ေဒါက္တာျမတ္ထူးရာဇတ္
via http://www.myanmarij.com
ေဆးရံုအမ်ားစုသည္ ေဆးဝါး၊ ဆရာဝန္ လံုေလာက္မႈ မရွိျခင္း ခံစားရဆဲ ျဖစ္သည္
လူထုဆိုတာ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီ ပါဝင္ေပါင္းစည္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာပါ။ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးေတြဟာ လူထု ရဲ႕ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးေတြနဲ႔ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းနဲ႔ မွီခိုဒြန္တြဲေန ပါတယ္။ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီရဲ႕ က်န္းမာေရး အေျခအေနေတြဟာ လူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီရဲ႕ က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္လာဖို႔ ႀကိဳးစား ဦးစားေပးေနခ်ိန္မွာ အမ်ားလူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးကိုလည္း အာ႐ံုစိုက္ၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေငြရွိအာဏာရွိတဲ့ လူတစ္ဦး လူတစ္စုစီရဲ႕ က်န္းမာေရးကိုပဲ ဦးစားေပးၿပီး အမ်ားလူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးကို လွ်စ္လွ်ဴ႐ႈ ထားမယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေရရွည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ထိခိုက္လာမွာပါပဲ။ ဘယ္ေလာက္ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်န္းမာေရး စနစ္ဟာ အမ်ားလူထုရဲ႔ က်န္းမာေရးကို ဦးစားမေပးဘူး ဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ေနခဲ့တာေတြ ကို ေတြ႕ေနၾကရပါတယ္။ က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္ မ်ားေလေလ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အတြက္ ရင္းႏွီးသံုးစြဲစရိတ္ရွိမႈ နည္းေလေလပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို ဥပမာ ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ထိပ္တန္း ေဆးကုသမႈေတြေပးေနႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံ တစ္ခု ျဖစ္ေပမယ့္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွာ လူဦးေရ ၄၈.၆ သန္း(၁၅.၇ ရာခိုင္ ႏႈန္း)ဟာ က်န္းမာေရး အာမခံမႈ မရွိပါဘူး။ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္မွာ က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္ဟာ ႏိုင္ငံ GDP ရဲ႕ ၁၇.၉ ရာခိုင္ႏႈန္း (US $ ၂.၆ Trillion) ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး႐ံုနဲ႔ ဆရာဝန္ စရိတ္ဟာ ကုန္က်စရိတ္ရဲ႕ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရး စနစ္ကို တိုးတက္ေျပာင္း လဲႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကတာ ၾကာၿပီျဖစ္ေပမယ့္ အယူအဆ ကြာျခားမႈနဲ႕ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ဖို႕ လမ္းေၾကာင္း မတူညီတာေတြေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ေတြ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ က်န္းမာေရး လုပ္သားေတြ၊ ျပည္သူေတြဟာ ဆက္လက္စကား စစ္ထိုးပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲေနရင္း က်န္းမာေရး ကုန္က် မႈေတြ ပိုမ်ားလာတာကို ရင္ဆိုင္ေန ရပါတယ္။ အခုအတည္ျပဳခံရၿပီ ျဖစ္တဲ့ “အိုဘားမားကဲ” (Obama Care) ဥပေဒေၾကာင့္ ဝင္ေငြနဲ႔ မိသားစုေရာ အမ်ားလူထုပါ က်န္းမာေရး အာမခံခ်က္ေတြ ပိုရလာၾကမယ္ လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
