မတ္ ၂၃၊ ၂၀၁၅
M-Media
– အေနာက္အာဖရိကႏုိင္ငံတြင္ ကူးစက္ျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့သည့္ အီဘုိလာဗုိင္းရပ္စ္ပုိးႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းမွ တုံ႔ျပန္မႈ ေႏွးေကြးျခင္းေၾကာင့္ ကယ္တင္ႏိုင္သည့္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည္ဟု ပဲရစ္အေျခစုိက္ နယ္စည္မျခား ဆရာ၀င္မ်ားအဖြဲ႕ MSF က ေျပာၾကားလုိက္သည္။
အဆိုပါဗုိင္းရပ္စ္ျပန္႔ႏွံ႔မႈ တစ္ႏွစ္ျပည့္သည့္အခ်ိန္ႏွင့္ တုိက္ဆုိင္စြာ ယေန႔တြင္ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ ေဖာ္ျပလုိက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆုိပါ ေရာဂါပုိးျပန္႔ႏွံ႔မႈမွာ ထိန္းခ်ဳပ္၍မရဟု သတိေပးမႈကုိလည္း ပယ္ခ်ခဲ့ၾကကာ ေစာေစာစီးစီး အကူအညီေပးရန္ ေတာင္းဆုိမႈမ်ားကုိလည္း ျပည္တြင္းအစုိးရမ်ားႏွင့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး WHO တုိ႔က လစ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ၾကသည္ဟု ဆုိသည္။
အီဘုိလာကူးစက္ျပန္႔ပြားမႈေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ တစ္ႏွစ္တာအတြင္း လူေပါင္း ၁၀၂၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ေသဆံုးသူအမ်ားစုမွာ ေရာဂါပုိးဒဏ္ ဆုိးရြားစြာ ခံစားခဲ့ရေသာ အေနာက္အာဖရိကမွ ဂီနီ၊ လုိက္ေဘးရီးယားႏွင့္ ဆီရာလီယုိနီ ႏုိင္ငံတုိ႔မွ ျဖစ္ၾကသည္။
MSF မွာ အီဘုိလာေရာဂါ ျပန္ပြားလာမႈကုိ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ မတ္လကုန္ပုိင္းက ေၾကညာခဲ့ေသာ္လည္း ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ WHO မွ ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီး သံုးလေက်ာ္ၾကာၿပီးေနာက္မွ ေရာဂါပုိး ျပန္႔ပြားကူးစက္ေနေၾကာင္း အတည္ျပဳခဲ့သည္။
ဂီနီႏွင့္ ဆီရာလီယြန္နီ အစုိးရတုိ႔ကလည္း အဆုိပါ ျပႆနာကုိ ေဘးခ်ိတ္ထားၾကၿပီး ဆီယာလီယြန္နီႏုိင္ငံကမူ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကို ထိန္ခ်န္ထားေသာေၾကာင့္ ေရာဂါပုိးကူးစက္ေနသည့္ ေက်းရြာမ်ားကုိ ေဖာ္ထုတ္ရာတြင္ MSF အား တားဆီးပိတ္ပင္သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေစသည္ဟု အဆိုပါအစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။
ထုိ႔ျပင္ ၾသဂုတ္လေႏွာင္းပုိင္းတြင္ အဆုိပါႏုိင္ငံမ်ားရွိ ေဆး႐ံု၊ ေဆးေပးခန္းမ်ားတြင္ လူနာမ်ားျဖင့္ ျပည့္လွ်ံသြားေသာေၾကာင့္ က်န္းမာေရးလုပ္သားမ်ားမွာလည္း လူနာမ်ားအား ထားရစ္ကာ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္အထိ ျဖစ္သြားသည္ဟု MSF က ဆုိၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အီဘုိလာကူးစက္မႈ ေလ်ာ့က်လာေသာ္လည္း လံုး၀ ရပ္တန္႔သြားျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း သတိေပးခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္အတြင္း ပထမဦးဆံုးအျဖစ္ ေသာၾကာေန႔က လုိက္ေဘးရီးယားတြင္ အီဘုိလာကူးစက္သူတစ္ဦးကုိ ထပ္မံေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီး ဆီရာလီယြန္နီႏုိင္ငံကလည္း ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္း တံခါးပိတ္ ရွာေဖြမႈမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ေနသည္။ ဂီနီႏုိင္ငံတြင္ ယခုႏွစ္အေစာပုိင္းက ကူးစက္မႈ ေလ်ာ့က်လာခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပုိင္းတြင္ ကူးစက္မႈမ်ား ျပန္လည္ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။
Ref: Time
