေျပာၾကားလိုက္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စ္လင္မ္တို႔ အတြက္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေရး လမ္းေၾကာင္းတစ္ရပ္ ရိွရမည္၊ သို႔မဟုတ္ပါက သူတို႔၏လံုၿခံဳေရးသည္ အႏၱရာယ္ အေနအထား၌ ေရာက္ေနဆဲျဖစ္ေနလိမ့္မည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ၏ထိပ္တန္းသံတမန္က ေျပာၾကားသည္။

ၾကာသပေတးေန႔က International Peace Institute ၌ ေျပာခဲ့သည့္မိန္႔ခြန္းတြင္ “ယင္းလမ္းေၾကာင္း အတိုင္း မေလွ်ာက္လွမ္းပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရွ႕ေမွာက္၀ယ္ ဂုဏ္သိကၡာ က်ဆင္း ထိခိုက္ဖြယ္ရိွေနေၾကာင္း ” ဗီေဂ်း နမ္ဗီးယားမွ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္ အေျမာက္အမ်ားတို႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရာစုႏွစ္မ်ားစြာကတည္းကေရာက္ရိွခဲ့ေသာ မ်ဳိးဆက္ႏြယ္မ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံက ၎တို႔အား တရားမ၀င္ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်လာသူမ်ားအျဖစ္ အျမင္ထားရိွေနၾကသည္။

လူဦးေရပမာဏ တစ္သန္း အထက္ရိွေနေသာ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ကို ျမန္မာအစိုးရ၏ မွတ္တမ္းမ်ား၌ ထည့္သြင္း မထားေခ်။ ၎ျပင္ ၎တို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို ဘဂၤါလီမ်ားအျဖစ္ ေဖာ္ျပျခင္းမျပဳသေရြ႕ ျပည္လံုးကၽြတ္သန္းေခါင္စာရင္းထဲ ထည့္သြင္းခြင့္ျပဳမည္မဟုတ္ဟုလည္း အစိုးရဖက္က ဆိုထား၏။

ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ သြားလာမႈ၊ ထိမ္းျမားမႈ၊ ကေလးေမြးဖြားႏႈန္း၊ အိမ္ရာျပဳျပင္ေရး၊ ၀တ္ျပဳဌာန တည္ေဆာက္ေရးတို႔ အေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္မူ၀ါဒအရ ပိတ္ပင္တားဆီးထားသည္ ဟူ၍ ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စု တစ္ခု၏အစီရင္ခံစာက ဆိုထားသည္။

ယခုလအေစာပိုင္းက ကုလသမဂၢ၏ ေနာက္ထပ္ သံတမန္တစ္ဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ပိုင္းရိွ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အၾကား အစာေရစာ ရိကၡာျပတ္လပ္မႈႏွင့္ ေဆး၀ါးကုသ ခံယူႏိုင္မႈ ျပင္းထန္ဆိုးရြားလာျခင္းသည္ လူနည္းစု ဘာသာ၀င္မ်ားအေပၚ ႏွစ္ကာလ မ်ားစြာကတည္းက ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၏ တစ္စိတ္ တစ္ေဒသျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်က္က လူသားခ်င္းစာနာျခင္း ကင္းမဲ့သည့္ ရာဇ၀တ္မႈ အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ လံုေလာက္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏိုင္ငံတကာ လူသားခ်င္းစာနာကူညီေရး လုပ္သားမ်ားကို ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ထြက္ခြာေစခဲ့သည့္ျဖစ္ရပ္ေနာက္ပိုင္း ေသာမတ္စ္ အိုေယး ကင္တားနားထံမွ အထက္ပါ စကားထြက္ရိွလာျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္ခ္ အုိဘားမား၏ ရႈတ္ခ်ေ၀ဖန္မႈႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ အကယ္၍ ျမန္မာျပည္သူတို႔သည္ ဘာသာေရး သို႔မဟုတ္ လူမ်ဳိးေရး လကၡဏာအေပၚ အေျခတည္သည့္ ႏိုင္ငံေရးကို လက္ခံအသံုးျပဳလွ်င္ တိုင္းျပည္သည္ အလြန္ဆိုး၀ါးေသာ လားရာဖက္သို႔ ဦးတည္သြားလိမ့္မည္ဟု ၿပီးခဲ့သည့္လ၌ အိုဘားမားမွ ေျပာဆိုလိုက္သည္။

