ၿဖိဳးသီဟခ်ဳိ / Myanmar Now
ျမန္မာ့အေရးေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚခင္မမမ်ိဳးသည္ လန္ဒန္တြင္ ပညာသင္ယူခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ သူတည္ေထာင္ထားေသာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ မူ၀ါဒေရးရာ ေလ့လာေရးဆိုင္ရာသိပၸံကို အာရွ၏ ထိပ္တန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ ပါဝင္လာေရးအထိ ရည္ရြယ္ထားသူျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္အႏွံ႔မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရး သင္တန္းမ်ားေပးခ့ဲေသာ ေဒၚခင္မမမ်ိဳးသည္ လတ္တေလာတြင္ ေရြးေကာက္ပဲြေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ျခင္း၊ မဲဆြယ္ျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတြင္ ပါဝင္မႈဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားကို ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္လ်က္ရိွသည္။
သတင္းေထာက္ ၿဖိဳးသီဟခ်ဳိႏွင့္ မၾကာေသးခင္က ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေဒၚခင္မမမ်ဳိးက အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး၊ အစုိးရအဖဲြ႔ ဖဲြ႔စည္းျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးတြင္ လူထုပါဝင္မႈ၊ တပ္မေတာ္က ဝန္ႀကီးဌာန ၃ ခုကုိ အၿမဲတမ္း ခ်ဳပ္ကိုင္ထားျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေျပာျပခဲ့သည္။
ေမး – ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ၾကားခဲ့ရတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ဆိုတာကုိ အခုတေလာ မဲဆြယ္ပဲြေတြမွာ သိပ္မၾကားရေတာ့တာ ဘာေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ – အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးတို႔၊ ၿငိိမ္းခ်မ္းေရးတို႔ ဆိုတာက ေရရွည္သြားရမယ့္ျဖစ္စဥ္ေပါ့။ ပါတီမ်ားရဲ႕ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈေတြ ဟာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးတို႔နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ Structure ႀကီးေတြေပၚမွာ အေျခတည္တာထက္ “လိုအပ္ခ်က္”ေပၚ အေျခတည္ၿပီးေတာ့ မဲဆြယ္စည္းရံုးၾကတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အစရွိတဲ့ လူထုရဲ႕ လတ္တေလာအျဖစ္အပ်က္ေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြေပၚမွာ ပိုၿပီးေတာ့ အာရံုစိုက္လာတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ေမး – လူထုရဲ႕ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ စားဝတ္ေနေရးကို အာရံုစိုက္လာၿပီး လူထုရဲ႕ ႏို္င္ငံေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးကို ပါတီေတြက မျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ ဆိုလိုခ်င္တာလား။
ေျဖ – တခ်ိဳ႕ပါတီေတြက စားဝတ္ေနေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအပိုင္းကို နံပတ္တစ္ေျပာၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆကုိ ေနာက္မွေျပာမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆက ပိုၿပီးေတာ့ လႊမ္းမိုးလာတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္အပိုင္းကို ဂရုမစုိက္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။
ေမး – မၾကာေသးခင္က ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ေျပာတယ္ မဲစာရင္းၾကည့္သူ ၃၀ရာခိုင္ႏံႈးပဲရွိတယ္ တဲ့။ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အေပၚစိတ္ဝင္စားမႈ အေျခအေနကုိ ဘယ္လိုထင္ပါသလဲ။
