News @ M-Media

Blog

  • အာဏာရှင်အဖိုး၏ လုပ်ရပ်များအတွက် မြေးဖြစ်သူက ပြန်တောင်းပန်

    အာဏာရှင်အဖိုး၏ လုပ်ရပ်များအတွက် မြေးဖြစ်သူက ပြန်တောင်းပန်

    ဧပြီ ၁၊ ၂၀၂၃

    M-Media 


    -အဖိုးစစ်အာဏာရှင်က ပြည်သူလူထုအပေါ် နှိပ်စက်ညှင်းပမ်းခဲ့တာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြေးဖြစ်သူက ပြန်လည်တောင်းပန်မှုတစ်ခု ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ 

    တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အသက် ၂၇ နှစ်အရွယ် ချန်၀ူး၀ွန်က သူ့အဖိုး ချန်ဒူး၀မ်ဟာ အပြစ်ရှိသူ၊ လူသတ်သမားဖြစ်တယ်ဆိုတာ မနေ့က ဂွမ်ဂျူးမြို့ အမျိုးသားသုသာန်မှာ ပြုလုပ်တဲ့ အခမ်းအနားမှာ ၀န်ခံခဲ့ပါတယ်။ 

    ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် အာဏာသိမ်းပြီး သိပ်မကြာခင်မှာ ချန်ဒူး၀မ်ဟာ ဂွမ်ဂျူးမြို့က ဆန္ဒပြပြည်သူတွေကို အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲခဲ့ပြီး သေဆုံးသူနဲ့ ပျောက်ဆုံးသူ စုစုပေါင်း ၂၀၀ ကျော် ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

    စစ်သားတွေဟာ ဆန္ဒပြသူတွေကို နှိပ်စက်သတ်ဖြတ်တာ၊ အမျိုးသမီးတွေကို အဓမ္မကျင့်တာတွေ ကျူးလွန်ခဲ့ပြီး လူအုပ်ထဲကို ရဟတ်ယာဥ်နဲ့ ပစ်ခတ်တာတွေပါ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ 

    ဒီအဖြစ်အပျက်အတွင်း ချန်ဒူး၀မ်ဟာ တိုက်လေယာဥ်တွေမှာ ဗုံးတွေတပ်ပြီး အဆင်သင့်ပြင်ထားဖို့ အမိန့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ မျက်မြင်သက်သေတွေက သေဆုံးသူအရေအတွက်ဟာ တရား၀င် ထုတ်ပြန်တာထက် ပိုမိုများပြားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

    အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူတွေ၊ သေဆုံးသွားသူရဲ့ မိသားစု၀င်တွေကို ကန့်တော့ခဲ့တဲ့ ချန်၀ူး၀ွန်က သူ့အဖိုးရဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အပေါ် ဆန့်ကျင်ခဲ့သူတွေရဲ့ သတ္တိကို ချီးကျူးတယ်လို့ မနေ့ကအခမ်းအနားမှာ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

    သူ့အဖိုးဟာ ကြီးမားတဲ့ ရာဇ၀တ်မှုကို ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း၊ မိမိအနေနဲ့ အရင်ကတည်းက မတောင်းပန်ခဲ့မိတဲ့အတွက် ၀မ်းနည်းမိကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။  

    ချန်ဒူး၀မ်ရဲ့ အာဏာရှင်စနစ်ဟာ ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှာ အဆုံးသတ်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတော် သစ္စာဖောက်မှု၊ ခြစားမှုတွေနဲ့ ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှာ တရားစွဲ ထောင်ချခံခဲ့ရပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ သမ္မတလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်နဲ့ ပြန်လွတ်လာခဲ့ပြီး အသက် ၉၀ အရွယ် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။ 

    Ref: BBC

  • စစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဖြုတ်ချနိုင်မည့် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို ထိုင်းနိုင်ငံတွေ တွေ့ရတော့မည်

    စစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဖြုတ်ချနိုင်မည့် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို ထိုင်းနိုင်ငံတွေ တွေ့ရတော့မည်

    ဧပြီ ၁၊ ၂၀၂၃

    M-Media


    -ထိုင်း၀န်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာ၀ပ်ထရာရဲ့ သမီးဖြစ်သူ အသက် ၃၆ နှစ်အရွယ် ပေတွန်တန် ရှင်နာ၀ပ်ထရာဟာ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ပရာယွတ်ချန်အိုချာကို ဖြုတ်ချဖို့ ကြိုးပမ်းလာပါတယ်။ 

    ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မေလ ၁၄ ရက်နေ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပြုလုပ်ဖို့ ရှိနေပြီး သက်ဆင်မိသားစုရဲ့ Phue Thai ပါတီဟာ ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ ထောက်ခံမှု အကြီးအကျယ် ရနေပါတယ်။ 

    ၂၀၀၈ ခုနှစ် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတဲ့အချိန် သက်ဆင်ဟာ တိုင်းပြည်က ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီး အဲဒီနောက်ပိုင်း မဲနိုင်ကာ ၀န်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာတဲ့ သက်ဆင်ညီမ ယင်လပ်လည်း ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ ပရာယွတ်ရဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို ခံရကာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။ 

    “စစ်အာဏာသိမ်းမှုနှစ်ခုမှာ လူကောင်းနှစ်ဦး တိုင်းပြည်ကို စွန့်ခွာခဲ့ရပါတယ်။ ဒီတစ်ကြိမ်မှာလည်း Pheu Thai ပါတီ တောင်ပြို၊ ကမ်းပြို အနိုင်ရအောင် ကြိုးစားပေးပါလို့ တောင်းဆိုပါတယ်” လို့ ပေတွတန်က မဲဆွယ်ပွဲတစ်ခုမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

    Phue Thai ပါတီနဲ့ မဟာမိတ်တွေဟာ ၂၀၀၁ ခုနှစ်ကစပြီး လုပ်ခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ မဲအများစု ရရှိခဲ့တဲ့ ပါတီလည်းဖြစ်ပါတယ်။

    သက်ဆင်ရဲ့သမီး ပေတွန်တန်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်က နိုင်ငံရေးလောကထဲ ၀င်ရောက်လာခဲ့ပြီး အချိန်တိုတိုနဲ့ လူထုထောက်ခံမှု ရရှိလာပါတယ်။ မကြာသေးခင်က ပြုလုပ်တဲ့ စစ်တမ်းကောက်ယူမှုမှာဆိုရင် အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ၀န်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ထက်ကို လူထုထောက်ခံမှု ၂ ဆကျော်ရတာ တွေ့ရပါတယ်။ 

    ပရာယွတ်က ရေးဆွဲအတည်ပြုထားတဲ့ အခြေခံဥပဒေသစ်အရ စစ်တပ်မဟာမိတ်အများအပြားနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အထက်လွှတ်တော်ဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ၀န်ကြီးချုပ်ကို တင်မြှောက်ခွင့်ရှိနေပြီး အောက်လွှတ်တော် အမတ် ၅၀၀ မှာ ၃၇၆ နေရာ အနိုင်ရမှ အထက်လွှတ်တော်ရဲ့ အာဏာကို အနိုင်ရပါတီက ကျော်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

    Ref: The Star

  • ဆော်ဒီကို မက်ဆီရွေ့တော့မလား

    ဆော်ဒီကို မက်ဆီရွေ့တော့မလား

    ဧပြီ ၁၊ ၂၀၂၃

    M-Media 

    -ဆော်ဒီကလပ် အလ်-ဟီလာလ်အသင်းဟာ မက်ဆီကို ရော်နယ်ဒိုထက် မြင့်မားတဲ့ လုပ်ခလစာနဲ့ ခေါ်ယူဖို့ ကမ်းလှမ်းလိုက်ပါတယ်။ 

    ဇွန်လမှာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းနဲ့ စာချုပ်ပြည့်တော့မယ့် မက်ဆီဟာ စာချုပ်သစ်ကိစ္စအတွက် ဆွေးနွေးနေပမယ့် အဆင်မပြေသေးပါဘူး။ 

    အသင်းက လစာလျှော့ယူစေချင်ပြီး မက်ဆီက ဒါကို လက်မခံလိုပါဘူး။  

    ဆော်ဒီကလပ် အလ်-နဆာရ်အသင်းဟာ ဇန်န၀ါရီလက ရော်နယ်ဒိုကို တစ်နှစ်လုပ်ခ ပေါင် ၁၇၃ သန်းနဲ့ ခေါ်ယူခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့လစာအများဆုံးလည်းဖြစ်ပါတယ်။ 

    အလ်-နဆာရ်ရဲ့ ပြိုင်ဖက် အလ်-ဟီလာလ်အသင်းက မက်ဆီကို ဒီပမာဏထက်ပိုပေးပြီး ခေါ်ယူဖို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

    မက်ဆီရဲ့ဖခင်ဟာ မတ်လအစောပိုင်းက ဆော်ဒီကို သွားရောက်ခဲ့ပါသေးတယ်။ မက်ဆီဖက်ကတော့ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘာမှထုတ်ပြန်တာ မရှိသေးပါဘူး။ 

