News @ M-Media

Blog

  • မလေးရိုးရာ ယဥ်ကျေးမှုများ တိမ်ကောပျောက်ကွယ်လာတဲ့ ထိုင်းတောင်ပိုင်းဒေသ

    မလေးရိုးရာ ယဥ်ကျေးမှုများ တိမ်ကောပျောက်ကွယ်လာတဲ့ ထိုင်းတောင်ပိုင်းဒေသ

    စက်တင်ဘာ ၂၃၊ ၂၀၂၂
    M-Media

    -မလေးလူမျိုးတွေရဲ့ ဒေသဖြစ်တဲ့ ထိုင်းတောင်ပိုင်းမှာ မလေးရိုးရာ ယဥ်ကျေးမှုအမှတ်သညာတွေ တိမ်ကောလာတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်ကြောင်း ဒေသတွင်း အဖွဲ့အစည်းတွေက ထုတ်ပြောလာကြပါတယ်။

    ပတ္တာနီ၊ ယာလာ၊ နာရာသီ၀ပ်တို့ ပါ၀င်တဲ့ ထိုင်းတောင်ပိုင်းဟာ ပတ္တာနီ ဘုရင့်နိုင်ငံလို့ ထင်ရှားတဲ့ မလေးအင်ပါယာ နယ်မြေတွေပါ။ ထိုင်းဘုရင်တွေရဲ့ ကျူးကျော်မှုကို အကြိမ်ကြိမ်ခံခဲ့ရပြီး ၁၇၈၆ ခုနှစ်မှာ ဒီမလေးဒေသတွေကို ထိုင်းဘုရင် ပထမမြောက် ရာမက သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

    ခေတ်အဆက်ဆက် ထိုင်းအစိုးရတွေက ထိုင်းယဥ်ကျေးမှူ လွှမ်းမိုးအောင် ကြိုးပမ်းတာ၊ လူငယ်တွေက ရိုးရာယဥ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်တွေကို ထိန်းသိမ်းရမှန်း မသိနားမလည်တာတွေကြောင့် ထိုင်းတောင်ပိုင်းမှာ မလေးလူမျိုးတွေရဲ့ အမှတ်သညာတွေ တစ်ဖြည်းဖြည်း တိမ်ကောလာပါတယ်။

    ပတ္တာနီသမိုင်းအမွေအနှစ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ (Patani Civilization Art Heritage Organisation) က ဒေသတွင်းမှာ အတွေ့ရနည်းလာတဲ့ မလေးရိုးရာ ဖက်ရှင်တွေ၊ ရိုးရာအိမ်တွေနဲ့ အသုံးအဆောက်ပစ္စည်းတွေ၊ အဲဒါတွေကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်တဲ့ အတတ်ပညာတွေကို ထိန်းသိမ်းဖို့ ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။

    “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ယဥ်ကျေးမှု အမှတ်သညာတွေ တိမ်ကောရတဲ့ အကြောင်းအရင်း အများအပြားရှိပါတယ်။ ဒါတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ မကြိုးစားဘူးဆိုရင် သိပ်မကြာခင် ပျောက်ကွယ်သွားနိုင်ပါတယ်”

    “အခုလက်ရှိ ဒီအမွေအနှစ်တွေက ရှိနေသေးတယ်။ မလေးရိုးရာ ဓားမြှောင်နဲ့ ဓားအိမ်လုပ်တဲ့ အတတ်ပညာမျိုး၊ အခြား မလေးဗိသုကာပညာမျိုးတွေကို သင်ယူလေ့လာပြီး ပြန့်ပွားအောင် လုပ်သွားရမှာပါ” လို့ အဖွဲ့တာ၀န်ရှိသူ နူကမ် ကူ ရှမ်ရှူဒင်က ပြောပါတယ်။

    ရှမ်ရှူဒင်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံက မလေးကိုယ်စားလှယ် ၇ ဦးတို့ဟာ မလေးရှားမှာ မကြာသေးခင်က ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ပထမအကြိမ် နိုင်ငံတကာ မလေးရိုးရာယဥ်ကျေးမှု ပြပွဲကို တက်ရောက်ပြီး ထိုင်းတောင်းပိုင်းက မလေးရိုးရာ အမွေအနှစ်တွေကို ခင်းကျင်းပြသခဲ့ပါတယ်။

    Ref: The Star

  • ကမ္ဘာ့သင်္ဘောတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းမှာ နောက်တစ်ဆင့် တက်လာနိုင်တဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်

