မတ္ ၂၈ ၊ ၂၀၁၅
M-Media
– အင္ဒုိနီးရွားရွိ ကၽြန္းငယ္ေလးတစ္ခုေပၚတြင္ ေက်းကၽြန္မ်ားသဖြယ္ ေနရေသာသူမ်ားအား အတင္းအဓမၼ ငါးဖမ္းခုိင္းျခင္းမွ ရရွိလာေသာ ပင္လယ္စာမ်ားမွာ အေမရိကန္တစ္၀ွမ္းရွိ စူပါမားကတ္ႀကီးမ်ား၊ စားေသာက္ဆုိင္မ်ားႏွင့္ အိမ္ေမြးတိရစၦာန္ အေရာင္းဆုိင္မ်ားတြင္ အဆံုးသတ္ၾကရသည္ဟု AP မွ တစ္ႏွစ္ၾကာ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ စံုစမ္းမႈက ေဖာ္ျပေနသည္။
AP မွာ ဘန္ဂ်ီနာရြာတြင္ ေက်းကၽြန္အျဖစ္ ယခင္က ေနထုိင္ခဲ့ဖူးေသာ ယခု ေနထုိင္လ်က္ရွိေသာ လူ ၄၀ အား ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့ၿပီး ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏုိင္ငံမ်ားထဲမွ တစ္ႏုိင္ငံျဖစ္သာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အမ်ားစုအပါအ၀င္ လူ ရာေပါင္းမ်ားစြာမွာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံထားရကာ အနီးရွိ ပင္လယ္ျပင္တြင္ ငါးဖမ္းရန္ အတင္းအဓမၼခုိင္းေစျခင္း ခံေနရသည္ဟု ၎တုိ႔က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎တုိ႔ ဖမ္းသည့္ငါးမ်ားကုိ မည္သည့္ေနရာသုိ႔ ယူေဆာင္သြားသည္ကို ၎တုိ႔ကုိယ္တုိင္လည္း မသိရဟု ေမးျမန္းခံရသူမ်ားက AP သုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎တုိ႔သိသည္က ထုိငါးမ်ားမွာ အလြန္အဖုိးတန္ၿပီး ၎တုိ႔အား မစားရန္ တားျမစ္ထားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ငါးဖမ္းစက္ေလွမ်ားမွ ကပၸတိန္မ်ားက ၎တုိ႔အား ၂၄ နာရီလံုးလံုး အတင္းအဓမၼခုိင္းေစၿပီး နားရက္လည္းမေပးဟု ဆိုသည္။ ထုိမွ်မက အနားယူရန္ႀကိဳးစားပါက ၎တုိ႔မွာ ထုိးႀကိတ္ကန္ေက်ာက္ျခင္း၊ လိပ္ေက်ာက္ၿမီးျဖင့္ ႐ုိက္ႏွက္ျခင္းတုိ႔ကုိလည္း ခံရေသးသည္။ ျပည္ႀကီးငါးမ်ား၊ ပုဇြန္ထုတ္မ်ား၊ ငါးေသးငါးႏုပ္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ ငါးမ်ိဳးစံုကုိ ပုိက္ႀကီးပုိက္ငယ္တုိ႔ျဖင့္ အေျမာက္အျမား ဖမ္းဆီးေပးရေသာ္လည္း ၎တုိ႔မွာ ေငြေၾကးဆုိ၍လည္း မရသေလာက္ပင္ျဖစ္၏။
“အိမ္ျပန္ခ်င္တယ္ဗ်ာ။ အားလံုးအဲဒီလုိပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေၾကာင္းကုိ မိဘေတြမၾကားရတာ ႏွစ္ခ်ီေနၿပီ။ သူတုိ႔ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေသသြားၿပီလုိ႔ ထင္ေနမွာေသခ်ာတယ္” ဟု ထုိကၽြန္းတြင္ ပိတ္မိေနသူတစ္ဦးက ဆုိသည္။
