ၾသဂုတ္ ၇၊ ၂၀၁၆
M-Media
– ကမၻာတစ္၀ွမ္းက ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စစ္တပ္ဆုိတာ မရွိမျဖစ္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႕တစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အင္အားကုိ တစ္ခါတစ္ရံမွာ အဲဒီႏုိင္ငံရဲ႕ စစ္တပ္အင္အားနဲ႔ တုိင္းတာေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံတုိင္းကလည္း ေခတ္မီအဆန္းျပားဆံုး လက္နက္ေတြ ပုိင္ဆုိင္ႏုိင္ေအာင္ သူ႕ထက္ငါ အလုအယက္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။
ခုိင္မာေတာင့္တင္းတဲ့စစ္တပ္ေတြျဖစ္ဖုိ႔ ေဒၚလာသန္းေပါင္း သန္းခ်ီ အသံုးျပဳဖုိ႔လည္း သူတုိ႔ေတြက ၀န္မေလးၾကပါဘူး။ အဲဒီလုိ ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လက္နက္အားၿပိဳင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနေပမယ့္ စစ္တပ္လံုး၀မရွိတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြလည္း ကမၻာေပၚမွာ ရွိေနပါတယ္။
M-Media ပရိတ္သတ္ႀကီးအတြက္ စစ္တပ္မရွိတဲ့ ႏုိင္ငံ ၂၂ ႏုိင္ငံအေၾကာင္း ကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ ပါတယ္။
၁။ အန္ဒုိရာ
ဥေရာပက ကုန္းတြင္းပိတ္ႏုိင္ငံငယ္ေလးျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္ လံုး၀ မရွိပါဘူး။ အန္ဒုိရာမွာ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးနဲ႔ လႊတ္ေတာင္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ေတြကုိ ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔အတြက္ ရဲတပ္ဖြဲ႕သာ ရွိပါတယ္။
ဒါဆုိရင္ စစ္ျဖစ္လာတဲ့အခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တုိင္းတစ္ပါးက ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြရွိလာတဲ့အခါ ဘယ္လုိတုန္႔ျပန္ၾကမလဲ?
ဒီအတြက္ နယ္ေျမခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ စပိန္၊ ျပင္သစ္တုိ႔နဲ႔ အန္ဒုိရာက သီးျခား စစ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရရွိထားၿပီး အဲဒီႏုိင္ငံေတြက အေရးအေၾကာင္းရွိလာရင္ အန္ဒုိရာကုိ ကာကြယ္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ အန္ဒိုရာမွာ စစ္တပ္လံုး၀မရွိတာမဟုတ္ဘဲ အခမ္းအနားေတြမွာ စစ္ေရးျပဖုိ႔အတြက္ေတာ့ ေစတနာ့၀န္ထမ္း စစ္တပ္အငယ္စားေလးတစ္ခု ရွိေနပါတယ္။
၂။ ေကာ္စတာရီကာ
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္ကုိ လံုး၀မထားေတာ့တဲ့ လက္တင္အေမရိက ႏုိင္ငံတစ္ခုပါ။
ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေကာ္စတာရီကာဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျပည္တြင္းစစ္အၿပီးမွာ စစ္တပ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီး ကမၻာေပၚမွာ စစ္တပ္မရွိတဲ့ အႀကီးဆံုးႏုိင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ ျပည္တြင္း လံုၿခံဳေရးကုိေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႕က စီမံခန္႔ခြဲပါတယ္။
အိမ္နီးခ်င္း နီဂါရာကြာနဲ႔ နယ္စပ္ပုိင္ဆုိင္မႈဆုိင္ရာ အျငင္းပြားမႈေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ ေကာ္စတာရီကာအေနနဲ႔ စစ္တပ္မထားဘူးဆုိတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အံ့ၾသဖုိ႔ေကာင္းေနပါတယ္။
၃။ ဒုိမီနီကာ
