ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၈
M-Media
– ပဲရစ္ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္က Auchan လုိ႔ေခၚတဲ့ စူပါမားကတ္မွာ မဂ္ဒါလီနာ ေဒ့ါစ္ ဆန္းတုိ႔စ္ဟာ မနက္တုိင္း ‘ျပင္သစ္ ရိကၡာဘဏ္’ က ကားဆရာ အဟ္မဒ္ ဒူဒူ ဂ်ာဘရာနီနဲ႔ ေတြ႕ဆံုပါတယ္။
စူပါမားကတ္ရဲ႕ ပုိ႔ေဆာင္ေရးပုိင္းကုိ တာ၀န္ယူရတဲ့ ေဒ့ါစ္ဆန္းတုိ႔စ္ဟာ မားကတ္ရဲ႕ အစားအေသာက္ လွဴဒါန္းမႈကုိလည္း ႀကီးၾကပ္ပါတယ္။ သူမဟာ မၾကာခင္ သက္တမ္းကုန္ေတာ့မယ္ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးသား အစားအေသာက္ေတြကုိ ဖယ္ထားပါတယ္။
ေဒါ့စ္ဆန္းတုိ႔စ္တစ္ေယာက္ ဧရာမ ေရခဲေသတၱာႀကီးကုိ ဖြင့္လုိက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ လွဴဒါန္းမယ့္ ဒိန္ခ်ဥ္ေတြ၊ ပီဇာေတြ၊ လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြနဲ႔ ခ်ီးစ္ေတြကုိ ျပသပါတယ္။
ျပင္သစ္မွာ မကုန္ဘဲက်န္ရစ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကုိ လွဴဒါန္းတာမ်ိဳးဟာ ေစတနာသဒၵါတရား သက္သက္မဟုတ္ဘဲ စားလုိ႔ရေသးတဲ့ အစားအစာေတြ လႊင့္ပစ္တာကုိ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဥပေဒအရ လုပ္ေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
မကုန္ဘဲက်န္တဲ့ အစားအေသာက္ကုိ လႊင့္ပစ္မယ္ဆုိရင္ တစ္ခုစီတုိင္းအတြက္ စူပါမားကတ္ေတြ၊ စားေသာက္ဆုိင္ေတြဟာ ကန္ေဒၚလာ ၄၅၀၀ ဒဏ္ေငြေပးေဆာင္ရမွာပါ။
အစားအေသာက္ေတြ အလဟသျဖစ္မႈဟာ ကမၻာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္တဲ့အဆင့္မွာပဲ အစားအေသာက္ေတြ ပ်က္ဆီးတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ စားသံုးတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ လႊင့္ပစ္ၾကပါတယ္။ အစားအေသာက္ အလဟသျဖစ္မႈ အမ်ားစုဟာ အစားအေသာက္အေရာင္းဆုိင္
ေတြမွာ ျဖစ္ေနၾကတာပါ။ ျပင္သစ္ကေတာ့ ဒီအေျခအေနကုိ ၂ ႏွစ္သက္တမ္းရွိတဲ့ ဥပေဒနဲ႔ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
စူပါမားကတ္မွာ အစားအေသာက္ေတြေပးတဲ့ေနရာ ေရာက္တာနဲ႔ ဂ်ာဘရာနီဟာ အပူခ်ိန္တုိင္း ကိရိယာကုိထုတ္ျပန္ၿပီး ဒိန္ခ်ဥ္ထဲကုိ ႏွစ္ၾကည့္ပါတယ္။
“ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္းေတြကုိ အေအးခန္းထဲမွာ သိမ္းထားလားဆုိတာကုိ သိရေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ အပူခ်ိန္ တုိင္းတာပါ” လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဂ်ာဘရာနီဟာ အစားအေသာက္ေတြကုိ သူ႕ရဲ႕ ဗင္ကားေပၚတင္ၿပီး ၿမိဳ႕ျပင္က ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုကုိပုိ႔ေဆာင္ေပးပါတယ္။ အဲဒီဘုရားေက်ာင္းမွာ ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ မိသားစုေတြကုိ ျပန္လည္ေ၀ငွပါတယ္။
ဂီလုိင္နီ ဒီျမဴလက္စ္ဆုိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးဟာ St. Vincent de Paul အလွဴဒါနအဖြဲ႕မွာ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ပါ၀င္ေနသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ အပတ္စဥ္ အစားအေသာက္ေ၀ငွေပးတဲ့အစီအစဥ္အတြက္ သူမ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။
“ဒီေန႔ သူတုိ႔လာေပးသြားတာထဲက စြပ္ျပဳတ္ေတြ၊ ငါးေသတၱာဘူးေတြနဲ႔ လတ္ဆတ္တဲ့အရာေတြကုိ မနက္ျဖန္က်ရင္ ကၽြန္မတုိ႔ ေ၀ေပးသြားမွာပါ။ သူတုိ႔ဘာယူလာမလဲဆုိတာကုိ ကၽြန္တုိ႔ ႀကိဳမသိပါဘူး”
ျပင္သစ္ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ ရိကၡာဘဏ္ကြန္ယက္ကုိ မီွခုိေနရတဲ့ ပရဟိတအဖြဲ႕ ၅၀၀၀ ေလာက္ ရွိေနပါတယ္။ ရိကၡာဘဏ္ေတြကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ လွဴဒါန္းမႈ ထက္၀က္ေလာက္ကုိ အစားအေသာက္ အေရာင္းဆုိင္ေတြကေန ရရွိတယ္လုိ႔ ျပင္သစ္အေျခစုိက္ ရိကၡာဘဏ္ကြန္ယက္ Banques Alimentaires ရဲ႕ အႀကီးအကဲ ဂ်ာကက္စ္ ဘုိင္လတ္က ေျပာပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတြ အလဟသ မလုပ္ပစ္ရဘူးဆုိတဲ့ ဥပေဒအသစ္က လွဴဒါန္းမႈ ပမာဏအရေရာ၊ အရည္အေသြးကုိပါ တုိးလာေစကာ သက္တမ္းေတာ္ေတာ္က်န္ေသးတဲ့ အစားအသာက္ေတြကုိ ပုိရလာပါတယ္။
