စက္တင္ဘာ ၂၄၊ ၂၀၁၆
M-Media
– ဂါနာႏုိင္ငံရွိ Ghana တကၠသုိလ္တြင္ ထားရွိေသာ အၾကမ္းမဖက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမား မဟတၱမ ဂႏၶီ၏ ႐ုပ္ထုကုိ ဖယ္ရွားရန္ ဂါနာ ပညာရွင္မ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ အႏုပညာရွင္မ်ားက ေဆာ္ၾသေနၾကၿပီး အိႏၵိယ၏ လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ႀကီးမွာ လူနည္းစုမ်ားအေပၚ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသူတစ္ဦးအျဖစ္ သမုတ္ခံရသည္။
(၁၈၉၃ ခုႏွစ္မွ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္အထိ) ေတာင္အာဖရိကတြင္ ၂၁ ႏွစ္ၾကာ ေနထုိင္ခဲ့ၿပီး ထုိေဒသတြင္ေနထုိင္သည့္ အိႏၵိယျပည္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရးအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့သည့္ ဂႏၵီ၏ ႐ုပ္ထုကုိ အိႏၵိယသမၼတ ပရာနဘ္ မူခါဂ်ီ ဂါနာသုိ႔လာေရာက္စဥ္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လက ထုိတကၠသုိလ္၀င္းအတြင္း ထားရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အြန္လုိင္းမွ ျဖန္႔ေ၀ေနသည့္ တုိက္တြန္းစာတစ္ေစာင္တြင္ Ghana တကၠသုိလ္ရွိ ပါေမာကၡမ်ားက ဂႏၵီႀကီး ေတာင္အာဖရိကတြင္ရွိေနစဥ္ ေရးသားခဲ့ေသာ စာမ်ားကုိ ေထာက္ျပ၍ ၎မွာ ‘လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ အမွတ္သညာ’ ဟု စြပ္စြဲၾကသည္။
အိႏၵိယသားမ်ားကုိ လူမည္းအာဖရိကန္မ်ားထက္ ပုိမုိသာျမတ္သည္ဟု သေဘာသက္ေရာက္သည့္ ေရးသားမႈမ်ား၊ လူမည္းမ်ားကုိ ခြဲျခားႏွိမ့္ခ်သည့္ အေခၚအေ၀ၚျဖစ္ေသာ Kaffir ဟု သံုးစြဲမႈမ်ားကုိ ၎တုိ႔က အေထာက္အထားေပးၾကသည္။
၎တုိ႔၏ တုိက္တြန္းစာတြင္ ထုတ္ႏႈတ္ျပထားသည့္ ဂႏၵီ၏ ေရးသားမႈမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။
“ဥေရာပသားေတြကုိ ငါတုိ႔အေပၚမွာ သတ္မွတ္ဖုိ႔ႀကိဳစားေနတဲ့ ႏွိမ့္ခ်မႈကုိ ငါတုိ႔က ဆက္လက္တြန္းလွန္ေနရသူေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီဥေရာပသားေတြက အမဲလုိက္ၿပီး မိန္းမတင္ေတာင္းဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ကၽြဲႏြားေတြ စုေဆာင္းကာ သူတုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ေတြကုိ အျပင္းထူထူ၊ ၀တ္လစ္စလစ္ ကုန္ဆံုးတတ္တဲ့ အ႐ုိင္းအစုိင္း ကက္ဖ္ဖီရ္ (Kaffir) ေတြလုိ အဆင့္မ်ိဳးမွာ ငါတုိ႔ကုိ ထားခ်င္ေနတာ”
ေတာင္အာဖရိကမွ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈ
၁၈၆၉ ခုနွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည့္ မုိဟန္ဒက္ဇ္ ကာရမ္ခ်န္ ဂႏၵီမွာ ၎၏ အၾကမ္းမဖက္ခုခံေရး သေဘာတရားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာတြင္ လူသိမ်ားၿပီး၊ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈလက္ေအာက္တြင္ ႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ေနခဲ့ရသည့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးအတြက္လည္း ေရွ႕တန္းမွ ပါ၀င္ခဲ့သူျဖစ္သည္။
သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ အိႏၵိယျပည္သူမ်ားကေတာ့ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ လုပ္ႀကံခံခဲ့ရသည့္ ၎အား မဟတၱမ (ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္သူ) ဟု ေခၚဆုိၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးကိစၥမ်ားကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့သူ ေခါင္ေဆာင္ႀကီးအျဖစ္ မွတ္ယူၾကသည္။
သုိ႔ရာတြင္ ဂါနာတြင္ ဂႏၵီ၏႐ုပ္ထုိကုိ ျဖဳတ္ခ်ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သူမ်ားကေတာ့ ဂႏၵီအား ထုိသုိ႔ အသိအမွတ္မျပဳဘဲ၊ ေတာင္အာဖရိက၌ ရွိေနစဥ္ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕မ်ား၏ ဘက္ေတာ္သားအျဖစ္ လူမည္းမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားကုိ အေရးမစုိက္ဟု စြပ္စြဲခဲ့သည္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တကၠသုိလ္မွာ ႐ုပ္ထုႀကီးထုၿပီး သူတုိ႔ ဂုဏ္ျပဳထားတာ ျမင္ေနရရင္ ဂႏၵီဟာ လူမည္းမ်ိဳးႏြယ္အေပၚမွာ မမွ်တတဲ့ သေဘာထားမ်ိဳး ရွိတယ္ဆုိတာကုိ သမုိင္းပညာရွင္ေတြက ဘယ္လုိလုပ္သင္မလဲ။ ရွင္းျပမလဲ” ဟု Ghana တကၠသုိလ္မွ ကထိကတစ္ဦးျဖစ္သူ အပီယဂ်္ယီ-အတူ၀ါက ဂႏၵီ႐ုပ္ထုဖယ္ရွားေရး လႈံ႕ေဆာ္စာတြင္ ေရးသားခဲ့ၿပီး အျခား ထင္ရွားသူ ၄ ဦးကလည္း ထုိစာတြင္ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့သည္။
ေတာင္အာဖရိကတြင္ ဂႏၵီ၏သမုိင္းက မၾကာခဏ ေမးခြန္းထုတ္ခံရသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က #GandhiMustFall ဟူသည့္ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ဂႏၵီဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈတစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ေတာင္အာဖရိကျပည္သူမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈ ရရွိခဲ့ၿပီး “လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသူ ဂႏၵီ က်ဆံုးပါေစ” ဟူေသာ ပုိစတာမ်ားကုိကုိင္ကာ ျပဳဳလုပ္သည့္ ဆႏၵျပတြင္ ပါ၀င္သူမ်ားက ဂ်ိဳဟန္နစၥဘတ္ရွိ ၎၏ ႐ုပ္ထုကုိ ခဲမ်ားျဖင့္ ထုခဲ့ၾကသည္။