ကာရစ္ဘီယံႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားတာေၾကာင့္ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းလံုၿခံဳေရးကုိေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႕က တာ၀န္ယူထားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ကာရစ္ဘီယံႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါ၀င္တဲ့ ေဒသတြင္း လံုၿခံဳေရးစနစ္ တစ္ခုရွိၿပီး အဲဒီအထဲမွာ ဒုိမီနီကာ ႏုိင္ငံကလည္း အဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္ေနပါတယ္။
၄။ ဂရီနာဒါ
ကာရစ္ဘီယံေဒသက ကၽြန္းေပါင္း ၇ ကၽြန္းေလာက္နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ကၽြန္းႏုိင္ငံေသးေသးေလးျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္က က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္ၿပီးေနာက္ပုိင္း ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္မရွိေတာ့တာပါ။ ျပည္တြင္လံုၿခံဳေရးကုိ ရဲတပ္ဖြဲ႕က တာ၀န္ယူၿပီး ဂရီနာဒါဟာ ကာရစ္ဘီယံေဒသ လံုၿခံဳေရးစနစ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
၅။ ေဟတီ
စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမႈဒဏ္ကုိ မၾကာခဏ ခံရတာေၾကာင့္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေဟတီက စစ္တပ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္အေမရိက နုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေဟတီမွာ ျပည္တြင္းပဋိပကၡနဲ႔ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမႈဟာ ႏုိင္ငံသမုိင္းမွာ ၁၂ ႀကိမ္ေလာက္ ျဖစ္ပြားခဲ့တာပါ။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ စစ္တပ္မရွိေပမယ့္ အတုိက္အခံေတြကေတာ့ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းဖုိ႔ ေတာင္းဆုိေနၾကပါတယ္။
၆။ အုိက္စလန္
ဥေရာပႏုိင္ငံငယ္ေလးျဖစ္တဲ့ အုိက္စလန္မွာ ၁၈၆၉ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္မရွိဘူးဆုိတာကုိသိရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အံ့ၾသမွာပါ။ လက္ရွိမွာေတာ့ အုိက္စလန္ဟာ ေနတုိးအဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊ အေမရိကန္နဲ႔လည္း ကာကြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရရွိထားပါတယ္။
၇။ ကီရစ္ဘာတီ
ပစိဖိတ္သမုဒၵရာအလယ္က ဂီလ္ဘာ့တ္ကၽြန္းစုလုိ႔ေခၚတဲ့ ကၽြန္း ၃ ကၽြန္းေပါင္းကာ တည္ေထာင္ထားတဲ့ ကၽြန္းစုႏုိင္ငံငယ္ ေလးျဖစ္ၿပီး ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္မရွိေတာ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ကီရစ္ဘာတီရဲ႕ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ၾသစေတးလ်နဲ႔ နယူးဇီလန္တုိ႔က တာ၀န္ယူေပးထားပါတယ္။
၈။ လက္ခ်င္စတိန္း
ဥေရာပႏုိင္ငံငယ္ေလးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ လက္ခ်င္စတိန္းဟာ စားရိတ္မတတ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ စစ္တပ္ကုိ ၁၈၆၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ဖ်က္သိမ္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္ပြဲျဖစ္လာတဲ့အခါ စစ္တပ္ဖြဲ႕ဖုိ႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာ့ ရွိၿပီး၊ ဒီအေျခအေနမ်ိဳး အခုအခ်ိန္အထိ မျဖစ္ေသးပါဘူး
