မတ္ ၂၇၊ ၂၀၁၅
M-Media
– ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ စစ္ပြဲၿပီးေနာက္ပုိင္း ပါလက္စတုိင္းျပည္သူမ်ား အေသအေပ်ာက္မ်ားဆံုးႏွစ္ ျဖစ္သည္ဟု ကုလသမဂၢမွ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပလုိက္ၿပီး အႀကီးတန္းအရာရွိတစ္ဦးကလည္း အစၥေရးက က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္ထားသည့္ နယ္ေျမမ်ားအတြက္ “အႀကီးအက်ယ္ ထိခုိက္ပ်က္စီးေစေသာခုႏွစ္” ဟု ေခၚေ၀ၚသမုတ္ခဲ့သည္။
ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈေရးရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး႐ံုး OCHA မွ ယမန္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ လူမႈဘ၀မ်ား၊ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ား၊ လံုၿခံဳးေရးဆုိင္ရာ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ကုိ ထိခုိက္ေစေသာ ျပႆနာ၊ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔၏ ပံုမွန္ေနထုိင္ရပ္တည္ႏုိင္စြမ္းႏွင့္ ကုိယ့္၀မ္းကုိယ္ေက်ာင္းႏုိင္စြမ္းကုိ ပ်က္ဆီးေစေသာ အစၥေရး၏ ေပၚလစီမ်ားက အစၥေရး၏ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္မႈမွ ပါလက္စတုိင္းတုိ႔ လြတ္ေျမာက္ေရးကုိ
ပိတ္ဆုိ႔ထားသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
အဆုိပါ အစီရင္ခံစာကုိ “ေၾကမြေနေသာ ဘ၀မ်ား” (Fragmented Lives) ဟု အမည္ေပးထားၿပီး ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံ ေအဂ်င္စီမ်ား၊ အစုိးရမ်ား၊ ႏုိင္ငံတကာ၊ ပါလက္စတုိင္းႏွင့္ အစၥေရး အန္ဂ်ီအုိတုိ႔မ်ားမွ ရရွိသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ အေျခခံကာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အစီရင္ခံစာတြင္ အထက္ပါအေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ဖယ္ရွားပစ္လုိက္ပါက ပါလက္စတုိင္းျပည္သူမ်ားမွာ ႏုိင္ငံတကာမွ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အေထာက္အပံ့မ်ားမလုိဘဲ ၎တုိ႔၏ ကုိယ္ပုိင္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္
စီးပြားေရးတုိ႔ကုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္စြမ္း လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရွိလာမည္ဟု ဆုိသည္။
“၂၀၁၄ ခုႏွစ္ဟာ (အစၥေရးက က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပုိက္ထားေသာ ေနရာမ်ားမွ) ပါလက္စတုိင္းျပည္သူေတြအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ ထိခုိက္ပ်က္စီးေစတဲ့ ခုႏွစ္ပါပဲ။ (အစၥေရးက) ဆက္လက္က်ဴးေက်ာ္ေနျခင္းဟာ ပါလက္စတုိင္းေတြရဲ႕ လူလူသူသူ အသက္ရွင္ေနထုိင္ႏုိင္စြမ္းကုိ ထိခုိက္ပ်က္စီးေစပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရင္းေတြကုိ ဖယ္ရွားၿပီး၊ ဒီေပၚလစီေတြကုိ ေျပာင္းလဲလုိက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီမွာ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ လုိအပ္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ပါလက္စတုိင္းေဒသမ်ားအတြက္ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဂ်ိမ္းစ္ ေရာ္ေလးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က အေနာက္ဘက္ကမ္းတြင္ ပါလက္စတုိင္း ၅၈ ဦး အစၥေရး၏ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ အစၥေရးစစ္တပ္မ်ား က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ပုိင္း ထိခုိက္မႈပမာဏ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ခဲ့ကာ ဒဏ္ရာရရွိသူအေရအတြက္မွာလည္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း အျမင့္ဆံုးျဖစ္သည္ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