    ကမ္ဘာ့သင်္ဘောတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းမှာ နောက်တစ်ဆင့် တက်လာနိုင်တဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်

    စက်တင်ဘာ ၂၃၊ ၂၀၂၂
    M-Media

    -ဘင်္လားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဟာ ပြည်တွင်းဖြစ် အဆင့်မြင့် ကုန်တင်သင်္ဘောကို ယူကေနိုင်ငံဆီ ပထမဆုံးအကြိမ် တင်ပို့ရောင်းချခဲ့ပြီး ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောတွေ တင်ပို့ရေးလုပ်ငန်းကို နောက်တစ်ဆင့် ချဲ့ထွင်လာနိုင်ပါတယ်။

    ၃၆၄ ပေအရှည်၊ ၅၄ ပေအကျယ်ရှိပြီး ကုန်တန်ချိန်ပေါင်း ၆၁၀၀ တင်ဆောင်နိုင်တဲ့ အဲဒီသင်္ဘောဟာ ဘင်္လားဒေ့ရှ် ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်ဖူးတဲ့ အကြီးဆုံး သင်္ဘောပါ။

    မြင်းကောင်ရေ ၄၁၃၀ ရှိတဲ့ အင်ဂျင်တပ်ထားပြီး တစ်နာရီကို ရေမိုင် ၁၂ မိုင်ခွဲအထိ ခုတ်မောင်းနိုင်ပါတယ်။ ယူကေဆီ သင်္ဘောလွှဲပြောင်း ပေးအပ်ပွဲ အခမ်းအနားကို အခုတစ်ပတ်အစောပိုင်းမှာ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

    “၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံကို သင်္ဘော ပထမဆုံးတင်ပို့တယ်။ အခု ယူကေကို တင်ပို့ရောင်းချနိုင်တာပေါ့။ ယူကေက ဘင်္လားဒေ့ရှ်ဆီကနေ သင်္ဘော၀ယ်တာ ဒါပထမဆုံးပါ” လို့ သင်္ဘောတည်ဆောက်တဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကုမ္ပဏီ Ananda Group ရဲ့ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ တာရစ်ကူ အစ္စလာမ်က ပြောပါတယ်။

    ဒီသင်္ဘောကို ဘက်စုံ အသုံးပြုနိုင်ပြီး၊ ကုန်တင်မယ်ဆိုရင်လည်း နျူကလီးယား စွန့်ပစ်ပစ္စည်းကလွဲရင် ကျန်တဲ့ပစ္စည်းအားလုံးကို တင်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။

    “ရေခဲမြစ်ထဲမှာလည်း သင်္ဘောကို မောင်းလို့ရတယ်။ ၄ ပေအထူလောက်ရှိတဲ့ ရေခဲအလွှာကို အသာလေးခွဲပြီး သွားနိုင်ပါတယ်။ ကပ္ပတိန်ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်မလိုဘဲ အလိုအလျောက် မောင်းနှင်စနစ်နဲ့ ၁၆ နာရီအထိ မောင်းနိုင်ပါတယ်” လို့ တာရစ်ကူက ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    ဘင်္လားဒေ့ရှ်ဟာ စက်မှုခေတ်သစ်ရဲ့ အစောပိုင်းကာလကတည်းက သင်္ဘောတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်း အခြေတည်တဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ ဒီလုပ်ငန်းဟာ ပိုမိုကြီးထွားဖြစ်ထွန်းလာပြီး ကမ္ဘာတစ်၀ှမ်း တင်ပို့ရောင်းချနိုင်တဲ့ အနေအထားအထိ ဖြစ်လာပါတယ်။

    ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ သင်္ဘောတည်ဆောက်ရေး ကုမ္ပဏီပေါင်း ၂၀၀ ကျော် ရှိနေပြီး ဒီလုပ်ငန်းကနေ ရရှိတဲ့ နိုင်ငံ့၀င်ငွေဟာ တစ်နှစ်ကို တာကာ ဘီလီယံ ၁၅၀ လောက် ရှိနေပါတယ်။

    Ref: TBS News

  • အာဏာသိမ်းစဥ်က ပြည်သူကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် စစ်ခေါင်းဆောင်ကို တရားရုံးက စစ်ဆေးမည်

    အာဏာသိမ်းစဥ်က ပြည်သူကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် စစ်ခေါင်းဆောင်ကို တရားရုံးက စစ်ဆေးမည်

    စက်တင်ဘာ ၁၉၊ ၂၀၂၂
    M-Media

    -အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဂီနီနိုင်ငံဟာ အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်ဟောင်း မူဆာ ဒါဒစ် ကာမာရာကို လူအစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုနဲ့ လာမယ့်တစ်ပတ်မှာ ကြားနာစစ်ဆေးတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

