ဒီဇင္ဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၆
ယခုသီတင္းပတ္အေစာပုိင္းတြင္ တူရကီႏုိင္ငံ အန္ကာရာၿမိဳ႕၌ ႐ုရွားသံအမတ္ႀကီးအား ေသနတ္သမားက လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္ ျမင္ကြင္း – တူရကီဆိုင္ရာ ရုရွားသံအမတ္အား လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ျခင္းအေပၚ လူအခ်ဳိ႕က ၾသဘာေပးေနၾက၏။ ယင္းလုပ္ရပ္သည္ အစၥလာမ္အား ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္သည့္သာသနာအျဖစ္ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစပါသည္။ အစၥလာမ္သာသနာကို မုန္းတီးရြံေၾကာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေနသူမ်ားအတြက္ မီးထိုးဆီေလာင္းေပးရာလည္း ေရာက္ပါသည္။
တစ္စံုတစ္ေယာက္မွ အလႅာဟုအတ္က္ဘရ္ (ထာ၀ရအရွင္သခင္သည္သာလွ်င္ အႀကီးျမတ္ဆံုး) ဟူ၍ျဖစ္ေစ၊ အျခားဘာသာေရးစကားစုတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကိုျဖစ္ေစ ေၾကြးေၾကာ္ဟစ္ေအာ္ျခင္းက အစၥလာမ့္စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္အညီ ေဖာ္ေဆာင္သည့္လုပ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု အဓိပၸာယ္ မသက္ေရာက္ႏိုင္ပါ။ ယင္းသို႔အျပဳအမူႏွင့္လုပ္ရပ္မ်ားကို လက္ခံႏိုင္ျခင္း ရိွမရိွဟူသည္ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္၊ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္(ၿငိမ္းခ်မ္းမဂၤလာသက္ေရာက္ပါေစ)၏ သြန္သင္ဆံုးမခ်က္မ်ားႏွင့္ ခ်ိန္ထိုးဆံုးျဖတ္ရန္ လိုအပ္ေပမည္။
Muhammad Ibn Ishaq said: “Musaylimah would write to Allah’s Messenger. ”
Nu’aym Ibn Mas‛ood said: “I heard Allah’s Messenger (salla Allahu ʿalayhi wa-sallam) say to the two emissaries of Musaylimah [the false claimant to prophethood] when he had read the letter of Musaylimah:
“What do you two say?”
They responded: “We say as Musaylimah says.”
So the Prophet Muhammad (salla Allahu ʿalayhi wa-sallam) said:
“By Allah, were it not for the fact that emissaries are not to be killed, I would have struck your necks.”
[Abu Dawood, no. 2761]
မုဟမၼဒ္ အိဗ္ႏု အစၥဟာ့က္မွ တင္ျပသည္။ ႏုအိုင္းမ္ အိဗ္ႏု မတ္စ္အူးဒ္မွ ဆင့္ျပန္ခဲ့သည္။ (တမန္ေတာ္တစ္ပါးအျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ေတာင္းဆိုေနသူ) မုစိုင္းလိမဟ္က အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏တမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြလႅလႅားဟုအလိုင္းဟိ ၀စလႅမ္)ထံ စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့၏။ ၎၏ အထူးသံတမန္ႏွစ္ဦးအား အလႅာဟ့္ေစတမန္ေတာ္ႀကီး ရစူလုလႅာဟ္(ဆြလႅလႅားဟုအလိုင္းဟိ ၀စလႅမ္)က ၎မုစိုင္းလိမဟ္၏စာကို ဖတ္ရႈၿပီးေနာက္ မိန္႔ေတာ္မူပါသည္။ “အသင္တို႔ႏွစ္ဦး ဘာကို ေျပာၾကားဦးမည္နည္း”။ ထိုသူတို႔က “မုစို္င္းလိမဟ္ ေျပာဆိုသည့္အတိုင္းသာ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ေျပာဆိုမည္ျဖစ္သည္” ဟု အေျဖေပးၾက၏။ ဤတြင္ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္(ဆြလႅလႅားဟုအလိုင္းဟိ ၀စလႅမ္)က ဤသို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေပသည္ “အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္အား တိုင္တည္ပါ၏။ အကယ္၍သာ သံတမန္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ခြင့္ မရိွေၾကာင္း စည္းမ်ဥ္းအခ်က္ မရိွခဲ့ပါလွ်င္ ငါသည္ အသင္တို႔၏လည္တိုင္မ်ားကို ခုတ္ပိုင္းမိမည္ျဖစ္အံ့”။
*ဆိုလိုသည္မွာ – မည္မွ်ပင္ မုန္းတီးနာၾကည္းလင့္ကစား အစၥလာမ္သာသနာတြင္ ရန္သူ၏သံတမန္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ခြင့္ မရိွေၾကာင္း သြန္သင္တင္ျပျခင္းျဖစ္သည္*
Abdullah Ibn ‛Amr narrated that Allah’s Messenger (salla Allahu ʿalayhi wa-sallam) said:
“Whoever kills a person who is granted the agreement of protection by the Muslims shall not smell the fragrance of Paradise though its fragrance can be smelled at a distance of forty years journey.”
