ဧရာဝတီမွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြားသည့္ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ အရပ္၀တ္ အင္အားစုမ်ား၏ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ယခင္ စစ္အစိုးရ အဖြဲ႔၀င္မ်ားက လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ တဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ Justice Trust က ေျပာဆိုလိုက္သည္။
မတ္လ ၂၃ ရက္က ထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အဓိက႐ုဏ္မ်ား အေၾကာင္း ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထား ျခင္း ျဖစ္သည္။
“၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မႏၱေလး ျဖစ္ရပ္အထိ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို လံႈ႔ေဆာ္ေနတာက အရင္ စစ္အစုိးရေဟာင္းက ေခါင္းမာဂိုဏ္းသားေတြရဲ႕ အာဏာတည္ၿမဲဖို႔၊ သူတုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအသြင္ေျပာင္းမႈအေပၚ ခ်ဳပ္ ကိုင္ ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းတာေတြကို ေဖာ္ျပေနပါတယ္”ဟု Justice Trust ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ Mr.Roger Normand က ေျပာသည္။
ထိုင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ ႏုိင္ငံျခား သတင္းစာဆရာမ်ား ကလပ္(FCCT- Foreign Correspondents Club of Thailand) ၌ မတ္လ ၂၃ ရက္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ အစီရင္ခံစာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြတြင္ Mr.Roger Normand က ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုအစီရင္ခံစာကို အစုိးရသစ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ တာ၀န္ယူၿပီး ေနာက္ပိုင္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္ နယ္ ပဋိပကၡ၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အစၥလမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အၾကား ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္သည့္ ပဋိပကၡမ်ား၏ ျဖစ္စဥ္ အေပၚတြင္ စစ္တမ္းေကာက္ယူ၍ အစီရင္ခံစာ ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မိထၳီလာၿမိဳ႕ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕တို႔တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဘာသာ ေရး ပဋိပကၡ အသြင္ေဆာင္သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတြင္ ေဒသခံတို႔၏ အိုးအိမ္မ်ား၊ အစၥလမ္ ဘာသာ၀င္တို႔၏ ေနအိမ္မ်ားကို ၀င္ေရာက္ ဖ်က္ဆီးသူတို႔သည္ ေဒသခံမ်ား မဟုတ္ဘဲ အၾကမ္းဖက္ဂိုဏ္းမ်ားမွ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေဒသခံ အခ်င္းခ်င္း ကို ဘာသာေရးအရ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားသည့္အသြင္ ေဖာ္ေဆာင္ခံရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ထိုအစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
လက္ရွိအစုိးရ အဖြဲ႔အေနျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အမွန္တကယ္ လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအေပၚ အစုိးရက ကာကြယ္ ေပးမႈရွိေၾကာင္း ျပသရန္ အတြက္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားေစရန္ ဖန္တီးေနသည့္ လူတစုကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူရန္ လိုအပ္သည္ဟုလည္း Mr. Roger Normand က ေျပာဆိုသည္။
ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ Justice Trust မွ စစ္တမ္း ေကာက္ယူရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာ ပိုင္မ်ားက မည္သူလုပ္ေဆာင္သည္ကို အတည္ျပဳေပးျခင္းမရွိဘဲ ျပင္ပမွလူမ်ားဟု စြပ္စြဲေျပာဆိုျခင္း၊ အစၥလမ္ ဘာသာ ၀င္မ်ားဟု စြပ္စြဲ၍ အစၥလမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားကို လက္စားေခ်ရန္ လူမႈကြန္ရက္(Facebook) မွ တဆင့္ ေဒသခံမ်ားကုိ တိုက္တြန္းျခင္း၊ ရဲအေျမာက္အျမားကို အဓိက႐ုဏ္း ျဖစ္ပြားသည့္ ေနရာမ်ား၌ အဓိက႐ုဏ္း မျဖစ္မီ ေနရာခ် ေပးထားေသာ္လည္း အခ်ိန္မီ ဥပေဒအရ ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း ပ်က္ကြက္ခဲ့သည့္ အခ်က္တို႔ကို ပဋိပကၡတိုင္း၌ တူညီစြာ ေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္ဟုလည္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
