ေအာက္တိုဘာ ၇ ၂၀၁၆
M-Media
ႏိုဗာလ္ ေကာ္မတီသည္ ၾကိဳတင္၍ သတင္းအခ်က္လက္ကို မ်ားမ်ားစားစား ထုတ္ျပန္ေပးေလ့မရွိေသာ္လည္း၊ အသံုး၀င္ ေသာ အညႊန္းအေနျဖင့္ သူႏွင့္ဆက္ႏႊယ္မႈ႔မရွိေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သုေတသန အင္စတီက်ဴတ္ ေအာ္စလိုမွ ၎တို႔ ကိုယ္ပိုင္ အလားလာရွိေသာ ရႏိုင္ေခ်ရွိသည့္စာရင္းကို ထုတ္ျပန္လိုက္ပါသည္။
ဥေရာပ ဒုကၡသည္ အေရးခင္းႏွင့္ ဆီးရီးယား ျပည္တြင္းစစ္ကဲ့သို႔ေသာ – ကမၻာ့ အဓိက အျဖစ္ပ်က္မ်ားက ႏိုဗာလ္ ေကာ္မတီ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ တစ္ဖန္ျပန္၍ စဥ္းစားစရာ ေရာက္ေစသည္ဟု PRIO ဒါရိုက္တာ ခရစ္ရွန္ ဘာဂ့္ ဟာဗီကန္ Kristian Berg Harpviken က ေျပာသည္။
“ထိုက္တန္တဲ့ လူကို ေရြးခ်ယ္ဖို႔ ရွာေဖြရာတာ စိန္ေခၚမႈ႔ပါပဲ၊ ဆုအတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ တစ္ေယာက္ဟာ ႏွံ႕စပ္ကၽြမ္း က်င္တဲ့ သံအမတ္တစ္ေယာက္လည္း ျဖစ္ရပါမယ္” လို႔ ဟာပ္ဗီကန္က အန္ဘီစီ သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
သူေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အုပ္စုထဲမွ ေနာက္ဆံုးစ ကာတင္ အဆင့္ေရာက္ အလားလာရွိသူ ေလးဦးမွာ-
ဆဗတ္လနာ ဂႏုရွ္ခီနား (Svetlana Gannushkina )
ရုရွလူမ်ိဳး သခ်ၤာပညာရွင္ဟာ ေစာေစာပိုင္းကတည္းကပင္ ႏိုဗာလ္ဆုအတြက္ ေရပန္းစားေနခဲ့သည္။
လူအခြင့္ေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္၊ ဂႏုရွ္ခီနားသည္ နေဂၚႏို-ကရာဘတ္ေဒသရွိ ၁၉၈၀-ခုႏွစ္မ်ား ဆီက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေရးခင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ ေျပာရဲဆိုရဲသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ယင္းတြင္ သူမသည္ စစ္ ေၾကာင့္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည့္ အာဇာဘိုင္ဂ်န္ႏွင့္ အာေမးနီးယား အက်ဥ္းသမားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အမႈ႔လိုက္ ခဲ့သည္။
မႏွစ္က သူမမွာ ကရင္မလင္အစိုးရအား ရုရွျပည္သူမ်ားႏွင့္ အစိုးရ အခ်င္းခ်င္းၾကား အယံုၾကည္ကင္းမဲ့ေနျခင္းကို လူသိ ရွင္ၾကား ေ၀ဖန္ခဲ့သလို တိုင္းျပည္၌ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အန္ဂ်ီအိုလုပ္ေနေသာ ကိစၥမ်ားကိုလည္း ေ၀ဖန္ခဲ့ေသးသည္။
ဂႏုရွ္ခီးနားတြင္ “ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူ႔အခြင့္ေရး၊ ရုရွႏွင့္ အိမ္နီးနားျခင္းႏိုင္ငံမ်ားအၾကား သင့္ျမတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရး အတြက္ ေထာက္ခံအားေပးသူတစ္ေယာက္အေနႏွင့္ ရွည္လ်ားသည့္ အေထာက္ထား သူ႔မွာ ရွိေနသည္ “ဟု ဟာပ္ဗီကန္ က ေျပာပါသည္။ “သူမကို ဆုေပးျခင္းက သမၼတ ပူတင္ေအာက္တြင္ ႏိုင္ငံေရးတိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈ႔ကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနမႈ႕အား အာရံုစိုက္စရာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။”
အားနစ္ မိုးနဇ္ ႏွင့္ အလီ အက္ဘာ ဆာေလ (Ernest Moniz and Ali Akbar Salehi)
