အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ စည္းကမ္းအရွိဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခုအေနျဖင့္ ကမာၻေပၚတြင္လူသိအမ်ား ဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေလးတစ္ခုမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထက္ပင္ေသးေသာ စကၤာပူကၽြန္းႏို္င္ငံေလးတစ္ခုပင္ျဖစ္ပါ သည္။ မေလးရွားႏိုင္ငံမွ ခြဲထြက္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံငယ္ေလးျဖစ္သည္။ေျမေပၚ၊ေျမေအာက္၊ေရေပၚ၊ေရ ေအာက္တြင္းထြက္သံယံဇာတမ်ား၊ မထြက္ရွိသျဖင့္ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ားကို အမွီသဟဲျပဳ အားကိုးၿပီး အာဆီယံ (၁၁)ႏိုင္ငံထဲတြင္ ႏိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံသူမ်ား သြားရည္က်ရသည့္ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ လူဦးေရ ၅,၇၈၀,၀၀၀ ဦးေက်ာ္ေနထိုင္ၾကသည္။
စကၤာပူတြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္သည္ အာဏာအရွိဆံုးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္။ သမၼတတြင္မူ ျပည္သူပိုင္က႑တြင္ ရာထူးခန္႔အပ္ျခင္းကိုတားဆီးႏိုင္ျခင္း၊အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားကို စစ္ေဆးႏိုင္ ျခင္းႏွင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုခန္႔အပ္ျခင္းအပါအဝင္ အေရးပါေသာ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားလည္းရွိပါသည္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ စကၤာပူပါလီမန္က “ႏိုင္ငံ၏လူမ်ိဳးႏြယ္အုပ္စုမ်ားျဖစ္တဲ့ အိႏိၵယမ်ိဳးႏြယ္၊ တရုတ္မ်ိဳးႏြယ္၊မေလးမ်ိဳးႏြယ္ စသည့္တို႔ထဲမွ အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးဦးသည္ ႏွစ္ ၃၀ၾကာ သို႔မဟုတ္ ၅ႀကိမ္ဆက္တိုက္ သက္တမ္းမ်ားအတြင္း တစ္ႀကိမ္မွ် သမၼတမျဖစ္ဖူးလွ်င္ သမၼတရာထူးကို ထိုလူမ်ိဳးႏြယ္အုပ္စုထဲမွ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ရမည္” ဟု ဆံုးျဖတ္ခဲ့ေပသည္။
သမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံလိုသူမ်ားသည္ စကၤာပူသမၼတ ေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မတီသို႔ အမည္စာရင္းတင္သြင္းရသည္။ သမၼတေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ေရးဇကာတင္၊ သံမဏိစည္းမ်ဥ္းအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ညိွစြန္းမႈ႔ေၾကာင့္ သမၼတေလာင္း အမည္စာရင္းတင္သြင္းသူမ်ား ပလပ္ခံခဲ့ရသည္။ သမၼတ ေရြးေကာက္ေရး သံမဏိစည္းမ်ဥ္းမ်ားမွာ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ ထိပ္တန္းရာထူးတာဝန္ထမ္း ေဆာင္ဖူးျခင္းရွိ၊ မရွိ (သို႔မဟုတ္) သတ္မွတ္ရွယ္ယာအေရအတြက္ရွိ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီတစ္ခုကို စီမံခန္႔ခြဲဖူးျခင္းရွိ၊ မရွိစသည္တို႔ကို မွတ္ေက်ာက္တင္၊ ေရြးခ်ယ္လိုက္ေသာအခါ မေလးႏြယ္ဖြား အသက္ ၆၃ ႏွစ္ရွိ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးဟလီမာဘင္ယာကြတ္ တစ္ဦးကိုသာလွ်င္ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ခြင့္ျပဳခ်က္လက္မွတ္ထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး စကၤာပူနို္င္ငံ၏ ၈ဦးေျမာက္ အမ်ိဳးသမီးသမၼတ တစ္ဦးျဖစ္လာခဲ့ေပသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမရွိဘဲ ၿပိဳင္ဖက္ကင္းစံခ်ိန္တင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး သမၼတျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ စကၤာပူသမိုင္းတြင္ထူးကဲလွေပသည္။ စကၤာပူတကၠသိုလ္မွ ဥပေဒပညာရပ္ျဖင့္ ဘြဲ႕ရခဲ့ၿပီး ေမြးခ်င္း၅ဦးအနက္ အငယ္ဆံုးျဖစ္သည္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ဝင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၃ ခုတြင္ ပါလီမန္ဥကၠ႒ရာထူးကို ထမမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူျဖစ္သည္။