AP

May 2, 2014
ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ဂ်ီႏုိဆုိက္လုပ္သည့္ လကၡဏာမ်ား ေတြ႕ေနရသည္ဟု ကင္တားနားေျပာ

ဧျပီ ၂၉ ၊ ၂၀၁၄
M-Media

– ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေရးတြင္ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ (ဂ်ီႏုိဆုိက္) ၏ လကၡဏာမ်ား ရွိေနသည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္ ေသာမတ္ ကင္တားနားက ေျပာၾကားလုိက္သည္။

ဧျပီလ ၂၈ ရက္ေန႔က လန္ဒန္ၿမိဳ႕ တြင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ “ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ညွင္းပန္းျခင္း ” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ညီလာခံတြင္ ကင္တားနားက ထုိကဲ့သုိ႔ေျပာၾကားလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိကိစၥမွာ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကုိမူ ေဆြးေႏြးရန္ လုိအပ္ၿပီး၊ ယခုညီလာခံမွာ အလြန္ေရးပါေၾကာင္း စသျဖင့္ ကင္တားနားက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

လန္ဒန္ရွိ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံေက်ာင္းတြင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အဆုိပါညီလာခံသုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈေရးရာ ပညာရွင္မ်ားအသင္းမွ ပေရာ္ဖက္ဆာ ဒန္နီယဲလ္ ဖုိင္ယာစတုိင္၊ လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ျပႆနာမ်ားကုိ ကုိင္တြယ္သည့္ ေရာမၿမိဳ႕ျပည္သူ႕ေရးရာ တရား႐ံုးမွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဂီယန္နီ ေတာ့ဂ္ႏုိနီ ၊ Malaya တကၠသိုလ္၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္မႈဌာန၏ အဆင့္ျမင့္သုေတသီ၊ Civil Society and Human Security Research Unit, LSE & Judge, Permanent People’sTribunal on Sri Lanka (Germany, 2013)၏ ဧည့္သည္ေတာ္အဖြဲ႕၀င္ ေဒါက္တာေမာင္ဇာနည္ တုိ႔အပါအ၀င္၊ ဥပေဒေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

ထိုညီလာခံတြင္ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားက လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအဓိပၸါယ္၊ တရားမွ်တေရးအတြက္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ ပံုစံမ်ားကုိ တင္ျပခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအား ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားမွာ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအရ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ေျမာက္၊ မေျမာက္ ေဆြးေႏြးမႈကုိလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

နာမည္ႀကီး လူ႕အခြင့္အေရး သုေတသနပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္မ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား အေပၚ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာ စနစ္တက် ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေထာက္အထားမ်ား ကုိလည္း ေပးအပ္ခဲ့ၾကသည္။

ညီလာခံအဆံုးပုိင္းတြင္ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ေနသည္ဟု သတ္မွတ္၍ရေနသည္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ညွင္းပန္း ႏွိပ္စက္ေနမႈမ်ားအား ခ်က္ျခင္းရပ္တန္႔ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သည္။ ထုိတုိက္တြန္းခ်က္အား ထိုညီလာခံသုိ႔ တက္ေရာက္လာသည့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားကလည္း ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။

Image via thiha jamal

April 30, 2014
RFA: မစၥတာ ကင္တားနား ျမန္မာႏုိင္ငံ ေနာက္ဆံုးခရီးစဥ္ ရက္ပုိင္းအတြင္း စတင္မည္

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၊ ၂၀၁၄
RFA (ျမန္မာပိုင္း)

ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာကင္တားနားဟာ သူ႔ရဲ႕ရာထူးသက္တမ္း ၆ ႏွစ္ကုန္ဆံုးခါနီး၊ တရား၀င္ေနာက္ဆံုးခရီးစဥ္အျဖစ္ လာမယ့္ေသာၾကာေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လာေရာက္မယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

မစၥတာကင္တားနားဟာ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၄ ရက္ေန႔ကေန ၁၉ ရက္ေန႔အထိ ၆ ရက္ၾကာျမင့္မယ့္ ခရီးစဥ္အတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ စစ္ကုိင္းတုိင္း မံုရြာလက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အနီး သံလ်င္သီလ၀ါ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းေတြကုိ သြားေရာက္မွာျဖစ္ၿပီး၊ ကရင္ျပည္နယ္ကုိပါ သြားေရာက္ခြင့္ ေတာင္းဆုိထားတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ ခရီးစဥ္အတြင္း ေမာင္ေတာေဒသအပါအ၀င္ အဲဒီေဒသမွာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ ပုိမုိတုိးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ အစုိးရအေနနဲ႔ တုိးျမွင့္လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြကုိ စူးစမ္းေလ့လာသြားမယ္လုိ႔ မစၥတာကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။

ဒီခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ ေလ့လာမွာျဖစ္တဲ့ အျပင္ အရင္ခရီးစဥ္ေတြအတြင္း အႀကံျပဳထားခ်က္ေတြကုိ ျဖည့္ဆည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈရွိ၊ မရွိကုိပါ ဆန္းစစ္ေလ့လာ သြားမယ္လုိ႔ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရံုးက သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ခရီးစဥ္အတြင္း ေနျပည္ေတာ္ကုိပါ သြားေရာက္ၿပီး၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔အစုိးရအဖြဲ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ တရားသူႀကီးေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုမယ့္ အျပင္ ခရီးစဥ္ေနာက္ဆံုးေန႔ျဖစ္တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါ ရီလ ၁၉ ရက္ေန႔ ညေနပုိင္းမွာ ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ဖုိ႔ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာ အျပည့္အစံုကုိ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ မတ္လ ၁၇ ၇က္ေန႔ တင္သြင္းမယ္လုိ႔လည္း သိရပါတယ္။

အာဂ်င္တီးနားႏုိင္ငံသားျဖစ္သူ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလက စတင္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

Photo-AP

Link =>https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10152285680703128&set=a.10150522560153128.405723.39218993127&type=1

February 11, 2014
UN ၏ လူ႔အခြင့္အေရး သံတမန္ ခ်င္းျပည္နယ္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ အေျခအေန အေပၚတုန္လႈပ္ခဲ့

ၾသဂုတ္လ- ၂၃ ရက္၊ ၂၀၁၃
M-Media
Source: chinlandguardian

ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္း (CHRO) ႏွင့္ ကင္တားနား ရန္္ကုန္္ျမိဳ႕တြင္ ေတြ႔ဆံုေနစဥ္ (Photo-CHRO)

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႕တြင္ UN ၏ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာလူ႕အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူေသာမတ္စ္ အိုေယး ကင္တားနား (Tomás Ojea Quintana)သည္ ျမန္မာျပည္၏ သီးျခားေဒသတစ္ခုကဲ့သို႕ ျဖစ္ေနေသာ ခ်င္းျပည္နယ္သို႕ ပထမဆံုးအၾကိမ္လာေရာက္ခဲ့ျပီး၊ သူသည္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈမ်ားကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရသျဖင့္ မ်ားစြာတုန္လႈပ္ခဲ့ရသည္။