[Bukhari, no 6914]
အဗ္ဒုလႅာဟ္ အိဗ္ႏု အမ္ရ္မွ ဆင့္ျပန္ခဲ့သည္။ ရစူလုလႅာဟ္(ဆြလႅလႅားဟုအလိုင္းဟိ ၀စလႅမ္) မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ “မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းမႈ ခံစားခြင့္ရိွေနေသာ လူတစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္ေသာ မည္သူမဆို သုခဘံု၏ ရနံ႔ကိုပင္လွ်င္ ရွဴရိႈက္ခံစားရမည္ မဟုတ္။ ထိုရနံ႔မွာ ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ ခရီးအကြာအေ၀း၌ ရွဴရိႈက္ခံစားရပါေသာ္လည္း …. “။
( ‘ရစူလုလႅာဟ္’ ဆုိသည္မွာ မုဟမၼဒ္သခင္ကုိ ရည္ညႊန္းသည္)
သံအမတ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံရပ္ျခားသံတမန္မ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္းအေပၚ အစၥလာမ္္က အၾကြင္းမဲ့ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားပါသည္။
သံအဖြဲ႕မ်ား၊ သံအမတ္မ်ား၊ သံတမန္မ်ား၊ မြတ္စ္လင္မ္မဟုတ္သူတို႔၏ကိုယ္စားလွယ္အစုအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္နယ္ေျမထဲ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ထိခိုက္နစ္နာေအာင္ ဒုကၡေပးျခင္း၊ ပစ္မွတ္ထားျခင္းအမႈမ်ားမွာ အထူးတားျမစ္ပိတ္ပင္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း အစၥလာမ့္ေရးရာပညာရွင္မ်ားကလည္း သတ္မွတ္ထားၾကၿပီးျဖစ္သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါျဖစ္ရပ္မွ ရွင္းလင္းထင္ရွားစြာ သိေစႏိုင္သည့္အခ်က္အေပၚ စဥ္းစားသံုးသပ္ပါေလ။ သံကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ဦးသည္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ေစတမန္ေတာ္စစ္စစ္၏ ေရွ႕ေတာ္ေမွာက္ထံ အေရာက္လာ၏။ ႏွစ္ဦးစလံုးက မုစိုင္းလိမဟ္၏ မုသားအဆိုကို မဆိုင္းမတြ အခိုင္အမာ ေျပာဆို၏။ သူတို႔၏ေခါင္းေဆာင္ က်ဴးလြန္သည့္ မဟာမုသားေၾကာင့္ တမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြလႅလႅားဟုအလိုင္းဟိ ၀စလႅမ္)မွာ အဘယ္မွ်အထိ မႏွစ္ၿမိဳ႕ျခင္းျဖစ္မည္ကို ေတြးၾကည့္ႏိုင္ပါ၏။ သို႔ပင္သို႔ျငား ကိုယ္ေတာ္ျမတ္သည္ သံတမန္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား မသတ္ျဖတ္ရ ဟူသည့္ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းကို ဆုပ္ကိုင္က်င့္သံုးျပသေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
လမ္းေၾကာင္းမွားသို႔တြန္းပို႔ခံရသည့္ လူငယ္အခ်ဳိ႕ရိွေနေၾကာင္း၊ မြတ္စ္လင္မ္နယ္ေျမမ်ား၌ အေျခခ်ေနထိုင္ေနၾကသည့္ မြတ္စ္လင္မ္မဟုတ္သူမ်ားကိုသာမက ဧည့္သည္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မ်ားကိုပါ သတ္ျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရိွသည္ဟု ၎တို႔မွ ထင္ျမင္ယူဆေနေၾကာင္း ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၏ ဓမၼသတ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ရိႈင္းခ္ အဗ္ဒုလ္ အဇီးဇ္ အိဗ္ႏု ဘာ့ဇ္ ၾကားသိခဲ့ရသည္။