————————————
အေမရိကန္ စြမ္းအင္ေရးရာ ၀န္ၾကီး မိုးနစ္ ႏွစ္ အီရန္ အက္တမ္မစ္ စြမ္းအင္ အဖြဲ႔စည္း အႀကီးအကဲ ဆာေလ တို႔မွာ အီရန္ ႏွင့္ အေနာက္ကမၻာအၾကား ႏ်ဴကလိယား စြမ္းအင္ ဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္သည္အထိ သဲၾကီး မဲၾကီး ၾကိဳးစားေပးၾကသူမ်ားထဲတြင္ အဓိက ၾကိဳးပမ္းသူမ်ား ျဖစ္သည္။
အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားႏွင့္ အီရန္ သမၼတ ဟာဆန္ ရိုဟာနီတို႔က အဆိုပါ သေဘာတူညီမႈ႔ ရခဲ့ၾကျခင္းအတြက္ ခ်ီးမႊမ္းခဲ့ၾကၿပီး အီရန္ႏိုင္ငံက သူ၏ ႏ်ဴကလိယအဆင့္ ေျခလွမ္းမ်ားကို ေနာက္ဆုတ္ရန္ အျပည့္အ၀ သေဘာတူညီ ခဲ့ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ေၾကညာၿပီးသည့္ေနာက္တြင္၊ ႏိုင္ငံတကာ ပိတ္ဆို႔မႈ႔ ဖယ္ရွားေပးလိုက္ေသာအခါ၊ ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက၊ ယင္းသမိုင္း၀င္အျဖစ္ပ်က္မွာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတြဟာ အျမဲတမ္း ထိပ္ဆံုးက ေရြးခ်ယ္ခံရေပမဲ့၊ ၁၉၉၈-ခုႏွစ္ကတည္းက ဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး စာခ်ဳပ္မွ ဆုမရရွိခဲ့ပါဘူး၊ အဲဒီတုန္းက ဂၽြန္ ဟုမ္းနဲ႔ ေဒးဗစ္ ထရမ္းဘဲလ္တို႔ကို ေျမာက္အိုက္လန္ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ သူတို႔ရဲ႕ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းမႈ႔အေပၚမွာ ဆုေပးခဲ့တာပါ ” ဟု ဟာပ္ဗီကန္က ဆိုသည္။
“ဒီအထိအရွ မခံတဲ့ သေဘာတူစာခ်ဳပ္က အေရးႀကီးပါတယ္”လို႔ သူက ထပ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ – “ျငိမ္းခ်မ္းေရး အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ႔ တိုးလာမွာကို ကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ ႏ်ဴကလိယလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းဖို႔ကို ျမွင့္ တင္ဖို႔ အတြက္ေၾကာင့္ပါပဲ။”
ဦးထုပ္ျဖဴမ်ား ( The White Helmets )
Helmets ေခၚ အမာေခါင္းေဆာင္း ဦးထုပ္ျဖဴမ်ားကို ေဆာင္းထားၾက၍ လူသိမ်ားၾကသည့္ ပထမဆံုး တုန္႔ျပန္သူမ်ား၏ ေစတနာ့၀န္ထမ္း တပ္ဖြဲ႔တစ္ခုျဖစ္ေသာ ဆီးရီးယား ျပည္သူစစ္မ်ားအား ျပည္သူ႔အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေသာ ဆုကိုေပး၍ လြန္ခဲ့သည့္လက အသိမွတ္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၁၁-ခုႏွစ္က စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တိုင္းျပည္ တြင္ ျပည္တြင္းစစ္ စတင္ျဖစ္ပြားခ်ိန္မွစ၍ အစီရင္ခံစာအဆိုအရ လူ႔အသက္ေပါင္း ေျခာက္ေသာင္းထက္မနည္းကို သူတို႔ ကယ္တင္ၿပီးေနာက္မွာ ယင္းဆုကို ရခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းဆုမွာ ” ႏိုဗာလ္ဆု ေနာက္တစ္မ်ိဳး ” အေနႏွင့္ မၾကာခဏဆိုသလို ရည္ညႊန္းၾကသည္။ ဂႏုရွ္ခီနာသည္လည္း ယခုႏွစ္ တြင္ အဆုပါဆုအတြက္ ပူးတြဲ အမည္စာရင္း တင္သြင္းျခင္းခံရသည္။) ဆုက်င္းပေရးအဖြဲ႔၀င္မ်ားက ဦးထုပ္ျဖဴမ်ား အဖြဲ႔ကို ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈ႔ေၾကာင့္ အတိဒုကၡေရာက္က်ရသူမ်ားကို အေသျခာ အာရံုစိုက္ကူညီေပးခဲ့ၾကျခင္းအတြက္ လူသား ခ်င္းစာနာေသာ လုပ္ရပ္ကို နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း ႏွစ္ျမဳပ္လုပ္ကိုင္ၾကသူမ်ားဟု ကိုးကားေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။