ခ်င္းျပည္နယ္သည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဗဟိုအစိုးရ၏ ပစ္ပယ္ျခင္းကို ခံစားခဲ့ရေၾကာင္း ယမန္ေန႕ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ တံခါးဖြင့္၀ါဒနဲ႕အတူ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈက ျဖစ္လာရပါမယ္။ သို႕ေပမယ့္ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ အတူတစ္ကြ အားလံုးပါ၀င္ႏုိင္ဖို႕၊ ပြင့္လင္းျမင္သာဖို႕၊ တာ၀န္ယူတတ္ဖို႕၊ ညီတူမွ်တူေပးအပ္ဖို႕ေတာ့ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ ဖြံျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းစဥ္ နဲ႕ သယံဇာတဆိုင္ရာ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားကို ခ်င္းျပည္နယ္က လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအေပၚမွာလည္း ခံစားခြင့္ေပးသင့္ပါတယ္ ” ” ဟု UN မွ တာ၀န္ရိွသူက ခ်င္းျပည္နယ္မွျပန္လာၿပီးသည္ႏွင့္ ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။

ခ်င္းျပည္နယ္ရိွ လူဦးေရ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ သာမန္ထက္ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေနသူမ်ားျဖစ္ျပီး၊ ခ်င္းျပည္နယ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ျပည္နယ္မ်ားအားလံုးအနက္ အဆင္းရဲဆံုး ျဖစ္ေနေပသည္။ ျမန္မာျပည္သို႕ ၈ ႀကိမ္ေျမာက္ ေရာက္ရိွလာေသာ မစၥတာ ကင္တားနားသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္းရိွ မင္းတပ္ ႏွင့္ ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕မ်ားသို႕ သြားေရာက္ခဲ့ကာ၊ ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား ႏွင့္ အစိုးရလက္ေအာက္ခံ နတလ ေက်ာင္းမ်ားထံလည္း သြားေရာက္ခဲ့သည္ ဟု သိရသည္။

သူက ခရစ္ယာန္ ဘုရား၀တ္ျပဳေက်ာင္းမ်ားဖြင့္လွစ္ေရး၌ ဗဟိုမွထိန္းခ်ဳပ္မႈေၾကာင့္ အတားအဆီးအခက္အခဲ ျဖစ္ေပၚေနျခင္း အေျခအေနမ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ေဒသတြင္း နတလ ေက်ာင္းမ်ားသည္ စစ္တပ္လက္ေအာက္ရိွ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ၾကီးဌာနမွ ကိုင္တြယ္ထားျပီး၊ ခ်င္း ခရစ္ယာန္ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ႏိုင္ထက္စီးနင္းျပဳလုပ္ကာ ဗုဒၶဘာသာသို႕ ေျပာင္းလဲရန္ ခိုင္းေစလ်က္ရိွသည္ဟု ဆိုသည္။

ခ်င္း လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕(Chin Human Rights Organization – CHRO)၏ ဒါရိုက္တာ ဆလိုင္း ဇာအြခ္လင္း က “ နတလ ေက်ာင္းမွေအာင္ျမင္သူမ်ားဟာ အစိုးရ အလုပ္ေတြကို ရရိွခံစားၾကရတယ္။ ဒါေပမယ့့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသာျဖစ္ရမယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာသာေရးခံယူခ်က္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး အလြန္ထင္ရွားလြန္းတဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ေနပါတယ္။ နတလေက်ာင္းေတြမွာ ဒီစံနစ္ကို အခိုင္အမာ သြတ္သြင္းထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ အဲ့ဒီေက်ာင္းမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းေပးဖို႕ နဲ႕ အဲ့ဒါအစား လူတိုင္းအတြက္ တန္းတူညီမွ် ပညာေရးစံနစ္ရရိွေရးမွာ ပီပီျပင္ျပင္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးဖို႕ ႏိႈးေဆာ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနရျခင္းပဲျဖစ္တယ္ ” ဟု ေျပာျပခဲ့၏။

ခ်င္းျပည္နယ္သို႕ မသြားေရာက္မီွ အရင္အပတ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႕ မစၥတာ ကင္တားနား ေရာက္ရိွေနစဥ္ CHRO ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မွ သြားေရာက္တိုင္ပင္ခဲ့သည္ ဟု သိရသည္။

