ဇွန် ၂၇၊ ၂၀၂၃
M-Media
-ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ဂျူးအခြေချနေထိုင်သူတွေရဲ့ ပါလက်စတိုင်းလူထုအပေါ် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုဟာ အလွန်အမင်း မြင့်တက်လာတာကို လေ့လာဆန်းစစ်မှုမှာ တွေ့ရပါတယ်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ဂျူးတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးသူ ပါလက်စတိုင်းအရေအတွက်ဟာ အနည်းဆုံး ၁၀၆ ဦးရှိပြီး ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက်စာရင် ၂ ဆတက်လာတာလို့ အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့ လေ့လာဆန်းစစ်ရေးအဖွဲ့ Abraham Initiatives က ပြောပါတယ်။
ဒါဟာ အစ္စရေးရဲတပ်ဖွဲ့က မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ ပမာဏဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအမှုတွေရဲ့ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကိုသာ အစ္စရေးက အရေးယူထားပါတယ်။
ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေတွေကို ဂျူးလက်နက်ကိုင်တွေက အဓမ္မသိမ်းပိုက်ပြီး အစ္စရေးနိုင်ငံထူထောင်တဲ့ ၁၉၄၈ ခုနှစ်ကတည်းက ဂျူးအခြေချနေထိုင်သူတွေ ဌာနေပါလက်စတိုင်းတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ရှိလာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဂျူးလယ်ယာစွန်းရောက် ၀န်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု သိပ်မကြာခင်က အာဏာပြန်ရအပြီးမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ပိုမို များပြားလာပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ၊ ကလေးငယ်တွေ၊ ဘာသာရေးနဲ့ လူမှုရေး အခမ်းအနားတွေပါမကျန် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြုလုပ်လာတာပါ။
ပါလက်စတိုင်းတွေအားလုံးကို လူမျိုးတုန်းရှင်းပစ်ချင်တဲ့ ဂျူးအစွန်းရောက်ခေါင်းဆောင် အီတာမာရ် ဘန် ဂဗီရ်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှောင်းပိုင်းမှာ နေတန်ယာဟုက ပြည်ထဲရေး၀န်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး နောက်ဆက်တွဲ ဂျူးအစွန်းရောက်တွေဟာ ပိုမိုအတင့်ရဲစွာနဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ဆောင်လာကြပါတယ်။
အစ္စရေးက အာရပ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများဆိုင်ရာကော်မတီ ဥက္ကဌ မူဒါယူနစ်က အကြမ်းဖက်မှုတွေ မြင့်တက်လာမှုမှာ ဘန် ဂဗီရ်က အဓိက တာ၀န်ရှိသူဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“သူက အားလုံးကို ထိန်းသိမ်းနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုး ဖမ်းနေတာ။ တကယ်တော့ သူ ဘာကိုမှ မထိန်းချုပ်နိုင်ပါဘူး”
အကြမ်းဖက်မှုတွေ လျော့ပါးစေရေး ဘန် ဂဗီရ်က စီမံကိန်းတစ်ချို့လုပ်ခဲ့ပေမယ့် မအောင်မြင်ပါဘူး။
“သူ့အစီအစဥ်တွေက ပြဿနာတွေကို မဖြေရှင်းပေးနိုင်တဲ့အပြင် ပိုတောင်များလာပါသေးတယ်” လို့ ပါလက်စတိုင်းရေးရာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ရှဟာဒါက ပြောပါတယ်
ဂျူးအစွန်းရောက် ဘန် ဂဗီရ်ဟာ သူကိုယ်တိုင် အပြည့်အ၀ ထိန်းချုပ်နိုင်မယ့် ခါးပိုင်ဆောင်တပ်ကိုတောင် ဖွဲ့စည်းဖို့ ကြိုးပမ်းနေသူ ဖြစ်ပါတယ်။
တားဆီးဖို့ ကြိုးပမ်း
ဂျူးအခြေချနေထိုင်သူတွေရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာက ၀ေဖန်မှုတွေ ပြုလုပ်လာတဲ့အတွက် အစ္စရေးအစိုးရက တားဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းလာပါတယ်။
ဇွန်လ ၁၈ ရက်နေ့မှာ ၀န်ကြီးချုပ်နေတန်ယာဟုဟာ ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် ကော်မတီတစ်ခု ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။ ဒီအဖွဲ့မှာ ဂျူး ၁၈ ယောက် ပါ၀င်ပေမယ့် ပါလက်စတိုင်း ၂ ဦးသာ ထည့်သွင်းထားပါတယ်။
ဂျူးအစွန်းရောက်ခေါင်းဆောင် ဘန် ဂဗီရ်နဲ့ အစ္စရေးဘဏ္ဍာရေး၀န်ကြီး ဘီဇာလီ စမိုထရစ်ချ်တို့လည်း ဒီအဖွဲ့မှာ ပါ၀င်ပါတယ်။ ကော်မတီရဲ့ ပထမဆုံးအစည်းအ၀ေး ကျင်းပဖို့ စီစဥ်ထားပေမယ့် အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ အနောက်ဖက်ကမ်းဒေသကို ၀င်စီးတဲ့ ဖြစ်ရပ်ကြောင့် အစည်းအ၀ေးကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ရပါတယ်။
ရှဟာဒါကတော့ ဒီကော်မတီကနေ ဘာမှ မျှော်လင့်လို့ မရဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Ref: Aljazeera