စက္တင္ဘာလတုန္းက အမည္ခံ Netflix သတင္းကားတြင္လည္း သူတို႔အုပ္စုမွာ ေဖၚျပျခင္းခံရၿပီး ယခုအခါတြင္ စစ္ပြဲ၏ ပံုရိပ္မ်ားအတြက္ စံနမူနာျပဓာတ္ပံု ျဖစ္ေနေသာ ေသြးအလိမ္းလိမ္း၊ ဖံုအလူးလူးကပ္ေနေသာ ငါးႏွစ္သား ကေလးငယ္ ေလးအား အသဲသန္ကယ္ထုတ္ေနပံုအတြက္ သူတို႔မွာ ခ်ီးမႊမ္းျခင္းကို ခံရပါသည္။
အက္ဒြပ္ စႏိုးဒန္း (Edward Snowden)
၂၀၁၃-ခုႏွစ္က အေမရိကန္ ထိပ္တန္းလွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္အဆင့္ စာရြက္ စာတမ္းမ်ား ေပါက္ၾကားခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္တြင္ ၀ိ၀ါဒကြဲျပားေစေသာ သူတစ္ေယာက္အျဖစ္ က်န္ေနရစ္ခဲ့ပါသည္။
.
သူ႔ကို ေထာက္ခံတဲ့ သူေတြကေတာ့ အစိုးရက စပိုင္ျပဳလုပ္ေနျခင္းတို႔အေပၚ ကူညီမီးအေမွာင္ခ်ခဲ့ေသာ သူရဲေကာင္း တစ္ဦး အျဖစ္ သူ႔ကို ေဖၚျပခဲ့ၿပီး လြန္ခဲ့ေသာ လက အိုဘားမားအား သူ႔ကို ခြင့္လႊတ္ေပးပါရန္ ပန္ၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လည္း ျပင္းထန္သည့္ အစိုးရပိုင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အစီရင္ခံစာက သူ႔ကို ပစ္တင္ေ၀ဖန္ထားၿပီး၊ “စႏိုးဒန္းေၾကာင့္ လူထုမွ ဇာတ္ေၾကာင္းျပန္ လူသိလာၿပီး သူ၏ မဟာမိတ္မ်ားမွာလည္း မုသားေျပာမႈ႔မ်ား၊ ခ်ဲ႔ကားေျပာၾကာမႈ႔မ်ားႏွင့္ အေရးၾကီးသည့္ ထိန္ခ်န္မႈ႔မ်ားျဖင့္ အုပ္ေအာ္ေသာင္းတင္းျဖစ္ခဲ့ရသည္”ဟု ေဖၚျပပါရွိေလသည္။
ယခင္ႏွစ္ အခုလက၊ အီးယူ ပါလီမန္က စႏိုးဒန္းႏွင့္ ပတ္သတ္၍ “သူ၏ ရပ္တည္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေသာ ေဖာ္ေကာင္ တစ္ေယာက္ အေနႏွင့္ေရာ၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္ေရးကို ကာကြယ္သူတစ္ေယာက္အေနႏွင့္ပါ အသိမွတ္ျပဳေသာ အားျဖင့္ ” သူ႔အား မည္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈ႔စြဲခ်က္ကိုမွ မစြဲေတာ့ပဲ လက္လႊတ္လိုက္ရန္ သူ၏ အဖြဲ႔၀င္မ်ားအားတိုက္တြန္း သည့္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခ်ခဲ့ပါသည္။
စႏိုးဒန္းမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ သူ လွ်ိဳလုပ္မႈ႔မ်ားျဖင့္ စြဲခ်က္တင္ခံေနရစဥ္တြင္ သူက ရုရွႏိုင္ငံတြင္ ျပည္ေျပးဘ၀ျဖင့္ ေနထိုင္ေနရဆဲရွိပါသည္။
ref: nbcnews
2016 Nobel Peace Prize Top Contenders, From the White Helmets to Snowden ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။
ရဲသူရိန္
Breaking News
—————-
** ယေန႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ႏွစ္ အတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏုိဘယ္ဆုကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာရာ ထိပ္တန္း ေရပန္းစားသူမ်ားတြင္ မပါဝင္တဲ့ ကုိလံဘီယာ သမၼတ Juan Manuel Santos က ဆြတ္ခူးရ႐ွိသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