လုပ္သားထု က်န္းမာေရး မေကာင္းရင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာၿပီး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဝင္ေငြနည္းလာ၊ တိုင္းျပည္ဝင္ေငြ နည္းလာၿပီး တိုင္းျပည္ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာ၊ ဆရာမ ေတြ က်န္းမာေရး မေကာင္းရင္ ပညာေရး တိုးတက္မႈေတြ ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ရဲနဲ႔ တပ္မေတာ္သားေတြ က်န္းမာေရး မေကာင္းရင္ တိုင္းျပည္ ကာကြယ္ေရး ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ဒါေတြကိုၾကည့္ရင္ လူထုက်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ့ အခါ လူနာမိသားစု အိတ္စိုက္ ေငြကုန္ခံရတာ အျပင္ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေတြ ထိခိုက္ေနႏိုင္တာေတြကို ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။
ေနမေကာင္းတဲ့ လူနာ တစ္ေယာက္ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမွာ တစ္နာရီေက်ာ္ ေစာင့္ၿပီးမွ ဆရာဝန္က ၂ မိနစ္ မျပည့္ေအာင္ ၾကည့္ေပးတာကို ေက်းဇူးတင္ေနရတဲ့ ဘဝ ၊ ျပည္သူ႕ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာ လူတကာရဲ႕ ဟိန္းေဟာက္မႈေတြကို သည္းၿငီးခံၿပီး ေနမေကာင္းတဲ့ လူနာကို ၾကည့္ေပးဖို႕မ်က္ႏွာခ်ိဳ ေသြးေနရတဲ့ မိသားစုရဲ႕ ဘဝ၊ ေဆး႐ံုေတြမွာ ေဆးမရွိ လို႕ ေဆးဆိုင္ေတြမွာ ေဈးႀကီးေပးၿပီး ေဆးရွာဝယ္ ေနရတဲ့ လူနာရွင္ေတြရဲ႕ဘဝေတြ ဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံအမ်ားစုက လူအမ်ားစု ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ဘဝေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံအမ်ားစုက ေငြရွိ အာဏာရွိသူေတြနဲ႕ သူတို႕ရဲ႕မိသားစုေတြ ကေတာ့ ေခတ္မွီ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာ သာမကပဲ တိုင္းျပည္ျပင္ ပက ေဈးႀကီးေပးရတဲ့ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြမွာပါ က်န္းမာေရး ကုသမႈကို ခံယူေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ေငြ၊ အာဏာရွိသူေတြ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံု၊ ေဆး ခန္းေတြ၊ ႏိုင္ငံျခား ေတြမွာ သြားၿပီး ေဆးကုက် ေလေလ ျပည္ သူ႕ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းေတြကို အစိုးရ က ပံ့ပိုးမႈ က်ဆင္းလာ ေလေလပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
က်န္းမာေရးေကာင္းဖို႔ ဆိုရင္ ေရာဂါကုသမႈ တစ္ခုတည္းကို အဓိက ထားလို႔ မရပါဘူး။ ေရာဂါျဖစ္၊ ေရာဂါ ပိုဆိုးလာမွ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းသြားရင္ ေငြ ပိုကုန္တာ သာမက အခ်ိန္ကုန္ လူပန္းၿပီး ထိေရာက္မႈ နည္းတာေတြ ကိုလည္း ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ေရာဂါေဝဒနာ ျဖစ္မလာေအာင္ ႀကိဳတင္ကာ ကြယ္တားဆီးေရး၊ ထိေရာက္စြာ ကုသေရး၊ ဆက္လက္ျပဳစုေစာင့္ ေရွာက္ေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးျမႇင့္တင္ ေရးအစရွိတဲ့ က႑အားလံုးကို မွန္ကန္ထိေရာက္စြာနဲ႔ တိုးတက္ လာေအာင္ ဝိုင္းဝန္းလုပ္ကိုင္ၾကရပါ တယ္။ ဒီက႑တိုင္းဟာ လူတစ္ဦး လူတစ္စုအတြက္ ေရာလူထုအတြက္ ပါ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေရာဂါကာကြယ္တားဆီးေရး ကို ထိေရာက္စြာဦးစားမေပးခဲ့ရင္ ေရာဂါျဖစ္မႈမ်ားလာတာနဲ႔အမွ် ကုသစရိတ္ေတြ ပိုမိုကုန္က်လာ ပါတယ္။ ဥပမာေပးရမယ္ဆိုရင္ ကာကြယ္ေဆးျပည့္စံုစြာ မရရွိထား တဲ့ ကေလးေတြဟာ ကာကြယ္ေဆး ရထားတဲ့ ကေလးေတြထက္ ေရာဂါျဖစ္ႏႈန္း ပိုမ်ားတတ္ပါတယ္။