ေျဖ – ကြ်န္မတို႔ျပည္သူလူထုက ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ပါဝင္ပတ္သက္မႈေတြရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနအရေတာ့ တခ်ိဳ႕ကလည္း စိတ္ဓာတ္က်ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေပ်ာက္ဆံုးေနတယ္။ လူထုက ေရွ႕ထြက္လိုက္၊ ဦးေဆာင္လိုက္၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အင္အားစုေတြ ေပၚလာလိုက္၊ ၿပီးေတာ့ အဲဒီႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အင္အားစုေတြကို စစ္အာဏာရွင္ေတြ က ျပန္ၿပီးေတာ့ ေခ်မႈန္းလိုက္ေပါ့။ အဲဒီအေပၚမွာ လူထုက ျပန္ၿပီးေတာ့လိုက္ၾကည့္ေနရတဲ့အေနအထားေပါ့၊ ဥပမာ ၁၉၈၈မွာ တတုိင္းျပည္လံုး တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ ပါၾကတယ္၊ မဲေပးတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ မဲေပးၾကတယ္၊ အႏိုင္ရတဲ့ ပါတီကလည္း အစိုးရမျဖစ္ျပန္ဘူး၊ စစ္အာဏာရွင္ေတြက အာဏာမလႊဲခဲ့ဘူး။ လူထုက အရင္လႈပ္ရွားတယ္။ ၿပီးရင္ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္သူေတြ ေပၚလာတယ္၊ လူထုထဲကပဲ ထြက္လာတယ္၊ အဲဒီႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို အစိုးရကေခ်မႈန္းတယ္။ လူထုက အဲဒီႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ျပန္ၿပီးေတာ့လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ လုပ္ၾကရတယ္၊ ထြက္လာၿပီဆိုရင္ အရမ္းေပ်ာ္ၾကတယ္၊ (ေထာင္ထဲ) ျပန္ဝင္သြားၾကရၿပီဆိုရင္ အရမ္း စိုးရိမ္ၾကတယ္။ ထြက္လာၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း ဒီအာဏာရွင္ စနစ္ႀကီးကို ေပ်ာက္ဆံုးသြားေအာင္ လုပ္ႏိုင္လား ဆိုေတာ့လည္း မလုပ္ႏိုင္ဘူးေပါ့ေလ။ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အျမစ္တြယ္မႈကလည္း အရမ္းကိုမ်ားေနၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအခ်င္းခ်င္း မညီညြတ္တာေတြ၊ တစ္ေယာက္တစ္သံထြက္ၾကတာေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး လမ္းစဥ္ေတြကို တစ္ေန႔တစ္မ်ိဳးေျပာၾကတာေတြလည္း ပါတာေပါ့ေလ။ အဲဒီလို လည္ေနတဲ့အပိုင္းေတြမွာ ပန္းတိုင္ေပ်ာက္ေနၾကတယ္။ လူထုကို ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္တစ္ခုတြဲေခၚၿပီးေတာ့ ခ်ျပမသြားႏိုင္ဘူး။ ဒီေတာ့ လူထုက ေမွ်ွာ္လင့္ခ်က္နည္းလာတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္လာတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါကို ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ျပန္ၿပီးေတာ့ ဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ အေျပာင္းအလဲကို ငါတို႔လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ လူထုရဲ႕ ယံုၾကည္မႈေပါ့။ ငါတို႔ပဲလုပ္ရမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ အားလံုးအတူတကြ တြဲလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့သေဘာမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီလမ္းစဥ္ကိုခ်ျပႏိုင္မယ္ဆိုရင္လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဝင္စားမႈက ျပန္ၿပီးေတာ့ျမင့္တက္လာမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အတိတ္တုန္းကျဖစ္စဥ္ေတြကို ေျပာၾကတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြက လူထုကလည္း သိၿပီးသားပါ၊ ပါဝင္ပတ္သက္ၿပီးသား။ ႏိုင္ငံေရးသမားထက္ လူထုကပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ ထိခိုက္ခံစားခဲ့ရေသးတယ္။ ဥပမာ ႏိုင္ငံေရးသမားက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥကို ေျပာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ လူထုက ေသနတ္သံေအာက္မွာ ျဖတ္သန္းေနရတာ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုအပ္ပါတယ္လို႔ လူထုကိုေျပာရံုနဲ႔ မၿပီးဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဘာေတြျဖစ္ေနၿပီ၊ ဘယ္လိုျဖစ္သင့္တယ္၊ အဲဒီဘာျဖစ္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာကို ခုေရာက္ေနတဲ့ေနရာကေန ဘယ္လိုသြားမွာလဲ ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္ကို ႏိုင္ငံေရးသမားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ခ်ျပဖို႔အတြက္ အားနည္းတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ေမး – အတိုက္အခံက ေရြးေကာက္ပြဲကို အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ၿပီးေတာ့ အစိုးရ ဖြဲ႔ႏိုင္ခဲ့ရင္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိႏိုင္မလား။
