ေအာက္တိုဘာ ၉ ၊ ၂၀၁၄
M-Media
မြတ္စ္လင္မ္လူနည္းစုရိွရာ တိုင္းျပည္မ်ားရိွ ပံုေသ မူဟန္မ်ားမွ ခြဲထြက္ၿပီး ထူးျခား ထိေရာက္စြာ ေဖာက္ထြက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား အေၾကာင္း ေလ့လာႏိုင္ေအာင္ တင္ဆက္ပါမည္။
နယ္သာလန္ႏိုင္ငံသား မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးအေနႏွင့္ ကၽြႏ္ုပ္သည္ ေရႊ႕ေျပာင္း၀င္ေရာက္ အေျခခ်လာသည့္မြတ္စ္လင္မ္ (တူရကီႏွင့္ ေမာ္ရိုကိုႏြယ္ဖြား အမ်ားစု) တို႔မွာ ဒတ္ခ်္ ယဥ္ေက်းမႈအတြင္း ေရာယွက္ လက္ခံသင့္ေၾကာင္း မၾကာခဏ ဆိုသလို မီဒီယာမ်ားမွ တဆင့္ ဖတ္ရႈရပါသည္။
ထိုဒတ္ခ်္ယဥ္ေက်းမႈအား လူသား၀ါဒ၊ ေလာကီ၀ါဒ၊ ကက္သလစ္၀ါဒႏွင့္ ပရိုတက္စတင့္၀ါဒတို႔ကို သဟဇာတျဖစ္စြာ ယာယီေပါင္းစည္ခ်က္ တစ္ရပ္အျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဖာ္ျပၾကသည္။ ယဥ္ေက်းမႈ အားနည္းျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ဖိအားေပးခံရျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း အေျခခ်သူ လူသစ္တို႔မွာ ႀကီးစိုးလႊမ္းမိုးေနသည့္ ယဥ္ေက်းမႈဖက္ ပိုမိုအားသာသည္ကို ေတြ႕ရ၏။
ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွစြာျဖင့္ ၉/၁၁ အေရးၿပီးသည့္ေနာက္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔မွာ အယူသည္း၀ါဒီ အုပ္စု၀င္မ်ား၊ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲ ဖို၀ါဒီ အစြန္းေရာက္သမားမ်ား အျဖစ္ တံဆိပ္တပ္ခံရသည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္ေနာက္ပိုင္း ဥေရာပႏွင့္ ေျမာက္အေမရိကတိုက္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ လူမ်ဳိး ေရာယွက္မႈ ကိစၥမ်ား အေတာ္အတန္ ျမင့္မားလာခဲ့သည္။ လြတ္လပ္စ ကိုလိုနီနယ္မ်ားမွ အလံုးအရင္းေျပာင္းေရႊ႕ ၀င္ေရာက္လာၾကျခင္း၊ ၁၉၇၀-၈၀ႏွစ္မ်ားအတြင္း တမဟုတ္ခ်င္း စီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို က်ားကန္ေပးမည့္ လုပ္သားမ်ား ေခၚယူျခင္း၊ ပဋိပကၡေဒသမ်ားရိွ ဒုကၡသည္မ်ားကို လက္ခံျခင္းတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ယခုေသာ္ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ျခင္းႏွင့္ ၎၏ျပႆနာမ်ားက လူမ်ဳိးစံု၊ ဘာသာစံု၊ ယဥ္ေက်းမႈစံုအၾကား ရႈပ္ေထြးယွက္ႏြယ္မႈ ႀကီးမားစြာ ျဖစ္ေပၚလာေတာ့သည္။ မြတ္စ္လင္မ္လူနည္းစုရိွရာ တုိင္းႏိုင္ငံမ်ားစြာ၌ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ဓားစာခံမ်ား ျဖစ္ေနၾကရသည္။ ထို႔ျပင္ ေျဗာင္က်က်တစ္မ်ဳိး ေကာက္က်စ္စြာတစ္ဖံု အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရးသမားတို႔၏ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနရသည္။
ကံေကာင္းသည့္အခ်က္ကား ကမာၻအႏွံ႔ ယင္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေအာင္ျမင္ေပါက္ေျမာက္ေသာ မြတ္စ္လင္မ္ အေျမာက္အမ်ား ေပၚထြန္း လာျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ မိႈင္းသြင္းခံရမႈမ်ားအေပၚ အလုပ္ျဖင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကသည့္ အမ်ဳိးသမီး သံုးဦးႏွင့္ အမ်ဳိးသားႏွစ္ဦးအေၾကာင္းကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွ တေစ့တေစာင္း ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို႔။
၁။ စာေရးဆရာမ ႏွင့္ ဘေလာ့ဂါ ကုဗ္ရာ ဂုမုေဆး (ဂ်ာမဏီ) Kubra Gumusay, Author and Blogger (Germany)
———————————————————