၉။ မာရွယ္ကၽြန္းစု
မာရွယ္ကၽြန္းစုကလည္း ပစိဖိတ္သမုဒၵရာလယ္က ကၽြန္းႏုိင္ငံေလး ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ တုိင္းျပည္တည္ေထာင္စဥ္ ကာလကတည္းက စစ္တပ္မရွိတာပါ။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဟာ ေရေၾကာင္းလံုၿခံဳေရးနဲ႔ ျပည္တြင္း လံုၿခံဳေရး ၂ ခုစလံုးးကုိ ကုိင္တြယ္ၿပီး၊ အေမရိကန္နဲ႔ ကာကြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရရွိထားပါတယ္။
၁၀။ ေမာ္ေရးရွက္စ္
အိႏၵိသမုဒၵရာထဲက ဒီကၽြန္းႏုိင္ငံေလးကုိ ေမာ္ေရးရွက္စ္ ျပည္သူ႕သမၼတႏုိင္ငံလုိ႔ ေခၚဆုိၿပီး ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္ မရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အင္အား ၁၀၀၀၀ ေလာက္ပါ၀င္တဲ့ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကုိေတာ့ ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး စစ္ေရး၊ ရဲဘက္ဆုိင္ရာနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ တာ၀န္ေတြကုိ ရယူထားပါတယ္။
၁၁။ မုိက္ခ႐ုိနီးရွား
ပစိဖိတ္သမုဒၵရာအေနာက္ျခမ္းက ကၽြန္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ မုိခ႐ုိနီးရွားမွာ စစ္တပ္လံုး၀မရွိဘဲ ႏုိင္ငံရဲ႕ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးေတြကုိ အေမရိကန္က တာ၀န္ယူထားပါတယ္။
၁၂။ မုိနာကုိ
မုိနာကုိဟာ ျပင္သစ္ရဲ႕ ေျမထဲပင္လယ္ကမ္း႐ုိးတမ္းက ႏုိင္ငံအေသးေလးတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ၁၇ ရာစုေလာက္ကတည္းက စစ္တပ္မရွိေတာ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ စစ္တပ္အေသးစားေလး ၂ ခုေတာ့ရွိၿပီး တစ္ခုက အိမ္ေရွ႕မင္းသားကုိ ကာကြယ္ေပးရတာျဖစ္ကာ တစ္ခုကေတာ့ ျပည္သူကုိ ကာကြယ္ေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ျပင္သစ္က တာ၀န္ယူထားပါတယ္။
၁၃။ နာ႐ူအူ
ပစိဖိတ္သမုဒၵရာအလယ္က လူဦးေရ တစ္ေသာင္းေက်ာ္သာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံငယ္ေလးပါ။ စစ္တပ္မရွိဘဲ ၾသစေတးလ်က ကာကြယ္ေရးအတြက္ တာ၀န္ယူထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕တစ္ခုေတာ့ရွိၿပီး ျပည္တြင္းလံုၿခံဳေရးကုိ တာ၀န္ယူပါတယ္။ နာ႐ူအူဟာ အက်ယ္အ၀န္းအရေရာ လူဦးေရအရပါ ကမၻာေပၚမွာ အေသးဆံုး တုိင္းျပည္ေတြထဲက တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
၁၄။ ပါလာအူ
၁၉၇၉ တုိင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးရကတည္းက စစ္တပ္မရွိတာပါ။ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အေနာက္ဖက္ျခမ္းက ဒီႏုိင္ငံေလးမွာ လူဦးေရကလည္း ၁၈၀၀၀ နီးပါးသာ ရွိပါတယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕တစ္ခုေတာ့ ထားရွိၿပီး ေရေၾကာင္းေစာင့္ၾကည့္ေရးေတြ ျပဳလုပ္ဖုိ႔အတြက္ လူ ၃၀ ပါတဲ့ အဖြဲ႕တစ္ခုကိုလည္း ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။ ဒီႏွစ္ဖြဲ႕ေပါင္းကာ ျပည္ထြင္းလံုၿခံဳေရးကုိ တာ၀န္ယူၿပီး ကာကြယ္ေရးကုိေတာ့ အေမရိကန္က တာ၀န္ယူထားပါတယ္။
၁၅။ ပနားမား
ပါနားမားဟာ ေျမာက္အေမရိကနဲ႔ ေတာင္အေမရိက တုိက္ႀကီးႏွစ္ခုကုိ ဆက္ေပးထားတဲ့ ႏုိင္ငံပါ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီး ပနားမားျပည္သူ႕တပ္ဖြဲ႕လုိ႔ေခၚတဲ့ အဖြဲ႕က ျပည္တြင္လံုၿခံဳေရးနဲ႔ နယ္စပ္ျပႆနာေတြကို တာ၀န္ယူကုိင္တြယ္ပါတယ္။