အခ်ဳိ႕ ျပည္နယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မိမိတို႕ ဆက္လက္ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ လူ႕အခြင့္အေရးထိုးႏွက္ခံေနရမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မစၥတာကင္တားနားထံ တင္ျပခြင့္မရသျဖင့္ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနခဲ့ၾကသည္။

UN အထူးသံတမန္သည္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္း ၂ ရက္ၾကာေနထိုင္ခဲ့၏။ ရခိုင္၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္ စေသာ အျခားျပည္နယ္မ်ားသာမက မိတၳီလာ ႏွင့္ မႏၲေလးသို႕လည္း သြားေရာက္ခဲ့သည္။

သူ၏ ၁၀ ရက္တာ ခရီးစဥ္တြင္ မစၥတာ ကင္တားနားသည္ ေကအိုင္အို (Kachin Independence Organization) ၏ ဌာနခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ လိုင္ဇာၿမိဳ႕သို႕ သြားေရာက္ခြင့္ကို ျငင္းပယ္ခံခဲ့ရသည္။

August 23, 2013
ဆင္ျဖဴကို နဖားၾကဳိး ထိုးရန္ ၾကံစည္ၾက သူမ်ား (သူ႔အျမင္က႑)

Robert Elhose
ၾသဂုတ္လ ၂၄ ရက္၊ ၂၀၁၃။

ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔ ကုလ လူအခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ ကင္တားနား မိထၳိလာျမိဳ႕သို႔ေရာက္ရိွစဥ္ ေတြ႔ရေသာ ဆႏၵျပလူအုပ္ကို ေတြ႔ရစဥ္
Photo Credit- (VOA Burmese Service)

ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးခ်ဴပ္ ရဲ႕ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ပါေမာကၡ ေတာမတ္စ္အိုေဟး ကင္တားနား ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ ယခု ခရီးစဥ္ အတြင္း မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ တဲ့ မ်က္ႏွာ ပ်က္စရာ အျဖစ္အပ်က္ အေတာ္ မ်ား မ်ား အမ်ားျပည္သူတို႕ ၾကားသိခဲ့ရပါတယ္။

တျခားေသာ ကိစၥ အမ်ားအျပားကို ထားလိုက္ပါေတာ့။ ဒီ မ်က္ႏွာပ်က္စရာ ကိစၥ အေတာ္မ်ားမ်ား ထဲမွာ အခုေနာက္ဆံုး အေနနဲ႕ ျမန္မာအစိုးရ တာ၀န္ရွိ သူေတြ အေန နဲ႕ ကင္တားနားရဲ႕ မဂၤလာဒံု ေလဆိပ္ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ အေပၚ တရား၀င္ ျပန္ လည္ တံု႕ျပန္မႈ ေတြက မ်က္ႏွာပ်က္စရာ ေတြထဲက က ရုပ္အပ်က္ဆံုး ျဖစ္ရပ္ ေတြ လို႕ ကၽြန္္ေတာ္ေတာ့ ထင္ပါတယ္။

ပထမ အေနနဲ႕ ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႕ ရဲ႕ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ ရွိသူ လည္းျဖစ္၊ လက္ရွိ္ အစိုးရ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးဌာန ရဲ႕ ဒုတိယ၀န္ၾကီး လည္း ျဖစ္တဲ့ ဦးရဲထြဋ္ ရဲ႕ ေျပာၾကား ခ်က္ ေတြပါ။ ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႕ည ဘီဘီစီ ျမန္မာပိုင္္း အစီအစဥ္္ နဲ႕ လုပ္တဲ့ အင္တာ ဗ်ဴးမွာ သူေျပာသြားတာေတြ ေတာ့ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ တစ္ခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ေလာက္ကိုပဲ ေထာက္ျပခ်င္ပါတယ္။