ဘုိင္လတ္က စူပါမားကတ္ေတြနဲ႔ အစားအေသာက္ထုတ္လုပ္သူေတြၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ တင္းၾကပ္တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းအားျဖင့္လည္း အစားအေသာက္ေတြ အလဟသမျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“စူပါမားကတ္တစ္ခုအတြက္ သူတုိ႔ထုတ္လုပ္တဲ့ အသားညႇပ္မုန္႔ကုိ လွဴတန္းခြင့္မေပးတဲ့ စက္႐ံုတစ္ခု ရွိခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ သူတုိ႔ဆီကေန တစ္လကို အသားညႇပ္မုန္႔ ၃ ေသာင္းေလာက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရပါတယ္။ အဲဒီမုန္႔ေတြကုိ အရင္က အၿမဲလိုလုိ လႊင့္ပစ္ရတာပါ” လုိ႔ ဘုိင္လတ္က ေျပာပါတယ္။
ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြရဲ႕ ၃ ပံု ၁ ပံုဟာ အလဟသ အၿမဲျဖစ္ေနၿပီး ျပင္သစ္မွာ တစ္ႏွစ္ကုိ လူတစ္ေယာက္ဟာ အစားအစာ ၆၆ ေပါင္ေလာက္ စြန္႔ပစ္ေနပါတယ္။ အေမရိကန္မွာေတာ့ ႏွစ္စဥ္ အစားအစာ ေပါင္ ဘီလီယံ ၂၀၀ ေလာက္ အလဟသ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ လူေပါင္း ၉ ေသာင္းေလာက္ကုိ ေန႔စဥ္ ေကၽြးေမြးႏုိင္တဲ့ ပမာဏျဖစ္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္မွာ အစားအေသာက္ အလဟသျဖစ္မႈအေၾကာင္း ေရးသားထားတဲ့ American Wasteland စာအုပ္ရဲ႕ စာေရးဆရာ ဂ်ိဳနသန္ ဘလြန္းက ဆုိပါတယ္။ ဒီလုိ အလဟသျဖစ္မႈကုိ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔နည္းလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
ဘလြန္းက ျပင္သစ္ရဲ႕ဥပေဒဟာ ေကာင္းမြန္ၿပီး အေမရိကန္မွာလည္း ဒီလုိအေျပာင္းအလဲမ်ိဳး ျမင္ခ်င္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဒါဟာ ခက္ခဲမႈေတြရွိေၾကာင္း၊ အစုိးရက ဘာလုပ္ရမယ္လုိ႔ ေျပာတာမ်ိဳးကုိ အေမရိကန္ေတြက သိပ္ဂ႐ုမစုိက္တာကုိ သူသိေၾကာင္း ဘလြန္းက ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
“ျပင္သစ္က ဒီဥပေဒဟာ ဆုိရွယ္လစ္သိပ္ဆန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ခ်ိဳ႕တဲ့သူေတြကုိ စားလုိ႔ရတဲ့ အစားေသာက္ေတြ ေပးတာ၊ အစားအေသာက္ေတြကုိ ေျမျပင္မွာပစ္တာေၾကာင့္ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လႊတ္မႈကုိ ဒါက ေလွ်ာ့ခ်ေပးတာလို သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ၊ က်င့္၀တ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေကာင္းက်ိဳးေတြရဖုိ႔ စူပါမားက တ္ေတြအတြက္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ေဖာ္ေပးတာမ်ိဳး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒါဟာ ေတာ္ေတာ္ကုိ ေကာင္းတဲ့ကိစၥလုိ႔ ေျပာရမွာပါ”
ျပင္သစ္က ဒီဥပေဒဟာ အစားအေသာက္အေရာင္းဆုိင္ေတြ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုန္စည္ေတြကုိ ပုိမုိေကာင္းမြန္စြာ စီမံခန္႔ခြဲကာ၊ အစားအေသာက္ အလဟသျဖစ္မႈကုိ ေလ်ာ့က်ေစတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးကုိ ေရွး႐ႈတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပေဒကုိ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ျပင္သစ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂီလူမီ ဂါေရာ့က အစားအေသာက္ အလဟသျဖစ္မႈကုိ ဆန္႔က်င္တာဟာ ကားေမာင္းရင္ ခါးပတ္ပတ္ခုိင္းသလုိမ်ိဳး တစ္ႏုိင္ငံလံုးနဲ႔ဆုိင္ၿပီး အေလးထားသင့္ကိစၥမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဂါေရာ့က ကမၻာတစ္၀ွမ္း ဒါမ်ိဳးလုပ္ခ်င္တဲ့သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူ႕ကုိ ဆက္သြယ္ၾကတယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ဒါဟာ စူပါမားကတ္ေတြရဲ႕ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ကုိ ေျပာင္းလဲေပးပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ပုိၿပီး အာ႐ံုထားလာက ပုိၿပီး လွဴဒါန္းလာၾကပါတယ္”
ဒါေပမယ့္ အေရးအႀကီးဆံုး အခ်က္တစ္ခုက စူပါမားကတ္ေတြကုိ အက်ိဳးအျမတ္ရွာတဲ့ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ထက္ လူသားဆန္တဲ့ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ အျမင္ေျပာင္းသြားတာ ျဖစ္တယ္လုိပလည္း ဂါေရာ့က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
Ref: npr.org