မဟတၱမဂႏၵီ၏ ေျမးေတာ္စပ္ၿပီး တာင္အာဖရိက အာဏာရပါတီ African National Congress ကုိယ္စားျပဳ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေဟာင္းလည္းျဖစ္သည့္ အီလာဂႏၵီက သူမ၏အဖုိးျဖစ္သူ သံုးႏႈန္းခဲ့သည့္ ‘kaffir’ ဟူေသာ စကားလံုးမွာ ယခုေခတ္တြင္ အလြန္ေစာ္ကားသည့္ စကားလံုးျဖစ္ေသာ္လည္း ထုိစဥ္အခ်ိန္က ၾကမ္းတမ္းေသာ သုိ႔မဟုတ္ ႏွိမ့္ခ်လုိေသာ သေဘာမ်ိဳး မရွိဘဲ ဂႏၵီမွာ ထုိစကားလံုးျဖင့္ အာဖရိကျပည္သူမ်ားအား ႐ုိင္းစုိင္းသူ၊ အိႏၵိယျပည္သူမ်ားထက္ နိမ့္က်သူအျဖစ္ ရည္ညႊန္း သည္ဟု လုိရာစြဲေျပာ၍မရဟုလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ကုိယ္ ဂုဏ္တက္ဖုိ႔အတြက္ အျခားသူေတြကုိ ဘာ့ေၾကာင့္ ေ၀ဖန္ပုတ္ခတ္ေနတာလဲဆုိတာကုိ ကၽြန္မတုိ႔ ေမးရမယ္ရွင့္။ ဒီလုိေ၀ဖန္ပုတ္ခတ္မႈေတြဟာ အေျခအျမစ္မရွိပါဘူး။ သူ႕ရဲ႕ ေနာက္ပုိင္းဘ၀မွာ ဂႏၵီ ျဖန္႔ျဖဴးခဲ့တဲ့ အယူအဆေတြက ဇာတ္၊ အဆင့္အတန္း၊ လူမ်ိဳး စတာေတြအားလံုးကုိ ေလးစားဖုိ႔ပါ” ဟု အီလာက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဂႏၵီအား ဆန္႔က်သူမ်ား၏ စြပ္စြဲမႈမ်ားႏွင့္ ‘လံုး၀ ဆန္႔က်င္ဖက္’ ျဖစ္ေနသည့္ ဂႏၵီ၏ ‘အျခားသေဘာထား အေျမာက္အမ်ား’ ရွိေနသည္ဟုလည္း ဆုိသည္။
“သူတုိ႔က သူ႕ရဲ႕႐ုုပ္ထု မရွိခ်င္ဘူးဆုိရင္ နည္းလမ္းေပါင္းစံုသံုးၿပီး ဖယ္ရွားပါ။ ဒါေပမယ့္ အၾကမ္းမဖက္ေရးအယူဆ၊ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ၊ လူသားေတြ၊ သဘာ၀တရားေတြ၊ စႀကၤာ၀ဠာႀကီးတစ္ခုလံုးအေပၚ ေလးစားတန္ဖုိးထားမႈေတြကုိေတာ့ မဖယ္ရွားဖုိ႔ ကၽြန္မ ႐ုိးသားစြာ ေတာင္းဆုိပါရေစ။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ ဒါေတြဟာ ဂႏၵီႀကီး မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ခဲ့တဲ့၊ အသက္ေပးခဲ့ရတဲ့ သေဘားထားအယူအဆေတြ ျဖစ္လုိ႔ပါပဲ”
မျငင္းႏုိင္သည့္ အမွန္တရား
‘ေတာင္အာဖရိက ဟိႏၵဴ မဟာ ဆဘ္ဟာ’ အသင္း၏ ဥကၠဌျဖစ္သူ အက္ရွ္၀င္ တရီကမ္ဂ်ီက ဂႏၵီအေပၚ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားမွာ ယခုမွ ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းမဟုတ္ဟု ဆုိသည္။
“ဒီလိုစြပ္စြဲမႈေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အရင္ကလည္း ၾကားဖူးပါတယ္။ သိသာထင္ရွားတာတစ္ခုက ဂႏၵီႀကီးဟာ ေတာင္အာဖရိက က လူမည္းေတြနဲ႔အတူ ေနထုိင္ဖုိ႔နဲ႔ လူျဖဴလူမည္းခြဲျခားမႈကုိ အထူတကြ တြန္းလွန္ဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာပါပဲ။ သူဟာ ေတာင္အာဖရိကသားေတြအားလံုးရဲ႕ ေလးစားမႈကို ရရွိခဲ့ၿပီး အထူးသျဖင့္ (ယခင္) သမၼတေဟာင္း နဲလ္ဆင္ မင္ဒဲလားနဲ႔ အာဖရိကအမ်ိဳးသားကြန္ဂရက္ ပါတီ ANC ရဲ႕ ခ်ီးမြမ္းေထာပနာျပဳမႈကုိ အထူး ရရွိခဲ့ပါတယ္” ဟု တရီကမ္ဂ်ီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဒါဘန္ၿမိဳ႕ရွိ လမ္းတစ္ခုအား ၎၏အမည္ ေပးထားမႈကုိ ေထာက္ျပ၍ ဂႏၵီမွာ ‘ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံသား အားလံုး၏ ေလးစားအားက်ဖြယ္ အမွတ္သညာ’ ျဖစ္ၿပီး ‘ဂႏၵီ၏ အၾကမ္းမဖက္မႈ သေဘာတရားမွာ ေတာင္အာဖရိကတြင္ အမွန္တကယ္ႀကီးမားသည့္ သက္ေရာက္မႈ ရွိခဲ့ကာ လူျဖဴလူမည္း ခြဲျခားမႈကုိ ဆန္႔က်င္ရာတြင္ တြန္းအားျဖစ္ေစခဲ့သည္’ ဟုလည္း တရီကမ္ဂ်ီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဂ်ိဳဟန္နစၥဘတ္ တကၠသုိလ္မွ လူမႈေဗဒ ပါေမာကၡျဖစ္ၿပီး The South African Gandhi : Stretcher-Bearer of Empire စာအုပ္ကုိ ပူးတြဲေရးသားသူ အက္ရွ္၀င္ ဒီစုိင္းက အာဖရိကျပည္သူမ်ားက ၎တုိ႔အား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ ကၽြန္ကဲ့သုိ႔ အေျခအေနမ်ိဳးျဖင့္ မုိင္းတြင္းမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ရမႈတုိ႔ကုိ တြန္းလွန္ခဲ့ရသည့္ ရွည္လ်ားေသာ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ ဂႏၵီက မည္သည့္အခါကမွ အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ဟု ဆုိသည္။
“ဂႏၶီကုိ ဂုဏ္တင္ၿပီး ကမၻာလံုးဆုိင္ရာလူသား၊ ေတာင္အာဖရိကရဲ႕ ပထမဆံုးနဲ႔ အေစာဆံုး လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ ဆန္႔က်င္သူအျဖစ္ ေဖာ္ျပခ်င္ၾကတဲ့ သမုိင္းပညာရွင္ေတြ ရွိေနၿပီး ဒါေတြဟာ မွားယြင္းတဲ့ ေဖာ္ျပမႈပါပဲ” ဟု အက္ရွ္၀င္ ဒီစုိင္းက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဂႏၵီမွာ လူမည္းမ်ားအေပၚ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသည့္ အျမင္မ်ား ရွိခဲ့သည္ဆုိသည့္ သမုိင္းမွတ္တမ္း ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“သိပ္အမႊမ္းတင္လြန္တာေတြကုိ ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းရပါမယ္။ ေတာင္အာဖရိက ဂႏၵီနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အမွန္တရားကေတာ့ သိပ္ေက်နပ္စရာ ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဂႏၵီရဲ႕ ႐ုပ္ထုကုိ ဖယ္ရွားခ်င္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကမွာ အာဖရိကန္ေတြရဲ႕႐ုန္းကန္ခဲ့ရမႈေတြအေပၚ အေလးမထားတဲ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ႐ုပ္ထုကုိ ဖယ္ရွားဖုိ႔ဆုိတဲ့ ပံုးစံမ်ိဳးနဲ႔သာ အာ႐ံုစုိက္ လုပ္ေဆာခဲ့ပါတယ္”
ဂုဏ္ျပဳရမည့္ အာဖရိက သူရဲေကာင္းမ်ား
ဂႏၵီ၏႐ုပ္ထုအား ဖယ္ရွားရန္ ရည္ရြယ္၍ #GandhiForComeDown အမည္ျဖင့္ ဂါနာႏုိင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္ေနသည့္ အြန္လုိင္း လႈပ္ရွားမႈမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံတြင္ ‘႐ုိဒက္ဇၤ က်ဆံုးရမည္’ (Rhodes Must Fall) ဟူသည့္ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ ေဖာ္ျပခံရသည္။