သမၼတသစ္က “သမၼတရဲ႕အဓိက အခန္းက႑မွာ ညီညြတ္ေရးေကာင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရ မွာျဖစ္ၿပီး က်မ အေရးႀကီးဆံုးေျပာခ်င္တာကေတာ့ စင္ကၤာပူႏို္င္ငံသားေတြ က်မႏွင့္အတူ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ပါ” ဟု စကၤာပူအေျခစိုက္ရုပ္သံ Channel News Asia သို႔ေျပာၾကားခဲ့ေပသည္။
စကၤာပူႏို္င္ငံသမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆံုး အမ်ိဳးသမီးသမၼတျဖစ္လာသူ ဟလီမာယာကြတ္သည္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ အိႏၵိယ-မေလးႏြယ္ဝင္ျဖစ္ပါသည္။ စကၤာပူႏိုင္ငံျပည္သူလူထု အက်ိဳးကို မိမိအေနနဲ႔ အေကာင္းဆံုးလုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔လည္း ကတိေပးခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၅ခုမွ ၁၉၇၀ ခုထိ ပထမဆံုး သမၼတ တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ Yusof Ishak သည္လည္း အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ေလ သည္။
၁၉၆၅ခု ၾသဂုတ္လ ၉ရက္ေန႔မွစ၍ လြတ္လပ္ေသာနိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့ေသာစကၤာပူႏိုင္ငံ ၏သမၼတမ်ားမွာ
(၁) Yusof Ishak (၁၉၆၅-၁၉၇၀)
(၂) Benjamin Sheares (၁၉၇၁- ၁၉၈၁)
(၃) Devan Nair (၁၉၈၁- ၁၉၈၅)
(၄) Wee Kim Wee (၁၉၈၅- ၁၉၉၃)
(၅) Ong Teng Cheong (၁၉၉၃- ၁၉၉၉)
(၆) S.R Nathan (၁၉၉၉- ၂၀၁၁)
(၇) Tony- Tan (၂၀၁၁-၂၀၁၇) ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမရွိဘဲ၊ ၿပိဳင္ဘက္မရွိဘဲ၊ စက္တင္ဘာလ ၁၄ရက္ေန႔တြင္ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုၿပီး သမၼတျဖစ္လာေသာ ဦးေခါင္းတြင္ ဟီဂ်ပ္ပဝါျခံဳေလ့ရွိသူ ဟလီမာယာကြတ္ပင္ျဖစ္သည္။ စကၤာပူႏိုင္ငံသမၼတ၏ ႏွစ္စဥ္ပွ်မ္းမွ်လစာမွာ စကၤာပူေဒၚလာ ၄သန္း ျဖစ္သည္။ စကၤာပူဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏တစ္နွစ္တာ ပွ်မ္းမွ်လစာမွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ၂ဒသမ ၂သန္း ျဖစ္ပါသည္။ သမၼတ၏လစာသည္ စကၤာပူႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းေခါင္းေဆာင္မ်ားတြင္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္သည္။
စကၤာပူႏိုင္ငံကိုတည္ေထာင္သူ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး လီကြမ္ယူသည္ ၁၉၅၉ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၀ခုႏွစ္ထိ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ နအဖစစ္အစိုးရ လက္ထက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့စဥ္ စကၤာပူဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က “ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေတြနဲ႔စကားေျပာရတာ လူေသေတြကိို စကားေျပာေနရသလိုမ်ိဳး ခံစားရတယ္”ဟု ေဝဖန္ေျပာဆိုခ်က္သည္ ျမန္မာျပည္သူ လူထုၾကား ဟိုးေလးတေက်ာ္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါသည္။ လီကြမ္ယူ အနားယူၿပီးေနာက္ ဒုတိယႀကိမ္ေျမာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂိုေခ်ာက္ေထာင္သည္ ၂၈ ရက္ႏိုဝင္ဘာလ ၁၉၉၀မွ ၁၂ရက္ ၾသဂုတ္လ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ထိ တာဝန္ယူခဲ့ၿပီး ပထမဆံုး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္လီကြမ္ယူ၏ သားအႀကီးဆံုးျဖစ္သူ Lee Hsein Loong သည္ ၾသဂုတ္လ ၁၂ရက္ ၂၀၀၄မွ ယေန႔တိုင္ စကၤာပူ ႏိုင္ငံ၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာဝန္ယူေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူရင္ထဲ အသဲထဲစြဲမွတ္မိေနေသာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း လီကြမ္ယူ၏စကားေလး တစ္ခုေဝမွ်လိုပါသည္။ “ယခုအခါ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေတြနဲ႔ႏိုင္ငံတစ္ခုကို တက္သိမ္းစရာမလိုဘူး။ ပညာတတ္ေအာင္လုပ္ပါ။ သူ႔ဟာသူ ကၽြန္ခံလာလိမ့္မည္”ဟု ေျပာဆိုလုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟာ ကမာၻ႕ႏို္င္ငံေပါင္း ၂၃၀ေက်ာ္မွာ မသိသူ၊မရွိ သည့္ ကမာၻေက်ာ္ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္သြားျခင္းက ပညာအရင္းအျမစ္ကို အေျခခံခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
နို္င္ငံတစ္နိုင္ငံသည္ အမွန္တကယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လိုပါက ဘာသာ၊လူမ်ိဳးမခြဲျခားဘဲ အရည္ အခ်င္းရွိသည့္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာရွိသည့္ တိုင္းျပည္အက်ိဳးသည္ပိုးလိုသည့္ ႏိုင္္ငံသားမ်ားကို သူႏွင့္ ထိုက္တန္သည့္ ေနရာတြင္ ခန္႔အပ္တာဝန္ေပးဖို႔လိုပါသည္။ အိမ္နီးခ်င္း အိႏိၵယႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုင္းႏို္င္ငံ တို႔တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္မ်ား၊ သမၼတႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတို႔ ေပၚထြန္းခဲ့ဖူးသည္။ ကမာၻေက်ာ္အနုပညာရွင္မ်ား၊ ကမာၻေက်ာ္အားကစားသမားမ်ား အစၥလာမ္ဘာ သာဝင္မ်ားထဲမွ ေပၚထြန္းေနစဥ္တြင္ စာေရးသူတို႔ ျမန္မာ့အားကစားေလာကတြင္ တာဝန္ရွိသူ လူႀကီးဆိုသူမ်ားက ေခတ္အဆက္ဆက္္က်င့္သံုးခဲ့သည့္မူမွာ “ဖလားမပါရင္ေနပါေစ၊ ကုလားမပါ ရင္ၿပီးေရာ” ဆိုသည့္ လူမ်ိဳးစြဲ၊ ဘာသာစြဲ၊ မိႈင္းမ်ားေအာက္မွ ရုန္းမထြက္ႏိုင္ေသာ လူတန္းစားမ်ားကား ယေန႔တိုင္ ေနရာအႏွ႔ံ ရွိေနေပသည္။
“တိုင္းရင္းသားစည္းလံုး ညီညြတ္ေရး” ဟု ၾကားေကာင္းေအာင္ ေျပာဆိုေနသူမ်ားသည္ ၁၉၆၂ခု မတ္လ ၂ ရက္ေန႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ စစ္တပ္မွ ျပည္သူ႔အစိုးရဆီမွ ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာကို မတရားသိမ္းယူခဲ့ၿပီးသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ သမၼတရာထူး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူး၊ ဝန္ႀကီးရာထူး၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ စေသာ ရာထူးမ်ားကို ဗမာလူမ်ိဳးႏြယ္ဝင္ မဟုတ္ေသာ အျခားတိုင္းရင္းသား မ်ားထဲမွ ခန္႔အပ္တာဝန္ေပးခဲ့ျခင္းသည္ ထင္ရွားေသာ သက္ေသ သာဓက တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္ဟု တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ DVB debate ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ ရင္တြင္းျဖစ္ ခံစားခ်က္အသံကို ၾကားခဲ့ဖူးပါသည္။
ထို႔အျပင္ ၂၀၁၅ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၈ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ NLD ပါတီထဲမွ ႏိုင္ငံေရး အေတြ႕အၾကံဳရွိ ဘြဲ႕ရ၊ ပညာတတ္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္မ်ား
