ဧၿပီ ၁၉၊ ၂၀၁၆
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕စြန္ရိွ လုပ္ငန္းခြင္၀င္ရန္ ထရပ္ကားေပၚ လုိက္ပါသြားေနေသာ လုပ္သားမ်ားကို ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု – YE AUNG THU/AFP/Getty Images, စက္တင္ဘာ ၂၁၊ ၂၀၁၅)
– ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ လြန္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပထမဆံုး အရပ္သားဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရတစ္ရပ္၏ ေကာက္ေၾကာင္း ထင္ရွားလာၿပီျဖစ္သည္။ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အတြင္း မႀကံဳစဖူး ေၾကျငာခ်က္မ်ား တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ဆက္တိုက္ ထြက္လာသည္မွာ လူအမ်ားအျပားက စိုးရိမ္မိသည္အထိပင္။ သမၼတသစ္မွာ ဦးထင္ေက်ာ္ျဖစ္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏စည္းမ်ဥ္းခံ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ေရးဆြဲထားသည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သမၼတရာထူးကို ျငင္းပယ္ခံရေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံဟူသည့္ ဥေသွ်ာင္ေနရာအား ဖန္တီးလိုက္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ သူမသည္ အစိုးရသစ္အား ဦးေဆာင္ကိုင္တြယ္သြားေတာ့မည့္အျဖစ္မွာ အျငင္း၀င္ဖြယ္ မရိွေတာ့ေခ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ထိပ္တန္းဦးစားေပးေဆာင္ရြက္မည့္အခ်က္မွာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက ႏိုင္ငံကို ပ်က္စီးေရးလမ္းေၾကာင္းသို႔တြန္းပို႔ခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းပဋိပကၡမ်ားအား အဆံုးသတ္ေစရန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ျပန္လည္ထူေထာင္အသက္သြင္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု သူမ၏အဆိုအရ သိရသည္။ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းစဥ္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေဒသတြင္း စီးပြားေရးအခိုင္မာဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ ေခါင္းေမာ့ရင္ေကာ့ႏိုင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ အာရွတိုက္၏ ဒုတိယေျမာက္အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံ ျဖစ္လ်က္ေနေပၿပီ။ သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ခ်မွတ္လိုက္ေသာ သူ၏ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးအစီအမံေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရသည့္ ဤအရိပ္မည္းႀကီးကို ျပန္လွန္ပစ္ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ယမန္ႏွစ္က ႏိုင္ငံစီးပြားေရးပ်မ္းမွ်တိုးတက္မႈ ၆.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရေစသည့္ သူ၏အားထုတ္မႈမွာ အထင္ႀကီးစရာအသြင္ရွိေသာ္လည္း အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္ထားျခင္းသာ ျဖစ္ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ GDP မွာ ေဒၚလာ ၁၂၀၀ ျဖစ္သျဖင့္ ေဒၚလာ ၆၀၀၀ ခန္႔ရိွေသာ အိမ္နီးခ်င္းထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ႏိႈင္းစာပါက အႀကီးအက်ယ္ ကြာဟလြန္းလွ၏။ ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ ေလးပံုတစ္ပံုခန္႔မွာ ဆင္းရဲတြင္းနက္ေနဆဲ၊ တစ္ႏို္င္ငံလံုး၏ေလးပံုတစ္ပံုမွ်သာ လွ်ပ္စစ္မီးရရိွေနသည္။ ၎အျပင္ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္းႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကြန္ရက္မ်ားကလည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ၌ အဆိုး၀ါးဆံုးအေျခအေန ေရာက္ရိွေနသည္။