သူေျပာခ်င္တာက ပါေမာကၡကင္တားနားက သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားတဲ့ မိတၳီလာမွာ ဆႏၵျပတယ္ ဆိုတဲ့ လူအုပ္က သူ႕ကားကို ကန္ေက်ာက္တယ္၊ လက္သီးနဲ႕ ထိုးတယ္ ၊ ျပီးေတာ့ သူ႕ကားတံခါးကို ဆြဲ ဖြင့္ဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္ ဆိုတဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ ကို ဦးရဲထြဋ္ ျပန္လည္ ေခ်ပတာက ၊ “မဟုတ္ပါဘူး။ ဆႏၵျပတဲ့ သူေတြက သူ႕ကို အိတ္ပိတ္စာ နဲ႕ တီရွပ္တစ္ထည္ ေပးဖို႕ ၾကိဳးစားတာပါ။ ကားတံခါး မဖြင့္ေပးေတာ့ ကားတံခါး ဖြင့္ခိုင္း တဲ့အေနနဲ႕ ကားမွန္ကို ေခါက္တာပါ ” ဆိုျပီး အဲ့ဒီအခ်ိန္က မူးရူးေန ၾကတဲ့ ဆႏၵျပသူမ်ား ဆိုသူ ေတြကို ကာကြယ္ဖို႕ ထင္ထင္ရွားရွားၾကီး ၾကိဳးစားထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခါ မိတၳီလာခရိုင္ တာ၀န္ခံ ရဲမႈးၾကီးနဲ႕ အာရ္အက္ဖ္ေအ တို႕ ၾသဂုတ္လ ၂၃ ရက္ နံနက္ ပိုင္း ျမန္မာဘာသာ အစီအစဥ္ အင္တာဗ်ဴးမွာလည္း ဒီေလသံ ပဲ ဆႏၵျပ လူအုပ္စု ေတြက သူ႕ကို အိတ္ပိတ္ေပးစာ တစ္ေစာင္နဲ႕ တီရွပ္တစ္ထည္ လက္ေဆာင္ ေပးဖို႕ ကင္တားနား ရဲ႕ ကားတံခါး ကို ဖြင့္ေပးဖို႕ အခ်က္ေပးတဲ့ အေနနဲ႕ ကားမွန္ေတြ ကို ေခါက္ရတာပါ လို႕ ထုေခ် ထားျပန္ပါတယ္။ ကင္တားနားက ကား တံခါး မဖြင့္ေပးရ ေကာင္းလား ဆိုျပီး ေတာ့ေတာင္ အျပစ္တင္္ ခ်င္ ပံု မ်ဴိး။

ျပီးေတာ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္က မိတၳီလာမွာ ညမထြက္ရ အမိန္႕ထုတ္ထားတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်ိန္ က ည ၁၀ နာရီ။ သေဘာက ည ၁၀ နာရီ ဆို လမ္းေတြေပၚမွာ လူမေျပာနဲ႕ ၊ ေခြး ေတာင္ ရွိမေနရ ေတာ့ပါဘူး။ ကင္တားနား တို႕ ကားတန္း အဲ့ဒီ မိတၳီလာ တံတား ေပၚ ေရာက္လာခဲ့တဲ့ အခ်ိန္က ၁၀ နာရီ ၃၀ လို႕ အားလံုးလက္ခံ ထားၾကတယ္။

ဒီေတာ့ ေမးစရာ ေမးခြန္း ရွိလာတာက ကင္တားနား လိုလူရဲ႕ ကားကို ဆိုပါစို႕ လူတစ္ အုပ္ က ဆႏၵျပတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါလက္ခံႏိုင္ပါတယ္။ ညမထြက္ရ အမိန္႕ ေနာက္ဆံုးကန္႕သတ္ခ်ိန္ နဲ႕ မိနစ္သံုးဆယ္ အျပင္ဖက္ ကို စြန္းေနတဲ့ အခ်ိန္မေတာ္ မွာ လူအုပ္စုနဲ႕ ဒီလို ရုန္႕ရင္းတဲ့ အျပဳ နဲ႕ ဆႏၵျပႏိုင္၊ ဆႏၵျပခဲ့တာ ကပဲ ထူးဆန္းေနတာ။