“အစၥေရးအာဏာပုိင္ေတြက အိမ္ေတြၿဖိဳတာေၾကာင့္ ပါလက္စတုိင္းျပည္သူ စံခ်ိန္တင္ ၁၂၁၅ ဦးဟာ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒအရ အျငင္းပြားမႈေတြရွိေနတဲ့ (ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္အတြင္း အစၥေရးမွ တည္ေဆာက္ေသာ) အေျခခ် အိမ္ရာေတြနဲ႔ တရားမ၀င္ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်လာသူေတြကလည္း ဆက္လက္ရွိေနၿပီး ပါလက္စတုိင္းက လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြ ထိခုိက္ခံစားေနရတဲ့ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈေတြကုိ တပ္တုိးျဖစ္ေစပါတယ္” ဟု ေရာ္ေလးက ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဇူလုိင္လမွ ၾသဂုတ္အတြင္း ဂါဇာေဒသအား အစၥေရးမွ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ (ကေလးငယ္ ၅၅၀ အပါအ၀င္) ပါလက္စတုိင္းအရပ္သား ၁၅၀၀ နီးပါး ေသးဆံုးခဲ့ရၿပီး လူေနအေဆာက္အံုမ်ား၊ ေဆး႐ံုမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္မ်ားႏွင့္ အေရးေပၚကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားလည္း ပ်က္ဆီးခဲ့ရသည္။
အဆုိပါ အစီရင္ခံစာအရ “၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ဂါဇာေဒသအတြင္း အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူ အေရအတြက္မွာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း အျမင့္ဆံုးႏႈန္းျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဂါဇာလူဦးေရ၏ ၂၈ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ေသာ လူဦးေရ ၅ သိန္းနီးပါးမွာ ေဒသအတြင္း အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္” ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
တိုက္ခုိက္မႈမ်ားၿပီးေနာက္ ဂါဇာတြင္ ျပည္လည္တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားလည္း ေႏွးေကြးေနၿပီး အစၥေရး၏ ပိတ္ဆုိ႔ထားမႈမ်ားႏွင့္ ကူညီေထာက္ပံ့မည္ဟု ကတိျပဳထားသည့္ ႏုိင္ငံတကာမွ ေငြမ်ား အျပည့္အ၀ မရရွိျခင္းကလည္း ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အတားအဆီးျဖစ္ေနေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။
အေနာက္ဘက္ကမ္းတြင္မူ အစၥေရးမွ ေနအိမ္မ်ား ဖ်က္ဆီးၿဖိဳခ်မႈေၾကာင့္ အေျခမဲ့အေနမဲ့ျဖစ္ခဲ့ရသူ အေရအတြက္မွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ OCHA မွ စတင္ စစ္တမ္းေကာက္သည့္ေနာက္ပုိင္း အျမင့္ဆံုး ပမာဏသုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
အစၥေရးမွ အျပည့္အ၀ သိမ္းပုိက္ထားၿပီး အေနာက္ဘက္ကမ္းေျခ ဧရိယာ၏ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေသာ Area C တြင္ အစၥေရးက အေျခခံအေဆာက္အဦးမ်ား ဖ်က္ဆီးၿဖိဳခ်မႈမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ေလ်ာ့က်ခဲ့ေသာ္လည္း လူေနအိမ္မ်ားကုိ ပုိမိုပစ္မွတ္ထားလာေသာေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူမ်ားမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကထက္ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းတုိးလာခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းက ထုိလုပ္ရပ္မ်ား ပေပ်ာက္သြားေစေရး ဖိအားေပးရန္ႏွင့္ ထုိလုပ္ရပ္မ်ားအတြက္ အစၥေရးက တာ၀န္ယူလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သည္။
“အရပ္သားေတြအားလံုးကို ကယ္တင္ဖုိ႔၊ ဒီကိစၥေတြကုိ က်ဴးလြန္တဲ့သူေတြ တာ၀န္ခံေစဖုိ႔နဲ႔ ဒီျပႆနာမွာ ပါ၀င္ေနသူေတြအားလံုးဟာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ေရး ဦေဆာင္ဦးရြက္ျပဳဖုိ႔ ဥပေဒေၾကာင္းအရ သူတုိ႔ရဲ႕ တာ၀န္၀တၱရားေတြကုိ မျဖစ္မေန ေက်ပြန္ရပါမယ္”
Ref: Aljazeera