ႏိုင္ငံ့လူဦးေရ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေက်းလက္ေနျပည္သူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ဆင္းရဲႏြမ္းပါးကာ လံုေလာက္ေသာ၀င္ေငြ မရိွၾက။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔ကို ဦးစားေပးရမည္ဟု စီမံကိန္းႏွင့္ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးသစ္ ဦးေက်ာ္၀င္းက ဆိုသည္။ ဤသည္မွာ ယခင္အစိုးရေဟာင္းတို႔၏ ေက်းလက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းကို သံေယာင္လိုက္ေနသေယာင္ ထင္ရ၏။ သို႔ေသာ္ ဦးေက်ာ္၀င္းက မိမိ၏စီးပြားေရးမူ၀ါဒသည္ ၀င္ေငြအခ်ဳိးမညီမႈႏွင့္ အခြန္တိုးျမွင့္ေကာက္ခံျခင္း၌လည္း အေလးထားသြားမည္၊ သို႔မွသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး လိုအပ္ေနေသာ စာသင္ေက်ာင္း၊ လမ္းသစ္မ်ားအတြက္ အစိုးရမွ သံုးစြဲသြားႏုိင္မည္ဟု ေျပာၾကားသည္။ လက္ရိွ၌ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ စီး၀င္ေနေသာ ေငြေၾကး အမ်ားအျပား ရိွေနၾကသည္။ အထူးစီးပြားေရးဇုန္သစ္မ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေနေသာ ဂ်ပန္ထံမွလည္း ရရိွေနသည္၊ ဆက္လက္၍လည္း ရရိွေနဦးမည္။ GDP ၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာရိွေနေသာ အခြန္အခမ်ားကို တိုးျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းမရိွလွ်င္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္သည့္အခြင့္အလမ္း အလြန္နည္းပါးေၾကာင္း အစိုးရကိုယ္တိုင္ကလည္း သိရိွထားေပသည္။
လႊတ္ေတာ္ရိွ စီးပြားေရးဆိုင္ရာအစုအဖြဲ႕သစ္သည္လည္း အခိုင္အမာယံုၾကည္စိတ္ခ်၍မရေၾကာင္း ေသခ်ာၿပီးျဖစ္သည္။ ဦးေက်ာ္၀င္းအား ၀န္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ေၾကာင္း ေၾကျငာၿပီး မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ သူ၏ေဒါက္တာဘြဲ႕မွာ အတုအေယာင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တကၠသိုလ္အမည္ခံၿပီး ဒီပလိုမာလက္မွတ္တုမ်ား ေပးေနသည့္ ပါကစၥတန္အေျခစိုက္အုပ္စုတစ္ခု၏ ၀က္ဆိုဒ္မွ ရရိွထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္သြားခဲ့သည္။ မိမိသည္ ယင္းကိစၥကို အလ်ဥ္း မသိရိွခဲ့ေၾကာင္း ဦးေက်ာ္၀င္းက သတင္းေထာက္မ်ားကို ၀န္ခံေျပာၾကားသည္။ ေသခ်ာသည္မွာ ဦးေက်ာ္၀င္းအား ေရြးခ်ယ္ျခင္းသည္ သူ၏ကၽြမ္းက်င္ေၾကာင့္ မဟုတ္၊ NLD စီးပြားေရးရာေကာ္မတီ၌ ႏွစ္ရွည္လမ်ား အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ပါတီအေပၚ သစၥာရိွျခင္းေၾကာင့္ဟု ဆိုႏိုင္ေပမည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ စီးပြားကူးသန္း၀န္ႀကီးအျဖစ္ လ်ာထားခံခဲ့ရသည့္ ဦးသန္းျမင့္သည္လည္း New York Times ၏အဆိုအရ တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳထားျခင္းမရိွေသာေက်ာင္းတစ္ခုမွ ဘြဲ႕ရယူခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရိွခဲ့ၾကသည္။ NLD သည္ ကာလရွည္ျမန္မာ့အေရးေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူ ၾသစေတးလ်ပညာရွင္ Sean Turnell ကဲ့သို႔ ျပင္ပကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၏အႀကံဥာဏ္ကို လက္ခံရယူေနေၾကာင္း ယံုမွားသံသယမရိွ။ သို႔ေသာ္ စီးပြားေရးရာအစုအဖြဲ႕သည္ လႊတ္ေတာ္အဆင့္ အရည္အေသြးျပည့္မွီရန္ ေဆာင္ရြက္စရာ အမ်ားအျပားရိွေနေသးသည္။
