ဇန္န၀ါရီ ၃၊ ၂၀၁၆
– အၾကမ္းဖက္လိႈင္း တစ္ႏွစ္တာကာလ လြန္ေျမာက္ၿပီးေနာက္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ျခင္းသည္ လူသားတို႔၏ ဘာသာတရာမ်ားအၾကား ေရွာင္ဖယ္မရႏိုင္ေသာကိစၥတစ္ရပ္အျဖစ္ လူအခ်ဳိ႕အား ယူဆလက္ခံသြားေစသည္၌ ကင္ညာအေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းရိွ ဘတ္စ္ကားခရီးသည္မြတ္စ္လင္မ္လူတစ္စုက ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးကို ခရစၥမတ္ႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကူးလက္ေဆာင္တစ္ရပ္အား ေဆာင္ၾကဥ္းေပးလိုက္ပါသည္။
ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္ မန္ဒီရာၿမိဳ႕အနီး ဘတ္စ္ကားတစ္စင္းကို အလ္ရွဘာ့ဘ္ လက္နက္ကိုင္အစြန္းေရာက္မ်ားမွ စီးနင္းခဲ့၏။ လက္ရိွႏွစ္မ်ားအတြင္း ကင္ညာႏိုင္ငံသားတို႔အေပၚ စိတ္လိုက္မာန္ပါ ထပ္ျပန္တလဲ ျပဳလုပ္ေနခဲ့ေသာ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအတိုင္း ၎တို႔က ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ခရီးသည္မ်ားကို ကြပ္မ်က္ႏိုင္ရန္အတြက္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား သီးျခားခြဲေနဖို႔ ခိုင္းေစခဲ့ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ မြတ္စ္လင္မ္ခရီးသည္မ်ားသည္ ၎တို႔ႏွင့္တစ္နယ္တည္းသားျဖစ္သည့္ ခရစ္ယာန္မ်ားကို လူအစုအေ၀းျဖင့္ ၀ိုင္းရံကာကြယ္လိုက္ၾကသည္။ ၎ေနာက္ သတ္မည္ဆိုလွ်င္ မြတ္စ္လင္မ္ေရာ ခရစ္ယာန္မ်ားကိုပါ မခြဲမျခား ကားတစ္စီးလံုး သတ္ျဖတ္လိုက္ၾကရန္ သူတို႔က တိုက္ခိုက္ေရးသမားတို႔အား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသမီးတို႔က သူမတို႔၏အစဥ္အလာဦးေခါင္းၿခံဳပု၀ါမ်ားကို ဖယ္ရွား၍ မြတ္စ္လင္မ္မဟုတ္သူအမ်ဳိးသမီးတို႔ထံ အကာအကြယ္ျဖစ္ေစေရးအလို႔ငွာ လက္ကမ္းေပးလိုက္ၾကကုန္၏။
ဤကင္ညာသားတို႔သည္ ၎တို႔၏ခရစ္ယာန္မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ အကာအကြယ္ျပဳေပးျခင္းျဖင့္ အေကာင္းဆံုးေသာလက္ေဆာင္ ေပးလိုက္ေခ်ၿပီ။
ကင္ညာလူ႔အဖြဲ႕အစည္းသည္ ခရစ္ယာန္ လူမ်ားစု ျဖစ္ေသာ္လည္း မြတ္စ္လင္မ္၊ ဘဟာအီ၊ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ အာဖရိကန္ရိုးရာကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ လူ႔အစုအေ၀းတို႔က ကင္ညာျပည္သူမ်ားအၾကား ယဥ္ေက်းမႈ၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးက႑မ်ားတြင္ အေရးပါေနၾက၏။