သို႔ျဖင့္ သူသည္ ခိုင္မာျပတ္သားသည့္အေျဖတစ္ရပ္ကို တုန္႔ျပန္ေပးခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ သတ္ျဖတ္ခ်င္သည့္ အေတြးအေခၚႏွင့္ လုပ္ရပ္အေပါင္းမွာ အစၥလာမ္ႏွင့္ ျပႆားတစ္လမ္းသံတစ္လမ္းျဖစ္ၿပီး ဟရာမ္(အျပင္းစားတားျမစ္ခ်က္) ျဖစ္သည္ ဟူ၏။
ထပ္မံ၍မွတ္ခ်က္ျပဳသည္မွာ – ဧည့္သည္မ်ား သို႔မဟုတ္ အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ားမွ အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရးအမႈမ်ဳိး တစ္စံုတစ္ရာက်ဴးလြန္သည္ကို ေတြ႕ျမင္သည္ရိွေသာ္ မြတ္စ္လင္မ္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္တရားရံုးမ်ားသို႔ အသိေပးအေၾကာင္းၾကားရေပမည္။ အစၥလာမ့္ခံုရံုး မရိွခဲ့ေသာ္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားထံ ရိုးသားစြာ တင္ျပ၍ ၎တို႔အား အေကာင္းဖက္သို႔ လမ္းညႊန္ေပးရန္ တင္ျပရမည္၊ အစၥလာမ့္ဥပေဒႏွင့္အညီ စီရင္ႏိုင္ေအာင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္သည္။
ကိုယ္ပိုင္ဆႏၵျဖင့္ တရားစီရင္ျခင္း၊ အင္အားႏွင့္ သတ္ျဖတ္မႈကို အသံုးျပဳ၍ လူတို႔အား ညႊန္ၾကားျခင္းႏွင့္ တားျမစ္ျခင္းတို႔မွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရိွေခ်။
သို႔ျဖစ္ရာ သူတစ္ထူးအဖို႔ မြတ္စ္လင္မ္နယ္ေျမမ်ားရိွ ျပည္သူတို႔အၾကား အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ဥပေဒသျဖင့္ တရားစီရင္ႏိုင္သည္အထိ နည္းလမ္းရွာလ်က္ ေဒသတြင္း အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား၊ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းလက္တြဲေဆာင္ရြက္ယံုမွ်သာ တာ၀န္ရိွေပသည္။ ထပ္ဆင့္ရွင္းရပါလွ်င္ ျဖဴစင္သည့္အႀကံျပဳျခင္းႏွင့္ ေကာင္းမႈဖက္ဦးလွည့္ရန္ လမ္းညႊန္ျခင္းမွအပ ပိုၿပီး ျပဳလုပ္အပ္သည္မဟုတ္ပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ ထိုသူ႔အေပၚ ရိွသည့္တာ၀န္မွာ အေကာင္းမြန္ဆံုးေသာနည္းလမ္းျဖင့္ မေကာင္းမႈအား တားျမစ္ရန္ ျဖစ္သည္။ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေတာ္မူေသာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က မိန္႔ေတာ္မူထားပါသည္။ “အသင္တို႔ တတ္စြမ္းႏိုင္သေလာက္ သာသနာကိုကိုင္းရိႈ္င္းၾက၊ တာ၀န္ေက်ပြန္ၾကေလာ့”။
ဤသို႔ေသာအေနအထားမ်ား၌ အၾကမ္းနည္းျဖင့္ မေကာင္းမႈအား တားျမစ္ျခင္းက ဆိုးရြားေသာင္းက်န္းမႈႏွင့္ အက်င့္ပ်က္ယြင္းမႈမ်ားထံ ပိုမို တြန္းပို႔ေစရာေရာက္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဤကိစၥမ်ားအေပၚ ဆန္းစစ္ၾကသူတိုင္း၏ အသိတရား၀ယ္ အမွားပံုရိပ္မ်ား စြဲထင္က်န္ရစ္သြားေတာ့မည္ျဖစ္ေပသည္။ (ၾကည့္ – မဂ်္မူးအ္ ဖသ္၀ါ အရွ္ ရိႈင္းခ္ အိဗ္ႏု ဘာ့ဇ္ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္အက်ဥ္း ၈/၂၀၇)
×××××××××××
(ေဟာင္ေကာင္ မြတ္စ္လင္မ္ေကာင္စီမွ ေရးသားထုတ္ျပန္လိုက္ေသာ Prophet Muhammad (ﷺ) would not have killed foreign delegations even if they were sent by the worst of enemies ကို မင္းထြဋ္ေခါင္ က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားပါသည္။)