ထပ္မံေရွဆက္ရပါလွ်င္ အစိုးရသစ္၏ စီးပြားေရးရာဦးစားေပးမႈမ်ားမွာ ကနဦးပိုင္းတြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဖြယ္ရိွၿပီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္ေသာ အရပ္ဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕သစ္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ဘက္ေတာ္သားအုပ္စုေဟာင္းအၾကား အားၿပိဳင္မႈလည္း ျဖစ္သည္။ စီမံကိန္းႏွင့္ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး႒ာနႏွင့္ပတ္သက္၍ သယံဇာတႏွင့္ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး၀န္ႀကီး႒ာနႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီး႒ာနအျဖစ္ ၀န္ႀကီး႒ာနသစ္ႏွစ္ခု ထပ္မံခြဲျခမ္းလိုက္ျခင္းကလည္း ပဋိပကၡျဖစ္လာႏိုင္စရာရိွေနသည္။ ဤနယ္ပယ္ႏွစ္ရပ္စလံုးတြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ ၎တို႔၏ခရိုနီလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက အခိုင္အမာႀကီးစိုးထားသည္ျဖစ္၍ အစိုးရ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုလံုး ေရရွည္တိုးတက္လာေအာင္ NLD သည္ မည္မွ်အထိ ထိုးေဖာက္ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိႏိုင္ေပသည္။ အလားတူစြာပင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ ေလးပံုတစ္ပံုအထိ အပိုင္စီးထားေသာ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံ့အက်ဳိးအျမတ္အမ်ားဆံုးရရိွသည့္ ကုမၸဏီႀကီးႏွစ္ခုကိုလည္း ထိန္းသိမ္းထားဆဲျဖစ္ေနသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔မွာ မဖြံ႕ၿဖိဳးေသးေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရိွၾကၿပီး၊ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၀န္းက်င္မွာ အမ်ားအားျဖင့္ ျပည္တြင္းတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ဟု ၀န္ႀကီးသစ္က ဆိုထားသည္။ သို႔ေသာ္ ဤက႑မွာ GDP ၏ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်သာ ရိွသျဖင့္ အေျခအေနမေကာင္း။ အဓိကထုတ္ကုန္ျဖစ္ေသာ ဆန္စပါးသည္လည္း ေလာက္ေလာက္လားလား ဖူလံုမႈမရိွယံုသာမက အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္( ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္း)ႏွင့္ ဗီယက္နမ္(၁၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္း)ထက္ပင္ နိမ့္က်ေနေပသည္။
ထိုသို႔ျဖစ္ရေသာအေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာအနက္တစ္ခုမွာ လယ္သမားမ်ားသည္ မိမိတို႔၏လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္မႈ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ျခင္းမရိွေသာေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံႏိုင္ျခင္း မရိွၾက။ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းလည္း စစ္တပ္အရာရိွမ်ား၏ ထင္တိုင္းႀကဲ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈ၊ ပိတ္ပင္မႈမ်ားေၾကာင့္ စိုက္ပ်ဳိးေျမ လက္မဲ့ျဖစ္ေနရသည္။ ခန္းမွန္းသံုးသပ္ခ်က္တစ္ခုအရ စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္သည့္ေျမယာမ်ားမွာ ေလးပံုတစ္ပံုခန္႔မွ်သာ က်န္ေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈအခြင့္အေရးကိစၥကို ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္သြားရမည္ဟု ဦးေက်ာ္၀င္းက ဆိုသည္။ အစိုးရေဟာင္းသည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈအေထာက္အထားမ်ား ျပဳလုပ္ခြင့္ေပးေသာ္လည္း အားနည္းေပ်ာ့ညံ့သည္သာမက အဓမၼေျမသိမ္းမႈတို႔ကို ေျဖရွင္းေရး၌ အသံုးခ်ရန္သာျဖစ္ခဲ့သည္။ ေျမယာဥပေဒမ်ား အခိုင္အမာရိွပါေသာ္လည္း ပိုင္ရွင္ျဖစ္သူပင္လွ်င္ လက္၀ယ္ပိုင္ပိုင္မရရိွႏိုင္ၾက၊ ေျမသိမ္းဆည္းခံရသူတို႔ကလည္း နစ္နာေၾကးမ်ား ေတာင္းဆိုၾကေပဦးမည္။ ပိုင္ဆိုင္မႈအာမခံခ်က္မရိွေသးပါက လယ္သမားတို႔သည္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ မည္သည့္ေနရာမွမွ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းေအာင္ ရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္ၾကမည္မဟုတ္ေခ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံေက်းလက္ေရးရာကၽြမ္းက်င္သူ Debbie Aung Taylor က ဤသို႔ ဆိုထားပါသည္။