သမၼတ အႀကံေပးလည္း ျဖစ္သည့္ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ကမူ Justice Trust အစီရင္ခံစာပါ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို လက္မခံေၾကာင္း၊ လက္ရွိတာ၀န္ယူေနေသာ အစိုးရအဖြဲ႕အေနျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒက ေပးအပ္ထားသည့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားအရ တည္ ဆဲ ဥပေဒပါ ျပ ဌာန္းခ်က္မ်ား အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
“တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ေဆာင္ရြက္ရတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း တခုလံုးအေနနဲ႔ ဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေပမယ့္ အဖြဲ႔၀င္ တဦးခ်င္းမွာေတာ့ မွားယြင္းမႈရွိေကာင္း ရွိႏိုင္တာေပါ့၊ အဲ့ဒါမ်ိဴးေတြကိုု အဖြဲ႔အစည္းက ျပန္သံုးသပ္ ျပင္ဆင္သြားမွာပါ”ဟုလည္း ၎က ေျပာဆို သည္။
အဆိုပါ အစီရင္ခံစာကို Hidden Hands Behinds Communal Violence in Myanmar : Case Study of the Mandalay Riots ဟု အမည္ေပးထားၿပီး Justice Trust မွ ႏုိင္ငံတကာ ေရွ႕ေနမ်ား အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ေရွ႕ေနမ်ား ကြန္ရက္မွ ေရွ႕ေနမ်ား၊ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာေဒသမွ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ၆ လခန္႔ မွတ္တမ္းမ်ား ေကာက္ယူျပဳစုထားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
အစီရင္ခံစာတြင္ ပါ၀င္ကူညီခဲ့သည့္ ေရွ႕ေနမ်ား ကြန္ရက္မွ ေရွ႕ေန ဦးသိန္းသန္းဦးက“ယူနီေဖာင္း၀တ္ စစ္သားေတြအစား အရပ္ ၀တ္ အင္အားစုေတြကို အသံုးခ်ၿပီး ႏုိင္ငံနဲ႔တ၀န္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို လုပ္ေနတဲ့ ကိစၥပါ၊ ႏုိင္ငံမွာ လိုအပ္ေနတဲ့ အမွန္တကယ္ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အာ႐ုံလႊဲႏုိင္ဖို႔ လူနည္းစုေတြကို ဓားစာခံလုပ္ အသံုးခ်ေနတဲ့ ကိစၥပါ”ဟု ေျပာသည္။
ထိုေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားသည္ အာဏာတည္ၿမဲေရး ႀကိဳးပမ္းလိုသည့္ အင္အားစုတစုက ေနာက္ကြယ္မွ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ သက္ေသမ်ားရွိေနၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈကို လံႈ႔ေဆာ္ရာတြင္ ရဟန္းျဖစ္သည့္ အရွင္၀ီရသူကလည္း တိုက္႐ိုက္ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ခ့ဲသည္ဟု အစီရင္ ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
အဓိက႐ုဏ္းတြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့သူမ်ားကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္မႈ အစိုးရက ပ်က္ကြက္ခဲ့သည့္ အျပင္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား ျဖစ္ပြားခ်ိန္မွာ လူထုက တရားမွ်တမႈ၊ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးမ်ား အရွိန္ျမႇင့္ ေတာင္းဆိုေနသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ အခ်ိန္ကိုက္ ျဖစ္ေနသျဖင့္ အစိုးရက ဒီမိုကေရစီ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို အာ႐ုံလႊဲလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟုလည္း ထိုအစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
Justice Trust သည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ တဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ေရွ႕ေနမ်ား ကြန္ရက္၊ သတင္းသမားမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္းျပဳစုျခင္း၊ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားတြင္ အကူအညီေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိေနသည့္အဖြဲ႔ ျဖစ္သည္။