ဘာသာတရားမ်ားဆိုင္ရာ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းတို႔၏ ေပါင္းကူးတံတားတစ္ခုအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ Inter-Religious Council of Kenya ကဲ့သို႔ အသင္းအဖြဲ႕ႀကီးမ်ားက ကင္ညာလူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ကာလရွည္ သဟဇာတျဖစ္ျခင္းႏွင့္ စုေပါင္းေနထိုင္ျခင္းအေၾကာင္းကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ေျပာဆိုေနၾကသည္။
တစ္စထက္တစ္စ ဒုကၡႏွင့္ေဒါသ အရွိန္ျမင့္လာေသာ ေလာက၀န္းက်င္တစ္ရပ္၌ အစြန္းေရာက္၀ါဒအေပၚ စုစည္းညီညြတ္မႈ၏စြမ္းပကားျဖင့္ ေအာင္ႏိုင္ေၾကာင္း ယင္းအျဖစ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးကို သတိေပးႏိႈးေဆာ္လိုက္ေပ၏။
ကမာၻ႕မြတ္စ္လင္မ္ဦးေရ သန္းေပါင္း ၁၆၀၀ မွ အမ်ားစုတို႔က အၾကမ္းဖက္မႈအေျခတည္ သာသနာ့အေတြးအျမင္ကို ဆန္႔က်င္လ်က္ရိွၾကရာ မြတ္စ္လင္မ္ခရီးသည္တို႔၏ ေသနတ္ေျပာင္း၀ေရွ႕ မားမားမတ္မတ္ရပ္လ်က္ ရဲ၀ံ့စြန္႔စားမႈမ်ားေၾကာင့္ အစြန္းေရာက္အုပ္စုမ်ားက ခရစ္ယာန္ႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို ခြဲျခားမရႏိုင္ေတာ့ေပ။
ကမာၻ႕လူဦးေရအမ်ားျပားဆံုး ဘာသာေရးႏွစ္ရပ္၏ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက သဟဇာတသင့္ျမတ္မႈႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တူညီစြာ ျပသက်င့္သံုးႏိုင္ပါလွ်င္ ဘာသာေရး သို႔မဟုတ္ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ အျခားအုပ္စုကြဲမ်ားအေပၚ ေအာင္ျမင္လႊမ္းမိုးႏိုင္ပါသည္။
မြတ္စ္လင္မ္ႏွင့္ ခရစ္ယာန္တို႔၏ အျပန္အလွန္ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳမႈသည္ အေရွ႕အာဖရိက၌ ၇ ရာစုကတည္းက အမွန္ပင္ အျမစ္တြယ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ထိုကာလအတြင္း ေရွးဦးမြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ Axum မည္ေသာ ေရွးေဟာင္းခရစ္ယာန္ဘုရင့္နယ္ေျမသို႔ ထြက္ေျပးလာခ့ဲၿပီး ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ ခိုလႈံကာကြယ္မႈ ရရိွခဲ့ၾက၏။ ယင္းျဖစ္ရပ္မွာ (ေရွးဦးမြတ္စ္လင္မ္တို႔၏) ပထမဆံုး ဟိဂ်္ရဟ္(ဇာတိစြန္႔ခရီး)ဟု ေက်ာ္ၾကားထင္ရွား၏။
ေတာႀကိဳအံုၾကားလမ္းေဘးတစ္ေနရာမွ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈအေျခတည္ ဤအံတုခ်က္လုပ္ရပ္သည္ ကင္ညာတြင္သာ သီးျခားျဖစ္ေသာ ျဖစ္အင္မဟုတ္။ ေဒသႏၲရဆိုင္ရာ ခြဲျခားမႈ အံုၾကြလာသည္ႏွင့္အမွ် ၎တိုင္းျပည္၏ မတူကြဲျပားေသာ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားအၾကား သဟဇာတျဖစ္မႈႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမွာလည္း မတ္ေစာက္ျမင့္တက္လာတတ္ေပသည္။
ယခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ႏိုင္ရိုဘီ၊ ဂါရစ္ဆာႏွင့္ အျခားျပည္တြင္းေဒသမ်ားသည္လည္း အၾကမ္းဖက္သမားတို႔၏ တိုက္ခိုက္မႈကို ခါးသည္းစြာ ခံစားခဲ့ၾကရသည္။ သို႔ျဖင့္ လူငယ္မ်ားအၾကား တစ္ယူသန္၀ါဒ မျပန္႔ႏွံ႔ေအာင္ ကာကြယ္သည့္အေနျဖင့္ ေဒသခံအမ်ဳိးသမီးမ်ားက “နယ္စည္းမျခား ညီအစ္မမ်ား” အသင္းကို ထူေထာင္ခ့ဲၾက၏။ သူတို႔သည္လည္း ကင္ညာရဲတပ္ဖြဲ႕မ်ားအတြက္ အေကာင္းဆံုး အကူအညီေပးႏိုင္ရန္ ကင္ညာအမတ္မ်ားကို တြန္းအားေပးစည္းရံုးထားၾကသည္။
အဆိုပါ မန္ဒီရာအရပ္မွ သတၱိရိွရိွစာနာမႈတရားလုပ္ရပ္ကဲ့သို႔ေသာအရာမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မၾကာခဏ သတိလက္လြတ္ျဖစ္ၾကေလ့ရိွသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလက ေနာ္ေ၀းတြင္ ဂ်ဴးတို႔အေပၚ အစြန္းေရာက္တိုက္ခိုက္မႈကို ရႈတ္ခ်ဆန္႔က်င္ေသာအားျဖင့္ မြတ္စ္လင္မ္ေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္တို႔သည္ ဂ်ဴးဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုအား လက္ခ်င္းခ်ိတ္၀န္းရံေပးခဲ့ၾကသည္။
လန္ဒန္မွ ခရိုင္ေဒသတစ္ခုတြင္လည္း မိမိတို႔ႏွင့္တစ္နယ္တည္းေန မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေပၚ အမုန္းတရားအေျခတည္ဒုစရိုက္မႈမ်ားမွ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ရန္ ေရွးရိုးစြဲဂ်ဴးတို႔က ကင္းလွည့္ေစာင့္ၾကပ္ေရးအဖြဲ႕မ်ားကို မၾကာေသးမီက ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾက၏။
ဆီးရီးယား၊ အီရတ္၊ အာဖဂန္နစၥတန္ စသည္တို႔မွ စစ္မက္ေရးရာမ်ားကို သတင္းေခါင္းစည္းပိုင္း၌ အဆက္မျပတ္ ေဖာ္ျပေနျခင္းက ISIS ၊ အလ္ရွဘာ့ဘ္၊ ဘိုကိုဟရာမ္ ကဲ့သို႔ေသာ အစြန္းေရာက္အုပ္စုတို႔အေပၚ ထိုးႏွက္ရာ မေရာက္ဘဲ ႏိုင္ငံတကာမူ၀ါဒမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ လူထု၏ နက္ရိႈင္းေသာ တုန္လႈပ္ခံစားမႈကိုသာ ျဖစ္ေပၚေနေစသည္။
သို႔ေသာ္ အဆိုပါသတင္းေခါင္းႀကီးပိုင္းေဖာ္ျပခ်က္၏တစ္ဖက္မွ အခ်က္အလက္မွန္မ်ားကို တူးဆြေနသည့္ လူမႈသိပၸံပညာရွင္မ်ားကမူ အစြန္းေရာက္၀ါဒအား မည္သည့္အခ်က္မ်ားျဖင့္ ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ႏိုင္သနည္း ဟူသည္ကို ေလ့လာစူးစမ္းလ်က္ရိွသည္။ US Institute of Peace အသိအမွတ္ျပဳ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာသုေတသန ကြန္ရက္တစ္ခုျဖစ္ေသာ RESOLVE သည္ လက္ေတြ႕က်က်အသံုးခ်ႏိုင္ၿပီး အံ၀င္ခြင္က်ျဖစ္ႏိုင္သည့္ မည္သည့္နည္းလမ္းကိုမဆို ေဖာ္ထုတ္ကာ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြင္း အခိုင္အမာ စိုက္ထူထားအပ္သည္ဟူ၍ ရိုးရွင္းစြာ ေကာက္ခ်က္ခ်ထား၏။