အျခားတစ္ဦးကလည္း “ႏွိပ္စက္ခံရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အ႐ုိက္ခံရတဲ့အခါ ဘာမွျပန္မလုပ္ႏုိင္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ေတြဟာ ေသမင္းလက္ထဲေရာက္ေနတယ္လုိ႔ပဲ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္” ဟု ၎တုိ႔၏ ဘ၀ကုိ ဖြင့္ဟေျပာျပခဲ့သည္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဖမ္းတဲ့ဒီငါးေတြကို အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပသားေတြ စားၾကမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ သတိရသင့္ပါတယ္။ အဲဒီပင္လယ္ေအာက္မွာ (လူ)အ႐ုိးေတြက ေတာင္လုိပံုေနမွာပါ။ အဲဒီအ႐ုိးေတြက ကၽြန္းတစ္ကၽြန္းစာေလာက္ေတာင္ ရွိႏုိင္တယ္။ အဲေလာက္ကုိ မ်ားပါတယ္” ဟု ဘန္ဂ်ီနာမွ ထြက္ေျပးလာခဲ့သည့္ လႈိင္မင္းက ဆုိသည္။
အမည္မေဖာ္လုိသည့္ ပြဲစားေဟာင္းတစ္ဦး၏ AP သုိ႔ ေျပာျပခ်က္အရ ဘန္ဂ်ီနာကၽြန္းတြင္ ေတြ႕ရေလ့ရွိေသာ ျမန္မာ၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ ထုိင္းအမ်ိဳးသားမ်ားကုိ လုပ္ခနည္းနည္းျဖင့္ အႏၱရာယ္ရွိေသာ ငါးဖမ္းသမားအလုပ္ကုိ လုပ္ကုိင္ရန္ စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္းမႈမွာ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ခက္ခဲလာသည္ဟု ဆုိသည္။ ရလဒ္အေနျဖင့္ ေအးဂ်င့္မ်ားက စိတ္ပ်က္လာၾကၿပီး ကေလးမ်ားႏွင့္ မသန္စြမ္းသူမ်ားကို စုေဆာင္းလာၾကျခင္း၊ လုပ္ခလစာႏွင့္ ပတ္သက္၍ လိမ္လည္ျခင္း၊ စိတ္ႂကြေဆးမ်ား အသံုးျပဳခုိင္းေစျခင္း၊ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူမ်ားကုိ ျပန္ေပးဆြဲျခင္းတုိ႔ကုိပင္ ျပဳလုပ္လာၾကသည္။ ထုိေက်းကၽြန္တစ္ေယာက္လွ်င္ ကန္ေဒၚလာ ၁၀၀၀ တန္သည္ဟု အက်ိဳးအျမတ္မယူသည့္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ေပးေရး ကြန္ယက္ ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ မန္ေနဂ်ာျဖစ္သူ Tungpuchayakul က ဆုိသည္။ တရားမ၀င္အလုပ္သမားမ်ားကုိ မမွန္ကန္ေသာ အေထာက္အထားမ်ား ေပးထားၿပီး ၎တုိ႔အေပၚ တင္ေနသည့္ အေႂကြးကုိ လုပ္အားျဖင့္ ဆပ္ရမည္ဟု ေျပာဆုိခံထားရကာ ထုိသုိ႔ ဆပ္ျခင္းကလည္း လခ်ီ၍၊ ႏွစ္ခ်ီ၍ မေက်ႏုိင္။
“သူတုိ႔ကၽြန္ေတာ့္ကုိ လွည့္စားခဲ့တယ္။ လိမ္ခဲ့တယ္။ သူတုိ႔ စာရြက္စာတမ္းအတုေတြလုပ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ကုိ ဒီေလွေပၚ ပုိ႔လုိက္တယ္။ အခု ကၽြန္ေတာ္ အင္ဒုိနီးရွား ေရာက္ေနၿပီေလ” ဟု ဘန္ဂ်ီနာရွိ ေက်းကၽြန္မ်ားသဖြယ္ ျဖစ္ေနသူမ်ားထဲမွ တစ္ဦးျဖစ္သူ ေမာင္စုိးက AP သတင္းဌာနသုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ထုိင္းႏုိင္ငံသားတစ္ေယာက္၏ သေဘၤာသားလက္မွတ္ အေထာက္အထားမ်ားကုိ ၎အား ေပးခဲ့ၿပီး အဆုိပါ ငါးဖမ္းေလွ ထုိင္းေရပုိင္နက္ထဲတြင္ ရွိေနမွ အလုပ္လုပ္ရန္ သေဘာတူခဲ့သည္ဟု ၎က ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ငါးဖမ္းေလွမ်ားေပၚတြင္ ေစာ္ကားႏွိပ္စက္ခံရမႈ အေျခအေနက ကပၸတိန္ႏွင့္ ၎၏ လက္ေထာက္မ်ားအေပၚတြင္ မူတည္သည္ဟု ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေနသူမ်ားက ဆုိသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဇနီးႏွင့္ ကေလးႏွစ္ေယာက္ကုိ ထားကာ ထြက္လာခဲ့သည့္ ေအာင္ႏုိင္၀င္းက အခ်ိဳ႕ေသာ ငါးဖမ္းသမားမ်ားမွာ အလြန္အမင္း စိတ္ဓာတ္က်ကာ ေရထဲသုိ႔ခုန္ဆင္း အဆံုးစီရင္ခဲ့ၾကသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အမ်ားစုမွာ ထုိင္းမွတစ္ဆင့္ အင္ဒုိနီးရွားသုိ႔ ေရာက္လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔၏ ဖမ္းဆီးရမိသမွ်ကုိ ထုတ္ပုိးသန္႔စင္သည့္ စက္႐ံုမ်ားအပါအ၀င္ အျခားေသာ ေနရာမ်ားမွ ဖမ္းဆီးရမိေသာ ငါးမ်ားႏွင့္အတူေရာေႏွာကာ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္ပုိ႔သည္။ AP သတင္းဌာနမွ ရရွိခဲ့သည့္ အေမရိကန္၏ အေကာက္ခြန္အခ်က္အလက္မ်ားက အဆုိပါ ထုိင္းေရလုပ္ငန္းစက္႐ံုမ်ားမွ အမ်ားစုမွာ အေမရိကန္သုိ႔ တင္ပုိ႔ၾကသည္ဟု ျပသေနသည္။ အထင္းအဓမၼခုိင္းေစမႈမ်ားႏွင့္ အျမတ္ထုတ္မႈမ်ား စြန္းထင္းေနေသာ အဆုိပါ ငါးမ်ားကုိ စားေသာက္ဆုိင္မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္၏ အႀကီးဆံုး လက္ကားအေရာင္းဆုိင္ Wal-Mart ႏွင့္ အႀကီးဆံုး အစားအေသာက္ျဖန္႔ျဖဴးသူ Sysco တုိ႔အား ကုန္ေထာက္ပံ့ေပးေနသည့္ ဒုိင္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။
အေမရိကန္ ပင္လယ္စာလုပ္ငန္း၏ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ တာ၀န္ယူကုိင္တြယ္ေနေသာ အမ်ိဳးသားငါးလုပ္ငန္းအသင္းမွ ေျပားေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဂါဗင္ ဂစ္ဘြန္စ္က ထုိကဲ့သုိ႔ ေစာ္ကားအျမတ္ထုတ္မႈမ်ားရွိေနသည္ဆုိသည့္ ေဖာ္ျပမႈမ်ားကုိ ၾကားရျခင္းက စုိးရိမ္စရာႏွင့္ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းေနသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ဒါေပမယ့္ ဒါမ်ိဳးကိစၥေတြက အေမွာင္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတာပါ” ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အဆုိပါေက်းကၽြန္မ်ား ဖမ္းဆီးေပးေသာ ပင္လယ္စာမ်ား တင္ပုိ႔မႈတစ္ခ်ိဳ႕မွာ Kingfisher ႏွင့္ ၎၏ လက္ေအာက္ခံ KF Foods လိမိတက္တုိ႔မွ ပုိင္ဆုိင္ေသာ ထရပ္ကားမ်ားတြင္ အဆံုးသတ္သည္။ ထုိကုမၸဏီမ်ားမွာ ႏွစ္စဥ္ ပင္လယ္စာတန္ခ်ိန္ မက္ထရစ္တန္ ၁၀၀ ခန္႔ကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံမွ အေမရိကန္သုိ႔ တင္သြင္းၾကသည္ဟု အေမရိကန္၏ အေကာက္ခြန္အေထာက္ထားမ်ားအရ သိရသည္။ ထုိသုိ႔ တင္ပုိ႔မႈမ်ားက Santa Monica Seafood၊ Stavis Seafoods ႏွင့္ အျခားေသာ ပင္လယ္စာျဖန္႔ခ်ီေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ တစ္ဆင့္ သြားျခင္းျဖစ္သည္။