ေရာဂါကို ထိေရာက္စြာ ကုသမႈ ဟာလည္း ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းေအာင္၊ ဆက္လက္ မဆိုးရြားေစေအာင္ သာမကပဲ တခ်ိဳ႕ေရာဂါေတြ ဆက္လက္ မျပန္႔ပြားေအာင္ပါ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ပါတယ္။ အဆုတ္တီဘီေရာဂါ ကို ဥပမာေပးပါရေစ။ တိက်ျပည့္စံုစြာ ကုသမႈကို ရရွိထားတဲ့ တီဘီေရာဂါ ရွင္ဟာ မိမိရဲ႕ေရာဂါ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းတာ သာမကပဲ တျခားသူေတြကို မိမိထံမွေရာဂါ ကူးစက္ေစႏိုင္မႈကို တားဆီးကာ ကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ေရာဂါ က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕ ယြင္းမႈေတြဟာ ထိေရာက္စြာ ဆက္လက္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျခလက္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့သူေတြက အ႐ိုးဆက္၊ ျဖတ္ေတာက္မႈေတြ လုပ္ေပး႐ံုနဲ႔ မၿပီးပါဘူး။ သူတို႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ပံုမွန္ျပန္လည္လႈပ္ ရွားလာႏိုင္ဖို႔၊ လူထုၾကားမွာ သြား လာလႈပ္ရွားႏိုင္ဖို႔ေတြျဖစ္လာေအာင္ အားလံုးက ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးစားပံ့ပိုး ကူညီၾကရပါမယ္။
က်န္းမာေရးျမႇင့္တင္မႈ ကေတာ့ လူတိုင္း ကိုယ့္က်န္းမာေရးကိုကိုယ္ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခြင့္ ရရွိလာေရးျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး လူတစ္ဦးခ်င္း စီသာမကပဲ လူထုနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္တိုးတက္ေကာင္းမြန္ လာေအာင္လည္း လုပ္ေဆာင္ၾကရ ပါတယ္။ ဥပမာေပးရရင္ က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ တိုးတက္လာၿပီး ကိုယ့္က်န္းမာေရး ပိုေကာင္းလာ ေအာင္ အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္တာတို႕၊ မိခင္နဲ႔ ကေလး က်န္းမာေရး၊ ေက်ာင္းက်န္းမာ ေရး၊ အလုပ္ခြင္ အႏၱရာယ္ကင္း က်န္းမာေရးတို႔ ပိုမို တိုးတက္လာ ေအာင္ ႀကိဳးစားပံ့ပိုးမႈေတြပါပဲ။
တိုင္းျပည္ တစ္ခုရဲ႕ လူထု က်န္းမာေရးကို အစိုးရက အဓိက တာဝန္ယူၾကရပါတယ္။ က်န္းမာေရး လုပ္သားမ်ား ရဲ႕ က်င့္ဝတ္ မွန္ကန္စြာနဲ႔ ကုသေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ပညာ အေတြ႔အႀကံဳျပည့္စံုမႈ၊ ေစတနာနဲ႔ ေႏြးေထြးစြာ ျပဳစုမႈေတြ ဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕ မွန္ကန္တဲ့ ရပိုင္ခြင့္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရး လုပ္သားမ်ားမွာလည္း လိုအပ္တဲ့ ေဆးဝါးနဲ႔ပစၥည္း ပံ့ပိုးျပည္႔စံုမႈ၊ ထိုက္တန္တဲ့ ဝင္ေငြနဲ႔ ရပိုင္ခြင့္ရွိမႈ၊ ပညာ အေတြ႔အႀကံဳ ဆက္လက္ သင္ယူပိုင္ခြင့္ရွိမႈေတြ ရွိရပါတယ္။ အာဖရိကန္ ႏိုင္ငံ တခ်ိဳ႕မွာ ဆိုရင္ ရပ္ရြာေဒသ အသီးသီးမွာ အရည္အခ်င္း ျပည့္ဝစြာနဲ႔ လူထု က်န္းမာေရးကို ထိေရာက္စြာ ထမ္းေဆာင္ၾကမယ့္ ဆရာဝန္ အပါအဝင္ က်န္းမာေရး လုပ္သားေကာင္း မ်ားစြာ ေမြးထုတ္႐ံု သာမကပဲ ျပည္တြင္းမွာ ဆက္လက္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ဖို႕ အေျခအေနေတြ ပံ့ပိုး တည္ေဆာက္ေပးေနတဲ့ စီမံကိန္းေတြကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေန ၾကပါၿပီ။ ဒီစီမံကိန္းေတြဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ တင္ျပမႈေတြ နဲ႔ အေရးေပၚ လိုအပ္ခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ရဲ႕တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