၁၆။ စိန္႔လူစီယာ
ကာရစ္ဘီယံပင္လယ္ အေရွ႕ပုိင္းက ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္တဲ့ စိန္႔လူစီယာမွာ စစ္တပ္ လံုး၀မရွိဘဲ ကာရစ္ဘီယံႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ လံုၿခံဳေရးကို တာ၀န္ယူထားတဲ့ ေဒသတြင္လံုၿခံဳေရးနစ္ကပဲ စိန္႔လူစီယာရဲ႕ ကာကြယ္ေရးကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ ေတာ္၀င္ရဲတပ္ဖြဲ႕လုိ႔ေခၚတဲ့ တစ္ဖြဲ႕တစ္ခုေတာ့ရွိၿပီး ျပည္တြင္းလံုၿခံဳေရးကုိ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။
၁၇။ စိန္႔ဗင္းဆင့္ႏွင့္ ဂရီနာဒီနက္စ္
စစ္တပ္မရွိတဲ့ ေနာက္ထပ္ ကာရစ္ဘီယံႏုိင္ငံကၽြန္းႏုိင္ငံ တစ္ခုပါ။ လူဦးေရ ၁ သိန္းေက်ာ္သာရွိတဲ့ သူလည္းပဲ ေဒသတြင္းလံုၿခံဳေရးစနစ္ရဲ႕ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။
၁၈။ ဆာမုိအာ
ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲက ကၽြန္းႏုိင္ငံေလးျဖစ္တဲ့ ဆာမုိအာဟာ နယူးဇီလန္လက္ထဲက လြတ္လပ္ေရးရခဲ့တဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္မရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းလံုၿခံဳေရးအတြက္ေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႕ ရွိေနၿပီး ကာကြယ္ေရးအတြက္ နယူးဇီလန္က တာန္ယူေပးထားရပါတယ္။
၁၉။ ေဆာ္လမြန္ကၽြန္းစု
ေတာင္ပစိဖိတ္က ကၽြန္း ရာေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံလးတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ကနဦးက စစ္တပ္တစ္ခု ရွိေပမယ့္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြျဖစ္ပြားခဲ့တာေၾကာင့္ ၾသစေတးလ်နဲ႔ နယူးဇီလန္တုိ႔က ၀င္ေရာက္ျဖန္ေျဖေပးခဲ့ရၿပီး အဲဒီေနာက္ပုိင္းမွာ စ စ္တပ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းလုိက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕အင္အားကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ႀကီးမားပါတယ္။
၂၀။ တူဗာလူ
ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲက ၿဗိတိန္အေစာင့္ေရွာက္ခံႏုိင္ငံတစ္ခုပါ။ လူဦးေရ တစ္ေသာင္းစြန္းစြန္းပဲရွိတဲ့ ဒီတုိင္းျပည္မွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ျပည္တြင္းလုၿခံဳေရးကုိ တာ၀န္ယူထားပါတယ္။
၂၁။ ဗႏူအာတူ
လူဦးေရ ၂ သိန္းေက်ာ္ရွိတဲ့ ဗႏူအာတူဟာ ကၽြန္းႏုိင္ငံေလးတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲမွာ ရွိပါတယ္။ စစ္တပ္မရွိေပမယ့္ ဗႏူအာတူ ရဲတပ္ဖြဲ႕ေတာ့ရွိၿပီး လက္နက္အငယ္စားေလးေတြ တပ္ဆင္ထားပါတယ္။
၂၂။ ဗာတီကန္စီးတီး
ခရစ္ယာန္ကက္သလစ္အသင္းေတာ္ရဲ႕ အႀကီးအကဲ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ႏုိင္ငံငယ္ေလးပါပဲ။ ကမၻာ့အေသးဆံုးျဖစ္တဲ့ ဒီႏုိင္ငံေလးမွာ ျပည္တြင္း လံုၿခံဳေရးအတြက္ Gendarmerie Corps အဖြဲ႕က တာ၀န္ယူထားၿပီး ဆြစ္ဇာလန္ အေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ကလည္း ကာကြယ္မႈေတြ ေပးပါတယ္။ တုိင္းျပည္ကာကြယ္ေရးအတြက္ေတာ့ အီတလီက တာ၀န္ယူထားပါတယ္။ အရင္က Palatine Guard နဲ႔ Noble Guard လုိ႔ေခၚတဲ့ တပ္ဖြဲ႕တစ္ခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့ေပမယ့္ ၁၉၇၀ မွာ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
Ref: wiki, Storypick.com
