ေသာင္းက်န္းသူေတြလာေနျပီေဟ႔….လက္နက္ကိုင္အၾကမ္းဖက္ေသာင္းက်န္းသူေတြနဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနျပီ… ျပည္သူ႔ဘ၀ေတြမျငိမ္းခ်မ္း အသက္လုေျပးေနရျပီ……စသည္႔ ရင္ေမာဖြယ္ျပည္တြင္းစစ္သတင္းေတြကုိ ငယ္စဥ္ဘ၀တည္းက TV-ဖန္သားျပင္၊သတင္းစာမ်ား (ပံုပါ) မွာ အစဥ္ျမင္ေတြ႔ေနခဲ႔။
စိတ္ေတြပူသက္ျပင္းေတြခ်ရင္း စစ္ပြဲေတြရပ္ပါေတာ႔လို႔ ဆုေတာင္းခဲ႔ရသည္မွာလည္းအခါခါ။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနွာင္းပိုင္း ျမန္မာျပည္အနွံ႔ (KNU၊ KIO၊ KIA၊ AA၊ TNLA၊….) စသည္႔ မ်ားစြာေသာ လက္နက္ကိုင္ အၾကမ္းဖက္ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႔မ်ား(ယခင္အသံုးအနႈန္း) အရိႈရိႈေပၚလာခဲ႔သလို ျပည္တြင္းစစ္မီးလံွ်တို႔ ေတာက္ေလာင္ေနခဲ႔သည္မွာလည္း ဘာလိုလိုနဲ႔ နွစ္ (၇၀) ၀န္းက်င္ေတာင္ၾကာခဲ႔ေလျပီ။
သို႔ေပမယ္႔လည္း နိုင္ငံ႔အက်ိဴးေမွ်ာ္ကိုးသည္႔ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ မနားမေန အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းမႈေတြေၾကာင္႔ ယခုအခါ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားဟု ေျပာင္းလဲသံုးနႈန္းျခင္း၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ ဇာတ္ခံုေပၚ၌ တရင္းတနွီး ေဆြးေႏြးေနၾကျခင္း စသည္႔ အျပဳသေဘာေဆာင္ ေျပာင္းလဲလာမႈတို႔ကို ျမင္ေတြ႔ရသည္႔အခါ စစ္မွန္သည္႔ ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုၾကီး ေပၚထြန္းလာဖို႔ ေရာင္နီသန္းလာျပီဟုေတြးရင္း ျပံဳးမိသည္။
(ARSA) ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႔ဆိုတာ
————————————-
ဒါေပမယ္႔ ၾကည္နူးစိတ္ေတြ မရွည္ၾကာလိုက္။ အေတာမသတ္နိုင္တဲ႔ စစ္ပြဲေတြအၾကား ျပည္သူ႔ဘ၀ေတြ နာလန္မထူနိုင္ေသးခ်ိန္၊ ျငိမ္းခ်မ္းမႈတည္ေဆာက္ရင္း နိုင္ငံ႔အနာဂတ္ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈဆီ ရည္သန္ခ်ိန္…….. ေဟာ..ေပၚလာျပန္ျပီ ေနာက္တိုး (ARSA) ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႔တဲ႔။ ထိုအဖြဲ႔သည္ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ေျခကုတ္ယူရန္ၾကိဳးစားေနျပီး ေမာင္ေတာေဒသ၌ တပ္မေတာ္နွင္႔ လက္တေလာ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေနဆဲ။ တိုက္ခိုက္၊မီးရိႈ႔၊ေသေၾကပ်က္စီးၾကသည္႔ အနိဌာရံု ဓာတ္ပံု-ဗီဒီယိုမွတ္တမ္းမ်ား ဆက္တိုက္ဆိုသလို သတင္းနွင္႔အြန္လိုင္းေပၚ ပ်ံ႔နွံ႔လာတာေတြ႔ရေတာ႔ စစ္ေဘးဒဏ္သင္႔ ျပည္သူေတြအားလံုးအတြက္ လြန္စြာရတက္မေအးျဖစ္ရသည္။ ေအာက္တိုဘာလ-၂၀၁၆ တြင္လည္း Harakah al-Yaqin အမည္ခံ ထိုအုပ္စုမွ ရဲကင္းမ်ားအား စတင္တိုက္ခိုက္ခဲ႔ျခင္းကို အစျပဳ၍ တပ္မေတာ္နွင္႔ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ႔ေသာ္လည္း နယ္ေျမတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို အလ်င္အျမန္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္နိုင္ခဲ႔သည္။ ယခုျဖစ္စဥ္မွာလဲ ထိုနည္းတူ တည္ျငိမ္မႈကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင္႔ပါသည္။
စစ္ေဘးေရွာင္တို႔အေရးေပၚအကူအညီလိုအပ္
————————————-
တုိက္ပြဲေတြျဖစ္ျပီေဟ႔ဆိုလ်င္ ေဒသခံစစ္ေဘးေရွာင္ ျပည္သူေတြအေပၚ ကိုယ္ခ်င္းစာသနားစိတ္၊ လူသားခ်င္းစာနာစိတ္၊ ပရဟိတစိတ္အျပည္႔ျဖင္႔ တက္တက္ၾကြၾကြ ကူညီေပးတတ္ၾကသည္မွာလည္း က်ြန္ုပ္တို႔ျမန္မာေတြ၏ မြန္ျမတ္ေသာ ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာ အေလ႔အထတစ္ခုပါ။ ယခုျဖစ္ပြားေနသည္႔ ေမာင္ေတာေဒသ ျပႆနာနွင္႔စပ္လ်ဥ္း၍ ေသာင္းက်န္းသူနဲ႔ စစ္ေဘးေရွာင္ေဒသခံေတြကို ခြဲျခားျမင္တတ္ဖို႔လိုသလို အျပစ္မဲ႔ျပည္သူမ်ားအား ေမတၱာသဒၶါတရားထားျပီး အယုတ္အလတ္အျမတ္မေရြး အကူအညီေပးၾကရင္း သာဓုအနုေမာတနာ ေခၚနိုင္ၾကပါေစလို႔ စာဖတ္ပရိတ္သတ္ကို တိုက္တြန္းပါရေစ။
သဟဇာတအေျချပဳ ျငိမ္းခ်မ္းမႈတည္ေဆာက္ဖို႔လို
————————————-
ရခိုင္ျပည္ၾကီး ျငိမ္းခ်မ္းမႈေတြနဲ႔ေ၀းေနဆဲ၊ ျပည္သူေတြ စိတ္ဆင္းရဲကိုယ္ဆင္းရဲျဖစ္ေနဆဲဆိုတာ လက္ရွိမတည္ျငိမ္မႈေတြက သက္ေသပါ။ ရခိုင္ျပည္တြင္ ရခိုင္၊ျမိဳ၊ကမန္၊ခမီ၊ ဒိုင္းနက္၊…အစရွိသည္႔ မ်ိဴးႏြယ္စုမ်ားအပါအ၀င္ (မ်ိဴးႏြယ္စု အမည္နာမကိစၥ အျငင္းပြားလ်က္ရွိေသာ) ထိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းတို႔သည္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိေတာ႔ ရခိုင္ေျမမွာေန၊ ရခိုင္ေရကိုေသာက္ အတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ၾကီးျပင္း လာၾကသူေတြဆိုတာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားအရ ေတြ႔ရသည္။ ဒီေနရာမွာ စာေရးသူတစ္ခု သတိထားမိတာက- (ဘဂၤလီ (တစ္နည္း) ရိုဟင္ဂ်ာအေခၚအေ၀ၚ မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ) ဒီမ်ိဴးႏြယ္တစ္စုမရွိရင္ တို႔ရခိုင္ျပည္ေအးခ်မ္းျပီ” ဆိုသည္႔ ခံယူခ်က္မ်ိဴး ရွိေကာင္းရွိၾကလိမ္႔မည္။
အမွန္တကယ္ေတာ႔ ရခိုင္ျပည္ ျငိမ္းခ်မ္း၏-မျငိမ္းခ်မ္း၏ဆိုသည္မွာ ဤ/ထို မ်ိဴးႏြယ္စု ရွိ၏-မရွိ၏နွင္႔မဆိုင္ပါ။ ဘာသာ-လူမ်ိဴး-အသားအေယာင္ မည္သို႔ပင္ကြဲျပားေနေစကာမူ ရခိုင္ေျမကို ခ်စ္ျမတ္နိုးသည္႔ စိတ္ခံယူခ်က္ေတြေပၚအေျခခံျပီး အခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္၊ေလးစား၊ေမတၱာထား၊အက်ိဴးျပဳမႈေတြနွင္႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္နိုင္ရင္ ရခိုင္ျပည္ၾကီး ျငိမ္းခ်မ္းမႈနွင္႔ အလွမ္းေ၀းေတာ႔မည္မဟုတ္ဟု ယံုၾကည္မိသည္။