ေျဖ – အစိုးရဖြဲ႔ႏိုင္ျခင္းနဲ႔ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ႏုိင္ျခင္းက ကြ်န္မအျမင္မွာေတာ့ ဆက္စပ္မႈမရွိဘူးရွင့္။ အစိုးရဖြဲ႔ရံုနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို အျပည့္အဝရမလားဆိုတာ ေမးစရာရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အစိုးရတစ္ခုဖြဲ႕ၿပီိဆိုရင္ ဝန္ႀကီးဌာနသံုးမ်ဳိးသံုးစားကို ဖြဲ႔စည္းရပါတယ္။ အာဏာရွိတဲ့ဝန္ႀကီးဌာနေတြ၊ ဘ႑ာေငြေၾကးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ၊ ဝန္ေဆာင္မႈဝန္ႀကီးဌာနေတြပါ။ အဲဒီလိုသံုးမ်ိဳးသံုးစားရွိတဲ့အထဲမွာ (၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒအရ) အစိုးရအဖြဲ႔တစ္ခုအေနနဲ႔ ရရွိႏိုင္တဲ့ အာဏာသည္ ဝန္ေဆာင္မႈဝန္ႀကီးဌာနေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွိတဲ့ဝန္ႀကီးဌာနေတြသည္ အဲဒီအစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈေဘာင္ထဲမွာ လံုးလံုး မရွိပါဘူး။
ေမး – အာဏာရွိတဲ့ဝန္ႀကီးဌာနေတြအေၾကာင္း ရွင္းျပေပးပါဦး။
ေျဖ – ကာကြယ္ေရး၊ နယ္စပ္ေရးရာနဲ႔ ျပည္ထဲေရးတို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တိုင္းျပည္တစ္ခုရဲ႕ အေရးအႀကီးဆံုး အဓိကဝန္ႀကီးဌာနေတြေပ့ါ။ ဒါေတြကို လံုးဝ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ အစိုးရအဖြဲ႔ကိုမေပးထားဘူး။ တိုင္းျပည္တစ္ခုလံုးရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကလည္း ျပန္ၿပီးေတာ့ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနက ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနေအာက္မွာ ရွိပါတယ္။ ဒါသည္လည္း အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈထဲမွာ မပါေသးဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက အစိုးရတစ္ရပ္ဖြဲ႔ႏိုင္ျခင္းသည္ လႊတ္ေတာ္မွာ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း (အုပ္)စီးႏိုင္မလား။ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ စီးႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာင္မွ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ဖို႔ကို က်န္တဲ့ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက တစ္စံုတရာ မဲမေပးဘဲနဲ႔ ျပင္ဆင္ဖို႔ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
ေမး – အေျခခံဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္လမ္းေၾကာင္းကေန ျပင္ႏိုင္မလား။
ေျဖ – အေျခခံဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္တြင္းႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပဲ ျပင္ဖို႔ႀကိဳးစားတယ္ ဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းက မွားတာ မဟုတ္ရင္ေတာင္မွ ေတာ္ေတ္ာေလးကို သံသရာရွည္မွာပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္တြင္းႏုိင္ငံေရးထဲမွာ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္က လက္ခံေအာင္ လုပ္ေပးရဦးမယ္၊ ၿပီးေတာ့ လူထုဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲေပးသူရဲ႕ ဘယ္ေလာက္ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံရမယ္ဆိုၿပီး ဒုတိယအဆင့္ ျဖတ္သန္းရဦးမယ္။ လႊတ္ေတာ္က အရင္ရေအာင္ျပင္မယ္၊ စမယ္၊ ၿပီးရင္ လူထုရဲ႕ အားကို ယူရပါဦးမယ္။ ။