ကဲ .. ကင္တားနား ကဘယ္သူလဲ။ ကင္တားနား ဆိုတာ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးခ်ဴပ္ ဘန္ကီမြန္း ရဲ႕ အထူးကိုယ္စားလွယ္ေတာ္။ ကုလသမဂၢ ရဲ႕ အထူးအခြင့္အာဏာ (Mandate) အပ္ႏွင္းခံရသူတစ္ဦး အေန နဲ႕ ျမန္မာျပည္ ကို လာခဲ့ တာ။ သူ႕ဟာသူ ေပ်ာ္လို႕ ငါးမွ်ားထြက္လာတာ မ ဟုတ္ပါ ဘူး။ သူလာတာ ကုလအတြင္းေရးမႈးခ်ဴပ္ ကိုယ္တိုင္ လာတဲ့သေဘာ သက္ ေရာက္တယ္။

ကုလအတြင္းေရးမႈးခ်ဴပ္လို လူက ေနရာတိုင္းကို အေသးစိတ္ သြားျပီး စစ္ေဆးေမးျမန္း တာေတြ လုပ္ဖို႕ အေျခအေန မေပးဘူး။ အခ်ိန္ မရွိဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူ႕ ကိုယ္စား လာ တာ။ ေလးစားေလာက္တဲ့ သိကၡာသမာဓိ ရွိသူ၊ ပညာရည္ ရွိသူ၊ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႕အၾကံဳ ရွိသူမ်ား သာ ဒီလိုရာထူးမ်ဴိး ထမ္းေဆာင္ ႏိုင္ပါတယ္။ ဦးရဲထြဋ္ လိုလူမ်ဴိး ဒါမ်ဴိး ရာထူး သြားထမ္းေဆာင္ခ်င္လို႕လည္း အနားေတာင္ သီႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။

ဒီေတာ့ ဒီလို အဆင့္ရွိသူ ကို လမ္းေဘးမွာ ေတြ႕တဲ့ ဘယ္သူမွန္ းမသိရသူ လူအုပ္စု က ခပ္လွမ္းလွမ္း ကေန ဆႏၵျပတာမဟုတ္ဘဲ၊ အနားကပ္လာ၊ ျပီးေတာ့ တံခါးပါ ဖြင့္ခိုင္းတာဆိုေတာ့။

ဥပမာဗ်ာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ကိုပဲ ဆိုပါစို႕။ မဂၤလာဒံု ေလဆိပ္လို ေနရာမ်ဴိးမွာ သူ႕ကားတန္း ထြက္လာတဲ့အခါ မေက်နပ္သူ လူတစ္စု က ဆႏၵျပတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ သမၼတ ကို တီရွပ္တစ္ထည္ ေပးခ်င္တယ္။ ဒီေတာ့ သမၼတ စီးလာတဲ့ ကား ကို အနားကပ္ျပီး တံခါးသြားဖြင့္ ခိုင္းတယ္။ ပံုစံအေနအထား ေတြၾကည့္ ရတာကလည္း မူးရူးေသာက္ စား ထားတဲ့ ပံုစံေတြ ဆိုတာ ျမင္ရံု နဲ႕တင္ သိသာေနတယ္။ ဒီေတာ့ သမၼတ က တံခါး ဖြင့္ေပးမလား။ ဖြင့္မေပးဘူးလား။ ဒါမ်ဴးိလုပ္လာခဲ့ရင္ ကားတန္းမွာ အသင့္ ပါလာတဲ့ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ားကေရာ ဘယ္လိုတုန္႕ျပန္ ၾကမွာလဲ။ ကြ်န္ေတာ္လည္း တမၼတၾကီးကို ဆႏၵျပတဲ့ အေနနဲ႕ သမၼတ ကိုတီရွပ္ တစ္ထည္ သြားေပးခ်င္္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သမၼတ ကားနားကို ကပ္သြားျပီး ကားတံခါး ဖြင့္ ေပးဖို႕ မွန္တံခါး ကို ေျခေထာက္နဲ႕ ကန္ ျပိး ေခါက္ခ်င္ပါတယ္။ ရမလား ခင္ဗ်ာ။