    ၂၀၀၉ ခုနှစ်က မြို့တော် ကိုနာကရီ ဘောလုံးကွင်းမှာ ပြည်သူလူထုရဲ့ ဆန္ဒပြမှုကို ကာမာရာရဲ့ တပ်ဖွဲ့တွေက အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် အမျိုးသမီးတွေ၊ ကလေးငယ်တွေနဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ အပါအ၀င် အနည်းဆုံး ၁၅၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

    ဒီအဖြစ်အပျက်မှာ စစ်သားတွေဟာ အမျိုးသမီး ၁၀၀ ကျော်ကိုလည်း အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့ပါတယ်။

    ဂီနီတရားရေး၀န်ကြီး ချားလ်စ် အလ်ဖွန်ရိုက်က ဒီကြောက်မယ်ဖွယ်ရာအဖြစ်အပျက် ၁၃ နှစ်ပြည့်မြောက်တဲ့ စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့မှာ အမှုကို စတင်ကြားနာမယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    ကာမာရာဟာ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ခရစ္စမတ်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီး ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလအထိ သမ္မတအဖြစ် တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှာ ဘာကီနာဖာဆိုကို ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ဂီနီကို ပြန်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။

    တရားရုံးက မှန်မှန်ကန်ကန် စီရင်ဆုံးဖြတ်မယ်ဆိုတာကို ယုံကြည်တဲ့အတွက် နိုင်ငံကို ပြန်လာတာလို့ ကာမာရာက ပြောပါတယ်။

    အရင်အစိုးရတွေက ၂၀၀၉ ခုနှစ် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု ကိစ္စအတွက် ကာမာရာနဲ့ အပေါင်းအပါတွေကို တရားစွဲဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် ပြင်းပြတဲ့ စိတ်ဆန္ဒမျိုး မရှိဘူးလို့ လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ Human Rights Watch က ၀ေဖန်ထားပါတယ်။

    ဂီနီမှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကာမာရာဟာ သူ့အတွက် ပိုမိုအဆင်ပြေမယ့်အနေအထား ရှိတဲ့အတွက် တိုင်းပြည်ကို ပြန်လာတာလို့ သုတေသီတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

    ၂၀၀၉ ခုနှစ် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုမှာပါ ကာမာရာအပါအ၀င် စစ်အစိုးရအဖွဲ့၀င်ဟောင်း တစ်ဒါဇင်ကျော်လောက် တရားစွဲခံထားရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

    Ref: Aljazeera

  • တရုတ်ရန်မှ ထိုင်၀မ်ကို စစ်ရေးဖြင့် ကာကွယ်ပေးမည်ဟု ဂျိုးဘိုင်ဒန် ပြော

    တရုတ်ရန်မှ ထိုင်၀မ်ကို စစ်ရေးဖြင့် ကာကွယ်ပေးမည်ဟု ဂျိုးဘိုင်ဒန် ပြော

    စက်တင်ဘာ ၁၉၊ ၂၀၂၂
    M-Media

    -တရုတ်က ထိုင်၀မ်ကို ကျူးကျော်လာရင် အမေရိကန်တပ်တွေက ထိုင်၀မ်ကို ကာကွယ်ပေးမယ်လို့ သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

    ထိုင်၀မ်ကိစ္စမှာ စစ်ရေးအရ ပါ၀င်ဖို့ အမေရိကန်က ပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား ပြောကြားလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

    တရုတ်က ထိုင်၀မ်ဟာ သူတို့ပိုင်တဲ့ ဒေသဖြစ်ပြီး လိုအပ်ရင် စစ်အင်အားသုံး သိမ်းပိုက်သွားမယ်လို့ ကြေငြာထားတာပါ။

    ဒီကိစ္စမှာ စစ်ရေးအရ ပါ၀င်ပတ်သက်မှာလားဆိုတာကို အမေရိကန်တာ၀န်ရှိသူတွေ အရင်တုန်းက တိတိကျကျ မပြောခဲ့ပါဘူး။

    CBS 60 သတင်းဌာနနဲ့ မနေ့က အင်တာဗျူးမှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ထိုင်၀မ်ကို တရုတ်က ရုတ်တရက် တိုက်ခိုက်လာရင် အမေရိကန်က ကာကွယ်ပေးသွားမယ်လို့ ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