ေျမာက္ဦးလႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ဦး ေျပာခဲ႔ဖူးသည္႔ အဖိုးတန္စကားေလးတစ္ခုက- “တို႔ေတြက peaceful coexistence ျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားရမယ္။ peaceful coexistence ရွိကိုရွိရမယ္။ ဒါ civilized သြားရမယ္႔ကိစၥ၊ အရင္တုန္းကတစ္သက္လံုး ရခိုင္ျပည္မွာ တို႔ေတြအတူေနလာခဲ႔ၾကတာပဲ…” (ဦးဦးလွေစာ။ ။၁၆-မတ္လ-၂၀၁၃။ ကမ္ဘာရာျမိဳ႔)
မၾကာေသးမီကထုတ္ျပန္ခဲ႔ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံေပးေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာပါ “လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအားလံုး သဟဇာတျဖစ္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္နိုင္ေရး” အၾကံျပဳခ်က္မ်ား အလ်င္အျမန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ စြမ္းေဆာင္သြားမည္ဟု နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံရံုး (၂၄-ၾသဂုတ္လ-၂၀၁၇)ရက္စြဲပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္အေပၚ နွစ္ေထာင္းအားရျဖစ္မိသည္။
ကုစားခ်ိန္တန္ျပီျဖစ္သည္႔ ဒဏ္ရာတစ္ခု
————————————-
တစ္ဖက္မွာလည္းပဲ ဆယ္စုနွစ္မ်ားစြာကတည္းက ေျဖရွင္းခဲ႔ရမည္႔ ထိုသူတို႔၏ လ၀ကဆိုင္ရာ၊မ်ိဴးႏြယ္စုအမည္နာမဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားနွင္႔ပက္သက္၍ လက္ရွိနိုင္ငံေတာ္အၾကီးအကဲမ်ားမွ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳျပီး သမိုင္းေၾကာင္းအရ (ေခာတ္အဆက္ဆက္မွ ရခိုင္ျပည္နယ္နမိတ္၊ နယ္စပ္ပထ၀ီအေနအထား)တို႔နွင္႔ယွဥ္ျပီး အျမန္ဆံုး ညွိနိႈင္းအေျဖရွာပါက ရခိုင္ျပည္ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ လြန္စြာအေထာက္အကူျပဳနိုင္ေပမည္။
ေရတို၊ ေရရွည္ စီမံကိန္းမ်ား
——————————
အစိုးရအေနျဖင္႔ ထို (ARSA) အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားအား ျပတ္ျပတ္သားသားကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေရး၊ အျပစ္မဲ႔စစ္ေဘးဒဏ္သင္႔ျပည္သူမ်ာအား လူသားခ်င္းစာနာသည္႔ အကူအညီေတြေပးေရး၊ ေအာက္ေျခေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို မီဒီယာမ်ား သတင္းအမွန္ရယူနိုင္ေရး၊ ေဒသခံျပည္သူမ်ားအၾကား သဟဇာတျဖစ္ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူျပန္လည္ယွဥ္တြဲေနထိုင္လာနိုင္ေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္လာေရး၊ အစရွိသည္႔ ေရတို-ေရရွည္ စီမံကိန္းမ်ားအား အလ်င္အျမန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္သင္႔ပါေၾကာင္းလည္း အၾကံျပဳလိုသည္။
