– အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသသည္ ကမၻာေပၚတြင္ မတူညီေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ ကြဲျပားေသာ ဘာသာအယူ၀ါဒမ်ားအၾကား အမ်ားဆံုး အတူယွဥ္တြဲတည္ရွိရာ အရပ္ေဒသတစ္ခုျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံကိုၾကည့္လွ်င္ စံနမူနာျပ အေနျဖင့္ သိႏိုင္ေပသည္။ လူမ်ားစု ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာၾကီးမ်ားျဖစ္ေသာ အစၥလာမ္၊ ဗုဒၶ၊ ဟိႏၵဴႏွင့္ ခရစ္ယာန္ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္သူတို႔မွာ အုပ္စုေသးငယ္လွေသာ္လည္း တက္တက္ၾကြၾကြရွိလွသည့္ ဆခ္၊ ဘဟာအီ၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္စ္ ႏွင့္သာမက ဂ်ဴးအသိုင္း၀ိုင္းမ်ားအထိပါ အတူတကြ လက္တြဲေနထိုင္လာခဲ့ၾကသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ေပၿပီ။ ယခုေတာ့ သီးခံျခင္းတရားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားခဲ့ၾကေသာ လက္သင့္ခံႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္ မတူကြဲျပားမႈမွာ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းကို ခံေနရပါၿပီ။
ျမန္မာႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အုပ္စိုးမႈေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၿပီး အထိမခံ ေရႊပုဂံလိုျဖစ္ေနေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆီသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ယေန႔တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွာ အရပ္သား ဦးေဆာင္ေသာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရတစ္ရပ္ ေပၚလာခဲ့ေသာ္လည္း၊ ျမန္မာျပည္၌မူ စစ္တပ္က အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားဆဲ။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၌လည္း ပထုတ္ျခင္းခံထားရေသာ စစ္တပ္က လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းဆဲျဖစ္သည္။
ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွာလည္း အရွိန္အဟုန္ျမင့္တက္လာေသာ ဘာသာေရး သည္းညီးမခံႏိုင္မႈ႔မ်ားႏွင့္ နပန္းလံုးေနရသည္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ ျပန္လည္ေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားမွာလည္း စစ္ေသြးၾကြ အမ်ိဳးသားေရး ဗုဒၶ၀ါဒ၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ႔ ဒဏ္ကို ခံေနရဆဲပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းျပည္၏ မေျပာပေလာက္ေသာ မြတ္စလင္လူနည္းစုမ်ားအေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳပ္ ေသာ မုန္းတီးမႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈတိုက္ပြဲ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရသလိုပင္ တစ္ဆက္တည္းမွာလည္း ယင္းတို႔၏ဒဏ္ကို ခရစ္ယာန္မ်ားကပါ ေရာၿပီး ခံစားခဲ့ရသည္။