“ဒီကလယ္သမားေတြဟာ စြန္႔ဦးတီထြင္စိတ္ ရိွၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီအတြက္ ဘာအခြင့္အေရးမွ အေပးမခံၾကရဘူး”။
သဘာ၀သယံဇာတ တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ေရးအပိုင္းက႑သည္လည္း ပို၍ပင္ ထိရွလြယ္လြန္းေန၏။ စစ္အစိုးရအုပ္စုေဟာင္းမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးအက်ဳိးအျမတ္အမ်ားစုကို ဒလေဟာရယူထားျခင္းကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံ့သယံဇာတမ်ားအား လုယက္သိမ္းပိုက္ျခင္းျဖင့္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ခဲ့ၾကသည္။ ၎တို႔သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ဘ႑ာထဲသို႔ မဆိုစေလာက္မွ်သာ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး၊ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သူမ်ား၊ ေျမယာသိမ္းပိုက္ခံရသူမ်ားအား ျပန္လည္ေပးဆပ္ပင္လွ်င္ မရိွသေလာက္ နည္းပါးလွေပသည္။ ႏိုင္ငံတကာျခစားမႈမ်ားကို အထူးျပဳေလ့လာေသာ Global Witness အဖြဲ႕က ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၌ ေက်ာက္စိမ္းတစ္မ်ဳိးတည္းမွာပင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၁ ဘီလီယံအထိ စာရင္းေပ်ာက္ေရာင္းခ်မႈ ရိွခဲ့သည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ထား၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရား၀င္ ျပည္ပပို႔ကုန္စုစုေပါင္းတန္ဖိုးကား ေဒၚလာ ၁၁ ဘီလီယံမွ်သာ ရိွေနသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္။
ဤသို႔ေသာ အခ်ဳိးမညီမွ်မႈမ်ားေၾကာင္း အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ ေရွ႕ဆက္လုပ္ကိုင္ရန္ ေငြအင္အား လိုအပ္ေပေတာ့မည္။ သတၳဳတူးေဖာ္ေရးကုမၸဏီမ်ားအတြင္း အေျခခံက်က် ေျပာင္းလဲျပဳျပင္ဖို႔လည္း လိုအပ္လာေပမည္။ ထိုအခါ အစိုးရသစ္သည္ စစ္တပ္၏ခရိုနီမ်ား၊ ၎တို႔၏အက်ဳိးတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သူမ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ရေတာ့မည္ျဖစ္၏။
၎တို႔အနက္ အခ်ဳိ႕က ေျပာင္းလဲရန္ဆႏၵရိွေၾကာင္း၊ NLD ႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္လိုေၾကာင္း လကၡဏာကို ျပသၾကသည္။ အျမင္က်ယ္ျခင္းႏွင့္ ၿပိဳင္ဆိုင္ျခင္းသေဘာတရားကို လက္ခံႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔မဟုတ္ၾကသူက မ်ားသည္။ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္မီဒီယာကဲ့သို႔ေသာ က႑အနည္းအက်ဥ္းေလာက္သာ ပြင့္လင္းသည့္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈဖက္သို႔ တိုး၀င္လာၾကေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာ ကန္႔သတ္ခံထားရဆဲျဖစ္၏။ ေဒၚစုၾကည္သည္ စစ္တပ္၏အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ မည္သည့္အတိုင္းအတာႏွင့္ မည္သို႔ရင္ဆိုင္မည္ကို ရွင္းလင္းစြာ မသိရေသး။ မည္သို႔ဆိုေစ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ကေမာက္ကမျဖစ္ေနမႈမွ နာလန္ျပန္ထူႏိုင္ျခင္းရိွမရိွဟူသည္ သူမ၏ အေျဖရွာမႈ၌ မူတည္ေနမည္ျဖစ္ေပသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕စြန္ရိွ လုပ္ငန္းခြင္၀င္ရန္ ထရပ္ကားေပၚ လုိက္ပါသြားေနေသာ လုပ္သားမ်ားကို ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု – YE AUNG THU/AFP/Getty Images, စက္တင္ဘာ ၂၁၊ ၂၀၁၅)
(Foreign Policy မွ Richard Cockett ေရးသားေသာ “Can Aung San Suu Kyi Save Burma’s Economy?” ေဆာင္းပါးကိုမွီး၍ ျမင့္မိုရ္ေမာင္ေမာင္ မွ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။)