သမၼတ အဆင့္ ထားပါဦး တိုင္းမႈးအဆင့္ေလာက္ ရွိသူတစ္ဦး ကို ဒီအခ်ဴိးမ်ဴိး သြားခ်ဴိး ရင္ေရာ ဒါမ်ဴိး သြားလုပ္တဲ့ သူေတြ ဘာျဖစ္သြား ႏိုင္သလဲ။ ျပီးေတာ့ ညမထြက္ရ ကာ ဖ်ဴးအမိန္႕ ထုတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္ မ်ဴိးၾကီးမွာ။ ဘာျဖစ္သြားႏိုင္သလဲ ဆိုတဲ့ အေျဖကို ျမန္ မာျပည္ မွာ ေမြးျပီး ၾကီးခဲ့တယ္ ဆိုရင္ အားလံုးသိပါတယ္။ မစၥတာကင္တားနား ရဲ႕ ကားတန္း ကိုဒါမ်ဴိး သြားလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါကို တီရွပ္နဲ႕ စာ ေပး ခ်င္လို႕ တံခါးဖြင့္ ဖို႕ မွန္ကို ေခါက္တာပါဆို ျပီး အစိုးရ နဲ႕ နယ္ေျမစိုးမိုး ေရး အာဏာ ကို ေဖာ္ေဆာင္ ေနၾကတဲ့ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက တာ၀န္မဲ့တုံ႕ ျပန္ ခဲ့ပါတယ္။ တံခါး မဖြင့္ ေပးရ ေကာင္းလားဆိုျပီး အျပစ္တင္ခ်င္တဲ့ သေဘာထား ကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါဟာ မိုးၾကိဳးပစ္ရာ ထန္းလက္ နဲ႕ ကာ ဆိုသလို အင္မတန္ ရယ္ဖြယ္ ေကာင္းတဲ့ ပ်က္လံုး သက္သက္ ပါပဲ။ ရယ္စရာ လည္း ဟာသဂုဏ္ မေျမာက္လွတဲ့ ပ်က္လံုးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုလုပ္ရ႔ပ္မ်ဴိး လုပ္ခဲ့ၾက သူေတြ နဲ႕ သူတို႕ရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို ရယ္ဘြယ္ ကာကြယ္ ေပး ေနၾကသူေတြ ဟာ ဆင္ျဖဴေတာ္ ကို ႏြားအမွတ္ နဲ႕ နဖားၾကိဳး ထိုး ဖို႕ ၾကိဳးစား ေနသူ ေတြလို ပါပဲ။ ကိုယ့္အျဖစ္ ကိုယ္ျပန္မျမင္ ႏိုင္တာမို႕ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဘာမွန္း ညာမွန္း မသိၾကေပမယ့္ အမ်ားအျမင္ မွာေတာ့ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို နဖား ၾကိဳးထိုးဖို႕ ၾကံ သူမ်ား သာ ႏြားလံုးလံုး ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ လယ္ျပင္ ဆင္သြားသလို ထင္ရွားလွပါတယ္။

ေနာက္ေနာင္ ဆင္ျခင္ဖို႕နဲ႕ ေတြးေတာ ႏိုင္ေစဖို႕ မိေခ်ာင္းမင္းမ်ား ကို ေရခင္း ျပေန ရျခင္းသာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားရင္း နိဂံုးခ်ဴပ္ခြင့္ျပဳပါခင္ဗ်ာ။ ။

ဓါတ္ပံု ရွင္းလင္းခ်က္- ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔ ကုလ လူအခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ ကင္တားနား မိထၳိလာျမိဳ႕သို႔ေရာက္ရိွစဥ္ ေတြ႔ရေသာ ဆႏၵျပလူအုပ္ကို ေတြ႔ရစဥ္
Photo Credit- (VOA Burmese Service)

August 23, 2013