ဤအေတာအတြင္း၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ ဘာသာေရးမတူကြဲျပားမႈ႔ ဓေလ့ထံုးစံကို ထံုမႊမ္းေစသည့္ ပန္ၾကပ္ဆီလာ pancasila ေခၚ ႏိုင္ငံေတာ္၏ သာတူညီမွ် သေဘာတရား – ယင္းမွာ တိုင္းျပည္က အသိမွတ္ျပဳထားသည့္ ဘာသာအယူ ၀ါဒ အသီးသီးအား သာတူညီမွ် အခြင့္ေရးေပးထားျခင္းျဖစ္သည္ – မွာလည္း တယူသန္ အစၥလာမ္မစ္သမားမ်ား၏ ရန္မွ ျခိမ္းေျခာက္ျခင္းကို ခံေနရသည္။ အဟ္မဒီယာမြတ္စလင္ႏွင့္ ရွီအာမြတ္စလင္တို႔မွာ ရက္စက္စြာ တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံလာေနရၿပီး ခရစ္ယာန္ ဘုရားရွစ္ခိုးေက်ာင္းမ်ားကိုလည္း ပိတ္ပစ္ကာ တယူသန္ အစြန္းေရာက္၀ါဒီမ်ားႏွင့္ ဆူဖီဓမၼ လမ္းစဥ္ကို ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္က်င့္သံုးလာခဲ့ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားမြတ္စလင္အသိုင္း၀ိုင္းတို႔အၾကား ျပႆနာမ်ားလည္း ျမင့္တက္လာခဲ့ရသည္။
ျမန္မာႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွာပင္၊ တိုင္းျပည္မွာ လက္ရွိျပႆနာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနခဲ့ရသည္။ ယခင္ ျမန္မာအစိုးရ သည္ သည္းညီးမခံႏိုင္မႈ႔အသစ္ အေတာ္မ်ားမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္က လက္သည္တရားခံျဖစ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ- အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ လႈပ္ရွားမႈ – မဘသကို မသိမသာ အေထာက္အကူေပးခဲ့ၾကသည္။ ယင္းမဘသမွာ အေျခခံလူ႔အခြင့္ေရးမ်ားကို ဆိုး၀ါးစြာခ်ိဳးေဖာက္ေသာ ဥပေဒမ်ားျဖစ္သည့္ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒႏွင့္ မတူညီေသာ ဘာသာ အခ်င္းခ်င္းၾကား လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားကို တင္သြင္းခဲ့ၾကသည္။
မဘသ၏ အမုန္းတရား ေဟာေျပာေနမႈမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ လႈံ႕ေဆာ္ေနမႈ႔မ်ားကို လူသိရွင္ၾကားေ၀ဖန္ခဲ့ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး ျဖစ္သူ ဦးထင္လင္းဦးအား ႏႈတ္ပိတ္ရန္အတြက္္ စစ္အစိုးရက ဘာသာေရးကို ေစာ္ကားသည္ဟု စြပ္စြဲကာ ရာဇ၀တ္မႈ႔က်ဴးလြန္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါသည္။ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္သည္ဟု အခ်ိဳ႕ေသာ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ မ်ားက ေဖၚျပေနၾကသည့္ တိုက္ပြဲပံုစံျဖင့္ မီးေတာင္သဖြယ္ ေပါက္ကြဲေပၚထြက္လာခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ အၾကမ္း ဖက္မႈမ်ားမွာလည္း ယခင္အစိုးရ လက္ထပ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ယင္းမွာ ဘာသာေရးတည္းဟူေသာ ပ်ားရည္တြင္ အမုန္းတရား အဆိပ္ခတ္ထားျခင္းသာျဖစ္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦး ေဆာင္သည့္ အရပ္သားအစိုးရသစ္က အေမြဆက္ခံခဲ့ရသည္။ ယခုလို စိန္ေခၚမႈမ်ားသာ မရွိပါလွ်င္၊ တိုင္းျပည္၏ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ေခ်ာေမြ႔ေနမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္၊ မဘသ တရားမ၀င္ေၾကာင္း ထုတ္ ေဖၚေျပာၾကားခဲ့သည့္ လက္ရွိအစိုးရ၏ မၾကာေသးခင္က ေျခလွမ္းမ်ားကိုလည္း ၾကိဳဆိုအပ္ပါသည္။
အင္ဒိုနီးရွားတြင္မူ၊ သမၼတ ဂ်ဳိကို ၀ီဒိုဒိုမွာ အလားတူ အာနိသင္ျပင္းေသာ ပ်ားရည္ကုိ လက္ခံေသာက္သံုးခဲ့ရသည္။၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၄-ခုႏွစ္အထိ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္သြားခဲ့ေသာ ဆူဆီလို ဘန္ဘန္း ယူဒိုယုိႏုိက ဘာသာေရး အေဆာက္အအံု ေဆာက္လုပ္ရာေနရာမ်ားကို ကန္႔သတ္ျခင္းႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ မြတ္စလင္မ်ားက မြတ္စလင္မဟုတ္ဟု ျငင္းပယ္ခံေနရေသာ ဘာသာခြဲတစ္ခုျဖစ္သည့္ အဟ္မဒ္ဒီယာမ်ားအား ခြဲျခားကန္႔သတ္ေသာ ဥပေဒမ်ားကိုလည္း ထပ္မံ ျပင္ဆင္မြမ္းမံခဲ့သည္။ ၂၀၀၇-ခုႏွစ္က မိန္႔ခြန္းတစ္ရပ္တြင္၊ မစၥတာ ယူဒိုယႏုိက ဗဟု၀ါဒ (မတူညီေသာ ဘာသာတရားမ်ား)၊ pluralism ဘာသာေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအား မေရာေထြးေသာ၀ါဒ secularism ၊ လစ္ဘရယ္၀ါဒ liberalism ႏွင့္ ေသြ ဖယ္ညင္းဆန္ၾကသူမ်ားကိုေပးသည့္ ဖြႆြ၀ါဌာနကို တိုင္းျပည္၏ လက္နက္အေနျဖင့္ သံုးဖို႔ ကတိစကားေပးသည္ အထိ ပင္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေရာ၊ ၀ီဒိုဒိုပါ အဆိုပါအတိတ္ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္းပင္ ရပ္ဆိုင္းလိုက္ ၿပီးျဖစ္သည္။ ဘာသာေရး သည္းမခံႏိုင္မႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္ၿပီး၊ ဗဟု၀ါဒကို ေလးစားတန္ဖိုးထားသည့္ စိတ္ဓာတ္ ထိုသူႏွစ္ဦးစလံုးမွာ ရွိေနသည့္တိုင္၊ ထိုသူႏွစ္ဦးလံုးအား ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ား၊ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္ တို႔က ပူးေပါင္းကာ ဘာမွလႈပ္လို႔မရေအာင္ ဟန္႔တားထားၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုသူႏွစ္ဦးစလံုးအား သူတို႔၏ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒ၊ မတူကြဲဲျပားမႈ႔မ်ား ယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္သည္ဟူေသာ အသိစိတ္ဓာတ္မ်ားကို ရပ္တည္ရွင္သန္ႏိုင္ေအာင္ အားေပးရမည္ျဖစ္ျပီး ျမင့္တက္လာေသာ ဘာသာေရး သည္းညည္းမခံႏိုင္မႈ႔မ်ားကိုလည္း ထိုးႏွက္ပစ္ရေပမည္။
ဤေဒသအား ထူးျခားဆန္းက်ယ္ေစသည့္ မတူကြဲျပားေနမႈအား ထိန္းသိမ္းထားရမည့္ အဆင့္ေလးခ်က္
အဆိုပါ စိန္ေခၚမႈ႔မ်ားကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔ အဓိက အခ်က္ ေလးခ်က္ လိုအပ္ပါသည္။
ပထမအခ်က္- ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္(သို႔မဟုတ္) လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ခြင့္- လူ႔အခြင့္ေရး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္း အခန္းအမွတ္ ၁၈ တြင္ ေဖၚျပပါရွိသည့္အတိုင္း၊ လူတိုင္းအတြက္ အေျခခံရပိုင္ခြင့္တစ္ခုကို အသိ မွတ္ျပဳေပးရမည္။ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ (သို႔) ဘာသာေရးကို လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ ပိုင္ခြင့္မရွိလွ်င္၊ သာတူညီမွ် လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုသည္မွာလည္း ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ေခ်။ ယင္းမွာ လြတ္လပ္ေရး၏ အေျခ ခံအုတ္ျမစ္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။