“အမွန္ကုိေျပာရရင္ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြဟာ ညဘက္အိမ္မေပ်ာ္ေစမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ရပ္တန္႔ခ်င္တဲ့ ကိစၥလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ဂ႐ုတစ္စုိက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုိ ကုမၸဏီေတြလည္း ရွိေနပါတယ္” ဟု စီအီးအုိ ရစ္ခ်က္ စတာဗစ္က ဆုိသည္။
AP မွ လုိက္ခဲ့သည့္ အျခားပုိ႔ေဆာင္မႈတစ္ခုက Thai Union ကုမၸဏီလက္ေအာက္ခံ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ အဆံုးသတ္သည္။ Thai Union မွာ Chicken of the Sea လုပ္ငန္းကုိလည္း ပုိင္ဆုိင္ၿပီး အဆုိပါလုပ္ငန္းမွ တုိက္႐ုိက္ယူသည့္ ေဖာက္သည္မ်ားတြင္ Wal-Mart လည္း ပါ၀င္သည္။ Thai Union မွာ Fancy Feast၊ Meow Mix ႏွင့္ Iams စသည့္ တံဆိပ္မ်ားအပါအ၀င္ ေၾကာင္စာဘူး ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိလည္း အေမရိကန္သုိ႔ တင္ပုိ႔သည္။ အဆုိပါ ေၾကာင္စာဘူးမ်ားက Kroger, Safeway၊ Albertsons ႏွင့္ အိမ္ေမြးတိရစၦာန္ အေရာင္းဆုိင္မ်ားတြင္ အဆံုးသတ္ေလသည္။
အင္တာဗ်ဴးလုပ္ရန္ ျငင္းဆုိခဲ့သည့္ Wal-Mart က အီးေမးလ္ျဖင့္ ေပးပုိ႔ေသာေၾကညာခ်က္တြင္ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ကုန္စည္ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ ဒုိင္ေတြက အမ်ိဳးသားေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ဂ႐ုစုိက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အလုပ္သမား စုေဆာင္းမႈ က်င့္၀တ္ဆုိင္ရာေတြကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အေလးထားပါတယ္” ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
Wal-Mart က ထုိင္းႏုိင္ငံ၏ ပုိ႔ကုန္အေလးေပးေသာ စက္႐ံုမ်ားတြင္ အတင္းအဓမၼ အလုပ္ခုိင္းေစမႈမ်ားကုိ တြန္းလွန္တုိက္ဖ်က္ရန္ ရည္ရြယ္သည့္ Project Issara အဖြဲ႕မွ ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ လီဆာ ရန္ဒီ ေတလာကုိ ညႊန္းသည္။ ေတလာက ေက်းကၽြန္ကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသူမ်ား ဖမ္းဆီးသည့္ ငါးမ်ားမွာ ငါးဖမ္းေလွမ်ားအၾကား ေရာင္း၀ယ္ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ ထုတ္ပုိးသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ သန္႔စင္ေသာငါးမ်ားျဖင့္ ေရာေႏွာသြားျခင္းတုိ႔ ျဖစ္လာသည့္အခါ ကုန္စည္ဒုိင္မ်ားတြင္ သိရွိျခင္းမရွိေတာ့ဘဲ အမွတ္တမဲ့ ပါ၀င္လာႏုိင္သည္ဟု ဆုိသည္။ ထုိ႔ျပင္ သူမက AP မွ ေနာက္ေၾကာင္းလုိက္ခဲ့သည့္ Talay Thai ေစ်းကြက္တြင္ ေရာင္းခ်ေနေသာ ပင္လယ္စာမ်ားမွာ ႏုိင္ငံတကာ ကုန္စည္ေထာက္ပံ့ေရး ဒုိင္မ်ားသုိ႔ ၀င္ေရာက္ႏုိင္သည္ဟု အတည္ျပဳခဲ့သည္။