ကုဗ္ရာ ဂုမုေဆး (၂၅ ႏွစ္)သည္ ယဥ္ေက်းမႈ သံုးရပ္မွ ေပါင္းဆံု ထြက္ေပၚလာသူျဖစ္သည္။ သူမ၏ မိဘမ်ားသည္ တူရကီမွ ဂ်ာမဏီသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာၿပီး သူမသည္ ဂ်ာမဏီတြင္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းသည္။ လက္ရိွတြင္ သူမ၏ခင္ပြန္းႏွင့္အတူ ယူေကရိွ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္တြင္ ေနထိုင္ လ်က္ရိွသည္။ သူမသည္ စာနယ္ဇင္းသမား၊ ဘေလာ့ဂါႏွင့္ စာေရးသူ အျဖစ္ ဘ၀ျဖတ္သန္းခ်ိန္တြင္ “ပထမဆံုး ဟိဂ်ာ့ဗ္၀တ္ ပင္တိုင္ေဆာင္းပါးရွင္” ဟု လူသိမ်ားေက်ာ္ၾကားသည္။ လက္ရိွ၌လည္း ဂ်ာမန္ေန႔စဥ္သတင္းစာ Die Tageszeitung တြင္ Das Tuch (အ၀တ္တစ္စ) အမည္ရိွ အခန္းဆက္ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေနသည္။
ဂ်ာမဏီတြင္ သူမျဖတ္သန္းရသည့္ ဟိဂ်ာ့ဗ္၀တ္ မြတ္စ္လင္မ္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးအေၾကာင္း ေရးသားခဲ့တဲ့ သူမ၏ဘေလာ့ဂ္ Ein Fremdwörterbuch ဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ Grimme Online Award ဆုစာရင္းအတြက္ အမည္တင္သြင္းခံခဲ့ရသည္။ သူမရဲ႕ ဘေလာ့သို႔ လစဥ္ ၀င္ေရာက္ဖတ္ရႈေပါင္း တစ္ေသာင္းသံုးေထာင္အထိ ရိွေနသည္။ လက္ရိွ၌ သူမသည္ လူငယ္မ်ားအတြက္ စာတစ္အုပ္ကို ျပဳစုေရးသား လ်က္ရိွသည္။
ဂ်ာမန္မြတ္စ္လင္မ္ လူငယ္မ်ားကို စြမ္းေဆာင္ရည္ျမွင့္ေပးရန္ႏွင့္ မိႈင္းသြင္းခံရမႈမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ရန္ ဂ်ာမဏီတြင္ တက္ၾကြသူ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ေပါင္းစုပါ၀င္ေသာ Zahnräder (ပဲ့ထိန္းမ်ား) ကြန္ရက္အား တည္ေထာင္သူမ်ား အနက္လည္း သူမက အပါအ၀င္ တြဲဖက္ေဆာင္ရြက္ေန၏။ မၾကာေသးမီက သူမ၏တြစ္တာအေကာင့္ Twitter @kuebra ၌လည္း ဂ်ာမဏီတြင္ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ႀကီးထြားလာေနသည့္ လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒကို စတင္ၿပီး ေ၀ဖန္ေရးသားသည္။
ကုဗ္ရာသည္ ဟိဂ်ာ့ဗ္၀တ္ဆင္ျခင္းကို အလုပ္ပိုအျဖစ္ မည္သည့္အခါမွ် မျမင္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ Christoph Brammertz ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ဤအခ်က္ကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ ဟိဂ်ာ့ဗ္၀တ္ဆင္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို သူမက မေတာင္းဆိုပဲနဲ႔ ရုပ္ျမင္သံၾကားေပၚ ျမင္ရဖို႔ ကၽြန္မတို႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ ျပင္ဆင္ေပးထား ပါသလား ? ဟိဂ်ာ့ဗ္ကို ျမင္တာနဲ႔ လူေတြက ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျပာစရာ တစ္ခုလို႔ ျမင္ေနၾကတယ္။ ကၽြန္မ ဟိဂ်ာ့ဗ္ ၀တ္ဆင္ပါရေစလို႔ မေတာင္းဆိုပဲ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ရုပ္ျမင္သံၾကားေပၚ (ဥပမာ – အင္တာနက္အေၾကာင္းျဖစ္ျဖစ္ေပါ့) စကားေျပာဆိုႏိုင္ရမယ္လို႔ ကၽြန္မ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္”။
( Christoph Brammertz, ‘Blogger Kübra Gümüsay: “I Would Like to Break Down Stereotypes”’, Goethe Institut, Feb 2012 )
ကုဗ္ရာ ဂုမုေဆး ၏ ဘေလာဂ္ စာမ်က္ႏွာ လိပ္စာ http://ein-fremdwoerterbuch.com/
– ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Sya Taha ေရးသားေသာ 5 amazing Muslim achievers in minority-Muslim nations ကို မင္းထြဋ္ေခါင္ မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။