ေတာင္အာဖရိကတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အဆုိပါ လႈပ္ရွားမႈမွာ ၿဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕သမားႏွင့္ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒီ စီစီလ္ ႐ုိဒက္ဇ္အား ဂုဏ္ျပဳ၍ Cape Town တကၠသုိလ္တြင္ ထုတ္လုပ္ထားသည့္ ႐ုပ္ထုအား ဖယ္ရွားရန္ျဖစ္သည္။
ယခုတစ္ပတ္ အေစာပုိင္းမွာပင္ ဂႏၵီ႐ုပ္ထုအား ဖယ္ရွားေရး ေတာင္းဆုိစာတြင္ လက္မွတ္ေပါင္း ၁၀၃၀ ရရွိခဲ့ၿပီး ထုိလႈပ္ရွားမႈကုိ စီစဥ္သူမ်ားကမူ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသူမ်ား၏ ႐ုပ္ထုမ်ားကုိ ကမၻာတစ္၀ွမ္းမွ တကၠသုိလ္မ်ားက ဖယ္ရွားမႈမ်ားကုိ ေထာက္ျပ၍ Ghana တကၠသုိလ္ရွိ ဂႏၵီ႐ုပ္ထုအား ဖယ္ရွားရန္ ပညာေရးအာဏာပုိင္းမ်ားအား တုိက္တြန္းခဲ့သည္။
“မၾကာခင္မွာပဲ ဒီ႐ုပ္ထုကုိ ဖယ္ရွားၿပီး ျဖစ္မွာပါ” ဟု Ghana တကၠသုိလ္ရွိ အာဖရိကေရးရာ ေလ့လာေရးဌာနမွ သုေတသန ပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ အုိဘာဒီလီ ကမ္ဘြန္က ၎တုိ႔၏ လႈပ္ရွားမႈ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ အာဖရိကန္/လူနည္းေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ကမၻာတစ္၀ွမ္း ဆက္စက္လႈပ္ရွားမႈေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ဆက္သြယ္လုပ္ကုိင္ခ်င္ေၾကာင္း ကၽြန္တာ္တုိ႔ ျပသသြားမွာပါ” ဟု အြန္လုိင္းတြင္ လူမည္းအေရး ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားျဖစ္ေသာ #RhodesMustFall၊ #BlackLivesMatter၊ #ICantBreathe ႏွင့္ #ColinKaepernick လႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ ရည္ညႊန္း၍ ဒီစုိင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဂႏၵိ၏႐ုပ္ထုကုိ တကၠသုိလ္၀င္းအတြင္းမွ ဖယ္ရွားခ်င္သူမ်ားက ထုိ႐ုပ္ထု၏ေနရာတြင္ အာဖရိက သူရဲေကာင္း အမ်ိဳးသားမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကုိ အစားထုိးရန္ တုိက္တြန္းေနၾကသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သူရဲေကာင္းေတြ ႐ုပ္ထုကုိ မထားဘဲနဲ႔ တစ္ျခားလူမ်ိဳးရဲ႕ သူရဲေကာင္း႐ုပ္ထုကုိ ဘာ့ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ထားရမွာလဲ။ ဒီလုိထားတာမ်ိဳးဟာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ အသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ ေလစားမႈေတြရရွိဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ႐ုန္းကန္ႀကိဳးစားခဲ့ရတာကုိ သဲထဲေရသြန္သလုိ လုပ္ပစ္လုိက္တာပါပဲ” ဟု ဂႏၵီ႐ုပ္ထုဖယ္ရွားေရး လက္မွတ္ေရးထုိးသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ေလသည္။
Ref: Aljazeera
(Aljazeera ၏ Ghana: Call to remove Gandhi statue over ‘racist views’ ေဆာင္းပါးကုိ ေလးေမာင္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္
ဘာသာျပန္ဆုိသည္။)