တိုင္းျပည္ က်န္းမာေရးအတြက္ အစိုးရနဲ႔ က်န္းမာေရးလုပ္သားမ်ား တာဝန္ေၾကျြပန္ဖို႔လိုသလို အမ်ားျပည္သူတိုင္း မွာလည္း ကိုယ့္တာဝန္ကိုယ္ ေၾကျပြန္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း ပိုင္ရွင္မ်ားရဲ႕ က်င့္ဝတ္ ထိန္းသိမ္းမႈနဲ႕ မွန္ကန္ သင့္ေတာ္တဲ့ ေဈးႏႈန္းသတ္မွတ္မႈ၊ ေဆးဝါးနဲ႔ ေဆးပစၥည္း ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ေတြနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ ေအးဂ်င့္ေတြရဲ႕ က်င့္ဝတ္မွန္ကန္မႈ၊ စာနယ္ဇင္းနဲ႔ မီဒီယာေတြရဲ႕ မွန္ကန္ၿပီး အျပဳသေဘာ ဆန္တဲ့ ေဝဖန္တင္ျပမႈ၊ ဥပေဒ ပညာရွင္ေတြနဲ႕ တရားသူႀကီးေတြရဲ႕ မွ်တျပတ္သားစြာ အႀကံေပးဆံုးျဖတ္မႈ၊ ေရွ႕ေနေတြ ရဲ႕ က်င့္ဝတ္ မွန္ကန္စြာနဲ႕ တင္ျပေလွ်ာက္လဲမႈ၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံျခား ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေစတနာမွန္ကန္စြာနဲ႔ တာဝန္ထမ္းေဆာင္မႈ၊ ျပည္သူ ေတြရဲ႔ ကိုယ္တိုင္ႀကိဳးစားပါဝင္မႈ အျပင္ ကိုယ္နဲ႔ ကိုယ့္မိသားစု ရပ္ရြာ ရဲ႔ က်န္းမာေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြကို သက္ဆိုင္သူေတြကို အျပဳသေဘာနဲ႕ တံု႔ျပန္ အႀကံေပးမႈေတြဟာ မရွိမျဖစ္တဲ့ တာဝန္ေတြပါပဲ။
ဒါေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္ႏိုင္ငံ တခ်ိဳ႕မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ အတြင္း ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာေတြကို ျပန္ လည္ဖလွယ္မိတာပါ။ တခ်ိဳ႕ အေျခ အေနေတြက ျမန္မာျပည္က လက္ရွိ အေျခအေနေတြနဲ႔ တူေကာင္းတူႏိုင္ ေပမယ့္ ျမန္မာျပည္မွာ ဘာလုပ္ သင့္တယ္ ဘာျဖစ္သင့္တယ္ဆိုၿပီး ဆရာလုပ္ေနတာမဟုတ္ပါဘူးဆို တာကို ေလးစားစြာေမတၲာရပ္ခံပါ ရေစ။
တိုင္းျပည္ကေန အေျခအေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ထြက္ခဲ့ရ တာ ၂၄ ႏွစ္ရွိေနခဲ့ေပမယ့္ ကိုယ့္ ကို လူျဖစ္လာေအာင္ အဘက္ ဘက္က ဆက္လက္ပညာေပးသြန္ သင္ပံ့ပိုးေနတဲ့ တိုင္းျပည္နဲ႕ သင္ ဆရာျမင္ဆရာၾကားဆရာေတြကို ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္ ေက်းဇူး တင္စြာနဲ႕ သတိရေနၿမဲျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ အခက္အခဲ မ်ားစြာ ၾကားက လူမႈေရးက်န္းမာေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြကို က်ရာေနရာ ကေန ထိေရာက္စြာ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ တာဝန္ယူ ထမ္းေဆာင္ ပံ့ပိုးေနတဲ့သူတိုင္း ကိုလည္း အင္မတန္ အားရ၊ အားက်၊ အားကိုးေၾကာင္းေလးစားစြာ ေျပာၾကားပါရေစ။
ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ လူထုက်န္းမာေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ လုပ္ ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ အခက္အခဲေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာကို ရင္ဆိုင္ေနရ သလိုျမန္မာျပည္ဟာလည္း အခက္အခဲ မ်ားစြာကို ေက်ာ္ျဖတ္ရမွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္၊ သတၲိ၊ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ညီၫြတ္စြာ လုပ္ကိုင္ ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျပည္နယ္တိုင္းေဒသ အားလံုးမွာ လူထု က်န္းမာေရးမွ်တစြာ တိုးတက္ လာမယ္ေန႔ေတြဟာ သိပ္မေဝးေတာ့ ဘူးလို႕ ေမွ်ာ္လင့္ ယံုၾကည္ မိပါတယ္။
ေဒါက္တာ ျမတ္ထူးရာဇတ္ (ဆရာၾကီးဦးရာဇတ္၏ ေျမး)
(http://www.myanmarij.com/?p=8732 တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
(ေဒါက္တာ ျမတ္ထူးရာဇတ္သည္ အာရွႏွင့္ အာဖရိကအတြင္း HIV/AIDS ဆုိင္ရာ သုေတသနလုုပ္ငန္း၊ ကုသ အကူအညီေပးျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးလုုပ္သားမ်ား အရည္အခ်င္းျမွင့္တင္ေပးေသာ ႏိုင္ငံတကာ က်န္းမာေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ျမန္မာဆရာ၀န္တဦးျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ မွစ၍ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ေနထုိင္လ်က္ရွိၿပီး ကမာၻ႔က်န္းမာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးစနစ္မ်ား တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစေရး လုပ္ကိုင္လ်က္ရိွသည္။)