    ပီအက်စ်ဂျီနောက်ခံလူ ရာမို့စ်လည်း စာချုပ်သစ်ကိစ္စ အဆင်မပြေသေးဘဲ ဆော်ဒီကလပ်ကို သွားကစားနိုင်ခြေရှိတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ထွက်နေပါတယ်။ 

    Ref: Mirror

  • အစ္စရေးအသင်းကို လက်မခံလို၍ ယူ-၂၀ ကမ္ဘာ့ဖလား အိမ်ရှင်အခွင့်အရေးကို အင်ဒိုနီးရှား စွန့်လွှတ်

    အစ္စရေးအသင်းကို လက်မခံလို၍ ယူ-၂၀ ကမ္ဘာ့ဖလား အိမ်ရှင်အခွင့်အရေးကို အင်ဒိုနီးရှား စွန့်လွှတ်

    မတ် ၃၁၊ ၂၀၂၃

    M-Media


    -အစ္စရေးအစိုးရက ပါလက်စတိုင်းတွေအပေါ် သတ်ဖြတ်ညှင်းပမ်းမှုတွေကို ဆန့်ကျင်တဲ့အနေနဲ့ အစ္စရေးဘောလုံးအသင်းကို လက်မခံဖို့ အင်ဒိုနီးရှားက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး ယူ-၂၀ ကမ္ဘာ့ဖလား အိမ်ရှင်အခွင့်အရေးကိုလည်း စွန့်လွှတ်လိုက်ပါတယ်။ 

    ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို အင်ဒိုနီးရှား ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဌ အဲရစ် သိုဟီရ်က ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်း ဖီဖာတာ၀န်ရှိသူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံစဥ်မှာ ပြောကြားခဲ့တာပါ။ 

    ပြိုင်ပွဲကို မေလ ၂၀ ရက်နေ့ ကျင်းပဖို့ လျာထားပြီး အိမ်ရှင်နိုင်ငံအသစ်ကို မကြာခင် ကြေငြာမယ်လို့ ဖီဖာက ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ 

    ဒီပြိုင်ပွဲကို မူလက အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဘာလီမြို့မှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ကျင်းပဖို့ စီစဥ်ထားတာပါ။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကို ပြိုင်ပွဲကို ၂ နှစ်နောက်ရွှေ့ခဲ့ရပါတယ်။ 

    အင်ဒိုနီးရှား ပြည်သူတွေက အစ္စရေးအသင်းကို နိုင်ငံထဲ အ၀င်မခံဖို့ အခုလအစောပိုင်းကစတင်ကာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဟိန္ဒူအများစုနေထိုင်ရာ ဘာလီကျွန်း အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကလည်း အစ္စရေးအသင်းကို သူ့မြေပေါ် အ၀င်မခံဘူးလို့ ထုတ်ပြန်ပြီး တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ပြုလုပ်ဖို့ရှိနေတဲ့ မဲခွဲပွဲကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။ 

    အိမ်ရှင်ဖြစ်ခွင့်ကို ဒီလို စွန့်လွှတ်ခဲ့တဲ့အတွက် အင်ဒိုနီးရှားဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဟာ ဖီဖာရဲ့ အရေးယူမှုကို ခံရဖွယ်ရှိနေပြီး ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲလို ဖီဖာရဲ့ ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ၀င်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံရတာမျိုးအထိ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ 

    Ref: Aljazeera 

  • ဟမ်ဇာ ယူဆွဖ် (သို့) အနောက်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများမှ ပထမဆုံး မွတ်စလင်ခေါင်းဆောင်

    ဟမ်ဇာ ယူဆွဖ် (သို့) အနောက်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများမှ ပထမဆုံး မွတ်စလင်ခေါင်းဆောင်

    မတ် ၃၀၊ ၂၀၂၃

    M-Media


    -စကော့တလန်လွှတ်တော်ဟာ နိုင်ငံရဲ့ ၀န်ကြီးချုပ်သစ်အဖြစ် မွတ်စလင်တစ်ဦးကို အင်္ဂါနေ့က ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့ပါတယ်။ 

    အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ် ဟမ်ဇာ ယူဆွဖ်ဖြစ်ပြီး စကော့တလန်ရဲ့ ပထမဆုံး လူဖြူမဟုတ်တဲ့ခေါင်းဆောင်၊ အနောက်တိုင်းဒီမိုကရက်တစ်နိုင်ငံတွေထဲက ပထမဆုံး မွတ်စလင်ခေါင်းဆောင်အဖြစ် မှတ်တမ်း၀င်ပါတယ်။ 