မျဖစ္ေရး လႊတ္ေတာ္ထဲမေရာက္ေရးအတြက္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားကို ပစ္မွတ္ထားကာ ေနာက္ကြယ္က လက္မဲႀကီးအုပ္စုက အေယာင္ေဆာင္ မ်ိဳးခ်စ္မ်ား၊ ေၾကးစားမ်ိဳးခ်စ္မ်ား၊ အခြင့္ထူးခံ မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶ၏ဝိနည္းေတာ္ႏွင့္ မညီသည့္ သကၤန္းဝတ္မ်ားကို ေျမွာက္ထိုးပင့္ေကာ္ အဆိပ္မိႈင္းမ်ား သြတ္သြင္းကာ ဘာသာေရးခုတံုးလုပ္ ႏို္င္ငံေရး အျမတ္ထုတ္ကာ ရွက္ဖြယ္လိလိ ကိစၥမ်ားကို ေပၚေပၚတင္တင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ NLD ပါတီထဲမွ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ၊ ႏိုင္ငံေရး အစဥ္အလာ ရွိသူမ်ား၊ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအျဖစ္ အမည္စာရင္းတင္သြင္းျခင္းကို ေက်ာခိုင္းခဲ့ ေလသည္။ “ျမန္မာျပည္ႀကီးကို ခ်စ္ပါသည္။ ျမန္မာလူထုကို ခ်စ္ပါသည္။ ျပည္သူလူထုအတြက္ဆို အသက္ကိုပင္ေပးဆပ္ဖို႔ အဆင္သင့္ရွိေနပါသည္။” ဟုေျပာဆိုေနေသာ ဗမာလူမ်ိဳး၊ဗုဒၶဘာသာဝင္ မ်ားကို မဟာေဗာဓိၿမိဳင္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက “တို႔ရဟန္းမွာ လူမ်ိဳးမရွိဘူး။ ဘာသာမရွိဘူူး။ တိုင္းျပည္မရွိဘူး။ မရွိတဲ့အတြက္ ငါ့လူမ်ိဳးမွ၊ ငါ့လူမ်ိဳး။ ငါ့ဘာသာမွ၊ ငါ့ဘာသာ။ ငါ့တိုင္းျပည္မွ၊ ငါ့တိုင္းျပည္ဆိုတာမ်ိဳးမရွိဘူး” ဟုလည္းေကာင္း၊ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီးကလည္း “လူေတြကို ကုလားလား? ဗမာလား? မြတ္စလင္မ္လား? ခရစ္ယာန္လား? ခြဲေနစရာမလိုဘူး။ လူဆိုးလား? လူေကာင္းလား? ခြဲတတ္ရင္ေတာ္ၿပီ။ အဲဒါမွ ဗုဒၶဝါဒ၊ ျမန္မာ့ဝါဒ” ဟူ၍ ေဟာၾကားခဲ့ဖူးပါသည္။
စာေရးသူ အေနျဖင့္ အၾကံျပဳတင္ျပလိုသည္။ ႏိုင္ငံဦးေသွ်ာင္တာဝန္ကို ယူထားေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္ဆိုသူမ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို႔၏ ရာဇဝင္သမိုင္း မရိုင္းဖို႔ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္သိမႈ အျပည့္အဝရွိဖို႔ေတာ့လိုသည္။ မ်က္စိကိုမွိတ္၊ နားကိုပိတ္၍ မ်က္မွန္စိမ္းတတ္ကာ “ငါ့လူမ်ိဳး၊ ငါ့ဘာသာမွ၊ အခရာ” လုပ္ေနလို႔ကေတာ့ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ား တံေတြးခြက္ထဲတြင္ ပက္လက္ေမွ်ာသြားလိမ့္မည္။ “အမွန္တရားဘက္ေတာ္သား” ျဖစ္ဖို႔လိုသည္။ လူေတာ္လွ်င္၊ စင္ေပၚ ေခၚသည့္မူက်င့္သံုးၿပီး အံ့မခန္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ ႀကီးပြားေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ိဳးကို အတုယူစံနမူနာယူဖို႔ လိုသည္။ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ လူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္အေတြးအေခၚမ်ား၊ ေခါက္ရိုး က်ိဳးေနေသာ ၾကားေကာင္းယံု ျဖစ္ေသာ အေပၚယံ သကာရည္လူးထားၿပီး ျမန္မာျပည္သူလူထု ႀကီးအတြက္ အာမခံခ်က္မရွိေသာ လုပ္ရပ္မ်ားကို ရပ္တံ့ဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အာဆီယံ ထိပ္ တန္းဝင္ ရွစ္ဦးေျမာက္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီး သမၼတသစ္ ဟလီမာဘင္ယာကြတ္ကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခဲ့သည့္ စကၤာပူႏိုင္ငံငယ္ေလးကို အတုယူသင့္ပါေၾကာင္း ေလးနက္စြာ တင္ျပလိုက္ပါသည္။
ဂ်က္ဖရီတင္အုန္း (ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္)
