သြဂုတ် ၅၊ ၂၀၂၂
M-Media
-ရခိုင်ပြည်နယ်က ရိုဟင်ဂျာတွေကို လူမျိုးစုလိုက် သုတ်သင်ရှင်းလင်းဖို့ မြန်မာစစ်တပ်က နှစ်နဲ့ချီ စီစဥ်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေကို ရိုက်တာသတင်းဌာနက ထပ်မံ ဖော်ထုတ်လိုက်ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ မှတ်တမ်းမှတ်ရာ ထောင်ချီကို စစ်ရာဇ၀တ်မှု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ကျွမ်းကျင်သူတွေ ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး တစ်ချို့ကို ရိုက်တာသတင်းဌာနထံ မျှ၀ေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
၂၀၁၃ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အထိ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ တပ်တွင်း စာရွက်စာတမ်းတွေ၊ လေ့ကျင်ရေး လက်စွဲစာအုပ်၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ မှတ်တမ်းတွေ၊ စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့မှာ အသုံးပြုတဲ့ ပါ၀ါပွိုင့်ဖိုင် စတာတွေ ပါ၀င်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာလူ့အဖွဲ့အစည်းကို သုတ်သင်ရှင်းလင်းနိုင်ရေး မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ အစီအစဥ်ချမှတ်မှု၊ တပ်မှူးတွေရဲ့ လျှို့၀ှက် အစည်းအ၀ေး ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်ချက်တွေ၊ ရိုဟင်ဂျာတွေကို မကောင်းဆိုး၀ါးအဖြစ် စနစ်တကျ ပုံဖော်မှုတာ၊ ရိုဟင်ဂျာရှင်းလင်းရေးမှာ ပါ၀င်နိုင်ဖို့ ပြည်သူ့စစ်ဖွဲ့စည်းတာ၊ အမျိုးသားရေး ဘုန်းကြီးတွေက ဒီကိစ္စမှာ ပူးပေါင်းပါ၀င်ခဲ့တာ စတာတွေကို ဒီအထောက်အထားတွေမှာ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
ဒီအထောက်အထားတွေကို အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့ အဖွဲ့ Commission for International Justice and Accountability (CIJA) က ပြီးခဲ့တဲ့လေးနှစ် လုံးလုံး လျှို့၀ှက် စုံစမ်းစုဆောင်းခဲ့တာပါ။ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ကျူးလွန်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာခုံရုံးတွေမှာ တရားစွဲဆို အရေးယူနိုင်ဖို့အတွက် ရည်ရွယ်တာ ဖြစ်ပြီး ရရှိတဲ့ မှတ်တမ်းတွေဟာ စာမျက်နှာ ၂၅၀၀၀ စာ ရှိပါတယ်။
CIJA မှာ ဘော့စနီးယား၊ ရ၀မ်ဒါနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားတို့မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ လူမျိုးတုန်းသဖြတ်မှုတွေကို စုံစမ်းဖော်ထုတ်ခဲ့တဲ့ ကျွမ်းကျင်သူတွေ၊ နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာတွေကို ကျွမ်းကျင်တဲ့ ရှေ့နေတွေ ပါ၀င်ပါတယ်။
CIJA က ရရှိတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေမှာ တစ်ခြားဒေသတွေက တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေအပေါ် မြန်မာစစ်တပ်က စနစ်တကျ လုပ်ဆောင်နေတဲ့ ကျူးလွန်မှု အထောက်အထားတစ်ချို့လည်း ပါ၀င်ပါတယ်။
“လူတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် ရှင်းလင်းဖို့ ရည်ရွယ်ချက် ရှိနေတယ်ဆိုတာ ဒီမှတ်တမ်းတွေထဲမှာပါတဲ့ အချက်တိုင်းက ညွှန်ပြနေပါတယ်” လို့ CIJA ဘုတ်အဖွဲ့၀င်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ စတီဖင် ရက်ပ်က ပြောပါတယ်။
ရက်ပ်ဟာ စစ်ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာတွေကို လေ့လာဖော်ထုတ်နေတဲ့ အမေရိကန် သံတမန်ဟောင်းဖြစ်ပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ် စစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာတွေကို နောက်တစ်ကြိမ် သတ်ဖြတ်မောင်းထုတ်မှု မဖြစ်ခင် စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို သွားရောက်ပြီး ရိုဟင်ဂျာတွေများလာကြောင်း၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ၀င်တွေအနေနဲ့ ကိုယ့်နေရာမှာပဲ ကိုယ်နေဖို့ လိုအပ်ကြောင်း မှာကြားခဲ့တာကိုလည်း မှတ်တမ်းတွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေကို ရှင်းလင်းရေးမှာ အမျိုးသားရေးဘုန်းကြီးတွေလည်း ပူးပေါင်းပါ၀င်ခဲ့တာကို အချက်အလက်တွေက ညွှန်ပြနေပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းလောက်က ပြည်ထောင်စုနဲ့ ပြည်နယ်အစိုးရ အဖွဲ့၀င်တွေ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းကို သွားရောက်ကာ အမျိုးသားရေးဘုန်းကြီးတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ရာမှာ ဘုန်းကြီးတွေက ‘ခိုး၀င်ဘင်္ဂါလီတွေက တိုင်းရင်းသားတွေကို သတ်ဖြတ်ပြီး’ နယ်မြေလုဖို့ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့တာကို CIJA ရရှိတဲ့ စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုမှာ တွေ့ရပါတယ်။ ဘုန်းကြီးတစ်ပါးဆိုရင် တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ လိုအပ်နေတယ်လို့ပါ ပြောခဲ့ပါတယ်။
စစ်တပ်နဲ့ အမျိုးသားရေးဘုန်းကြီးတွေ ပူးပေါင်းပြီး ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခဲ့တာကို မှတ်တမ်းတွေမှာ တွေ့ရပြီး ဒါကို အမည်မဖော်လိုတဲ့ မြန်မာစစ်တပ် တာ၀န်ရှိသူဟောင်းနှစ်ဦးက အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေကို ရှင်းလင်းတဲ့ကိစ္စမှာ ပါ၀င်ပတ်သက်ခဲ့သူတွေ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့၀င်ဟောင်းတွေ၊ လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦး၊ ဒေသခံ ရခိုင်လူမျိုးတွေ၊ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ တပ်ဖွဲ့၀င်ဟောင်း စုစုပေါင်း တစ်ဒါဇင်ကျော်လောက်ကို တွေ့ဆုံမေးမြန်းကာ CIJA က ရရှိတဲ့ မှတ်တမ်းတွေကို အတည်ပြုနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းဌာနက ထည့်သွင်းရေးသားထားပါတယ်။
ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ပေမယ့် ပြန်လည်ဖြေကြားမှု မပြုခဲ့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
Ref: Reuters