မန္ဒီရာအနီး ဘတ္စ္ကားခရီးသည္တို႔၏ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈအတြင္း ဤအခ်က္ကို ထင္ထင္ရွားရွား ေဖာ္က်ဴးျပေနသည္။ ထိုမြတ္စ္လင္မ္ခရီးသည္တို႔က မိမိတို႔ႏွင့္တစ္ေျမတည္းေနတစ္ေရတည္းေသာက္သူမ်ားကို ကူညီကာကြယ္ရမည္ဟူသည့္ ပင္ကိုယ္အသိစိတ္ဓာတ္တစ္ခုတည္းျဖင့္ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္၏။
မန္ဒီရာဇာတ္လမ္းက အေထာက္အကူတစ္ရပ္အျဖစ္ အစပ်ဳိးေပးခဲ့ေလသည္။ ကင္ညာအစိုးရႏွင့္ ကမာၻ႕အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ၎သာမန္ျပည္သူမ်ား၏ ရဲစြမ္းသတၱိအေပၚ ဂုဏ္ျပဳခ်ီးမႊမ္းခ့ဲရသည္။
ကင္ညာ၊ အာဖရိကႏွင့္ ကမာၻတစ္၀ွန္းမွ ေရဒီယို၊ အင္တာနက္၊ လူမႈမီဒီယာအခင္းအက်င္းမ်ား၌ ကင္ညာမြတ္စ္လင္မ္မ်ားအေၾကာင္းႏွင့္ မြတ္စ္လင္မ္အစစ္အမွန္မ်ားအေၾကာင္း တမဟုတ္ခ်င္း ဖံုးလႊမ္းသြားေပသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ တစ္ေသြးတစ္သားစိတ္ဓာတ္၊ ရဲစြမ္းသတၱိ၊ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ၏ အခ်က္ေပးသံကား ခြဲျခားျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ဖယ္ၾကဥ္မႈတို႔၏အသံထက္ ပိုမိုက်ယ္ေလာင္ထိေရာက္ေၾကာင္း သိျမင္ႏိုင္ေပသည္။
သို႔ေသာ္ မန္ဒီရာျဖစ္အင္သည္ ႀကံဳေတာင့္ႀကံဳခဲ ျဖစ္စဥ္မွ်သာ မဟုတ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔၀န္းက်င္တစ္ခြင္ရိွ လူသားအားလံုးမွာ ကမာၻ႕မိသားစု၀င္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ျမင္ေစပါသည္။
ဘာသာေရးေခါင္းစဥ္ေအာက္မွ အယူသည္းမႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈကို ရုပ္လံုးေဖာ္ေနသူတို႔၏အဆိုမ်ားထက္ လက္တြဲညီညာေအာင္ေၾကာင္းျဖာျဖစ္စဥ္မ်ားက မျပတ္စတမ္း ပိုမုိက်ယ္ေလာင္လာပါလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အဖို႔ အၾကမ္းဖက္အစြန္းေရာက္၀ါဒကို ေအာင္ႏိုင္ရန္ (ႏွင့္) ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏လူ႔အစုအေ၀း၌ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈတည္ေဆာက္ရန္ ေနာက္ထပ္အဆင့္တစ္ခုသို႔ နီးကပ္တက္လွမ္းလာမည္ျဖစ္ေပသည္။
(United States Institute of Peace မွ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္၀ါဒေရးရာ အထူးအႀကံေပး Beth Ellen Cole ႏွင့္ အာဖရိကေရးရာ ပရိုဂရမ္အရာရိွ Muhammad Fraser-Rahim တို႔ ပူးေပါင္းေရးသားေသာ Muslims in Kenya offer a Christmas present to the world ေဆာင္းပါးကို မင္းထြဋ္ေခါင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေရးသားသည္။)
Source : Al Jazeera