    ယူကရိန်းမှာလို လက်နက်ထောက်ပံ့တာမျိုး မဟုတ်ဘဲ အမေရိကန် စစ်သားတွေကိုယ်တိုင် ၀င်တိုက်ပေးမှာလို့လည်း ထည့်သွင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

    အိမ်ဖြူတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ထိုင်၀မ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ဟာ စစ်ရေးအရ ပါ၀င်တိုက်ခိုက်မလားဆိုတာ တိတိကျကျ မဆုံးဖြတ်ထားတဲ့ ‘strategic ambiguity’ မူ၀ါဒအတိုင်းပဲ ဆက်ရှိသွားမယ်လို့ မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။

    ဘိုင်ဒန်ရဲ့ ဒီလိုပြောကြားမှုအတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိပြီး၊ ကာကွယ်ရေးအင်အားကို ပိုမိုအားကောင်းအောင် လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ထိုင်၀မ်နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

    Ref: Reuters

  • အီရန်၏ ပြည်တွင်ဖြစ် Fath 360 ဒုံးကျည်စနစ် အမေရိကန်ထုတ်ကို ယှဥ်နိုင်မလား

    အီရန်၏ ပြည်တွင်ဖြစ် Fath 360 ဒုံးကျည်စနစ် အမေရိကန်ထုတ်ကို ယှဥ်နိုင်မလား

    စက်တင်ဘာ ၁၇၊ ၂၀၂၂
    M-Media

    -အီရန်ဟာ ပြည်တွင်းဖြစ် ဒုံးကျည်စနစ် Fath 360 ကို အခုရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ စမ်းသပ်ခဲ့ပြီး၊ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားတဲ့ ဒုံးကျည်စနစ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်လို့ စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

    နိုင်ငံအလယ်ပိုင်း အစ္စဖာဟန်ဒေသမှာ Eghtedar 1401 အမည်နဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတစ်ခုကို အီရန်ဟာ မကြာသေးခင်က ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အဲဒီမှာ Fath 360 ကို စမ်းသပ်ခဲ့ပါတယ်။

    Fath 360 ဟာ မြေပြင်ကနေ မြေပြင်ပစ် တာတို ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်စနစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်ဆိုရင် အသံထက် ၃ ဆမြန်တဲ့ အမြန်နှုန်းနဲ့ ဒုံးကျည်တွေကို ပစ်ခတ်နိုင်ပြီး ဂြိုဟ်တုဆက်သွယ်ရေးစနစ်နဲ့ ချိတ်ဆက်လိုက်ရင် ၄ ဆအထိ အမြန်နှုန်းရတယ်လို့ အီရန်နိုင်ငံပိုင်သတင်းဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

    ကီလို ၁၅၀ ရှိတဲ့ ဒုံးကျည် ၄ လုံးကနေ ၆ လုံးအထိ တပ်ဆင်ပြီး အကွာအ၀ေး ၈၀ ကနေ ၁၀၀ ကီလိုမီတာအထိ ပစ်ခတ်နိုင်ပါတယ်။

    စစ်ရေးဆိုင်ရာ သုံးသပ်တဲ့ Global Security အဖွဲ့က အီရန်ရဲ့ Fath 360 ဒုံးကျည်စနစ်ဟာ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ အမေရိကန်ရဲ့ HIMARS ဒုံးကျည်စနစ်ကို ကောင်းကောင်းယှဥ်နိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။

    စျေးနှုန်းပိုင်းမှာတော့ Fath 360 က ပိုပြီး စျေးချိုပါတယ်။ ဒီဒုံးကျည်စနစ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က အီရန် တော်လှန်ရေးအစောင့်တပ်ဖွဲ့ (IRGC) မှာ တပ်တော်၀င်ခဲ့တာပါ။

    Fath 360 ဟာ အရင်ရှိပြီးသား Fateh ဒုံးကျည်စနစ်ကို ချုံ့ထားတာဖြစ်ပြီး ပိုမိုပေါ့ပါး အစွမ်းထက်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

    အနောက်နိုင်ငံတွေက ပိတ်ဆို့မှုတွေ ရှိနေပေမယ့် အီရန်ဟာ ဒုံးကျည်စနစ်နဲ့ ဒရုန်းနယ်ပယ်မှာ တိုးတက်မှု တော်တော်များများ ရရှိခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ပြည်တွင်းဖြစ် ဒုံးကျည်စနစ်တွေ၊ ဒုံးခွင်းစနစ်တွေနဲ့ ဒရုန်းလေယာဥ်တွေကို ထုတ်ပြခဲ့ပါတယ်။

    Ref: Asia Times