ဒုတိယအခ်က္- လူမ်ိဳးေရး၊ဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ မေရာေထြးမိေစရန္ သင္ယူရမည္။ ယင္းသံုးခုစလံုးမွာ မၾကာခဏ ဆိုသလိုပင္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု နီးစပ္လြန္းရကား ေရာယွက္သြားတတ္ၾကသည္။ လူမ်ားစုအေနျဖင့္၊ ျမန္မာ (သို႔မဟုတ္) ထိုင္း ျဖစ္လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္မည္။ မေလး (သို႔မဟုတ္) အာေခ်းနယ္သား ျဖစ္လွ်င္ မြတ္စလင္ ျဖစ္မည္။ ဖီလစ္ပိုင္ လူမ်ိဳး မ်ားအတြက္ကေတာ့၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာသည္ လူ႔အသိုင္း၀ိုင္းႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္သေကၤတတို႔တြင္ ႏွလံုးသည္းပြတ္၌ ရွိေနၾကပါသည္။ ဘာသာတရားတစ္ခုကို မၾကာခဏဆိုသလို ႏိုင္ငံေရး၌လက္နက္သဖြယ္ လြဲမွားစြာ အသံုးခ်ေလ့ရွိၾက သည္။ ဘာသာေရးဆိုသည္မွာ စိတ္၊ႏွလံုး၊ ၀ိဥာဥ္တို႔ႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ေသာ အေရးကိစၥျဖစ္သင့္ၿပီး မ်ိဳးႏႊယ္ (သို႔မဟုတ္) ေမြးဖြားရာ ဇာတိတို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အေၾကာင္းရာ မျဖစ္သင့္ေခ်။ လူတို႔သည္ သူတို႔ ေမြးဖြားရာ ဇာတိတိုင္းၿပည္တြင္ ႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ဘာသာေရးကိုအေျခမခံပဲ သာတူညီမွ်အခြင့္ေရး၌ တန္းတူရရမည္ဟူေသာ အျမင္အတြက္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ တြန္းလွန္တိုက္ပြဲ၀င္ရပါမည္။
ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးကဒ္ျပားမ်ားတြင္ ဘာသာထည့္သြင္း ေဖၚျပထားမႈ႔ကို ပယ္ဖ်ယ္ေပးသင့္ၿပီး အမ်ိဳး၊အတန္းအစား ခြဲျခား ထားမႈ႔ ဆိုသည္မွာ အေထြေထြစာရင္းအင္း ကိစၥရပ္မ်ားတြင္သာ အသံုးျပဳရမည္ျဖစ္ၿပီး လူတစ္ေယာက္အား မည္သူမည္၀ါ ျဖစ္ေၾကာင္း ခြဲျခားသတ္မွတ္ရန္အတြက္ မဟုတ္ေပ။ ဘာသာတရားအားလံုးကို နားလည္လာေအာင္ ဘာသာေရးပညာကို အားေပးခ်ီးေျမွာက္သင့္သည္။ ႏိုင္ငံသားအားလံုးသည္ တိုင္းျပည္၏ အနာဂတ္တြင္ ေအးအတူပူအမွ် တူညီစြာ ေ၀စုရွိသူ မ်ား ျဖစ္သျဖင့္ အားလံုးကို တန္းတူအခြင့္ေရးေပးရမည္ဟု ကၽြႏ္ုပ္တို႔ အေလးနက္ထားရမည္။
သာသနာေရး ၀န္ၾကီးဌာနတစ္ရပ္ကို ထားရွိေသာ အစိုးရမ်ားသည္ ဘာသာ/သာသနာ တစ္ခုက အျခား ဘာသာ/သာ သနာမ်ားအား အလြဲသံုးစြာျပဳေနသလား၊ အားေပးခ်ီးေျမွာက္ေနသလား (သို႔တည္းမဟုတ္) ဘာသာ/သာသနာမ်ား အား ထိန္းခ်ဳပ္ေနသလား ဆိုသည္ကို စဥ္းစားသင့္ေပသည္။ယုတ္စြအဆံုး၊ ယင္းအစိုးရမ်ားက ဘာသာ/သာသနာ အားလံုးတို႔ အေပၚတြင္ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ခြင့္အား အားေပးအားေျမာက္ျပဳ၍ အကာကြယ္ေပးေနသည္ ဟု စိတ္ခ်ယံုၾကည္လာေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရေပမည္။
တတိယအခ်က္- ျပည္နယ္၏ အခန္းက႑ကိုလည္း ထည့္သြင္းေဖၚျပရမည္။ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔မ်ားက အားအင္ခ်ိနဲ႔ရွာေသာ လူနည္းစု ဘာသာ၀င္မ်ားအေပၚ တိုက္ခိုက္ေနမႈတို႔အား ရပ္တန္႔ရန္ အကာကြယ္ေပးရေပမည္၊ အမုန္းတရား လႈံ႕ေဆာ္ေနသူ မ်ားႏွင့္ ရာဇ၀တ္မႈ႔ေျမာက္သည့္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားကို တရားဥပေဒေရွ႕ေတာ္ေမွာက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ကာ ခြဲျခားဆက္ဆံ ရန္ ရည္ရြယ္ေရးဆြဲထားေသာ မတရားဥပေဒမ်ားကိုလည္း ျပဳျပင္သင့္ကျပဳျပင္၊ ပယ္ဖ်က္သင့္က ပယ္ဖ်က္ ပစ္ရေပမည္။ အဆိုပါ ဥပေဒမ်ားသည္ လူနည္းစုမ်ားအေပၚ ရည္ရြယ္ႏွိပ္ကြပ္ထားလင့္ကစား၊ ယခုထက္တိုင္၊ တရား ဥပေဒစိုးမိုးေရးမွာ လူ႔အသိုင္း၀ိုင္းတစ္ခုလံုးအား သဟဇာတျဖစ္ရန္အတြက္ ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ေနရသည္။ ေစာေစာက အျမင္ကို အေျခခံ လူ႔အခြင့္ေရးတစ္ရပ္ျဖစ္သည့္ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကို ကာကြယ္ျခင္းဆိုသည့္ ဦးစားေပးအစီစဥ္သစ္ျဖင့္ အစားထိုး လုပ္ေဆာင္ရေပမည္။ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုမ်ား၏ သက္ေရာက္မႈ႔မွန္သမွ်ကိုလည္း ေလ်ာ့ခ်ျခင္းအားျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းတည္ျငိမ္မႈ႔ ကို ထိန္းသိမ္းရာ ေရာက္ေပမည္။
ေနာက္ဆံုးအခ်က္- အေနျဖင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ခြင့္ (သို႔မဟုတ္) ဘာသာေရး လြတ္လပ္ ခြင့္မ်ားကို လူသားအားလံုးရရွိေအာင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ႏႈတ္မွ ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားရေပမည္။ ျမန္မာျပည္မွ ပထမဦးဆံုး ကာဒီနယ္ ျဖစ္သူႏွင့္ ယခင္အင္ဒိုနီးရွား၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းႏွင့္ ထင္ရွားေသာအစၥလာမ္ဘာသာေရးဆရာတစ္ဦးလည္း ျဖစ္သူ – (Gus Dur )အဗၺဒူလ္ရာဟ္မာန္ ၀ါဟိဒ္ ၏ သမီးတစ္ေယာက္အေနျဖင့္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏွစ္ဦးစလံုးက ယင္းကိစၥကို မည္မွ်အထိပင္ အေရးပါေၾကာင္း ယခုလို ၾကိဳးစားပမ္းစား သာဓကမ်ားျဖင့္ သက္ေသျပခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာျပည္မွ မြတ္စလင္မ်ားအတြက္ လည္းေကာင္း၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွ ခရစ္ယာန္မ်ားအတြက္လည္းေကာင္း သူတို႔ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရၿပီး ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းခံေန ရခ်ိန္တြင္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ႏွစ္ဦးစလံုးမွာ အသံမ်ားထြက္ျပခဲ့ပါၿပီ။ ထိုသို႔လုပ္ရန္လည္း ထိုေဒသရွိ ဘာသာေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားအားလံုးကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔က ပန္ၾကား တိုက္တြန္းလိုက္ရေပသည္။
(ဤေဆာင္ပါးကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ကာဒီနယ္ ခ်ားလ္စ္ ဘုိႏွင့္ အင္ဒုိနီးရွားႏိုင္ငံမွ မစၥ၀ါဟဒ္တုိ႔ ပူးေပါင္းေရးသားသည္။ ကာဒီနယ္ ဘိုမွာ ျမန္မာျပည္မွ ပထမဆံုး ေရြးခ်ယ္ခံရသည့္ ကာဒီနယ္ႏွင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၏ ခရစ္ယာန္ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ သာသနာ ပိုင္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ မစၥ ၀ါဟဒ္မွာလည္း ယခင္ အင္ဒိုနီးရွား သမၼတေဟာင္း အဗၺဒူလ္ရာဟ္မာန္ ၀ါဟဒ္၏ သမီးတစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး Gusdurian Network ၏ ဒါရိုက္တာ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။)
(THE WALL STREET JOURNAL တြင္ ေဖၚျပပါရွိေသာ Rejecting Religious Intolerance in Southeast Asia ကို ဆလိုင္းမွဴးထန္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