“ထုိင္းပင္လယ္စာ ျဖန္႔ျဖဴးေရး ဒုိင္ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကို အၿမဲတမ္းလိုလုိ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မွတ္တမ္းတင္ထားတာမ်ိဳး မရွိတာက ကမၻာတစ္၀ွမ္းက စူပါမားကတ္ေတြမွာ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ အတင္းအဓမၼခုိင္းေစတဲ့လုပ္အား စြန္းထင္းေနတဲ့ ပင္လယ္စာေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားရွိလဲဆိုတာကုိ အတိအက်တြက္ခ်က္ဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္” ဟု သူမက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ အေမရိကန္သုိ႔ ပင္လယ္စာတင္ပုိ႔သည့္ အဓိကႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး တင္ပုိ႔မႈတန္ဖုိး ၇ ဘီလီယံမွ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ အေမရိကန္မွ ရရွိျခင္းျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးဟန္႔တားေရးတြင္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံအား အေမရိကန္အစုိးရက အမည္ပ်က္စာရင္း သြင္းခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ထပ္ေဆာင္းပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိေတာ့ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းမရွိ။
ထုိင္းအစုိးရက တရားမ၀င္ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ မွတ္ပံုတင္မႈတစ္ခု ျပဳလုပ္မည္ဟု ကတိျပဳခဲ့ၿပီး အင္ဒုိနီးရွားအာဏာပုိင္မ်ားကလည္း ႏုိင္ငံ၏ ေရပုိင္နက္မွ ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ၍ ထုတ္ယူေနေသာ ႏုိင္ငံျခား ငါးခုိးဖမ္းသူမ်ားကုိ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ငါးဖမ္းစက္ေလွအမ်ားစုကုိ ပိတ္ပင္ထားရန္ ေဆာ္ၾသတုိက္တြန္းထားသည္။ ရလဒ္အေနျဖင့္ ဘန္ဂ်ီနာရြာေလးတြင္ ငါးဖမ္းစက္ေလွေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ခန္႔ လြန္းတင္ထားၿပီး ေက်းကၽြန္သာသာရွိသည့္ အလုပ္သမား ၁၀၀၀ ေက်ာ္မွာလည္း ေသာင္တင္ေနၾကသည္။
အင္ဒုိနီးရွား ေရလုပ္ငန္း၀န္ႀကီး ဆူဆီ ပက္ဒ္ဂ်ီယက္စ္တူတီ က သူမအေနျဖင့္ ငါးဖမ္းကုမၸဏီမ်ားမွာ လုပ္သားမ်ားကုိ အက်ဥ္းခန္းထဲ ထည့္ထားသည္ဟု ၾကားခဲ့ရေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ကၽြန္မ ေတာ္ေတာ္ေလး ၀မ္းနည္းမိပါတယ္။ အစားပ်က္၊ အအိပ္ပ်က္ပါပဲ။ သူတုိ႔ဟာ ကၽြန္သေဘာက္ အင္ပါယာ၊ သူခုိးအင္ပါယာ၊ ငါးဖမ္းအင္ပါယာကုိ တည္ေဆာက္ေနတာျဖစ္ၿပီး ပင္လယ္စာတစ္ပန္းကန္အတြက္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဖ်က္ဆီးမႈကုိလည္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကတာပါ”
ref: AP
ေလးေမာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုသည္။