    အာဏာရ စကော့တစ်အမျိုးသားပါတီရဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် တနင်္လာနေ့က ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံခဲ့ရပြီး နောက်တစ်ရက်မှာပဲ ၀န်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာတာပါ။  

    လူဦးရေ ၅.၅ သန်းရှိတဲ့ စကော့တလန်ဟာ ယူကေရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အာဏာ အမြောက်အများ ရရှိထားတဲ့ ဒေသဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း ယူကေကနေ ခွဲထွက်ဖို့ စကော့တလန်အစိုးရဟာ တစ်စိုက်မတ်မတ် ကြိုးပမ်းလာပါတယ်။ 

    ပါတီခေါင်းဆောင်အဖြစ် လက်ခံကြောင်း ပြောကြားတဲ့ မိန့်ခွန်းမှာ ယူဆွဖ်က လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀ အရင် ပါကစ္စတန်ကနေ စကော့တလန်ကို ပြောင်းရွှေ့လာတဲ့ အဖိုး၊ အဖွားတွေကို ကျေးဇူးတင်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

    “ပြောင်းရွှေ့အခြေချသူတွေအဖြစ် ဒီနိုင်ငံကို ရောက်လာတဲ့အချိန် အင်္ဂလိပ်စကား တစ်လုံးတောင် သေချာမတတ်တဲ့ ကျွန်တော့် ဘိုးဘွားတွေဟာ တစ်နေ့ကျရင် သူတို့ရဲ့မြေးက စကော့တလန်ရဲ့ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လိမ့်မယ်ဆိုတာ စဥ်းတောင်စဥ်းစားမိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပန်ဂျပ်ကနေ လွှတ်တော်အထိ ရောက်လာခဲ့တဲ့ မျိုးဆက်နဲ့ချီကြာတဲ့ ဒီခရီးဟာ တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးပြုခဲ့ကြတဲ့ ပြောင်းရွှေ့အခြေချသူတွေကို ထွေးပွေးဖို့ ကျွန်တော်တို့ကို အသိပေးနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်”

    ဘ၀ဖြတ်သန်းမှု

    ————–

    ယူဆွဖ်ကို ၁၉၈၅ ခုနှစ်က ဂလက်စကိုမြို့မှာ မွေးပါတယ်။ ဖခင်မိသားစုက ပါကစ္စတန်ကဖြစ်ပြီး မိခင်မိသားစုက အရှေ့အာဖရိကမှာရှိတဲ့ တောင်အာရှအသိုင်းအ၀ိုင်းကပါ။ 

    မူလတန်းစတက်တဲ့အချိန်တုန်းက အတန်းထဲမှာ လူဖြူမဟုတ်တဲ့သူဆိုလို့ သူရယ်၊ နောက်တစ်ယောက်ရယ် ၂ ယောက်သာ ရှိတယ်လို့ ယူဆွဖ်က ပြောပါတယ်။

    အထက်တန်းအောင်ပြီးတဲ့နောက် ဂလက်စကိုတက္ကသိုလ်မှာ နိုင်ငံရေးဘာသာရပ်ကို လေ့လာဆည်းပူးခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းမှာ ရှေ့နေလိုင်းပြောင်းခဲ့ပါတယ်။

    ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှာ စကော့တလန်အမျိုးသားပါတီ (SNP) ကို ၀င်ရောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ အမတ်အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံရပါတယ်။ 

    ကျန်းမာရေး၀န်ကြီးနေရာအပါအ၀င် စကော့တလန်အစိုးရမှာ နေရာအများအပြား တာ၀န်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး အခုလို ၀န်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာတာပါ။ 

    အတိုက်အခံလေဘာပါတီခေါင်းဆောင် အနက်စ် ဆာရ်၀ါကိုယ်တိုင် ယူဆွဖ်ရဲ့ အောင်မြင်မှုဟာ စကော့တလန်ရဲ့ ထူးခြားတဲ့ အခိုင်အတန့်လို့ ချီးကျူးပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

    ယူဆွဖ်ဟာ ယူကေကနေ စကော့တလန်ခွဲထွက်ရေး ထောက်ခံသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

    “စကော့တလန်ပြည်သူတွေဟာ လွတ်လပ်ရေးကို ဘယ်တုန်းနဲ့မှ မတူတဲ့အနေအထားမျိုးတဲ့ လိုအပ်နေပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မျိုးဆက်ဟာ လွတ်လပ်ရေးရယူပေးတဲ့မျိုးဆက် ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်” လို့ SNP ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ပထမဆုံးမိန့်ခွန်းမှာ ယူဆွဖ် ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

    Ref: AFP