ျငိမ္းခ်မ္းမႈမွ တိုးတက္မႈဆီလွမ္းဖို႔
————————————-
သာဓကယူစရာတစ္ခ်က္က-၂၀၁၂ ေမာင္ေတာေဒသမွ အစျပဳခဲ႔သည္႔ မတည္ျငိမ္မႈ ေနာက္ဆက္တြဲမ်ားမွ ျမန္မာျပည္အနွံ႔ မလိုလားအပ္သည္႔ ဘာသာေရး၊လူမ်ိဴးေရးဆန္ဆန္ အထိကရုဏ္းမ်ား၊မတည္ျငိမ္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားခဲ႔ရာမွ တစ္ျဖည္းျဖည္း တည္ျငိမ္စျပဳေနျပီဟုဆိုနိုင္ေပမယ္႔လဲ ျပည္သူေတြအၾကား စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ေနမႈတို႔သည္ အလ်င္းေပ်ာက္ကြယ္မသြားေသးပါ။
ယခုတစ္ဖန္ ေမာင္ေတာေဒသမွ ေသာင္းက်န္းသူမ်ားထၾကြမႈေၾကာင္႔ ျပႆနာမီးေမာင္းထိုးရွာေနသူေတြ ေတာမီးေလာင္ ေတာေၾကာင္လက္ခေမာင္းခတ္ဆိုသလို မီးေလာင္ရာေလပင္႔ရင္း ကိုယ္က်ိဴးရွာ အျမတ္ထုတ္ ျပႆနာဖန္တီးၾကမည္႔ အေရး၊ ေမာင္ေတာေဒသကိစၥနွင္႔ မသက္ဆိုင္သည္႔တိုင္ “ညိဳညိဳျမင္တိုင္း ခိုလို႔ထင္”ဆိုသလို ျမန္မာျပည္အနွံ႔က လူနည္းစုဘာသာ၀င္မ်ားကို အသားအေရာင္-ကိုးကြယ္သည္႔ဘာသာအရ အၾကမ္းဖက္သမားအသြင္ သံသယအျဖစ္စြတ္စြဲ စိတ္အေနွာက္အရွက္ေပး ရမယ္ရွာရင္း ေဒသတြင္းမတည္ျငိမ္မႈမ်ား ထပ္မံေပၚေပါက္ေအာင္ လံႈေဆာ္လာမည္႔အေရးတို႔ကိုလည္း ျပည္သူေတြ အထူး စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္လာရျပန္ျပီ။
သို႔ပါ၍ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ျပီဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္နွင္႔အညီ သမၼတၾကီးနွင္႔ နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္တို႔၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ- ျမန္မာျပည္အနွံ႔ မွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ ျမန္မာနိုင္ငံသားမ်ား၊ အခြန္ေပးေဆာင္ေနေသာ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား၊ ေအးခ်မ္းစြာေနထိုင္ျပီး နည္းလမ္းအသြယ္သြယ္မွ အက်ိဴးျပဳေနၾကေသာ ဘက္ေပါင္းစံုမွ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအားလံုး စိုးရိမ္မႈေတြပေပ်ာက္၊ တရားဥပေဒေလးစားလိုက္နာ၊ ညီညြတ္စြာအတူလက္တြဲေနထိုင္၊ မတူကြဲျပားမႈေတြစုု အင္အားအျဖစ္ ကူနိုင္မွသာ ျငိမ္းခ်မ္းမႈေ၀၊တိုးတက္မႈေထြမည္႔ အနာဂတ္ျမန္မာျပည္ဆီသို႔ အျမန္ဆံုးလွမ္းနိုင္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း စာေရးသူ အၾကံျပဳအပ္ပါသည္။ ။
ေဒါက္တာသိန္းမိုး၀င္း
The University of New South Wales (UNSW)
Sydney, Australia,
